2 4 N a t a o n n a a n g B u k l u r a n! Patuloy na Pag-papaalab at Pagsasabuhay ng Sikolohiyang Pilipino sa Loob at Labas ng Akademya

Transcription

1 a n g d a l u y a n A N G O P I S Y A L N A P A H A Y A G A N N G U. P. B U K L O D - I S I P PANG-ANIBERSARYONG ISYU -UNANG SEMESTRE- SY Mga Nilalaman: Mga Balita 2 Daluyan React 3 Komentaryo: Pagod na ba Tayo Maging Pinoy? 4 Silip: Interbyu sa Isang DB 5 Komentaryo: TRG vs CC 6 Features 7 Sipat: UP Manininda 8 Book Rebyu/NatSit 9 Ang Bukal N a t a o n n a a n g B u k l u r a n! Patuloy na Pag-papaalab at Pagsasabuhay ng Sikolohiyang Pilipino sa Loob at Labas ng Akademya Oo kaibigan, 24 na taon na ang Bukluran. Sandali nating balikan ang ating nakaraan Sino nga ba ang makakalimot sa isang samahang nabuo dahil sa isang pangarap ng mga estudyante na makapagdulot ng pagbabago sa kanyang lipunan? Isang samahang nabuo at binuo dahil sa pagmamahal natin sa ating sari ling angkan. Isang samahang pinagtibay na panahon, pinagyabong ng mga karanasan, binuklod ng pagkakataon. At ngayon, patuloy pa rin tayong nakikibaka. Patuloy na sinusuong ang mga hamon ng ating lipunan. Patuloy na isinusulong ang mga adhikain. Sama-samang inaabot ang layunin para sa isang Sikolohiyang Malaya at Mapagpalaya. Kaibigan, 24 na taon na ang Bukluran. Bibilang pa rin ng taon ang kinabukasan.

2 ANG LINGGO NG ANIBERSARYO Ngayong linggo, Agosto 8-13, 2005 ay nagdiwang ang UP Buklod-Isip ng ika-24 nitong Linggo ng Anibersaryo, na may temang Patuloy na Pagpapaalab at Pagsasabuhay ng SP sa Loob at Labas ng Akademya. Nagkaroon ang Buklod ng iba t ibang gawain upang ipagdiwang ito. Lunes: Naganap ang Kakaibang Kakaning Kapinoyan, ang libreng pakain na dinaluhan ng iba t ibang magaaral, faculty at istap sa Palma Hall Annex (PHAn). Ang mga pagkaing ito ay ibinigay ng ilang Bukids na nagnais mag-pledge. Kahit wala namang limitasyon kung ano ang klase ng pagkaing maaaring dalhin, nag-umapaw ang kakanin sa libreng pakain. Maliban sa pansit ay nagkaroon ng sapin-sapin, puto at cassava cake. Martes: Dapat naganap rin ang pagbubukas ng eksibit sa PHAn noong Lunes, ngunit dahil sa komplikasyon ay kinailangan itong palitan, kung kaya t noong Martes na lamang ito naganap. Naganap rin sa araw na ito ang Discussion Group (DG), na umikot sa isang dokyumentaryong ipinamagatang Dreamweavers, na ipinakita bago magsimula ang usapan. Ito ay dinaluhan hindi lamang ng mga Kids, kundi pati na rin ng ilang taga-konseho ng CSSP, mga mag-aaral ng Sikolohiya, ni Sir Tonton at ni Ate Tin DV. Dumalo rin si Prop. Atoy Navarro upang magbigay ng introduksyon sa usapin ng paksa. Miyerkules: Naganap ang Kid s Day sa Aklatang Virgilio Enriquez (AVE). Nagkaroon ng iba t ibang laro tulad ng charades, at trivia contest. Huwebes: Dinaos ang Paper Sharing na may temang Damdaming Pinoy, Karanasang Pinoy sa AVE. Ilan sa mga papel na ibinahagi ay ang Pag-ibig at Pandama ni Je, isang anthropological paper ukol sa paggamit ng mga Pilipino sa metapora ng pandama upang ilarawan ang pag-ibig, na isinagawa gamit ang maka-pilipinong paraan ng pananaliksik; ang Konsepto ng Manhid nina Arla, Je at Louise, isang papel na isinagawa para sa Psych 135; at ang Spirits In the City nina Chinnie, Melai, HaiHai, Mikko at Jenny, isang papel na ipinasa nila para sa Psych 118 ukol sa mga makabagong albularyo ng mga taga-siyudad, ang Spirit Questors. Sabado: Ang Gabi ng Anibersaryo ay gaganapin/ginaganap/ginanap (depende kung kalian ninyo binasa ang artikulong ito) sa CSWCD 2 nd Floor. Kasabayan nito ay ihahandog rin ang bagong website ng Buklod MGA PAKULO T PALAISIPAN Mayroon bang recycling drive? Garage sale? Eksibit? A, hindi, gumagawa pala ng visual aids ang LUPAG. Noong Hulyo 6, 13, 20 at 27 ay isinagawa ng Lupon ng Pag-aaral at Pananaliksik ang mga SP Workshop, na kanilang ini-reformat upang magkaroon ng mas maraming games at malagyan ng pakulong kanilang inasahang makakatulong upang hindi maubusan ng enerhiya ang mga dumalo. Ito ay ginanap sa iba t ibang silid-aralan sa PHAn at Palma Hall KILALA NIYO BA SI EMPEROR HIROHITO? Ni: Ivy Siya ang dating emperador ng Hapon, noong panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Ang mismong araw na itinatag ng Buklod noong 1981 ay siya ring araw na idineklara ng Japan ang kanilang pagkatalo sa world War II noong Hindi iyon ang katapusan ng buong digmaan, ngunit para sa mga Pilipino ay parang ganoon na rin iyon. Hindi naging maganda ang panahon ng WWII para sa mga Pilipino. Maraming nangyari na hanggang ngayon ay nakaukit pa rin sa utak ng mga Pilipino. Dito nangyari ang Death March, at dito rin naranasan ng mga tinatawag na Comfort Women ang matinding kahirapan, sakit ng katawan at matinding kahihiyan. Hindi masaya ang magahasa ng paulit-ulit sa isang araw ng iba t ibang sundalo. Ngunit hanggang ngayon ay hindi pa rin nabibigyan ng hustisya. Ang mga sundalong nagpahirap sa kanila ay malaya pa rin o kaya y lumisan na palayo sa kapit ng pisikal na mundo. Isa-isa na ring nawawala ang mga biktima ng karahasan dahil sa sakit at katandaan. Sabi ng kababaihan ay hindi sapat ang pera na ibinibigay ng gobyerno bilang paumanhin sa kanilang matinding kahihiyang naranasan. Kahit taliwas sa prinsipyo nila ang pagtanggap ng pera mula sa pamahalaan ng Hapon ay nag-iisip na rin silang kunin ito para lang makabili ng gamot, dahil marami na silang karamdaman. Isa-isa na rin silang nawawala. Ngayon na ang ika-60 taon mula nang tumigil ang pananakop ng mga Hapon sa ating bansa. Maligayang Anibersaryo LUPAP BT, NAGBITIW SA PUWESTO Pagkatapos ng ilang buwan sa pagiging Bos Tsip ng Lupon ng Paglalathala at Publisidad (LUPAP) ay nagbigay ng opisyal na sulat ng pagbibitiw si Lei Catherine Obong sa Lupon ng Kasapian noong Agosto 11, Ayon kay Lei, siya ay napilitang magbitiw sa puwesto upang maasikaso ang kanyang pag-aaral. Dahil sa madalas na pagkakasakit at panghihina ng katawan dulot ng stress sa pagtatrabaho sa LUPAP at sa biyahe mula Muntinlupa hanggang Diliman ay hindi na niya nagagawa ang kanyang mga tungkulin bilang estudyante. Magkakaroon ng nominasyon sa pagpili ng panibagong BT ng LUPAP sa susunod na linggo Diskusyon Twingkel, twingkel, litel istah.

