BUMALIK SA MGA NILALAMAN. Gabay sa Pangingibang Bansa Para sa mga First-Time Domestic Helpers: HONG KONG SAR

Transcription

1 Gabay sa Pangingibang Bansa Para sa mga First-Time Domestic Helpers: HONG KONG SAR

2 Gabay Sa Pangingibang Bansa Para Sa Mga First-Time Domestic Helpers (HONG KONG SAR) Mga Manunulat: Andrea Bianca Gamboa de Vera, at Raya Pauline Symaco Joson mula sa De La Salle University-Manila Layout and Design: Andrea Bianca Gamboa de Vera, Raya Pauline Symaco Joson, at Gianina Santiago Mga Imahe: Nicole Soltes Para sa: MIGRANTE INTERNATIONAL

3 mga nilalaman Ang Pag-Alis ng Pilipinas Paunang Salita Tungkol sa Hong Kong Ang Pag-alis sa Pilipinas Mga Kailangan Para Makakuha ng Pasaporte (Para sa Bagong Aplikante) Mga Karagdagan na Kailangan Para sa mga Muslim na Aplikante Mga Kailangang Dokumento na Dapat Ayusin at Magkaroon Overseas Exit Clearance Name Hire Processing Procedure (Para sa mga Direct Hire/Name Hire) Household Service Worker NC II Certification ng TESDA Mga Kailangang Bayaran ng Employer sa POEA Documentation Costs Processing Fees Placement Fee Paalala Mga Ahensyang Dapat Tandaan 1. Department of Foreign Affairs (DFA) 2. Department of Labor and Employment (DOLE) 3. Overseas Workers Welfare Administration (OWWA) Philippine Overseas Employment Agency (POEA) 5. Philippine Overseas Labor Office (POLO) Pre-Departure Orientation Seminar ng OWWA Mga Karapatan Bilang Domestic Helper Employment Ordinance of Hong Kong Two Week Rule Laman ng Employment Contract Standard Employment Contract (ID 407) Gabay Para Makaiwas sa Illegal Recruitment Ano ang Illegal Recruitment? Iba pang Anyo ng Illegal Recruitment Paano Makaiwas sa Illegal Recruitment Paalala Mga Dapat at Di-Dapat Gawin 18 Mga Dapat Gawin at Tandaan sa Pagtira sa Hong Kong Mga Hindi Dapat Gawin sa Pagtira sa Hong Kong Mga Paglabag at Nararapat na Parusa Para sa mga Land-Based Worker Kabilang ang mga House Helper at Domestic Helper

4 mga nilalaman Ang Pag-Alis ng Pilipinas Dagdag na Gabay Mula sa Migrante 22 Ang Pagdating sa Ibang Bansa Lokasyon at Numero ng Embahada ng Pilipinas, OWWA at POLO Embahada sa Hong Kong OWWA Hong Kong POLO Hong Kong Dagdag na Gabay Mula sa Migrante Ano ang Aking Gagawin Sakaling May Mangyari Mga Kailangang Gawin Kung Sakaling Magkaroon ng Kaso Dagdag na Gabay Mula sa Migrante Mga Kailangang Dokumento Para Magsampa ng Kaso NOTES

5 Ang paunang Pag-Alis salita ng Pilipinas Andrea Bianca G. de Vera at Raya Pauline S. Joson Migrante International Thesis Group (DLSU) Bilang mga estudyante na nag-aaral ng Organizational Communication, tinuruan kaming tumingin lagpas sa mga bagay at problemang pangkaraniwan na makikita sa ating kapaligiran. Ang aming kurso ay hindi lamang simpleng pakikipagkomunika sa mga kompanya at organisasyon, ang aming kurso ay ang kursong may puso at may magandang hangarin na nais na makatulong upang mapabuti ang estado ng maraming buhay, upang maiangat ang mga Non-Government Organization at tulungan silang maiparating ang kanilang misyon at bisyon sa mga tao. Napakadaming organisasyon dito sa Pilipinas na pwede naming tulungan para sa aming thesis ngunit sinandya naming piliin ang Migrante International dahil naniniwala kami na napakalayo ang mararating ng aming proyekto, at maraming buhay ang maliligtas sa simpleng proyektong ito. Kaya t napagdesisyunan naming gawin ang gabay na ito. Alay namin ito sa inyong mga bagong bayani ng ating bansa. Kayong mga ina na mawawalay sa piling ng inyong mga asawa at anak. Mga anak na hahanap-hanapin ang alaga at yakap ng kanilang mga magulang. Mga babae na kahit labag man sa inyong kalooban, pipilitin at titiisin ang hirap ng pagiging domestic helper sa ibang bansa. Ano pa nga ba ang hinihintay natin? Umuwi ang iba sa inyo ng nakakahon? Panahon na para matigil ang pang-aabuso at pananakit. Panahon na para maging handa sa kahit ano mang pwedeng mangyari sa labas ng ating bansa. Panahon na ng pagbabago at ito ay magsisimula sa tanging gabay na ito. Malapit sa aming mga puso ang adbokasiya ng Migrante International, sa unang pag-uusap pa lamang namin kasama ang presidente nito na si Mr. Gary Martinez, ay tinamaan na kami at agad naming ninais gumawa ng pagbabago sa kasalukuyang sitwasyon at hinaharap ng mga Pilipino sa ibang bansa. Kami ay dalawang simpleng estudyante lamang mula sa De La Salle University-Manila na walang ibang hinahangad kung hindi makatulong sa pag-unlad ng ating bansa at hindi lingid sa kaalaman namin na kayo, mga Overseas Filipino Workers ang pangunahing dahilan kung bakit sa kabila ng mga paghihirap at pagbagsak ng ekonomiya sa buong mundo, ang Pilipinas ay nakatayo at may laban pa rin. Kahit kami man ay nag-aaral sa isang mamahaling unibersidad na puno ng mga taong hindi pa nakakaranas ng hirap sa kanilang buhay, pinapangako namin na ni minsan hindi kami nag bulag-bulagan sa realidad ng totoong buhay. Naririnig namin ang inyong mga tinig. Pati narin ang inyong mga iyak ng pangungulila sa inyong mga mahal sa buhay. 1

