Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Patnubay ng Guro

Size: px
Start display at page:

Download "Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Patnubay ng Guro"

Transcription

1 4 PY Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan D C O Patnubay ng Guro Unit 3 EP E Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag- ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph. Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. D Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas i All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means

2 Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Ikaapat na Baitang Patnubay ng Guro Unang Edisyon 2015 Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksiyon 176 na Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito y pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad. Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay ng isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kakatawan sa paghiling ng kaukulang pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Pinagsumikapang matunton upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Tanging mga institusyon at kompanyang nakipagkontrata sa FILCOLS at yaong nakasaad lamang sa kasunduan, ang maaaring kumopya mula dito sa Patnubay ng Guro. Ang hindi nakipagkontrata sa FILCOLS ay dapat, kung ninanais makakopya, makipag-ugnay nang tuwiran sa mga tagapaglathala at sa mga may-akda. Maaaring tumawag sa FILCOLS sa telepono blg. (02) o mag- sa filcols@gmail.com ang mga may-akda at tagapaglathala. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Mga Bumuo ng Kagamitan ng Patnubay ng Guro Mga Manunulat: Entrepreneur & ICT Eden F. Samadan, Marlon L. Lalaguna, Virgilio L. Laggui, Marilou E. Marta R. Benisano; Home Economics Dolores M. Lavilla, Imelda O. Garcia, Bernie C. Dispabiladera; Agriculture Teresita B. Doblon, Ma. Shirley A. Macawile, Ernesto R. Abletes, Judy R. Rondina; Industrial Arts Shiela Mae R. Roson, Roberto B. Torres, at Randy R. Emen Mga Konsultant: Mona T. Sasing, Cherrypyn B. Barbacena, PhD, Anicia M. Lorica, at Werson R. De Asis, PhD Mga Tagaguhit: Entrepreneur & ICT Anife S. Angelo; Home Economics Sharlyn P. Sanclaria; Agriculture Mar G. Agustin; Industrial Arts Jayson M. Gaduena, Fermin M. Fabella, at Eric C. De Guia Mga Tagatala: Erwin Karl I. Antido at Ron Ralph Kenneth L. Ocampo Mga Naglayout: Phoebe Kay B. Doñes, Paola Joy B. Doñes, at John Ralph G. Sotto Mga Tagapamahala: Glenda M. Granadozin, Rogelio O. Doñes, EdD, Marilette R. Almayda, PhD, at Marilyn D. Dimaano, EdD Inilimbag sa Pilipinas ng Vibal Group, Inc. Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS) Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax: (02) or Address: imcsetd@yahoo.com

3 PAUNANG SALITA Inihahandog itong Patnubay ng Guro (Teacher s Guide) sa mga guro ng asignaturang Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan sa Ikaapat na Baitang alinsunod sa K to 12 Enhanced Basic Education Program. Ang mga gawain sa kagamitang ito ay maingat na inihanda upang maging angkop sa edad, kultura, kakayahan, kasanayan, kaalaman, at interes ng iyong mga mag-aaral. Ito rin ang gagamitin mo upang iangkop ang mga aralin dito kung kinakailangan upang maging kaaya-aya sa mga mag-aaral ang mga gawain at pagsasanay sa mga inihandang aralin. Ang patnubay na ito ay magiging gabay mo sa buong taong pagtuturo ng Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan upang malinang nang lubos ang kakayahan sa iba t ibang lawak ng asignatura. Magagamit mo ang mga ito nang wasto at angkop sa pang-araw-araw na pamumuhay. Gayundin mabisang magamit ng mga mag-aaral ang mga kakayanan sa paghahanapbuhay upang lalo nilang mahalin ang kahalagahan ng paggawa. Ang mga gawain ng mga mag-aaral ay makikita sa Kagamitan ng Mag-aaral (KM) (Learner s Material), kung saan nakasulat ang pagsasanay, gampanin, at gawaing isasagawa sa pag-aaral ng aralin. Magiging matagumpay sila sa paggamit nito sa pamamagitan ng iyong paggabay sa kanila. iii

4 Yunit 3 Agriculture 127 Aralin 1 Pakinabang sa Pagtatanim ng Halamang Ornamental 128 Aralin 2 Pagsasagawa ng Survey Gamit ang Teknolohiya 130 Aralin 3 Pagtukoy ng mga Halamang Ornamental Ayon sa 132 Pangangailangan Aralin 4 Intercropping ng Halamang Ornamental sa Halamang 134 Gulay Aralin 5 Pagtukoy sa Disenyo o Plano ng Pagtatanim ng 137 Pinagsamang Halamang Ornamental at Iba pang Mga Halamang Angkop Dito Aralin 6 Pagtukoy sa Paraan ng Pagtatanim at Pagpapatubo ng 140 Mga Halamang Ornamental Aralin 7 Paggawa ng Disenyo ng Pagtatanim ng mga 143 Halamang Ornamental Aralin 8 Pagpili ng Itatanim na Halamang Ornamental 145 Aralin 9 Wastong Pamamaraan sa Paghahanda ng Taniman ng 147 Halamang Ornamental Aralin 10 Wastong Paraan sa Paghahanda ng mga Itatanim o 150 Patutubuin Aralin 11 Pagpaparami ng Halamang Ornamental 153 Aralin 12 Pagpaparami ng Halaman sa Paraang Pagpuputol 155 Aralin 13 Paraan ng Pagbubungkal ng Lupa 156 Aralin 14 Paggawa ng Organikong Pataba (Composting) 158 Aralin 15 Paglalagay ng Abono sa Halaman 160 Aralin 16 Paraan ng Paggamit ng Kagamitang Paghahalaman 162 Aralin 17 Pag-aani at Pagsasapamilihan ng Halamang 164 Ornamental Aralin 18 Plano sa Pagbebenta ng Halamang Ornamental 166 Aralin 19 Mahusay na Pagbebenta ng Halamang Ornamental 167 Aralin 20 Talaan ng Puhunan at Ginastos 169 Aralin 21 Plano sa Tuloy Tuloy na Pagpapatubo ng Halamang 171 Ornamental Aralin 22 Kabutihang Dulot sa Pag-aalaga ng Hayop 172 v

5 Aralin 23 Mga Hayop na Maaaring Alagaan sa Bahay 174 Aralin 24 Mga Salik sa Pag-aalaga ng Hayop 176 Aralin 25 Ligtas na Tirahan ng mga Alagang Hayop 178 Aralin 26 Tamang Paraan sa Pag-aalaga ng Hayop 180 Aralin 27 Paggawa ng Plano ng Pagpaparami ng Alagang Hayop 182 Upang Kumita Aralin 28 Pagpili ng Pararamihing Hayop 186 Aralin 29 Paggawa ng Talatakdaan ng mga Gawain Upang 189 Makapagparami ng Hayop Aralin 30 Paggawa ng Iskedyul ng Pag-aalaga ng Hayop 193 Aralin 31 Pag-iingat na Dapat Gawin Kung Mag-aalaga ng Hayop 200 Aralin 32 Mga Kautusan/Batas Tungkol sa Pangangalaga ng Pararamihing Hayop 205 vi

6 Republic of the Philippines Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City K TO 12 CURRICULUM GUIDE EDUKASYONG PANTAHANAN AT PANGKABUHAYAN (EPP) and TECHNOLOGY AND LIVELIHOOD EDUCATION (TLE) Grade 4 December 2013 ix

7 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM x

8 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM Description of Framework Technology and Livelihood Education encompasses the field of Home Economics (H.E.); Industrial Arts (IA); Agri-Fishery Arts (AFA); and Information, Communication. and Technology (ICT). The 24 TLE courses can be categorized under any of these fields. TLE as a course has two streams the TR-based TLE and the Entrepreneur-based TLE and every school has a choice as to which stream to offer, with consideration forfaculty, facilities, and resources. Both streams are based on the Training Regulations, but the Entrepreneur-based TLE embeds entrepreneurship concepts in the teaching of the various subjects in HE, IA, AFA, and ICT. TLE is geared towards the development of technological proficiency and is anchored on knowledge and information, entrepreneurial concepts, process and delivery, work values, and lifeskills. This means that the TLE that works is one which is built on adequate mastery of knowledge and information, skills and processes, and the acquisition of proper work values and life skills. The TLE that is functional is one which equips students with skills for lifelong learning. TLE that is concerned only with mere definition of terms is meaningless and shallow. TLE that is focused on mastery of skills and processes without right work values is anemic and dangerous. An effective TLE is one that is founded on the cognitive, behavioral, or psychomotor and affective dimensions of human development. Therefore teaching TLE means teaching facts, concepts, skills, and values in their entirety. The diagram likewise shows that entrepreneurial concepts also form part of the foundation of quality TLE. It is expected that TLE students, after using the Learning Modules on Entrepreneurship-based TLE, imbibe the entrepreneurial spirit and consequently set up their own businesses in the areas of Agri-Fishery Arts, Industrial Arts, Home Economics, and Information and Communication Technology. TLE by its nature is dominantly a skill subject; hence the teacher must engage students in an experiential, contextualized, and authentic teaching-learning process. It is a subject in which students learn best by doing. It is integrative in approach. For instance, it integrates entrepreneurship with all the areas of TLE. It integrates concepts, skills, and values. xi

9 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM I. LEARNING AREA STANDARD The learner demonstrates the knowledge, skills, values, and attitudes (KSVA) in Technology and Livelihood Education (TLE), which will enable him/her to gain employment, become an entrepreneur, a middle level manpower and/or pursue higher education. II. KEY STAGE STANDARDS Grades 4 6 Grades 7 10 Grades The learner demonstrates an understanding of the basic knowledge and skills in entrepreneurship & ICT, Agriculture, Home Economics, and Industrial Arts toward the improvement of personal life, family, and community The learner demonstrates an understanding of the basic concepts of selected TLE course in Home Economics, Industrial Arts, Agriculture and Fishery Arts and ICT competencies common to TLE courses such as use and maintenance of tools, observing, safety in the workplace, mensuration and calculation, and interpreting technical drawings; and gains specialized knowledge and skills in at least one TLE that would enable him/her to obtain NC II. The learner demonstrates specialized technical skills that would enable him/her to obtain NC II. xii

10 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM III. GRADE LEVEL STANDARDS GRADE LEVEL LEVEL STANDARDS The learner demonstrates basic knowledge, skills, and values in agriculture, entrepreneurship and ICT, home economics, and industrial arts that can help improve self and family life. The learner demonstrates increased knowledge, skills, and values in entrepreneurship and ICT, agriculture, home economics, and industrial arts toward improving family life and the community. The learner demonstrates enhanced and expanded knowledge in entrepreneurship & ICT, agriculture, home economics, and industrial arts towardthe improvement of the family s economic life and thecommunity. The learner demonstrates an understanding of basic concepts and underlying principles in developing fundamental skills in Exploratory Technology and Vocational Education (EPP/TLE/TVE). The learner demonstrates an understanding of his/her Personal Entrepreneurial Competencies (PECs), the environment and market, and process/production and delivery of the Technology & Vocational Education course in which he/she has specialized. The learner demonstrates an understanding of his/her Personal Entrepreneurial Competencies (PECs), the environment and market, and process/production and delivery of the Technology & Vocational Education course in which he/she has specialized. The learner demonstrates an understanding of his/her Personal Entrepreneurial Competencies (PECs), the environment and market, and process/production and delivery of the Technology & Vocational Education course in which he/she has specialized. The learner demonstrates an understanding of the principles in preparing a creative and innovative business plan as it relates with marketing, operations and human resource, and simple accounting and financial plans to determine the feasibility and viability of the business of his/her technology and Vocational specialization. 12 The learner demonstrates an understanding of of the principles in applying the business plan of his/her choice based on his/her T&VE specialization. IV. TIME ALLOTMENT Grade 4 Grade 5 Grade 6 Grade 7 Grade 8 Grade 9 Grade 10 Daily 50mins 50mins 50mins Weekly 4hours 4hours 4hours 4hours xiii

11 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM Grade 4 NILALAMAN (Content) PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) Grade 4 ICT and ENTREPRENEURSHIP Ang mag-aaral ay PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) CODE 1. Entrepreneurship 2. Ligtas at responsableng gamit ng ICT 3. Pangangalap at pagsasaayos ng impormasyong gamit ang ICT 4. Pag-susuri ng Impormasyon naipamamalas ang pangunawa sa konsepto ng entrepreneurship naipamamalas ang kaalaman at kakayahan sa paggamit ng computer, Internet, at sa ligtas at responsableng pamamaraan naipamamalas ang kaalaman at kasanayan sa computer at Internet sa pangangalap at pagsasaayos ng impormasyon naipamamalas ang kaalaman at kakayahan Ang mag-aaral ay naipaliliwanag ang mga batayang konsepto ng pagnenegosyo nakagagamit ng computer, Internet, at sa ligtas at responsableng pamamaraan nakagagamit ng computer at Internet sa pangangalap at pagsasaayos ng impormasyon nakagagawa ng table at tsart gamit ang 1.1 naipaliliwanag ang kahulugan at kahalagahan ng entrepreneurship 1.2 natatalakay ang mga katangian ng isang entrepreneur 1.3 natutukoy ang mga naging matagumpay na entrepreneur sa pamayanan, bansa, at sa ibang bansa 1.4 natatalakay ang iba t-ibang uri ng negosyo 2.1 naipaliliwanag ang mga panuntunan sa paggamit ng computer, Internet, at 2.2 natatalakay ang mga panganib na dulot ng mga di-kanais-nais na mga software (virus at malware), mga nilalaman, at mga pag-asal sa Internet 2.3 nagagamit ang computer, Internet, at sa ligtas at responsableng pamamaraan 3.1. naipaliliwanag ang kaalaman sa paggamit ng computer at Internet bilang mapagkukunan ng iba t ibang uri ng impormasyon 3.2. nagagamit ang computer file system 3.3. nagagamit ang web browser at ang basic features ng isang search engine sa pangangalap ng impormasyon 3.4. nagagamit ang mga website sa pangangalap ng impormasyon 3.5. nakokopya o nada-download sa computer ang nakalap na impormasyon mula sa Internet 4.1 nakagagawa ng table at tsart gamit ang word processing EPP4IE- 0a-1 EPP4IE- 0a-2 EPP4IE- 0b-3 EPP4IE- 0b-4 EPP4IE - 0c-5 EPP4IE - 0c-6 EPP4IE-0d- 7 EPP4IE-0d- 8 EPP4IE- 0e-9 EPP4IE- 0e-10 EPP4IE- 0f-11 EPP4IE- 0f-12 EPP4IE- 0g-13 xiv

12 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) Gamit ang ICT sa paggamit ng productivity tools upang maipakita ang numerical at tekstual na impormasyon sa pamamagitan ng mga table at tsart naipakikita ang kaalaman at kasanayan sa paggamit ng PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) productivity tools upang magpakita ng impormasyon PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) 4.2 nakagagawa ng table at tsart gamit ang electronic spreadsheet tool 4.3 nakakapag-sort at filter ng impormasyon gamit ang electronic spreadsheet tool CODE EPP4IE- 0g-14 EPP4IE - 0h Komunikasyon at kolaborasyon gamit ang ICT 6. Paglikha ng knowledge products Grade 4 AGRICULTURE 1. Pagtatanim ng halamang ornamental naipakikita ang kaalaman at kakayahan sa paggamit ng productivity tools upang lumikha ng mga knowledge product naipamamalas ang pangunawa sa kaalaman at kasanayan sa pagtatanim ng halamang ornamental bilang isang gawaing pagkakakitaan nakagagamit ng nakagagamit ng productivity tools sa paggawa ng mga knowledge products naisasagawa ang pagtatanim, pag-aani, at pagsasapamilihan ng halamang ornamental sa masistemang pamamaraan 5.1. nakapagpapadala ng sariling nakasasagot sa ng iba 5.3. nakapagpapadala ng na may kalakip na dokumento o iba pang media file 6.1. nakaguguhit gamit ang drawing tool o graphics software 6.2. nakakapag-edit ng photo gamit ang basic photo editing tool 6.3. nakagagawa ng dokumento na may picture gamit ang word processing tool o desktop publishing tool 6.4. nakagagawa ng maikling report na may kasamang mga table, tsart, at photo o drawing gamit ang iba t ibang tools na nakasanayan 1.1 naisasagawa ang mga kasanayan at kaalaman sa pagtatanim ng halamang ornamental bilang isang pagkakakitaang gawain 1.2 natatalakay ang pakinabang sa pagtatanim ng halamang ornamental, para sa pamilya at sa pamayanan 1.3 nagagamit ang teknolohiya/internet sa pagsagawa ng survey at iba pang pananaliksik ng wasto at makabagong pamamaraan ng pagpapatubo ng halamang ornamental EPP4IE 0h-16 EPP4IE - 0h-17 EPP4IE - 0i-18 EPP4IE - 0i-19 EPP4IE - 0i-20 EPP4IE - 0j-21 EPP4IE - 0j-22 EPP4AG-0a- 1 EPP4AG-0a- 2 EPP4AG-0b- 3 xv

13 NILALAMAN (Content) K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) 1.4. nakapagsasagawa ng survey upang matukoy ang mga sumusunod: mga halamang ornamental ayon sa ikagaganda ng tahanan, gusto ng mamimili, panahon,pangangailangan at kita ng mga nagtatanim pagbabago sa kalakaran sa pagpapatubo ng halamang ornamental (hal: intercropping ng halamang gulay sa halamanang ornamental, atbp) Disenyo o planong pagtatanim ng pinagsamang halamang ornamental at iba pang mga halamang angkop dito pagkukunan ng mga halaman at iba pang kailangan sa halamang ornamental paraan ng pagtatanim at pagpapatubo 1.5 nakagagawa ng disenyo ng halamang ornamental sa tulong ng basic sketching at teknolohiya 1.6 naipakikita ang wastong pamamaraan sa pagpapatubo/pagtatanim ng halamang ornamental pagpili ng itatanim paggawa/paghahanda ng taniman paghahanda ng mga itatanim o patutubuin at itatanim pagtatanim ayon sa wastong pamamaraan 1.7 naipaliliwanag ang ilang paraan ng pagpaparami ng halaman tulad ng pagtatanim sa lata at layering/marcotting 1.8 naisasagawa ang masistemang pangangalaga ng tanim pagdidilig, pagbubungkal ng lupa, paglalagay ng abono, paggawa ng abonong organiko atbp 1.9 naipakikita ang pagkamapamaraan sa paggamit ng materyales, panahon at pera sa CODE EPP4AG-0c- 4 EPP4AG- 0c-5 EPP4AG-0d- 6 EPP4AG-0e- 7 EPP4AG-0e- 8 EPP4AG-0e- 9 xvi

14 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) 2. Pag-aalaga ng hayop PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) naipamamalas ang pangunawa sa panimulang kaalaman at kasanayan sa pag-aalaga ng hayop sa tahanan at ang maitutulong nito sa pagunlad ng pamumuhay PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) naisasagawa ng ma kawilihan ang pag-aalaga sa hayop sa tahanan bilang mapagkakakitaang gawain PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) pagpapatubo ng halamang ornamental 1.10 naisasagawa ang wastong pag-aani/ pagsasapamilihan ng mga halamang ornamental 1.11 nakagagawa ng plano sa pagbebenta ng mga halaman pagsasaayos ng paninda pag-kumbinsi sa mamimili pagtatala ng puhunan at ginastos 1.12 naisasagawa nang mahusay ang pagbebenta ng halamang pinatubo 1.13 natutuos ang puhunan, gastos, kita at maiimpok 1.14 nakagagawa ng plano ng patuloy na pagpapatubo ng halamang ornamental bilang pagkakakitaang gawain 2.1 natatalakay ang kabutihang dulot ng pag-aalaga ng hayop sa tahanan 2.2 natutukoy ang mga hayop na maaaring alagaan sa tahanan. Hal. dagang costa, love birds, kalapati,isda, atbp. 2.3 naiisa-isa ang wastong pamamaraan sa pag - aalaga ng hayop pagsasagawa nang maayos na pag-aalaga ng hayop pagbibigay ng wastong lugar o tirahan pagpapakain at paglilinis ng tirahan pagtatala ng pagbabago/pag-unlad/pagbisita sa beterinaryo 2.4 nakagagawa ng plano ng pagpaparami ng alaga upang kumita napipili ang pararamihing hayop nakagagawa ng talatakdaan ng mga gawain upang makapagparami ng hayop nakagagawa ng iskedyul ng pag-aalaga ng hayop CODE EPP4AG-0f- 10 EPP4AG-0f- 11 EPP4AG-0g- 12 EPP4AG-0g- 13 EPP4AG-0g- 14 EPP4AG-0h- 15 EPP4AG-0h- 16 EPP4AG-0h- 17 EPP4AG-0i- 18 xvii

15 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) Naisasa alang alang ang mga kautusan/batas tungkol sa pangangalaga ng pararamihing hayop 2.5 naitatala ang mga pag-iingat na dapat gawin kung mag-aalaga ng hayop CODE EPP4AG-0i- 19 Grade 4 HOME ECONOMICS 1. Tungkulin sa sarili 2. Pag-uugali bilang kasapi ng maganak 3. Paglilinis ng bahay 4. Paghahanda ng masustansiyang pagkain naipamamalas ang pangunawa sa batayang konsepto ng gawaing pantahanan at ang maitutulong nito sa pagunlad ng sarili at tahanan naisasagawa ng may kasanayan ang mga gawaing pantahanan na makatutulong sa pangangalaga ng pansarili at ng sariling tahanan 1.1. naisasagawa ang tungkulin sa sarili 1.2. naisasaugali ang mga tungkulin sa sarili upang maging maayos nasasabi ang mga kagamitan sa paglilinis at pag-aayos ng sarili naipakikita ang wastong paraan ng paggamit ng mga ito naipakikita ang wastong pamamaraan ng paglilinis at pag-aayos nasusunod ang iskedyul ng paglilinis at pagaayos sa sarili 1.3. napangangalagaan ang sariling kasuotan naiisa-isa ang mga paraan ng pagpapanatiling malinis ng kasuotan(hal., mag-ingat sa pag upo, pagsuot ng tamang kasuotan sa paglalaro, atbp) nasasabi ang gamit ng mga kagamitan sa pananahi sa kamay naisasaayos ang payak na sira ng kasuotan sa pamamagitan ng pananahi sa kamay (hal. pagkabit ng butones) Naitatabi ng maayos ang mga kasuotan batay sa kanilang gamit. (hal.,pormal na kasuotan at pang-espesyal na okasyon) 1.4. napapanatiling maayos ang sariling tindig naipakikita ang maayos na pag-upo at paglakad naisasagawa ang mga Gawain na EPP4HE-0a- 1 EPP4HE-0a- 2 EPP4HE-0b- 3 EPP4HE-0c- 4 xviii

16 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) nagpapanatili ng malusog na tindig tulad ng pag-iwas sa sakit sa pamamagitan ng pagkain ng masustansyang pagkain, pagehersisyo, atbp 1.5. naipakikita ang mabuting pag-uugali bilang kasapi ng mag-anak 1.6. nakatutulong sa pag-aalaga sa matatanda at iba pang kasapi ng pamilya naiisa-isa ang mga gawin na makatutulong sa pangangalaga sa iba pang kasapi ng pamilya hal. pagbibigay ng pagkain, pagabot ng kailangang kagamitan, pagkukwento at pakikinig naisasagawa ang pagtulong nang may pagiingat at paggalang 1.7. nakatutulong sa pagtanggap ng bisita sa bahay tulad ng: pagpapaupo, pagbibigay ng makakain, tubig, atbp) pagsasagawa nang wastong pag-iingat sa pagtanggap ng bisita. (hal., hindi pagpapasok kung di kakilala ang tao) pagpapakilala sa ibang kasapi ng pamilya 1.8. natutukoy ang angkop na mga kagamitan sa paglilinis ng bahay at bakuran 1.9. naisasagawa ang wastong paraan ng paglilinis ng bahay at bakuran naisasagawa ang wastong paghihiwalay ng basura sa bahay nakasusunod sa mga tuntuning pangkaligtasan at pangkalusugan paglilinis ng bahay at bakuran nasusunod ang mga gawaing nakatakda sa sarili sa mga gawaing bahay CODE EPP4HE-0d- 5 EPP4HE-0d- 6 EPP4HE-0e- 7 EPP4HE-0f- 8 EPP4HE-0f- 9 EPP4HE-0g- 10 EPP4HE-0g- 11 EPP4HE-0h- 12 xix