3 D a l u y a n R e a c t K a i l a n g a n T a y o n g B a y a n Ni: Flora (Daluyan Nob.-Dis Issue) Sa linggong ito inumpisahan ang pagdinig ng kauna-unahang kaso ng impeachment laban sa pangulo ng Pilipinas. Sa mga nakalipas na lingo, hindi mabilang na mga rally at konsiyerto na ang ginanap sa pangunguna ng mga organisasyon buhat sa iba t-ibang antas ng lipunan bilang pagpapahayag ng kanilang damdamin sa mainit na isyu na ito na animo y nagpapalagnat sa ating bayan. Ngunit hindi natin maitantanggi na kung minsan ay nakakabingi na rin ang ingay ng mga protesta, nakakasawa nang mapanood ang mga pulitikong kaduda-duda rin naman ang intension at nakakatuliro nang himayin ang bawat istoryang kakabit ng mga isyung ito. Kung minsan, simpleng nakakapagod na, nakakasawa. Mula sa pagputok ng balita tungkol sa koneksyon ng presidente sa jueteng hanggang sa kasalikuyan, maraming mahalagang pangyayari na rin ang naganap. Nariyang marinig natin ang testimonya ni Yolanda Ricaforte, ang sinasabing auditor ng presidente, at si Gov. Singson at ng kanyang mga sekretarya na nagpaigting naman sa pagkakasangkot ng presidente sa jueteng. Matatandaan na ilang miyembro na rin ng administrasyon na galing sa mayorya (LAMMP) ang kumalas sa partido na ang iba ay pumanig sa oposisyon at ang iba nama y nanatiling neutral. Balot rin ng kontrobersya ang pakikisangkot ng religious sector sa isyung ito. Animo y naging paligsahan ng paramihan ng mga kapanalig at iba t-ibang sekta tuwing may rally. Amg Simbahang Katoliko sa pangunguna ni Cardinal Sin para sa United Opposisyon at ang mga Iglesia ni Kristo kasama ang El Shaddai para sa administrasyon. Subalit hindi malilimutan ang kakaibang ginawa ni Cong. Villar upang maipasa ang articles of impeachment sa Senado, noong siya ay naiangat sa ang pagdinig ng Senado. Araw-araw Ni: chrystal_water5 Tinatayang samu t sari pang mga isyu ang lulutang sa pag-usad ng kasong ito. Maliban pa sa kontrobersyal na mga mansion ng asawa umano ni Erap, tinatayang magiging mahaba, mabusisi at mainit ang pagdinig sa kasong ito. Sa linggong ito, sinimulan na ang paglilitis sa Pangulo ng Pilipinas -- ang kauna-unahan sa kasaysayan. Tiyak na susubaybayan ito ng midya bagaman magiging mahigpit at limitado ang pagsasagawa ng coverage. Tiyak rin na milung iinit ang mga kalsada patungong Senado sa panahon na ito ng papaskuhan dulot ng di-maampat na mga kilos-protesta. Subalit di tiyakl kung tayo bilang mga estrudyante at mamamayang Pilipino ay may sapat na kaalaman sa paikot-sikot ng isyung ito. Kaalamang sapat upang makagawa tayo ng ating desisyon sa kung sino ang paniniwalaan. Oo, marahil nakakalito para sa atin ang ibaibang pahayag ng mga grupo bagaman iisa ang rally. Erap Resign, Resign All at Impeach Erap ang ilan sa mga ito. At hindi rin naman maitatanggi na may mga sariling pagapapahayag rin ang mga grupong ito na pilit nilang isinusulong. Lubhang malaki na ang isyung ito. Habang isinasagawa ang paglilitis na ito, huwag sana tayong maging mga pisping saksi. Huwag nating hayaan na kasabay ng pagkupas ng isyu at pagpayapa ng gabi ay ipagkibitbalikat na lang natin ang mga kaganapan. Makialam tayo. Magdiskusyon at magpahayag. Bilang mga Iskolar ng Bayan, bilang mga Bukids at bilang mga Pilipino hindi dapat dumaan, kumupas, lumabo at matabunan sa ating alaala ang mga kinakaharap natin. Bakit? Dahil ngayon, hingit kailanman, kailangan tayo ng bayan Hindi naman tayo na time warp di ba? Batay kasi sa mga kasalukuyang pangayayari sa bansa ay parang na trap tayo sa isang time capsule. Wala pang limang taon ang nakalipas ng binagyo ang bansa ng mga isyu ng jueteng, impeachment at samu t-saring pangungurakot sa ilalim ng administrasyong Estrada. Ngayon taong 2005, pareho na naman ang mga kontrobersiya na kinahaharap ng Pilipinas. Dumagdag pa dito ang kagimbal-gimbal na pandaraya sa eleksyon. (Continued on page 4)

4 (From page 3) Hindi na bago ang mga tinig-protesta ng libu-libong taong bayan sa kalye. Kung iisipin, hindi bihirang imahen sa Pilipinas ang mag-buklod ang mamamayan upang pagsilbihan ito at makisangkot sa isyu. Ang mga pagakakataong ganito ang nagpapatunay na: (1) kailangan tayo ng ating bayan at (2) handa naman ang Pilipinong tumugon sa nasabing pangangailangan. Gaya nga ng sinabi ni Ate Flora kailangan tayo ng bayan. Idiniin niya na huwag sanang maging pipingsaksi ang mga Pilipino: makialam, magdiskuyon at magpahayag. Sumasang-ayon ako sa lahat ng ito, at masasabi ko ring na sa maraming pagkakataon ay ginawa na ito ng Pilipino. Ngunit gusto ko lang idiin na sana gawin natin ito araw-araw. Huwag na nating hintayin ang pagkakataon ng krisis upang isagawa ang ating responsibilidad sa bayan. Huwag tayong maging pipingsaksi sa araw-araw at makibaka lang tuwing may tutunog ang crisis alarm. Araw-araw tayong Pilipino (na kinakanlong ng ating bayan) kaya nararapat din na araw-araw natin itong pagsilbihan. Naniniwala ako na dumadaan tayo (at patuloy na magdadaan) sa mga ganitong pagsubok dahil hindi pa tayo natututo magmasid at makialam araw-araw. Hindi pa ito automatic sa atin. Madalas kapag hindi pa hayag ang problema ay nagre-relax tayo