6 Ang TUNGKOL Pag-Alis sa Hong Pilipinas Kong Ang Hong Kong ay itinuturing na Special Administrative Region (SAR) ng Republika ng Tsina na matatagpuan sa Timog-Silangang Asya. Naging kolonya ito ng bansang Britanya sa loob ng higit pa sa isang daan at limampung (150) taon. Nahahati ang Hong Kong sa tatlong (3) pangkat: ang Hong Kong, Kowloon at New Territories; ang islang inupahan ng Britanya ng siyamnapu t siyam (99) na taon. Sa kasalukuyan, ang pamahalaan ng Hong Kong ay mayroong sarili nitong sistemang pampulitika, pang-ekonomiya at panghukuman. Ang pamamalakad sa kanilang goberyno ay kinakailangang ayon sa kanilang konstitusyon na tinatawag na the Basic Law. 1 Ang pangunahing wika sa Hong Kong ay Cantonese ngunit marami narin sa kanila ang gumagamit ng Ingles. Karamihan sa kanila ay Buddhist, Taoist at Confucianist, subalit hanggang ngayon, mayroon paring mga taong sumasamba sa kanilang mga ninuno. Sa panahon ngayon, halo na ng iba t ibang nasyonalidad ang mga naninirahan dito, iba galing pang Europa at Amerika. Kahit pa man, nananatiling dedikado sa pagsunod at pagtagyuod ng kanilang kultura, tradisyon at adwana ang mga Tsino sa Hong Kong. Magkapareho lamang ang oras at araw ng trabaho sa Hong Kong at Pilipinas. Nagsisimula ito ng Lunes hanggang Biyernes, mula umaga hanggang hapon, at kalahating araw lamang sila nagtratrabaho pagdating ng Sabado. Hong Kong Dollar o HKD naman ang tawag sa kanilang pera. Ang isang (1) HKD ay katumbas ng mahigit kumulang na limang (5) piso (base pa noong Agosto ng taong 2011). 2 Sa kasalukuyan, una (1st) ang Hong Kong sa pangunahing destinasyon ng mga baguhang domestic helpers mula sa Pilipinas. Batay sa POEA OFW Deployment per Country per Skill, mayroong mahigit pa sa dalawampu t walong libo (28,000) na katao ang dumayo sa Hong Kong sa loob ng taong

7 ang pag-alis sa pilipinas Dito palang ipinapaalam na namin sa kanila ang lahat ng kailangan nilang malaman bago sila umalis ng Pilipinas. Kasi doon lahat nagsisimula eh. Dapat bago sila umalis alam na nila yung tamang impormasyon. -Mr. Gary Martinez, Presidente ng Migrante International 3

8 Mga Kailangan Para Makakuha ng Pasaporte (Para sa Bagong Aplikante) Personal na magpakita sa Department of Foreign Affairs Kumpletong Application Form Birth Certificate (BC) na nasa Security Paper (SECPA) at galing sa National Statistics Office (NSO) o Certified True Copy (CTC) na galing sa Local Civil Registrar na may patunay na galing NSO Patunay ng pagkakakilanlan o iba pang mga dokumento na mayroong buong pangalan, araw at lugar ng kapanganakan, at pagkamamamayan Mga Karagdagan na Kailangan Para sa mga Muslim na Aplikante Para sa mga Nakarehistro ang Kapanganakan: (Tignan ang Para Sa Mga Bagong Aplikante ) Para sa mga Hindi Nakarehistro ang Kapanganakan: Late registered Birth Certificate (BC) na nasa Security Paper (SECPA) at galing sa National Statistics Office (NSO) Orihinal at photocopy ng Voter s Affidavit o iba pang dokumento na mayroong araw at lugar ng kapanganakan, pagkamamamayan, pagkakilanlan at tribal affiliation Para sa mga may Asawa na Babae: Marriage Certificate (MC) na nasa Security Paper at galing sa NSO o Certified True Copy na galing sa Local Civil Registrar na may patunay na galing sa NSO Para sa mga Widowed: Death Certificate ng asawa Para sa mga Anulled: Certified true copy at photocopy ng unang pahina at ng dispositive portion ng judgement on annulment at NSOissued Marriage Certificate na may annotation sa annulment decree Para sa mga Divorced: Certified true copy at photocopy ng unang pahina at ng dispositive portion ng judgement on divorce na nakuha ng dayuhang asawa na may patunay na galing sa Philippine Embassy o Consulate kung saan nakuha ang diborsiyo 4

9 Mga Kailangang Dokumento na Dapat Ayusin at Magkaroon Overseas Exit Clearance Ang Overseas Exit Clearance o OEC ay ibinibigay sa lahat ng manggagawang Pilipino na papuntang ibang bansa. Pwede ito maging sa anyo ng Overseas Employment Certificate (OEC) o E-receipt (Electronic Receipt). 5 Overseas Employment Certificate (OEC) Ang OEC ay ipinepresenta sa POEA Labor Assistance Center (LAC) at Bureau of Immigration (BI) sa airport para hindi na kinakailangang magbayad ng travel tax at terminal fee. Kasama nito, binibigyan din ng libreng OFW electronic ID card o e-card. Ito ay nagsisilbing identification card para magamit ang lahat ng serbisyo para sa mga OFWs. 6 Mga Kailangang Dokumento para Mabigyan ng OEC 7 1. Pasaporte na may balidong bisa 2. Balidong OWWA Membership 3. Information Sheet 4. Authorization Letter (Para sa kinatawan) E-Receipt Ang E-Receipt ay patunay na nabayaran na ang lahat ng kailangan na transaksyon sa POEA, OWWA, at PhilHealth. 8 Name Hire Processing Procedure (Para sa Mga Direct Hire/Name Hire) Ang Name Hire ay tumutukoy sa mga manggagawa na nakakuha ng trabaho sa labas ng bansa ng walang tulong mula sa kahit ano mang ahensya. Ngunit kinakailangan parin nilang magparehistro sa POEA para maiwasan ang kahit ano mang paglabag sa kanilang karapatan o kontrata. Sa paraan na ito, mababantayan din ng ahensya ang katayuan ng manggagawa bilang OFW sa ibang bansa. 9 Mga Kailangang Dokumento para sa mga Household Service Workers (HSW) 10 Unang Bahagi: Employment Contract na: May pirma ng HSW at ng employer Verified ng Philippine Overseas Labor Office (POLO)/Labor Attache May patunay na galing Philippine Embassy Work Permit/ Bisa/ No Objection Certificate (NOC) Balidong Pasaporte 2X2 Picture (Para sa Medical Referral) Hiling para hindi makasama sa Direct Hiring Policy ng POLO TESDA NC II para sa mga HSW (Para sa mga bagong HSWs) OWWA Certificate on Language and Culture Orientation Pangalawang Bahagi: Pre-Departure Orientation Seminar (PDOS) Certificate Medical Certificate na galing sa mga DOH-Accredited na klinika o ospital 5 PAALALA: Ihanda ang orihinal at photocopy ng mga dokumento

10 Mga Kailangang Dokumento na Dapat Ayusin at Magkaroon Proseso (Para sa Name Hires): 11 6

11 Mga Kailangang Dokumento na Dapat Ayusin at Magkaroon Household Service Worker NC II Certification ng TESDA Ang Philippine TVET Qualification and Certfication System o PTQCS ay isang struktura na ginagamit para kilalanin ang mga kakayahan ng mga middle-level skilled occupations kung saan kabilang ang mga household service workers. 12 Mga Kailangang Dokumento para sa Pag-Apply ng HSW NC II 1. Kumpletong Application Form 2. Tatlong (3) Passport size na litrato na may pangalan sa likod ng bawat isa 3. Kumpletong Self Assessment Form Proseso para Mabigyan ng HSW NC II: Skills Training 2. Competency Assessment 3. Certification 7

