PASIG CATHOLIC COLLEGE Grade School Department S.Y ARALING PANLIPUNAN 6 Ikatlong Markahan. Gawain Blg.1

Transcription

1 Concept Notes KABUUAN Gawain Blg.1 Pangalan: Pangkat : Class No: Petsa: Layunin : Pamahalaan...Kahalagahan at Tungkulin : Maipaliliwanag kung ano ang pamahalaan,kahalagahan at tungkulin. Nasasabi kung nagagampanan ng pamahalaan ang tungkulin sa mga mamamayan. Abides by the rules of the school, community, and country Pahina : Ang pamahalaan ay isang institusyong kumikilos upang isakatuparan ang lahat ng mga adhikain ng estado at ng taumbayan. Napkahalaga ng isang pamahalaan sa isang estado. Totoong walang epekto o ideyal na pamahalaan,ngunit inaasahang ito ay dapat tumupad sa kanyang tungkulin upang itaguyod ang kabutihan ng mamamayan at ng bansa.

2 Gawain 2 Gawain Blg.2 KABUUAN : Mga Uri ng Pamahalaan Layunin : Napaghahambing ang mga pamahalaan ayon sa tunay na pinanggagalingan ng kapangyarihan. Nakapagsasabi ng pananaw kung alin ang mas mabuting pamahalaan. Adheres to the constitution of the Philippines Pahina : Bawat estado ay may kani-kaniyang uri ng pamahalaan. Malaki ang kinalaman ng uri ng pamahalaan sa paraan ng pamamahala sa lipunan.may iba t ibang paraan sa pag-uuri ng pamahalaan at isa sa pinagbabatayan ng uri nito ay ang tunay na pinanggagalingan ng kapangyarihan.ito ay mga ss: plutokrasya,oligarkiya,aristokrasya,demokrasya,monarkiya at tyranny.

3 KABUUAN Gawain Blg.3 Layunin : Mga Katangian ng Pamahalaang Demokratiko : Nakikilala at nasusuri ang katangian ng isang bansang demokratiko. Naipaliliwanag ang kabutihan at di-kabutihan ng pamahalaang demokratiko. Adheres to the constitution of the Philippines Pahina : Ang pamahalaan sa ilalim ng demokrasya ay maaaring maging sentralisado o federal. Ang pamahalaang demokrasya ay maaaring mauri sa dalawa; presidensyal at parlamentaryo. Pamahalaang sentralisado ang umiiral sa Pilipinas sapagkat ang konsentrasyon ng kapangyarihan ay nagmumula sa pambansang pamahalaang may sistemang presidensyal.

4 Gawain 2 KABUUAN Gawain Blg. 4 : SANGAY TAGAPAGBATAS...tungkulin at ang Kongreso Layunin : Natutukoy ang tungkulin ng Sangay Tagapagbatas. Naipaliliwanag kung bakit ang Kongreso ng Pilipinas ay binubuo ng dalawang Kapulungan. Nasasabi ang kahagahan ng sangay tagapagbatas. Offers constructive criticisms to improve the current condition of the Pahina : Sa Kongreso nakaatang ang kapangyarihang magsagawa, magbago, at magpawalang-bisa ng batas. Ito ay binubuo ng dalawang kapulungan ang Senado o Mataas na Kapulungan at Kamara o Mababang Kapulungan. Ang Senado o Mataas na Kapulungan ay binubuo ng mga senador at ang Kamara o Mababang Kapulungan naman ay binubuo ng mga kinatawan o kongresista.

5 Gawain Blg. 5 Gawain 2 KABUUAN : Senado at Kamara Layunin : Naipaliliwanag ang kaibahan ng mga Senador at Kongresista. Nasasabi ang mga kwalipikasyong dapat taglayin ng sinumang nagnanais na tumakbo bilang senador o kongresista. Demonstrate intellectual honesty Pahina : Ang Senado ay binubuo ng 24 na senador na inihalal ng mga kwalipikadong botante. Ang Kamara ay binubuo ng humigit-kumulang 250 na mga kagawad mula sa iba t ibang distrito ng mga lalawigan at lungsod.