at minsan ay bulag pang nagpapagamit sa mga mapagbalat-kayong sakim ng lipunan. Ika nga: we let our guards down. Kung araw-araw nating sisikapin gawin ang mga responsibilidad natin sa bayan ay baka hindi na natin pinagdaraanan ang ganitong sitwasyon. Hindi ko sinasabi na dapat araw-araw ay mag-rally, ang ibig kong sabihin ay dapat araw-araw magmasid tayo at gawin ang ating higit na makakaya para sa ikabubuti ng ating bansa sa ating lugar na ginagalawan. Maraming paraan ang pakikibaka at maglingkod sa bayan, tulad na lang ng pagboto ng nararapat, pagre-report ng mga lumalabag sa batas at paghuhusay sa pag-aaral o pagtratrabaho. Ilan lang iyan sa mga paraan ng pakikibaka. Marami ng beses tayong umaksyon at naging aktibong ahente ng pagbabago para sa ating bansa, kailangan nalang natin ng disiplina at konsistensi sa paggawa. Huwag na nating hintayin ang pag-timbre ng crisis alarm upang umaksyon. Ang pagbabago ay maaaring magsisimula sa isa taong may disiplina sa paggawa ng tila maliit na bagay. Ang pagka-pilipino natin ay nakatatak sa ating katauhan. Hindi ito parang school ID na isinusuot kung kalian nahaharap sa pagsubok ang bayan. Nararapat lang na tuparin natin ang responsibilidad natin bilang mga Pilipino araw-araw. Hindi tulad ng isang school project na maaring i-cram, ang pakikibaka ay isang gawaing kailangan ng konsistensi. Tulad ng paghinga natin ay sana maging konsistent (at kung maaari automatic) tayo sa ating paglilingkod sa bayan sa higit ng ating makakakaya. Bakit? Dahil kailangan tayo bayan araw-araw. Pagod na ba tayo maging Pilipino? *kc Ito ang bumungad na tanong sa akin habang ako y nagmumuni-muni sa kasalukuyang nagaganap sa ating bansa. Digmaan, korupsyon, destabilisasyon, terorismo, kaguluhan iyan ang naipipintang larawan ngayon sa Pilipinas. Dahan- dahang gumuguho ang mga pangarap sa bawat krisis na nararanasan. Pilit mang tumatayo, pinatutumba ng mga bagyong rumaragasa sa ating bansa. May mga mamamayang tila tinalikuran na ng gobyerno. Sawa na sa kanilang mga buhay ang karaniwang mamamayang Pilipino. Hindi umuunlad ang pamumuhay at pagkatao. Kung ganito ang ating kalagayan, sino nga ba ang hindi magsasawa maging isang Pilipino? Pero hindi naman laging puro pasakit ang maging isang Pilipino. Isang lahing makulay ang karanasan at kasaysayan, malayo na ang ating narating bilang isang bansa. Nalampasan natin at naging matagumpay tayo laban sa daan taong pagkakasupil ng iba t ibang dayuhan.mga kaibigan, higit isang daang taon na natin ipinagdiriwang ating pagiging malaya. Minsang hinangaan ng mundo dahil sa katapangan at pagkakaisa bilang isang bansa ng patalsikin ng mamamayang Pilipino ang isang diktaturyang gobyerno noong EDSA 1. Pinagtibay ng luha, pagkabigo, karanasan at tagumpay, umaasa pa rin tayong balang araw ay makakaahon tayo sa pagkakalugmok. Pilit binibigkis ang natitirang pagkatao, taas noo pa ring humaharap sa buong mundo. Pilit pa rin pinapasaya ang mga sarili sa pamamagitan ng pagpapatawa na nakikita sa ating mga Pinoy jokes. Pagtingin sa kagandahan ng buhay bagamat pangit ang nangyayari. Sa gitna ng kalamidad, nakukuha pa ring sumayaw at kumanta. Patuloy na umaasa sa at hindi bumibitiw sa kapangyarihan ng Maykapal. Ngunit hindi nanatiling pasibo sa daloy kaya sa gitna ng kahirapan umiisip ng iba t ibang paraan upang mapunuan ang kakulangan. Bakit hindi ka malulugod na maging isang Pilipino? Oo, nakakapagod, ngunit ibig sabihin ba nito ay kailangan natin sumuko? Sino pa ang aasahan natin magmahal at aantayin nating magmalasakit sa ating bansa kung hindi ang ating mga sarili? Kung hindi pa sapat ang kadahilanang ito upang hindi tayo mapagod sa pagiging Pilipino at gisingin ang ating diwang nasyonalismo, sabihin niyo po sa akin kung ano. ++++

5 S i l i p Interview sa isang Dalagang Bukid Pag -aaral at Pamumuno ng BTT Ni: Poring Si Bb. Paula Bianca Garcia ang LUPAP BT ng nakaraang taon ay siya na ngayong BTT ng UP Buklod-Isip. Sino nga ba si Bianca sa loob at labas ng pagiging Bos Tsip Tsip? Oras ng BTT Poring: Pag-usapin natin ang pag-aaral ano ba ang class standing mo? BTT Bianca: Wala, di ako US o CS, 1.89 lang kasi ang GWA ko. P: Magtatapos ka na sa susunod na semestre, ano sa palagay mo maiiwan mo sa Buklod? B: Hopefully, sana pagkatapos ng pagiging BTT ko matatag na yung Buklod, tapos napamahal na sa mga Bukids ang Buklod, tapos maliwang na sa kanila tunay na layunin ng Sikolohiyang Pilipino at kaya na nilang paninidigan ang kanilang iniisip. P: Ano namang gawain ang magpapaalala sa amin sa isang Bianca? B: Wala, kasi wala naman akong masyadong nagawa na nag-iisa, madalas katulong ko ang mga Kids, sama-sama kaming kumikilos. P: Paano mo maiaaply ang Sikolohiyang Pilipino kapag pagtapos ka na? B: Siguro after kung grumaduate magiging isa akong researcher na tumutulong sa masa at nagbabago sa lipunan gamit ang Sikolohiyang Pilipino. Hopefully sana matupad ko yun. Kasi ngayon malinaw na malinaw sa akin kung ano ang gusto ko parang idealistic pa ako habang hindi pa ako umaalis sa UP. Pero kapag nasa labas ka na maraming unforeseen circumstanc es tulad na lang noong mga doctor na naging nurse na