م ط ا ل ع ه) ف ص ل ن ا م ه ع ل م ی- پ ژ و ه ش ی ن گ ر ش ه ا ی ن و د ر ج غ ر ا ف ی ا ی ا ن س ا ن ی س ا ل ن ه م ش م ا ر ه چ ه ا ر م پاییز 1396 ت ب ی ی ن ت أ ث ی ر ف ض ا ی ح ی ا ت ی ب ر ا م ن ی ت م ن ط ق ه ا ی م و ر د ی ک ش و ر ع ر ا ق( م ح م و د ن ا د ر ی ا ن د ا ن ش ج و ی دکترای ج غ ر ا ف ی ا ی س ی ا س ی و ا ح د ع ل و م و ت ح ق ی ق ا ت د ا ن ش گ ا ه آ ز ا د ا س ال می ت ه ر ا ن ا ی ر ا ن ا ب ر ا ه ی م 1 ر و م ی ن ا ا س ت ا د ی ا ر ج غ ر ا ف ی ا ی سیاسی د ا ن ش گ ا ه ت ر ب ی ت م د ر س ت ه ر ا ن ا ی ر ا ن ز ه ر ا پ ی ش گ ا ه ی ف ر د ا س ت ا د ج غ ر ا ف ی ا ی سیاسی د ا ن ش گ ا ه ت ه ر ا ن ت ه ر ا ن ا ی ر ا ن ت ا ر ی خ د ر ی ا ف ت م ق ا ل ه : 2 5 9 3 1 1/ 1 5/ ت ا ر ی خ پ ذ ی ر ش م ق ا ل ه : 9 3 1 6/3 6/ چ ک ی د ه ف ض ا ی ح ی ا ت ی ب ه ب خ ش ی ا ز م ح ی ط ج غ ر ا ف ی ا ی ی گ ف ت ه م ی ش و د ک ه ب ق ا ح ی ا ت و ت و س ع ه ک ش و ر ه ا ت ا ب ع آ ن ا س ت. چ ن ا ن چ ه ف ض ا ی ح ی ا ت ی ک ش و ر ه ا ب ا م خ ا ط ر ه م و ا ج ه گ ر د د ک ا ر ک ر د ه ا و ع م ل ک ر د ه ا ی آ ن ب ا چ ا ل ش م و ا ج ه ش د ه و ت د ا م آ ن ش ک ل گ ی ر ی ب ح ر ا ن ر ا د ر پ ی د ا ر د. فضای حیاتی ش ا م ل ف ض ا ه ا ی ی ا س ت ک ه ب ر ا ی ب ق ا ک ش و ر ا ز ا ه م ی ت ب ر خ و ر د ا ر ا س ت. ا ی ن ف ض ا م م ک ن ا س ت ا ق ت ص ا د ی ا ر ت ب ا ط ی ا ن س ا ن ی ف ر ه ن گ ی و ی ا س ا ی ر م و ا ر د ب ا ش د. د ر ا ر ت ب ا ط ب ا فضای حیاتی ا ر ت ب ا ط ی و د س ت ر س ی ک ش و ر ه ا ی ی در جهان و ج و د د ا ر ن د ک ه فضای حیاتی آ ن ه ا م ح د و د ب و د ه و ا ی ن ف ض ا ی ح ی ا ت ی ا ز ح س ا س ی ت ب ر ا ی آ ن ه ا ب ر خ و ر د ا ر ا س ت. ی ک ی ا ز ک ش و ر ه ا ی م ز ب و ر ع ر ا ق ا س ت ک ه ب ر ا ی د س ت ر س ی ب ه م ن ا ط ق و س ا ی ر سیستمهای جهانی از خلیج ف ا ر س فضای حیاتی م ح د و د ی ر ا د ر ج ن و ب شرق خود د ا ر د. ا ی ن ف ض ا ب ر ا ی ک ش و ر ع ر ا ق ا ز ح س ا س ی ت ب ر خ و ر د ا ر ب و د ه و س ر ن و ش ت و آ ی ن د ه آ ن ت ا ب ع د س ت ر س ی و ح ف ظ آ ن د ر ا ی ن ب خ ش ا س ت. م ن ا ز ع ا ت ا ی ن ک ش و ر ب ا ا ی ر ا ن و ک و ی ت ک ه ب ا ع ث ش ک ل گ ی ر ی د و ج ن گ م ن ط ق ه ا ی و و ر و د ک ش و ر ه ا ی م د ا خ ل ه گ ر خ ا ر ج ی ب ه م ن ا ز ع ا ت م ر ب و ط ه ب و د ه ن ا ش ی ا ز ر ه ا ی ی ا ز ا ی ن ف ش ا ر ص و ر ت گ ر ف ت ه ا س ت. ل ذ ا ا م ن ی ت م ن ط ق ه ا ی د ر ج ن و ب غ ر ب آ س ی ا ت ا ب ع ف ض ا ی ح ی ا ت ی ع ر ا ق د ر ج ن و ب ش ر ق آ ن ا س ت. ا ی ن پ ژ و ه ش ب ا م د ن ظ ر ق ر ا ر د ا د ن ت أ ثیر ف ض ا ی ح ی ا ت ی ع ر ا ق ب ر ا م ن ی ت م ن ط ق ه ا ی ب ه ب ر ر س ی م ن ا ز ع ا ت ش ک ل گ ر ف ت ه م ت أ ث ر ا ز آ ن پ ر د ا خ ت ه ا س ت. روش گردآوری د ا د ه ه ا و ا ط ال ع ا ت مربوطه کتابخانهای و ا س ن ا د ی و م ر ا ج ع ه ب ه م ر ا ک ز و ن ه ا د ه ا ی م ر ب و ط ه است. شیوه ت ج ز ی ه و ت ح ل ی ل د ا د ه ه ا ت و ص ی ف ی- ت ح ل ی ل ی ا س ت. ن ت ی ج ه پ ژ و ه ش ن ش ا ن میدهد که د س ت ر س ی م ح د و د ع ر ا ق ب ه فضای حیاتی ب ا ع ث ا ف ز ا ی ش ت ن ش و م ن ا ز ع ا ت منطقهای شده و ا م ن ی ت م ن ط ق ه ر ا ب ا م خ ا ط ر ه م و ا ج ه س ا خ ت ه ا س ت. چ ن ا ن چ ه د س ت ر س ی ع ر ا ق ب ه ف ض ا ی ح ی ا ت ی م و ج و د پ ا ی د ا ر ب ا ش د و ر ا ه ک ا ر ه ا ی م ن ا س ب ی د ر ا ی ن ز م ی ن ه ب و س ی ل ه ا ی ر ا ن و ک و ی ت ب ر ن ا م ه ر ی ز ی گ ر د د ا م ن ی ت م ن ط ق ه ا ی ن ا ش ی ا ز ا ی ن پ د ی د ه پ ا ی د ا ر خ و ا ه د ب و د. و ا ژ گ ا ن ک ل ی د ی : ف ض ا ی ح ی ا ت ی ا م ن ی ت م ن ط ق ه ا ی ع ر ا ق ا ی ر ا ن ک و ی ت 1- ا ب ر ا ه ی م ر و م ی ن ا ( ن و ی س ن د ه م س ئ و ل ) e.roumina@modares.ac.ir