12 Mga Kailangang Dokumento na Dapat Ayusin at Magkaroon Skills Training Competency Assessment Certification 14 PAALALA: 1. Bago magpatala sa isang training program, siguraduhin muna na ito ay nakarehistro sa TESDA. 2. Bayaran lamang ang halaga na pinahihintulutan ng TESDA ayon sa opisyal na website ( at humingi ng resibo. 3. Kinakailangang makatanggap ng Certificate of Completion pagkatapos ng pagsasanay. 4. Kapag mayroon nang karanasan dati bilang household service worker, pwedeng hindi na magsanay bago dumiretso sa Competency Assessment. PAALALA: 1. Kumuha ng endorsement letter mula sa recruitment agency. Ito ay kailangan ninyong ipapakita sa assessment center para kayo ay matanggap. 2. Kinakailangang marunong kayong maglinis ng bahay, maghugas at magplansta ng damit, at magluto ng pagkain para mapatunayan na marunong kayong maging household service worker. Ito ay tinatawag na Performance Assessment. 3. Pwedeng sumailalim sa Competency Assessment kahit na nakapagtapos ng training program hangga t alam ninyo na kaya niyong gampanan ang mga tungkulin bilang household service worker. 4. Pwede din sumailalim sa Portfolio Assessment ngunit hindi ito inaalok para sa mga baguhang household service worker. 5. Ang assessment fee ay isang libong (1000) piso lamang para sa kahit anong anyo ng Competency Assessment. 6. Humingi ng opisyal na resibo mula sa assessment center. 7. Kapag bumagsak, kinakailangan magbayad muli ng isang libong (1000) piso para makaulit muli ng assessment. 8. Kapag nakapasa naman, irerekomenda agad ng assessment center na bigyan kayo ng National Certificate mula sa TESDA. PAALALA: 1. Ang certification fee ay isang daang (100) piso lamang at kailangang bayaran ito sa opisina ng TESDA. 2. Ang resibo at ang National Certficate (NCII) para sa Household Service Workers ay ibibigay pagkatapos magbayad. 3. Kailangang ipresenta sa POEA ang National Certificate kasama ng kontrata bago pa man makaalis ng bansa para mabigyan ng Overseas Employment Certificate (OEC) 4. Ang National Certificate ay balido hanggang limang (5) taon. 8

13 Mga Kailangang Bayaran Documentation Costs 15 Pasaporte (Regular) Pasaporte Rushed) NBI/Police Clearance Medical Examination Trade Tests/TESDA Certification* Authentication ng mga dokumento Birth Certificate (*Kapag Kinakailangan lamang) = Php 950 (15 working days) Php 1200 (7 working days) 16 Php Php Php Processing Fees 20 Bisa POEA Processing Fee OWWA Membership Contribution PhilHealth Medicare Placement Fee = (Depende sa bansang pupuntahan) US $100 / Php 4, US $25 / Php 1, Php 900 Pwedeng maningil ang recruitment agency ng placement fee na nagkakahalaga sa isang (1) buwan na sahod. Ngunit tandaan na mayroong ibang bansa na ipinagbabawal ang paniningil ng placement fees. 21 PAALALA: Ayon sa patakaran ng POEA, ang employer ang kailangang magbayad ng documentation costs at processing fees ng domestic helper. 22 9

14 Mga Ahensyang Dapat Tandaan 10 Depertment of Foreign Affairs (DFA) Ang Department of Foreign Affairs o DFA ay ang pangunahing ahensya ng gobyerno na responsable sa paghahangad ng maayos na foreign policy para sa bansa. Ang kanilang misyon ay ang mapaabot ang interes ng sambayanang Pilipino sa buong mundo sa pamamagitan ng pagbuo ng matitibay na relasyon sa iba t ibang bansa. Nakikipag-ugnayan din ang DFA sa iba pang international organizations para protektahan ang territorial integrity at national sovereignty ng Pilipinas. 23 Department of Labor and Employment (DOLE) Ang Department of Labor and Employment o DOLE ay ang opisyal na ahensya ng gobyerno ng Pilipinas na namamahala sa paggawa at pagpapatupad ng mga patakaran at programa na may kinalaman sa labor at employment. Ang kanilang misyon ay magkaroon ng mas madaming oportunidad para sa manggagawang Pilipino pati narin ang protektahan ang kanilang mga kapakanan bilang trabahador. 24 Overseas Workers Welfare Administration (OWWA) Ang Overseas Workers Welfare Administration o OWWA ay isang ahensyang kabahagi ng Department of Labor o DOLE. Ang kanilang pangunahing layunin ay protektahan at itaguyod ang kapakanan at kabutihan ng mga Overseas Filipino Workers o OFWs at ng kanilang mga pamilya. Responsibilidad din ng OWWA na asikasuhin ang repatriation ng mga OFWs sakaling magkaroon ng giyera, epidemya, sakuna at iba pang mga banta sa kanilang kaligtasan. 25 Philippine Overseas Employment Administration (POEA) Ang POEA o Philippine Overseas Employment Administration ay ang namumunong ahensya ng Pilipinas na namamahala sa pangangasiwa at pagtataguyod ng mga programang may kinalaman sa pagtratrabaho ng mga Pilipino sa labas ng bansa. Kabilang sa mga mithiin ng ahensya ay ang pagreregula ng industriya na may kinalaman sa pagpapadala ng mga Pilipino abroad; ang pakikipag-ugnayan sa mga employer sa labas ng bansa upang maging gabay sa mga nararapat at legal na usapin; ang pangangalaga sa kaligtasan at kapakanan ng mga OFWs; at ang pagbibigay suporta sa pamamagitan ng pagturo sa mga OFW kung paano gamitin ng tama ang perang kinikita at magbunga ang hirap at pagod sa pag-alis ng Pilipinas. 26 Philippine Overseas Labor Office (POLO) Ang POLO o Philippine Overseas Labor Office ay kasalukuyang mayroong tatlumpu t pitong (37) opisina sa iba t ibang bansa at rehiyon. Ang mga misyon ng POLO ay: siguraduhing mayroong sapat na proteksyon ang mga trabahador na Pilipino sa pagkakaroon ng maayos na papeles at pagsunod sa mga polisiya ng bansang pinagtratrabahuhan; magbigay ng handang tulong sakaling may Pilipinong nangangailangan sa lugar na sakop; maghanap ng maayos na mga oportunidad pangtrabaho na pwedeng pasukan ng mga Pilipino sa bansang iyon; at huli ay ang pagtaguyod sa pangkalahatang kabutihan ng mga OFWs sa bansang nasasakop sa pamamagitan ng mga programa at aktibidad na makakatulong sa pagyaman ng kaalaman ng mga OFWs ukol sa bansang pinagtratrabhuhan at sa Pilipinas. 27