lang sa ibang bansa dahil sa pagiging in demand ng Nursing. Sana hindi ako umabot na mag -iiba ng landas at mamatayan ng idealism. P: Ano ang sikreto mo sa pagbabahagi ng oras mo sa mahahalagang bagay? B: Wala, katulad lang ng ibang tao may oras sa lahat ng bagay. May oras sa pagbabasa ng readings, paggawa ng assignments and papers, may panahon sa pamamahala ng Buklod at sa planning ng activities.may oras din naman ako sa lovelife ko, tuwing weekends madalas Linggo. P: Ano ang una mong prayoridad: Pag-aaral, Pag-ibig, Pamumuno? Kung may 7 oras ka, paano mo ito hahatiin sa tatlo? B: Pag-aaral, sabi nga ng mga Bukbok Una kang naging estudyante bago maging Bukid, kaya nga ako narito sa UP para mag-aral. Pitong oras, siguro tatlong oras sa Pag-aaral tapos tig-dalawang oras sa Pag-ibig at Pamumuno. Bago Maging BTT P: Anong meron si Bianca at bakit siya naging BTT? B: Ako lang kasi ang tumakbo sa posisyon na yon, pero siguro dahil may karanasan na ako, nakikita ko na ang gawain ng BTT kasi BT ako ng LUPAP noon, sa palagay ko, ako lang yung may lakas ng loob para tumakbo sa posisyon na yon. P: Mahirap ba maging BTT? B: Oo naman, ikaw ang nagpaplano at namamahalang mga gawain at proyekto, nasa iyo rin nakasalalay yung manual labor ng lahat ng Lupon, ikaw rin yung laging nakaharap sa tao, ikaw yung nagdadala ng pangalan ng UP Buklod - Isip. Kaya mag may hindi magandang nagawa ang organisasyon ikaw ang tumatanggap ng mga puna. Ang masaya lang kapag may magandang nagawa ikaw ang unang napupuri. P: Ano- anu po ba ang laman ng inyong General Plan Of Action? Ano po yung nangyayari sa GPOA nyo? B: Una yung Research ng Buklod kasi matagal na rin hidi nakagagawa ng research ang Buklod, ngayon nagsimula na kami sa Concept Paper. Ikalawa pagbuo ng LUKON (Lupon ng Konstitusyon) sila yung gagawa ng rebisyon sa ating konstitusyon, mag-aaral at magsusuri kung anumang kulang at mali sa konstitusyon. Ikatlo Newspaper na nagsimula na kaya mapapansin niyo laging may dyaryo sa Tambuk. Huli, LT Day, getting to know each other para pag-nagkatrabaho walang problema pero sayang hindi siya natuloy. P: Ano ang pagkakaiba mo sa mga nakaraang BTT? B: Siguro mas strikto ako, at may pagkakaiba kami kung paano pakikilusin ang mga Kids. P: Ano naman ang pagkakiba mo kay PGMA? B: Hindi naman ako nandaya eh P: Hindi ka ba strong tulad ni PGMA na hindi natitinag ng mga rally? B: Siguro yon hindi ako naapektuhan kung sabihin niyo mang masungit ako. P: Kung tatanungin natin ang mga Buklets, at Bukids kung sino si Bianca, walang duda ang sagot nila ay masungit, sumasang-ayon ka ba sa kanila? B:Oo, kasi natural na sa akin ang pagiging masungit. Siguro noong nagsabog ang diyos ng kasungitan gising na gising ako at may dala pang bilao, pero hindi naman ako ganoon kasama kasi minsan nagsusungit ako nang may dahilan naman. P: So, parang yung Sikolohiyang Pilipino at Kasungitan mo parehong may kabuluhan? B: Oo, dahil nagsusungit ako para mapakilos yung mga kids na gawin yung mga tungkulin nila. Siguro yun si Bianca. B: Oo, dahil nagsusungit ako para mapakilos yung mga kids na gawin yung mga tungkulin nila. Siguro yun si Bianca bilang BTT. Akala niyo ba hindi nagsusungit si Soki, mabait siya pero masungit yan. Nagsusungit din ako nang pabiro at pang-asar tulad na lang nung gingawa ko sa mga lets pero (Continued on p. 6)

6 S i l i p Interview sa isang Dalagang Bukid Natatangi ang BTT ( Mula sa page 5) minsan nagsusungit ako dahil talagang naiirita na ako. B: Oo, dahil nagsusungit ako para mapakilos yung mga kids na gawin yung mga tungkulin nila. Siguro yun si Bianca bilang BTT. Akala niyo ba hindi nagsusungit si Soki, mabait siya pero masungit yan. Nagsusungit din ako nang pabiro at pang-asar tulad na lang nung gingawa ko sa mga lets pero minsan nagsusungit ako dahil talagang naiirita na ako. Kapag naiirita nga ako kay Joy I. sinasabi ko na naiinis ako. P: Sa palagay mo, bakit natatakot sa iyo magpa-sig ang mga Buklets? B: Hindi ko alam sana hindi dahil sa kasungitan ko, kasi minsan nagsusungit ako nang pabiro pero hindi naman yon intentional para pasakitan sila. Sana ang totoong dahilan ay dahil BTT ako, sana it comes with the position. Sino nga ba si Bianca? P: Ano pa ba ang dapat naming malaman tungkol kay Bianca? B: Dapat niyong malaman na mabait ako, may concern ako sa ibang tao, malambing ako, maalaga. Dapat niyong malaman na minsan childlish ako, hindi lang masyadong makita kasi kailangan strong ang personality mo kapag isa kang pinuno. P: Paano mo naman maipapakita na mabait, malambing at maalaga si Bianca? B: Siguro hintayin na lang nating lumabas iyon ng kusa. Panahon na lang ang magsasabi kung kailan. P: Sabi mo kanina, idealistic ka. Sino ang ideal mo na Bianca? B:Siguro, someone na sobrang mature, maalam sa lahat nga bagay lalung-lalo na sa politics, sa loob man o sa labas, good student, respectable leader, someone na very nice at syempre masungit. P: Ano ang pinakmahalagang bagay na pinakaiingatan mo ngayon sa buhay mo? B: Siguro Pagmamahal sa Buklod, Pamilya at sa minamhal ko, pagmamahal sa lahat ng ginagawa kasi yun talaga ang magbibigay kasiyahan sa yo. Dahil kung