Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan

Transcription

1 4 PY Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan EP E D C O Patnubay ng Guro Unit 4 D Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag- ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph. Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas i All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means

2 Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Ikaapat na Baitang Patnubay ng Guro Unang Edisyon 2015 Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksiyon 176 na Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito y pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad. Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay ng isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kakatawan sa paghiling ng kaukulang pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Pinagsumikapang matunton upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Tanging mga institusyon at kompanyang nakipagkontrata sa FILCOLS at yaong nakasaad lamang sa kasunduan, ang maaaring kumopya mula dito sa Patnubay ng Guro. Ang hindi nakipagkontrata sa FILCOLS ay dapat, kung ninanais makakopya, makipag-ugnay nang tuwiran sa mga tagapaglathala at sa mga may-akda. Maaaring tumawag sa FILCOLS sa telepono blg. (02) o mag- sa filcols@gmail.com ang mga may-akda at tagapaglathala. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Mga Bumuo ng Kagamitan ng Patnubay ng Guro Mga Manunulat: Entrepreneur & ICT Eden F. Samadan, Marlon L. Lalaguna, Virgilio L. Laggui, Marilou E. Marta R. Benisano; Home Economics Dolores M. Lavilla, Imelda O. Garcia, Bernie C. Dispabiladera; Agriculture Teresita B. Doblon, Ma. Shirley A. Macawile, Ernesto R. Abletes, Judy R. Rondina; Industrial Arts Shiela Mae R. Roson, Roberto B. Torres, at Randy R. Emen Mga Konsultant: Mona T. Sasing, Cherrypyn B. Barbacena, PhD, Anicia M. Lorica, at Werson R. De Asis, PhD Mga Tagaguhit: Entrepreneur & ICT Anife S. Angelo; Home Economics Sharlyn P. Sanclaria; Agriculture Mar G. Agustin; Industrial Arts Jayson M. Gaduena, Fermin M. Fabella, at Eric C. De Guia Mga Tagatala: Erwin Karl I. Antido at Ron Ralph Kenneth L. Ocampo Mga Naglayout: Phoebe Kay B. Doñes, Paola Joy B. Doñes, at John Ralph G. Sotto Mga Tagapamahala: Glenda M. Granadozin, Rogelio O. Doñes, EdD, Marilette R. Almayda, PhD, at Marilyn D. Dimaano, EdD Inilimbag sa Pilipinas ng Vibal Group, Inc. Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS) Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax: (02) or Address: imcsetd@yahoo.com

3 PAUNANG SALITA Inihahandog itong Patnubay ng Guro (Teacher s Guide) sa mga guro ng asignaturang Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan sa Ikaapat na Baitang alinsunod sa K to 12 Enhanced Basic Education Program. Ang mga gawain sa kagamitang ito ay maingat na inihanda upang maging angkop sa edad, kultura, kakayahan, kasanayan, kaalaman, at interes ng iyong mga mag-aaral. Ito rin ang gagamitin mo upang iangkop ang mga aralin dito kung kinakailangan upang maging kaaya-aya sa mga mag-aaral ang mga gawain at pagsasanay sa mga inihandang aralin. Ang patnubay na ito ay magiging gabay mo sa buong taong pagtuturo ng Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan upang malinang nang lubos ang kakayahan sa iba t ibang lawak ng asignatura. Magagamit mo ang mga ito nang wasto at angkop sa pang-araw-araw na pamumuhay. Gayundin mabisang magamit ng mga mag-aaral ang mga kakayanan sa paghahanapbuhay upang lalo nilang mahalin ang kahalagahan ng paggawa. Ang mga gawain ng mga mag-aaral ay makikita sa Kagamitan ng Mag-aaral (KM) (Learner s Material), kung saan nakasulat ang pagsasanay, gampanin, at gawaing isasagawa sa pag-aaral ng aralin. Magiging matagumpay sila sa paggamit nito sa pamamagitan ng iyong paggabay sa kanila. iii

4 Yunit 4 Industrial Arts 209 Aralin 1 Mga Kagamitan sa Pagsusukat 210 Aralin 2 Mga Sistema ng Pagsusukat 212 Aralin 3 Pagsasalin ng Sistemang Panukat na Ingles sa 214 Metrik at Metrik sa Ingles Aralin 4 Ang Pagleletra 216 Aralin 5 Pagbuo ng Iba t Ibang Linya at Guhit 219 Aralin 6 Paggamit ng Alphabet of Lines sa Pagbuo ng 221 Linya, Guhit, at Pagleletra Aralin 7 Mga Produktong Ginagamitan ng Basic Sketching, 224 Shading, at Outlining Aralin 8 Mga Tao at Negosyo sa Pamayanan na 226 Gumagamit ng Shading, Basic Sketching, at Outlining Aralin 9 Mga Paraan sa Pagdidisenyo ng Proyekto 228 Aralin 10 Mga Kagamitan at Kasangkapan sa Pagbubuo ng 230 Disenyo Aralin 11 Pagguhit ng Disenyo o Krokis 232 Aralin 12 Mga Paraan ng Pagsasaliksik Tungkol sa Basic 234 Sketching, Shading, at Outlining Aralin 13 Ang Productivity Tools sa Paggawa ng Disenyo 236 Aralin 14 Pangkaligtasan at Pangkalusugang Panuntunan sa 238 Paggawa Aralin 15 Iba t Ibang Materyales na Matatgpuan sa 240 Pamayanan Aralin 16 Pagpapahalaga sa Natapos na Proyekto 242 Aralin 17 Wastong Pag-aayos ng Produktong Ipagbibili at 244 Pagbebenta Aralin 18 Pagtutuos ng Ginastos at Kinita 246 Aralin 19 Pagpaplano ng Proyekto Gamit ang Naunang 248 Kinita Aralin 20 Pagsasaalang-alang, Pag-iingat, at 250 Pagmamalasakit sa Kapaligiran sa Pagplano at Pagbubuo ng Produkto Tungo sa Patuloy na Pag-unlad vi

5 Aralin 21 Aralin 22 Mga Gawi na Dapat at Di Dapat Isaugali Upang Makatulong sa Patuloy na Pag-unlad Mga Regulasyon at Kautusan ng Pamahalaang Lokal Kaugnay sa Napiling Negosyong Panserbisyo at Produkto Glossary 261 vii

6 Republic of the Philippines Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City K TO 12 CURRICULUM GUIDE EDUKASYONG PANTAHANAN AT PANGKABUHAYAN (EPP) and TECHNOLOGY AND LIVELIHOOD EDUCATION (TLE) Grade 4 December 2013 ix

7 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM x

8 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM Description of Framework Technology and Livelihood Education encompasses the field of Home Economics (H.E.); Industrial Arts (IA); Agri-Fishery Arts (AFA); and Information, Communication. and Technology (ICT). The 24 TLE courses can be categorized under any of these fields. TLE as a course has two streams the TR-based TLE and the Entrepreneur-based TLE and every school has a choice as to which stream to offer, with consideration forfaculty, facilities, and resources. Both streams are based on the Training Regulations, but the Entrepreneur-based TLE embeds entrepreneurship concepts in the teaching of the various subjects in HE, IA, AFA, and ICT. TLE is geared towards the development of technological proficiency and is anchored on knowledge and information, entrepreneurial concepts, process and delivery, work values, and lifeskills. This means that the TLE that works is one which is built on adequate mastery of knowledge and information, skills and processes, and the acquisition of proper work values and life skills. The TLE that is functional is one which equips students with skills for lifelong learning. TLE that is concerned only with mere definition of terms is meaningless and shallow. TLE that is focused on mastery of skills and processes without right work values is anemic and dangerous. An effective TLE is one that is founded on the cognitive, behavioral, or psychomotor and affective dimensions of human development. Therefore teaching TLE means teaching facts, concepts, skills, and values in their entirety. The diagram likewise shows that entrepreneurial concepts also form part of the foundation of quality TLE. It is expected that TLE students, after using the Learning Modules on Entrepreneurship-based TLE, imbibe the entrepreneurial spirit and consequently set up their own businesses in the areas of Agri-Fishery Arts, Industrial Arts, Home Economics, and Information and Communication Technology. TLE by its nature is dominantly a skill subject; hence the teacher must engage students in an experiential, contextualized, and authentic teaching-learning process. It is a subject in which students learn best by doing. It is integrative in approach. For instance, it integrates entrepreneurship with all the areas of TLE. It integrates concepts, skills, and values. xi

9 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM I. LEARNING AREA STANDARD The learner demonstrates the knowledge, skills, values, and attitudes (KSVA) in Technology and Livelihood Education (TLE), which will enable him/her to gain employment, become an entrepreneur, a middle level manpower and/or pursue higher education. II. KEY STAGE STANDARDS Grades 4 6 Grades 7 10 Grades The learner demonstrates an understanding of the basic knowledge and skills in entrepreneurship & ICT, Agriculture, Home Economics, and Industrial Arts toward the improvement of personal life, family, and community The learner demonstrates an understanding of the basic concepts of selected TLE course in Home Economics, Industrial Arts, Agriculture and Fishery Arts and ICT competencies common to TLE courses such as use and maintenance of tools, observing, safety in the workplace, mensuration and calculation, and interpreting technical drawings; and gains specialized knowledge and skills in at least one TLE that would enable him/her to obtain NC II. The learner demonstrates specialized technical skills that would enable him/her to obtain NC II. xii

10 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM III. GRADE LEVEL STANDARDS GRADE LEVEL LEVEL STANDARDS The learner demonstrates basic knowledge, skills, and values in agriculture, entrepreneurship and ICT, home economics, and industrial arts that can help improve self and family life. The learner demonstrates increased knowledge, skills, and values in entrepreneurship and ICT, agriculture, home economics, and industrial arts toward improving family life and the community. The learner demonstrates enhanced and expanded knowledge in entrepreneurship & ICT, agriculture, home economics, and industrial arts towardthe improvement of the family s economic life and thecommunity. The learner demonstrates an understanding of basic concepts and underlying principles in developing fundamental skills in Exploratory Technology and Vocational Education (EPP/TLE/TVE). The learner demonstrates an understanding of his/her Personal Entrepreneurial Competencies (PECs), the environment and market, and process/production and delivery of the Technology & Vocational Education course in which he/she has specialized. The learner demonstrates an understanding of his/her Personal Entrepreneurial Competencies (PECs), the environment and market, and process/production and delivery of the Technology & Vocational Education course in which he/she has specialized. The learner demonstrates an understanding of his/her Personal Entrepreneurial Competencies (PECs), the environment and market, and process/production and delivery of the Technology & Vocational Education course in which he/she has specialized. The learner demonstrates an understanding of the principles in preparing a creative and innovative business plan as it relates with marketing, operations and human resource, and simple accounting and financial plans to determine the feasibility and viability of the business of his/her technology and Vocational specialization. 12 The learner demonstrates an understanding of of the principles in applying the business plan of his/her choice based on his/her T&VE specialization. IV. TIME ALLOTMENT Grade 4 Grade 5 Grade 6 Grade 7 Grade 8 Grade 9 Grade 10 Daily 50mins 50mins 50mins Weekly 4hours 4hours 4hours 4hours xiii