17 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) Grade 4 INDUSTRIAL ARTS 1. Basic naipapamalas ang pangunawa sa batayang mensuration kaalaman at kasanayan sa pagsususkat sa pagbuo ng mga kapakipakinabang na gawaing pang-industriya at ang maitutulong nito sa pag-unlad ng isang pamayanan PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) naisasagawa nang may kasanayan sa pagsusukat at pagpapahalaga sa mga batayang gawain sa sining pang-industriya na makapagpapaunlad sa kabuhayan ng sariling pamayanan PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) naisasagawa ang mga gawaing bahay nang kusang loob at may kasiyahan nakatutulong sa paghahanda ng masustansiyang pagkain napapangkat ang mga pagkain ayon sa Go, Grow, Glow food nasusuri ang sustansiyang taglay ng mga pagkain sa almusal gamit ang food pyramid guide at ang pangkat ng pagkain nakagagawa ng plano ng ilulutong pagkain nakapagluluto at nakapaghahanda ng pagkain naibibigay ang nilutong pagkain nang kaaya-aya naipakikita ang wastong paraan ng paggamit ng kubyertos (kutsara at tinidor) Mga nasusunod ang tamang panuntunan sa pagkain angkop sa kultura naisasagawa nang may sistema ang pagliligpit at paghuhugas ng pinagkainan 1.1 Natatalakay ang mga kaalaman at kasanayan sa pagsusukat nakikilala ang mga kagamitan sa pagsusukat nagagamit ang dalawang sistemang panukat (English at Metric) naisasalin ang sistemang panukat na English sa Metric at Metric sa English 1.2 naisasagawa ang pagleletra, pagbuo ng linya at pagguhit natutukoy ang mga uri ng letra nabubuo ang ibat-ibang linya at guhit nagagamit ang alphabets of line sa pagbuo CODE EPP4HE-0h- 13 EPP4HE-0i- 14 EPP4HE-0j- 15 EPP4HE-0j- 16 EPP4HE-0j- 17 EPP4IA-0a Basic sketching, Basic shading and naipamamalas ang pangunawa sa batayang naisasagawa nang may kasanayan at pagpapahalaga ng linya, guhit, at pagleletra 2.1 natatalakay ang kahalagahan ng kaalaman at kasanayan sa basic sketching, shading, at EPP4IA-0b- 2 EPP4IA-0c- 3 xx

18 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) Outlining techniques PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) kaalaman at kasanayan sa pagbuo ng kapakipakinabang na gawaing pang-industriya at ang maitutulong nito sa pagunlad ng isang pamayanan PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) ang mga batayang gawaing sining pang-industriya na makapagpapa-unlad sa kabuhayan ng sariling pamayanan outlining PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) natutukoy ang ilang produkto na ginagamitan ng basic sketching, shading, at outlining natutukoy ang ilang tao/negosyo sa pamayanan na ang pinagkaka-kitaan ang basic sketching shading at outlining 2.2 naisasagawa ang wastong pamamaraan ng basicsketching, shading atoutlining natutukoy ang pamamaraan ng basic sketching, shading at outlining naiisa-isa ang mga kagamitan sa basic sketching, shading, at outlining ang wastong paggamit ng mga ito 2.3 nakapagsasaliksik ng wastong pamamaraan ng basic sketching, shading at outlining gamit ang teknolohiya at aklatan nagagamit ang Internet, aklat, atbp. sa pananaliksik ng mga bago at wastong pamamaraan ng basic sketching, shading at outlining nagagamit ang iba t-ibang productivitytools sa paggawa ng iba t-ibang disenyo ng basic sketching, shading at outlining naipakikita ang wastong paraan sa basic sketching, shading, at outlining 2.4 nakagagawa ng sariling disenyo sa pagbuo o pagbabago ng produktong gawa sa kahoy, ceramics, karton, o lata (o mga materyales na nakukuha sa pamayanan) nasusunod ang mga panuntunang pangkaligtasan at pangkalusugan sa paggawa nakikilala ang mga materyales na maaaring i-recycle sa pagbuo ng naidesenyong proyekto CODE EPP4IA-0d- 4 EPP4IA-0e- 5 EPP4IA-0f-6 xxi

19 NILALAMAN (Content) K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) nasusuri ang nabuong proyekto batay sa sariling puna at ng iba gamit ang rubrics 2.5 naibebenta ang nagawang proyekto natutuos ang presyo ng nabuong proyekto nakapagsasaliksik ng mga lugar na pagbibilhan ng produkto natutukoy ang ilang paraan ng pag-aakit ng mamimili ang wastong pag- aayos ng produktong ipagbibili at pagbebenta nito natutuos ang puhunan, gastos, at kita 2.6 napaplano nang kasunod na proyekto gamit ang kinita 2.7 naisasaalang-alang ang pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran sa pagplano at pagbubuo ng produkto tungo sa patuloy na pagunlad natutukoy ang epekto ng di pag-iingat sa kapaligiran naipakikita ang pang-unawa sa konseptong patuloy na pag-unlad (sustainable development) 2.8 naipakikita ang mga gawi na dapat o di-dapat isaugali upang makatulong sa patuloy na pagunlad 2.9 natutukoy ang mga regulasyon at kautusan ng pamahalaang local kaugnay sa napiling negosyong pangserbisyo at produkto CODE EPP4IA-0h- 7 EPP4IA-0i-8 EPP4IA-0i-9 EPP4IA-0j- 10 EPP4IA-0j- 11 xxii

20 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM CODE BOOK LEGEND Sample: EPP4IE-0h-22 LEGEND SAMPLE First Entry Uppercase Letter/s Roman Numeral *Zero if no specific quarter Lowercase Letter/s *Put a hyphen (-) in between letters to indicate more than a specific week Learning Area and Strand/ Subject or Specialization Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Grade Level Grade 4 Domain/Content/ Component/ Topic Arabic Number Competency ICT and Entreprenuership EPP4 Quarter No specific quarter 0 Week Week eight h Nakapagpapadala ng na may kalakip na dokumento o iba pang media file IE DOMAIN/ COMPONENT CODE ICT and Entrepreneurship IE Agriculture AG Home Economics HE Industrial Arts IA xxiii

21 127

22 Agrikultura Aralin 1 PAKINABANG SA PAGTATANIM NG HALAMANG ORNAMENTAL I. NILALAMAN: Maraming kapakinabangang naidudulot sa mga mag-anak at pamayanan ang pagtatanim ng mga halamang ornamental. Isa na rito ang pagpagaganda ng mga bakuran dahil sa mga bulaklak at dahon nito na nagtataglay na magagandang kulay. Nililinis din nito katulad ng mga puno ang maruruming hangin sanhi ng polusyon at ginagawa nitong sariwa ang hangin sa kapaligiran. Higit sa lahat, kung ito ay magiging isang gawaing pangkabuhayan makatutustos ito ng mga pangaraw-araw na gastusin ng pamilya. II. LAYUNIN: Natatalakay ang pakinabang sa pagtatanim ng halamang ornamental para sa pamilya at sa pamayanan III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pakinabang sa Pagtatanim ng Halamang Ornamental para sa Pamilya at sa Pamayanan Sanggunian: K-12 EPP4AG-Oa2 (1.2) Kagamitan: tambiolo (kahon na may binilot na papel na may nakasulat ng mga paksa) IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mag-aaral ang sumusunod na tanong. 1. May mga pakinabang na makukuha sa pagtatatanim ng mga halamang ornamental gaya ng sumusunod. Alin ang hindi kabilang sa grupo? a. napagkakakitaan b. nagpapaganda ng kapaligiran c. nagbibigay ng liwanag d. naglilinis ng maruming hangin 2. Paano nakapagpapaganda ng kapaligiran ang pagtatanim ng halamang ornamental sa pamilya at pamayanan? a. Nagsisilbi itong palamuti sa tahanan at pamayanan. b. Nagbibigay kasiyahan sa pamilya. c. Nagpapaunlad ng pamayanan. d. Lahat ng mga sagot sa itaas. 128

23 V. PAMAMARAAN: VI. A. PAGGANYAK (WORD RELAY ) Ihanda ang mga salita gaya ng pagkakakitaan, nagpapaganda ng kapaligiran, nagbibigay ng lilim at sariwang hangin, at sumusugpo ng polusyon. Isulat ang bawat isang salita sa papel na ilalagay sa tambiolo. Tumawag ng bata at pabunutin sa tambiolo. Bibigyan ng kasagutan ng mga mag-aaral ang nabunot na paksa. Maaring hindi lahat ng bata ay makapagbibigay ng wastong sagot ngunit maari itong tanggapin. B. PAGLALAHAD Ipabalik ang mga binilot na papel sa tambiolo. Pangkatin ang mga mag-aaral at pabubunutin sa tambiolo ang lider. Bigyan ng 15 minuto ang bawat pangkat upang mapag-usapan ang paksa at ipabahagi ito sa buong klase. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ipaliwanag ang mga kapakinabangan na makukuha sa pagtatanim ng mga halamang ornamental ayon sa ibinahagi ng mga mag-aaral. D. PAGSASANIB Pagiging responsable (Responsible). Ang mga halaman ay bahagi ng ating kalikasang kaloob ng Maykapal. Dapat natin itong alagaan, pahalagahan, at pagyamanin. E. PAGLALAHAT Ang pagtatanim ng mga halamang ornamental ay isang kawili-wili at nakalilibang na gawain. Maraming kapakinabangan ang nakukuha rito na makakatulong sa pamilya at pamayanan. PAGTATAYA: Ipasagot kung Tama o Mali ang sumusunod na tanong: 1. Ang pagtatanim ng mga halamang ornamental ay nakatutulong sa pagbibigay ng malinis na hangin. 2. Ang mga halamang ornamental ay walang naidudulot na mabuti sa pamilya at ibang tao sa pamayanan. 3. Maaaring ipagbili ang mga itatanim na halamang ornamental. 4. Nakapagbibigay kasiyahan sa pamilya at pamayanan ang pagtatanim ng mga halamang ornamental. 129

24 VII. VIII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: 1. Ang sumusunod ay mga kapakinabangan sa pagtatanim ng mga halamang ornamental maliban sa isa. a. Nagiging libangan ito na makabuluhan. b. Nagbibigay ito ng kabuhayan sa pamilya. c. Nagpapababa ito ng presyo ng mga bilihin sa palengke. d. Nagbabawas ito ng maruming hangin sa kapaligiran. 2. Paano makatutulong sa pagsugpo ng polusyon ang pagtatanim ng mga halamang ornamental. a. Nililinis nito ang maruming hangin sa kapaligiran. b. Naiiwas nito na malanghap ng mga tao sa pamayanan at ng ating pamilya ang maruming hangin sa kapaligiran. c. a at b d. Walang tamang sagot PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Pagawain ang mga bata ng album ayon sa kapakinabangan na makukuha ng pamilya at pamayanan sa pagtatanim ng mga halamang ornamental. Agrikultura Aralin 2 PAGSASAGAWA NG SURVEY GAMIT ANG TEKNOLOHIYA I. NILALAMAN: Nangangailangan ng masusing pag-aaral ang makabagong pamamaraan ng pagtatanim ng mga halamang ornamental. Maaaring isagawa ang mga pag-aaral sa pamamagitan ng survey. Isinasagawa ang survey upang matamo ang mga bagay na dapat malaman. Maaaring gumamit ng internet upang makapagsaliksik ng mga bagong kaalaman. Ngunit ang dapat na unang hakbang ay ang pagkakalap ng mga kaalaman tungkol sa pagpapatubo ng halaman o punong ornamental. Sa pamamagitan nito, maraming mga kaalaman sa paghahalamanan ang matutuhan natin. II. LAYUNIN: Nakagagamit ng teknolohiyang internet sa pagsasagawa ng survey at iba pang pananaliksik upang matutuhan ang makabagong pamamaraan ng pagpapatubo ng halamang ornamental III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pagsasagawa ng Survey Gamit ang Makabagong Pamamaraan sa Pagpapatubo ng Halamang Ornamental Sanggunian: K-12 EPP4AGOb-3 Kagamitan: manila paper, pentel pen, kuwaderno, lapis 130

25 IV. PANIMULANG PAGTATASA: 1. Karamihan sa mga halamang ornamental ay napapatubo sa pamamagitan ng. a. buto c. usbong b. sanga d. ugat 2. Ang sangang pipiliin upang mapatubo muli ang panibagong halaman ay dapat na. a. magulang c. walang ugat b. mura d. bagong usbong V. PAMAMARAAN: A. PAGHAWAN NG BALAKID 1. teknolohiya 3. pananaliksik 2. internet 4. survey B. PAGGANYAK Magsa-survey ang bawat pangkat sa pamayanan tungkol sa iba t ibang uri ng halamang ornamental at mga paraan ng pagpapatubo nito. Itanong sa mga mag-aaral ang: Anong paraan ang gagamitin ninyo upang mapadali ang gagawing pagsa-survey? Bigyang kahulugan ang mga salitang teknolohiya, internet, pananaliksik, at survey. C. PAGLALAHAD Maghahanda ang guro ng isa-survey ng bawat pangkat upang maging matagumpay ang pananaliksik gamit ang internet. Pangalan ng Halamang Ornamental Uri ng Halamang Ornamental Lugar kung Saan Dapat Itanim Paraan ng Pagtatanim / Pag-aalaga Fortune Plant Marigold Espada Zinnia Adelfa Sunfower Ilang-ilang Gumamela Bougainvillea 131

26 VI. VII. D. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Idikit sa pisara ang mga nagawang survey ng bawat pangkat at talakayin ang mga ito. Isa-isahin ang makabagong pamamaraan ng pagpapatubo/pagtatanim ng mga halaman/punong ornamental. E. PAGSASANIB ICT web surfing F. PAGLALAHAT Dapat natin tandaan na napakaraming halamang ornamental na maaring patubuin, ngunit dapat na isaalang-alang ang tamang paraan ng pagtatanim ng mga ito. Upang maging madali at mabilis ang pagsa-survey ng kahit na anong halamang ornamental, gamitin ang computer upang makatulong sa pagsasakatuparan sa mga ito. Maaring mas makikilala ang mga halaman kung makikita ito sa internet. PAGTATAYA: Magpasulat sa bawat kasapi ng pangkat ng isang maikling sanaysay tungkol sa isinagawang pagsa-survey. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Sabihin kung ang sumusunod ay halamang ornamental na namumulaklak o di-namumulaklak: 1. Sampaguita 2. Chinese bamboo 3. Fortune plant 4. Adelfa 5. Gumamela VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Pahanapin ang mga mag-aaral sa pamilihan ng mga halamang ornamental na may mura pa ang sanga at may matigas na sanga. Alagaan ang mga ito at subukang gamitan ng materyal sa pagtatanim. Ipasulat ang resulta kung ito ay tumubo o hindi makalipas ang ilang araw. Ipabahagi sa klase ang naging resulta. Agrikultura Aralin 3 PAGTUKOY NG MGA HALAMANG ORNAMENTAL AYON SA PANGANGAILANGAN I. NILALAMAN: Dapat nating malaman na may mga halamang ornamental na maaaring itanim o palakihin ayon sa ating pangangailangan at ng mga mamimili. Lalong-lalo na kung ito ay ating gagawing gawaing 132

27 II. pangkabuhayan. Nakasalalay din dito ang panahon, dahil may mga halamang ornamental na angkop sa malamig na lugar at sa mainit na panahon. LAYUNIN: Nakapagsasagawa ng survey upang matukoy ang mga halamang ornamental ayon sa ikagaganda ng tahanan, gusto ng mamimili, panahon, pangangailangan, at kita ng mga nagtatanim III. IV. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pagtukoy ng mga Halamang Ornamental Ayon sa Ikagaganda ng Tahanan, Gusto ng Mamimili, Panahon, Pangangailangan, at Kita ng mga Nagtatanim Sanggunian: K-12 EPP4AG-Oc-4 Kagamitan: kuwaderno, ballpen, manila paper, pentel pen PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Ginagamitan ng bilang paraan ng pananaliksik upang malaman kung anong halamang ornamental ang mainam itanim. (yvuers) 2. Ang survey ay maisasagawa sa pamamagitan ng pakikipanayam at pag-surf sa gamit ang computer. (tenretni) V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Itanong sa mga mag-aaral kung nagkaroon na sila ng pagkakataong makapasyal sa mga lugar na kung saan may mga nagtitinda ng mga halamang ornamental. Itanong din kung nagkaroon na ba sila ng karanasan na magtanim, mag-alaga, o magtinda ng mga halamang katulad nito. B. PAGLALAHAD Pumili ng mga bagong lider ng pangkat at bigyan sila ng pagkakataong pumili ng kani-kanilang kasapi. Gabayan ang mga magaaral ng bumuo ng mga katanungan sa gagawing pagsa-survey sa pamayanan. Ipasagawa ang pagsa-survey pagkatapos ng klase. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ang mga halamang ornamental ay itinatanim upang magkadagdag kagandahan sa tahanan, paaralan, hotel, restaurant, at parke. Nagbibigay ganda ang mga ito lalong lalo na kung malulusog, malalago, makulay, at maayos ang pagkakalagay. 133

28 VI. Iba-iba rin ang katangian ng mga halamang ornamental. May namumulaklak, hindi namumulaklak, malalaki, malalapad ang dahon, at mayroong mababa lamang. Ang iba ay mabilis tumubo, may mabagal, may nabubuhay sa tubig, at sa lupa. Ang mga bagay na ito ay dapat nating isaalang-alang kung magtatanim o mag-aalaga ng halamang ornamental. D. PAGSASANIB Communication skills/maayos na pakikipagtalastasan. Paalalahanan ang mga mag-aaral ng mga panuntunan ng maayos na pakikipag-usap at pagtatanong sa mga tao ng napiling pamayanan. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Ano ang ginamit ninyong pamamaraan ng pagkuha ng mga kaalaman? 2. Anong pamamaraan ang isinasagawa sa gawaing survey? VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Pasulatin ang mga mag-aaral ng isang journal tungkol sa kanilang karanasan sa pagsasagawa ng survey sa tindahan ng mga halamang ornamental. Agrikultura Aralin 4 INTERCROPPING NG HALAMANG ORNAMENTAL SA HALAMANG GULAY I. NILALAMAN: Isaalang-alang sa pagtatanim ang intercropping ng halamang ornamental at halamang gulay para sa gagawing edible landscaping. Ang pagbabago sa kalakaran ng pagpapatubo nito ay mga bagay na dapat bigyang pansin. Ang pagtatanim ng pinagsamang halamang ornamental at gulay ay kasiya-siyang gawain. Bukod sa nagbibigay ganda sa bakuran, nakapagbibigay pa ito ng sariwang gulay na makakain. Magiging maayos ang pagtatanim kung mayroong kaalaman na angkop sa halamang ornamental at gulay. Hindi mahirap magsagawa ng ganitong gawain, dahil kahit sa mga paso lamang na nakaayos ay maaari ng maging kaakit-akit ang gawain. Isa rito ay ang mga halamang herbs. Ito ay kalimitang ginagamit na halamang pantanim gaya ng murang dahon ng sibuyas, pechay, letsugas, mani (maaaring nakakain at ornamental), upland kangkong, at kamote. Ang mga halamang herbs na ito ay maaring makasama ng mga ornamental na mint, cosmos, marigold, zinnia, portulaca, bermuda grass, at dahlia. 134

29 II. LAYUNIN: Makagagawa ng survey upang matukoy ang pagbabago sa kalakaran ng pagpapatubo ng halamang gulay na kasama sa halamang ornamental III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Intercropping ng Halamang Ornamental sa Halamang Gulay Sanggunian: K-12 EPP4AG-Oc-4, Internet (edible landscaping),google Kagamitan: larawan, tsart, computer unit IV. PANIMULANG PAGTATASA: Pasagutan ang mga tanong sa ibaba. Ipasulat ang tamang titik sa papel. 1. Ang intercropping ay paraan ng pagtatanim ng halamang ornamental na maaring. a. isama ang mga halamang gulay b. ihiwalay ang mga gulay sa mga halamang pampalamuti c. itabi sa isang sulok ang mga halamang naiiba d. paghihiwalay ng mga halamang may iba t ibang katangian 2. Alin sa sumusunod na halaman ang maaring pagsamahin? a. mga puno at herbs b. mga gumagapang at mga puno c. mga herbs at gumagapang d. mga herbs at namumulaklak V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Magpakita ng larawan ng isang lugar na may tanim na halamang ornamental na may kasamang halamang gulay. Itanong ang sumusunod: Ano ang napapansin sa larawan? Maaari bang ipagsama sa isang lugar ng taniman ang mga halamang ornamental at gulay? (Mungkahi: Gumamit ng computer unit sa silid-aralan o tignan ang mga larawan ng vegetable landscape sa ICT class.) 135

30 B. PAGLALAHAD Muling ipagawa sa mga pangkat ng mga mag-aaral ang pagsasurvey. Patunguhin sila sa lugar na mayroong mga tanim na halamang ornamental. Sabihin sa kanila na masusing magmasid at magtanong kung maaaring isama ang mga halamang gulay sa pag-aalaga ng mga halamang pampalamuti. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Talakayin sa klase ang mga nakalap na kaalaman ng bawat pangkat. Kunin ang may pinakamalapit na tugon sa pagtukoy ng pagbabago sa kalakaran sa pagtatanim ng mga halamang gulay na kasama ang mga halamang ornamental. D. PAGSASANIB Pagkamapamaraan / Pagkamalikhain, ICT thru internet Google E. PAGLALAHAT Ang bagong kalakaran sa pagpapatubo ng mga halamang gulay na kasama sa mga ornamental ay isang kaaya-ayang gawain. Maraming pakinabang ang nagagawa nito. Nakapagpapaganda ito ng kapaligiran at nakapagbibigay ng pagkain dahil sa ibinubunga nitong sariwang gulay. Mga herbs ang karaniwang itinatanim dahil sa taglay nitong magagandang hugis at kulay ng dahon, hindi ito gaanong tumataas, at maaari itong itanin kahit sa bakuran lamang ng tahanan. Payak at madaling maiayos ang edible landscape. Dahil dito mas madali tayong makakukuha ng dagdag na gamit sa pagluluto. VI. PAGTATAYA: Pabuuin ang mga bata ng salita sa bawat kahon. Papiliin ng sagot sa sumusunod: cosmos, sunflower, fortune plant, palmera, at kamatis

31 VII. PAGWAKAS NA PAGTATASA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang nasa ibaba: Isulat sa puwang kung anong uri ng halaman ang sumusunod.ipasulat kung gulay o ornamental. 1. Kamatis 2. Pechay 3. Gumamela 4. Santan 5. Talong VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magdala sa paaralan ng mga punla ng damo, portulaca, dahon ng murang sibuyas, at kintsay. Agrikultura Aralin 5 PAGTUKOY SA DISENYO O PLANO NG PAGTATANIM NG PINAGSAMANG HALAMANG ORNAMENTAL AT IBA PANG HALAMANG ANGKOP DITO I. NILALAMAN: Ang anumang gawain upang matagumpay na maisagawa ay nangangailangan ng masusing pagbabalak. Ang pagbabalak ay isang paraan upang maisagawa nang maayos at tumpak ang isang gawain. Makatutulong ito upang makatipid sa pera, kagamitan, oras, at lakas. Katulad ng paggawa ng simple landscaping, kailangan muna itong iplano at idisenyo bago simulan ang pagtatanim ng pinagsamang halamang ornamental at iba pang mga halamang angkop dito. Maraming nagnanais na magkaroon ng magandang tanawin sa bawat tahanan. Nais nila na magkaroon ng landscape gardening upang mapaganda ang tanawin ng kanilang kapaligiran. Maisakatuparan lamang ito, kapag may masusing pagpaplanong ginawa rito. Nasa pagpaplano ang ikaaayos ng disenyo ng pagtatanim ng mga pinagsamang halamang ornamental at iba pang mga angkop dito. Sa pagplaplano naman dapat na malaman muna natin ang sukat ng lugar na pagtataniman, pangangailangan ng mag-anak, at lugar na kailangan. Isaalang-alang ang mga ito upang mas matagumpay natin itong magawa. II. LAYUNIN: Nagkagagawa ng survey upang matukoy ang disenyo o plano ng 137