mahal ang isang bagay, hindi ito mawawala sa yo at pangangalagaan mo iyon. P: Paano mo naman ikokonekta ang Pagmamahal sa Sikolohiyang Pilipino? B: Ang Sikolohiyang Pilipino kapag nakita mo na at natutunan mo, mahirap ng kalimutan kasi may pagmahal ka dito, Ganun sa Pagmamahal kapag mahal mo ang isang tao o bagay, mahirap ng kalimutan kasi it stays. +++ Sa panahong ito, hindi gaanong matiyak kung nais ng kabuuan ng mga Pilipino ang mapaalis si Gng. Arroyo sa pagka -Presidente o hindi. Para sa mga nagtutulak na paalisin siya sa pagiging Presidente, dalawang porma ng alternatibong pamamahala ang inilalahad sa publiko: ang Transitional Revolutionary Government (TRG) at ang Caretaker Council (CC). Ang dalawang pormang ito ay parehong naglalayong magtatag ng mga reporma at itapon ang mga nabubulok na mga institutusyon sa loob ng kasalukuyang sistema ng gobyerno ng bansa. Ang TRG ay pormal na naglalayong patnubayan ang pagbubuo ng bagong konstitusyon na magsasabatas ng mga reporma at magtatawag ng eleksyon pagkatapos na maisaayos ang mga repormang ito sa loob ng hindi tiyak na haba ng panahon. Ang pormang ito ay bubuuin ng mga pinuno ng mga grupo at indibidwal na sasama sa pagkilos tungo sa pagbabago. Q:ANO ang nanalong salita sa SAWIKAAN 2005 ng CAL bilang SALITA NG TAON? A: JUETENG Kung wala na si GMA, an o ang susunod?: Ang Debate ng TRG at CC Ni: Jai Ang CC naman ay binubuo ng mga kinatwan mula sa iba't ibang sektor ng lipunan. Ilang halimbawa ng mga sektor na ito ay ang Sektor ng mga Manggagawa, Sektor ng mga Magsasaka, Sektor ng Kabataan atbp. Ang mga kinatawan na ito ay siyang mamamahala sa bansa ng mga 6-12 buwan bago magkaroon ng panibagong eleksyon. Nagkakaroon ng debate kung anong porma ang susundin pagkatapos ng malawakang pagkilos. Ayaw ng isang panig ang rekomendasyon ng kabila dahil sa paniniwala nitong hindi nito naisusulong ang kapakanan ng taumbayan. Parehong pansamantalang uri ng pamamahala ang nilalahad ng dalawang porma na pareho ding nagtutungo sa pagbabago. Subalit ang hindi pagkakasundo kung ano ang kilos na magaganap pagkatapos ng pagbabago ay maaaring makabuo ng matinding pagkakagulo at hindi pagkakaunawaan sa pagitan nating mga Pilipino. Hindi na importante ang kung sino pa man ang mauupo sa sinasabing pansamantalang gobyerno na ninanais ng mga naghahanap ng pagbabago. Ang importante ay ang pagkakaroon ng mahusay na proseso na pipili ng mga pinunong mangangasiwa nito. Ang Pilipinas ay para sa mga Pilipino. Wala sanang makalimot nito ANG ISTAP NG D ALUYAN: Chris, Faye, Ivy, Lea, Poring, Tina MGA KONTRIBYUTOR: (TY! ): Adrian Elaine Flora

7 Senti mode Ni: Ajan Love is better the second time around, ika nga. Hindi tao ang tinutukoy ko dito. Ang pagbabalik ko sa Buklod noong 2004 ay isa sa pinakamahalagang pangyayari sa aking buhay-kolehiyo. Ito ay madalas kong banggitin sa mga taong nakakausap ko, sa loob at labas ng Buklod. Nakatutuwang balik-balikan ang panahon noong freshie pa ako, noong tinatanong ko sa sarili ko, Ano ba itong kalokohang pinasok ko? noong una akong nag-apply sa Buklod. Ang sarap isipin kung gaano ako ka-clueless sa mga nangyayari sa paligid ko, lalo na noon na wala pa akong pakialam sa mga Bukids (nakornihan nga ako noong una at Bukids ang tawag sa kanila) at sa mga gawain ng Buklod. Noong freshie ako, nahirapan akong i-internalize ang Buklod-Isip, lalo na ang isinusulong nitong Sikolohiyang Pilipino. Dumadalo ako sa mga gawain, SP workshops, nagpapa-sig, pero hindi ko lubos maintindihan kung bakit nila ginagawa ang mga ito. Syempre, dala na rin ng hiya sa mga taong unang tumanggap sa yo sa kolehiyo, tinapos ko ang aplikasyon. Kumpadre, Kumare Ni: Faye Mareng Elma, salamat sa pagaalaga kay Junior habang naghahanap ako ng trabaho ah Saka pakisabi kay Pareng Jose, salamat sa pera Di bale, kapag nakapag-ipon na ko, maibabalik ko rin yon sa inyo Ikaw naman Wala yon Ipaalala mo na lang kay Kumare saka sa mga bata yung picnic natin sa susunod na linggo ha Kami man ng mga kaibigan ko ay nagsasabihan ng mga problema t sikreto, nagbibigayan ng regalo, naghihiraman ng ilang gamit, namamasyal nang sama-sama, at gumagawa ng kung anu-ano pang bonding moments. Sa mga Pilipino, natural ang magpahalaga sa kapwa. Ang pangit ng kinalabasan: bagsak sa interview, bagsak sa lahat. Noong time na nag-apply ako, ako lang sa Buklet batch ko ang naging probee. Naaalala ko yung araw na nakita ko ang student number ko sa pinakababa ng listahan, naka-highlight pa. Sinabi ko sa sarili ko, Siguro hindi talaga para sa akin ang Buklod. Hindi ko na binalak bumalik pa sa Buklod-Isip. Isang taon din akong hindi nagpakita sa mga Bukid. Taong 2004, unang semestre. Dahil na rin sa pangungulit ng ilang kakilala kong Bukid at ilang kakilalang gustong sumali sa Buklod, naging Buklet muli ako. Maraming bagong mukha, bagong Bukids, bagong Buklod. Ang pagpapahalagang ito ay hindi limitado sa pamilya, kundi umiiral maging sa hindi natin kadugo. Kapag ang isang tao ay nakapalagayang-loob na nating mga Pilipino, may mabuting samahang nabubuo sa pagitan natin at ng taong iyon. Kapamilya ang turing natin sa ating mga kaibigan. Kung