15 Pre-Departure Orientation Seminar ng OWWA Ang Pre-Departure Orientation Seminar o PDOS ay isinasagawa ng OWWA para sa lahat ng mga paalis na OFWs. Ang pangunahing layunin ng PDOS ay ang maiparating ang lahat ng kailangang malaman para maihanda ang sarili pagdating sa ibang bansa. Lahat ng mga paalis na OFWs ay kinakailangang dumalo sa PDOS. Ang mga seminar na ito ay isinasagawa ng mga iba t ibang ahensyang lisensyado ng POEA at mga non-profit na organisasyon. Bawat seminar ay inaabot ng limang (5) oras dahil isa-isang nitong sinusuri ang mga sumusunod na paksa: Values Clarification The Code of Discipline para sa mga OFWs Coping Mechanisms Karapatan at Obligasyon na nasa Kontrata Tungkulin at Obligasyon Institutional Support Systems Remittance Procedures HIV/AIDS Education Travel Procedures Kamakailan lamang ay isinama narin ang self-defense sa seminar. Itinuturo ito saparaan ng pagpapanood ng isang tatlumpung (30) minuto na bidyo na ginawa ng International Organization for Migration o IOM. Naghanda rin ang organisasyon ng mga karagdagan na materyales tungkol sa pisikal, sekswal at pananalapi na pang-aabuso sa mga OFWs

16 Mga Karapatan Bilang Domestic Helper Employment Ordinance of Hong Kong 30 Ang lahat ng karapatan ng mga migrant domestic helpers ay protekado sa ilalim ng Employment Ordinance of Hong Kong. Mas malawak ang saklaw nito kumpara sa batas ng ibang bansa para sa mga domestic helpers. Kasama na dito ang pagkakaroon ng proteksyon sa trabaho at mga pwedeng matanggap na benepisyo. Nakasaad din sa ordinansya na dapat magkapareho lamang ang mga karapatan ng mga migrant domestic helpers at mga lokal na empleyado sa mga sumusunod na termino: 1. Isang araw na pahinga kada linggo 2. Labindalawa na statutory holidays kada taon 3. Paid Sick Days 4. Maternity Leave 5. Annual Leave 6. Severance Pay Bukod pa roon, mayroon din patakaran sa ilalim ng Employment Ordinance na kinakailangan na lahat ng mga migrant domestic helpers ay magkaroon ng Two-Year Standard Employment Contract (ID 407) sa kanilang mga amo at hindi sa recruitment agency. Binabanggit din dito na hindi pwedeng magtrabaho ang domestic helper sa iba pang lugar kundi sa bahay lamang mismo na kanilang amo. Hindi rin kasama sa National Law at Standard Contract ng mga migrant domestic helpers ang pagkakaroon ng minimum wage at paglimita sa oras ng trabaho. Ang ibig sabihin nito ay sila ang kinakailangan na maging on-call buong araw. Two Week Rule Ayon sa Immigration Departmental Policy na tinatwag na Two Week Rule, kinakailangan umalis sa loob ng dalawang linggo ang migrant domestic helper sa Hong Kong kapag tinanggal sila sa trabaho bago pa man matapos ang kontrata nila. Kailangang bumalik sila sa kanilang sariling bansa at doon mag-apply muli bago bumalik ng Hong Kong. Dalawang taon lamang ang pinakamahabang panahon na pwedeng manatili ang migrant domestic helper sa Hong Kong sa ilalim ng iisang amo batay sa kanilang kontrata. Pagkatapos nito, kinakailangan nilang bumalik sa kanilang bansa para mag-apply ng panibagong kontrata o magrenew nito. Ipinagbabawal ng patakaran na ito na manatili ang mga migrant domestic helpers ng higit pa sa pitong taon sa bansa para hindi maging permanenteng residente. 12 Subalit may mga hindi rin kanais-nais na patakaran ang Hong Kong pag dating sa mga migrant domestic helpers. Isa dito ay ang batas na nagsasabi na kinakailangan sa bahay sila ng amo nila tumira. Dahil dito, mas nagiging malaki ang posibilidad na malabag ang kanilang mga karapatan.

17 Laman ng Employment Contract Standard Employment Contract (ID 407) 31 Ang isang Standard Employment Contract ay ang kasunduan ng isang employer at domestic helper kung saan ang parehong panig ay dapat na naka pirma. Ang malaking bahagi nito ay naka base sa Labour Ordinance of Hong Kong Cap 57 at ang Employees Compensation Ordinance Chapter 282. I. Ang Durasyon o Haba ng Kontrata: i. Ang petsa sa unang talata ng kontrata ay hindi ang simula ng trabaho sa pagiging domestic helper. Ang petsang ito ay nagsasabi lamang kung kailan pumirma ang dalawa ng kontrata o pumasok sa nasabing kasunduan. ii. Ang mismo o totoong kontrata sa pagtratrabaho ay makikita sa visa na ibinigay ng Immigration Department. Ito ay nakatatak sa passport ng domestic helper at nakasaad ang petsa at kung hanggang kailan ito maaring magamit. iii. Ang kontrata ay para sa dalawang taon. Ngunit dahil sa Termination Clause No. 10 ng Hong Kong, ang amo ay pwede mag isyu ng legal na paghinto ng kontrata isang buwan bago ito tanggalin kung kaya t wala pa ring kasiguraduhan na ang isang domestic helper ay magtatagal ng dalawang taon sa amo kahit na mayroon pang dalawang taon na kontrata ito. II. Ang Trabaho at Obligasyon ng Domestic Helper at Employer i. Ang trabaho at obligasyon ng domestic helper ay limitado lamang sa address o tirahan na nakasaad sa kontrata. Ang domestic helper ay hindi pwedeng manilbihan o magtrabaho para sa iba o sa ibang lugar kung walang permisyon mula sa Immigration Department ng Hong Kong. ii. iii. iv. Kung mayroon mang pagkakataon na sinasabi ng employer na ang ibang bahay o opisina na pinagtratrabahuan din ng domestic helper ay pag-aari nila kaya t pwede manilbihan doon ang domestic helper, ito pa rin ay ilegal dahil wala ang address na ito sa pinirmahang kontrata. Ang amo o employer din ay obligadong dalhin ang domestic helper sa Registration of Person Office sa loob ng sampung araw pagdating doon upang makuha ang Hong Kong Idnetification Card. Dapat din dalhin ng amo o employer ang domestic helper sa opisina ng Consular General para magparehistro. Responsibilidad din ng amo o employer na ikuha ang kanilang domestic helper ng Employee s Compensation Ordinance Chapter 282. III. Suweldo i. ii. Ang kita o suweldo ng isang domestic helper ay depende sa kung ano ang nakasulat sa napagkasunduang kontrata. Pwede itong mas mataas sa napagkasunduang halaga, depende sa kagustuhan ng amo o employer ngunit hindi pwedeng mas mababa sa kung magkano ang nakalagay sa kontrata. Ang tawag sa nakasaad na halaga sa kontrata ay ang minimum allowable wage. Ang amo o employer ay dapat ibigay ang suweldo ng domestic helper sa tamang panahon o oras at dapat magbigay din ng resibo. Ang domestic helper naman bago pirmahan ang nasabing resibo ay dapat siguraduhing ang halagang nakasulat dito ay pareho sa halagang kanyang natanggap. Mas mabuti din kung walang nakasaad na halaga sa resibo ay ang domestic helper na ang magsulat nang natanggap na halaga. 13