32 pagtatanim ng pinagsamang halamang ornamental at iba pang mga halamang angkop dito III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: IV. PANIMULANG PAGTATASA: Pagtukoy sa Disenyo o Plano ng Pagtatanim ng Pinagsamang Halamang Ornamental at Iba Pang mga Halamang Angkop Dito. K-12 EPP4AG-Oc-4 kuwaderno, ballpen, kartolina, lapis, pentel pen, crayola/watercolor Ipasagot ang sumusunod sa mga mag-aaral. Ipaayos ang mga salitang ginulo 1. Ang mga halamang ay ang pinakaangkop na isama sa mga halaman ornamental. (lugay) 2. Mahalaga ang sa pagtatanim ng pinagsamang halamang ornamental at iba pang mga halamang angkop dito. (isdenyo) V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Magpakita ng dalawang larawan ng halamanan na nakalandscape na naiplano na at hindi pa. Mayroong mga tanim na mga halamang ornamental kasama ang ibang halaman gaya ng halaman/ punong gulay o halaman/punong prutas sa nakaplano. Hayaan naman kalat ang mga tanim sa hindi nakaplano. Itanong sa mga mag-aaral. Bakit mahalaga ang pagpaplano sa pagtatanim ng mga halamang ornamental na may kasamang ibang halaman o puno gaya ng halaman/punong gulay at halaman/punong prutas? B. PAGLALAHAD Magsagawa ng survey o pagtatanong sa mga eksperto upang malaman kung paano nakagagawa ng disenyo ng pagtataniman sa pinagsamang halamang ornamental at iba pang halamang angkop sa edible landscaping. Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang survey questions o katanungan para sa gawain. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Pangkatang Gawain 138

33 Mag-uulat ang bawat pangkat tungkol sa pagpaplano ng disenyo sa gagawing landscaping sa taniman. Sa pangangalap ng mga kaalaman, ang mga mag-aaral ay makabubuo ng maayos na disenyo ng taniman sa pamamagitan ng pagguhit o krokis ng mga pinagsamang halamang ornamental at iba pang halamang angkop dito. Ipagawa sa mga mag-aaral ang pagguhit ng simpleng landscape gardening sa isang malinis na papel. D. PAGSASANIB * Artwork * Pagkakaisa E. PAGLALAHAT Kapag napag-aralan na ang mga pisikal na kaanyuan ng lugar ng isasagawang landscaping sa tahanan, alamin kung alin sa mga nakatanim na halaman o puno ang dapat alisin. Mayroong maaring paiksiin o pananatilihin sa lugar ng pinagtaniman. Alamin din ang kalagayan ng kapaligiran, kung saang lugar sa pagtataniman ang may malakas na ihip ng hangin. Kung sa panahon ng tag-bagyo, alamin din ang lugar na may matinding sikat ng araw, ang padaluyan ng tubig-baha, at ano pa mang mga salik na maaaring makaapekto sa wastong pagtubo ng halamang aalagaan. VI. PAGTATAYA: Bibigyan ng iskor ang natapos na guhit ng simpleng landscaping na ginawa ng bawat pangkat ayon sa pamantayan. Kriterya Iskor Nilalaman ng paksa/guhit 40% Pagkakaisa 35% Balance and Harmony (uri ng halaman, 25% hugis at kulay ng mga dahon) 100% VII. PAGWAWAKAS NG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral kung Tama o Mali ang bawat pangungusap. 1. Mahalaga ang pagbabalak ng gawain bago ito simulan. 2. Mahirap isakatuparan ang mga gawain kapag nakaplano. VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Humanap ng larawan ng mga halamang ornamental at iba pang mga halaman gaya ng punong gulay at punong prutas na angkop dito. Iguhit sa isang ikawalang bahagi ng illustration board ang pagsasagawa ng mga ornamental, herbal, at tree landscaping. Sundin ang maaayos ng pagsasama ng mga halaman upang magandang tingnan. Kulayan at idikit sa dingding ng silid-aralan. 139

34 Agrikultura Aralin 6 PAGTUKOY SA PARAAN NG PAGTATANIM AT PAGPAPATUBO NG MGA HALAMANG ORNAMENTAL I. NILALAMAN: Kalimitan na parte ng katawan ng halaman o ng punong ornamental ang ginagamit sa pagtatanim, hindi ito katulad ng mga halamang gulay na karaniwan sa buto nagmumula ang tanim. May mga halaman o punong ornamental din na sa buto pinararami, gaya ng herbs at vines o mga halamang gumagapang. Mayroon dalawang paraan ng pagtatanim ng mga halamang ornamental: una ang tuwirang pagtatanim (direct planting) na kung saan direktang itinanim sa halamanan ang mga sanga o buto (malalaking buto). Ikalawa ang di-tuwirang pagtatanim (transplanting) na kung saan gumagamit ng punlaan upang makapagpasibol ng bagong tanim. Karaniwang ginagawa ito sa mga maliliit na buto. Maaaring gumamit ng mga baso at supot na plastik sa pagtatanim ng mga sanga at pinalalaki muna ito bago itanim. II. LAYUNIN: Nakapagsasagawa ng survey upang matukoy ang wastong paraan ng pagtatanim at pagpapatubo ng mga halamang ornamental III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pagtukoy sa Paraan ng Pagtatanim at Pagpapatubo ng mga Halamang Ornamental Sanggunian: K-12 EPP4AG Oc-4 (1.4.5) Kagamitan: larawan at tsart IV. PANIMULANG PAGTATASA: 1. Ang bunga ng talong ay pinapaabot ng paggulang sa puno. Ano ang dapat gawin sa magulang na bunga na hindi kailangan? a. Itapon na lang b. Ipamigay kahit kanino c. Anihin at itago ang mga buto sa malinis na sisidlan d. Ipagbili sa magsasaka 2. Alin sa sumusunod ang maaring gamitin na punlaan para sa mga halamang nais patubuin? a. Kahon na yari sa kahoy b. Kama ng lupa c. Pasong malalapad d. Lahat ng mga nabanggit 140

35 V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Dalhin ang mga mag-aaral sa narseri ng mga halamang ornamental sa paaralan. Maaari din na pumunta sa pinakamalapit na narseri ng mga halaman sa pamayanan. Sabihan sa mga mag-aaral na maaaring itala o isulat nila ang mga napagmasdan sa lugar, ang mga nakitang paraan ng pagtatanim, mga lagayan ng mga tanim, at iba pa. Gawin itong paksang paguusapan bago maglahad. B. PAGLALAHAD Bago mag-umpisa ang klase sa agrikultura atasan ang mga magaaral na mag-survey. Magtatanong ang mga ito sa nagtatanim ng mga halaman o sa nagla-landscape ng tungkol sa wastong paraan ng pagtatanim ng mga halamang ornamental, gulay, at prutas. Ipatanong sa kanila kung papaano ang pagpapasibol, pag-aalaga, at iba pang ginagawa sa mga tanim. Ipalahad ito sa klase. Ipaliwanag ang pagpapasibol ng mga butong pantanim sa dalawang paraan, ang di-tuwiran at tuwirang pagtatanim. Ipaliwanag din ang paggamit ng mga sanga sa pagtatanim at ang paraan ng pagpapasibol sa pamamagitan ng buto at sanga. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Kalimitan nagmumula sa buto at sanga ang mga halamang ornamental. Dapat bigyang-pansin ang pagpapatubo ng mga ito dahil dito magmumula ang ikagaganda ng tanim. Tiyaking walang ligaw na mga halaman gaya ng damo ang tutubo sa kamang taniman. Kapag malaki-laki na ang mga punla, bungkalin nang marahan ang paligid upang makahinga ang mga ugat nito at lumaki kaagad. D. PAGSASANIB Pagkamapamaraan 141

36 E. PAGLALAHAT Isaalang-alang palagi ang paraan ng pagtatanim ng mga halamang ornamental. Kung sa kahong punlaan pinasibol ang mga punla, siguraduhing maarawan ang mga ito, upang maging maganda ang pagsibol ng mga tanim. Kapag sa sanga pinasibol, ang mga bagong punla ay maaring takpan ng plastic cover o dalhin sa loob ng narseri upang hindi masikatan ng matinding sikat ng araw na siya nitong ikamamatay. Pagkalipas ng ilang araw, unti-unti itong inilalantad sa araw. VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aarala ang sumusunod: Isulat sa puwang ang titik TP kung ang sagot ay tuwirang pagtatanim at DTP kung ang sagot ay di-tuwirang pagtatanim. 1. Gumamela 3. Zinnia 5. Sampaguita 2. Cosmos 4. Sunflower VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Isulat ang titik ng tamang sagot sa bawat patlang. 1. Ano ang hindi dapat mapinsala sa paglilipat ng punla sa taniman? a. Dahon c. Bunga b. Sanga d. Ugat 2. Ano ang dapat gamitin upang makuha ang tamang agwat ng mga inilipat na punla? a. Panukat c. Tali na may buhol b. Patpat d. Kasangkapang panghalaman VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Ang bawat pangkat ay gagawa ng kahong punlaan na may sukat na 30 sm x 45 sm x 7.5 sm. Dalhin ito sa klase. 142

37 Agrikultura Aralin 7 PAGGAWA NG DISENYO NG PAGTATANIM NG MGA HALAMANG ORNAMENTAL I. NILALAMAN: Maaring gumawa ng disenyo sa pagtatanim ng mga halamang ornamental sa tahanan at pamayanan sa tulong ng basic sketching at teknolohiya. Napag-aralan na ang basic sketching sa Industrial Arts class. Ito ay isang sining na sinasanay ang mga mag-aaral kung paano gumawa ng krokis o guhit. Mahalaga ang basic sketching sa pagtatanim ng mga halamang ornamental. Pinagaganda nito ang kaayusan sa pagtatanim ng nabanggit na mga halaman sa tahanan at pamayanan. II. LAYUNIN: Nakagagawa ng disenyo ng halamang ornamental sa tulong ng basic sketching at teknolohiya III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Paggawa ng Disenyo ng Halamang Ornamental sa Tulong ng Basic Sketching at Teknolohiya Sanggunian: K-12 EPP4AG-Oc5 (1.5) Kagamitan: computer, typewriting paper, lapis, manila paper, illustration board, pentel pen, crayola IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Ano pang ibang disenyo sa pagpapatubo ng halamang ornamental ang maaring gawin bukod sa pagtatanim sa mga lata o paso? a. Sculpture forming c. Floral form b. Braiding d. Lahat ng mga ito 2. Ang pag-aayos ng iba t ibang halamang ornamental sa tahanan, paaralan, parke, hotel, at restaurant ay. a. vegetable gardening c. orchidarium b. landscaping d. aquaphonies V. PAMAMARAAN A. PAGGANYAK Ipakita ang mga larawan ng mga disenyo ng halamang ornamental. Gabayan at ipaliwanag sa mga mag-aaral kung ano-ano ito. B. PAGLALAHAD Ipaliwanag ang iba t ibang disenyo ng pagtatanim ng mga halamang ornamental sa tahanan at pamayanan. Magbigay ng mga ideya upang ang mga mag-aaral ay makapag-outline ng tanawin sa pagpapaganda ng tahanan at pamayanan. 143

38 Ipaliwanag na mahalaga ang outline sa padidisenyo ng pagtatanim ng mga halamang nabanggit. Dito makikita ang ideya kung ano ang maaring itanim sa tahanan at pamayanan. Gamit ang computer, mag-sketch ng outline ng landscaping sa pagtatanim ng mga halamang ornamental. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ipangkat at gabayan ang mga mag-aaral. Pag-uusapan ang gagawing outline ng disenyo para sa mga itatanim. D. PAGSASANIB * Pagkamalikhain at pagkamatiyaga *Industrial Arts: Basic sketching VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: Sa naisagawang outline o disenyo sa manila paper o illustration board, ipapa-rate muna ang natapos na gawain sa ibang pangkat at magpapalitan silang mag-rate ng kani-kanilang gawain ayon sa pamantayan. Pamantayan Bahagdan 1. Nilalaman - 45% 2. Kaanyuan - 20% 3. Balance and Harmony - 35% 100% VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Sa pagbukas ng computer upang makapag-sketch, ano ang pagkakasunod-sunod na gagawin? a. Click program c. Click paint b. Click start d. Click accessories 2. Saan makakakita ng magagandang landscaping? a. Parke o Memorial Park c. Tahanan at Paaralan b. Hotel at Restaurant d. Lahat ng mga ito VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Mahalaga sa gawain ang paghahanda ng outline para sa gagawing pagdidisenyo ng landscaping ng mga halamang ornamental lalo na kung ito ay naka-sketch gamit ang computer dahil nagiging maliwanag ang ideya ng pagtatanim para sa tahanan o pamayanan. Iayon ang pag-aayos sa katangian ng bawat uri ng halaman o punong ornamental. 144

39 I. NILALAMAN: Ang mag-anak ay nais mag-landscape sa bakuran ng kanilang tahanan dahil nais nilang makatawag-pansin ito. Kung kayo ay pipili ng mga itatanim na halamang ornamental para sa tahanan at pamayanan, may mga bagay kayong dapat isaalang-alang gaya ng kalagayan ng lugar, silbi ng halaman sa kapaligiran, kaangkupan sa panahon, at kalagayan ng lupang taniman. Ang mga halamang ornamental ay may iba t ibang katangian, ito ay ang mga sumusunod: may mga halaman/puno na mataas o mababa, may namumulaklak o di-namumulaklak, may madali o medyo mahirap buhayin, may nabubuhay sa lupa o sa tubig. Kaya mahalagang piliin ang itatanim na halamang ornamental sa angkop na lugar ng pagtataniman. II. LAYUNIN: Naipakikita ang wastong pamamaraan sa pagpili ng itatanim na halamang ornamental III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pagpili ng Itatanim na Halamang Ornamental Sanggunian: K-12 EPP4AG-Od-6 Kagamitan: larawan, tsart, typewriting paper, masking tape, gunting IV. PANIMULANG PAGTATASA: 1. Alin sa mga halimbawa ng halamang ornamental ang may malalambot at di makahoy na tangkay? a. Daisy c. Rosal b. Morning Glory d. Bermuda grass 2. Saan maaring itanim ang halamang ornamental na Bermuda grass o Carpet grass? a. Sa paso sa loob ng tahanan b. Sa paso sa labas ng tahanan c. Sa malalawak o bakanteng lugar d. Sa mabatong lugar V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Pag-isipin ang mga mag-aaral. Magla-landscape gardening ang isang mag-anak ngunit hindi nila maisip kung anong halaman/punong ornamental ang itatanim, paano mo sila tutulungan upang makapili ng tamang halaman. 145

40 B. PAGLALAHAD Pangkatin ang mag-aaral sa apat. Mahanda ng mga larawan sa pisara, papiliin ang mga mag-aaral ng halaman/punong itatanim. Ipasulat ito sa papel at ipadikit ito sa kahon na nasa pisara. Sa pagsusuri sa mga napiling halaman/punong ornamental, ipaliliwanag ng bawat pangkat ang kanilang gawain. Sa pagkakataon pareho ang kanilang napili, hayaan lang, at hingin ang kanilang opinyon na kung bakit iyon ang napili nila at hindi iyong iba. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Balikan ang nagawang talaan ng mga halaman/punong ornamental. Kumuha ng typewriting paper at gumawa ng dalawang hanay, piliin kung anong halaman/punong ornamental ang maaaring ipagsama ayon sa naipaliwanag na pagsasagawa sa pagtatanim. D. PAGSASANIB Pagtutulungan at pagkamapanuri E. PAGLALAHAT Sa pagpili ng mga halaman/punong ornamental na itatanim para sa paggawa ng landscape gardening, dapat isaalang-alang ang lahat ng mga bagay na makakatulong sa ikauunlad ng gagawing proyekto. Maging mapanuri sa lahat ng mga bagay na dapat gawin nang sa gayon ang kalalabasan nito ay tiyak na magiging maganda at kaakit-akit sa paningin. VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral. Itugma ang halamang ornamental na naaayon sa mga salita sa hanay A at B. Isulat ang titik sa puwang. 146

41 A 1. Pine tree 2. Orchids 3. Rosas 4. San Francisco 5. Waterlilly VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: B a. mahirap buhayin b. di namumulaklak c. halamang puno d. nabubuhay sa tubig e. namumulaklak f. gumagapang Pagpangkat-pangkatin ang mga halamang nakatala. Ilagay sa loob ng kahong naaayon dito. Mababang puno 1.Red palm 2. Daisy 3. Santan 4. Waterlily 5. Morning glory VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magtala ng tig-limang halamang ornamental na maaaring itanim na may kasamang ibang halaman. Agrikultura Aralin 9 Halamang nabubuhay sa tubig Mataas na puno Mahirap buhayin Halamang namumulaklak WASTONG PAMAMARAAN SA PAGHAHANDA NG TANIMAN NG HALAMANG ORNAMENTAL I. NILALAMAN: Nais mong ayusin ang mga halaman sa inyong bakuran, at iniisip mong makagawa ng simpleng landscape gardening. Gamit ang natutuhan mong pagpapaganda ng bakuran mula sa iyong guro tungkol sa simpleng landscape gardening, naisip mong baguhin ang pagkakaayos ng bakuran ninyo. Sa paghahanda ng lugar sa gagawing pagbabago, naisip mo ang maraming bagay na dapat gawin. Kaya isinulat mo sa iyong talaan ang mga kakailanganing bagay gaya ng lupang tataniman, kasangkapan, kagamitan, mga halaman, at punong ornamental na nababagay sa gagawing pagbabago ng inyong bakuran. 147

42 II. LAYUNIN: Naipakikita ang wastong pamamaraan sa paghahanda ng taniman III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Wastong Pamamaraan sa Paghahanda ng Taniman ng Halamang Ornamental Sanggunian: K-12 EPP4AG-Od-6 (1.6.2 ) Kagamitan: larawan ng mga kasangkapang panghalaman, rubrik IV. PANIMULANG PAGTATASA: 1. Alin sa sumusunod ang dapat na unang isinasaalang-alang sa pagsasagawa ng pagtatanim ng mga halamang ornamental? a. Mga halamang ornamental b. Lugar na pagtataniman c. Mga kasangkapang gagamitin d. Lahat ng mga ito 2. Kailangang alamin muna ang uri ng lupang tataniman ng mga halamang ornamental bago magsagawa ng gawain. a. Oo c. Maaari b. Hindi d. Depende V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Tanungin ang mga mag-aaral. Sino sa inyo ang may mga halaman at punong ornamental sa bakuran ng inyong bahay? Matagal na ba itong nakatanim? Naisip ba ninyo itong baguhin upang makabuo ng panibagong simpleng landscape gardening? 148

43 B. PAGLALAHAD Ano ang dapat mong gawin kapag ang uri ng lupa sa pagtataniman ay tuyo, matigas, at bitak-bitak, kung ito ay malagkit at sobrang basa? Ano-anong kasangkapan ang gagamitin upang maayos ang lugar na pagtataniman? C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Naayos na ang lupang tataniman, ano ang maaring magandang gawin upang maging maayos ito bago taniman? Kapag malawak naman ang lugar, anong mga palamuti ang nababagay na isama sa mga tanim na halaman o punong ornamental upang maging kaakit-akit ito tingnan? Kung hindi naman gaanong kalakihan ang lugar, maaari bang lagyan ng mga palamuti ito? D. PAGSASANIB Pagkamasipag at matiyaga E. PAGLALAHAT Sa paghahanda ng taniman para sa mga halamang ornamental, maganda ang disenyo kapag may nakaangat na lupa at may iba t ibang hugis ng bato sa panabi ng taniman. Sa malalawak na lugar, maaaring maglagay ng pergola, fish pond, garden set, at grotto, at sa di gaanong malalawak, simpleng kaayusan lamang ang nararapat. VI. PAGTATAYA: Performance Test Lalabas ng silid-aralan at isasagawa ang paghahanda ng lupa. Ang bawat pangkat ay bibigyan ng lugar kung saan magtatanim ng mga halamang ornamental. Pamantayan Oo Hindi Di-Gaano 1. Gumamit ba ng angkop na kasangkapan sa paghahanda ng lupang taniman? 2. Naisagawa ba nang maayos ang paghahanda ng taniman? 3. Napanatili ba ang kalinisan ng kapaligiran at ng sarili? VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Kailangan bang gumamit ng angkop na kasangkapan sa paghahanda ng taniman? a. Tama c. Puwede b. Mali d. Maaari 149

44 2. Sa pagtatanim ng mga halamang ornamental, ang lupang taniman ay karaniwan nang nakaangat? a. Tama c. Puwede b. Mali d. Maaari VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Maghanda ng mga halaman/punong ornamental na gagamiting pantanim upang makagawa ng isang simpleng landscaping sa paaralan. Agrikultura Aralin 10 WASTONG PARAAN SA PAGHAHANDA NG MGA ITATANIM O PATUTUBUIN I. NILALAMAN: Marami ang uri ng mga halamang ornamental. Ang herbs ay mga halamang may malambot na tangkay at karaniwang nabubuhay ng isa o dalawang taon. Ang shrub o mapalumpon ay mga halaman na may ilang matitigas na sanga ngunit hindi kasintaas ng punongkahoy. Ang vine o mabaging/gumagapang na halaman ay mga halamang hindi nakakatayo sa sarili kaya t gumagapang sa lupa o nakakapit sa mga bagay. Ang tree o punong-kahoy ay may malalaking puno at maraming mga sanga. Ang air plant o aerial ay mga halamang nakakapit sa mga sanga ng punong-kahoy o sa malalaking bato sa mga bundok tulad ng orchids at pako. Ang aquatic ay mga halamang sa tubig nabubuhay gaya ng water lily at lotus. Ang paghahanda ng layout ng gagawing lugar na pagtataniman ng mga halamang ornamental ay dapat bigyang pansin upang hindi masayang ang lakas, pera, at oras. II. LAYUNIN: Naipakikita ang wastong pamamaraan sa paghahanda ng mga itatanim o patutubuin III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Wastong Paraan sa Paghahanda ng mga Itatanim o Patutubuin Sanggunian: K-12 EPP4AG-Od-6 (1.6.3) Kagamitan: larawan at tsart IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Ano ang tawag sa pagpapaganda ng isang lugar sa pamamagitan ng pagtatanim ng mga halamang ornamental? a. vegetable gardening c. landscape gardening b. floral arrangement d. urban gardening 150