anuman ang ginagawa natin sa ating pamilya ay nagagawa na rin natin sa kanila. Hindi tayo nagdadalawangisip na magbigay ng tulong sa Subalit natuwa ako at naroroon pa rin ang mga ngiti at ang mainit na pagtanggap ng Bukids sa mga aplikante nito. Naging maganda ang muli kong pag-apply sa Buklod. Marami akong nakilalang mga tao na hanggang ngayon ay mga tunay at matalik kong kaibigan. Sabay-sabay kaming naging ganap na mga Bukid. Bakit ko nga ba mahal ang Buklod? Dahil ang Buklod ay binubuo ng mga totoong mga tao: may kanya-kanyang problema, may kanya-kanyang toyo sa ulo, may kanya-kanyang 5.0 sa buhay. Mahal ko ang Buklod dahil mahal ko ang mga Bukids. Mahal ko ang Buklod dahil ito ay isang organisasyong hindi perpekto (kung naging perpekto ito, walang naging Bukid). Mahal ko ang Buklod dahil dito ko naipapakita kung tunay kong pagkatao, dahil panatag akong tanggap ng Bukids ang aking konteksto bilang isang indibidwal. Mahal ko ang Buklod higit sa lahat dahil nakikita ko ang kasiyahan ng pakikitungo at pakikipagkapwa-tao. Ang sarap mag-senti. ΨΨΨΨ kanila, sa anumang paraang kaya natin, nang hindi naghihintay ng kabayaran. Ipinagkakatiwala rin natin sa kanila kahit ang mga bagay o taong mahalaga sa atin. Mahilig tayong magbigay-halaga sa ating kapwa kaya hindi natin sila nakakalimutan, may okasyon man o wala. Marahil, dahil din sa kahalagahan ng pamilya bilang isang yunit ng lipunan, inilalapat lang ang malasakit na mayroon tayo sa pamilya sa mga taong hindi itinuturing na iba sa atin. Ang pagtawag ng kumadre at kumpadre o pare at mare ay nagpapakita ng matibay na koneksyon sa pagitan ng dalawang tao. Hindi na mahalaga kung sila ay magkadugo o hindi, sapagkat hindi na sila naiiba sa isa t isa. ΨΨΨΨ

8 S I P A T s a b u h a y M a l i l i i t n a M a n i n i n d a n g U. P. - - d a p a t n a n g a b a n g p a l i p a t i n? Elaine Victoria L. Sambile Fishball, kikiam, tinapay, at noodles---ilan lamang ito sa mga pagkaing kayang maabot ng kakarampot na baon ng marami sa mga U.P. students, mga pagkain ding mabibili sa mga tindahang madaraanan habang naglalakad sa Academic Oval. Ang mga tindero t tindera sa mga lugar na ito ay di na iba sa atin dahil sa pang-araw-araw nilang pagbibigay-serbisyo sa pamamagitan ng pagbebenta ng kanilang mga paninda sa murang halaga. Ang serbiyong ito ay nagbigay-daan upang maging bahagi na sila ng komunidad ng U.P. Kumbaga, kapamilya na silang maituturing. Subalit sa ngayon, tila nagkakaroon ng suliranin at panganib sa hanapbuhay nila. Ayon sa administrasyon ng U.P., kinakailangan na nilang lumipat ng pwesto, mula sa Academic Oval tungo sa mga espasyong katabi ng mga gusali. Ang tanong ng marami, bakit naman sila kailangang palipatin pa kung maayos naman ang serbisyong kanilang ibinigay sa mga mag-aaral? Bakit naman sila paaalisin kung nagbabayad naman sila ng tama ayon patakarang napag-kasunduan? Maraming mga ka-tanungang kinakailangang liwanagin. Una, ito ay sa kadahilanang itinuturing silang kakompetisyon ng mga kiosk na nakatayo na at itatayo pa lamang malapit sa Academic Oval mga kiosk na pagmamay-ari ng administrayon at pamamahalaan ng mga manininda na makapagbibigay ng mas malaking halaga sa administrasyon ng U.P. kumpara sa mga maliliit na manininda. Ang sagot dito, hindi naman talaga kakompetensya o kalaban ang mga maliliit ng tindero t tindera sa kadahilanang ang mga ibinebenta nila ay di naman tulad ng mga uri ng pagkain na ibinebenta sa mga kiosk. Ang mga pagkaing kanilang ibenebenta gaya ng fishball ay malayo sa kanin at ulam na ibenebenta sa mga kiosk. Ikalawa, ayon sa Office of the Vice Chancelor for Community Affairs, eyesore daw na maituturing ang mga tindahang ito. Ang sagot dito, kung saka-sakali mang eyesore sila, ngunit sa aking palagay ay hindi naman, mas bibigyan pa bang halaga ang bagay na iyon kaysa sa serbisyong kanilang naibibigay sa mga estudyante. Malaki ang tulong na naidudulot nila sa mga mag-aaral dahil mura, kumpleto, at pangangailangan talaga ng mga magaaral ang kanilang paninda gaya na lamang ng blue books at yellow pad paper. Maaaring hindi nais o hindi kaya ng mga kiosk operators na babaan ang kanilang paninda kung kaya t ganoon na lamang ang pangamba nila sa murang paninda ng mga nasabing tindahan.. Dagdag pa, ika ng mga tindero t tindera, nagbabayad naman sila ng napagkasunduang halaga kung kaya t huwag naman sana sila palipatin sa mga lugar na wala naman kasiguruhan na maaari silang magtagal. Nangyari na daw ang ganitong suliranin noon sa kanila. Pinalipat ang mga tindero sa tabi ng gusali ng isang kolehiyo subalit sa kalaunan ay napaalis din dahil sa reklamo ng Dean at ng iba pang opisyal ng kolehiyong panag-lipatan sa kanila. Iyon daw mismo ang di na nila ninanais na maulit pa kung kaya t hindi na nila nais pumayag sa hinihiling na ito ng administrasyon. Siguro y tayo man ay hindi nais mangyari ito sa kanila. Kung susuriin, maaring isa lamang itong paraan na naisip ng administrasyon ng U.P. upang makakuha ng karagdagang badyet. Dahil sa kakulangan ng badyet ng U.P., gumagawa ang administrasyon ng kahit anong paraan na makapagpapataas ng nasabing badyet---mga paraan