1693 ز ی ی ا پ م ر ا ه چ ه ر ا م ش م ه ن ل ا س ی ن ا س ن ا ی ا ی ف ا ر غ ج ر د و ن ی ا ه رش گ ن ی ش ه و ژ پ - ي م ل ع ه م ا ن ل ص ف 8 3 2 ه م د ق م ر ی ب ع ت تی ا حی ی ی ا ض ف ه ب ن آ ز ا ه ک ت س ا نیکی ا گ ر و ا ی ا ه د دی پ سرزمین م ت س ی ب ن ر ق ل ی ا و ا ن ا د ن م ش ی د ن ا ه ا گ د ی د ی ا ن ب م ر ب ر د ه ت س و پی ر گ یکدی ا ب ا ه ر و ش ک ه ک ا ج ن آ ز ا و ت س ا د ش ر و تغذیه د ن م ز ا نی ه د ن ز د و ج و م د ن ن ا م ی ت ا ی ح ی ا ض ف. د و ش ی م ز ا و ع ب ا ن م د و ب م ک و س یک ز ا ت ب ا ق ر این این ر ب ا ن ب د ن ر و آ ت س د ه ب د و خ د ش ر ای ر ب ا ر ری ت ش بی ای ض ف ا ت د ن ت س ه ت ب ا ق ر ش ر ت س گ ل ز ت ا ر ارگانیک ریه ظ ن ر د.)Mir heydar&others,213:12) د ه د ی م ل ک ش ا ر ه ع ز ا ن م ر ت س ب ر گ دی وی س ل ص ا ح ت ل و د و د ن ت س ه د ش ر د ن م ز ا ی ن ا ه ر و ش ک و ت س ا ت ل م ن آ ه ع س و ت ن ا و ت و ت م ال س ز ا بازتابی ر و ش ک ای ه ز ر م این ه ک ن آ ای ر ب و د ر ا د ر ا ر ق ک ا خ ر د ن آ ی ی ا ض ف م ا د ن ا ه ک ت س ا ختی ر د شبیه ن آ ه ت س ب ا و ای ز ج ا و ت س ا انیک گ ر ا ل م ا ک ت تی( ا حی ای ض ف ( م و ر س ن ب ل ه ش اندی مینماید«( Ezati,22:1 ). ضروری و م ز ال ضی ر ا ه ع س و ت د ب ا ی ل م ا ک ت و د ش ر م ا د ن ا ای ر ب ا ه ت ل و د ه ی ر ظ ن ن ی ا ه ئ ا ر ا ا ب )Mercier, :1995 )213-215 د ا د ی م ن آ د ش ر ر د ا ر ر و ش ک ارگانیکی م و ه ف م ل ز ت ا ر.)Pishgahifard,26:543) د ن د ش ه س و س و ر ت ش بی تی ا حی ای ض ف ب س ک ن ا ه ج ی س ا ی س ی ا ه د ح ا و ن ا ی م ش ن ک ر د ن آ ی ع ق ا و ه ج ی ت ن و ا ه ر و ش ک ا ب ه ط ب ا ر ر د ی ت ا ی ح ی ا ض ف ت ی ع ق ا و ه ب ه ج و ت ا ب ت ی م ه ا ی ا ر ا د ه د ن ن ک ا ع د ا ر و ش ک ا ی ه د ن ر ا د ر و ش ک ی ا ر ب ه ک د و ش ی م ه ت ف گ ا ی ف ا ر غ ج ز ا ی و ر م ل ق ا ی ه ن ه پ ه ب ی ت ا ی ح ی ا ض ف ر ت س ب ی د ن و ر ن ی ن چ ه چ ن ا ن چ. د ن ک تأمین ا ر ه د ن ن ک ا ع د ا ر و ش ک ا ی ه د ن ر ا د ر و ش ک ه ع س و ت و د ش ر ا ق ب د ن ا و ت ی م و ه د و ب ی ت ا ی ح ت ی ا ه ن ر د و ه د ر ک م ه ا ر ف ا ر ر و ب ز م ی ا ه ر و ش ک ه ع ز ا ن م و ش ن ت ه ن ی م ز د ن ک م ه ا ر ف ا ر ی ع د م ا ی ه د ن ر ا د ی ا ه ر و ش ک ت ب ا ق ر. د م ا ج ن ا ی ب ه ن ا ح ل س م ت ا ع ز ا ن م ه ب ت س ا ن ک م م ی و پ ا ک ت ر د ا ا م ئ ا د ا ه ر و ش ک ن ی ا. د ن ک ی م ز و ر ب ی ر ت د ا ح ل ک ش ه ب ه ل ا س م ن ی ا د ن ر ا د ر ا ر ق ی ی ا ض ف ی ا ن گ ن ت ر د ه ک ی ی ا ه ر و ش ک ه د ر ت س گ و ر ی گ م ه ت ا ع ز ا ن م ه د ن ه د ل ک ش ی ا ه ق ط ن م ح ط س ر د ی د ر ک ی و ر ن ی ن چ. د ن ت س ه ه ت ف ر گ ل ک ش ت ی ع ض و ز ا ی ی ا ه ر م ت س ی س ن ی د ن چ ن د ش ر ی گ ر د ی ت ی ع ض و ن ی ن چ ج ی ا ت ن ا ذ ل. ت خ ا س د ه ا و خ ه ج ا و م ش ل ا چ ا ب ا ر ی ا ه ق ط ن م ت ی ن م ا و د و ب د ه ا و خ. د و ب د ه ا و خ ه ق ط ن م ح ط س ر د ی س ا ی س ا پ و ر ا ی ر ا م ع ت س ا ی ا ه ر و ش ک ه ژ ی و ب ی ن ا ه ج ح ط س ن ا ر گ ی ز ا ب ی ن ی ر ف آ ش ق ن و ثیر أ ت ت ح ت ا ی س آ ب ر غ ب و ن ج ی ا ه ر و ش ک ر ث ک ا ل ک ش ش ن ت ع و ن و ن ا ر گ ی ز ا ب ن ی ب ت ب ا ق ر ب ل ا ق ر د ه ر و د ن ی ا ر د ا ض ف م ی س ق ت د ر ک ی و ر. د ن ت ف ر گ ل ک ش م ت س ی ب ن ر ق ی ا د ت ب ا ز ا ا ب ن ا د ن و ر ه ش ی ک ی ژ و ل و ک ا ه ط ب ا ر ا ذ ل. د ن ا ه د و ب ا ض ف ر د ه ک ی ی ا ه ن ا س ن ا و ا ض ف ت ا ی ض ت ق م ه ن ت س ا ه د و ب ا ه ن آ ن ی ب ه ت ف ر گ ا د ی پ ز و ر ب ر ا د ی ا پ ش ک م ش ک و ه ع ز ا ن م ل ک ش ه ب د ع ب ی ا ه ه ر و د ر د ش ل ا چ ن ی ا و ه د ش ش ل ا چ ر ا چ د ه ت ف ر گ ل ک ش ی ا ه ی د ن ب ز ر م ی ا ه ت ر د ق ی ن ی ر ف آ ش ق ن و ی ت ر د ق ت ا د ه ا ع م ثیر أ ت ت ح ت س پ ه ک ت س ا ه ق ط ن م ن ی ا ی ا ه ر و ش ک ز ا ی ک ی ق ا ر ع. ت س ا ه د ر ک ن ی ب ت ب ا ق ر صرفا ا عراق ی ر ی گ ل ک ش ر ب م ک ا ح ش ر گ ن. ت ف ر گ ل ک ش ت س ی ب ن ر ق م و د ه ه د ر د ل و ا ی ن ا ه ج گ ن ج ر د ز و ر ی پ ی ا ر ب. د و ب ل و ا ی ن ا ه ج گ ن ج ر د ی ن ا م ث ع ی ر و ت ا ر پ م ا ت