6 Gawain 2 KABUUAN Gawain Blg. 6 : Paano Nagiging Batas ang isang Panukalang-Batas? Layunin : Naisa-isa ang mga hakbang sa paggawa ng batas. Nasasabi ang kahalagahan ng batas sa pagpapaunlad ng bansa. Nakasusunod sa mga batas na ipinatutupad sa paaralan,pamayanan o sa bansa. Abides by the rules of the school, community, and country Pahina : Ang panukalang-batas o Bill ay isang draft ng isang batas na isinusumite sa Kongreso. Matagal na proseso ang pinagdaraanan bago ang isang panukalang-batas ay maging isang ganap na batas. Isinasaalang-alang ang pangangailangan ng mga mamamayan sa pagbuo ng batas.

7 Gawain Blg. 7 Test I II III. IV. TOTAL Uri ng Gawain : Unang Maikling Pagsusulit : Mga Uri ng Pamahalaan Sangay Tagapagbatas Layunin : Nakasasagot ng tama sa maikling pagsusulit. Naibibigay ang halaga ng pagiging tapat. Abides by the rules of the school, community, and country May-akda : Ailene G. Baisa-Julian at Nestor S. Lontoc Pahina : Ang pamahalaan ay isang institusyong kumikilos upang isakatuparan ang lahat ng mga adhikain ng estado at ng taumbayan. May iba t ibang paraan ng pag-uuri ng pamahalaan at isa sa pinagbabatayan ng uri nito ay ang tunay na pinanggagalingan ng kapangyarihan. Sa Kongreso nakaatang ang kapangyarihang magsagawa,magbago at magpawalang-bisa ng batas. Ito ay binubuo ng dalawang kapulungan- ang Senado o Mataas na Kapulungan at Kapulungan ng mga Kinatawan o Mababang Kapulungan.

8 KABUUAN Gawain Blg. 8 : Sangay Tagapagpaganap.. Kwalipikasyong dapat taglayin ng sinumang nais tumakbong pangulo at kapangyarihan nito. Layunin : Natutukoy ang mga kwalipikasyon at kapangyarihan ng pangulo. Nasasabi kung ang isang pangulo ay dapat bigyan ng limitasyon sa kanyang kapangyarihan. Abides by the rules of the school, community, and country Pahina : May mga kwalipikasyong dapat taglayin upang maaaring tumakbo bilang pangulo. Ang Kapangyarihang Tagapagpaganap ay nasa kamay ng pangulo. Siya ang nagpapatupad ng mga batas sa bansa. Dahil sa malawak na tungkulin at responsibilidad ng pangulo, siya ay tinutulungan ng panglawang pangulo at ng gabinete. Ang pangulo din ang tumatayong commander-in-chief o kataas-taasang pinuno ng sandatahang lakas ng Pilipinas.

9 Gawain Blg.9 : Ang Gabinete ng Pangulo Layunin : Natutukoy ang mga Kagawaran ng Gabinete ng pangulo sa ating bansa. Nasasabi kung paano nakatutulong ang bawat kagawaran sa pag-unlad ng bansa. Tells the truth Pahina : Ang kalihim ay hinihirang ng pangulo. Ang bawat kalihim ay may kagawarang hinahawakan na siyang tumutulong sa pagpapatupad ng batas at proyekto para sa ikabubuti at ikauunlad ng bansa. Ang ilang mga kagawaran ng gabinete ng pangulo sa ating bansa sa kasalukuyan: 1. Kagawaran ng Paggawa at Empleyo (Department of Labor and Employment o DoLE) 2. Kagawaran ng Edukasyon (Department of Education o DepEd) 3. Kagawaran ng Ugnayang Panlabas (Department of Foreign Affairs o DFA) 4. Kagawaran ng Pananalapi (Department of Finance o DoF) 5. Kagawaran ng Katarungan (Department of Justice o DoJ) 6. Kagawaran ng Tanggulang Pambansa (Department of National Defense o DND) 7. Kagawaran ng Turismo (Department of Tourism o DoT) 8. Kagawaran ng Kapaligiran at Likas na Yaman (Department of Environment and Natural Resources o DENR) 9. Kagawaran ng Agrikultura (Department of Agriculture o DoA) 10. Kagawaran ng Transportasyon at Komunikasyon (Department of Transportation and Communication o DoTC) At iba pang kagawaran..