na maaaring makapagdulot ng negatibong epekto para sa mga manininda at pati na rin para sa mga estudyanteng umaasa sa murang bilihin nila. Kung tutuusin, hindi din naman dapat mainis o isisi ang lahat sa administrasyon dahil ang lahat ng ito ay nakaugat pa din sa problema ng bansa sa kakulangan ng pondo para sa edukasyon. Kung talagang itinuturing natin na kapamilya ang mga maninindang kasa-kasama natin araw-araw, dapat ay pag-isipan kung paano sila matutulugan at hindi gumawa ng anumang makapagpapabagsak sa kanila. Dapat ba silang palipatin na nangangahulugan ng walang kasiguruhang hanapbuhay? Tumatayo sila sa sarili nilang mga paa sa pamamagitan ng pagtitinda. Hindi sila nang-aabala, sa halip ay nakatutulong pa sa mga esduyanteng di kayang bumili ng mahal na pagkain, kung kaya t sana y huwag tayo gumawa ng hakbang na makapagdudulot sa kanila ng kawalang pag-asang maghanapbuhay o umasa na lamang sa iba. Dahil labing-anim ang mga manininda operators sa Academic Oval, 16 din ang posibleng mawalan ng trabaho at mawalan ng maipantutustos sa kanilang mga pamilya kung maipatutupad ang pagpapalipat sa kanila. Kung kaya t pakiramdaman, pag-isipan, at pagnilayan sana natin ang kahalagahan at kapakanan ng mga manininda sila na tinatawag nating mga manong at manang o ate at kuya sa ating komunidad ng U.P. ++++

9 b O O k r e b y u Keeping the Legacy, Reflections on Filipino Values Ni: Faye Pilipino, kilala mo ba ang sarili mo? Nasubukan mo na ba itong itanong sa sarili mo? Ang kulturang Pilipino ay sagana sa mga ugaling natatangi sa atin. Isang aklat ang nagbigay pansin sa mga ito: ang Keeping the Legacy, Reflections on Filipino Values. Ang akdang ito ay binubuo ng mga kuwentong sumasalamin sa mga asal na likas na tinataglay ng mga Pilipino. Ang mga kuwento ay ibinahagi nina Nathanlie M. Baldoza, Esther F. Celestre, Michael T. Dalida, Andronicus L. Galang, Leonardo C. Heyasa, Jr., Rylah Krishna J. Longno, Dexter O. Quiñones, Janet C. Rosell, Jose F. Sarsoza, Jr., at Lucile B. Tañalas. Kani -kaniyang dahilan ang ibinigay ng mga taong ito sa huling bahagi ng aklat kung bakit ipinagmamalaki nila ang pagiging Pilipino. Kasama ng kanilang mga isinulat ang paliwanag ng bawat pag -uugaling tinatalakay at mga larawang iginuhit ni Elbert Jay V. Mosquera. Si Nestor C. Rilloma, isa ring kontribyutor, ang punong pat nugot ng libro. Layon ng akda na buksan ang isipan ng mga Pilipino, lalo na ng kabataan, sa kulturang kanilang pinagmulan. Ang mga ugaling tinatalakay, positibo man tulad ng mga konseptong bayanihan, pagmamano, at paninilbihan, o negatibo gaya ng lagay, lusot, at ningas cogon, ay isinama sa aklat upang maging mapanuri ang mambabasa, Pilipino man o hindi, sa mga katangiang dapat panatilihin at hindi. Mapupunang ang akda ay nakasulat sa Ingles at hindi sa ating katutubong wikang Filipino. Sa kabila nito, an g akda ay isang magandang simula upang ipakilala ang ating kultura sa mga taong hindi nagmula rito EXECUTIVE ORDER NO. 210 Ni: Lea Sa tunog pa lang, mukhang matindi na ang nilalaman ng order na ito. Hmm, ano nga ba ito? Tungkol ba ito sa peace and order? Bagong environment policy? Charter change? Anoo ba?!! O sige na nga, hindi na ko mambibitin. Ang E.O. 210 ay isang dekreto na ipinalabas ng Pangulo ukol sa wika. Sinasabi rito na ang wikang Ingles ay ang gagawing pangalawang wika ng bansa, at bilang pangalawang wika, payayabungin ito sa pamamagitan ng palagiang paggamit. Ibig sabihin nito, ang wikang Ingles ay gagamitin ng mga mag-aaral na hindi bababa sa 70% ng oras na kanilang ilalagi sa paaralan. E di ba matagal na itong usapin? Oo nga, matagal na nga itong ideya na ito, ngunit ngayon ay bigla na naman itong sumulpot. Isang dahilan nito, bukod sa globalisasyon, ay ang nakakaalarmang pagbababa daw ng bilang ng mga Pilipinong hindi marunong gumamit ng salitang Ingles. Pangalawa, bumababa naman daw sa English proficiency exam ang mga dating marunong na. Ayon sa pangulo, hindi raw ito magandang senyales lalung-lalo na ngayon na paunlad ng paunlad at padami ng padami ang mga call center sa Pilipinas. Halos arawaraw, ang laman ng mga classified ad sa pahayagan ay ang mga customer care service companies na nageendorso ng kanilang kompanya at naghihikayat sa mga Pilipino na magtrabaho doon. Makakatanggap raw ang mga empleyado ng malalaking sweldo, makakapasok sa magaganda at mukhang sosyal na mga gusali, at kung anu-ano pang insentib. Hindi nakapagtataka, halos karamihan ng mga nakapagtapos ng kolehiyo ay sa ganitong kompanya nagtatrabaho, kahit malayo ito sa kanilang kinuhang kurso. Taray, di ba? Ang nakapagtata ka lang, bakit ngayon pa ito uling naungkat, ngayong mainit na mainit si Pangulong Arroyo sa mata ng marami dahil sa eskandalong kanyang kinasasangkutan? Hmmm, isa ba itong daybersyon? Kayo na ang bahalang mag-isip. Sa totoo lamang, masalimuot talaga ang usapin sa wika. Lalung-lalo na ngayon na ay itinuturing ang Ingles na superior at intellectual language, isa itong dilemma para sa marami. Kung susuriin din ang Konstitusyon, nakasaad doon na ang pambansang wika ng Pilipinas ay Filipino, at hanggang wa lang itatakda ang batas, Ingles. Kung