س ک ش ز ی ن و ه س ن ا ر ف و ا ی ن ا ت ی ر ب ه ژ ی و ب ی ا ه ق ط ن م ا ر ف ی س ا ی س ن ا ر گ ی ز ا ب ش و ر ر د. ت س ا ه د ش ه د ا ف ت س ا ی ل ی ل ح ت ی ف ی ص و ت ش و ر ز ا ت ا ع ال ط ا ل ی ل ح ت و ق ی ق ح ت ن ی ا ر د ض ر ف ن و م ز آ و ی ب ا ی ز ر ا ر ا ر ق ی س ر ر ب د ر و م ه ط و ب ر م ا ه ه م ا ن ل ص ف و ت ال ا ق م ب ت ک ت ا ع ل ا ط م د و ج و م د ه ا و ش و د ا ن س ا ه ب ه ج و ت ا ب های ن ا خ ب ا ت ک. د ر ی گ ی م ی ا ه ق ط ن م ت ی ن م ا ر د ر و ش ک ن ی ا ب و ن ج ی ت ا ی ح ی ا ض ف ه ب ق ا ر ع ر و ش ک ی س ر ت س د ه ک ن ی ا ز ا ت س ا ت ر ا ب ع ق ی ق ح ت ی ل ص ا ه ل ا س م ت س ا ر ا ذ گ ر ی ث أ ت
9 3 2... ی ا ه ق ط ن م ت ی ن م ا ر ب ی ت ا ی ح ی ا ض ف ر ی ث أ ت ن ی ی ب ت : د ش ی ح ا ر ط ر ی ز ل ا ؤ س و د ق ی ق ح ت ی ل ص ا ه ل ا س م ی ا ت س ا ر ر د ت س ا ر ا ذ گ ر ی ث أ ت ر و ش ک ن ی ا ه ع س و ت ر د س ر ا ف ج ی ل خ ر د ی ت ا ی ح ی ا ض ف ه ب ق ا ر ع ر و ش ک ی س ر ت س د ا ی آ 1- ت س ا ر ا ذ گ ر ی ث أ ت ر ا و ج م ه ی ا ه ر و ش ک ت ی ن م ا د ی ل و ت ر د س ر ا ف ج ی ل خ ی ت ا ی ح ی ا ض ف ه ب ق ا ر ع ر و ش ک ی س ر ت س د ا ی آ 2- : د ی د ر گ ی ح ا ر ط ر ی ز ت ا ی ض ر ف ق و ف ت ال ا ؤ س ی س ر ر ب ت ه ج ال ا ک د ت س و د ا د و ی ر ا ج ت ت ال د ا ب م ق ی ر ط ز ا س ر ا ف ج ی ل خ ی ت ا ی ح ی ا ض ف ه ب ق ا ر ع ور ش ک ی س ر ت س د د س ر ی م ر ظ ن ه ب 1- ر و ش ک ن ی ا ی د ا ص ت ق ا ه ع س و ت ب ج و م ق ا ر ع ر ا و ج م ه ی ا ه ر و ش ک ی ر ا ج ت ت ال د ا ب م ز ی ن و ی ت ف ن ت ا ق ت ش م و م ا خ ت ف ن ر و د ص. د د ر گ ی م ی د ا ص ت ق ا ی س ا ی س ی ا ه د ن ی ا ر ف ر د ت ک ر ا ش م و س ر ا ف ج ی ل خ ر د ی ت ا ی ح ی ا ض ف ه ب ق ا ر ع ر و ش ک ی س ر ت س د د س ر ی م ر ظ ن ه ب 2- ی ا ه ق ط ن م ی د ا ص ت ق ا و ی ر ا ج ت ت ال د ا ب م ش ی ا ز ف ا ز ی ن و س ر ا ف ج ی ل خ ه ن ا ر ک ی ا ه ر و ش ک ت ی ن م ا د ی ل و ت ر ت س ب ی ا ه ق ط ن م ی م ا ظ ن و. د ر و آ م ه ا ر ف ا ر ی ر ظ ن ب و چ ر ا چ ر د ه ش ی ر ی ت ا ی ح ی ا ض ف م و ه ف م د و ش ن آ ب ح ا ص ت ی ا ر ب ت ب ا ق ر ع و ض و م د ن ا و ت می ه ک ت س ا ی ش ز ر ا ر ا ب ی ع و ن ی ا ر ا د ا ض ف د ر ا د ن ا م ل آ ی ا ر گ خ ی ر ا ت و ک ی ت ن ا م ر ای ه ت ب س ن ر د ی ن ط و ن ا ه ج ای ه ایش ر گ و ی ر گ ن ش و ر ر ص ع ای ه ه ش اندی ح ر ش ه ب ی ک ی ژ و ل و ک ا ی ر ا ت خ ا س ر د ن ی و ر ا د ه ی ر ظ ن ز ا ل ص ا و د ز ا ر ث أ ت م ل ز ت ا ر ی ت ا ی ح ی ا ض ف م و ه ف م.)Alam,23:23) : ز ا د ن ت ر ا ب ع ل ص ا و د ن ی ا. د و ب ر ی ز د ر ا د ر ا ر ق ی م ئ ا د ت ب ا ق ر ل ا ح ر د ا ذ غ و ا ض ف ه ب ی س ر ت س د ی ا ر ب ه ک ت س ا ه د ن ز د و ج و م د ن ن ا م ع م ا ج ه- 1. ) Dikshit,1995:5( ت س ا گ ر م و ل و ف ا غ و ل ب د ش ر د ل و ت ل ح ا ر م ل م ا ش ه د ن ز ت ا د و ج و م ا ی ح ه خ ر چ ت- 2 ا ب. ت ش ا د ر ظ ن د م ر و ش ک د ش ر ی ا ر ب ی ک ی ن ا گ ر ا ی م و ه ف م ه ک د ش تی( ا ی ح ی ا ض ف ( م و ر س ن ب ل ه ش ی د ن ا ر ا ذ گ ه ی ا پ ق و ف ل ص ا و د د: ر ک ح ر ط م ا ه ر و ش ک د ش ر ی ا ر ب ا ر ر ی ز ن و ن ا ق ت ف ه ل ز ت ا ر ق و ف ل ص ا و د ر ب ه ی ک ت. د ن ک ی م د ش ر ت ی ع م ج ش ر ت س گ ا ب ب س ا ن ت م ر و ش ک ک ی ی ا ض ف گ ن ه ر ف م. ت س ا ه ع س و ت د ا ع ب ا ر گ ی د ز ا ی ع ب ا ت ی ن ی م ز ر س ش ر د د ن ن ک ی م د ش ر ر ت ک چ و ک ی ا ه د ح ا و ) ن د ی ک م ( ب ذ ج ق ی ر ط ز ا ه ر و ش ک ا. ت س ی ن ی م ئ ا د و ر ن ی ا ز ا د و ر ی م ا م ش ه ب ن آ د ش ر و ن ا و ت ز ا ی ب ا ت ز ا ب و ت م و ک ح ی ن و م ا ر ی پ ) ن ا م ز ا س ( ن ا گ ر ا ز ر م. د ن ت س ه ش ز ر ا ا ب ی ا ه ن ی م ز ر س ب ذ ج ل ا ب ن د ه ب ی س ا ی س ر ظ ن ز ا ن ا ش د ش ر ه ر و د ر د ه ت م و ک ح ا. د و ش ی م م ه ا ر ف ه ت ف ا ی ه ع س و ت ر ا ی س ب ن د م ت ز ا ه ی ل و ا د ش ر ی ا ر ب ک ر ح ر ا د ق م ت. د و ش ی م ن ی م أ ت ه د ن ی ا ز ف و ر ی گ ا ر ف ر ا ذ گ ر ی س م ر د ی ن ی م ز ر س د ش ر ه ب و ر ن و ر د Shekoei,29:67-( ت س ا ی ن ی م ز ر س ه ع س و ت ی ا ن ب م ر ب ر و ش ک ه ع س و ت و د ش ر ه ب د ق ت ع م ل ز ت ا ر ق و ف ن ی ن ا و ق س ا س ا ب ر.68). د و م ن م ی س ر ت ا ه ر و ش ک د ش ر ر ب ی ت ا ی ح ی ا ض ف ثیر أ ت ط ا ب ت ر ا ر د ا ر ر ی ز ل د م ن ا و ت می ل ز ت ا ر ه ی ر ظ ن ه ب ه ج و ت ا ب