45 2. Nais mong magtanim ng halamang ornamental sa ayos na WELCOME, saan mo ito dapat isagawa? a. harapan ng bahay c. likod ng bahay b. kanang gilid ng bahay d. kaliwang gilid ng bahay V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Maaaari na tayo ngayong magtanim ng mga halamang ornamental. Ngunit dapat din natin malaman ang wastong paraan ng pagsasagawa nito. Ano-ano ang uri ng halamang ornamental? Dapat ba nating alamin kung anong mga uri ng halamang ornamental ang ating itatanim? Alamin din ang mga alituntunin sa pag-aayos ng pagtatanim. B. PAGLALAHAD Magpakita ng tsart tungkol sa mga gawain sa pagsasaayos ng halamang ornamental sa lugar na pagtataniman. Ipaliwanag isa-isa sa mga mag-aaral ang mga ito. Ngayon ay may ideya na kayo sa paghahanda ng mga itatanim na halamang ornamental, maaari na ninyong ihanda ang layout para sa lugar na pagtataniman, at ipakita ito sa guro. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ipapakita ng mga mag-aaral sa guro ang layout para sa simpleng landscape na isasagawa sa paaralan. Ang mga halamang ornamental na itatanim ay nagpapaganda ng isang lugar upang maging kapansin-pansin. Maaaring magtanim ng mga namumulaklak na halamang ornamental na naaangkop sa kaayusan ng halamanan. Sa pagsasaayos ng mga halamang ornamental, pagsama-samahin ang mga halamang magkakasingkulay, magkakauri, at magkakasinglaki bago isagawa ang simpleng landscaping. D. PAGSASANIB Pagkakaisa, pagkamalikhain Industrial arts layout model E. PAGLALAHAT Ang mga halamang ornamental ay inihahanda ayon sa makasining na pamamaraan ng pagtatanim, at maaaring pasibulin muna ang mga buto o sangang pantanim. Ito ay upang makatiyak at makasiguro na tatagal ang buhay ng bawat halamang itatanim. Gumawa muna ng layout ng pagtatanim ng mga halaman o 151

46 puno upang hindi masayang ang lakas, pera at oras at upang makasiguro na magiging matagumpay ang pagsasagawa ng simpleng landscaping sa tahanan o sa paaralan. Ang lupang tataniman ay dapat suriing mabuti sa ikagaganda ng pagsibol at paglaki ng mga halaman/punong ornamental. Ang ikatatagal ng buhay ng mga halamang ornamental ay sa pamamaraan ng paghahanda ng lupang taniman, wastong paraan ng pagpapatubo ng mga buto, at sangang pantanim at ang maayos na pag-aalaga habang ang mga halamang ornamental ay sumisibol at papalaki. VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Bakit kailangan ang masusing paghahanda sa itatanim? a. lupang mabilis lumaki ang mga halaman b. upang maisakatuparan ang proyekto ng wasto c. upang mapadali ang pagsugpo ng mga sakit nito d. upang maibenta kagad ang mga produkto 2. Aling mga halamang ornamental ang hindi dapat na itinatanim sa harapan o unahan ng maliliit na halaman? a. Mga lumalaki at yumayabong na halamang ornamental b. Mga may kulay na halaman c. Mga maliliit na halaman d. Mga nabubuhay sa tubig 3. Ano-ano ang dapat pagsama-samahin sa pagsasaayos ng mga halamang ornamental? a. Magkakasing kulay na halaman b. Magkakauring halaman c. Magkakasinlaking halaman d. Lahat ng mga ito 4. Saan maaring magsimula ang itatanim na halamang ornamental? a. paso at lupa c. buto at sangang pantanim b. bunga at dahon d. wala sa mga ito 5. Alin sa mga halamang ornamental na nakasaad ang lumalaki at yumayabong? a. Kalachuchi c. Ilang-ilang b. Balete d. Lahat ng mga ito 152

47 VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ayusin ayon sa pagkakasunod-sunod na hakbang sa pagtatanim ng halamang ornamental sa pagkamalikhaing paraan. a. Bungkalin ang lupang tataniman b. Basaing mabuti ang lupang binubungkal c. Ihanda ang mga gagamiting kasangkapan at pananim d. Bungkalin ang kimpal na lupa gamit ang asarol upang mabuhaghag ito e. Gumawa ng layout sa nais na kalalabasan ng pagtatanim VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magsagawa ng simpleng landscape garden sa loob ng paaralan ang bawat pangkat upang maipamalas ang napag-aralan. I. NILALAMAN: Isa sa mga gawain ng pagnanarsari ay ang pagpaparami ng halaman. Iba-iba ang mga paraan ng pagpaparami ng halaman, ilan sa mga paraang ito ay ating pag-aaralan tulad ng pagpupunla, pagpuputol, at pagpapaugat. II. LAYUNIN: 1. Naiisa isa ang mga uri ng halamang ornamental na maaaring itanim sa lata o paso 2. Naiisa-isa ang mga hakbang sa pagpaparami ng halaman sa paraang layering/marcotting at pag puputol 3. Naisasagawa ang wastong paraan nang pagpaparami ng halaman sa paraang layering/marcotting at pagpuputol III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pagpaparami ng Halamang Ornamental Sanggunian: Misosa IV Umuunlad sa paggawa pp Makabuluhang Gawain Pangtahanan at Pangkabuhayan 5 pp Kagamitan: budding knife, moss, mother plant, mga larawan IV. PANIMULANG PAGTATASA: 1. Ano-ano ang hakbang sa pagpaparami ng halaman sa paraang layering/morcotting at pagpuputol? 2. Ano-ano ang uri ng halaman ang maaaring itanim sa lata o paso? 3. Paano ito isinasagawa? 153

48 V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Nakakita na ba kayo ng isang halaman na maliit pa pero may bunga at may namumulaklak na? B. PAGLALAHAD 1. Paano isinasagawa ang pagpapaugat? 2. Paano isinasagawa ang pagpuputol at pagtatanim sa paso? C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Magpakita kung paano gagawin ang air layering o marcotting kasabay ng pagpapaliwanag ng mga hakbang nito. Pagkatapos ng pakitang turo, tumawag na isa o dalawang bata na magpapakita sa mga kamag-aaral kung paano ginawa ng guro ang air layering o marcotting. Ipakikita rin ang payak na pagtatanim sa paso sa pamamagitan ng pagpuputol ng bagong ugat sa parte ng halaman mula sa magulang. D. PAGSASANIB Bago simulan ang pagpapakitang turo dapat talakayin ang gawaing pangkaligatasan lalo na kung gumagamit ng matatalim na kasangkapan. E. PAGLALAHAT Maraming paraan ang pagpaparami ng halamang ornamental. Sa bawat paraan ng pagpaparami ay mayroon kaniya kaniyang hakbang na dapat sundin. Tandaan na mayroong mga halamang hindi napaparami sa pagpuputol, air layering o marcotting. Ang iba sa mga halaman ay buto ang gamit sa pagpaparami nito. VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: Lagyan ng titik (T) kung tama ang pangungusap at (M) naman kung mali ito. 1. Ang air layering ay maaari din na tawaging marcotting. 2. Kailangan pumili ng matabang sanga, walang sakit para sa isasagawang marcotting. 3. Ang butong ipupunla o itatanim ay kailangan magulang at galing sa malusog na bunga. 4. Mainam din na ibabad magdamag sa tubig na may kahalong kemikal ang butong itatanim. 5. Kailangan sundin ang lahat ng panuntunan sa pagpapaugat, pagpupunla, at pagpuputol. 154

49 VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: Bakit kailangang matutuhan ang tamang paraan ng pagpupunla, pagpapaugat, at pagpuputol sa pagpaparami ng halaman? VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magbigay ng mga halimbawa ng halaman na napaparami sa a. Pagpuputol b. Air Layering o Marcotting I. NILALAMAN: Sa araling ito matutuhan ng mga mag-aaral ang iba t ibang paraan ng pagpaparami ng halamang ornamental. Matutuhan ng bawat mag-aaral kung paano magtanim sa pamamagitan ng pagpuputol (cutting). II. LAYUNIN: 1. Natatalakay ang mga hakbang sa paraang pagpuputol 2. Naisasagawa ang wastong pamamaraan ng pagpapatubo ng halamang ornamental sa paraang pagpuputol III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pagpapatubo ng Halamang Ornamental sa Paraang Pagpuputol Sangunian: MISOSA IV, V & VI, MGPP 4 & V pp Kagamitan: kagamitan sa pagpuputol (kutsilyo), sanga o tangkay ng halaman, dahon ng kataka-taka, paso o plastik bag na may lupa IV. PANIMULANG PAGTATASA: 1. Bakit kailangan matutuhan ang pagpapatubo ng halaman sa paraang pagpuputol? 2. Paano isinasagawa ang pagpapatubo sa paraang pagpuputol? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK May nagustuhan na ba kayo ng isang uri ng halaman? Hindi ba gusto mo itong hawakan at nais na magkaroon ng kasingtulad nito? B. PAGLALAHAD Talakayin ang pagpapatubo ng halaman sa paraang pagpuputol (cutting). 155

50 C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Bakit kailangan matutuhan ang paraang pagpuputol at paano isinasagawa ito? D. PAGLALAHAT Ano-ano ang hakbang sa pagpaparami ng halaman sa paraang pagpuputol? Paano ito isinasagawa? VI. PAGTATAYA: Sagutin ang sumusunod sa pamamaraan ng paglalagay ng T kung tama ang sinasabi at M kapag mali ito. 1. Kailangan pumili ng sanga o tangkay na may usbong o buko. 2. Gupitin ang mga sanga o tangkay ng pahilis. 3. Itanim ito sa kamang punlaan at pabayaan na lamang. 4. Lahat ng uri ng halaman ay maaaring paramihin sa paraang pagpuputol. 5. Ang pagpuputol ay mabilis na paraan sa pagpaparami ng halaman. VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Bakit kailangan matutunan ang mga hakbang at paraan ng pagpaparami ng halaman sa pamamagitan ng pagpuputol? VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magsulat ng 3 mga palatandaan na maaari ng anihin ang mga halamang ornamental. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: MISOSA IV, V & VI MGPP 4 & V pp I. NILALAMAN: Sa araling ito, matutunan ng mga mag-aaral kung paano alagaan at bungkalin ang lupa upang ang halaman ay tumubo ng maayos. II. LAYUNIN: 1. Naiisa-isa ang mga kasangkapan sa pagbubungkal ng lupa 2. Nasasabi kung saan ginagamit ang bawat kasangkapan III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Mga Kagamitan sa Pagbubungkal ng Lupa Sanggunian: Kagamitan: kasangkapan sa pagbubungkal 156

51 IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Ano-ano ang mga kagamitan at kasangkapan sa pagbubungkal ng lupa? 2. Saan ginagamit ang bawat kasangkapan? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Bakit kailangan ang angkop na kagamitan sa paghahanda ng lupa na pagtataniman? Ano ang maaring mangyari kung ito ay hindi maayos na naihanda? B. PAGLALAHAD Mga bata, sa araw na ito iisa-isahin natin ang tamang kasangkapan sa pagbubungkal ng lupa. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN 1. Ano-ano ang mga kasangkapang mainam gamitin sa pagbubungkal ng lupa? 2. Saan at paano ginagamit ang bawat isa? 3. Ano-ano ang magiging epekto sa hindi paggamit ng tamang kagamitan sa paghahanda ng lupang taniman? D. PAGSASANIB Science (simple machines) Bakit mahalaga gamitin ang tamang kagamitan sa pagbubungkal ng lupa? E. PAGLALAHAT Aalamin natin ang mga kasangkapang kailangan sa pagbubungkal ng halaman at angkop gamitin sa bawat gawain? VI. PAGTATAYA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: Punan ang patlang ng bawat pangungusap: 1. ginagamit sa pagbubungkal ng lupa sa paligid ng halaman. 2. ginagamit na pamutol ng mga sanga. 3. ginagamit pandilig ng halaman. 4. ginagamit ito upang linisin ang kalat sa bakuran tulad ng mga tuyong dahon at iba pang uri ng basura. 5. ginagamit sa paglilipat ng lupa. 157

52 VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na mga tanong: 1. Ano-ano ang mga kasangkapang mainam gamitin sa pagbubungkal? 2. Bakit kailangang gumamit ng tamang kagamitan? 3. Ano-ano ang magiging epekto kung hindi angkop na kagamitan ang gagamitin mo? VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Ano-ano ang mga uri ng abono at ang paraan ng paglalagay nito? KARAGDAGANG SANGGUNIAN: MISOSA IV, V & VI, MAPP pp- Agrikultura Aralin 14 PAGGAWA NG ORGANIKONG PATABA (COMPOSTING) I. NILALAMAN: Sa paghahalaman, kailangan ang abono upang maging mataba at malago ang mga pananim. Ito ay maaaring kunin sa natural na kapaligiran. Sa pamamagitan ng composting, ang mga sariwa o nabubulok na mga basura tulad ng mga balat ng prutas / gulay, dumi ng hayop, dahon ng halaman ay maaaring bulukin at gawing abono. Tinatawag itong organikong abono. Ito ay nakapagpapataas ng kalidad o uri ng lupang pagtataniman lalong lalo na kung ito ay madalas taniman. II. LAYUNIN: 1. Naisasagawa ang masistemang pangangalaga ng tanim 2. Naisasagawa ang wastong paraan ng pagdidilig 3. Naisasagawa ang wastong paraan ng paggawa ng organikong pataba III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Masistemang Pangangalaga ng Tanim Sanggunian: Kagamitan: pala, kalaykay, mga tuyo at bagong tabas na dahon ng halaman, abo, apog, dumi ng mga hayop, iba pang uri ng organikong bosurn sa bakuran 158

53 IV. PANIMULANG PAGTATASA: 1. Ano-ano ang mga masistemang paraan ng pangangalaga ng halaman? 2. Ano-ano ang mga hakbang sa paggawa ng organikong pataba tulad ng compost pit o compost heap? 3. Paano ito isinasagawa? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Kayo ba ay may mga alagang halaman sa bahay? Anong pamamaraan ang inyong ginagawa upang tumubo ng maayos at malusog ang inyong mga halaman? B. PAGLALAHAD Iisa-isahin natin ang mga paraan ng pag-aalaga ng pananim at hakbang sa paggawa ng organikong pataba tulad ng paggawa ng compost. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN 1. Ano-ano ang masistemang paraan ng pag-aalaga ng halaman tulad ng pagdidilig, at paglalagay ng abono? 2. Ano-ano ang mga hakbang sa paggawa ng compost pit o compost heap? Paano ito isinasagawa? D. PAGSANIB Science: Mga mineral na tinataglay ng mga organikong pataba tulad ng mga bulok na prutas, dahon, dumi ng mga hayop, at iba pa. (Paggamit ng recycled water) Maaaring gumamit ng tubig na pinaglabahan pero siguraduhing wala na itong sabon. Tubig na pinaghugasan ng bigas Tubig na pinaghugasan ng gulay at prutas E. PAGLALAHAT Mga bata, ano-ano bang mga masistemang pamamaraan sa pag-aalaga ng halaman? Ibigay ang mga hakbang sa paggawa ng compost pit at compost heap. Paano ba isinasagawa ito? VI. PAGTATAYA: Isulat sa sagutang papel ang titik T kung tama ang ipinahihiwatig ng pangungusap at M kung mali. 1. Ang tubig ay mahalaga sa buhay ng halaman. 2. Ang organikong abono ay maaaring makuha sa madaling pamamaraan. 3. Ang halaman ay kailangan bungkalin ng isa o dalawang beses 159

54 isang linggo. 4. Ang compost pit ay inilalagay sa maayos na lugar para madaling makita ng mga tao. 5. Pinagpapatung-patong na damo, nabubulok na basura, dumi ng mga hayop, apog o abo, at lupa ang tamang paglalagay sa compost heap/pit. VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod sa sariling opinyon. 1. Bakit kailangan alagaan ang mga pananim sa pamamagitan ng pagdidilig, paglalagay ng abono? 2. Bakit hindi dapat sunugin ang basura? Ano ang epekto nito? VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magbigay ng paliwanag o opinyon sa sumusunod: 1. Ano ang benepisyong makukuha kung ang basurang nabubulok ay hindi itatapon o susunugin bagkus ito ay pabubulukin at gagawing abono? 2. Ano ang iyong gagawin upang mamulat ang iyong kapitbahay sa kahalagahan ng paggawa ng compost pit at tamang pagtatapon ng basura? Agrikultura Aralin 15 I. NILALAMAN: PAGLALAGAY NG ABONO SA HALAMAN Ang abono o pataba ay mahalaga sa mga pananim. Pinagyayaman nito ang lupa upang maging sapat ang sustansiyang taglay nito at mapapakinabangan ng mga halaman. Bagamat may mga di-organikong abono na madaling mabili sa mga tindahan, ang paggamit ng organikong abono ay higit na minumungkahi dahil ligtas at mura. Ngunit hindi lamang basta maglagay ng abono upang lumaki ang mga halaman. Kailangan ang wastong kaalaman sa pagpili ng abono at ang paggamit nito. II. LAYUNIN: 1. Natatalakay ang mga paraan ng paglalagay ng abono sa halaman 2. Naisasagawa ang wastong paraan ng paglalagay ng abono sa halaman III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Paraan ng Paglalagay ng Abono sa Halaman 160

55 IV. PANIMULANG PAGATATASA 1. Ano-ano ang mga paraan ng paglalagay ng abono sa halaman? 2. Paano ito ilinalagay upang lubos na mapakinabangan ng mga halaman? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Sa palagay ninyo, bakit may mga halamang mataba at may halamang payat? Bakit may malulusog at hindi malulusog? B. PAGLALAHAD Sa araw na ito, aalamin natin ang mga paraan ng paglalagay ng abono sa halaman. C. PAGPAPAALIM NG KAALAMAN 1. Bakit kailangan lagyan ng abono ang mga halaman? 2. Papaano ang mga paraan sa paglalagay ng abono? D. PAGSASANIB (ORGANIKONG PAGTATANIM/PAGSASAKA) Organikong Pataba - mga patabang walang kemikal: gawa mula sa mga nabulok na balat ng gulay, prutas, itlog, mga dahon, sanga, dumi ng hayop at iba pa. E. PAGLALAHAT Ano-ano ang mga paraan ng paglalagay ng abono sa halaman? VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod sa pamamagitan ng paglalagay ng titik T kung tama ang sinasabi at M kung mali. 1. May dalawang uri ng abono, ang organiko at di-organikong pataba. 2. Ang organikong pataba ay mga abonong galing sa nabulok na prutas, dumi ng hayop, mga nabulok na dahon at iba pa. 3. Ang abono ay nagdadagdag ng sustansya ng lupa na nagsisilbing pagkain ng halaman. 4. Mayroon tayong mga paraan ng paglalagay ng abono sa halaman, hand method, side dressing, foliar spray, broadcasting at topdressing. 5. Ang halaman ay lumalago din kahit walang abono ang lupa. 161

56 VII. PANGWAKAS NA PAGTATAYA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: Ano-ano ang mga paraan ng paglalagay ng abono/pataba at paano inilalagay ito sa halaman? VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Ano-ano ang mga uri ng abono/pataba? Magbigay ng tatlong halimbawa sa bawat uri nito? KARAGDAGANG SANGGUNIAN: MISOSA IV, V & VI Agrikultura Aralin 16 PARAAN NG PAGGAMIT NG KAGAMITANG PAGHAHALAMAN I. NILALAMAN: Mahalagang malaman ng bawat mag-aaral ang iba t ibang kagamitan sa paghahalaman. Dapat din nilang matutunan at magamit ng maayos ang mga kagamitang ito. Nakasalalay ang magaang paggawa kung alam gamitin ang mga kailangang gamit sa paghahalaman. II. LAYUNIN: 1. Naiisa-isa ang mga kagamitan sa paghahalaman 2. Naipakikita ang pamamaraan sa paggamit ng mga kagamitan sa pagtatanim ng halamang ornamental III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Kagamitan: Mga Kagamitan sa Paghahalaman asarol, dulos, pala, kalaykay, at iba pa IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Sa palagay ba ninyo ang isang uri ng kagamitan tulad halimbawa ng dulos ay maaaring gamitin sa pagputol ng damo? 2. Paano ba ang tamang pamamaraan sa paggamit ng mga kagamitan? 162

57 V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Nakakita na ba kayo ng dulos? Paano o saan kaya maaring gamitin ang dulos? B.PAGLALAHAD Mga paraan ng paggamit ng mga kagamitan sa pagtatanim ng ornamental. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN 1. Ano-ano ba ang mga kagamitan na ginagamit sa paghahalaman? 2. Paano ito ginagamit isa- isa? D. PAGSASANIB Metalworks: Paggamit ng mga kagamitan yari sa bakal sa paghahalaman. E. PAGLALAHAT Ano-ano ang mga kagamitan sa pagtatanim ng ornamental at paano ito ginagamit? VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: Lagyan ng tsek (a) kung tama ang pangungusap at ekis ( x ) naman kung mali. Isulat sa patlang. 1. Maaring gumamit ng lata ng gatas at bubutasan ko ito at gagawing pandilig kapag walang regadera na magamit. 2. Ang dulos ay angkop gamiting pangbungkal ng lupa sa paligid ng halaman. 3. Ang regadera ay ginagamit pangbungkal ng halaman. 4. Ang asarol ay ginagamit pandukal sa lupa. 5. Ang piko naman ay ginagamit upang hukayin at durugin ang lupa. VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Bakit kailangang angkop ang kagamitang gagamitin at tamang paraan ang paggamit nito. VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Pag-aralan ang iba t ibang paraan ng pagpapatubo ng halaman. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: MISOSA IV, V, VI Agap at Sikap MAPP IV V & VI 163

58 Agrikultura Aralin 17 I. NILALAMAN: Mahalaga na pag-aralang mabuti ang mga paraan ng pag-aani at sa pagsasapamilihan sa mga halamang oranamental. Dapat din na malaman ang mga halamang madaling maipagbili. Ang mga halamang ornamental lalo na ang mga namumulaklak ay maaaring ipagbili kung ang mga ito ay may taglay na bulaklak, sapagkat ang bulaklak ay nakakaakit sa mga mata ng mga mamimili. II. LAYUNIN: Naisasagawa ang wastong pag-aani/pagsasapamilihan ng mga halamang ornamental III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pag-aani at Pagsasapamilihan ng Halamang Ornamental IV. PANIMULANG PAGTATASA (ITANONG SA MGA MAG-AARAL) Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Sa palagay ninyo ano-ano ang palatandaan o anong panahon maaari nang anihin ang mga halamang ornamental? 2. Ano-ano kaya ang tamang paraan ng pag-aani nito? V. PAMAMARAAN A. PAGGANYAK Nararanasan na ba ninyo magbigay at makatanggap ng bulaklak sa araw ng mga puso? B. PAGLALAHAD Pag-aaralan natin ang mga hakbang ng tamang pag-aani at pagsasapamilihan ng mga halamang ornamental. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN PAG-AANI AT PAGSASAPAMILIHAN NG HALAMANG ORNAMENTAL Takalayin sa mga mag-aaral. Mga hakbang at mga paraan ng tamang pag-aani ng halamang ornamental at pagsasapamilihan. 164

59 D. PAGSASANIB Calendar of Celebrations Valentine s Day Happy Mother s Day All Saints Day Graduation Day E. PAGLALAHAT VI. PAGTATAYA: Ano-ano ang tamang paraan ng pag-aani at pagsasapamilihan ng halamang ornamental? Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: Ligyan ng T kung ang pangungusap ay tama at M kung mali ito: 1. Ang pag-aani ng halamang ornamental ay ayon sa panahon ng mga selebrasyon. 2. Kailangan malusog na ang halaman bago anihin. 3. Ilagay lamang kung saan-saan ang inaning halaman. 4. Dapat ay mayroong tamang sukat sa pagpuputol sa mga halamang ornamental. 5. Mas maganda ang pag-aani kung mura sa palengke ang mga ito. VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: 1. Bakit mahalagang malaman ang tamang paraan ng pag-aani at pagsasapamilihan nito? 2. Ipaliwanag kung bakit kailangan isaayos ang mga paninda. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: MISOSA IV,V & VI MGPP 4-P Gumawa at umunlad 165