gayon, kinakailangan pa talaga na makagawa ng batas para maging ekslusibo na maging pambansang wika ang Filipino. Eh ang tanong, may gumagawa ba nito, lalo na sa mga paaralan? Sa iba nga ay bawal ka magsalita ng ibang wika maliban sa Ingles. May mga implikasyon ang pagtatakda ng Ingles bilang pangalawang wika. Una, kung titingnan ang mga pahayag ng nagsusulong ng ganitong polisiya, wala naman talagang kongkretong pag-aaral ang isinagawa para masabi nila ito. Ayon sa ilang tumutuligsa, maaaring ang pahayag na ito ay bataya lamang sa bilang ng bumabagsak sa interview pa lamang ng mga nag-aaply para sa posisyon sa call center. Pangalawa, para sa mga ang unang wikang ginagamit ay ang kanilang bernakular na wika (Ilonggo, Kapampangan, Tsabakano, etc) at pangalawa lamang ang wikang Filipino, para bang ibababa pa nila ito bilang pangatlong wika, dahil nga sinasabi na ang Ingles ang gagawing pangalawa. Pangatlo, hindi ba parang pinagtutulakan natin ang mga Pilipino na magtrabaho sa call center, at higit pa, sa ibang bansa? At isa pa, sa mga pag-aaral na isinagawa, ilang ulit nang ipinakita ng Filipino na higit itong mahusay na wikang panturo, at para sa mga hindi naman marunong nito, mas mainam ang kanilang wikang kinagi snan. Taliwas din sa pinapalabas ng mga pro -English, nagagamit din ang Filipino sa pagtuturo ng Agham at Matematika. Isasantabi na lamang ito? Ano ba ang mas pinahahalagahan natin, ang kalidad ng pagkatutong makukuha, o ang pagiging magaling sa Ingles? Sa kabuuan, hindi naman talaga masama ang mag-aral at matuto ng Ingles. Ang nangyayari lang kasi, binibigyan ito ng mas higit na prayoridad, na para bang ang laki ng kawalan natin dahil hindi tayo magaling dito. Sa aking palagay, bakit hindi na lang gawi ng elektib ang wikang Ingles gaya ng ibang banyagang wika? Kumbaga, ang mga mag-aaral nito ay hindi iyong napilitan pero dahil kagustuhan nila mismo na matuto. Kung nagagawa ito ng European languages at ng ibang Asian language, bakit naman hindi ito maga gawa ng Ingles? At panghuli, ayon nga kay Dr. Almario na Dekano ng Kolehiyo ng Arte at Literatura, huwag tayong matakot kung hindi tayo magaling mag -Ingles matakot tayo kapag hindi na tayo magaling mag-filipino.

10 d i w a n g M A K A T A Bakbuk * chrystal_water5 Ibang tao na pala ako sa yo, Pasensya na kaibigan. Mukhang iniwan mo na ako kasama ng panahon. Iba ka na o siguro iba na ako Hindi ko alam, Basta iyon ang nadarama ko. Dayuhan At Kahirapan *Poring Porlas Nasaan? Hinahanap kong pusong makabayan Ngayon ay wala na sa damdaming kayumanggi Kailan babalik ang kagandahan ng haligi Nang pag-ingat, pagmamahal, pagmulat sa bayan Kalaban ay Kahirapan at hindi Dayuhan Hindi kailangan ng sanaysay at mga buhay Sapat na ang tiwala at dasal sa patnubay Kasabay ng pagkakaisa ng buong bayan Sa dayuha y, dugo at panulat ang panlaban Sa kahirapa y, pang-unawa ang kailangan. Wikang Filipino *poring porlas Wikang Filipino y mahali t ingatan Ipaloob na rin sa puso t isipan Pinakamahalagang yaman ng bayn Natatanging pamana ng ating angkan Tumulong to sa paglaya sa dayuhan At sa pagtatayo ng kinabukasan Pagbibigay lingkod sa mga kababayan Pati pagkakaroon ng kabuhayan Pagpapalaganap ng kapayapaan Mga rebelde sa Quezon at Basilan Wikang Filipino y tayo y tinulungan At umalalay sa pagtatalastasan Pinag-isa at binuklod ang buong bayan Wika natin nagdulot ng karunungan Mag-aaral nagbuklod sa paaralan Ang mga Pilipino sa mga pamayanan Wika y pagyamanin ng lubos-lubusan Wikang Filipino y linangin tuluyan Tungo ito sa ating kapayapaan Buong pagkakaisa at kabuhayan P o e m - Rusell Kelfer (from Bianca) SONA *poring porlas Sa halip na mga pangako ang sambitin CHACHA at CONASS ang idinidiin Parlyamentaryo inihain sa mesa Sistemang hindi naman alam ng masa Ang Jueteng at Gloriatapes hindi isinama Siya y nagpapaawa at nagdadrama Humihiling na tigilan ang bangayan Pagkakaisa ang kinakailangan Sana ay hindi lamang sana ang SONA Dapat ito y panimula sa Kilos Na You are who you are for a reason. You re part of an intricate plan. You re a precious and perfect unique design, Called God s special woman or man. You look like you look for a reason. Our God made no mistake. He knit you together within the womb. You re just what He wanted to make. The parents you had were the ones He chose, And no matter how you may feel, They were custom-designed with God s plan in mind. And they bear the Maker s seal No, that trauma you faced was not easy. And God wept that it hurt you so; But it was allowed to shape your heart, So that in His likeness you d grow. You are who you are for a reason, You ve been formed by the Maker s rod. You are who you are, beloved, Because there is a God! Maskara *tina Maskarang mukha, madilim na anino Ang kasinungalingang suot ng tao, Ligayang ngingiti kahit di totoo Ang mahihina y magiging bato. Maskarang mukha, madilim na anino Animo tupa, yun pala y demonyo Sa iyong kasiyaha y makikisalo Isang ahas na nag-aanyong tao. Hangal kang maniwala Sa kanyang pagluha Sa kanyang pagdamay At pakikisalamuha. Puso y bubulagain Mapagbalatkayong mukha Huwad na katauha y Ganid at walang awa.