4 2 ف ص ل ن ا م ه ع ل م ي - پ ژ و ه ش ی ن گ رش ه ا ی ن و د ر ج غ ر ا ف ی ا ی ا ن س ا ن ی س ا ل ن ه م ش م ا ر ه چ ه ا ر م پ ا ی ی ز 1693 م ح ی ط ش ن ا س ی م د ل 1: ف ر ا ی ن د ر ش د ک ش و ر ه ا د ر ن ظ ر ی ه ر ا ت ز ل Source: Authors ن ق ش ه ش م ا ر ه 1: ت ق س ی م ا م پ ر ا ت و ر ی ع ث م ا ن ی و ش ک ل گ ی ر ی ک ش و ر ه ا ی ع ر ب ی آ ن Source: (Binesh,26)
1 4 2... ی ا ه ق ط ن م ت ی ن م ا ر ب ی ت ا ی ح ی ا ض ف ر ی ث أ ت ن ی ی ب ت ش خ ب ر د. ت س ا ی ک ی ژ و ل و ف ر و م و ئ ژ و ی م ی ل ق ا ر ی غ ت م ر ا ی س ب ط ی ا ر ش ی ا ر ا د ه ک ت س ا ا ی س آ ز ا شی خ ب ا ی س آ ب ر غ ب و ن ج ظ ا ح ل ه ب. ت س ا ه ت ف ر گ ر ا ر ق ر ا و م ه ی ا ه ن ی م ز ر س ه ق ط ن م ن ی ا ب و ن ج ش خ ب ر د و ی ن ا ت س ه و ک ت ا ع ا ف ت ر ا ه ق ط ن م ن ی ا ی ل ا م ش و ی ر ی و ک ه ق ط ن م ن ی ا جنوب بخش و ه د و ب ی ل ص ف ن ا ر ا ب و ی ن ا ت س م ز ی ا ه ش ر ا ب ی ا ر ا د ا ال و م ع م ی ل ا م ش ی ا ه ش خ ب ز ی ن ی م ی ل ق ا د ن و ش ی م ه ی ذ غ ت ل ا م ش ی ن ا ت س ه و ک ی ا ه ش خ ب ز ا ه ک ت ا ر ف و ه ل ج د ی ا ه ه ن ا خ د و ر. ت س ا ی ر ا د ا ن ع م ی ا ه ش ز ی ر ن و د ب و ک ش خ ظ ا ح ل ه ب ی ب آ ی ا ه ن ا ی ر ش ن ی ا ر و ب ع ل ح م ی ا ه ن ی م ز ر س ا ذ ل. د ن ز ی ر ی م س ر ا ف ج ی ل خ ه ب ه ق ط ن م ن ی ا ی ز ک ر م ی ا ه ش خ ب ر د. د ن ر ا د ر ا ر ق ی ر ت ب س ا ن م ت ی ع ق و م ر د ی ز ر و ا ش ک ه ب ز ا م و د ی ن ا ه ج گ ن ج ز ا د ع ب ه ک ت س ا ی ن ا م ث ع ی ر و ت ا ر پ م ا ز ا ه د ش ا د ج ی ب ر ع ی ا ه ن ی م ز ر س ز ا ی ش خ ب ق ا ر ع ر و ش ک ن ی ا ی ا ه ز ر م م ی س ر ت ه و ح ن و ا ض ف ل ک ش ه ر و د ن ی ا ر د ی ی ا پ و ر ا ط ل س م ی ا ه ت ر د ق ط س و ت ا ض ف م ی س ق ت ه و ح ن. د ی س ر ل ال ق ت س ا. ) 1 ه ر ا م ش ه ش ق ن ( د ر ک م ی س ر ت ا ر ر و ش ک و ی ب ر غ ب و ن ج ز ا ی م ش ا ه ن د ر ا ه ب ب ر غ م ز ا ه ی ر و س ر و ش ک ه ب ی ب ر غ ل ا م ش ز ا ه ی ک ر ت ی ر و ه م ج ه ب ل ا م ش ز ا ز ا ق ا ر ع ر ا و ن ل و ط ت. س ا ر ا و ج م ه ن ا ر ی ا با ز ی ن ق ر ش ز ا و ت ی و ک و س ر ا ف ج ی ل خ ه ب ی ق ر ش ب و ن ج ز ا ی د و ع س ن ا ت س ب ر ع ه ب ب و ن ج.)2 ه ر ا م ش ه ش ق ن ( د ش ا ب ی م ر ت م و ل ی ک 8 5 د و د ح د ا ز آ ی ا ه ب آ ه ب ی س ر ت س د ر ی س م ا ه ن ت ه ک س ر ا ف ج ی ل خ ر د ر و ش ک ن ی ا ی ل ح ا س ا ی س آ ب ر غ جنوب منطقه ر د ق ا ر ع ت ی ع ق و م 2. ه ش ق ن http://www.cdc.gov/immigrantrefugeehealth/profiles/iraqi/images/image1 ق ی ق ح ت ی ا ه ه ت ف ا ی ر ب ی ا ن ب م ت ا ی ض ر ف ه ئ ا ر ا ه د ش ق ی ق ح ت و ی ا ه ر ی غ ت م ح ر ط م ه د ش ر د ا ه ن آ د ر ا و م ر ی ز د ر و م ه ع ل ا ط م و ی س ر ر ب ه ت ف ر گ ر ا ر ق
1693 ز ی ی ا پ م ر ا ه چ ه ر ا م ش م ه ن ل ا س ی ن ا س ن ا ی ا ی ف ا ر غ ج ر د و ن ی ا ه رش گ ن ی ش ه و ژ پ - ي م ل ع ه م ا ن ل ص ف 2 4 2. ت س ا ی ا ه ق ط ن م ا ر ف ی ا ه ر و ش ک ا ب ق ا ر ع ی ر ا ج ت ت ال د ا ب م ی: ر ا ج ت ت ال د ا ب م 1- ا ه ر و ش ک ر گ ی د ز ا ت ا د ر ا و ا ب ا ر د و خ ه ر م ز و ر ی ال ا ک ر ت ش ی ب ت ف ن ی ا ه ه د ن ن ک ت ا ر د ا ص ن ی ر ت م ه م ز ا ی ک ی ن ا و ن ع ه ب ق ا ر ع. ن ی چ ق ر ش و ی ی ا پ و ر ا ی ا ه ر و ش ک ص و ص خ ب ت س ا ه ت ف ر گ ت ر و ص ی ب آ ت ی ز ن ا ر ت ق ی ر ط ز ا ن آ ر ت ش ی ب ه ک د ن ک ی م ن ی م أ ت ا ک ی ر م آ ن ی چ ه ی ک ر ت ز ا ی ا ه ق ط ن م ا ر ف ت ا د ر ا و ر ت ش ی ب 5 1 2 ل ا س ر د ت س ا