60 Agrikultura Aralin 18 PLANO SA PAGBEBENTA NG HALAMANG ORNAMENTAL I. NILALAMAN: Sa bawat gawain, kailangan ang masusing pagplaplano ng mga gawain. Mahalaga ang nakatala ang mga gawain upang maisakatuparan ang mga layunin. Kailangan ang tiyak na mga hakbang upang maging gabay sa paggawa kung ito y masusunod nang wasto. Magiging matagumpay ang proyekto / gawain kapag nasusunod ito. II. LAYUNIN: 1. Nakakagawa ng plano sa pagbebenta ng halamang ornamental 2. Naisagawa ang wastong paraan ng pagsasaayos ng paninda 3. Naisasagawa kung papaano akitin ang mamimili 4. Nakagagawa ng talaan ng puhunan at ginastos III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Kagamitan: Plano sa Pagbebenta ng Halamang Ornamental talaan ng gastos at kita, calculator, kalendaryo, at iba pa. IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Sa palagay ninyo kailangan bang plano sa pagbebenta ng halamang ornamental? Bakit? 2. Ano-ano ang mga dapat isa alang-alang sa pagpaplano? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Kayo ba ay nakaranas na magbenta/ magtinda ng kahit anong bagay sa inyo o kahit sa paaralan? B. PAGLALAHAD Sa araw na ito gagawa tayo ng plano sa pagbebenta ng halamang ornamental. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Paggawa ng plano sa pagbebenta ng halamang ornamental 166

61 D. PAGSASANIB (Home Economics) Tingiang Pagtitinda E. PAGLALAHAT Ano-ano ang mga dapat isaalang-alang sa pagplaplano sa pagbebenta ng halamang ornamental. VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: Lagyan ng T kung tama ang sinasabi at M naman kung mali. 1. Mainam na isipin sa pagplaplano kung saan, kailan, at paano mabebenta ang mga produkto. 2. Kailangang nasusunod ang mga hakbang sa ginawang plano. 3. Kailangang magbenta ng magbenta habang may bumibili. 4. Nararapat na isinasaalang-alang ang panahon kung kailan maaring magbenta ng mga produkto. 5. Dapat isama sa pagplaplano ang kagamitang gagamitin. VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Gumawa ng payak na talaan ng puhunan at ginagastos ng paghahalaman. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: MISOSA IV, V, at VI MGPP 4,5, at 6 Agrikultura Aralin 19 MAHUSAY NA PAGBEBENTA NG HALAMANG ORNAMENTAL I. NILALAMAN: May dalawang paraan ng pagbebenta ng mga halamang ornamental. Ito ay ang pakyawan. Ang halaman ay binibili nang maramihan. Ang isa naman ay tuwirang pagbibili sa tingiang paraan. Ang mga halaman ay binibili ng paisa-isa ng namimili. Ang tuwirang pagbibili ang karaniwang ginagamit ng mga maliliit na naghahalaman. 167

62 Sa pagtitinda o pagbebenta ng ano mang produkto ay may mga alituntunin na dapat sundin maging malakihan o maliitan ang gagawing pagbebenta. Dapat magbayad ng kaukulang buwis at kumuha ng lisensiya o pahintulot sa pagtitinda. Kailangan ding panatilihin ang kalinisan sa lugar na pinag titindahan. II. LAYUNIN: 1. Matalakay ang wastong paraan nang mahusay na pagbebenta ng halamang ornamental 2. Naisasagawa nang mahusay ang pagbebenta ng halamang pinatubo III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Mahusay na Pagbebenta ng Halamang Ornamental IV. PANIMULANG PAGTATASA: 1. Ano-ano ang mga paraan ng pagbebenta ng halaman? 2. Paano isinasagawa ang wastong pagbebenta ng halaman? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Naranasan na ba ninyong bumili at magbenta ng anumang bagay? B. PAGLALAHAD Sa araw na ito ay tatalakayin o isasagawa natin ang wastong paraan ng pagbebenta ng halamang ornamental. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN 1. Ano-ano ang mga dapat isaalang-alang sa pagtitinda ng isang produkto? 2. Ano-ano ang mga paraan ng pagbebenta? D. PAGSANIB (HOME ECONOMICS) Retail trade E. PAGLALAHAT Ano-ano ang mga dapat isa alang-alang, mga paraan at mga alituntunin ng pagbebenta ng isang produkto? 168

63 VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: Lagyan ng tsek (a) kung tama at ekis (r) naman kung mali 1. Mayroon tayong dalawang paraan ng pagbebenta, tingian, at pakyawan. 2. Kailangang kaakit-akit ang mga paninda mo. 3. Ang nagtitinda ay marunong makisama sa mga namimili. 4. Dapat isa alang-alang ang panahon, mga okasyon, at lugar na pagtitindahan. 5. Ang nagtitinda ay may kaukalang tungkulin tulad ng pagkuha ng lisensiya o magbayad ng kaukulang buwis. VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Sa palagay ninyo, bakit kailangan, dapat isa alang-alang ang lahat ng alituntunin sa pagtitinda? KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Misosa 4, 5 and 6 Agap at sikap Umunlad sa paggawa Agrikultura Aralin 20 TALAAN NG PUHUNAN AT GINASTOS I. NILALAMAN: Sa talaan ng puhunan at ginastos, dito malalaman ng isang nagnenegosyo kung saan siya kumita o nalugi. Sa paghahalaman, kailangan marunong magkwenta o magtuos ang may-ari ng tindahan. Nakikita sa araling ito ang payak na pagtutuos ng kita sa paghahalaman. Itala ang halaga ng pinagbilhan, ibawas ang pinagkagastusan sa halaga ng pinagbilhan. Ang natirang halaga ay ang kinita. II. LAYUNIN: Naitatala ang puhunan at ginastos III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Talaan ng Puhunan at Ginastos 169

64 IV. PANIMULANG PAGTATASA: 1. Ano-ano ang kahalagahan ng talaan ng puhunan at ginastos? 2. Bakit kailangan itala ang puhunan at ginastos? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Nasubukan na ba ninyo na bumili at magbenta? B. PAGLALAHAD Sa araw na ito gagawa tayo ng isang talaan ng puhunan at ginastos. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Paggawa ng talaan ng puhunan at ginastos D. PAGSANIB VI. PAGTATAYA: (Mathematics) Gross income Capital (expense) = Net income Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: Lagyan ng M kung tama ang pangungusap at T kung mali ito. 1. Sa talaan makikita ang kabuuan ng ginastos. 2. Sa paggawa ng talaan, kailangan isama mo ang lahat ng mga karagdagan ginastos ng gawain. 3. Kaya umuunlad ang mga negosyante dahil may talaan sila ng puhunan, mga ginastos at iba pang gastusin. 4. Sa pagtatala kailangang isama pati bayad sa pamasahe, upa ng tindahan at bayad sa mga taong gumawa. 5. Maaring maging maunlad ang tindahan na walang ginagawang talaan. VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: Bakit kailangan ang talaan ng puhunan at ginastos? VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magbigay ng isang sitwasyon kung paano magbebenta at bumili ng isang bagay. 170

65 KARAGDAGANG SANGGUNIAN: MISOSA IV, V, at VI MGPP 4 at 5 Agrikultura Aralin 21 PLANO SA TULOY-TULOY NA PAGPAPATUBO NG HALAMANG ORNAMENTAL I. NILALAMAN: Ang anumang gawain upang magtagumpay ay nangangailangan ng masusing pagpaplano. Ang pagpaplano ay isang paraan upang maisagawa ng maayos at tumpak ang isang gawain. Ang pagkakaroon ng plano ay nakatulong upang makatipid ng pera, oras, kagamitan at lakas. Sa pagtatayo ng taniman ng ornamental kailangan isaalang-alang ang sumusunod: 1. Uri ng lupa na pagtataniman. Kailangang ang lupa ay loam upang tumubo at lumusog ang mga pananim. 2. Lugar na pagtatanim. Pumili ng isang lugar na angkop sa mga halamang ornamental. 3. Ang laki ng taniman. Ang katamtamang laki ng halaman upang mapamahalaan itong mabuti. 4. Mga kagamitan panustos. Dapat bigyan ng pansin din ang sapat na panustos ng abono, gamot pamatay peste, at kulisap. II. LAYUNIN: Nakagagawa ng plano ng patuloy na pagpapatubo ng halamang ornamental bilang pagkakakitaang gawain III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Plano sa Tuloy-tuloy na Pagpapatubo ng Halamang Ornamental IV. PANIMULANG PAGTATASA: 1. Ano-ano ang kahalagahan ng plano para sa tuloy-tuloy na pagtatanim ng ornamental? 2. Paano ito isasagawa? V. PAMAMARAAN A. PAGGANYAK Mga bata di ba paggising mo palang sa umaga pinaplano muna ang mga gagawin mo sa loob ng isang araw? 171

66 B. PAGLALAHAD Sa araw na ito gagawa tayo ng plano para sa tuloy-tuloy na pagtatanim ng mga halamang ornamental. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Mga dapat isaalang-alang sa pagplaplano ng tuloy-tuloy na pagtatanim ng halamang ornamental at ang kahalagahan nito. VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: Lagyan ng T kung tama ang sinasabi at M kung mali ito. 1. Sa pagplaplano sa pagtatanim ng ornamental dapat paghandaan ang mga darating na okasyon tulad ng Christmas, Valentine s Day, Mother s Day, Birthday, at iba pa. 2. Magtanim ng mga halaman na ordinaryo lamang. 3. Kailangan din na isinasaalang-alang kung saan at kailan ipagbibili ang mga produktong halaman. 4. Tiyakin na ang mga pananim ay kaakit-akit sa paningin ng mamimili. 5. Siguraduhin na ang taniman mo ay maayos para sa tuloytuloy na pagtatanim. VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: Ano-ano ang kahalagahan ng isang plano para sa tuloy-tuloy na pagtatanim ng halamang ornamental VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Basahin ang Learner s Materials at alamin kung paano mag-alaga ng hayop. Agrikultura Aralin 22 KABUTIHANG DULOT SA PAG-AALAGA NG HAYOP I. NILALAMAN: Sa araling ito, lubos nating mauunawaan ang kahalagahan ng pagaalaga ng hayop sa tahanan na maaring libangan at mapagkakitaan. Ang kabutihang naidudulot nito sa tao at sa kabuhayan ng pamilya. Matatalakay din sa aralin ang maaaring dulot ng pag-aalaga ng hayop mabuti man o masama sa kalusugan. Tutukuyin din ang mga hayop na maaring alagaan at ang mga katangian nito. 172

67 II. LAYUNIN: 1. Natatalakay ang kabutihang dulot ng pag-aalaga ng hayop sa tahanan 2. Natutukoy ang mga hayop na maaaring alagaan sa tahanan III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Naiisa-isa ang mga Kabutihang Dulot ng Pag-aalaga ng Hayop sa Tahanan o sa Likod-bahay IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Kasiya-siya ba ang pag-aalaga ng hayop sa bahay o sa likod bahay? 2. Nakakatulong ba ito sa pamilya o mag-anak? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Naranasan na ba ninyo ang mag-alaga ng hayop sa loob o sa labas ng inyong tahanan? Anong hayop ang inalagaan ninyo? B. PAGLALAHAD Isa-isang tatalakayin natin ang uri ng mga hayop na maaring alagaan sa loob o sa likod bahay, at ang kabutihang dulot nito. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Mga bata tatalakayin natin ang tungkol sa iba-ibang uri ng hayop na maari nating alagaan sa loob o sa likod bahay at ang mga kabutihang dulot nito. D. PAGSASANIB Biology/Zoology: Tutukuyin isa-isa ng mga hayop na maaaring alagaan sa loob at sa likod bahay. E. PAGLALAHAD Ano-ano ang mga kabutihang naidudulot ng pag-aalaga ng iba t ibang hayop sa tahanan? VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na mga tanong: 173

68 1. Ano-ano ang mga hayop na mainam alagaan sa loob o sa likod bahay? 2. Ano ang kapakinabangang makukluha ng mga mag-anak sa pagaalaga ng hayop o mga hayop. VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: Magbigay ng mga kabutihang dulot ng pag-aalaga ng hayop sa bahay at likod bahay: VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Pumili ng apat (4) na hayop na maaring alagaan sa tahanan KARAGDAGANG SANGGUNIAN: MISOSA IV Pag-aalaga ng Hayop Agrikultura Aralin 23 MGA HAYOP NA MAAARING ALAGAAN SA BAHAY I. NILALAMAN: Ating pag-aaralan ngayon ang mga hayop na maaari nating alagaan sa tahanan. Tukuyin kung alin-alin ang mga ito, kanilang katangian at paraan ng pag-aalaga. Alamin din natin ang mga bagay na dapat pag-ingatan sa mga hayop na mababanggit. II. LAYUNIN: Natutukoy ang mga hayop na maaaring alagaan sa tahanan III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pagtukoy ng mga Hayop na Maaaring Alagaan sa Tahanan Tulad ng (aso, pusa, manok, ibon, kuneho, at marami pang iba.) IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. May alam ba kayong uri ng hayop o mga hayop na maaaring alagaan sa tahanan? 2. Anu-ano kaya ang mga kagandahang maidudulot sa pag-aalaga ng nasabing mga hayop sa buhay ng tao? 174

69 V. PAMAMARAAN A. PAGGANYAK Magpapakita ang guro ng larawan sa mga bata ng iba t-ibang larawan ng mga hayop na inaalagaan sa loob o labas ng tahanan. Itanong sa mga mag-aaral kung sino sa kanila ang may kaparehong alaga. B. PAGLALAHAD Tukuyin at alamin ang mga piling hayop na mainam alagaan sa loob ng bahay. Isa-isahin ang mga katangian ng mga ito. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Bakit kaya may mga tao na gustong mag-alaga ng hayop? Bakit may mga uri ng hayop na mainam alagaan sa loob at labas ng bahay? D. PAGSASANIB Biology/Zoology: Pagtukoy ng iba t ibang hayop na aalagaan sa loob at labas ng tahanan. E. PAGLALAHAT Kasiya-siya ba ang pag-aalaga ng mga piling hayop sa loob ng tahanan? VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod. Magbigay ng apat na uri ng hayop na maaaring alagaan sa loob ng bahay. Alin sa mga hayop na nabanggit ang nagustuhan mo at bakit? VII. PANGWAKAS PAGTATASA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: Pasulatin ng isang maikling talata ang mga mag-aaral tungkol sa paborito nilang hayop na inaalagaan sa kanilang tahanan batay sa sunod na tanong. Nakatutulong ba at nakapagdudulot ba ng kasiyahan ang pagaalaga ng mga piling hayop sa loob ng tahanan? 175

70 VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Kawili-wili ba ang pag-aalaga ng piling hayop o mga hayop sa loob o sa labas ng tahanan? Bakit? KARAGDAGANG SANGGUNIAN: MISOSA IV Pag-aalaga ng Hayop Agrikultura Aralin 24 I. NILALAMAN: MGA SALIK SA PAG-AALAGA NG HAYOP Sa araling ito matutunghayan natin kung ano ang mga salik, pamamaraan kung paano maisasagawa ang maayos na pag-aalaga ng hayop o mga hayop upang ang mga ito ay makapag-dulot ng maraming kapakinabangan. II. LAYUNIN: Naisasagawa ng maayos ang mga hakbang sa pag-aalaga ng hayop III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Mga Salik sa Pag-aalaga ng Hayop IV. PANIMULANG PAGTATASA: 1. Mahalaga ba sa tao o sa mag-anak ang pag-aalaga ng hayop? 2. Anong mga kapakinabangan ang makukuha sa pag-aalaga ng hayop? 3. Paano matutugunan ang kanilang mga pangangailangan? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: Mainam din na alagaan ang hayop katulad ng halaman. Ang pag-aalaga ng hayop ay nakakalibang at ito y nakapagdudulot pa ng karagdagang kita at pagkain sa mag-anak. Nararapat lang na matugunan natin ang lahat ng kanilang pangangailangan. B. PAGLALAHAD Isa-isahing tukuyin sa mga mag-aaral ang pangangailangan ng hayop tulad ng pagkain, bahay at pangkalusugan. Ang maayos na pag-aalaga ng hayop ay ang buod ng ating aralin ngayon. 176

71 C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Magbigay ng mga mungkahi kung paano natin gagawing maayos ang pag-aalaga ng hayop,at sa inyong sariling karanasan sa pagaalaga ng hayop. Maaari din kumuha ng mga kaalaman o ideya sa mga kapitbahay, kaklase o mga modyul tungkol sa pag-aalaga ng hayop. D. PAGSASANIB Home Economics Kalinisan Isasagawa ang maayos na pag-aalaga ng hayop at bibigyan pansin ang natutunang mga mahahalagang mga bagay na inyong natutunan sa araling Home Economics maliban sa kalinisan. E. PAGLALAHAT Ipaliwanag ang iba t ibang paraan sa paggawa upang mapanatili ang kalinisan at kaayusan sa lugar na kinalalagyan ng mga alagang hayop. VI. PAGTATAYA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: Maglahad ng limang salik upang mabigyan ng tamang kaayusan ang alagang hayop. Isulat ang mga sagot sa sagutang kuwaderno. VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ano-ano ang naidudulot ng maayos na pag-aalaga ng hayop sa larangan ng kabuhayan ng pamilya? VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Pag-aralan kung anong lugar ang maiinam para sa aalagaang hayop. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: MISOSA IV Pag-aalaga ng Hayop 177

72 Agrikultura Aralin 25 LIGTAS NA TIRAHAN NG MGA ALAGANG HAYOP I. NILALAMAN: Tatalakayin dito kung paano mabibigyan ng wasto at ligtas na tirahan ang aalagaang hayop o mga hayop para matiyak ang kanilang kaligtasan at makapagbigay ng mataas na produksyon. II. LAYUNIN: Naibibigay ang wastong lugar o tirahan sa mga alagang hayop III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pagbibigay ng Wastong Lugar o Tirahan para sa Alagang Hayop IV. PANIMULANG PAGTATASA: 1. Dapat bang bigyan ng maayos na lugar / tirahan ang mga alagang hayop? 2. Ano ang pamantayan sa ganitong gawin? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Tulad ng tao-ang aalagaang hayop ay dapat ligtas sa ulan, araw, at mga ligaw na hayop. Magpakita ng larawan ng maayos na tirahan ng iba t ibang hayop. Itanong sa mga bata ang kahalagahan nito. B. PAGLALAHAD Talakayin sa mga mag-aaral ang katangian ng isang maayos na bahay ng alagang hayop. 1. Ang malawak at malinis na kapaligiran ay kailangan ng aalagaang hayop. 2. May sapat na malinis na tubig. 3. Walang ligaw na mga hayop. 4. Matibay ang bubong na kung maaari ay gawa sa kahoy at pawid. 5. Nasisikatan ng araw. 178

73 C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ano ang unang bibigyang pansin sa pagpaplano ng tirahan ng alagang hayop? D. PAGSASANIB Industrial Arts: Gawang kahoy at kawayan. Ibigay ang malawak at malinis na kulungan sa mga alagang hayop upang mailayo sila sa sakit. E. PAGLALAHAT Ipaalam ang kahalagahan ng malawak at malinis na lugar na siyang pangunahing kailangan upang ang alagang hayop ay maging ligtas sa anumang sakit na maaaring maka-apekto sa kalusugan nila. VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: Ano-ano ang mga kabutihang dulot ng malawak at malinis na lugar para sa mga alagang hayop? a. Ligtas sa sakit ang mga alagang hayop. b. Maiiwasan ang pagsisiksikan ng mga ito. c. Laging sariwa ang kanilang pakiramdam. VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: Bakit kailangan bigyan ng maayos, malinis at malawak na lugar ang mga alagang hayop? Upang makapagbigay sila ng mataas na produkto tulad ng karne at itlog. VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Alamin sa mga kakilala at kaibigan kung anong mga materyales ang ginamit nila sa pagggawa ng bahay ng kanilang mga alagang hayop. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: MISOSA IV Pangangalaga ng Hayop 179

74 Agrikultura Aralin 26 TAMANG PARAAN SA PAG-AALAGA NG HAYOP I. NILALAMAN: Ang araling ito ay magbibigay sa atin ng kaalaman tungkol sa wastong paraan ng pag-aalaga ng ating mga hayop upang sila ay lumaki ng maayos at hindi maging sakitin na maaaring makahadlang sa kanilang paglaki. Tatalakayin dito ang wastong pamamaraan ng pag-aalaga ng hayop na tinukoy natin sa nakaraang aralin. Malalaman natin kung paano sila palalakihin sa pamamaraang wasto at maka-agham. Malalaman natin dito ang mga dapat gawin at ibigay sa kanila (mga alagang hayop) upang sa gayon sila ay makakapagdulot ng kung ano ang maaasahan natin mula sa kanila. II. LAYUNIN: Naiisa-isa ang wastong pamamaraan sa pag-aalaga ng hayop sa tahanan pagsasagawa nang maayos na pag-aalaga ng hayop pagbibigay ng wastong lugar o tirahan pagpapakain at paglilinis ng tirahan III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Tamang Paaraan sa Pag-aalaga ng Hayop IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na tanong. 1. Kailangan ba ng alagang hayop ang wastong pagkain at malinis na tirahan? 2. Paano makasisiguro na masustansya ang pagkaing ibinibigay sa alagang hayop? 3. Bakit kailangang laging malinis ang kanilang tirahan? V. PAMAMARAAN A. PAGGANYAK Ang tamang nutrisyon ay kailangan ng hayop katulad ng pangangailangan ng tao. 180

75 B. PAGLALAHAD Para maiwasan ang sakit, kailangan ng mga alagang hayop ang maayos na pangangalaga, malinis na tirahan, at maayos na pagkain upang maiwasan ang kanilang pagkakasakit. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Bakit kailangang bigyan ng wastong pagkain at malinis na tirahan ang alagang hayop? D. PAGSASANIB Home Economics:Nutrisyon at Kalinisan Isa-isang ipaliwanag ang kahalagahan ng wastong pagkain at malinis na tirahan ng mga hayop upang tumaas ang produksiyong nanggagaling dito. a. Bigyan sila ng matibay, malinis, at maayos na tirahan. b. Pakainin ang mga alaga ng wasto, sapat, at masustansyang pagkain. E. PAGLALAHAT Ang pagtataas ng produksyon ng mga alagang hayop ay makakamit kung sila ay bibigyan ng wasto at masustansyang pagkain, malinis na tirahan at tamang pag-aaruga habang sila ay pinapalaki. VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Bakit kailangang bigyan ng tamang nutrisyon ang mga alagang hayop? 2. Ang kalinisan ba ay isa sa mga salik na kailangan sa pag-aalaga ng mga hayop upang tumaas ang produksyon nito? VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: 1. Mahalaga ba sa mga alagang hayop ang tamang pagpapakain sa kanila? Bakit? 2. Kapag malinis ba ang kanilang tirahan, tataas ba ang produksiyon nila? Bakit? VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Pag-aralang mabuti kung paano pamahalaan ang mga produktong galing sa mga alagang hayop. 181

76 Alamin ang kasalukuyang presyo ng mga produktong galing sa hayop sa pamilihan. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: MISOSA IV- Pag-aalaga ng hayop Agrikultura Aralin 27 PAGGAWA NG PLANO NG PAGPAPARAMI NG ALAGANG HAYOP UPANG KUMITA I. NILALAMAN: Ang paggawa ng plano ng pagpaparami ng alagang hayop ay mabuting hakbang upang kumita at maiwasan ang pagkakamali sa binabalak na gawain. Ang plano ay ginagawa bago simulan ang gawain at ginagamit itong gabay sa paggawa. II. LAYUNIN : Nakagagawa ng plano ng pagpaparami ng alagang hayop upang kumita III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Paggawa ng Plano ng Pagpaparami ng Alagang Hayop upang Kumita Sanggunian: K to 12 CG EPP4-AG Oi 18 page 10 of 41 Kagamitan: larawan ng alagang hayop sa tahanan, manila paper, pentel pen IV. PANIMULANG PAGTATASA: 1. Ano-anong mga alagang hayop sa tahanan ang maaaring paramihin? a. Aso c. Bayawak b. Kalabaw d. Palaka 2. Ano ang kahalagahan ng paggawa ng plano sa pagpaparami ng mga alagang hayop sa tahanan? a. Matitiyak ang paraan ng pagpaparami ng alagang hayop b. Maibebenta agad ang alagang hayop c. Makakakain ng marami ang alagang hayop d. Mapaglalaruan ng mga bata 182