11 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM Grade 4 NILALAMAN (Content) PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) Grade 4 ICT and ENTREPRENEURSHIP Ang mag-aaral ay PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) CODE 1. Entrepreneurship 2. Ligtas at responsableng gamit ng ICT 3. Pangangalap at pagsasaayos ng impormasyong gamit ang ICT 4. Pag-susuri ng Impormasyon naipamamalas ang pangunawa sa konsepto ng entrepreneurship naipamamalas ang kaalaman at kakayahan sa paggamit ng computer, Internet, at sa ligtas at responsableng pamamaraan naipamamalas ang kaalaman at kasanayan sa computer at Internet sa pangangalap at pagsasaayos ng impormasyon naipamamalas ang kaalaman at kakayahan Ang mag-aaral ay naipaliliwanag ang mga batayang konsepto ng pagnenegosyo nakagagamit ng computer, Internet, at sa ligtas at responsableng pamamaraan nakagagamit ng computer at Internet sa pangangalap at pagsasaayos ng impormasyon nakagagawa ng table at tsart gamit ang 1.1 naipaliliwanag ang kahulugan at kahalagahan ng entrepreneurship 1.2 natatalakay ang mga katangian ng isang entrepreneur 1.3 natutukoy ang mga naging matagumpay na entrepreneur sa pamayanan, bansa, at sa ibang bansa 1.4 natatalakay ang iba t-ibang uri ng negosyo 2.1 naipaliliwanag ang mga panuntunan sa paggamit ng computer, Internet, at 2.2 natatalakay ang mga panganib na dulot ng mga di-kanais-nais na mga software (virus at malware), mga nilalaman, at mga pag-asal sa Internet 2.3 nagagamit ang computer, Internet, at sa ligtas at responsableng pamamaraan 3.1. naipaliliwanag ang kaalaman sa paggamit ng computer at Internet bilang mapagkukunan ng iba t ibang uri ng impormasyon 3.2. nagagamit ang computer file system 3.3. nagagamit ang web browser at ang basic features ng isang search engine sa pangangalap ng impormasyon 3.4. nagagamit ang mga website sa pangangalap ng impormasyon 3.5. nakokopya o nada-download sa computer ang nakalap na impormasyon mula sa Internet 4.1 nakagagawa ng table at tsart gamit ang word processing EPP4IE- 0a-1 EPP4IE- 0a-2 EPP4IE- 0b-3 EPP4IE- 0b-4 EPP4IE - 0c-5 EPP4IE - 0c-6 EPP4IE-0d- 7 EPP4IE-0d- 8 EPP4IE- 0e-9 EPP4IE- 0e-10 EPP4IE- 0f-11 EPP4IE- 0f-12 EPP4IE- 0g-13 xiv

12 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) Gamit ang ICT sa paggamit ng productivity tools upang maipakita ang numerical at tekstual na impormasyon sa pamamagitan ng mga table at tsart naipakikita ang kaalaman at kasanayan sa paggamit ng PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) productivity tools upang magpakita ng impormasyon PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) 4.2 nakagagawa ng table at tsart gamit ang electronic spreadsheet tool 4.3 nakakapag-sort at filter ng impormasyon gamit ang electronic spreadsheet tool CODE EPP4IE- 0g-14 EPP4IE - 0h Komunikasyon at kolaborasyon gamit ang ICT 6. Paglikha ng knowledge products Grade 4 AGRICULTURE 1. Pagtatanim ng halamang ornamental naipakikita ang kaalaman at kakayahan sa paggamit ng productivity tools upang lumikha ng mga knowledge product naipamamalas ang pangunawa sa kaalaman at kasanayan sa pagtatanim ng halamang ornamental bilang isang gawaing pagkakakitaan nakagagamit ng nakagagamit ng productivity tools sa paggawa ng mga knowledge products naisasagawa ang pagtatanim, pag-aani, at pagsasapamilihan ng halamang ornamental sa masistemang pamamaraan 5.1. nakapagpapadala ng sariling nakasasagot sa ng iba 5.3. nakapagpapadala ng na may kalakip na dokumento o iba pang media file 6.1. nakaguguhit gamit ang drawing tool o graphics software 6.2. nakakapag-edit ng photo gamit ang basic photo editing tool 6.3. nakagagawa ng dokumento na may picture gamit ang word processing tool o desktop publishing tool 6.4. nakagagawa ng maikling report na may kasamang mga table, tsart, at photo o drawing gamit ang iba t ibang tools na nakasanayan 1.1 naisasagawa ang mga kasanayan at kaalaman sa pagtatanim ng halamang ornamental bilang isang pagkakakitaang gawain 1.2 natatalakay ang pakinabang sa pagtatanim ng halamang ornamental, para sa pamilya at sa pamayanan 1.3 nagagamit ang teknolohiya/internet sa pagsagawa ng survey at iba pang pananaliksik ng wasto at makabagong pamamaraan ng pagpapatubo ng halamang ornamental EPP4IE 0h-16 EPP4IE - 0h-17 EPP4IE - 0i-18 EPP4IE - 0i-19 EPP4IE - 0i-20 EPP4IE - 0j-21 EPP4IE - 0j-22 EPP4AG-0a- 1 EPP4AG-0a- 2 EPP4AG-0b- 3 xv

13 NILALAMAN (Content) K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) 1.4. nakapagsasagawa ng survey upang matukoy ang mga sumusunod: mga halamang ornamental ayon sa ikagaganda ng tahanan, gusto ng mamimili, panahon,pangangailangan at kita ng mga nagtatanim pagbabago sa kalakaran sa pagpapatubo ng halamang ornamental (hal: intercropping ng halamang gulay sa halamanang ornamental, atbp) Disenyo o planong pagtatanim ng pinagsamang halamang ornamental at iba pang mga halamang angkop dito pagkukunan ng mga halaman at iba pang kailangan sa halamang ornamental paraan ng pagtatanim at pagpapatubo 1.5 nakagagawa ng disenyo ng halamang ornamental sa tulong ng basic sketching at teknolohiya 1.6 naipakikita ang wastong pamamaraan sa pagpapatubo/pagtatanim ng halamang ornamental pagpili ng itatanim paggawa/paghahanda ng taniman paghahanda ng mga itatanim o patutubuin at itatanim pagtatanim ayon sa wastong pamamaraan 1.7 naipaliliwanag ang ilang paraan ng pagpaparami ng halaman tulad ng pagtatanim sa lata at layering/marcotting 1.8 naisasagawa ang masistemang pangangalaga ng tanim pagdidilig, pagbubungkal ng lupa, paglalagay ng abono, paggawa ng abonong organiko atbp 1.9 naipakikita ang pagkamapamaraan sa paggamit ng materyales, panahon at pera sa CODE EPP4AG-0c- 4 EPP4AG- 0c-5 EPP4AG-0d- 6 EPP4AG-0e- 7 EPP4AG-0e- 8 EPP4AG-0e- 9 xvi

14 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) 2. Pag-aalaga ng hayop PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) naipamamalas ang pangunawa sa panimulang kaalaman at kasanayan sa pag-aalaga ng hayop sa tahanan at ang maitutulong nito sa pagunlad ng pamumuhay PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) naisasagawa ng ma kawilihan ang pag-aalaga sa hayop sa tahanan bilang mapagkakakitaang gawain PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) pagpapatubo ng halamang ornamental 1.10 naisasagawa ang wastong pag-aani/ pagsasapamilihan ng mga halamang ornamental 1.11 nakagagawa ng plano sa pagbebenta ng mga halaman pagsasaayos ng paninda pag-kumbinsi sa mamimili pagtatala ng puhunan at ginastos 1.12 naisasagawa nang mahusay ang pagbebenta ng halamang pinatubo 1.13 natutuos ang puhunan, gastos, kita at maiimpok 1.14 nakagagawa ng plano ng patuloy na pagpapatubo ng halamang ornamental bilang pagkakakitaang gawain 2.1 natatalakay ang kabutihang dulot ng pag-aalaga ng hayop sa tahanan 2.2 natutukoy ang mga hayop na maaaring alagaan sa tahanan. Hal. dagang costa, love birds, kalapati,isda, atbp. 2.3 naiisa-isa ang wastong pamamaraan sa pag - aalaga ng hayop pagsasagawa nang maayos na pag-aalaga ng hayop pagbibigay ng wastong lugar o tirahan pagpapakain at paglilinis ng tirahan pagtatala ng pagbabago/pag-unlad/pagbisita sa beterinaryo 2.4 nakagagawa ng plano ng pagpaparami ng alaga upang kumita napipili ang pararamihing hayop nakagagawa ng talatakdaan ng mga gawain upang makapagparami ng hayop nakagagawa ng iskedyul ng pag-aalaga ng hayop CODE EPP4AG-0f- 10 EPP4AG-0f- 11 EPP4AG-0g- 12 EPP4AG-0g- 13 EPP4AG-0g- 14 EPP4AG-0h- 15 EPP4AG-0h- 16 EPP4AG-0h- 17 EPP4AG-0i- 18 xvii

15 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) Naisasa alang alang ang mga kautusan/batas tungkol sa pangangalaga ng pararamihing hayop 2.5 naitatala ang mga pag-iingat na dapat gawin kung mag-aalaga ng hayop CODE EPP4AG-0i- 19 Grade 4 HOME ECONOMICS 1. Tungkulin sa sarili 2. Pag-uugali bilang kasapi ng maganak 3. Paglilinis ng bahay 4. Paghahanda ng masustansiyang pagkain naipamamalas ang pangunawa sa batayang konsepto ng gawaing pantahanan at ang maitutulong nito sa pagunlad ng sarili at tahanan naisasagawa ng may kasanayan ang mga gawaing pantahanan na makatutulong sa pangangalaga ng pansarili at ng sariling tahanan 1.1. naisasagawa ang tungkulin sa sarili 1.2. naisasaugali ang mga tungkulin sa sarili upang maging maayos nasasabi ang mga kagamitan sa paglilinis at pag-aayos ng sarili naipakikita ang wastong paraan ng paggamit ng mga ito naipakikita ang wastong pamamaraan ng paglilinis at pag-aayos nasusunod ang iskedyul ng paglilinis at pagaayos sa sarili 1.3. napangangalagaan ang sariling kasuotan naiisa-isa ang mga paraan ng pagpapanatiling malinis ng kasuotan(hal., mag-ingat sa pag upo, pagsuot ng tamang kasuotan sa paglalaro, atbp) nasasabi ang gamit ng mga kagamitan sa pananahi sa kamay naisasaayos ang payak na sira ng kasuotan sa pamamagitan ng pananahi sa kamay (hal. pagkabit ng butones) Naitatabi ng maayos ang mga kasuotan batay sa kanilang gamit. (hal.,pormal na kasuotan at pang-espesyal na okasyon) 1.4. napapanatiling maayos ang sariling tindig naipakikita ang maayos na pag-upo at paglakad naisasagawa ang mga Gawain na EPP4HE-0a- 1 EPP4HE-0a- 2 EPP4HE-0b- 3 EPP4HE-0c- 4 xviii