ه د ش ه د ا د ن ا ش ن 1 ل و د ج ر د ه ک ه ن و گ ن ا م ه ر ال د ر ا ز ه 8/ 5 5 7/ 4 9 ا ب ه ی ک ر ت ز ا ق ا ر ع ت ا د ر ا و. د ش ا ب ی م م ت ش ه ا ت ل و ا ب ی ت ر ت ه ب ا ی ل ا ت ی ا و د ن ه ن ا م ل آ ی ب و ن ج ه ر ک 1/8 3 1 / 5 9 ن ا م ل آ ر ال د ر ا ز ه 1/7 2 4 4/ 4 9 ی ب و ن ج ه ر ک ر ال د ر ا ز ه 1/9 6 9 3/ 4 6 ا ک ی ر م آ ر ال د ر ا ز ه 7/5 2 9 6/ 5 4 ا ب ن ی چ. ت س ا ه د و ب ر ال د ر ا ز ه 1/6 1 9/ 7 4 ا ی ل ا ت ی ا ر ال د ر ا ز ه 1/5 3 1 3/ 8 2 د ن ه ر ال د ر ا ز ه ) ر ال د ر ا ز ه ( های ق ط ن م ا ر ف ی ا ه ر و ش ک ز ا ق ا ر ع ت ا د ر ا و 1. ل و د ج 5 1 2 4 1 2 3 1 2 2 1 2 1 1 2 1 2 9 2 8 2 7 2 6 2 5 2 4 2 3 2 2 2 1 2 ت ا د ر ا و ن ا ه ج 31487558 5114539 49769628 4421766 33133132 3 2 3 9 9 8 2 3 5 4 4 7 1 2 1 3 1 8 7 2 8 4 4 8 5 7 3 1 3 1 9 9 4 1 1 2 6 9 5 8 3 2 1 8 1 5 6 7 5 8 8 5 5 4 2 7 4 8 5 1 6 3 7 5 1 6 9 6 3 5 ه ی ک ر ت 855947 1887826 1194895 1827668 8311819 1 6 8 1 4 6 6 1 1 6 2 1 5 1 9 1 6 1 9 3 7 6 7 4 4 8 2 5 2 2 5 3 9 8 8 5 7 2 2 8 2 8 1 8 5 9 2 8 ن ی چ 7925456 7743472 689488 4911785 3824651 7 6 8 9 8 5 3 9 4 4 8 3 8 1 2 6 1 1 7 2 1 4 9 4 2 7 8 5 1 1 9 4 9 1 8 4 3 5 5 9 4 1 6 5 6 5 9 1 8 2 4 1 4 9 4 9 3 ا ک ی ر م آ 1969643 215746 221734 253842 24365 4 6 3 4 6 1 4 4 8 4 7 7 1 4 5 9 2 2 1 2 4 4 5 4 7 5 1 3 1 8 3 9 4 1 3 2 2 7 3 1 8 9 6 5 8 2 3 6 5 1 3 3 6 6 1 3 6 2 3 6 4 ج ه ر ک 1427944 1798221 197347 1866357 1535321 1 7 7 2 1 6 5 4 8 7 7 3 8 6 3 2 5 8 9 2 1 1 9 8 1 5 7 1 8 6 7 4 4 5 2 1 5 2 6 5 3 6 6 4 6 8 6 9 1 3 7 ن ا م ل آ 113895 1539723 186118 1553411 1618649 7 3 8 6 2 2 1 5 6 7 4 1 8 1 8 7 3 4 4 6 8 8 8 3 4 2 1 5 3 6 4 1 7 2 4 3 2 1 1 5 5 4 8 9 5 1 3 2 4 1 8 3 7 2 4 6 8 9 2 د ن ه 1135283 786662 97889 1268383 676196 9 2 2 8 6 8 9 9 2 3 5 5 4 9 9 7 3 2 2 3 7 9 1 5 4 2 1 2 3 3 1 1 3 1 8 3 8 4 1 1 5 4 5 7 8 6 3 6 2 9 2 5 6 1 ا ی ل ا ت ی ا 116479 129345 1681654 8144 68361 9 7 7 8 5 7 8 4 9 8 6 3 7 7 6 3 7 8 5 3 1 6 6 3 3 6 1 3 7 2 2 6 3 8 1 9 9 4 2 5 8 5 2 6 1 8 9 6 1 3 9 1 3 4 2 3 Source: http://www.trademap.org/country_selproductcountry_ts.aspx
3 4 2... ی ا ه ق ط ن م ت ی ن م ا ر ب ی ت ا ی ح ی ا ض ف ر ی ث أ ت ن ی ی ب ت ر ت ش ی ب ن ا ز ی م ی ا ه ق ط ن م ا ر ف ی ا ه ر و ش ک ز ا ت ا د ر ا و ن ا ز ی م 1. ر ا د و م ن Source: Authors. د ش ا ب ی م ت ف ن ز ی ن ن آ ن ا ر د ا ص ن ی ر ت ش ی ب و د ش ا ب ی م ج ر ا خ ی ا ی ن د ه ب ت ف ن ی ل ص ا ه د ن ن ک ر د ا ص ی ا ه ر و ش ک ز ا ی ک ی ق ا ر ع ت ا ر د ا ص ن آ ا ب ه ج و ت ه ب ل و د ج 2 ه ب ی ا ه ر و ش ک ا ر ف ی ا ه ق ط ن م ر د ل ا س 5 1 2 ه ب ب ی ت ر ت ن ی چ ا ب ا ک ی ر م آ ه د ح ت م ت ال ا ی ا ر ال د ر ا ز ه 6/4 2 6 5/ 7 5 ا ب ی ب و ن ج ه ر ک ر ال د ر ا ز ه 1 1 / 3 7/ 7 2 ا ب د ن ه ر ال د ر ا ز ه 2 1 / 7 6 2/ 4 5 ر ا ز ه 1/6 8 6 5/ 9 ا ب د ن ل ه ر ال د ر ا ز ه 3/4 2 4 5/ 5 8 ا ب ن ا ن و ی ر ال د ر ا ز ه 3/2 3 7 5/ 9 9 ا ب ا ی ل ا ت ی ا ر ال د ر ا ز ه 4/7 6 5 5/ 6 ا ب ت. س ا ه د و ب ر ال د 5 1 2 ا ت 1 2 ل ا س ز ا ی ا ه ق ط ن م ا ر ف ی ا ه ر و ش ک ه ب صادرات میزان 2. ل و د ج 215 5397282 1267542 113277 6264575 456765 3732995 3424855 168695 1359398 1293117 214 868683 2761239 167332 6686428 14158798 4285284 5187212 2156814 3471361 1112212 213 9163449 17984764 22318 926666 13546578 3917632 4791875 97781 2642668 1482329 212 95191997 12655773 19519129 122716 1963842 451741 2269286 2354389 2628268 3995 211 7696815 1443634 17442398 9137821 1736892 397758 113112 2591983 956766 273296 21 579531 6275191 7291523 4427719 12624748 412543 8955 182844 1934737 1147159 29 38443346 3298111 5797694 38122 9719249 3532319 681367 