77 V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Ipakita ang larawan na tumutukoy sa iba t bang mga hayop sa tahanan na maaaring alagaan. 2. Itanong sa mga bata: a. Ano ang nakikita ninyo sa larawan? b. Alin dito sa mga hayop sa tahanan ang maaari ninyong alagaan? c. Bakit kailangan alagaan ninyo sila? d. May pakinabang ba kayong makukuha sa kanila? e. Paano ninyo sila pararamihin? f. Kailangan ba ang plano? B. PAGLALAHAD Gusto mo bang kumita sa alagang hayop? Paramihin mo ang mga ito ngunit kailangan gawin ang plano kung paano ka magkakaron ng gabay sa gawain. Ang sumusunod ay gabay sa pagplano ng pararamihing alagang hayop: 1. Uri ng hayop sa tahanan na aalagaan - aso, kalapati, love birds, kuneho, isda sa aquarium 2. Kapaligiran - malapit sa tubig - malawak ang bakuran 3. Lugar na mapaglalagyan (kulungan) - may tubig - may sikat ng araw - may hangin - mas matibay, maayos, at malinis na kulungan. 4. Klase ng produkto na maaaring maibigay ng alaga ninyo 5. Magkano ang maaaring kitain ng mapaparaming hayop C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Tingnan ng mabuti ang format ng plano na maaaring gamitin ng mga bata: 183

78 Plano ng Pagpapadami ng Alagang Hayop I. Layunin (naglalaman ng layunin sa paggawa ng gawain) II. Larawan ng binabalak na gagawin (Maaaring iguhit sa ibang papel kung kinakailangan) III. Talaan: Punan kung anong meron ang alaga mo 1. Uri ng hayop na aalagaan 2. Bilang ng hayop na sisimulan 3. Lahi ng hayop 4. Lugar na mapaglalagyan (lagyan ng tsek ang tumutugon sa plano) a. May tubig b. Sikat ng araw c. May hangin 5. Klase ng pagkain a. Tirang pagkain b. Komersyal c. Kangkong, pechay, dahon ng ipilipil, talbos ng kamote d. Mais, karots, palay e. Iba pang pagkain 6. Produkto na maibibigay a. Karne b. Itlog c. Balat d. At iba pa 7. Bilang ng anak ng inahin 8. Kikitain kapag pinagbili/produkto IV. Mga tanong: 1. Ano-ano ang mga nakatala sa plano? 2. Bakit kailangan sa talaan ang bilang ng sisimulan ng pag-aalaga ng hayop? D. PAGSASANIB Health (Pangkalusugan) Paano natin maisasama sa plano kung papaanong mapapanatiling malusog ang pag-aalaga ng hayop? 184

79 E. PAGLALAHAT Itanong sa mga bata: Bakit mahalaga ang pagpaplano sa pagpaparami ng mga alagang hayop upang kumita? Ipasulat ang batayan sa pagplano ng pagpaparami ng alagang hayop. Mga naka-tala sa plano ng pagpaparami ng alagang hayop VI. PAGTATAYA: Ipagawa sa mga bata ang plano nang pag aalaga ng kalapati upang sila ay kumita. LM, Gawin natin VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: 1. Alin ang dapat tandaan sa paggawa ng plano ng pagpaparami ng hayop upang kumita? a. Uri ng produkto na maaaring ibigay ng alagang hayop b. Kulay ng alagang hayop c. Kalagayan ng pamumuhay d. Uri ng hayop na aalagaan 2. Ano ang maaaring idulot ng paggawa ng plano bago simulan ang pagpaparami ng alagang hayop? a. Upang matiyak na kikita ang naparaming alagang hayop b. Upang makapagbigay ng maraming uri ng hayop c. Malalaman ang kasanayan ng nag-aalaga ng hayop d. Maibibigay ang kagustuhan ng nag-aalaga VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Ipagawa sa mga bata ang nakasaad sa LM, Pagyamanin Natin. 185

80 Agrikultura Aralin 28 PAGPILI NG PARARAMIHING HAYOP I. NILALAMAN: Maraming uri ng hayop ang mapagpipilian na tiyak din ang pakinabang kung wasto ang paraan ng pangangalagang gagawin. Kailangan piliin ang alagang hayop lalo na kung balak natin paramihin ang mga ito upang makapagdulot ng karagdagang pagkain at kita sa pamilya II. LAYUNIN: Makapamili ng pararamihing hayop III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pagpili ng Pararamihing Hayop Sanggunian: K to 12 CG EPP4AG Oi 18 p. 10 of 41 Kagamitan: larawan ng iba t ibang hayop, manila paper, pentel pen IV. PANIMULANG PAGTATASA: 1. Alin sa mga sumusunod na mga hayop ang maaring paramihin sa ating mga tahanan? a. Kalapati, love birds, pusa b. Kalabaw, baka, kambing c. Ahas, palaka, gagamba d. Isda, alimango, alimasag 2. Bakit kailangang piliin ang paparamihing aalagaang hayop? a. Upang gawing kasiyahan sa loob ng tahanan. b. Upang maibenta at pagkakitaan. c. Upang maging kapakipakinabang ang gawin. d. Upang may makatulong sa paglilinang sa bukid. V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 186

81 Sa mga Mag-aaral: 1. Bigyan ng metacard ang mga bata at pasulatan kung alin sa larawan ang gusto nila (aso o pusa)? 2. Patayuin ang mga bata na may metacard at papilahin sila ayon sa isinulat nila. 3. Isang pila sa aso at isang pila sa pusa. 4. Ipakikitang isa t isa ang kanilang metacard kung anong hayop ang nakasulat. Ipaliliwanag ng bawat isa kung bakit iyon ang pinili niya. B. PAGLALAHAD Maraming hayop sa ating paligid ngunit hindi lahat ay inaalagaan natin sa tahanan. Pinipili natin ang hayop na maaari maging mabuting kasama at kaibigan sa ating mga tahanan. Ano ang mga ito? Anong dapat gawin natin sa kanila. Mapaparami ba natin ang mga ito? Itanong sa mga bata: 1. Alin dito sa mga alagang hayop sa tahanan ang dapat paramihin? 2. Ano ang batayan ng pagpili ninyo sa pararamihin na alagang hayop? 3. Ano-ano ang pakinabang na makukuha ninyo sa mga napiling alagang hayop na pararamihin? C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Pasagutan ang mga tanong matapos basahin ang mga alagang hayop sa tahanan. May mga dapat tayong tandaan sa pagpili ng pararamihing hayop. Ito ay ang mga sumusunod ayon sa makikita ninyo sa diagram. (Pangkatin ang klase sa anim at pumili ang bawat pangkat ng ipapaliwanag ng isa sa kasapi nila.) 1. Nakapagbibigay ng karagdagang pagkain sa hapag- kainan. 2. Mabilis lumaki at madaling dumami. 3. Nakatutulong sa pagpapaunlad ng kabuhayan ng mag-anak. 4. Nakapagbibigay aliw at mabuting kasama sa bahay. 5. Madaling alagaan at pakainin ng karaniwang pagkain tulad ng mais, palay, talbos ng kamote, kangkong, at malunggay. 6. Naipagbibili at maaring karagdagang kita ng pamilya. D. PAGSANIB ( ARALING PANLIPUNAN) Tanong: Paano nakatutulong sa pag-unlad ng pamilya at pamayanan ang pagpaparami ng alagang hayop? 187

82 E. PAGLALAHAT Mungkahing Gawain: 1. Gumuhit ng malaking basket. Ipasulat sa mga bata sa loob ng basket ang sagot ng tanong. (LM, Tandaan Natin) 2. Mga paraan sa pagpili ng pararamihing alagang hayop. 3. Gumawa ng net at pinaggupit-gupit na papel na pahaba. Ibigay sa mga bata ang gupit-gupit na papel at paunahan isulat nila ang mga gabay sa pagpili ng pararamihing alagang hayop. Ibilog ang papel ng mga bata at i-shoot nila sa net mo. VI. PAGTATAYA: Ang unang makakashoot sa net, siya ang panalo. (kailangan tama ang sagot ng bata.) Ipagawa sa mga bata. 1. Piliin ang limang hayop sa tahanan sa bilog A na maaaring paramihin at isulat sa loob ng bilog B. 2. Isulat din sa loob ng bilog C ang mga batayan sa pagpili mo ng paparamihing hayop. (LM, Gawin Natin) VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: 1. Alin sa sumusunod ang batayan sa pagpili ng pararamihing alagang hayop? a. Mabilis lumaki at madaling dumami b. Nakapagbibigay ng matibay na kulungan c. Madaling kapitan ng sakit d. Nanganganak ng isang beses lamang 2. Isa sa mga alagang hayop na dapat paramihin dahil sa pagbibigay aliw at mabuting kasama sa bahay ay ang. a. kuneho b. aso c. kalabaw d. kambing VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN Ipagawa sa mga bata ang nakasaad sa LM, Pagyamanin Natin 188

83 Agrikultura Aralin 29 I. NILALAMAN: PAGGAWA NG TALATAKDAAN NG MGA GAWAIN UPANG MAKAPAGPARAMI NG HAYOP Ang paggawa ng talatakdaan ng mga gawain ay isang mabisang paraan upang magamit ng wasto ang panahon sa pag-aalaga ng hayop. Nagkakaroon ng patnubay sa pagsasagawa ng mga gawain kung may nakahandang plano sa paggawa. Alam mo kaagad kung ano ang nakatakdang gawain sa pag-aalaga ng hayop sa bawat oras kaya walang naaaksayang panahon sa pag-iisip kung ano ang dapat tapusin sa araw na iyon. Nakikita ang pagkakaugnay ng mga gawain kung mayroong talatakdaan. II. LAYUNIN: Nakagagawa ng talatakdaan ng mga gawain upang makapagparami ng hayop III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Paggawa ng Talatakdaan ng mga Gawain upang Makapagparami ng Hayop Sanggunian: K to 12 CG, EPP4Ag Oi 18, p 10 of 14 Kagamitan: manila paper, pentel pen IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Alin sa mga sumusunod ang mabisang paraan upang matupad ang mga bagay na gagawin sa takdang oras? a. Iskedyul c. Plano b. Talatakdaan d. Panahon 2. Alin sa mga sumusunod ang natitipid kapag gumagawa ng talatakdaan? a. Oras c. Lakas b. Edad d. Pera V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Isaayos ang pagkasunod-sunod ng mga gawain. (Ipagawa sa mga bata) Paghuhugas ng plato Pagkain sa hapag-kainan 189

84 Paglalaro Pagtitiklop ng kumot pinaghigaan Paglilinis ng bahay Kung may kalapati ka sa bahay, isulat din ang pagkasunod-sunod ng mga gawain sa pag-aalaga. B. PAGLALAHAD Maraming gawaing kapakipakinabang sa pag-aalaga ng hayop lalo na ang pagpaparami ng mga ito. Ang bawat oras ay mahalaga kaya dapat matutuhan natin kung paano ito nagugugol ng husto. Ito ay upang maiwasan ang pag aaksaya sa panahon at ito ay magagawa sa pamamagitan ng paggawa ng talatakdaan. May dalawang uri ang talatakdaan. Pasarili at pang mag-anak. Pansariling talatakdaan ay tumutukoy sa mga indibidwal na gawaing dapat gawin sa takdang oras at araw. Samantalang ang talatakdaang pang mag-anak ay pinaghati-hating gawain sa lahat ng kasapi ng mag-anak para gampanan sa takdang oras at araw. Ito ang halimbawa ng Pansariling Talatakdaan Oras Minuto Gagawin 6:00 6: 15 NU 6:15 6:30 NU 6:30 6:45 NU 6:45 7:45 NU 7:45 8:30 NU 8:30 9:00 NU 9:00 9:15 NU 9:15 10:15 NU 10:15 11:30 NU 11:30 1:00 NH 1:00 2:00 NH 2:00 3:00 NH 3:00 4:00 NH 4:00 5:00 NH 5:00 5:30 NH 5:30 6:00 NH 6:00 Pataas NG Pagliligpit ng Silid-tulugan Pag-aayos ng sarili Pag-aalmusal Paghahanda ng pagkain ng alagang hayop Pag-aayos ng kakainan ng alagang hayop Pagpapakain sa alagang hayop Pagbibigay ng karagdagang bitamina at mineral Pagpapaligo ng alagang hayop Paglilinis ng kulungan ng hayop Tanghalian at Pamamahinga Pagtingn sa kalusugan ng hayop Pagwawalis at pag-aalis ng mga dumi Paghahanda ng tubig at pagkain Pagpapakain sa hayop Pagliligpit ng mga gamit at pag-aayos ng mga ilaw sa kulungan Paghahanda ng hapunan Paghahapunan, Pag-aaral ng leksiyon, pamamahinga 190

85 Itala ang mga gawain sa sumusunod na oras ng talatakdaan: 1. 6:45 7:45 NU 2. 8:30 9:00 NU 3. 9:30 10:45 NU 4. 2:00 3:00 NH 5. 4:00 5:00 NH Ilang minuto gagawin ang mga sumusunod na gawain: Pagpapaligo ng alagang hayop Pagwawalis at pag-alis ng dumi sa kulungan Paghahanda ng pagkain ng hayop Pagtingin sa kalusugan ng hayop Ipakita ang halimbawa ng pangmag-anak na talatakdaan. (LM, Alamin natin) Dapat gawin ng mga bata: Ipaliwanag ang kahalagahan ng pagsasagawa ng talatakdaan. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Sa nakita ninyong halimbawa ng talatakdaan. Nakatala ang oras, minuto at gawain sa buong araw. Walang oras na nasayang at wala rin nakaligtaan na gawain. Lahat ng dapat gawin ay nagawa. Kaya, tingnan natin kung makakagawa kayo ng sarili ninyong talatakdaan sa pagpaparami ng alagang hayop. Pansariling talatakdaan. (LM, Linangin Natin) Oras Minuto Gawain Ipaulat ang ginawang talatakdaan at hingin ang kanilang paliwanag kung bakit ito makatutulong sa pagpaparami ng hayop. Pangmag-anak na talatakdaan. (LM, Linangin Natin) Gawain Taong Gaganap Araw Hingin ang paliwanag ng mga bata kung bakit kailangan tulongtulong sa paggawa ng anumang gawain. D. PAGSASANIB Edukasyon sa Pagpapakatao Sa individual at pangmag-anak na talatakdaan, isulat sa hagdan ang natutunang wastong pag-uugali sa paggawa ng talatakdaan. 191

86 E. PAGLALAHAT VI. PAGTATAYA: Talatakdaan ay talaan ng mga gawaing dapat gawin o isakatuparan sa takdang oras at panahon. Ito ay maaaring gawin para sa isang araw, isang linggo o isang buwan. Ipagawa sa mga bata ang nakasulat sa gawain sa LM, Gawain Natin. VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ipasagot sa mag-aaral ang sumusunod: Isulat ang titik na tamang sagot: 1. Alin sa mga sumusunod ang makatutulong sa pagtitipid ng oras, lakas at panahon: a. Talaan c. Panuntunan b. Talatakdaan d. Gawain 2. Ito ang pinaghati-hating gawain sa lahat ng kasapi ng mag-anak para gampanan sa takdang oras at araw. a. Pansariling talatakdaan b. Pangmag-anak na talatakdaan c. Pangmaramihang talaan d. Maraming gawain VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: 1. Pumili ng hayop na pararamihin. 2. Mag-isip ng mga gawain na susundin upang maparami ang iyong alaga. 3. Gumawa ng talatakdaan ng mga gawain na susundin mo sa pagpaparami ng iyong alaga. 192

87 Agrikultura Aralin 30 PAGGAWA NG ISKEDYUL NG PAG-AALAGA NG HAYOP I. NILALAMAN: Higit na mabisa ang patupad sa tungkulin ng bawat isa kung may nasusunod na iskedyul ng gawain ang mag-anak. Ito ang nagiging gabay nila sa pagsunod ng araw na dapat gagampanan ang nakaatang na gawain sa kanila. Ang iskedyul ay magpapaalala sa bawat isa na may tungkulin sila sa tahanan at ito y magagawa ng may ngiti sa labi dahil naipapakita ang pagkakaisa ng bawat kasapi ng pamilya. Aalamin natin ang gabay sa paggawa ng iskedyul at kung paano ito gagawin na masusunod ng mga kasapi ng pamilya. II. LAYUNIN: Nakagagawa ng iskedyul ng pag-aalaga ng hayop III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: IV. PANIMULANG PAGTATASA: Paggawa ng Iskedyul ng Pag-aalaga ng Hayop K to 12 curriculum Guide, Edukasyon Pantahanan at Pangkabuhayan, EPP4AG-Oi-18, p. 10 of 41 Manila paper, pentel pen, kalendaryo, larawan ng mga alagang hayop 1. Ang dapat gawin upang magkaroon ng panahon sa pag-aalaga ng hayop, tayo ay susunod sa... a. gusto nating oras c. utos ng ating mga kapatid b. iskedyul d. sasabihin ng nakakatanda 2. Alin sa sumusunod ang maaring makita sa iskedyul? a. mga taong gaganap b. mga kagamitan c. pangalan ng mga hayop d. larawan ng mga kasapi sa tahanan 193

88 V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK a. Ipakita ang kalendaryo sa mga bata b. Ipasabi sa mga bata ang kahalagahan ng kalendaryo at ang gamit nito sa pag-aalaga ng hayop. Itanong sa mga bata: Gaano kahalaga ang kalendaryo sa ating pangaraw-araw na pamumuhay? B. PAGLALAHAD Ang pag-aalaga ng hayop ay isang gawaing kapakipakinabang. Malaking tulong sa ating kabuhayan ang kaalaman sa pag-aalaga ng iba t ibang uri ng hayop. Ngunit, ang panahon ang makapagsasabi kung magagampanan mo ang gawaing ito. Kaya kailangan may iskedyul na susundin upang lahat ng kasambahay ay gumagawa at nasusunod ang panahon na nakatakda sa pagtatapos ng gawain. Maraming gawain ang pag-aalaga ng hayop na nangangailan ng iskedyul upang masunod ng tama at walang maaaksaya na panahon. Ito ang halimbawa ng lingguhang iskedyul ng mga gawain sa pag-aalaga ng pares na kuneho. 194

89 Pansariling Iskedyul Lunes Martes Miyerkules Huwebes Pagpapakain ng mga kuneho Paghuhugas at paglinis ng mga kasangkapan Pagpupunas ng mga kuneho Pagpapakain ng mga kuneho Paglilinis ng kulungan Pagpapakain ng mga kuneho Paglilinis ng kulungan Paglilinis ng kulungan Pagpapakain ng mga kuneho Paghuhugas at paglilinis ng mga kasangkapan Paglilinis ng kulungan Paghuhugas at paglilinis ng mga kasangkapan Pagpapainom ng mga bitamina at mineral Biyernes Sabado Linggo Pagpupunas ng mga Pagpapakain ng mga Paglilinis ng kulungan kuneho kuneho Pagpapakain ng mga kuneho Paghuhugas at paglilinis ng mga kasangkapan Pagtingin sa kalusugan ng mga kuneho Paglilinis ng kulungan Pagpapakain ng mga kuneho Paghuhugas at paglilinis ng mga kasangkapan Paghuhugas at paglilinis ng mga kasangkapan Paglilinis ng kulungan Pag pupunas ng mga kuneho Paghanap ng pagkain ng mga kuneho Pagpapainom ng mga bitamina at mineral Paghanap ng pagkain ng mga kuneho Sa mga bata: ( LM, Linangin Natin ) Pagmasdan mabuti ang nilalaman ng iskedyul. Bigyan ang mga bata ng metacards. Ipasulat kung anong araw ginagawa ang mga gawain sa pagaalaga ng kuneho at ipaskil sa pisara ng paunahan. 195

90 1. Pagpapakain ng mga kuneho 2. Paglilinis ng kulungan 3. Paghahanap ng pagkain para sa mga kuneho 4. Pagpupunas sa mga kuneho 5. Pagpapainom ng bitamina at mineral Isa pang uri ng iskedyul ay ang pagsasama-sama ng mag-anak sa pag-aalaga ng hayop. Ito ang pangpamilyang iskedyul ng mga gawain na masaya nilang magagampanan sa pag-aalaga ng hayop. Halimbawa ng pangmag-anak na iskedyul sa pag-aalaga ng aso 196

91 Gawain Pangmag-anak na Iskedyul Kasambahay na gaganap sa gawain Araw Paglilinis ng kulungan ng aso Kuya Ron Lunes Paghuhugas at paglilinis sa mga kasangkapan at gamit Pagpapakain sa hayop Pagpapaligo sa aso Pagpapainom ng bitamina at mineral Patingin sa kalusugan ng aso Pagpapasuri sa beterenaryo kapag may sakit ang aso Paghahanap / pagbibili ng pagkain ng aso Pagliligpit ng mga gamit Ate Annie Bunsong Roger Tatay Bong Ate She Ate Tess Nanay Bernie Tito Ernest Kuya Judy Martes Miyerkules Huwebes Biyernes Sabado Linggo Lunes Martes Itanong sa mga bata: 1. Ano-anong mga gawain ang nakatala sa ipinakitang iskedyul sa pag-aalaga ng aso? 2. Anong araw nakatalaga si Tito Ernest? 3. Sino ang maghuhugas at maglilinis ng mga kasangkapan at gamit? 4. Paano ninyo ihahambing itong iskedyul sa pangmag-anak at pangsarili? 197

92 C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Balikan natin... Itanong sa mga bata alin sa dalawa ang mas madaling gawin. Tingnan mo kung naintindihan nila ang paggawa nito. 1. Pangkatin ang mga bata sa dalawahan. 2. Ipasadula ang mga gawain sa dalawang uri ng iskedyul. 3. Bigyan ng score sheet ang bawat pangkat. 4. Sa ebalwasyon ng kanilang ginawa, pangkat A ay magbibigay sa pangkat B. Ang pangkat B naman ang gagawa ng grado sa pangkat A kung nasunod nang lahat ang isinasaad sa dalawang iskedyul. Tsek List Oo Hindi 1. Naisagawa ng tama ang mga gawain sa iskedyul 2. Nasunod ang oras/araw sa pagsasagawa 3. Natukoy ang mga tauhan na nakasaad sa iskedyul 4. Naipakita ang mga gawain sa masayang paraan D. PAGSASANIB Edukasyon sa Pagpapakatao Anong pag uugali ang ipinakikita sa ginawang iskedyul sa mga gawain ng pag aalaga ng hayop. E. PAGLALAHAT Gumawa ng metacards at ibigay sa mga bata. Ipasulat sa metacard ang mga salita na tumutukoy kung paano ginawa ang iskedyul at ang mga batayan sa paggawa nito. gawain araw /panahon Tagapag-alaga Iskedyul ng ang gabay ginampanan Hayop Nakasaad 198

93 VI. PAGTATAYA: Isabay: Ang iskedyul ay gabay sa paggawa ng mga gawain ayon sa nakasaad na araw / panahon na ginagampanan ng tagapag-alaga ng hayop. 1. Magpagawa ng iskedyul ng pag-aalaga ng aso. 2. Ipasulat sa ibaba ang mga batayan na sinunod nila sa paggawa ng iskedyul. (LM, Gawin Natin) VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: 1. Ano-ano ang mga dapat isaalang-alang sa paggawa ng iskedyul? a. Madali itong masusunod b. Mahirap gampanan c. Kaayusan ng mga hayop d. Pag wawalang bahala sa bawat kasapi sa mag-anak 2. Itala ang mga gawain na makikita sa paggawa ng iskedyul sa pagaalaga ng hayop sa tahanan VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN Ipagawa sa mga bata ang nakasaad sa LM Pagyamanin 199