18 Laman ng Employment Contract 14 iii. iv. v. i. ii. Ang mga pagbabago sa minimum wage sa gobyerno ng Hong Kong hindi pwedeng makaapekto sa napagkasunduang halaga. Maari lamang mapalitan ito kapag nakapirma na ng bagong kontrata ang dalawang panig. Ang pera o allowance para sa pagkain ng domestic helper ay hindi pa kasama sa suweldong ibinibigay ng amo buwanbuwan. Kung ang amo ay hindi nagbibigay ng libreng pagkain, kailangan itong magbigay ng food allowance at dapat ay malinaw na nakasaad sa kontrata. Mayroong mga pagkakataon na ang amo ay nagbabawas ng halaga sa kabuuan ng suweldo ng domestic helper sa mga nasirang gamit o hindi inaasahang pagkakataon. Maari itong gawin ng amo ngunit hindi ito pwedeng lumagpas ng HK$ at ang pinakamalaking bahagi na pwedeng ibawas ng amo sa suweldo ay 1/4 lamang ng buwanang kita ng domestic helper. IV. Ang Araw ng Pahinga Ang amo o employer ay dapat bigyan at payagan ang domestic helper na magkaroon ng isang buong araw o dalawampu t apat (24) oras sa isang linggo. Kung hindi naman ito nakapahinga sa regular na napagksunduang araway kailangan masabihan ng amo ang domestic helper apatnapu t walong (48) oras bago sabihin ang ibang araw na napili para sa pahinga. Ang bagong araw na ito ay dapat sa loob ng tatlumpung (30) araw mula sa orihinal na araw ng pahinga ng domestic helper. V. Ang Taunang Bakasyon o Pahinga i. Ang bawat domestic helper ay nakakaipon ng tinatawag na Annual Leave na mayroong bayad o suweldo. Ito ay makukuha kung ang domestic helper ay patuloy na naninilbihan sa parehong employer sa matagal na panahon. ii. VI. Ang mga Opisyal na Walang Pasok i. ii. Sa unang dalawang taon ng pamamasukan sa amo ay makakakuha ng pitong araw na taunang bakasyon ang domestic helper. Nadadagdagan naman ito ng isang araw bawat taon na nadagdag sa pamamasukan sa parehong amo. Halimbawa: Kung mayroon ng tatlong taon ang domestic helper sa parehong amo ay magiging walong araw na ang kanyang annual leave at kung mayroon ng apat na taon ang domestic helper sa parehong amo ay magiging siyam araw na ang kanyang annual leave. Maliban sa bakasyon na ibinibigay sa mga domestic helper ay mayroon din silang karapatan sa mga opisyal na walang pasok ng gobyerno ng Hong Kong. Kung hindi naman ito nagamit ay dapat palitan ng amo ang araw ng bakasyon na ito sa loob ng animnapung (60) araw pagkatapos ng nasabing araw na walang pasok. VII. Mga Benepisyo: Ang mga ito ay obligadong ibigay ng employer kahit sino mang partido ang maghinto ng kontrata, ito ay ang tinatawag na contractual obligations ng isang employer. i. Libreng pamasahe sa eroplano ng domestic helper papunta ng Hong Kong at pabalik ng Pilipinas o kung sakali mang ang kontarata ay matapos o matigil ng mas maaga. Kasama rin dito ang pamasahe ng domestic worker papunta ng probinsyang pinanggalingan sa Pilipinas. ii. Kailangan din ng employer na bigyan ang domestic helper ng baon sa pagbiyahe na nasa HK$ iii. Lahat din ng gastusin sa proseso ng pag-aayos ng kontrata sa lokal na ahensya ng gobyerno sa Pilipinas gaya ng POEA, OWWA, at iba pa ay dapat bayaran pabalik ng amo kapag may ipinakitang resibo.

19 Laman ng Employment Contract iv. v. VIII. Iba pang Benepisyo ng Kailangan ng Katibayan i. ii. iii. Ang domestic helper ay may karapatan sa libreng tirahan na may ilaw, tubig, at higaan sa pagtulog. Ang domestic helper ay may karapatan sa libreng pagkain. Kung hindi naman ay dapat bigyan ng amo ang domestic helper ng HK$750 buwan buwan para sa gastusin nito sa pagkain. Kompensasyon para sa sakit o injury- dito ay dapat ng mayroon ang domestic helper ng employee s compensation insurrance mula sa amo, kung wala naman ay dapat sagutin ng amo ang lahat ng gastusing medikal ng domestic helper na nakuha habang namamsukan sa amo. Maaaring makakuha ng sick leave ang domestic helper ngunit kailangan ng katibayan mula sa doktor na tinatawag na sick leave certificate at ipresenta naman ito sa amo pagkatapos. Ang sick leave allowance ay maaari lamang makuha kung ito ay apat na araw pataas. Kung ito naman ay apat na araw pababa ay walang makukuha na allowance ang domestic helper. Habang nasa sick leave ang employer ay bawal na ipasawalang bisa o itigil ang napagkasunduang kontrata. iii. iv. Para sa amo o employer maaari niyang ihinto ang kontrata kung ang domestic helper ay: 1. Hindi sumusunod sa utos ng amo ayos sa pinagkasunduang trabaho; 2. Mali o masamang pag-uugali; 3. Aminado sa pagnanakaw o panloloko; 4. Laging hindi pagsunod sa dapat gawin sa trabaho. Para sa domestic helper maaari niyang ihinto ang kontrata kung: 1. Kinatatakutan niya ang pisikal na kaligtasan sa kamay ng amo o pananakit, pati na rin ang nakakahawang sakit; 2. Di-makatong pagtrato ng amo sa domestic helper; 3. Namamasukan na sa loob ng limang taon ngunit napatunyan na hindi na kaya ang trabahong pinagagawa sa kanya. IX. Sa Paghinto ng Kontrata 15 i. ii. Maaaring ang amo/employer o ang domestic helper ang maghinto ng kontrata sa pamamagitan ng pagbibigay ng isang buwang pasabi o paalala. Ito rin ay dapat ipaalam sa Immigration Department at Labour Department. Kung isa sa dalawang partido ang hindi makapagbigay ng abiso ukol sa paghinto ng kontrata, isang buwan bago ito umepekto ay kailangan nitong magbayad ng isang buwang halaga ng suweldo.