16 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) nagpapanatili ng malusog na tindig tulad ng pag-iwas sa sakit sa pamamagitan ng pagkain ng masustansyang pagkain, pagehersisyo, atbp 1.5. naipakikita ang mabuting pag-uugali bilang kasapi ng mag-anak 1.6. nakatutulong sa pag-aalaga sa matatanda at iba pang kasapi ng pamilya naiisa-isa ang mga gawin na makatutulong sa pangangalaga sa iba pang kasapi ng pamilya hal. pagbibigay ng pagkain, pagabot ng kailangang kagamitan, pagkukwento at pakikinig naisasagawa ang pagtulong nang may pagiingat at paggalang 1.7. nakatutulong sa pagtanggap ng bisita sa bahay tulad ng: pagpapaupo, pagbibigay ng makakain, tubig, atbp) pagsasagawa nang wastong pag-iingat sa pagtanggap ng bisita. (hal., hindi pagpapasok kung di kakilala ang tao) pagpapakilala sa ibang kasapi ng pamilya 1.8. natutukoy ang angkop na mga kagamitan sa paglilinis ng bahay at bakuran 1.9. naisasagawa ang wastong paraan ng paglilinis ng bahay at bakuran naisasagawa ang wastong paghihiwalay ng basura sa bahay nakasusunod sa mga tuntuning pangkaligtasan at pangkalusugan paglilinis ng bahay at bakuran nasusunod ang mga gawaing nakatakda sa sarili sa mga gawaing bahay CODE EPP4HE-0d- 5 EPP4HE-0d- 6 EPP4HE-0e- 7 EPP4HE-0f- 8 EPP4HE-0f- 9 EPP4HE-0g- 10 EPP4HE-0g- 11 EPP4HE-0h- 12 xix

17 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) Grade 4 INDUSTRIAL ARTS 1. Basic naipapamalas ang pangunawa sa batayang mensuration kaalaman at kasanayan sa pagsususkat sa pagbuo ng mga kapakipakinabang na gawaing pang-industriya at ang maitutulong nito sa pag-unlad ng isang pamayanan PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) naisasagawa nang may kasanayan sa pagsusukat at pagpapahalaga sa mga batayang gawain sa sining pang-industriya na makapagpapaunlad sa kabuhayan ng sariling pamayanan PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) naisasagawa ang mga gawaing bahay nang kusang loob at may kasiyahan nakatutulong sa paghahanda ng masustansiyang pagkain napapangkat ang mga pagkain ayon sa Go, Grow, Glow food nasusuri ang sustansiyang taglay ng mga pagkain sa almusal gamit ang food pyramid guide at ang pangkat ng pagkain nakagagawa ng plano ng ilulutong pagkain nakapagluluto at nakapaghahanda ng pagkain naibibigay ang nilutong pagkain nang kaaya-aya naipakikita ang wastong paraan ng paggamit ng kubyertos (kutsara at tinidor) Mga nasusunod ang tamang panuntunan sa pagkain angkop sa kultura naisasagawa nang may sistema ang pagliligpit at paghuhugas ng pinagkainan 1.1 Natatalakay ang mga kaalaman at kasanayan sa pagsusukat nakikilala ang mga kagamitan sa pagsusukat nagagamit ang dalawang sistemang panukat (English at Metric) naisasalin ang sistemang panukat na English sa Metric at Metric sa English 1.2 naisasagawa ang pagleletra, pagbuo ng linya at pagguhit natutukoy ang mga uri ng letra nabubuo ang ibat-ibang linya at guhit nagagamit ang alphabets of line sa pagbuo CODE EPP4HE-0h- 13 EPP4HE-0i- 14 EPP4HE-0j- 15 EPP4HE-0j- 16 EPP4HE-0j- 17 EPP4IA-0a Basic sketching, Basic shading and naipamamalas ang pangunawa sa batayang naisasagawa nang may kasanayan at pagpapahalaga ng linya, guhit, at pagleletra 2.1 natatalakay ang kahalagahan ng kaalaman at kasanayan sa basic sketching, shading, at EPP4IA-0b- 2 EPP4IA-0c- 3 xx

18 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) Outlining techniques PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) kaalaman at kasanayan sa pagbuo ng kapakipakinabang na gawaing pang-industriya at ang maitutulong nito sa pagunlad ng isang pamayanan PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) ang mga batayang gawaing sining pang-industriya na makapagpapa-unlad sa kabuhayan ng sariling pamayanan outlining PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) natutukoy ang ilang produkto na ginagamitan ng basic sketching, shading, at outlining natutukoy ang ilang tao/negosyo sa pamayanan na ang pinagkaka-kitaan ang basic sketching shading at outlining 2.2 naisasagawa ang wastong pamamaraan ng basicsketching, shading atoutlining natutukoy ang pamamaraan ng basic sketching, shading at outlining naiisa-isa ang mga kagamitan sa basic sketching, shading, at outlining ang wastong paggamit ng mga ito 2.3 nakapagsasaliksik ng wastong pamamaraan ng basic sketching, shading at outlining gamit ang teknolohiya at aklatan nagagamit ang Internet, aklat, atbp. sa pananaliksik ng mga bago at wastong pamamaraan ng basic sketching, shading at outlining nagagamit ang iba t-ibang productivitytools sa paggawa ng iba t-ibang disenyo ng basic sketching, shading at outlining naipakikita ang wastong paraan sa basic sketching, shading, at outlining 2.4 nakagagawa ng sariling disenyo sa pagbuo o pagbabago ng produktong gawa sa kahoy, ceramics, karton, o lata (o mga materyales na nakukuha sa pamayanan) nasusunod ang mga panuntunang pangkaligtasan at pangkalusugan sa paggawa nakikilala ang mga materyales na maaaring i-recycle sa pagbuo ng naidesenyong proyekto CODE EPP4IA-0d- 4 EPP4IA-0e- 5 EPP4IA-0f-6 xxi

19 NILALAMAN (Content) K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) nasusuri ang nabuong proyekto batay sa sariling puna at ng iba gamit ang rubrics 2.5 naibebenta ang nagawang proyekto natutuos ang presyo ng nabuong proyekto nakapagsasaliksik ng mga lugar na pagbibilhan ng produkto natutukoy ang ilang paraan ng pag-aakit ng mamimili ang wastong pag- aayos ng produktong ipagbibili at pagbebenta nito natutuos ang puhunan, gastos, at kita 2.6 napaplano nang kasunod na proyekto gamit ang kinita 2.7 naisasaalang-alang ang pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran sa pagplano at pagbubuo ng produkto tungo sa patuloy na pagunlad natutukoy ang epekto ng di pag-iingat sa kapaligiran naipakikita ang pang-unawa sa konseptong patuloy na pag-unlad (sustainable development) 2.8 naipakikita ang mga gawi na dapat o di-dapat isaugali upang makatulong sa patuloy na pagunlad 2.9 natutukoy ang mga regulasyon at kautusan ng pamahalaang local kaugnay sa napiling negosyong pangserbisyo at produkto CODE EPP4IA-0h- 7 EPP4IA-0i-8 EPP4IA-0i-9 EPP4IA-0j- 10 EPP4IA-0j- 11 xxii

20 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM CODE BOOK LEGEND Sample: EPP4IE-0h-22 LEGEND SAMPLE First Entry Uppercase Letter/s Roman Numeral *Zero if no specific quarter Lowercase Letter/s *Put a hyphen (-) in between letters to indicate more than a specific week Learning Area and Strand/ Subject or Specialization Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Grade Level Grade 4 Domain/Content/ Component/ Topic Arabic Number Competency ICT and Entreprenuership EPP4 Quarter No specific quarter 0 Week Week eight h Nakapagpapadala ng na may kalakip na dokumento o iba pang media file IE DOMAIN/ COMPONENT CODE ICT and Entrepreneurship IE Agriculture AG Home Economics HE Industrial Arts IA xxiii

21 209

22 Ind. Arts Aralin 1 MGA KAGAMITAN SA PAGSUSUKAT I. NILALAMAN: Sa araling ito, ay matututuhan ng mga mag-aaral ang mga paraan na angkop sa pagsususukat ng isang bagay. Upang maging matagumpay sa pagsusukat, kailangang gumamit ng mga kasangkapang panukat. Ang mga kagamitang panukat ay may iba t ibang gamit. May panukat na ginagamit sa pagsukat ng kapal, lapad, at haba ng isang table. Mayroong ginagamit sa mga guhit at linya. Mayroon ding ginagamit na panukat sa kapantayan ng isang table. At gamit panukat sa arko o digri ng isang guhit. II. LAYUNIN: 1. Naipaliliwanag ang gamit ng bawat kagamitan sa pagsusukat 2. Naiisa-isa ang paggamit ng bawat kagamitan sa pagsusukat 3. Naipamamalas ang kahalagahan ng bawat kagamitan sa pagsusukat III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: IV. PAMAMARAAN: Mga Kagamitan sa Pagsusukat Aralin 1 K to 12 EPP4IA-Oa-1 steel square, iskwala, meter stick, pull-push rule, zigzag rule, protraktor, ruler, triangle, t-square A. PAGGANYAK Ipakita sa mga bata ang ruler at itanong: Saan ginagamit ang ruler? Paano ginagamit ang ruler? B. PAGLALAHAD Magpakita pa ng iba t ibang uri ng kagamitang panukat sa mga bata at itanong; 1. Paano ginagamit ang sumusunod na kagamitang panukat? iskwalang asero meter stick zigzag rule pull-push rule protraktor tape measure t-square triangle ruler 210

23 2. Isulat sa pisara ang kanilang mga sagot at iugnay ito sa aralin. 3. Bigyan ng pagkakataon ang ilang mag-aaral na ikuwento ang karanasan sa paggamit ng mga kasangkapang panukat. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN 1. Talakayin ang sagot ng mga mag-aaral na iyong isinulat sa pisara. 2. Simulan ang talakayan sa pamamagitan ng sumusunod na tanong. Bakit kailangang gumamit ng kasangkapang panukat? Paano gamitin ang mga kasangkapang ito? Hayaan ang mga mag-aaral na magbigay ng kanilang mga palagay tungkol sa aralin. 3. Bigyan sila ng malayang pagpapahayag ayon sa kanilang pang-unawa. 4. Ipabasa ang Linangin Natin sa LM. Talakayin ang aralin tungkol sa mga kasangkapang panukat at iugnay rito ang mga kasagutan ng mga mag-aaral na nakasulat sa pisara. 5. Itanong sa mga mag-aaral ang kanilang karanasan sa pagsusukat na ginawa. 6. Ipagawa ang isa pang gawain sa LM. Maaaring iugnay ang aralin na ito sa Matematika tungkol sa pagsusukat. Gawain: Pasagutan sa mga bata. Lagyan ng tsek (a) ang espasyo kung ano ang wastong kagamitan sa pagsusukat ang gagamitin sa mga bagay na nasa tsart. Bahaging Susukatin 1. lapad ng kartolina 2. haba ng kawayan 3. takip ng lata ng gatas 4. taas ng drowing 5. ibabaw na bahagi ng table Ruler Steel Square Iskwala Pull-push rule Protraktor Triangle 211

24 V. PAGTATAYA: D. PAGLALAHAT Ipabasa sa mga bata ang Tandaan Natin na nasa LM. Ipasagot sa mga mag-aaral ang ginagamit sa pagsusukat sa sumusunod. Tingnan sa Gawin Natin sa LM. VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Sagutin ang Pagyamanin Natin sa LM. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Millare, Romeo A., Edukasyong Pangkabuhayan,p.13 Ind. Arts Aralin 2 I. NILALAMAN: MGA SISTEMA NG PAGSUSUKAT Sa araling ito, ay matututuhan ng mga mag-aaral ang dalawang sistema ng pagsusukat. Matututuhan din ng mga mag-aaral ang pagsusukat gamit ang dalawang sistema na kalimitang ginagamit sa gawaing pangindustriya. II. LAYUNIN: 1. Nakikilala ang dalawang sistema ng pagsusukat 2. Nagagamit ang dalawang sistema ng pagsusukat sa mga gawaing pang-industriya 3. Napapapahalagahan ang tamang paggamit ng dalawang sistema ng pagsusukat III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: Mga Sistema ng Pagsusukat (English at Metric) Aralin 2 K to 12 EPP4IA-Oa-1 ruler, tape measure, triangle, t-square, try square, drowing ng kaputol ng ruler IV. PANIMULANG PAGTATASA: Itanong sa mga mag-aaral. 1. Ano-ano ang dalawang sistema ng pagsusukat? 2. Ano-ano ang mga yunit na bumubuo sa bawat sistema? 212