94 Agrikultura Aralin 31 PAG-IINGAT NA DAPAT GAWIN KUNG MAG-AALAGA NG HAYOP I. NILALAMAN: Kailangan ang pag-iingat sa pag-aalaga ng hayop sa tahanan upang makaiwas sa anumang sakuna na maaaring mangyari sa atin. Ingatan din ang kanilang pangkalusugan upang patuloy na magbigay sila ng aliw at kapakinabangan. Sa ganitong paraan, ito ay magdudulot ng magandang samahan ng alagang hayop at tagapag-alaga. II. LAYUNIN: Naitatala ang mga pag-iingat na dapat gawin kung mag-aalaga ng hayop III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: IV. PANIMULANG PAGTATASA: Pag-iingat na Dapat Gawin kung Mag-aalaga ng Hayop K to 12 Curriculum Guide, Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan EPP4AG Oi 18, p. 10 of 41 larawan ng alagang hayop, manila paper, pentel pen, metacards 1. Ano ang dapat nating ingatan kung mag-aalaga ng hayop? a. Makakagat sa mga taong naglalakad sa pamayanan. b. Makagala sa pamayanan ng walang pumapansin. c. Hindi maturukan ng anti-rabies. d. Lahat ng ito. 2. Alin sa mga hayop ang mapanganib alagaan? a. Pusa b. Asong gala c. Kalapati d. Kuneho 200

95 V. PAMAMARAAN A. PAGGANYAK Itanong sa mga bata: 1. Ano ang nakikita ninyo sa larawan? 2. Paano ninyo paghahambingin ang dalawang larawan? 3. Ano sa palagay mo ang mangyayari sa aso na nasa kulungan? Aso na pagala-gala? 4. Alin sa dalawang aso ang madaling alagaan? 5. Mapapakain ba sa takdang oras ang aso sa larawan A? Sa larawan B? Bakit? 6. Alin sa dalawa ang magiging malusog at kapaki-pakinabang? B. PAGLALAHAD Ang pag-aalaga ng hayop sa tahanan ay isang kawili-wili at kapakipakinabang na gawain. Maraming kabutihang dulot ang naibibigay ng mga ito. Maaari din sa mabuting kasama natin sila sa bahay. Ang ibang alaga ay nahahawakan natin upang paliguan o isama sa mga lakad natin katulad ng aso. Ngunit dapat maging maingat sa pagaalaga ng hayop at isipin din natin ang kanilang pangkalusugan. Isa-isahin natin ang nakatalang pag-iingat na dapat gawin kung tayo ay mag-aalaga ng hayop. (LM, Alamin Natin ) C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Suriing mabuti ang mga larawan at ang mga isinasaad nito sa pag-iingat sa pag-aalaga ng hayop. (LM Linangin Natin) 201

96 Ipaliwanag sa bata kung bakit dapat nasa kulungan ang aso. Paano mapapanatiling malinis ang kulungan? Itanong sa mga bata kung ano ang gagawin sa mga hayop na may sakit at kanino dadalhin. 202

97 Hingin ang paliwanag ng mga bata kung ano ang dapat gawin sa patay na hayop. Bakit ito gagawin? Itanong sa mga bata bakit kailangan maghugas ng kamay matapos asikasuhin ang mga alagang hayop. Dapat Gawin: 1. Isulat ang mga tanong sa papel, bilugin ito matapos isulat ang tanong at ilagay sa napili mong lagayan 2. Pabunutin ang bawat lider ng pangkat ng isang bilog na papel at ipabasa sa mga kasama. 3. Pagsulatin ng sagot ang bawat kasapi sa mga tanong. 4. Ipakolekta sa lider ang mga sagot at pagsamasamahin ang kanilang mga ideya/kuro-kuro. 5. Ipasulat sa metacard ang sagot ng bawat pangkat at ipapaskil sa pisara. 6. Papiliin ng isa sa mga kasapi sa kanilang pangkat na magpapaliwanag ng kanilang sagot. 203

Department of Education Region VI Western Visayas DIVISION OF LA CARLOTA CITY City of La Carlota ---ooo---

Department of Education Region VI Western Visayas DIVISION OF LA CARLOTA CITY City of La Carlota ---ooo--- Department of Education Region VI Western Visayas DIVISION OF LA CARLOTA CITY City of La Carlota ---ooo--- Prepared by: Grade 4 EPP Teachers of the Division of La Carlota City Department of Education Region

More information

Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan

Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan 4 PY Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan EP E D C O Patnubay ng Guro Unit 4 D Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo,

More information

DEPED COPY. Patnubay ng Guro

DEPED COPY. Patnubay ng Guro 4 Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Patnubay ng Guro Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad.

More information

Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan

Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan 4 C O PY Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Patnubay ng Guro EP E D Unit 1 D Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo,

More information

Tagalog NATIONAL STANDARDS. sa pagbabasa, pagsusulat at matematika. Gaano kahusay ang aking anak sa paaralan?

Tagalog NATIONAL STANDARDS. sa pagbabasa, pagsusulat at matematika. Gaano kahusay ang aking anak sa paaralan? Tagalog NATIONAL STANDARDS sa pagbabasa, pagsusulat at matematika Gaano kahusay ang aking anak sa paaralan? The New Zealand Curriculum Ano ang National Standards? Simula 2010, ang lahat ng mga paaralan

More information

Zangle Parent Connect Gabay sa Tagagamit. Paaralang Pampurok ng Anchorage

Zangle Parent Connect Gabay sa Tagagamit. Paaralang Pampurok ng Anchorage Zangle Parent Connect Gabay sa Tagagamit Paaralang Pampurok ng Anchorage Talaan ng Nilalaman Paano Makapag-akses sa ParentConnection... 2 Tuloy Po Mga Magulang!... 2 Mga Rekisito sa Computer... 2 Paghahanap

More information

Sibika Baitang 2 Ikatlong Markahan

Sibika Baitang 2 Ikatlong Markahan Sibika Baitang 2 Ikatlong Markahan 1 2 Ikatlong Markahan, Baitang 2, Karagdagang Aralin 1 Paksa: Ang Hanapbuhay at Kultura ng Aking Komunidad Layunin: Natatalakay ang mga produkto at mga kaugnay na hanapbuhay

More information

Republic of the Philippines Department of Education Negros Island Region DIVISION OF SILAY CITY City of Silay

Republic of the Philippines Department of Education Negros Island Region DIVISION OF SILAY CITY City of Silay Republic of the Philippines Department of Education Negros Island Region DIVISION OF SILAY CITY City of Silay Special Science Elementary School (SSES) ACTIVITY SHEETS IN ARALING PANLIPUNAN 1 Prepared by:

More information

UNANG SEMESTRENG SILABUS SA FILIPINO PAGBASA AT PAGSUURI NG IBA T-IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK

UNANG SEMESTRENG SILABUS SA FILIPINO PAGBASA AT PAGSUURI NG IBA T-IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK SENIOR HIGH SCHOOL BASIC EDUCATION FILIPINO DEPARTMENT Pamantasang Holy Angel Lungsod Angeles UNANG SEMESTRENG SILABUS SA FILIPINO PAGBASA AT PAGSUURI NG IBA T-IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK DESKRIPSYON

More information

Music. Talaan ng mga Gawain. (Unang Kwarter) Department of Education June 2016

Music. Talaan ng mga Gawain. (Unang Kwarter) Department of Education June 2016 5 Music Talaan ng mga Gawain (Unang Kwarter) Department of Education June 2016 identifies visually and aurally the kinds of notes and rests in a song / MU5RH-Ia-b-1 RHYTHM Aralin 1 MGA NOTE AT REST Layunin

More information

E P P TALAAN NG GASTOS AT KINITA SA PAGHAHALAMANG ORNAMENTAL SELF INSTRUCTIONAL MATERIALS

E P P TALAAN NG GASTOS AT KINITA SA PAGHAHALAMANG ORNAMENTAL SELF INSTRUCTIONAL MATERIALS Modified In School Off School Approach Modules (MISOSA) Distance Education for Elementary Schools E P P 4 SELF INSTRUCTIONAL MATERIALS TALAAN NG GASTOS AT KINITA SA PAGHAHALAMANG ORNAMENTAL Department

More information

Nutri-bingo! Gabay para sa game master o facilitators. Ano ang nutri-bingo?

Nutri-bingo! Gabay para sa game master o facilitators. Ano ang nutri-bingo? -bingo! Gabay para sa game master o facilitators Ano ang nutri-bingo? Ang nutri-bingo ay hinango sa pinagtambal na at bingo. Ito y masaya at nakakaenganyong pamamaraan ng pagtuturo sa kahalagahan ng wastong.

More information

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM SENIOR HIGH SCHOOL APPLIED TRACK SUBJECT

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM SENIOR HIGH SCHOOL APPLIED TRACK SUBJECT Titulo ng Kurso: Filipino sa Piling Larangan (Akademik) Diskripsyon ng Kurso: Pagsulat ng iba t ibang anyo ng sulating lilinang sa mga kakayahang magpahayag tungo sa mabisa, mapanuri, at masinop na pagsusulat

More information

H E K A S I KABABAIHAN SA PANAHON NG IKATLONG REPUBLIKA SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS. Distance Education for Elementary Schools

H E K A S I KABABAIHAN SA PANAHON NG IKATLONG REPUBLIKA SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS. Distance Education for Elementary Schools Modified In-School Off-School Approach Modules (MISOSA) H E K A S I Distance Education for Elementary Schools SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS KABABAIHAN SA PANAHON NG IKATLONG REPUBLIKA 5 Department of Education

More information

DLA in EPP/ Computer 6 Third Quarter

DLA in EPP/ Computer 6 Third Quarter DLA in EPP/ Computer 6 Third Quarter Gawain Blg. 1 I.Paksang Aralin : Maayos at Mabikas na Paggayak Sanggunian : EPP 6 May Akda : Cristobal Pahina : 2-7 Ang panahon ng pagdadalaga at pagbibinata ay isang

More information

Ika-13 Aralin IYONG KA- UGNAYAN SA IBA" ~ Kinakailangang ibigin, igalang at sundin natin sila.

Ika-13 Aralin IYONG KA- UGNAYAN SA IBA ~ Kinakailangang ibigin, igalang at sundin natin sila. Naniniwala Kami Ika-13 Aralin II ANG IYONG KA- UGNAYAN SA IBA" 'I Paq-eralen ayon sa I11gatuntunin na nasa pasimula ng unang aralin. 1. Paano natin dapat pakitunguhan ang ating mga magulang? ~ Kinakailangang

More information

GRADE VI GAMIT NG GRID

GRADE VI GAMIT NG GRID GRADE VI GAMIT NG GRID ALAMIN MO Ito ang mundo. Matutukoy mo ba kung saan dito matatagpuan ang ating bansa? Halika, hanapin mo! Sa modyul na ito, matututuhan mo ang paggamit ng grid sa paghahanap ng tiyak

More information

GABAY SA PAG GAMIT NG ADMIN CONSOLE (ADMIN CONSOLE QUICK GUIDE)

GABAY SA PAG GAMIT NG ADMIN CONSOLE (ADMIN CONSOLE QUICK GUIDE) Page 1 of 16 A CLOUD INFORMATION SYSTEM FOR DISASTER PREPAREDNESS GABAY SA PAG GAMIT NG ADMIN CONSOLE (ADMIN CONSOLE QUICK GUIDE) UPDATED: NOVEMBER 2016 No pa r t of this publica tio n m ay be re pro duce

More information

Pagsasanay ng mga guro sa programa ng K to 12 Baitang 8

Pagsasanay ng mga guro sa programa ng K to 12 Baitang 8 Republic of the Philippines Department of Education REGION IV (A) CALABARZON Karangalan Village, Cainta, Rizal Pagsasanay ng mga guro sa programa ng K to 12 Baitang 8 Sesyon: 6 Paksa: Pagtatasa at Pagtataya/Workshap

More information

ARALING PANLIPUNAN 10 MGA KONTEMPORARYONG ISYU

ARALING PANLIPUNAN 10 MGA KONTEMPORARYONG ISYU ARALING PANLIPUNAN 10 MGA KONTEMPORARYONG ISYU Pamantayang sa Pagkatuto: Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga isyu at hamong panlipunan, partikular ang isyung, mga isyung pag-ekonomiya tulad ng

More information

Republic of the Philippines Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City. K to 12 Curriculum Guide ARALING PANLIPUNAN.

Republic of the Philippines Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City. K to 12 Curriculum Guide ARALING PANLIPUNAN. Republic of the Philippines Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City K to 12 Curriculum Guide ARALING PANLIPUNAN (Grade 1) January 31, 2012 CONCEPTUAL FRAMEWORK Figure 1. The Conceptual

More information

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto sa pananagutang pansarili, pamilya,

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto sa pananagutang pansarili, pamilya, Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto sa pananagutang pansarili, pamilya, kapwa, bansa, daigdig at Diyos; nakapagpapasya at nakakikilos nang mapanagutan tungo sa kabutihang panlahat.

More information

Halimbawa ng talumpati tungkol sa edukasyon Elastrator self castration Explicit movies on amazon 2017 Fidio porno abg perawan indo yg dapat di tonton

Halimbawa ng talumpati tungkol sa edukasyon Elastrator self castration Explicit movies on amazon 2017 Fidio porno abg perawan indo yg dapat di tonton Halimbawa ng talumpati tungkol sa edukasyon Elastrator self castration Explicit movies on amazon 2017 Fidio porno abg perawan indo yg dapat di tonton 16 Mar 2012. Talumpati ito tungkol sa edukasyon entitled:

More information

Mother Tongue-Based Multilingual Education. Sinugbuanong Binisaya Yunit 1

Mother Tongue-Based Multilingual Education. Sinugbuanong Binisaya Yunit 1 1 Mother Tongue-Based Multilingual Education Kagamitan ng Mag-aaral Sinugbuanong Binisaya Yunit 1 Ang kagamitan sa pagtuturong ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko

More information

H E K A S I MAGKATULAD NA PAGPAPAHALAGA: BATAYAN NG PAMBANSANG PAGKAKAISA SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS

H E K A S I MAGKATULAD NA PAGPAPAHALAGA: BATAYAN NG PAMBANSANG PAGKAKAISA SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS Modified In-School Off-School Approach Modules (MISOSA) Distance Education for Elementary Schools SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS H E K A S I 6 MAGKATULAD NA PAGPAPAHALAGA: BATAYAN NG PAMBANSANG PAGKAKAISA

More information

Music, Art, Physical Education and Health

Music, Art, Physical Education and Health Music, Art, Physical Education and Health Kagamitan ng Mag-aaral Hiligaynon i Music, Art, Physical Education and Health Kagamitan ng Mag-aaral Ang kagamitan sa pagtuturong ito ay magkatuwang na inihanda

More information

E P P MGA HAKBANG SA PAGGAWA NG COMPOST/BASKET COMPOSTING SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS

E P P MGA HAKBANG SA PAGGAWA NG COMPOST/BASKET COMPOSTING SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS Modified In-School Off-School Approach Modules (MISOSA) Distance Education for Elementary Schools SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS E P P 5 MGA HAKBANG SA PAGGAWA NG COMPOST/BASKET COMPOSTING Department of

More information

SCFHP Cal MediConnect Plan (Medicare-Medicaid Plan) 2019 Listahan ng Matibay na Kagamitang Medikal (Listahan ng Durable Medical Equipment o DME)

SCFHP Cal MediConnect Plan (Medicare-Medicaid Plan) 2019 Listahan ng Matibay na Kagamitang Medikal (Listahan ng Durable Medical Equipment o DME) SCFHP Cal MediConnect Plan (Medicare-Medicaid Plan) 2019 Listahan ng Matibay na Kagamitang Medikal (Listahan ng Durable Medical Equipment o DME) Ano ba ang Matibay na Kagamitang Medikal? Ang matibay na

More information

Pamagat ng Pag-aaral (o IRB Approval Number kung maaaring labagin ng pamagat ng pag-aaral ang privacy ng subject):

Pamagat ng Pag-aaral (o IRB Approval Number kung maaaring labagin ng pamagat ng pag-aaral ang privacy ng subject): IRB# University of California (ilagay ang pangalan ng iyong system ng kalusugan) 1 Pahintulot na Gumamit ng Personal na Impormasyong Pangkalusugan para sa Pananaliksik Pamagat ng Pag-aaral (o IRB Approval

More information

Mga Nalalapit na Pagbabago sa Santa Clara Family Health Plan Cal MediConnect Plan (Medicare-Medicaid Plan) 2018 na Listahan ng Gamot

Mga Nalalapit na Pagbabago sa Santa Clara Family Health Plan Cal MediConnect Plan (Medicare-Medicaid Plan) 2018 na Listahan ng Gamot Mga Nalalapit na Pagbabago sa Santa Clara Family Health Plan Cal MediConnect Plan (Medicare-Medicaid Plan) 2018 na Listahan ng Gamot Petsa ng pagbabago 8/1/2018 Ang Santa Clara Family Health Plan (SCFHP)

More information

Araling Panlipunan. Patnubay ng Guro. Tagalog

Araling Panlipunan. Patnubay ng Guro. Tagalog 2 Araling Panlipunan Patnubay ng Guro Tagalog Ang kagamitan sa pagtuturong ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad.

More information

Tungkol Saan ang Modyul na Ito?

Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Naaalala mo ba noong bata ka pa at inaabihan ka ng iyong nanay na kumain ng mga gulay? Naaalala mo rin ba noong namimita ka ng mga mangga mula a puno ng iyong kapitbahay?

More information

Ang aklat na ito ay inilimbag ng WWF-Philippines para sa proyekto ng Coral Triangle Support Partnership sa tulong ng USAID.

Ang aklat na ito ay inilimbag ng WWF-Philippines para sa proyekto ng Coral Triangle Support Partnership sa tulong ng USAID. Acknowledgement This workbook is made possible by the generous support of the American people through the United States Agency for International Development (USAID). The contents are the responsibility

More information

H E K A S I EDUKASYON: SAAN PATUTUNGO SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS. Distance Education for Elementary Schools

H E K A S I EDUKASYON: SAAN PATUTUNGO SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS. Distance Education for Elementary Schools Modified In-School Off-School Approach Modules (MISOSA) H E K A S I Distance Education for Elementary Schools SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS EDUKASYON: SAAN PATUTUNGO 5 Department of Education BUREAU OF

More information

Pagsasanay sa Filipino

Pagsasanay sa Filipino Pagsasanay sa Filipino Pangalan Petsa Marka Paggamit ng Pang-angkop Kakayahan: Naipagsasama ang mga salita gamit ang pang-angkop A. Bumuo ng parirala mula sa dalawang salitang ibinigay sa pamamagitan ng

More information

H E K A S I BUWIS, KABALIKAT NG BANSA SA KAUNLARAN SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS

H E K A S I BUWIS, KABALIKAT NG BANSA SA KAUNLARAN SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS Modified In-School Off-School Approach Modules (MISOSA) Distance Education for Elementary Schools SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS H E K A S I 6 BUWIS, KABALIKAT NG BANSA SA KAUNLARAN Department of Education

More information

Ang Pangprobinsiyang Kard ng Ulat (Report Card) ng Manitoba. Impormasyon para sa. Mga Magulang

Ang Pangprobinsiyang Kard ng Ulat (Report Card) ng Manitoba. Impormasyon para sa. Mga Magulang Ang Pangprobinsiyang Kard ng Ulat (Report Card) ng Manitoba Impormasyon para sa Mga Magulang B A I T A N G 1 H A N G G A N G 8 Nagpakilala ang Manitoba Education ng pangprobinsiyang kard ng ulat na kailangang

More information

Edukasyon sa Pagpapakatao

Edukasyon sa Pagpapakatao 3 Edukasyon sa Pagpapakatao Patnubay ng Guro Ang kagamitan sa pagtuturong ito ay magkatuwang na inihanda ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at/o unibersidad. Hinihikayat

More information

1. Ano ang teknolohiyang pantulong (assistive technology) sa espesyal na edukasyon?

1. Ano ang teknolohiyang pantulong (assistive technology) sa espesyal na edukasyon? Sistema ng proteksyon at pagtataguyod ng California Libreng tawag (800) 776-5746 Pagkuha ng Teknolohiyang Pantulong sa Pamamagitan ng Paaralan ng Inyong Anak Septyembre 2015, Lat. #5577.08 - Tagalog 1.

More information

Basic Literacy Learning Material

Basic Literacy Learning Material 1 Basic Literacy Learning Material Kawanihan ng Alternatibong Sistema sa Pagkatuto Kagawaran ng Edukasyon 3/F Mabini Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City, Philippines Tel. No.:(02) 635-5188,

More information

Kapag Ang Mga Bata Ay Nagsasalita Ng Higit Sa Isang Wika

Kapag Ang Mga Bata Ay Nagsasalita Ng Higit Sa Isang Wika Tagalog Tagalog Kapag Ang Mga Bata Ay Nagsasalita Ng Higit Sa Isang Wika Bilang isang magulang ng isang bata na matututo ng dalawa o higit pang mga wika, maaring mayroon kang mga katanungan. Itong patnubay

More information

H E K A S I PAGBABAGO SA PANAHANAN SA PANAHON NG ESPANYOL SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS. Distance Education for Elementary Schools

H E K A S I PAGBABAGO SA PANAHANAN SA PANAHON NG ESPANYOL SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS. Distance Education for Elementary Schools Modified In-School Off-School Approach Modules (MISOSA) H E K A S I Distance Education for Elementary Schools SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS PAGBABAGO SA PANAHANAN SA PANAHON NG ESPANYOL 5 Department of

More information

Filipino Baitang 1 Ikaapat na Markahan

Filipino Baitang 1 Ikaapat na Markahan Filipino Baitang 1 Ikaapat na Markahan 1 2 Aralin 1: Kaalaman Susi sa Kaligtasan A. Panimula Iparinig sa mga mag-aaral ang isang balita o tekstong pang-impormasyon. Panoorin ito sa link na: https://www.youtube.com/watch?v=dr01fcosaxe&

More information

ANG PAG-SETUP NG ISANG SISTEMA NG PAGBABAYAD NG SUWELDO

ANG PAG-SETUP NG ISANG SISTEMA NG PAGBABAYAD NG SUWELDO ANG PAG-SETUP NG ISANG SISTEMA NG PAGBABAYAD NG SUWELDO Ang pamamahala sa pagbabayad ng suweldo ay isang mahalagang bahagi ng pamamahala ng negosyo. Kung mayroon kang pormal na sistema ng pagbabayad sa

More information

Technology Responsible Use Guidelines (Mga Alituntunin sa Responsableng Paggamit ng Teknolohiya)

Technology Responsible Use Guidelines (Mga Alituntunin sa Responsableng Paggamit ng Teknolohiya) 1) Panimula Technology Responsible Use Guidelines (Mga Alituntunin sa Responsableng Paggamit ng Teknolohiya) (para sa mga digital device, network, at serbisyo sa internet na pagmamay-ari at pinapahiram

More information

Ang Rex K to 12 Pointers para sa Pagbabago ng Kurikulum

Ang Rex K to 12 Pointers para sa Pagbabago ng Kurikulum 1 Ang Rex K to 12 Pointers para sa Pagbabago ng Kurikulum Mahal Naming Katuwang sa Edukasyon, Isang mapagpalang pagbati! Muli na naman nating naranasan ang malaking pagbabago sa latag ng kurikulum ng K

More information

Edukasyon sa Pagpapakatao

Edukasyon sa Pagpapakatao 4 Edukasyon sa Pagpapakatao DEPED Patnubay ng COPY Guro Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat

More information

DRAFT. April 10, 2014

DRAFT. April 10, 2014 ARALIN 1. Mga Simbolo sa Mapa Takdang Panahon: 1-3 araw I. Layunin: 1. Naiisa-isa ang mga simbolo na ginagamit sa mapa. 2. Nabibigyang kahulugan ang mga simbolo na ginagamit sa mapa sa tulong ng mga panuntunan.