10 Gawain 2 KABUUAN : Sangay Tagapaghukom Layunin : Natutukoy ang katangian at kapangyarihan ng sangay tagapaghukom. Nasasabi kung bakit malaya ang sangay na ito sa ibang sangay ng pamahalaan. Aspires to fair and kind to all Pahina : Sa Seksyon 1 ng Artikulo 8 ng Saligang-Batas ng 1987 ay malinaw na isinasaad na dapat nakasalalay ang kapangyarihang panghukuman sa isang Katas-taasang Hukuman at sa mga nakabababang hukumang maaaring itatag ng batas. Ang Sangay Tagapaghukom ang nagpapaliwanag ng mga batas na ipinasa ng Kongreso. Ito ay may kapangyarihang dinggin at lutasin ang mga sigalot o suliranin ng mga mamamayan. Ang Supreme Court o Kataas-taasang Hukuman ay binubuo ng 15 kasapi, ang Punong Mahistrado (Chief Justice) at 14 na kasamang mahistrado. Sila ay hinirang ng Pangulo.

11 Gawain 2 Gawain Blg. 11 KABUUAN : Bumubuo ng Sangay Tagapaghukom Layunin : Naisa-isa ang mga bumubuo ng sangay tagapaghukom. Natutukoy ang tungkulin ng bawat hukuman. Abides by the rules of the school, community, and country Pahina : Ang mga bumubuo ng sangay tagapaghukom ay mga sumusunod; 1. Kataas-taasang Hukuman 2. Hukuman sa Paghahabol 3. Regional Trial Court 4. Metropolitan Trial Court 5. Municipal Trial Court 6. Shari a 7. Sandiganbayan 8. Hukuman sa Paghahabol 9. Judicial and Bar Council Ang bawat sangay ay may kanya-kanyang tungkulin. BALANGKAS NG SANGAY HUDIKATURA Korte Suprema Regular na Hukuman Natatanging Hukuman *Hukuman sa Paghahabol * Panrehiyong Hukuman ng Paglilitis * Panlunsod na Hukuman ng Paglilitis * Pambayang Hukuman ng Paglilitis *Hukuman sa Paghahabol o Pag-aapila sa Buwis *Hukuman ng Pagsasamahang Industriyal *Hukumang Shariah *Sandiganbayan *Tanodbayan o Ombudsman

12 Gawain Blg. 12 Test I II III. IV. V. TOTAL Uri ng Gawain : Ikalawang Maikling Pagsusulit : Sangay Tagapagpaganap Sangay Tagapaghukom Layunin : Nakasasagot ng tama sa maikling pagsusulit. Naibibigay ang halaga ng pagiging tapat. Abides by the rules of the school, community, and country May-akda : Ailene G. Baisa-Julian at Nestor S. Lontoc Pahina : Ang kapangyarihang Tagapagpaganap ay nasa kamay ng pangulo. Siya ang nagpapatupad ng mga batas sa bansa. Dahil sa malawak na tungkulin at responsibilidad ng pangulo, siya ay tinutulungan ng pangalawang pangulo at ng gabinete. Ang kapangyarihang Panghukuman ay nakasalalay naman sa kamay ng Kataas-taasang Hukuman at sa mga nakabababang hukuman nito. Ang sangay na ito ng pamahalaan ang siyang nagpapaliwanag ng batas na ipinasa ng Kongreso.