25 V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Ipakita sa mga mag-aaral ang isang pinalaki o drowing ng ruler at itanong; Saan ginagamit ang ruler? Paano ginagamit ang ruler Ano-ano ang ibig sabihin ng mga guhit at linyang makikita sa ruler? B. PAGLALAHAD Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang bawat bahagi ng ruler at mga yunit na bumubuo rito. Tingnan sa Linangin Natin sa LM. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Gawain 1: Ipagawa sa mga mag-aaral Sukatin ang lapad ng pinto sa silid-aralan gamit ang pull push rule ayon sa Sistemang English. Ibigay ang katumbas na sukat at lapad ng pinto sa Sistemang Metrik. Gawain 2: Sukatin ang sumusunod na guhit gamit ang mga yunit sa sistemang English. (Iguhit ang sumusunod na linya ayon sa ibinigay na sukat.) 1. 3 mm ½ pulgada 3. 5 ½ sm. 4. ¾ pulgada mm. Gawain 3: Lagyan ng tsek (a) ang kahon kung ang yunit ng pagsusukat ay Sistemang English o Metrik. English Metrik 1. yarda 2. sentimetro 3. pulgada 4. metro 5. desimetro 213

26 D. PAGLALAHAT VI. PAGTATAYA: Ang pagsusukat ay may dalawang sistema. Ito ay Sistemang English at Sistemang Metrik. Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawin Natin sa LM. VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Ipagawa sa mga mag-aaral ang Pagyamanin Natin sa LM. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Millare, Romeo A., Edukasyong Pangkabuhayan, p-16 Ind. Arts Aralin 3 I. NILALAMAN: PAGSASALIN NG SISTEMANG PANUKAT NA INGLES SA METRIK AT METRIK SA INGLES Katulad ng ibang uri ng pagsusukat, ang bawat yunit ng pagsusukat ay may katumbas na sukat sa kaparehong sistema. Subalit mayroon ding pagsasalin ng pagsusukat sa magkaibang sistema ng pagsusukat. Halimbawa, kung ang sukat ay nasa Sistemang English, maaari itong isalin sa Sistemang Metrik. II. LAYUNIN: 1. Nauuunawan ang paggamit ng Sistemang English at Metrik 2. Naisasalin ang sistemang panukat na English sa Metrik at Metrik sa English 3. Naibibigay nang wasto ang pagsusukat sa Sistemang English at sa Metrik III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: Pagsasalin ng Sistemang Panukat na English sa Metrik at Metrik sa English Aralin 3 K to 12 EPP4IA-Oa-1 tsart ng mga yunit ng panukat ng English, metrik ruler 214

27 IV. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Ipagawa ito sa mga bata. Maaari nilang hulaan ang yunit ng pagsusukat na ginagamit ayon sa dalawang sistemang nakalagay sa ibaba. Ipalagay ang bawat yunit ng pagsusukat sa kolum ng Sistemang English kung ang yunit ay English sa Sistemang Metrik kung ito ay Metrik. Yunit ng pagsusukat Sistemang English Sistemang Metrik Pulgada sentimetro metro kilometro yarda B. PAGLALAHAD Gawain 1: Ipagawa ang sumusunod sa mga mag-aaral. Ipagamit ang ruler sa paggawa ng guhit o linya na pahalang sa papel na may sukat na: 1. pulgada 2. 1 ½ pulgada milimetro 4. 3 sentimetro 5. 3 ¼ pulgada Gawain 2: Ipagawa din ang gawain B. Sukatin muli ang mga guhit gamit ang mga yunit ng pagsusukat sa ibaba. 1. milimetro 2. sentimetro 3. sentimetro 4. pulgada 5. desimetro C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Mga simbulo ng bawat yunit ng pagsusukat pulgada = piye = yarda = yd. milimetro = mm. sentimetro = sm. desimetro = dm. metro = m. kilometro = km. 215

28 Gawain 3: Ipagawa ang isa pang gawain sa LM. Maaaring isanib ang araling ito sa Matematika tungkol sa pagsusukat. Gawain 4: Ipasagot ang mga tanong: 1. Ang linear measurement ba ay pagsusukat ng distansiya? 2. Ang milimetro ba ay ang pinakamahabang yunit sa sistemang Metrik? 3. Ang 100 sentimetro ba ay katumbas ng 1 m.? 4. Kung ang isang yarda ay katumbas ng isang talampakan, ang 9 piye ba ay katumbas ng 3 yarda? 5. Ang lapad ng isang kahon ay 3 piye at 18 pulgada, ilang yarda ito? D. PAGLALAHAT Ipasabi sa mga bata na ang bawat pagsusukat ay may katumbas na sukat sa sistemang English at sa Metrik. V. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga bata ang Gawin Natin sa LM. VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Ipagawa sa mga bata: Sukatin ang pakuwadradong mesang kainan sa bahay. Ibigay ang katumbas na sukat nito sa pulgada, piye at sentimetro. Ipaulat sa harap ang kinalabasan ng inyong gawain. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Millare, Romeo A. Edukasyong Pangkabuhayan, p 16 / 17 Ind. Arts Aralin 4 ANG PAGLELETRA I. NILALAMAN: Ang pagleletra ay malayang ginagawa upang makabuo ng mga letra at numero sa pamamagitan ng kamay. Ito ay hindi lamang isinusulat kundi sadyang inileletra, sapagkat ang gayon ay higit na madali at mabilis isagawa bukod pa sa bihirang pagkakaroon ng pagkakamali. May iba t ibang uri ng letra.sa bawat uri nito ay may iba t ibang disenyo at gamit.ang gamit nito ay naaayon din sa paggagamitan nito.may mga letrang simple at may komplikado ang disenyo. 216

29 II. LAYUNIN: 1. Nakikilala ang mga uri ng letra 2. Natutukoy ang mga uri ng letra 3. Napahalagahan ang gamit ng mga uri ng letra III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: IV. PAMAMARAAN: Mga Uri ng Letra Aralin 4 K to12 EPP4IA-Ob-2 tsart ng iba t ibang uri ng letra A. PAGGANYAK Ipakita sa mga mag-aaral ang mga larawan na may nakaukit na iba t ibang uri ng letra. harapan ng munisipyo diploma karatula lumang gusali antique shop lapida disenyo sa t-shirt B. PAGLALAHAD Ituro sa mga mag-aaral ang iba t ibang uri ng letra. Pansinin ang pagkakaiba ng bawat isa. Gothic Roman Text Script Ipasanay sa mga bata ang pagguhit ng letra batay sa ilustrasyon sa ibaba. Tingnan sa Linangin Natin sa LM. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ipaunawa sa mga bata ang kahalagahan ng sumusunod: Ang mga letra ay inuri sa sumusunod: 1. Malalaking letrang patayo na isahang istrok 2. Maliliit na letrang patayo na isahang istrok 3. Malalaking letrang pahilis na isahang istrok 4. Maliliit na letrang pahilis na isahang istrok 217

30 Dapat na sunding mabuti ang distansiya ng mga titik kapag nagleletra. Kinakailangan ding gumamit ng mga linyang susundan. Itanong sa mga mag-aaral: 1. Bukod sa sertipiko at mga diploma, saan pa maaaring gamitin ang estilo ng pagtititik na text? 2. Bakit tinatawag na pinakasimpleng uri ng letra ang Gothic? 3. Maaari bang pagkakakitaan ang pagtititik o pagleletra? D. PAGLALAHAT Sabihin sa mga mag-aaral Ang letra ay may iba t bang uri. Ang bawat uri ay may kani-kaniyang gamit at kahalagahan. V. PAGTATAYA: Ipasulat sa mga mag-aaral ang titik ng alpabetong English gamit ang iba t ibang uri ng letra. Isagawa ang Gawin Natin sa LM. VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Sabihin sa mga mag-aaral: Ituloy ang di natapos na gawain sa bahay. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Roy Narvaez Ropa, Sining Praktikal 218

31 Ind. Arts Aralin 5 PAGBUO NG IBA T IBANG LINYA AT GUHIT I. NILALAMAN: Ang isang disenyo ay binubuo ng linya at guhit. Kaugnay nito may iba t ibang uri ng linya. Ang bawat linya ay may kani-kaniyang gamit. Iyan ang buod ng ating araling tatalakayin, ang pagbuo ng iba t ibang linya at guhit. II. LAYUNIN: 1. Naipakikita ang tamang paraan sa pagbuo ng iba t ibang linya at guhit 2. Nakaguguhit ng iba t ibang linya at guhit 3. Nakapagbibigay ng puna at mungkahi sa ginawa ng mga kaklase III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: IV. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Pagbuo ng Iba t ibang Linya at Guhit. Aralin 5 K to12 EPP4IA-Ob-2 tsart ng iba t ibang linya at guhit larawan ng mga istruktura na nagpapakita ng iba t ibang linya at guhit Ipakita ang mga larawan na naglalarawan ng iba t ibang linya o hugis katulad ng gusali, tulay, puno, kalsada, tao, sasakyan, at iba pa. B. PAGLALAHAD Itanong sa mga mag-aaral Anong mga linya ang nakita ninyo sa mga larawang ipinakita? Bakit ang mga linyang nabanggit ang inyong ginamit? Ipaliwanag sa mga mag-aaral: Tumingin sa paligid, ilarawan ang mga linya o guhit na inyong nakikita. Kung ating mapapansin sa ating paligid, tayo ay napapaligiran ng linyang tuwid, patayo at pahilis. Mayroon ding mga pa-zigzag, pakurba, at pabilog. 219

32 Sa gawaing pang-industriya napakahalaga ang working drawing. Ito ay nagpapakita ng larawan o kabuuan ng proyektong gagawin. Ang working drawing ay binubuo ng alphabet of lines o alpabeto ng linya. Sundan sa Linangin Natin sa LM. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN 1. Ang linyang panggilid o border line ang pinakamakapal o pinakamaitim na guhit. 2. Ang linyang nakikita o visible line ay para sa nakikitang bahagi ng inilalarawang bagay. 3. Ang linyang di-nakikita o invisible line ay nagpapakita ng natatakpang bahagi ng inilalarawang bagay. 4. Ang linyang panggitna o center line ay nagpapakita ng axis o gitnang mga hugis simetrikal tulad ng washer, gear at rimatse. 5. Ang extension line ay ipinakikita ang pagkakatapat ng tanawin at hangganan ng mga sukat ng inilalalarawang bagay. 6. Ang linyang panukat o dimension line ay nagpapakita ng kapal, lapad at haba ng larawan. 7. Ang linyang panturo o leader line ay nagpapakita ng sukat o bahagi ng isang bagay. 8. Ang linyang pantukoy o reference line ay tumutukoy ng isang bahagi ng inilalarawang bagay. 9. Ang long break line ay nagpapakita ng pinaikling bahagi ng isang mahabang bagay na inilalarawan. Ipalarawan sa mga piling mag-aaral ang Alpabeto ng Linya. D. PAGLALAHAT Sabihin sa mga mag-aaral na ang bawat larawan ay binubuo ng mga guhit. Ito ay naglalarawan ng iba t ibang uri ng alpabeto ng linya. Ang alpabeto ng linya ay kailangan upang mabigyang-buhay ang lahat ng bagay sa ating paligid. V. PAGTATAYA: Pasagutan sa mga mag-aaral ang Gawin Natin sa LM. Kilalanin ang mga linyang ito. Isulat ang pangalan ng bawat uri ng alpabeto ng linya. VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Sabihin sa mga mag-aaral na pag-aralan ang gamit ng bawat alpabeto ng linya sa pagbuo ng ortograpiko at isometric na drowing. 220