112331 1959898 112616 28 6813543 1381664 955187 4227559 2371752 5778624 48781 1318411 219384 1813928 27 3631454 765797 5443335 379767 11893852 414979 46589 161744 258855 1668765 26 29333165 653273 448249 95691 1223833 27818 2 527258 876232 1628283 25 18822678 41568 1895 675299 9647376 244989 35928 291931 734875 123598 24 1725935 3225 799 47681 923876 14888 64134 28225 545494 1289823 23 935651 325 9 57281 4912976 86568 631 288357 378991 328618 22 9777663 96243 5 38542 379838 47391 114124 58815 78328 395919 ت ا ر د ا ص ن ا ه ج ن ی چ د ن ه ی ب و ن ج ه ر ک 21 121449 7322 14 2816 آم 6297666 ه د ح ت م ت ال ا ی ا ا ی ل ا ت ی ا ن ا ن و ی د ن ل ه ن ا و ی ا ت ا ی ن ا پ س ا 65678 229692 796276 22113 43786 Source: http://www.trademap.org/country_selproductcountry_ts.aspx 5 1 2 ا ت 1 2 ز ا ی ا ه ق ط ن م ا ر ف ی ا ه ر و ش ک ه ب صادرات میزان 2. ر ا د و م ن Source: Authors
4 4 2 ف ص ل ن ا م ه ع ل م ي - پ ژ و ه ش ی ن گ رش ه ا ی ن و د ر ج غ ر ا ف ی ا ی ا ن س ا ن ی س ا ل ن ه م ش م ا ر ه چ ه ا ر م پ ا ی ی ز 1693 2. م ب ا د ال ت ت ج ا ر ی ع ر ا ق ب ا ک ش و ر ه ا ی م ن ط ق ه ا ی ا س ت. ه م ان گ و ن ه ک ه د ر ج د و ل 3 ن ش ا ن د ا د ه ش د ه ا س ت ب ی ش ت ر م ی ز ا ن و ا ر د ا ت ا ی ن ک ش و ر ا ز ا ی ر ا ن ب ا 2 6 ه ز ا ر د ال ر ب و د ه ا س ت. ب ع د ا ز آ ن ا ر د ن ب ا 5 7 1/ 5 3 ه ز ا ر د ال ر ع ر ب س ت ا ن ب ا 5 6 4 / 3 6 ه ز ا ر د ال ر و ک و ی ت ب ا 9 2 4 9/ 5 6 ه ز ا ر د ال ر ب و د ه ج د و ل 3. م ی ز ا ن و ا ر د ا ت ا ز ک ش و ر ه ا ی م ن ط ق ه ا ز س ا ل 21 ت ا 5 1 2 5 1 2 4 1 2 3 1 2 2 1 2 1 1 2 1 2 9 2 8 2 7 2 6 2 5 2 4 2 3 2 2 2 و ا ر د ا ت 1 2 ا ر د ن 1 5 3 5 7 9 1 3 4 8 2 1 1 6 5 9 8 3 1 7 9 6 2 2 2 1 6 2 4 1 2 1 3 4 2 6 2 1 1 1 6 3 3 7 2 1 8 4 6 2 8 2 1 7 6 5 4 2 7 8 6 3 3 3 6 9 7 3 3 7 6 6 7 2 3 7 4 1 5 2 4 5 6 6 9 3 6 2 3 8 3 3 5 ع ر ی س ت ا ن 3 6 5 6 4 9 6 7 1 7 5 5 7 7 1 6 4 4 9 1 1 3 1 4 7 6 6 3 2 6 8 1 4 7 1 4 6 6 1 3 5 3 4 6 1 1 1 8 9 7 1 8 2 5 9 2 2 7 5 6 7 5 5 4 4 9 4 8 3 2 5 9 3 3 4 2 4 4 9 1 9 3 8 8 9 6 5 3 7 2 2 8 8 2 3 1 4 3 5 7 6 3 9 2 7 1 5 7 ع م ا ن ک و ی ت 9 5 6 9 2 4 1 3 8 6 3 5 4 4 6 5 1 9 8 8 9 7 2 7 5 1 9 9 3 8 9 3 1 3 1 7 9 3 6 1 2 4 8 4 9 1 9 1 1 6 4 4 6 9 1 7 8 9 9 7 1 2 4 2 ق ط ر 8 2 1 3 2 1 6 3 8 6 1 8 5 2 1 8 1 5 3 8 4 8 1 3 5 4 7 1 1 9 7 2 4 2 8 1 2 8 7 8 2 1 7 1 1 5 7 1 9 3 6 2 7 2 9 2 3 1 9 3 6 6 1 ب ح ر ی ن 9 5 1 1 1 1 6 7 9 9 6 1 6 4 9 4 5 3 8 9 1 4 4 6 5 8 2 5 2 7 8 2 1 3 4 2 3 8 6 9 2 1 1 2 6 1 8 3 1 7 6 1 3 4 2 6 2 2 5 3 2 1 1 پ ا ک س ت ا ن 7 6 1 3 1 5 7 7 4 4 6 1 6 2 7 9 1 2 4 1 1 1 6 6 2 8 2 1 5 4 7 9 8 2 5 9 1 3 7 3 4 6 5 4 8 3 1 2 5 7 1 1 1 4 4 9 6 3 ا ی ر ا ن 2 6 5 9 5 5 7 5 2 5 9 7 6 4 6 4 6 7 5 1 6 4 3 3 2 5 2 5 8 3 9 8 1 3 6 7 1 9 3 4 7 4 4 9 5 7 3 4 1 1 4 8 1 5 3 2 3 4 1 س و ر ی ه 2 5 4 9 2 2 3 1 8 1 7 2 6 5 7 5 5 2 6 4 6 7 4 6 7 3 7 8 9 6 5 8 2 8 2 1 8 6 7 1 5 5 2 5 4 8 Source: http://www.trademap.org/country_selproductcountry_ts.aspx
ت ب ی ی ن ت أ ث ی ر ف ض ا ی ح ی ا ت ی ب ر ا م ن ی ت م ن ط ق ه ا ی... 2 5 4 ب ا ت و ج ه ب ه ج د و ل 3 د ر م ن ط ق ه بیشترین صادرات ع ر ا ق د ر س ا ل 5 1 2 ب ه ا ی ر ا ن ب ا 1 3 2 5 4 1 ه ز ا ر د ال ر و ب ع د ا ز آ ن ب ه ع م ا ن ب ا 5 3 1 6/ 8 4 ه ز ا ر د ال ر ب و د ه ا س ت. ن م و د ا ر 3. م ی ز ا ن و ا ر د ا ت ا ز ک ش و ر ه ا ی م ن ط ق ه ا ز س ا ل 3 2 ت ا 5 1 2 ا ز س ا ل 1 2 ت ا 5 1 2 Source: Authors ج د و ل 4. میزان صادرات ب ه ک ش و ر ه ا ی م ن ط ق ه 5 1 2 4 1 2 3 1 2 2 1 2 1 1 2 1 2 9 2 8 2 7 2 6 2 5 2 4 2 3 2 2 2 ص ا ر د ا ت 1 2 ع م ا ن 6 8 4 5 3 1 5 2 1 3 7 3 2 8 5 2 2 1 7 6 2 1 5 3 2 1 9 4 2 9 2 3 3 