20 Gabay Para Makaiwas sa Illegal Recruitment Ano ang Illegal Recruitment? 32 Alinsunod sa Artikulo 13 ng Labor Code ng Pilipinas, ang pinakasimpleng depinisyon ng Illegal Recruitment ay ang pagkalap ng mga manggagawang Pilipino para magtrabaho sa ibang bansa ng walang lisensya o walang awtoridad mula sa POEA. Iba Pang Anyo ng Illegal Recruitment Pagsingil o pagtanggap ng pera na mas malaki pa sa kinakailangang bayad; Paggawa ng mga pekeng dokumento na may kaugnayan sa recruitment o employment; Pagbigay ng maling impormasyon o dokumento para lamang makakuha ng lisensya o awtoridad sa ilalim ng Labor Code; Pagpilit sa manggagawa na umalis sa kasalukuyang trabaho para alokan ng iba pang trabaho sa ibang bansa; Pagpadala ng mga manggagawa sa mga lugar na mapanganib sa kalusugan, moralidad o sa dignidad ng Pilipinas; Pagpalit o pagbago ng employment contracts na walang pahintulot mula sa Department of Labor and Employment; Pagtago ng mga dokumentong may kaugnayan sa pagbiyahe ng OFW kapalit ng pera; Hindi pagsumite ng mga ulat tungkol sa katayuan ng trabaho, placement vacancies, remittances ng foreign exchange earnings at iba pang impormasyon na may kinakailangang malaman ng Secretary ng Labor and Employment. Paano Makakaiwas sa Illegal Recruitment 33 (Tignan ang mga litrato sa susunod na pahina para sa mas detalyadong explanasyon) Paalala: Para siguradong lisensyado ang ahensyang balak aplayan o inaaplayan, tumungo sa POEA website ( asp?mode=all) para sa kumpletong listahan ng mga accredited na ahensya. 16

21 Gabay Para Makaiwas sa Illegal Recruitment 17

22 Mga Dapat at Di-Dapat Gawin sa Hong Kong 34 Bumati ng magalang at maayos kapag may nakitang kakilala o bagong nakilala. Ugaliing magsuot ng damit na konserbatibo para ika'y hindi mabastos at mabigyan ng tamang paggalang. Irespeto ang Chinese na tradisyon, kultura, kalakaran, pagsasanay, at mahigpit na sundin ang kanilang mga batas at regulasyon. MGA DAPAt GAWIN SA PAGTIRa SA HONGKONG pilipinas pasaporte Huwag kalimutang dalhin at itago lagi ang pasaporte sa iyo. Huwag kalimutang bumati at sumagot ng magalang kapag kinausap ng ibang tao. Huwag ipakita at ilabas ang iyong galit sa pampublikong lugar. MGA HINDI DAPAt GAWIN SA PAGTIRa SA HONGKONG Laging sumunod sa oras na nakatakda, at subukang huwag mahuli sa oras. Huwag magsuot ng damit na nagpapakita masyado ng katawan o balat. blah blah blah blah Magpakita ng maayos at magalang na pag-uugali sa lahat ng oras Huwag magsasabi ng masamang mga komento ukol sa ibang tao o mga bagay na nakikita sa paligid. 18 Itago ang mga importanteng pag-aari o gamit sa ligtas na lugar. pilipinas pasaporte Itago ang iyong pasaporte sa iyong posesyon, ito ay iyong personal na pag-aari. Ilegal sa parte ng employer kung ito ay kunin at itago para sa iyo. a) Droga kagaya ng mga sumusunod: "opium, morphine, heroin, cocaine, cannabis, methadone, psychotropic drugs like stimulants, Amphetamine, Ecstasy, Benzodiazepine, Antibiotics like penicillin, tetra-cycline, corticosteroid, etc." b) Mga Kemikal kagaya ng "Acetic Anhydride, Ephedrine c) Armas at sandata, granada, paputok, at ibang mga bagay na pwedeng sumabog d) Mga hayop at halaman. e) Mga nanganganib na uri o "endangered species". f) Mamahaling alahas o dyamante g) Karne- baboy at manok h) Mga produktong sigarilyo Huwag dalhin ang mga sumusunod sa HongKong! Huwag magdala ng kahit anong nakakaadik at nakakasamang droga sa lungsod. Paalala: Ang pagkakaroon ng dalawang trabaho o employer ay hindi legal sa batas, tanging ang nakasaad sa employment contract na tirahan ang pwedeng pagsilbihan. Huwag kumuha ng litrato ng airport, at ng ilang mga relihoyoso at pampublikong imprastraktura. pilipinas pasaporte $ Huwag gamitin ang iyong pasaporte bilang kolateral sa pagloloan ng pera. pilipinas pasaporte Huwag isangla ang iyong pasaporte. $ Huwag makipagtungo sa mga iligal na nagpapautang. $

23 Mga Paglabag at Nararapat ng Parusa Para sa mga Land-Based Worker Kabilang ang mga House Helper at Domestic Helper 35 Ang mga sumusunod ay nakasaad ng malinaw sa mga Batas at Regulasyon na ipinapatupad ng POEA: Ang mga Sumusunod ay Seryosong Paglabag sa Batas at ang mga Karampatang Kaparusahan 1 Ang paggawa ng isang mabigat na kasalanan o krimen na dapat maparusahan ng batas ng Pilipinas at batas ng bansang pinagtratrabahuhan. Unang Paglabag: Anim na buwan at isang araw hanggang Isang (1) taon na pagsuspinde mula sa pagsali sa Overseas Employment Program. Pangalawang Paglabag: Permanenteng pagkatanggal o diskuwalipikasyon. Ang mga Sumusunod Naman ay mga Mas Mababang Paglabag sa Batas at ang mga Karampatang Kaparusahan 1 Pagsumite o paggawa ng mga pekeng impormasyon o dokumento para maaprubahan ang aplikasyon sa trabaho o employment. Unang Paglabag: Dalawa hanggang anim na buwan (2-6) na pagsuspinde mula sa pagsali sa Overseas Employment Program. Ikalawang Paglabag: Anim na buwan at isang araw hanggang Isang (1) taon na pagsuspinde mula sa pagsali sa Overseas Employment Program. Ikatlong Paglabag: Permanenteng pagkatanggal o diskuwalipikasyon. 2 Hindi makatarungang pagtanggi na umalis patungo sa bansa o lugar na pagtratrabahuhan pagkatapos na lahat ng paggawa at pag-alis na dokumento ay naaprubahan na ng mga ahensya ng gobyerno na kinakailangan. Unang Paglabag: Anim na buwan at isang araw hanggang Isang (1) taon na pagsuspinde mula sa pagsali sa Overseas Employment Program. Pangalawang Paglabag: Permanenteng pagkatanggal o diskuwalipikasyon. 2 Hindi makatarungang paglabag sa employment contract. Unang Paglabag: Dalawa hanggang anim na buwan (2-6) na pagsuspinde mula sa pagsali sa Overseas Employment Program. Ikalawang Paglabag: Anim na buwan at isang araw hanggang Isang (1) taon na pagsuspinde mula sa pagsali sa Overseas Employment Program. Ikatlong Paglabag: Permanenteng pagkatanggal o diskuwalipikasyon Pagnakaw o pagkuha ng pondo o pera ng kumpanya at/o mga kagamitan na ipinagbilin ng kasamahan sa trabaho para ipadala sa kanilang pamilya o kaanak sa Pilipinas. Unang Paglabag: Dalawa hanggang anim na buwan (2-6) na pagsuspinde mula sa pagsali sa Overseas Employment Program.