33 KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Millare, Romeo A., Edukasyong Pangkabuhayan, p-16/17 Roy Narvaez Ropa, Sining Praktikal I. NILALAMAN: Kung ang ating alpabeto ay binubuo ng iba t ibang titik, ang ating guhit, linya, at letra ay mayroon ding tinatawag na alpabeto, ito ay ang alphabet of lines. Binubuo ito ng iba t ibang uri ng linya na ginagamit sa pagbuo ng isang working drawing na tinatawag na isometric drawing at maging sa paggawa ng orthographic drawing ng isang pigura. II. LAYUNIN: 1. Naibabahagi ang kaalaman ukol sa pagbuo ng linya, guhit, at pagleletra gamit ang alphabet of lines 2. Nagagamit ang alphabet of lines sa pagbuo ng linya, guhit, at pagleletra 3. Napapahalagahan ang gamit ng alphabet of lines sa pagbuo ng titik, guhit, at letra III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: Paggamit ng Alphabet of Lines sa Pagbuo ng Linya, Guhit, at Pagleletra. Aralin 6 K to 12 EPP4IA-Ob-2 lata ng gatas, bloke ng tabla, drowing (aysometriko at ortograpiko), lapis, kopun (maliit), t-square, triangle, ruler IV. PANIMULANG PAGTATASA: Itanong sa mga mag-aaral: 1. Saan ginagamit ang alphabets of lines? 2. Ano-anong guhit ang ginagamit sa pagbuo ng aysometriko at ortograpikong drowing? 221

34 V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Itanong sa mga mag-aaral: 1. Anong hugis ang makikita sa ibabaw at ilalim na bahagi ng isang lata? 2. Anong alpabeto ng pagtititik ang naglalarawan sa ibabaw at ilalim na bahagi ng lata? B. PAGLALAHAD Ilahad sa mga mag-aaral (Pagpapakitang muli ng isang lata) ibabaw B A harap C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN C A B ibabaw harap Sabihin sa mga mag-aaral na ang bawat bahagi ng isang bagay ay magkakaiba.kaya ang bawat bahagi ay iginuguhit nang hiwahiwalay upang makita ang eksaktong hugis nito. Ito ay tinatawag na ortograpiko. Ang kabuuang hugis nito ay tinatawag na aysometriko. 222

35 Ipaguhit ang mga bahagi ng bawat hugis. A. B. D. PAGLALAHAT VI. PAGTATAYA: Sabihin sa mga bata na ang bawat larawan ay binubuo ng mga guhit. Ito ay ipinapakita sa pamamagitan ng iba t ibang uri ng alpabeto ng linya. Ipasagot sa mga mag-aaral. Tukuyin kung anong alphabet of lines ang ginamit sa larawan. 1 2 VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magpaguhit ng isang tanawin gamit ang tatlo sa mga uri ng alphabet of lines. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Millare, Romeo A., Edukasyong Pangkabuhayan, pp 23/33 223

36 Ind. Arts Aralin 7 MGA PRODUKTONG GINAGAMITAN NG BASIC SKETCHING, SHADING, AT OUTLINING I. NILALAMAN: Alam mo ba ang iba t ibang estilo o pamamaraan na gawa ng sketching, pagguhit ng outlining, at shading ng isang imahen? Sa pag-alam ng mga pamamaraan ay makagagawa ng isang kaaya-ayang drowing ng isang bagay, tanawin, tao, at hayop. II. LAYUNIN : 1. Nababanggit ang mga produktong ginagamitan ng basic sketching, shading, at outlining 2. Nakaguguhit ng isang simpleng produkto 3. Napahahalagahan ang kaalaman sa basic sketching, shading, at outlining III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: Mga Produktong Ginagamitan ng Basic Sketching, Shading, at Outlining Aralin 7 K to 12 EPP4IA-Oc-3 lapis, kopun (short), flower vase, flashlight IV. PANIMULANG PAGTATASA: Itanong sa mga mag-aaral: Ano-ano ang mga produktong ginagamitan ng basic sketching, shading, at outlining na nakikita ninyo sa pamilihan? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Ipakita sa mga mag-aaral ang isang flower vase na nakapatong sa mesa. Itanong, Ano ang masasabi ninyo sa inyong nakikita? Muling magpakita ng flower vase na may nakatutok na nakabukas na flashlight sa harap nito. Itanong, Ano ang kaibahan sa nakita ninyo sa una? B. PAGLALAHAD 224

37 Talakayin sa mga bata na kapag naiguhit ang isang bagay na may anino ay mas nagmumukhang tunay o buhay kaysa sa walang anino. Ito ang tinatawag na shading. Ang isang tanawin ay nagiging makulay at nagmumukhang tunay kung may shade. Ito ay inuumpisahan sa pag-ii-sketch, pag-a-outline, at saka pag-shade. Ilan sa mga produktong ginagamitan nito ay: 1. painting 2. portrait 3. landscape 4. building design 5. architectural design 6. furniture design 7. damit 8. perang papel 9. at iba pang accessories C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ipaunawa sa mga mag-aaral na ang basic sketching, shading, at outlining ay ginagamitan ng iba t ibang lapis o pen depende sa materyal na paglalagyan ng disenyo. May disenyo na temporaryo at may permanente. Pag-isipin sila ng isang tanawin at ipaguhit ito sa isang malinis na kopun. D. PAGSASANIB * Sining - Pagdidisenyo * Entrepreneurship E. PAGLALAHAT Ipaliwanag sa mga mag-aaral na sa pagdidisenyo, dapat tandaan ang sumusunod: 1. Tamang modelo 2. Tamang tekstura na paglalapatan ng disenyo 3. Tamang kulay na nababagay sa modelo 4. Tamang kagamitan VI. PAGTATAYA: Ipasagot ang mga tanong: 1. Ano-ano ang dapat tandaan sa pagdidisenyo gamit ang shading, basic sketching, at outlining? 2. Anong mga kulay ang nararapat gamitin sa pagdidisenyo? VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: 225

38 Itanong sa mga bata: 1. Ano ang kaibahan ng dalawang sistema ng pagsusukat. 2. Ano-ano ang mga yunit ng pagsusukat sa bawat sistema? KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Roy Narvaez Ropa, Sining Praktikal Ind. Arts Aralin 8 I. NILALAMAN: Kapag ang isang tao ay may kakayahan at kasanayan sa pag-shade, pag sketch, at pag-outline madali na siyang makagawa ng disenyo ng isang bagay tulad ng silya, mesa, kahit mukha ng tao o painting ng isang tanawin. II. LAYUNIN: 1. Natutukoy ang mga tao o negosyo sa pamayanan na ang pinagkakakitaan ay paggamit ng shading, basic sketching, at outlining 2. Napahahalagahan ang mga mga tao na ang hanapbuhay ay gumagamit ng shading, basic sketching, at outlining III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Mga Tao at Negosyo sa Pamayanan na Gumagamit ng Shading, Basic Sketching, at Outlining Aralin 8 K to 12 EPP4IA-Oa-1 larawan ng mga pintor, mang-uukit, draftsman, at engineer Sanggunian: Kagamitan: MGA TAO AT NEGOSYO SA PAMAYANAN NA GUMAGAMIT NG SHADING, BASIC SKETCHING, AT OUTLINING IV. PANIMULANG PAGTATASA: Itanong sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Anong uri ng pamayanan mayroon sa inyong lugar? 2. Ano-ano ang mga hanapbuhay o negosyo na makikita sa inyong lugar? Ipasulat sa pisara ang mga sagot ng mga bata.paguhitan ang mga 226

39 hanapbuhay na may kaugnayan sa sining na ito. V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Ipakita ang larawan ng iba t ibang tao na may hanapbuhay na: inhenyero pintor tattoo painter nagtatatak ng t-shirt B. PAGLALAHAD Ipasagot ang mga tanong: Ano ang gawain ng isang inhinyero? Ano-anong mga paghahanda ang ginagawa ng isang pintor bago gumawa? C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ipaliwanag sa mga bata na ang mga tao o hanapbuhay sa pamayanan na pinagkakakitaan ang shading, basic sketching, at outlining. Pamayanang Rural 1. pintor 4. gumagawa ng muwebles 2. nagtatatak ng t-shirt 5. guro 3. modista Pamayanang Urban 1. pintor 5. inhinyero 2. draftsman 6. tattoo painter 3. arkitekto 7. guro 4. modesta D. PAGSASANIB EPP / HE at Hekasi- Iba t Ibang Hanapbuhay sa Pamayanan E. PAGLALAHAT Maraming gawain o hanapbuhay ang makikita sa pamayanan na gumagamit ng kasanayan ukol sa shading, basic sketching, at outlining. VI. PAGTATAYA: Pasagutan ang Gawin Natin sa LM. 227

40 VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Pabigyang-pansin ang Pagyamanin Natin sa LM. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Roy Narvaez Ropa, Sining Praktikal Ind. Arts Aralin 9 I. NILALAMAN: MGA PARAAN SA PAGDIDISENYO NG PROYEKTO Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang mga paraan sa pagdidisenyo ng isang proyekto. Mahalaga ang pagdidisenyo ng proyekto, dahil maipakikita nito ang larawan o ayos at iba pang espisipikasyon ng gagawing proyekto. Ito ay magsisilbing gabay ng isang mag-aaral sa pagbuo o paggawa ng isang proyektong kapaki-pakinabang. II. LAYUNIN: 1. Natatalakay ang mga paraan sa pagdidisenyo ng proyekto 2. Nakalilikha ng isang mahusay na disenyo 3. Napahahalagahan ang pakinabang ng pagdidisenyo sa paggawa ng proyekto III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: Mga Paraan sa Pagdidisenyo ng Proyekto EPP4IA-0d-4 mga halimbawa ng disenyo IV. PANIMULANG PAGTATASA Bakit kailangan ang pagkakaroon ng kaalaman sa iba t ibang paraan ng pagdidisenyo? Ano ang kahalagahan ng paglalapat ng angkop na disenyo sa isang bubuuing proyekto? V. PAMAMARAAN A. PAGGANYAK 1. Ipasuri sa mga bata ang halimbawa ng disenyo o krokis sa Alamin Natin sa letrang A ng LM. 228

41 2. Hayaan ang mga mag-aaral na sabihin ang kanilang mga palagay sa talakayan. B. PAGLALAHAD Talakayin ang mga impormasyon sa iba t ibang paraan ng paggawa ng disenyo sa Linangin natin, letrang A ng LM. Habang ang mga mag-aaral ay nagbibigay ng kanilang kaalaman sa pagdidisenyo, isulat sa pisara ang kanilang mga sagot. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ipasagot sa mga bata ang mga tanong na nasa Linangin Natin sa letrang B ng LM. D. PAGSASANIB Magpagawa ng disenyo ng mga bagay sa paligid na ginagamitan ng pangunahin at pangalawang kulay na may malayang ekspresyon ng damdamin (Integrasyon sa Sining). E. PAGLALAHAT VI. PAGTATAYA: Basahin at isaisip ang pangungusap sa Tandaan Natin sa LM. Ipasagot ang mga tanong sa Gawin Natin sa LM. Susi sa pagwawasto: 1. c 4. c 2. c 5. d 3. b VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magpasaliksik sa mga bata ng iba pang paraan ng pagdidisenyo na maaaring gamitin. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan 6 (Revised Edition) 229