ع ر ی س ت ا ن 2 4 4 2 9 2 1 2 9 9 4 5 2 6 8 4 6 4 4 5 4 2 1 9 2 8 7 1 6 6 4 7 8 1 1 3 5 6 2 1 2 1 7 8 2 6 6 3 2 1 4 3 3 7 8 1 8 2 4 1 3 4 6 7 3 6 4 7 3 9 7 9 5 7 8 6 3 1 9 8 3 1 9 9 4 8 6 9 3 2 7 5 1 1 8 2 7 3 3 ا ر د ن ق ط ر 5 6 9 2 3 4 6 3 5 5 1 7 4 3 2 6 5 8 8 3 1 1 6 7 4 5 6 8 3 3 3 9 9 1 ک و ی ت 7 4 1 2 6 1 6 8 6 4 3 9 2 3 2 3 7 4 7 6 2 2 9 7 ب ح ر ی ن 7 3 3 5 1 4 7 8 1 3 6 4 8 7 7 9 8 6 1 4 2 8 2 7 1 9 4 4 2 8 8 2 ا ی ر ا ن 1 3 2 5 4 1 8 4 5 2 3 1 6 5 4 3 2 1 2 6 5 1 1 7 8 3 9 1 8 8 1 4 6 5 1 4 7 8 3 5 5 3 2 3 6 8 1 3 4 4 1 7 2 9 9 6 2 9 1 4 6 4 1 7 7 9 4 2 س و ر ی ه 5 5 3 3 5 2 9 7 5 3 2 6 1 4 6 1 4 1 2 2 4 3 7 2 8 2 6 5 1 3 1 8 9 3 2 4 7 Source: http://www.trademap.org/country_selproductcountry_ts.aspx
1693 ز ی ی ا پ م ر ا ه چ ه ر ا م ش م ه ن ل ا س ی ن ا س ن ا ی ا ی ف ا ر غ ج ر د و ن ی ا ه رش گ ن ی ش ه و ژ پ - ي م ل ع ه م ا ن ل ص ف 6 4 2 5 1 2 ا ت 1 2 ل ا س ز ا ه ق ط ن م ی ا ه ر و ش ک ه ب صادرات میزان 4. ر ا د و م ن Source: Authors ق ا ر ع ی ت ف ن ر ی ا خ ذ 3. ه ک ش ب د ر ا ی ل ی م 4 4 1 ا ب ق ا ر ع 5 1 2 ل ا س ر د ر و ش ک ن ی ا. د ش ا ب ی م ه ق ط ن م ر د و جهان در خام نفت ی ل ص ا ن ا گ د ن ر ا د ز ا ی ک ی ق ا ر ع ر ی ا خ ذ ر ظ ن ز ا ه ق ط ن م م ر ا ه چ ه ا گ ی ا ج ر د ه ک ش ب د ر ا ی ل ی م 1 3 ا ب 8 9 1 ل ا س ر د ه ک ی ل ا ح ر د. د ر ا د ر ا ر ق ه ق ط ن م م و س ه ا گ ی ا ج ر د ت س ا ه ت ف ا ی ه ا ر ج ر ا خ ی ا ی ن د ه ب س ر ا ف ج ی ل خ ه ا ر ز ا ه ک د ن ت ش ا د ر ا ر ق ق ا ر ع ر و ش ک ب و ن ج ر د ر ی ا خ ذ ن ی ا ر ت ش ی ب. ت س ا ه ت ش ا د ر ا ر ق. ) http://www.eia.gov) ه ک ش ب د ر ا ی ل ی م ل ا س 5 1 2 ا ت 8 9 1 ل ا س ز ا ق ا ر ع ی ت ف ن ر ی ا خ ذ 5. ل و د ج که ش ب د ر ا ی ل ی م ل ا س ه ک ش ب د ر ا ی ل ی م 1 3 2 9 9 1 1 4 2 5 1 1 ل ا س 8 9 1 1 8 9 1 2 8 9 1 3 8 9 1 4 8 9 1 5 8 9 1 6 8 9 1 7 8 9 1 8 8 9 1 9 8 9 1 9 9 1 1 9 9 1 3 3 3 1 4 3 4 4 4 7 4 1 1 1 1 3 9 9 1 4 9 9 1 5 9 9 1 6 9 9 1 7 9 9 1 8 9 9 1 9 9 9 1 2 1 2 2 2 3 2 1 1 1 1 2 1 1 3 1 1 3 1 1 3 1 1 3 1 1 3 1 1 5 2 6 2 7 2 8 2 9 2 1 2 1 1 2 2 1 2 3 1 2 4 1 2 5 1 2 Source: http://www.trademap.org/country_selproductcountry_ts.aspx 3 1 1 5 1 1 5 1 1 5 1 1 5 1 1 5 1 1 5 1 1 5 1 1 3 4 1 1 4 1 4 1 4 4 1 5 1 2 ا ت 8 9 1 ل ا س ز ا ق ا ر ع ی ت ف ن ر ی ا خ ذ 5. نمودار Source: Authors
7 4 2... ی ا ه ق ط ن م ت ی ن م ا ر ب ی ت ا ی ح ی ا ض ف ر ی ث أ ت ن ی ی ب ت م ا خ ت ف ن د ی ل و ت 4.. ت س ا ن ی م أ ت ی ا ر ب ش ال ت گ ن ر د ی ب ا ه ی ی ا ک ی ر م آ ت س د ه ب ر و ش ک ن ی ا ل ا غ ش ا و ۳ ۰ ۰ ۲ ل ا س ر د ن ی س ح م ا د ص ط و ق س ز ا س پ د ن ن ا م ( ز و ر ر د ه ک ش ب ن و ی ل ی م ۳/۵ ه ب ر و ش ک ن ی ا ت ف ن د ی ل و ت ن د ن ا س ر و ق ا ر ع ت ف ن صنعت احیای ی ا ر ب ز ا ی ن د ر و م ه ی ا م ر س ف د ه ا ب ن و ت ر ب ی ل ا ه ی ت ف ن ت ک ر ش ه ب ر ال د د ر ا ی ل ی م ۱/۲ ه ن ی م ز ن ی ا ر د. د ش ز ا غ آ ) ت ی و ک ق- ا ر ع گ ن ج ز ا ش ی پ ن ا ر و د ر د ت ع ن ص ن ی ا ه ع س و ت ر و ظ ن م ه ب ز ن و س ر ا پ ی ت ف ن ت ک ر ش ه ب ر ال د ن و ی ل ی م ۰ ۰ ۸ و ق ا ر ع ب و ن ج ر د ت ف ن ت ع ن ص ی ا ی ح ا ه م ا ن ر ب ن ی ا ه ک د و ر ی م ر ا ظ ت ن ا و د ن د ش ه ت ش ا ذ گ ا ر ج ا ه ل ح ر م ه ب ه ژ و ر پ د ن چ ا ه ن ت ل ا ح ن ی ا ا ب. ت ف ا ی ص ا ص ت خ ا ق ا ر ع ل ا م ش ن ی ا ت ف ن ت ر ا ز و ه ب ر ال د د ر ا ی ل ی م ۳ ق ا ر ع ت ل و د ۵ ۰ ۰ ۲ ل ا س ر د ن ی ن چ م ه. د م ا ج ن ا ل و ط ه ب ۶ ۰ ۰ ۲ ل ا س ن ا ی ا پ ا ت ل ق ا د ح ه د ر ک د ق ع ن م ی ی ا ک ی ر م آ ت ک ر ش ک ی ا ب ر ال د ن و ی ل ی م ۷ ۶ ۳/ ی ب ی ر ق ت ش ز ر ا ه ب ی د ا د ر ا ر ق ر ت پیش ق ا ر ع. د ا د ص ا ص ت خ ا ر و ش ک ن و ی ل ی م ۲ ۴ ش ز ر ا ه ب ی ر گ ی د د ا د ر ا ر ق ر و ش ک ن ی