24 Mga Paglabag at Nararapat ng Parusa Para sa mga Land-Based Worker Kabilang ang mga House Helper at Domestic Helper Ikalawang Paglabag: Anim na buwan at isang araw hanggang Isang (1) taon na pagsuspinde mula sa pagsali sa Overseas Employment Program. Ikatlong Paglabag: Permanenteng pagkatanggal o diskuwalipikasyon. Ang mga Sumusunod Naman ay mga Mas Mababang Paglabag sa Batas at ang mga Karampatang Kaparusahan 4 Bayolasyon sa mga sagradong ritwal at kaugalian ng bansang pinagtratrabahuhan. Unang Paglabag: Dalawa hanggang anim na buwan (2-6) na pagsuspinde mula sa pagsali sa Overseas Employment Program. Ikalawang Paglabag: Anim na buwan at isang araw hanggang Isang (1) taon na pagsuspinde mula sa pagsali sa Overseas Employment Program. Ikatlong Paglabag: Permanenteng pagkatanggal o diskuwalipikasyon. Paalala: Kahit sino ay may karapatang magsampa ng kaso o reklamo laban sa Domestic Helper o House Helper (Land Based OFW), maaari itong gawin sa POEA at nasa ilalim ng panunumpa. Ang POEA naman ay magsasagawa ng aksyon at lilitisin ang kaso o reklamo sang ayon sa impormasyon na galing sa OFW. 20

25 Ang Iba Pang Posibleng mga Paglabag ng mga OFW/ Domestic Helper/House Helper: beer A A STRIKE!! STRIKE!! STRIKE!! Adiksyon sa droga o posesyon ng ipinagbabawal at delikadong gamot; Paglalasing, lalo na kung ang batas ng bansang pinagtratrabahuhan ay mahigpit na ipinagbabawal ang mga nakalalasing na inumin, kemikal, at iba pang kagaya nito; Pagtakas o pag-abandona sa employer; A A Pagsusugal o iba pang kagaya nito, lalo na kung ang batas ng bansang pinagtratrabahuhan ay mahigpit na ipinagbabawal ang mga ito; Nagpapasimuno o sumasali sa mga strike o alinmang paghinto ng trabaho kung saan ang mga batas ng pinagtratrabahuhan ay ipinagbabawal ang mga nasabing kilos; Paggawa ng kaguluhan o preblema sa lugar ng pinagtratrabahuhan; $ Pagnanakaw at panloloob; Vandalism employment contract $ Code of discipline Prostitusyon, Imoralidad, at Kalaswaan; Bandalismo o pagsira sa pagmamay ari ng kompanya o ng pinagtratrabahuhan. Pagdadala ng baril o pagmamay ari ng nakakamatay na armas; Ang hindi pagsunod sa mga nakasaad sa employment contract; Ang hindi pagbayad sa mga panunugutan sa pagbalik ng Pilipinas; Ang hindi pagsuporta sa pamilya; Ang hindi pagsunod sa "Code of Discpiline for Overseas Wokers." 21

26 Dagdag na Gabay Mula sa Migrante 37 1 Ipaalam sa pamilya kung ano ang pangalan ng agency, amo, magkano ang suweldo at saan ang lugar na pagtratrabahuhan. Agency 2 Ipaxerox lahat ng mga dokumento na may kinalaman sa pag-alis at mag-iwan ng kopya sa pamilya. xerox original amo magkano ang sweldo saan magtat rabaho Ipaalam din sa Migrante ang lahat na mga impormasyon na 3 may kinalaman sa pag-alis para masabihan ang Migrante Chapter sa bansang pagtratrabahuhan. migrante internat ional 22

27 ang pagdating pag-alis sa sa ibang pilipinas bansa Karaniwan talaga na nangyayari sa halos lahat ng bansa, kapag first-timer ka at nakita yung passport mo na Pilipino, talagang mararamdaman mo yung ibang klaseng paghihigpit dahil Pilipino ka. Kahit meron kang mga dokumento. 23 -Mr. Gary Martinez, Presidente ng Migrante International

28 Ang PagDATING SA IBANG BANSA Lokasyon at Numero ng Embahadang Pilipinas, OWWA at POLO Embahada sa Hong Kong 38 Consul General: Address: Tel No: Fax: Address: Hon. (Mr.) Noel Eugene Eusebio M. Servigon 14th Floor, United Centre, 95 Queensway, Admiralty, Hong Kong SAR (852) (852) ; (852) OWWA Hong Kong 39 Mobile: Address: POLO Hong Kong 40 Labor Attache I: Labor Attache II: Tel No: Fax: (852) ; (852) Ms. Ma. Teresa B. Olgado Mr. Manuel C. Roldan (852) ; (852) (852)

29 Ang PagDATING SA IBANG BANSA Dagdag na Gabay Mula sa Migrante 41 Napakaimportante na tandaan ang mga impormasyon na may kaugnayan sa tradisyon, kultura at mga kaugalian ng tao sa lugar ng pinagtratrabahuhan kumilos ang mga tao sa inyong araw-araw. Tradisyon kult ura kaugalian ng ta o Kailangang matutuong mag-obserba kung paano kapaligiran kapag walang alam tungkol sa kanilang kultura para maiwasang magkamali. Pagkatapos, pag-aralan ang lahat ng mga natutunan at i-apply ang lahat ng ito sa good morning ma'am. Kapag hindi naman sigurado sa isang bagay, 4 mas mabuting hintayin muna na iba ang 5 Importante din na palaging nasainyo ang inyong "cellphone" para bukas parin ang linya ng gumawa para malaman ninyo ang kahihinatnan. komunikasyon ninyo sa inyong pamilya sa Pilipinas kung sakaling may masamang mangyari. 25

30 ano ang aking ang pag-alis sa pilipinas GAGAWIN SAKALING MAY MANGYARI Para sa Asya, mga kasong may kaugnayan sa contract violations ang mga kasong madalas naming mahawakan. Yun yung hindi tama na pamamasahod. Yung paglabag talaga, kung masunod man yung suweldo, hindi naman nasusunod yung oras ng trabaho at illegal termination. Basta labor violations ang pinakamatingkad sa Asya. 26 -Mr. Gary Martinez, Presidente ng Migrante International