13 Gawain Blg.13 Uri ng Gawain : Proyekto : Paggawa ng Proyekto Pamahalaan KABUUAN Layunin : Nakabubuo ng isang makabuluhang proyekto. Nabibigyang pansin sa paggawa ng proyekto ang kahalagahan ng kalinisan,kaayusan,magandang produkto at disiplina. Manages time and personal resources efficiently and effectively May-akda : Ailene G. Baisa-Julian at Nestor S. Lontoc Pahina : TATLONG SANGAY NG PAMAHALAAN Balangkas ng Sangay Tagapagpaganap Pamantayan sa Gawain Nilalaman Datos at Mensahe Malikhain Kalinisan Disiplina tagapayo at gabinete Depyuti Pangulo pangalawang pangulo Pinuno ng pamahalaang lokal

14 Balangkas ng Sangay Tagapagbatas Kongreso Mataas na Mababang Kapulungan Kapulungan Ispiker Pangulo ng Senado 23 Senador Kinatawan Party List ng Distrito Kabuuan: 24 senador Kabuuan : humigit kumulang 250 AP6, GawainBlg13 p2 Balangkas ng Sangay Panghukuman Korte Suprema Regular na Hukuman Natatanging Hukuman *Hukuman sa Paghahabol * Panrehiyong Hukuman ng Paglilitis * Panlunsod na Hukuman ng Paglilitis * Pambayang Hukuman ng Paglilitis *Hukuman sa Paghahabol o Pag-aapila sa Buwis *Hukuman ng Pagsasamahang Industriyal *Hukumang Shariah *Sandiganbayan *Tanodbayan o Ombudsman

15 Ikalawang Markahan Pamantayan sa Gawain Nilalaman Datos at Mensahe Malikhain Kalinisan Disiplina Gawain Blg.14 KABUUAN Uri ng Gawain : Karagdagang Gawain na Magpapayabong sa Talento ng mga Mag-aaral : Pamahalaan Other Performance Output (O.P.O) Layunin : Nakabubuo ng isang makabuluhan at matalinong gawain. Nabibigyang halaga ang pagtutulungan ng bawat isa. Cooperates during Activities May-akda : Ailene G. Baisa-Julian at Nestor S. Lontoc Pahina : Ang pamahalaan ng Pilipinas ay may tatlong sangay na nagtataglay ng magkakahiwalay na kapangyarihan subalit magkakaugnay pa rin ang kanilang mga tungkulin at gawain ayon sa itinatakda ng Saligang-Batas. A. Sangay na Tagapagbatas (Lehislatibo) B. Sangay na Tagapagpaganap (Ehekutibo) C. Sangay Panghukuman (Hudisyal)

16 Gawain Blg.15 : Pagkamamamayan...Likas na pagkamamamayan Layunin : Natutukoy ang tunay na Pilipino ayon sa Saligang-Batas. Nasasabi ang pagkakaiba ng dalawang prinsipyong sinusunod sa pagkamamamayan. Nakabubuo ng matalinong opinyon o pananaw sa mga sitwasyon. show respect for all Pahina : 206 Ang mamamayan ay mahalagang elemento ng estadong nagtatamasa ng karapatang manirahan dito at makinabang sa mga yaman nito. May dalawang prinsipyong sinusunod bilang batayan ng pagkamamamayan ng isang tao; jus sanguinis at jus soli.

17 Gawain 2 KABUUAN Gawain Blg. 16 : Naturalisasyon Layunin : Natutukoy ang mga katangiang taglay ng isang dayuhan upang makakuha ng Naturalisayon. Nasasabi kung posibleng ang isang dayuhan o mamamayan ng ibang bansa ay maging isang mamamayang Pilipino. Identifies oneself as a Filipino Pahina : Ang naturalisasyon ay isang paraan ng pagtanggap sa pagnanais ng isang dayuhang talikuran ang kanyang pagkamamamayan at maging mamamayan ng napili niyang bansa upang matamasa niya ang mga karapatan at pribilehiyong tinatamasa ng isang mamamayan ng bansang kanyang napili.

18 A.Y Gawain 2 Gawain Blg. 17 KABUUAN : Pagkawala at Muling Pagtamo ng Pagkamamamayang Pilipino Layunin : Natutukoy ang mga dahilan ng pagkawala at muling pagtamo ng pagkamamamayang Pilipino. Nakapagbibigay ng matalinong saloobin o pananaw sa isang isyu. Enables others to develop interest and pride in being a Filipino Pahina : Nakasaad sa Seksiyon 3 ng Artikulo IV ng Saligang-Batas ng 1987 na ang pagkamamamayan ng isang Pilipino ay maaaring mawala o muling matamo sa paraang itinatadhana ng batas. Ang repatriation ay ang pagbabalik sa bayang pinanggalingan at muling pagsumpa ng katapatan sa bansa.