42 Ind. Arts Aralin 10 I. NILALAMAN: MGA KAGAMITAN AT KASANGKAPAN SA PAGBUBUO NG DISENYO Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang iba t ibang kagamitan at kasangkapan sa pagbuo ng disenyo at ang wastong paggamit nito sa pagguhit (sketching, shading, at outlining) ng krokis o disenyo upang maging maayos at wasto ang pagkagawa nito. II. LAYUNIN: 1. Nakikilala ang iba t ibang kagamitan sa paggawa ng krokis o disenyo 2. Nagagamit nang wasto ang iba t ibang kagamitan sa paggawa ng krokis o disenyo 3. Napahahalagahan ang tamang kasangkapan sa pagbuo ng krokis o disenyo III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: Mga Kagamitan at Kasangkapan sa Pagbubuo ng Disenyo K to 12 EPP4IA-Od-4 mga halimbawa ng tunay na kagamitan sa paggawa IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong: 1. Anong mga kagamitan ang inyong nagamit na sa pagdodrowing? Ilahad ito sa klase. 2. Bakit mahalaga ang paggamit ng angkop na kagamitan sa paggawa ng krokis ng disenyo? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Ipasuri sa mga mag-aaral ang mga larawan ng iba t ibang kagamitan na nasa Alamin Natin sa LM. 2. Magpakita ng totoong halimbawa ng mga kagamitan. 3. Itanong sa mga mag-aaral kung alin sa mga ito ang nagamit na nila. 230

43 B. PAGLALAHAD 1. Talakayin ang iba t ibang uri ng kagamitan sa pagguhit ng krokis na nasa Linangin Natin letrang A ng LM. 2. Bigyan ng pagkakataon na makisali sa talakayan ang mga mag-aaral. Tanggapin ang kanilang mga sagot. 3. Isulat sa pisara ang kanilang mga kasagutan. (Magbigay ng gawain para lumawak pa ang kanilang kaalaman). C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ipasuri sa mga bata ang Mystery Box Game na nasa Linangin Natin sa letrang B ng LM. D. PAGSASANIB Itanong sa mga bata ang kahalagahan ng pangangalaga at paglalagay ng mga kagamitan sa wastong lalagyan matapos itong gamitin. (Pagsasanib sa ESP) E. PAGLALAHAT VI. PAGTATAYA: 1. Bakit mahalaga ang iba t ibang kagamitan sa pagguhit ng krokis o disenyo? 2. Basahin at isaisip ang pangungusap sa Tandaan Natin sa LM Ipasagot ang Gawin Natin sa ng LM. Susi sa pagwawasto: 1. e 4. f 2. d 5. c 3. a VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magpasaliksik sa mga mag-aaral gamit ang internet para sa iba pang kagamitan na maaaring makatulong din sa pagbuo ng krokis o disenyo ng proyekto. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan 6 (Revised Edition) 231

44 Ind. Arts Aralin 11 PAGGUHIT NG DISENYO O KROKIS I. NILALAMAN: Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang pagsasagawa ng iba t ibang paraan ng pagdidisenyo ng proyekto. Gabay ito na dapat isaalang-alang sa pagbuo o paggawa ng mga kapaki-pakinabang na gawain. II. LAYUNIN: 1. Nalilinang ang kakayahan sa paglikha ng disenyo 2. Nakasusunod sa wastong paraan ng pagguhit ng disenyo 3. Nakalilikha ng disenyo o krokis ng proyekto III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: Pagguhit ng Disenyo o Krokis EPP4IA-0d-4 t-square, bond paper, trianggulo, at iba pang gamit sa pagdidisenyo IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong: 1. Bakit kailangan ang disenyo ng proyektong gagawin? 2. Ano-ano ang maitutulong nito sa gagawing proyekto? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Tanungin ang mga mag-aaral kung sino sa kanila ang mahilig gumuhit ng iba t ibang disenyo. 2. Ipasuri sa mga mag-aaral ang iba t ibang halimbawa ng krokis na nasa Alamin Natin sa letrang A ng LM. Ipatukoy ito sa mga bata. B. PAGLALAHAD Talakayin ang mga impormasyon tungkol sa wastong paraan ng paggawa ng disenyo na nasa Linangin Natin, letrang A ng LM. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga tanong na nasa Linangin Natin, letrang B ng LM. 232

45 D. PAGSASANIB Magpabuo ng iba t ibang simbolo ng anyong lupa at anyong tubig na ginagamitan ng angkop na disenyo ayon sa katangian nito. (Integrasyon sa HEKASI) E. PAGLALAHAT Basahin at isaisip ang pangungusap sa Tandaan Natin sa LM. VI. PAGTATAYA: Ipaguhit sa mga mag-aaral ang disenyo na nasa Gawin Natin bilang 1 ng LM. Pahalagahan ito gamit ang rubric na nasa ibaba: Lagyan ng tsek (a) ang hanay sa naaayon sa antas ng kahusayan ng pagkakagawa. Kraytirya 1. Angkop ba ang pagkakagawa 2. Maayos ba ang pagkakagawa 3. Naisakatuparan ba ang bawat sukat ng disenyo 4. Maayos ba ang kabuuan Batayan: Antas ng Kahusayan Napakahusay 86 90% 4 Mas mahusay 81 85% 3 Mahusay 76 80% 2 Mahusay-husay 71 75% 1 Di-mahusay 65 70% VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magpagawa ng isang simpleng disenyo ng proyektong nais gawin ng mga mag-aaral. KARAGDAGAN NG SANGGUNIAN: Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan (Revised Edition). 233

46 Ind. Arts Aralin 12 MGA PARAAN NG PAGSASALIKSIK TUNGKOL SA BASIC SKETCHING, SHADING, AT OUTLINING I. NILALAMAN: Sa araling ito, ay tatalakayin ang paggamit ng internet, aklatan at iba pa sa pagsasaliksik ng bago at wastong pamamaraan sa basic sketching, shading, at outlining. II. LAYUNIN: 1. Natutukoy ang iba t ibang sanggunian na mapagkukunan ng wasto at makabagong impormasyon tungkol sa basic sketching, shading at outlining 2. Nagagamit ang internet, aklat, at iba pang teknolohiya sa pagsasaliksik ng wasto at makabagong paraan ng basic sketching, shading at outlining III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: Mga Paraan sa Pagsasaliksik ng Makabago at Wastong Paraan ng Basic Sketching, Shading, at Outlining EPP4IA-0e-5 tsart, kompyuter IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong: 1. Sa anong mga paraan tayo maaaring makakuha ng iba t ibang impormasyon sa pagsasaliksik tungkol sa isang bagay? 2. Bakit mahalaga na matutuhan natin ang iba t ibang paraan ng pagsasaliksik ng mga impormasyon? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Itanong sa mga mag-aaral kung naranasan na nila ang makapunta sa mga silid-aklatan. Ipalahad kung ano ang ginawa nila doon. 2. Itanong din kung marunong na silang mag-computer at ano-anong site ang alam nila na mapagkukunan ng impormasyon. 3. Ipasuri sa mga mag-aaral ang semantic web na nasa Alamin Natin sa LM. 234

47 B. PAGLALAHAD 1. Talakayin ang mga impormasyon na nasa Linangin Natin, letrang A ng LM. 2. Ipakita ito sa mga bata gamit ang computer upang lalo nila itong maunawaan. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ipagawa sa mga mag-aaral ang Linangin Natin, letrang B ng LM. D. PAGSASANIB Itanong sa mga mag-aaral ang tungkol sa wastong paggamit at pag-iingat ng mga aklat at iba pang mahalagang babasahin. (Integrasyon sa ESP) E. PAGLALAHAT VI. PAGTATAYA: Paano nakatutulong ang internet at mga aklat sa pagsasaliksik ng makabagong pamamaraan sa basic sketching, shading, at outlining? Ipasagot ang Gawin Natin sa LM. VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Ipagawa sa mga mag-aaral ang Pagyamanin Natin sa LM KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Microsoft_Paint_(XP).pdf 235

48 Ind. Arts Aralin 13 ANG PRODUCTIVITY TOOLS SA PAGGAWA NG DISENYO I. NILALAMAN: Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang iba t ibang productivity tools na maaaring gamitin sa paggawa ng iba t ibang disenyo gamit ang makabagong teknolohiya tulad ng computer at internet. II. LAYUNIN: 1. Natutukoy ang iba t ibang uri ng productivity tools na magagamit sa paggawa ng iba t ibang proyekto 2. Naipaliliwanag ang gamit ng iba t ibang uri ng productivity tools sa pagdidisenyo 3. Nagagamit nang may kawilihan ang iba t ibang productivity tools sa pagbuo ng angkop na disenyo sa isang proyekto III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: Iba t Ibang Productivity Tools sa Paggawa ng Iba t ibang Disenyo EPP4IA-0e-5 tsart, kompyuter IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong: 1. Paano ka makakalikha ng isang larawan nang hindi gumagamit ng lapis at papel? 2. Bakit mahalaga na matutuhan ang paggawa ng isang disenyo gamit ang iba t ibang productivity tools? V. PAMAMARAAN A. PAGGANYAK 1. Ipasuri sa mga mag-aaral ang mga larawan na ginawa gamit ang iba t ibang productivity tools sa Alamin Natin, sa LM. 2. Itanong sa mga mag-aaral kung ano ang ipinagkaiba ng mga ito sa free hand drawing. 236

49 B. PAGLALAHAD 1. Talakayin ang iba t ibang uri ng productivity tools na maaaring magamit sa paggawa ng disenyo na nasa Linangin Natin sa letrang A ng LM. 2. Dalhin ang mga mag-aaral sa computer room at magbukas ng isang graphic editing tool tulad ng Paint. Hayaan silang tuklasin ang mga bahagi at katangian nito. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ipagawa sa mga mag-aaral ang Linangin Natin, letrang B ng LM. D. PAGSASANIB Itanong sa mga mag-aaral kung ano ang kahalagahan ng pangangalaga ng computer. (Integrasyon sa ESP) E. PAGLALAHAT VI. PAGTATAYA: Tanungin ang mga mag-aaral kung sa anong paraan pa nila maipakikita ang kanilang pagkamalikhain. Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawin Natin sa LM. VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magpasaliksik ng iba pang productivity tools na maaaring gamitin sa paglikha ng disenyo. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Intel Teach Program Teacher s Book 237

50 Ind. Arts Aralin 14 PANGKALIGTASAN AT PANGKALUSUGANG PANUNTUNAN SA PAGGAWA I. NILALAMAN: II. LAYUNIN: Tatalakayin sa araling ito, ang mga panuntunang pangkaligtasan at pangkalusugan sa paggawa. Mahalagang magkaroon ng kamalayan ang bawat isa sa mga paraan ng pag-iwas sa anumang sakunang maaaring maganap sa oras ng paggawa. 1. Nalalaman ang mga panuntunang pangkaligtasan kaugnay ng mga gawain 2. Nakasusunod sa mga panuntunang pangkaligtasan at pangkalusugan habang gumagawa 3. Napahahalagahan ang mga panuntunang pangkaligtasan at pangkalusugan sa paggawa III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pangkaligtasan at Pangkalusugang Panuntunan sa Paggawa Sanggunian: EPP4IA-0f-6 Kagamitan: tsart, plaskard IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong: 1. Ano-ano ang mga panuntunang pangkaligtasan at pangkalusugan na dapat sundin sa paggawa? 2. Bakit kailangang maging maingat sa paggawa? 3. Bakit mahalagang sundin ang mga panuntunang ito habang gumagawa? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Ipasuri sa mga mag-aaral ang mga larawan ng iba t ibang uri ng kagamitan at kasangkapan sa paggawa sa Alamin Natin letrang A sa LM. Tanungin kung paano ginagamit ang mga ito. 2. Ipabasa ang kasabihan na nakasulat sa Alamin Natin, letrang B sa LM. Hayaang magbigay ng kani-kanilang karanasan ang mga mag-aaral tungkol sa paggamit ng mga kasangkapang mapurol at matalas. 238