More information

TAGALOG. PATNUBAY SA PAG AARAl NG. «an

TAGALOG. PATNUBAY SA PAG AARAl NG. «an TAGALOG PATNUBAY SA PAG AARAl NG «an .'" Nais mo bang malaman. ang ilang kahangahangang balita? ang katotohanan tungkol sa Diyos? kung paano magkakaroon ng isang buhay na maligaya? Kung gayon, ang Patnubay

More information

Tungkol Saan ang Modyul na Ito?

Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Nasisiyahan ka ba kapag namimili sa palengke? Mahirap ba para sa iyo ang mamili kung ano ang iyong bibilhin? Minsan, ipinagbibili ang isang paninda na may iba t ibang dami

More information

H E K A S I EDUKASYON NG MGA UNANG PILIPINO, NAIIBA BA? SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS. Distance Education for Elementary Schools

H E K A S I EDUKASYON NG MGA UNANG PILIPINO, NAIIBA BA? SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS. Distance Education for Elementary Schools Modified In-School Off-School Approach Modules (MISOSA) H E K A S I Distance Education for Elementary Schools SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS EDUKASYON NG MGA UNANG PILIPINO, NAIIBA BA? 5 Department of Education

More information

Impormasyon tungkol sa Pamumuhay sa Iba't-ibang Wika

Impormasyon tungkol sa Pamumuhay sa Iba't-ibang Wika 4 Batas-trapiko 4-1 Batas-trapiko sa Japan May mga batas-trapiko para sa mga taong naglalakad, sasakyan, motorsiklo, bisikleta at iba pa sa Japan. Tandaan ang mga batas-trapikong ito sa pinakamadaling

More information

Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Anu-ano ang mga Matututuhan Mo sa Modyul na Ito?

Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Anu-ano ang mga Matututuhan Mo sa Modyul na Ito? Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Ituturo ng modyul na ito ang tungkol sa iba t ibang pamamaraan ng pagtantiya (estimation) at kung paano mo ito gagamitin sa iyong pang-arawaraw na pamumuhay. Bakit sa tingin

More information

Positibong Pagtatasa ng Pag-uugali at Pagpaplano sa mga Paaralan: Fact Sheet

Positibong Pagtatasa ng Pag-uugali at Pagpaplano sa mga Paaralan: Fact Sheet Positibong Pagtatasa ng Pag-uugali at Pagpaplano sa mga Paaralan: Fact Sheet Hunyo 2015, Publikasyon #CM60.08 Tagalog Panimula Parehong inilatag ng batas ng estado at pederal ang mga kinakailangan para

More information

Alamat ng Kawayan. Anthony Pascua SAILN, Tier III

Alamat ng Kawayan. Anthony Pascua SAILN, Tier III Alamat ng Kawayan Anthony Pascua SAILN, Tier III Noong unang panahon ang puno ng Kawayan ay hindi yumuyuko. Mayabamg ito at taas-noo. Ipinagmamalaki nito ang kanyang makinis na katawan. Berdeng-berde ang

More information

Pondong Ipinagkatiwala para sa Inyong Anak (Your Child s Trust Fund) Mga Madalas na Katanungan

Pondong Ipinagkatiwala para sa Inyong Anak (Your Child s Trust Fund) Mga Madalas na Katanungan Pondong Ipinagkatiwala para sa Inyong Anak (Your Child s Trust Fund) Mga Madalas na Katanungan 1 Pondong Ipinagkatiwala para sa Inyong Anak Mga Madalas na Katanungan Talaan ng nilalaman A. Panimula 3 B.

More information

TEMA: Kabuhayang Pampamayanan/Trabaho, Industriya ng Pakikipagkalakalan (hal. One Town One Product o OTOP, industriyang lokal, tiangge, atbp)

TEMA: Kabuhayang Pampamayanan/Trabaho, Industriya ng Pakikipagkalakalan (hal. One Town One Product o OTOP, industriyang lokal, tiangge, atbp) FILIPINO BAITANG ISA IKAAPAT NA MARKAHAN LINGGO 31 TEMA: Kabuhayang Pampamayanan/Trabaho, Industriya ng Pakikipagkalakalan (hal. One Town One Product o OTOP, industriyang lokal, tiangge, atbp) MGA PANLINGGUHANG

More information

I-reboot ang Iyong X1 TV Box

I-reboot ang Iyong X1 TV Box I-reboot ang Iyong X1 TV Box Kapag nagto-troubleshoot ng problema sa iyong XFINITY X1 TV box, maaari kang madirekta upang i-reboot ang device. Alamin ang tungkol sa tatlong opsyon na mayroon ka para sa

More information

Ang Makisig at Hangal na Hari

Ang Makisig at Hangal na Hari Inihahandog ng Bibliya Para sa mga Bata Ang Makisig at Hangal na Hari Isinulat ni: Edward Hughes Inilarawan nila: Janie Forest Isinalin ni: Dulia Penalber Ibinagay nila: Lyn Doerksen Kuwento Bilang 18

More information

Filipino Baitang 2 Ikaapat na Markahan

Filipino Baitang 2 Ikaapat na Markahan Filipino Baitang 2 Ikaapat na Markahan 1 2 Aralin 1: Paggamit sa Talaan ng Nilalaman at Indeks A. Panimula 1. Balik-aral Magbabalik-aral tungkol sa mga bahagi ng aklat. Bahagi ng Aklat Ang karaniwang bahagi

More information

BANGHAY ARALIN sa ARALING PANLIPUNAN 3 IKATLONG MARKAHAN - Isinulat ni Cecelia G. Buta, MTB Regional Trainer, Region XI

BANGHAY ARALIN sa ARALING PANLIPUNAN 3 IKATLONG MARKAHAN - Isinulat ni Cecelia G. Buta, MTB Regional Trainer, Region XI IKATLONG LINGGO (Week 3) BANGHAY ARALIN sa ARALING PANLIPUNAN 3 IKATLONG MARKAHAN - Isinulat ni Cecelia G. Buta, MTB Regional Trainer, Region XI! - Layunin: Naipapaliwanag ang kahalagahan ng pagkakaroon

More information

SUUNTO GUIDING STAR PAG-IINGAT AT WARRANTY

SUUNTO GUIDING STAR PAG-IINGAT AT WARRANTY SUUNTO GUIDING STAR PAG-IINGAT AT WARRANTY 2 1 Tungkol sa Suunto Guiding Star... 3 2 Pangangalaga at pag-iingat... 4 3 Limitadong Lifetime Warranty... 5 1 TUNGKOL SA SUUNTO GUIDING STAR Sa isang maaliwalas

More information

KABAYARAN SA PAGTAPON NG BASURA PAG-PUPULONG NG RESIDENTE BAYAN NG HIGASHIURA

KABAYARAN SA PAGTAPON NG BASURA PAG-PUPULONG NG RESIDENTE BAYAN NG HIGASHIURA KABAYARAN SA PAGTAPON NG BASURA PAG-PUPULONG NG RESIDENTE BAYAN NG HIGASHIURA Ano ang waste disposal charge? Depende sa dami ng basura na itatapon ng tao, ito ay isang sistema ng pagbabayad sa isang parte

More information

Edukasyon sa Pagpapakatao

Edukasyon sa Pagpapakatao 5 Edukasyon sa Pagpapakatao Activity Sheets (1st Quarter) Department of Education June 2016 1 EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO - Baitang5 Unang Markahan Pananagutang Pansarili at Mabuting Kasapi ng Pamilya ARALIN

More information

H E K A S I NORTH ARROW COMPASS ROSE LOKASYON NG PILIPINAS SELF INSTRUCTIONAL MATERIALS. Distance Education for Elementary Schools

H E K A S I NORTH ARROW COMPASS ROSE LOKASYON NG PILIPINAS SELF INSTRUCTIONAL MATERIALS. Distance Education for Elementary Schools Modified In School Off School Approach Modules (MISOSA) H E K A S I 4 Distance Education for Elementary Schools SELF INSTRUCTIONAL MATERIALS NORTH ARROW COMPASS ROSE LOKASYON NG PILIPINAS Department of

More information

Araling Panlipunan I

Araling Panlipunan I KAGAWARAN NG EDUKASYON DEPARTMENT OF EDUCATION Kawanihan ng Edukasyong Sekondari Bureau of Secondary Education Sangay ng Pagpapaunlad ng Kurikulum Curriculum Development Division ANG KURIKULUM NG EDUKASYONG

More information

TAGALOG Online na Buklet ng Impormasyon ng Magulang Smarter Balanced Assessments at Hawai i State Science Assessments

TAGALOG Online na Buklet ng Impormasyon ng Magulang Smarter Balanced Assessments at Hawai i State Science Assessments 1 TAGALOG Online na Buklet ng Impormasyon ng Magulang Smarter Balanced Assessments at Hawai i State Science Assessments Hawai i Department of Education, 2017 The Regents of the University of California

More information

ROBERT B. POLLOCK ELEMENTARY SCHOOL 2875 Welsh Road Philadelphia, PA

ROBERT B. POLLOCK ELEMENTARY SCHOOL 2875 Welsh Road Philadelphia, PA PAGBABASA SA TAG-INIT PARA SA GRADE K estudyante na matatapos ang Pagbabasa sa Tag-init. Mangyaring kumuha sa pamamagitan ng sumusunod na libro para sa Kindergarten: We re Going On A Bear Hunt Rosen, M

More information

Mga katanungang madalas itanong(q&a) tungkol sa Electronic Notification System ng Kawanihan ng Imigrasyon

Mga katanungang madalas itanong(q&a) tungkol sa Electronic Notification System ng Kawanihan ng Imigrasyon Mga katanungang madalas itanong(q&a) tungkol sa Electronic Notification System ng Kawanihan ng Imigrasyon Dito sa Q&A na ito, ang lokal na kawanihan ng imigrasyon ay sumasaklaw ng mga district office at

More information

2010 Gabay sa Pagbibigay Kahulugan

2010 Gabay sa Pagbibigay Kahulugan 2010 Gabay sa Pagbibigay Kahulugan 2005, 2010 ng AccountabilityWorks. Lahat ng mga karapatan ay nakareserba Nilikha ng Educational Testing Service Ang Layunin ng CELLA CELLA 2010 Gabay sa Pagbibigay Kahulugan

More information

PART A. LINGGUHANG ISKEDYUL SA TRABAHO

PART A. LINGGUHANG ISKEDYUL SA TRABAHO PROVIDER NUMBER PROGRAMA NG MGA SERBISYO NG SUPORTA SA BAHAY (IN-HOME SUPPORTIVE SERVICES PROGRAM, IHSS) KASUNDUAN SA LINGGUHANG TRABAHO & PAGBIBIYAHE NG TAGABIGAY (Dapat itong makumpleto ng isang provider

More information

Pag-unawa sa Pamamaraan ng Pagtasa, Karapatan, at Pang-isahang Programa sa Edukasyon ng Maryland

Pag-unawa sa Pamamaraan ng Pagtasa, Karapatan, at Pang-isahang Programa sa Edukasyon ng Maryland Isang Patnubay para sa mga Magulang ng mga Mag-aaral na may Kapansanan Pag-unawa sa Pamamaraan ng Pagtasa, Karapatan, at Pang-isahang Programa sa Edukasyon ng Maryland Kagawarang ng Edukasyon sa Estado

More information

Edukasyon Pantahanan at Pangkabuhayan ICT

Edukasyon Pantahanan at Pangkabuhayan ICT 5 Edukasyon Pantahanan at Pangkabuhayan ICT Activity Sheets (1st Quarter) Department of Education June 2016 1 GAWAIN 1: PAMANTAYAN SA PAGKATUTO: ILALAANG ORAS : CG COMP.: PAGGAWA NG ONLINE MARKET SURVEY

More information

EPEKTO SA PAGGAMIT NG SOCIAL NETWORKING SITE SA PAGKATUTO NG ASIGNATURANG FILIPINO. by: Laurince Pantaleon

EPEKTO SA PAGGAMIT NG SOCIAL NETWORKING SITE SA PAGKATUTO NG ASIGNATURANG FILIPINO. by: Laurince Pantaleon EPEKTO SA PAGGAMIT NG SOCIAL NETWORKING SITE SA PAGKATUTO NG ASIGNATURANG FILIPINO by: Laurince Pantaleon Abstrak Isa sa kinahuhumalingan ng mga mag-aaral sa kasalukuyan ay ang Social Networking Sites

More information

Mahal na Punong Guro, Guro o Kasama sa Trabaho

Mahal na Punong Guro, Guro o Kasama sa Trabaho Mahal na Punong Guro, Guro o Kasama sa Trabaho Paksa: Ang Global na Kampanya ng UNGEI para sa Edukasyon - Big Story Lesson 2011 Linggo ng Global na Aksyon: Isa syang karapatan, gawin nating tama! Edukasyon

More information

Epekto ng Paglalaro ng Defense of the Ancients (DotA) sa. Mga Piling mag-aaral ng STI College Global City

Epekto ng Paglalaro ng Defense of the Ancients (DotA) sa. Mga Piling mag-aaral ng STI College Global City 1 Epekto ng Paglalaro ng Defense of the Ancients (DotA) sa Mga Piling mag-aaral ng STI College Global City Isang Pamanahong Papel na Iniharap sa Kaguruan ng Departamento ng Filipino, Kolehiyo ng mga Sining

More information

Ota City Board of Education

Ota City Board of Education PTA Booklet Ota City Board of Education Kapag pumasok ang bata sa eskwelahan ay may imbitasyon na sumali sa PTA. Bagama t medyo nauunawaan ang aktibidad ng PTA ay hindi maiiwasan na mag-isip kung ano ba

More information

Tungkol Saan ang Modyul na Ito?

Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Ang estilo ng pamumuhay ng mga tao ay binabago ng mga bagong tuklas at makabagong teknolohiya. Nakakaapekto ang mga pagbabagong ito sa isang pamilya. Kailangang makaangkop

More information

POINTERS FOR REVIEW ARALING PANLIPUNAN - GRADE 1 Unang Markahan

POINTERS FOR REVIEW ARALING PANLIPUNAN - GRADE 1 Unang Markahan ARALING PANLIPUNAN - GRADE 1 Mga Batayang Kaalaman Tungkol sa Sarili Ang Aking Pisikal na Katangian Mga Pangangailangan ng Bata Mga Mithiin para sa Pilipinas Mga Pansariling Kagustuhan Mahahalagang Pangyayari

More information

Ika-14 na Aralin. Pag-aralan ayon sa mga tuntunin nasa pasimula ng unang aralin. 1. Ang Cristiano ba ang may-ari ng kanyang sariling buhay?

Ika-14 na Aralin. Pag-aralan ayon sa mga tuntunin nasa pasimula ng unang aralin. 1. Ang Cristiano ba ang may-ari ng kanyang sariling buhay? Ika-14 na Aralin Naniniwala Kami Pag-aralan ayon sa mga tuntunin nasa pasimula ng unang aralin. na 1. Ang Cristiano ba ang may-ari ng kanyang sariling buhay? ~ Hindi. Ang Panginoon ang may-ari ng buhay

More information

POINTERS FOR REVIEW ARALING PANLIPUNAN - GRADE 1 Ikalawang Markahan

POINTERS FOR REVIEW ARALING PANLIPUNAN - GRADE 1 Ikalawang Markahan ARALING PANLIPUNAN - GRADE 1 Kahulugan ng Pamilya at ang mga Kasapi nito Mga Uri ng Pamilya Mga Papel na Ginagampanan ng mga Kasapi ng Pamilya Pagtutulungan ng mga Kasapi ng Pamilya Kahalagahan ng Bawat

More information

TIME FRAME PAKSA KASANAYANG PAMPAGKATUTO PAGTATAYA Lingo 1 Ang kahalagahan ng Pagsulat

TIME FRAME PAKSA KASANAYANG PAMPAGKATUTO PAGTATAYA Lingo 1 Ang kahalagahan ng Pagsulat SENIOR HIGH SCHOOL BASIC EDUCATION DEPARTMENT Pamantasang Holy Angel Lungsod Angeles UNANG SEMESTRENG SILABUS SA FILIPINO SA PILING LARANGAN (Akademik) DESKRIPSYON NG KURSO PAMANTAYANG PANGNILALAMAN PAMANTAYAN

More information

Paksa: Mga Tayutay. Akdang Babasahin: Ang Pintor ni Gerry Gracio. Inihanda ni:

Paksa: Mga Tayutay. Akdang Babasahin: Ang Pintor ni Gerry Gracio. Inihanda ni: Paksa: Mga Tayutay Akdang Babasahin: Ang Pintor ni Gerry Gracio Inihanda ni: G. Bennedick T. Viola Muñoz National High School-Annex Division of Science City of Muñoz LESSON EXEMPLAR SA FILIPINO Baitang

More information

PAGSISIWALAT, PAGKAPRIBADO AT PAGIGING MAGULANG

PAGSISIWALAT, PAGKAPRIBADO AT PAGIGING MAGULANG Nabubuhay nang may HIV: Alamin ang Iyong mga Karapatan PAGSISIWALAT, PAGKAPRIBADO AT PAGIGING MAGULANG 1 Mga Tanong at Sagot 1. Ako ay may HIV. Kailangan ko bang sabihin sa aking anak (o mga anak) ang

More information

PANIMULA. Ang maging isang babae o lalaki ay isang mahalagang kaganapan para sa tao sa mundo.

PANIMULA. Ang maging isang babae o lalaki ay isang mahalagang kaganapan para sa tao sa mundo. PANIMULA Ang maging isang babae o lalaki ay isang mahalagang kaganapan para sa tao sa mundo. Ang babae at lalaki, ayon sa maraming paniniwala ay nilalang upang magsama, maging magkatuwang, at sa mas kilalang

More information

Pangkat II, Magsasadula ng bahagi ng nobela/kung ano ang gusting mangyari ng guro sa palabas ng nobela. Maaaring sundin ang dayagram sa p163

Pangkat II, Magsasadula ng bahagi ng nobela/kung ano ang gusting mangyari ng guro sa palabas ng nobela. Maaaring sundin ang dayagram sa p163 Banghay Aralin Aralin 2.3 Ikalawang Araw Linangin Nabibigyang kahulugan ang mahihirap na salitang ginamit sa bahagi ng nobela Nasusuri ang nobela bilagn akdang pampanitikan sa pananaw realism Naisasalaysay

More information

Tungkol Saan ang Modyul na Ito?

Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Nabubuhay tayo sa panahon ng teknolohiya. Maraming daan ang binuksan ng teknolohiya upang magkaroon tayo na mas mabuting pamumuhay. Halos lahat ng ating mga kasangkapan

More information

Mga Pananggalang na Pamamaraan Mga Karapatan ng Magulang

Mga Pananggalang na Pamamaraan Mga Karapatan ng Magulang Mga Pananggalang na Pamamaraan Mga Karapatan ng Magulang Kagawaran ng Edukasyon ng Estado ng Maryland Dibisyon ng Espesyal na Edukasyon/Mag Serbisyong Maagang Pamamagitan Hulyo 2002 BAHAGI 1 MGA PANANGGALANG

More information

EDUKASYON SA PAGPAPAHALAGA I

EDUKASYON SA PAGPAPAHALAGA I ( Effective and Affordable Secondary Education ) EDUKASYON SA PAGPAPAHALAGA I MODYUL BILANG 8 Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga I, Modyul 8, ph.1/14 EDUKASYON SA PAGPAPAHALAGA I Yunit II Modyul

More information

Pagtugon/Pagkilos sa Sakuna

Pagtugon/Pagkilos sa Sakuna ( フィリピノ語 ) Magkakapatid na Saclolo Pagtugon/Pagkilos sa Sakuna Nilikha ang materyales na ito sa pamamagitan ng tulong mula sa Council of Local Authorities for International Relations (CLAIR). 1. Paghahanda

More information

Tungkol Saan ang Modyul na Ito?

Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Ang teknolohiya ay ang pangkalahatang kataga para sa proseso na kung saan ang tao ay gumagawa ng mga kagamitan at makina upang madagdagan ang kanilang kontrol at pag-unawa

More information

Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Anu-ano ang Matutuhan Mo sa Modyul na Ito?

Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Anu-ano ang Matutuhan Mo sa Modyul na Ito? Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Araw-araw, hinaharap natin ang iba t ibat suliranin. Isa sa mga suliranin ay kung paano maitatawid ang pangangailangan dahil sa patuloy na pagtaas ng presyo ng bilihin.

More information

GABAY NG GURO. Populasyon at Pag- unlad, Sekswalidad at Mapanagutang Pagmamagulang (Population and Development, Sexuality and Responsible Parenthood)

GABAY NG GURO. Populasyon at Pag- unlad, Sekswalidad at Mapanagutang Pagmamagulang (Population and Development, Sexuality and Responsible Parenthood) GABAY NG GURO Populasyon at Pag- unlad, Sekswalidad at Mapanagutang Pagmamagulang (Population and Development, Sexuality and Responsible Parenthood) Video 1 Konsepto ng Pag- unlad (The Concept of Human

More information

Pamamatnubay na Palakad sa Paaralan para sa mga Magulang na Baguhan

Pamamatnubay na Palakad sa Paaralan para sa mga Magulang na Baguhan Pamamatnubay na Palakad sa Paaralan para sa mga Magulang na Baguhan Itong librito ay magbibigay ng palagay na may laman na mga palakad sa paaralan.maaari kayong humingi ng kopya ng librito sa sarili ninyong

More information

Pantay na Pagk ak ataon sa mga Ex tr acur r icular na Gawain par a sa mga Estudyanteng may K apansanan Mayo 2014, Paglalathala #CM45.

Pantay na Pagk ak ataon sa mga Ex tr acur r icular na Gawain par a sa mga Estudyanteng may K apansanan Mayo 2014, Paglalathala #CM45. Pantay na Pagk ak ataon sa mga Ex tr acur r icular na Gawain par a sa mga Estudyanteng may K apansanan Mayo 2014, Paglalathala #CM45.08 1. Ang mga estudyanteng may kapansanan ba ay may karapatan sa pantay

More information

Plano tungkol sa mga bata at tulong para sa pag-aalaga ng mga bata sa Yokohama (Pansamantalang Pangalan) Plano [Pansamantala]

Plano tungkol sa mga bata at tulong para sa pag-aalaga ng mga bata sa Yokohama (Pansamantalang Pangalan) Plano [Pansamantala] Plano tungkol sa mga bata at tulong para sa pag-aalaga ng mga bata sa Yokohama (Pansamantalang Pangalan) Plano [Pansamantala] Ipadala ang inyong opinyon (Panahon ng suskripsyon: mula November 8, Heisei

More information

ANG AMING MGA GAWAIN. Gawaing Bahay. Gawaing Pampamayanan

ANG AMING MGA GAWAIN. Gawaing Bahay. Gawaing Pampamayanan ANG AMING MGA GAWAIN Gawaing Bahay Gawaing Pampamayanan Ispiritwal Pakikipagkapuwa 1 Basic Literacy Learning Material B u r e a u o f A l t e r n a t i v e L e a r n i n g S y s t e m D E P A R T M E N

More information

Mga Bumuo ng Patnubay ng Guro

Mga Bumuo ng Patnubay ng Guro Mother Tongue-Based Multi-lingual Education Patnubay ng Guro Tagalog 2 Ang kagamitan sa pagtuturong ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo,

More information

Gabay para sa mga Lider

Gabay para sa mga Lider Gabay para sa mga Lider SELF-RELIANCE PAUNANG SALITA Malaki ang pangangailangan natin. Maraming miyembrong hindi self-reliant at walang kakayahang mapaglaanan ang espirituwal at temporal na mga pangangailangan

More information