31 ANO ANG AKING GAGAWIN SAKALING MAY MANGYARI Mga Kailangang Gawin Kung Sakaling Magkaroon ng Kaso Ipagbigay alam sa Embahada ng Pilipinas o POLO ang kaso. Makipag-ugnayan sa abogadong tinalaga ng DFA para mapabilis ang pag-absuwelto ng kaso. Ipaalam ang buong kwento, ibigay ang lahat ng kailangang impormasyon at ipakita ang mga kinakailangang dokumento. Dagdag na Gabay Mula sa Migrante 43 Alamin ang Criminal Justice System sa bansang 1 pinagtratrabahuhan. 2 Bago magsampa ng kaso, humingi muna ng payo sa mga NGOs tulad ng Migrante International para malinawan sa kasong kinasasangkutan. migrante internat ional CRIMINAL JUSTICE SYSTEM 27

32 ANO ANG AKING GAGAWIN SAKALING MAY MANGYARI Mga Kailangang Dokumento Para Magsampa ng Kaso 44 Kumpletong Salaysay OFW Information Sheet Agency Verification Form POEA Approved Contract PDOS Certificate Photocopy ng Pasaporte Resibo Payslip Certificate of Indigency Iba pang mga dokumentong may kinalaman sa deployment na makakatulong sa kaso TANDAAN: Kung sakaling kayo ay naging isang biktima, o ang inyong kapamilya, o kaya naman may kakilala kayong biktima ng pangaabuso, exploytasyon, illegal termination, human trafficking, o kapabayaan mula sa gobyerno, huwag kayong magdalawang isip na magsumbong sa Migrante International. Nandito kami para tulungan kayo. I-click lamang ang link na ito: ( org/?page_id=1187t) at sagutan ang mga patlang sa Migrante Online Grievance Form. Sa pamamagitan nito, maipapaabot sa Migrante International ang nais ninyong iparating at agaran naman kayong matutulungan. 28

33 NOTES 29 1 U.S. Department of State, Bureau of Near Eastern Affairs. (2011). Background note: Hong Kong. Retrieved from 2 Overseas Workers Welfare Administration. (2012). PDOS materials: Hong- Kong. Retrieved from 3 Philippine Overseas Employment Agency. (2010). OFW deployment per country and skill new hires. Retrieved from stats/2010%20deployment%20by%20destination,%20occupation%20 and%20sex%202010%20-%20new%20hires.pdf 4 Department of Foreign Affairs. (2009). Passport requirements for first-time applicants. Retrieved from 5 Philippine Overseas Employment Agency. (2011). Hiring Filipino workers. Retrieved from 6 Department of Labor and Employment. (2009). Overseas employment: What is the overseas employment certificate (OEC) issued by the POEA? Retrieved from 7 Consulate General of the Philippines Hong Kong SAR. (n.d). POEA overseas employment certificates (OECs). Retrieved from com/labor/g4.htm 8 E-Governance Center of Excellence. (n.d.). POEA s e-link: Revisited. Retrieved from &id=62&itemid=1 9 Philippine Overseas Employment Agency. (2002). POEA rules and regulations governing the recruitment and employment of land-based overseas workers. Retrieved from 10 Philippine Overseas Employment Agency. (n.d.). Name hire processing procedure. Retrieved from 11 Philippine Overseas Employment Agency. (n.d.). Citizen s charter. Retrieved from 12 Technical Education and Skills Development Authority. (n.d.). Frequently asked questions (FAQs) on assessment and certification: What is PTQCS? Retrieved from id= Technical Education and Skills Development Authority. (n.d.). Procedures and guidelines in applying for HSW NC. Retrieved from Technical Education and Skills Development Authority. (n.d.). Frequently asked questions (FAQs) on assessment and certification: What is a national certificate (NC)? A certificate of competency (COC)? Retrieved from 15 Department of Labor and Employment. (2009). Overseas employment: What are the legal documentation and processing fees that a recruitment agency is allowed to collect? Retrieved from php?mfc=2&pg=1 16 Department of Foreign Affairs. (n.d.). Passport fees. Retrieved from 17 National Bureau of Investigation. (n.d.). Online application. Retrieved from 18 Technical Education and Skills Development Authority. (2012). Procedures and guidelines in applying for HSW NC II. Retrieved from National Statistics Office. (2008). Fees collected by the office of civil registrar general by type of request. Retrieved from gov.ph/data/civilreg/ocrgrevfees.html 20 Department of Labor and Employment. (2009). Overseas employment: How much is the processing of documents at POEA. Retrieved from

34 NOTES Philippine Overseas Employment Agency. (2011). Hiring Filipino workers. Retrieved from 22 L. Perez (personal communication, June 19, 2012) 23 Department of Foreign Affairs. (2009). Mission/vision. Retrieved from Department of Labor and Employment. (2009) About DOLE. Retrieved from 25 Overseas Workers Welfare Administration. (n.d.). The OWWA. Retrieved from 26 Philippine Overseas Employment Agency. (n.d.). About POEA. Retrieved from 27 Embassy of the Republic of The Philippines South Korea. (n.d.). Philippine overseas labor office. Retrieved from polo.asp 28 Overseas Workers Welfare Administration. (n.d.). Pre-departure orientation seminar (PDOS). Retrieved from 29 Sayres, N. J. (2007). An analysis of the situation of Filipino domestic workers (ILO Special Action Programme to Combat Forced Labour: Mobilizing Action for the Protection of Domestic Workers from Forced Labour and Trafficking in Southeast Asia). Retrieved from International Labour Organization website: documents/publication/wcms_ pdf 30 Smales, P. (2010). The right to unite: A handbook on domestic worker rights across asia. Retrieved from Asia Pacific Forum on Women, Law and Development website: 31 Mission for Migrant Workers. (2010). Know your rights plus. Hong Kong: MFMW Ltd. 32 Department of Labor and Employment (n.d.). What is illegal recruitment? Retrieved from 33 Department of Labor and Employment. (n.d.). How to avoid illegal recruitment. Retrieved from 34 Overseas Workers Welfare Administration. (2012). PDOS materials: HongKong. Retrieved from hongkong_pdos.html 35 Villanueva, E. (2010). Gabay sa mga karapatan ng Overseas Filipino Worker. Quezon City: Central Book Supplu, Inc. 36 Ople, S. (2006). Paalis ka na pala: Gabay para sa OFW. Manila: Blas F. Ople Policy Center and Training Institute. 37 G. Martinez (personal communication, February 25, 2012) 38 Department of Foreign Affairs. (2012). Philippine embassies and consulates general directory. Retrieved from index.php/about-the-dfa/rp-embassies-consulates-a-rcos/phl-embassies-and-consulates-general 39 Overseas Workers Welfare Administration. (2012). International offices directory: Hong Kong. Retrieved from directory/international/hongkong.html 40 Department of Labor and Employment. (2011). Directory of Philippine Overseas Labor Offices (POLOs): POLO HongKong. Retrieved from G. Martinez (personal communication, February 25, 2012) 42 L. Perez (personal communication, June 19, 2012) 43 G. Martinez (personal communication, February 25, 2012) 44 Migrante International. (n.d.). Manwal ng mga para-legal. [Manual]. Cubao, QC.

35