51 B. PAGLALAHAD 1. Talakayin ang mga panuto sa pangkaligtasan at pangkalusugang panuntunan sa paggawa sa Linangin Natin letrang A ng LM. 2. Hayaan ang mga mag-aaral na magbigay ng sariling palagay tungkol dito. 3. Bigyang-diin na dapat laging isaisip ang mga panuntunang ito upang makaiwas sa sakunang maaaring maganap habang gumagawa. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN 1. Ipaayos ang mga kasangkapan sa EPP Shop ayon sa panuntunang pangkaligtasan. 2. Ipabasa at ipagawa sa mga bata ang Linangin Natin sa letrang B ng LM. D. PAGSASANIB Hatiin sa apat na grupo ang iyong klase. Ipalista sa bawat grupo ang mga uri ng hanapbuhay sa kanilang pamayanan. Kailangang pag-usapan ng bawat grupo ang mga panuntunang pangkaligtasan sa bawat gawain. Bigyan ng pentel pen at manila paper ang mga magaaral para maiulat nang maayos ang kanilang ginawa. (Pagsanib sa HEKASI). E. PAGLALAHAT Tanungin ang mga mag-aaral kung ano ang kahalagahan ng pagsunod sa mga panuntunang pangkaligtasan at pangkalusugan. (Tumawag ng mga tatlong mag-aaral para gawin ito). VI. PAGTATAYA: Ipasagot ang Gawin Natin sa LM. Susi sa pagwawasto: 1. a 4. x 2. x 5. a 3. a VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magpagawa sa mga mag-aaral ng islogan tungkol sa mga dapat tandaan upang maging ligtas sa anumang gawaing isinasakatuparan. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan 6 (Revised Edition). 239

52 Ind. Arts Aralin 15 IBA T IBANG MATERYALES NA MATATAGPUAN SA PAMAYANAN I. NILALAMAN: Mababatid ng mga mag-aaral sa araling ito, na may iba t ibang materyales na matatagpuan sa pamayanan. Malalaman din nila na sa pamamagitan ng mga materyales na nasa paligid, maaari silang makagawa ng kapaki-pakinabang na proyekto. Ang araling ito ang magbubukas sa kanilang kaisipan na kahit mga patapong bagay ay maaari pang pakinabangan at pagkakitaan. II. LAYUNIN: 1. Nababatid at nakikilala ang mga materyales na matatagpuan sa pamayanan 2. Nakakapili ng mga materyales na matatagpuan sa pamayanan sa paggawa ng kapaki-pakinabang na proyekto 3. Nakabubuo ng plano sa paggawa ng proyekto III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Iba t Ibang Materyales na Matatagpuan sa Pamayanan Sanggunian: EPP4IA-0f-6 Kagamitan: tsart, mga larawan IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong: 1. Itanong sa mga bata kung may alam silang mga kagamitan na yari sa mga bagay na nakikita nila sa pamayanan. (Halimbawa: Kahoy na sandok, upuang yari sa rattan at pamaypay na yari sa dahon ng anahaw). 2. Itanong sa mga bata kung ano ang naiisip nilang proyekto na maaaring yari sa mga materyales na nasa paligid lamang nila. V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Basahin ang rap na nasa Alamin Natin sa LM. 2. Tanungin ang mga bata kung tungkol saan ang rap. 3. Itanong sa mga bata ang mga materyales na matatagpuan sa pamayanan na nabanggit sa rap. 240

53 B. PAGLALAHAD 1. Talakayin ang iba t ibang uri ng materyales na matatagpuan sa pamayanan na nasa Linangin Natin sa letrang A ng LM. 2. Ipalahad sa mga bata ang maaaring gawin sa bawat materyales na nabasa. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Pasagutan sa mga bata ang tanong na nasa Linangin Natin sa letrang B ng LM. D. PAGSASANIB Tanungin ang mga mag-aaral kung bakit dapat nating pangalagaan ang mga natural na bagay sa ating kapaligiran. (Integrasyon sa Science). E. PAGLALAHAT Itanong sa mga mag-aaral kung ano ang nabatid nila sa araling ito. Gabayan sila na makabuo ng konsepto na may mga materyales sa pamayanan na magagamit sa kapaki-pakinabang na proyekto. VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang Gawin Natin sa ng LM. Susi sa pagwawasto: 1. f 4. a 2. e 5. d 3. b VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magpasaliksik sa mga mag-aaral ng iba pang mga materyales na matatagpuan sa kanilang pamayanan na maaaring gamitin sa paggawa ng mga proyekto. Gumawa ng talaan at ng mga proyektong maaaring gawin. Magpaguhit sa mga mag-aaral ng mga proyektong maaaring gawin mula sa materyales na matatagpuan sa pamayanan. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan 241

54 Ind. Arts Aralin 16 PAGPAPAHALAGA SA NATAPOS NA PROYEKTO I. NILALAMAN: Sa araling ito, tatalakayin ang iba t ibang paraan ng pagpapahalaga sa proyektong nabuo ng bawat mag-aaral. Ito y magsisilbing batayan kung pagbubutihin o pagagandahin pa ng mga mag-aaral ang proyektong naisagawa sa pamamagitan ng paggamit ng iba t ibang instrumento sa pagtataya. II. LAYUNIN: 1. Natutukoy ang mga instrumento sa pagtataya ng proyekto 2. Napahahalagahan ang nabuong proyekto batay sa sariling puna at puna ng ibang mag-aaral 3. Naisasagawa ang mga puna at suhestiyon ng iba III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: IV. PANIMULANG PAGTATASA: Pagpapahalaga sa Natapos na Proyekto EPP4IA-0f-6 tsart ng mga halimbawa ng rubrics Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong: 1. Sino-sino ang maaaring magpahalaga sa natapos na proyekto? 2. Bakit mahalagang matutuhan ang wastong pagpapahalaga sa sariling gawa? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Ipalabas sa mga mag-aaral ang isang natapos na proyekto sa nakaraang aralin. 2. Ipalahad sa mga mag-aaral kung sila ay nasiyahan sa nabuong proyekto. Itanong din kung kanino sila humingi ng suhestiyon upang mapaganda pa ang kanilang proyekto. 3. Ipasuri sa mga mag-aaral ang isang halimbawa ng scorecard na nasa Alamin Natin sa LM. 242

55 B. PAGLALAHAD 1. Talakayin ang iba t ibang uri ng instrumento sa pagtataya na nasa Linangin Natin sa letrang A ng LM. 2. Hayaan ang mga mag-aaral na paghambingin ang iba ibang instrumento ng pagtataya. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Hayaan ang mga mag-aaral na pahalagahan ang kanilang nabuong proyekto ayon sa scorecard na nasa Linangin Natin sa letrang B ng LM. D. PAGSASANIB 1. Itanong: Sa pagmamarka sa nabuong proyekto, bakit mahalaga na maging tapat ka sa pagpapahalaga sa ginawang proyekto? 2. Paano mo dapat tanggapin ang mga puna at suhestiyon ng iba tungkol sa iyong natapos na proyekto? (Integrasyon sa ESP) E. PAGLALAHAT VI. PAGTATAYA: Itanong sa mga bata ang kahalagahan ng paggamit ng iba t ibang instrumento sa pagtataya sa pagmamarka ng natapos na proyekto. Ipasagot ang Gawin Natin sa LM. Susi sa pagwawasto: 1. Mali 4. Mali 2. Tama 5. Tama 3. Tama VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Sabihin sa mga mag-aaral na ipakita ang kanilang proyekto sa mga magulang o kapatid at hingin ang kanilang puna o suhestiyon, ipatala ito sa kanilang kuwaderno. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan. 243

56 Ind. Arts Aralin 17 WASTONG PAG-AAYOS NG PRODUKTONG IPAGBIBILI AT PAGBEBENTA I. NILALAMAN: Sa araling ito ay matututuhan ng mga mag-aaral ang mga wastong pamamaraan ng pagsasaayos ng mga produktong ipagbibili at sa pagbebentahan nito. Sa pagbebenta ng mga produktong nagawa at natapos ay kinakailangan na mailagay sa maayos at magandang lalagyan (packaging). Ang mga pabalat ay higit na nakaaakit sa mga mamimili at ito ay nagpapakita ng kalidad ng produktong ipagbibili. II. LAYUNIN: 1. Nasasabi ang wastong paraan sa pag-aayos ng mga produktong ipagbibili at sa pagbebenta nito 2. Naisasagawa ang wastong paraan sa pag-aayos ng mga produktong ipagbibili at sa pagbebenta nito 3. Natututuhan ang mga wastong paraan sa pag-aayos ng mga produktong ipagbibili at pagbebenta nito III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: Wastong Pag-aayos ng Produktong Ipagbibili at Pagbebenta Nito Aralin 17 K to 12 Pamantayan sa Pagkatuto, EPP 4 IA Oh-7 mga larawan ng mga produktong nakaayos sa lalagyan at mga larawan ng mga pamilihan ng mga iba t ibang produkto IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong: 1. Ano ang mga wastong paraan sa pag-aayos ng produktong ipagbibili at pagbebenta nito 2. Bakit kailangan na mailagay sa maayos na lalagyan ang mga produktong ipagbibili? Paano ito ibebenta? 244

57 IV. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Itanong sa mga mag-aaral: 1. Ano-anong mga produkto ang makikita sa mga pamilihan sa inyong pamayanan? 2. Paano iniaayos ng mga may-ari ang kanilang mga produkto sa pamilihan? B. PAGLALAHAD 1. Pagpapakita sa mga bata ng mga larawan ng mga produkto na makikita sa pamilihan. 2. Pagsasalaysayin ang mga piling bata tungkol sa karanasan kung sila ay nagbebenta at bumibili ng mga produkto tulad ng mga gift items, mga handicraft, mga laruan, at iba pa. 3. Tatalakayin ng guro ang mga paraan sa pag-aayos ng mga produktong ipagbibili at kung papaano ito ibebenta sa pamilihan gamit ang nakasanayang pagbebenta at ang paggamit ng ICT (Linangin Natin sa LM) 4. Ipagawa ang Gawin Natin sa LM. 5. Sa paggawa o pagsign-up sa E-commerce site ng mga magaaral para maibenta ang kanilang produkto, ang account ay dapat nakapangalan sa guro. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ang mga mag-aaral ay gagabayan ng guro sa wastong pagsasaayos ng mga produktong kanilang natapos. - Paglalagay ng frame sa mga nagawang proyekto sa Sketching Outlining Shading - Sa proyektong natapos sa Gawaing Agrikultura, ICT, at Home Economics D. PAGSASANIB EKAWP Kahalagahang Moral sa Paggawa HEKASI Iba t ibang Produkto na Matatagpuan sa Pilipinas E. PAGLALAHAT Ipaunawa sa mga mag-aaral ang kabutihang naidudulot ng wastong paraan sa pag-aayos ng produktong ipagbibili at tamang paraan ng pagbebenta nito. 245