19 A.Y Gawain 2 KABUUAN Gawain Blg. 18 : Karapatan Layunin : Natutukoy ang mga karapatan ng mga Pilipino. Nasasabi ang kahagahan ng karapatan. Abides by the rules of the school, community, and country Pahina : Maraming karapatang tinatamasa ang mga mamamayan ng estadong demokratiko kagaya ng sumusunod: a. karapatang likas b. karapatang konstitusyunal c. karapatang sibil o panlipunan d. karapatang pangkabuhayan Narito ang ilang sa mga tiyak na karapatan ng mga mamamayang Pilipino na nakasalig sa ating Saligang-Batas. a. karapatan sa buhay b. karapatan sa kalayaan c. karapatan sa pagmamay-ari d. kalayaan sa pananampalataya e. kalayaan sa pananalita o pamamahayag f. karapatan sa malayang pagdulog sa mga hukuman

20 A.Y Gawain 2 KABUUAN Gawain Blg. 19 : Tungkulin Layunin : Natutukoy ang mga tungkulin ng bawat Pilipino. Nasasabi ang kahalagahan ng pagtupad sa mga tungkulin. Takes prides in diverse Filipino cultural expression, practices, and traditions Pahina : Ang tungkulin ay responsibilidad o obligasyon ng isang mamamayan sa kanyang bansa. Ibig sabihin nito na sa bawat karapatang natatamasa ng mga mamamayan ay may katumbas na tungkulin at pananagutan.kaya marapat na gampanan ng bawat Pilipino ang kanilang mga tungkulin.

21 A.Y Gawain Blg. 20 Test I II.A. B. III. IV. Uri ng Gawain : Ikatlong Maikling Pagsusulit Layunin : Pagkamamamayan Karapatan at Tungkulin : Nakasasagot ng tama sa maikling pagsusulit. Naibibigay ang halaga ng pagiging tapat. May-akda : Ailene G. Baisa-Julian at Nestor S. Lontoc Pahina : May dalawang prinsipyong sinusunod bilang batayan ng pagkamamamayan ng isang tao; jus sanguinis at jus soli Ang isang dayuhang naninirahan ditto sa Pilipinas ay maaaring maging Pilipino rin kung kanyang nanaisin sa pamamagitan ng legal na prosesong tinatawag na naturalisasyon. Maaaring mawala(expatriation) at muling makamit (repatriation) ang pagkamamamayan. Mahalaga ang pagtatamasa ng kalayaan at karapatan ng mga mamamayan sapagkat ito ay nakatutulong nang malaki upang makamit ng bansa ang kaunlaran at ang patuloy na paghahari ng demokrasya. Mahalaga ding gampanan ang tungkulin ng bawat isa upang madaling makamit n gating bansa ang kaunlaran.

22 Pamantayan sa Gawain PASIG CATHOLIC COLLEGE A.Y Gawain Blg.21 Uri ng Gawain : Proyekto Nilalaman Datos at Mensahe Malikhain Kalinisan Disiplina KABUUAN : Paggawa ng Proyekto Karapatan at Tungkulin (Note: Ang proyektong gagawin ay nag-uugnay (integration) sa mga asignaturang Sining at Komunikasyon.) Layunin : Nakabubuo ng isang makabuluhang proyekto. Nabibigyang pansin sa paggawa ng proyekto ang kahalagahan ng kalinisan,kaayusan,magandang produkto at disiplina. Manages time and personal resources efficiently and effectively May-akda : Ailene G. Baisa-Julian at Nestor S. Lontoc Pahina : Mahalaga ang pagtatamasa ng kalayaan at karapatan ng mga mamamayan sapagkat ito ay nakatutulong nang malaki upang makamit ng bansa ang kaunlaran at ang patuloy na paghahari ng demokrasya. Mahalaga ding gampanan ang tungkulin ng bawat isa upang madaling makamit n gating bansa ang kaunlaran.