58 V. PAGTATAYA: Ipagawa sa mga bata ang isang tseklist ng mga produktong kanilang nagawa sa ICT, Gawaing-Agrikultura, Home Economics, at Industrial Arts na maaaring nilang ibenta. VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magpahanda ng isang maikling dula-dulaan at ipakita ang mga natutunan sa aralin. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan 4 Edukasyong Pantahan at Pangkabuhayan Financial Literacy 4 sa Daigdig ng Gawain 4 I. NILALAMAN: Matututuhan sa araling ito ang wastong pagtutuos ng puhunan, gastos, at kinita ng mga produktong ibinenta. Tatalakayin din ang tamang pormula sa pagtutuos ng kabuuang tinubo at ang netong tubo. Sa pamamagitan nito malalaman ng mga mag-aaral ang dami ng naipagbiling produkto, gastos, tinubo, at ang mga natirang produktong hindi nabili. II. LAYUNIN: 1. Naipamamalas ang kakayahan sa pagtutuos ng puhunan, gastos, at kinita 2. Nakapagtutuos ng puhunan, gastos, at kinita 3. Naipakikita ang tamang katuturan at kahalagahan ng pagtutuos III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pagtutuos ng Puhunan, Gastos, at Kinita Sanggunian: Aralin 18 K to 12 - EPPIV1AOh-7 Kagamitan: mga halimbawa ng imbentaryo ng paninda o produkto, tsart, kalkulator IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot ang sumusunod na tanong: 1. Ano-ano ang mga paraan sa pagtutuos ng puhunan, gastos, at kinita? 2. Paano ang tamang paraan ng pagtutuos ng puhunan, gastos, at kinita? 246

59 V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Ipakita sa mga mag-aaral ang mga nagawa nilang proyekto. Ipasabi sa kanila kung magkano ang kanilang ginastos sa mga materyales na ginamit sa kanilang proyekto. Itanong sa kanila kung nais nilang ibenta ang kanilang proyekto? B. PAGLALAHAD Ipabasa sa mga mag-aaral ang Linangin Natin. Gabayan sila upang masagot ang kanilang mga katanungan. Palawakin ang talakayan at ipahayag nang mabuti sa mga magaaral ang kahalagahan ng puhunan at kinita. Kapag natapos mo nang ipaliwanag ang konsepto ng aralin at naintindihan na ng mga mag-aaral kung paano ang tamang pagtutuos ng puhunan at kinita, bigyan ng manila paper ang mga mag-aaral, hatiin sila sa anim na grupo at ipagawa ang gawain A na makikita sa LM. Ipaulat sa mga mag-aaral ang kinalabasan ng kanilang ginawa. Ang araling ito ay maaaring mong isanib sa Matematika. C. PAGPAPALALIM NG GAWAIN Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawain A sa LM. Ipatuos kung magkano ang kinita. D. PAGLALAHAT Itanong sa mga mag-aaral upang mabuo nila ang konsepto: Kung ikaw ay kikita sa mga ibinenta mong proyekto, paano mapapahalagahan ang perang kinita mo? VI. PAGTATAYA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawain B na makikita sa LM. Ipaunawa sa kanila kung paano nila sasagutan ito. VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Ipagawa sa mga mag-aaral mga gawain sa Pagyamanin Natin A at B. Maaari mong ipagawa ito sa bahay bilang takdang-aralin. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan (Financial Literacy) 247

60 Ind. Arts Aralin 19 PAGPAPLANO NG PROYEKTO GAMIT ANG NAUNANG KINITA I. NILALAMAN: Sa araling ito, ang mga mag-aaral ay makabubuo ng bagong plano at proyekto gamit ang kinita sa naunang proyekto. Ang mga mag-aaral ay makapag-iisip ng iba pang kapaki-pakinabang na gawain upang mapalago ang kinita sa mga naunang proyektong ginawa. Sila ay gagabayan ng guro sa pagpaplano upang kanilang matukoy ang mga proyektong maaari nila gawin. II. LAYUNIN: 1. Naipakikita ang kasanayan sa pagpaplano ng proyekto gamit ang naunang kinita 2. Nakagagawa ng plano ng proyekto gamit ang naunang kinita 3. Napahahalagahan ang pagpaplano ng proyekto gamit ang naunang kinita III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pagpaplano ng Proyekto Gamit ang Naunang Kinita Sanggunian: Aralin 19 K to 12 EPP4IA Oi -8 Kagamitan: mga larawan ng iba t bang proyekto, bond paper, lapis IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong: 1. Bakit kailangang gumawa ng plano sa proyekto? 2. Paano gumawa ng plano ng proyekto gamit ang naunang kinita? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Pagpapakita ng mga larawang maaaring mapagkakitaan gamit ang naunang kinita sa mga proyektong ginawa tulad ng pamaypay, head band, at iba pa. B. PAGLALAHAD Patnubayan ang mga mag-aaral sa pagbuo ng planong pamproyekto sa pamamagitan ng sumusunod na balangkas: I. Pangalan ng Proyekto II. Mga Layunin III. Mga Kagamitan IV. Pamamaraan sa Paggawa 248

61 Pangkatin ang mga mag-aaral ayon sa kanilang napiling proyekto. Ipaunawa sa kanila ang kahalagahan ng plano ng proyekto. Magpakitang gawa sa pagpaplano ng proyekto. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN 1. Gamit ang hakbang sa pagbuo ng plano ng proyekto, planuhin ang proyekto gamit ang unang kinita sa pagtitinda. Balikan ang nakaraang aralin para makita ang listahan ng kinita 2. Sagutan ang sumusunod na talaan. Pangalan: Baitang Pangkat: Pangalan ng proyekto Petsa: - I. Proyekto Bilang II. Layunin III. Sketch IV. Talaan ng Materyales V. Hakbang sa Paggawa VI. Talaan ng Kasangkapan D. PAGSASANIB Pagkakaroon ng moralidad sa paggawa. Pagiging masikap at matiyaga upang matapos ang gawain. E. PAGLALAHAT Itanong sa mga mag-aaral: 1. Ano ang dapat tandaan sa pagbuo ng plano ng proyekto? 2. Tumawag ng ilang mag-aaral ipasabi kung ano-ano ang hakbang sa pagbuo ng plano ng proyekto. VI. PAGTATAYA: Ibigay ang tamang sagot. 1. Dito makikita ang halaga na kakailanganin sa pagbuo ng proyekto. 2. Nagsasabi kung ano ang pangalan ng proyekto. 3. Ito ang itsura ng natapos na proyekto. 4. Dito makikita ang kagamitan sa pagbuo ng proyekto. 5.Nagsasabi ng sunod-sunod na paraan sa pagbuo ng plano ng proyekto. VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magsaliksik sa wastong pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Basahin: Umunlad sa Paggawa 249

62 I. NILALAMAN: Sa araling ito ay matututuhan ng mga mag-aral ang mga pag-iingat at pagmamalasakit na kailangang gawin upang mapanatiling maayos ang kapaligiran. Matutukoy ng mga mag-aaral ang mga dapat isaalang-alang na mga dahilan upang magkaroon ng patuloy na pag-unlad ang ating kapaligiran. II. LAYUNIN: 1. Naibabahagi ang mga pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran sa pagpaplano at pagbuo ng produkto tungo sa patuloy na pagunlad 2. Naisasaalang-alang ang pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran sa pagpaplano at pagbuo ng produkto tungo sa patuloy na pag-unlad at 3. Napahahalagahan nang may pagmamalasakit sa kapaligiran tungkol sa pagpaplano at pagbuo ng produkto tungo sa patuloy na pag-unlad III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pagsasaalang-alang ng Pag-iingat at Pagmamala Sakit sa Kapaligiran sa Pagpaplano at Pagbubuo ng Produkto tungo sa Patuloy na Pag-unlad Sanggunian: Aralin 20 K to 12 EPP4IA Oi 9 Kagamitan: larawan, CD tape, manila paper, pentel pen IV. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Ipaawit sa mga mag-aaral ang kantang Kapaligiran. Pagkatapos itanong ang sumusunod: 1. Ano-ano ang dapat gawin para mapag-ingatan ang kapaligiran? 2. Ano-ano ang mga produkto ang maaaring magawa mula sa materyales na makikita sa paligid? 3. Bakit kailangang magkaroon ng pagmamalasakit sa ating kapaligiran? 250

63 B. PAGLALAHAD Umpisahan ang talakayan sa pamamagitan ng pagpapakita ng iba t ibang larawan ng kapaligiran. Tanungin ang mga mag-aaral tungkol sa mga nakita nilang larawan. Hayaan silang magbigay ng mga puna tungkol dito.tanggapin ang kanilang mga sagot. Isulat ito sa pisara. Ipasalaysay sa mga mag-aaral ang mga dahilan kung bakit ginagawa ito sa ating kapaligiran. Hayaang mag-isip ang mga bata. Ipabasa sa mga mag-aaral ang Linangin Natin sa LM at talakayin ito. Ipaunawa sa mga mag-aaral ang kahalagahan ng pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN 1. Gamit ang litratong nakadisplay, gabayan ang mga mag-aaral sa pagbuo ng 5-10 pangungusap na nagsasaad kung paano iingatan ang kapaligiran. 2. Dalhin ang mga mag-aaral sa hardin. Ipamasid sa kanila kung ano-anong mga halaman, puno, at damuhan ang maaaring gamitin sa pagbuo ng proyekto. (Pagsasanib sa EKAWP at HEKASI) D. PAGLALAHAT Itanong sa mga bata kung ano-ano ang dapat isaalang-alang sa pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran sa pagpaplano at pagbuo ng produkto tungo sa patuloy na pag-unlad. V. PAGTATAYA: A. Magtala ng maaari mong imungkahi para sa wastong pag-iingat sa kapaligiran. B. Pasagutan ang Gawin Natin at gabayan ang mga bata sa pagsasagawa nito. VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magpagawa ng mga repleksiyon sa iyong mga mag-aaral tungkol sa pagmamalasakit sa kapaligiran. Ipagawa ito sa isang illustration board na may kasamang larawan. 251

64 I. NILALAMAN: Sa araling ito, matututuhan ng mag-aaral ang mga gawi na dapat o di dapat isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad. Ang patuloy na pag-unlad ay makatutulong sa ekonomiya ng ating bansa. II. LAYUNIN: 1. Naiisa-isa ang mga gawi na dapat o di-dapat isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad 2. Natututuhan ang mga gawi na dapat o di-dapat isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad 3. Naitataguyod ang mga gawi na dapat o di-dapat isa-ugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Mga Gawi na Dapat o Di Dapat Isaugali Upang Makatulong sa Patuloy na Pag-unlad Sanggunian: Aralin 20 K-12-EPP4IA Oj-10 Kagamitan: larawan ng talangka, walis tingting IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong: Ano-ano ang mga gawain na dapat o di dapat isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Magpaskil ng larawan ng mga talangka na nag-uunahan sa pagakyat sa isang basket. Hayaan ang mga mag-aaral na magbigay ng kanilang ideya tungkol sa larawan. Isulat sa pisara ang kanilang mga ideya. B. PAGLALAHAD Ipakita ang paggamit ng walis tingting at isang pirasong tingting itanong sa kanila ang sumusunod: 252