ا. ت س ا ه ر و د ل ا ه ا گ ش ی ال ا پ ی د ی ل و ت ن ی ز ن ب ت ی ف ی ک ن د ر ب ال ا ب ن آ ف د ه ه ک ر د ت ف ن ش ی ال ا پ ت ی ف ر ظ ش ی ا ز ف ا د ا د ر ا ر ق ن ی ا د ا ق ع ن ا ز ا ف د ه. ت س ا ه د ر ک ا ض م ا ک چ ی ر و ه م ج ز ا ت ک ر ش ک ی ا ب ر ال د ه م ه ه ب ه ج و ت ا ب ر ی خ ا ل ا س د ن چ ر د. ت س ا ه د و ب ز و ر ر د ه ک ش ب ر ا ز ه ۰ ۷ ۱ ه ب ز و ر ر د ه ک ش ب ر ا ز ه ۰ ۹ ز ا ه ر و د ل ا ه ا گ ش ی ال ا پ ه د ی س ر ز و ر ر د ه ک ش ب ر ا ز ه 4 6 3 3 ه ب ا ر 1 2 4 ل ا س ر د د و خ د ی ل و ت ه ت س ن ا و ت ت س ا ر ی گ ن م ا د ا ب ق ا ر ع ر و ش ک ه ک ی ت ال ک ش م ه ک ش ب ن و ی ل ی م 5 1 2 ا ت 8 9 1 ل ا س ز ا ق ا ر ع د ی ل و ت ن ا ز ی م 6. ل و د ج ل ا س ه ک ش ب ن و ی ل ی م ل ا س ه ک ش ب ن و ی ل ی م 6 2 5 2 2 9 9 1 1 2 4 4 2 ل ا س 8 9 1 1 8 9 1 2 8 9 1 3 8 9 1 4 8 9 1 5 8 9 1 6 8 9 1 7 8 9 1 8 8 9 1 9 8 9 1 9 9 1 1 9 9 1 9 1 1 2 1 4 1 1 8 1 2 1 7 4 4 1 6 9 6 1 6 8 2 9 9 6 2 5 4 9 2 4 6 2 2 3 3 9 9 1 4 9 9 1 5 9 9 1 6 9 9 1 7 9 9 1 8 9 9 1 9 9 9 1 2 1 2 2 2 3 2 3 2 5 7 6 5 8 5 3 9 5 2 7 1 1 2 6 1 2 2 5 2 2 8 5 2 9 4 2 4 2 8 1 3 1 5 2 6 2 7 2 8 2 9 2 1 2 1 1 2 2 1 2 3 1 2 4 1 2 5 1 2 1 2 2 9 8 8 1 9 2 7 9 2 5 8 3 2 9 9 3 2 8 9 3 2 4 2 6 2 9 7 9 2 1 5 3 4 6 3 3 Source: http://www.trademap.org/country_selproductcountry_ts.aspx 5 1 2 ا ت 8 9 1 ل ا س ز ا د ی ل و ت ن ا ز ی م 6. ر ا د و م ن Source: Authors
1693 ز ی ی ا پ م ر ا ه چ ه ر ا م ش م ه ن ل ا س ی ن ا س ن ا ی ا ی ف ا ر غ ج ر د و ن ی ا ه رش گ ن ی ش ه و ژ پ - ي م ل ع ه م ا ن ل ص ف 8 4 2 2 1 9 ر ا ز ه ه ک ش ب ر د ز و ر ر د ل ا س 3 2 ت ا ر د ا ص و د ی ل و ت ن ا ز ی م ه ت س ن ا و ت ع ق ا و م ی ض ع ب ر د ه ک ت س ا ه د و ب ر و ش ک ن ی ا ت ا د ی ل و ت ن ا ز ی م ع ب ا ت ق ا ر ع ت ف ن ت ا ر د ا ص ن ا ز ی م 9 9 1 ل ا س ر د. ت س ا ه د و ب ش ه ا ک ه ب و ر ن آ ن ا ر د ا ص ن ا ز ی م گ ن ج ر ط ا خ ه ب ی ع ق ا و م ر د و د ه د ش ی ا ز ف ا ا ر د و خ ل ا س ر د ه ک ش ب ر ا ز ه 2 4 ه ب ی ن ا ه ج ی ا ه م ی ر ح ت و ت ی و ک گ ن ج ل ی ل د ه ب ه ک د و ب ز و ر ر د ه ک ش ب ر ا ز ه 6 1 ن آ ت ا ر د ا ص. د ی س ر ی ل و ه ب م ق ر ن ی ا ا ک ی ر م آ ه ل م ح ل ی ل د ه ب ه ک ت ش ا د صادرات روز ر د ه ک ش ب ر ا ز ه 9 4 1 5 ز و ر ر د 2 2 ل ا س ر د. د ی س ر 1 9 9 1 ز ا ن آ ن ا م ز ا ب د و ج و ا ه ی ن م ا ا ن و ر و ه ظ ش ع ا د ه ب ل ی ل د ه ک ش ب ر ا ز ه 5 3 4 1 2 ل ا س ر د ه ک ت س ا ه ت ش ا د ی ب و خ د ش ر ر و ش ک ن ی ا ت ف ن صنعت بخش ی ج ر ا خ ی ر ا ذ گ ه ی ا م ر س. ) http://www.eia.gov( ت س ا ه ت ش ا د ت ا ر د ا ص ز و ر ر د ل ا س 5 1 2 ا ت 8 9 1 ل ا س ز ا صادرات میزان 7. ل و د ج ه ک ش ب ن و ی ل ی م ل ا س ه ک ش ب ن و ی ل ی م ل ا س ه ک ش ب ن و ی ل ی م 8 4 1 6 2 8 8 6 9 9 1 9 6 3 1 6 8 9 1 8 1 6 1 7 2 6 6 6 7 9 9 1 5 7 1 7 8 9 1 7 6 7 1 8 2 2 8 6 1 8 9 9 1 3 2 8 8 9 1 13 9 9 2 5 2 2 9 9 9 1 7 4 2 9 8 9 1 8 4 9 1 1 2 2 7 2 2 6 1 9 9 1 6 7 1 2 1 1 2 5 8 1 1 2 2 4 1 9 9 1 8 2 4 2 2 1 2 5 9 4 1 2 2 5 2 9 9 1 5 2 3 1 2 2 1 9 3 2 7 5 3 9 9 1 3 4 1 2 6 1 4 2 4 5 4 9 9 1 5 3 5 1 2 8 4 1 5 2 4 6 5 9 9 1 Source: http://www.trademap.org/country_selproductcountry_ts.aspx 5 1 2 ا ت 8 9 1 ل ا س ز ا صادرات میزان 7. ر ا د و م ن Source: Authors ی ا ه ق ط ن م ی ا ه د ن ی ا ر ف ر د ق ا ر ع ت ک ر ا ش م 5. ی ا ه د م ع ت ا ر ی ث أ ت س ر ا ف ج ی ل خ ت ی ن م ا یت ع ض و ر ب ه ک ه د و م ن ا ف ی ا ی ت و ا ف ت م ی ا ه ش ق ن ن و ن ک ا ت س ی س أ ت ن ا م ز ز ا ق ا ر ع ر و ش ک ه ش ق ن ا ت د ر ک ی ع س د ا د غ ب ن ا م ی پ د ن ن ا م ی ا ه ق ط ن م ی ا ه ن ا م ی پ ر د ت ک ر ا ش م ا ب ی ه ا ش د ا پ ه ر و د ر د ق ا ر ع. ت س ا ه ت ش ا ذ گ ی ا ج ر ب ی ر ا ک م ه ه ن ا ی و ج ر د ن ی م أ ت ت ی ن م ا ه ت ش ا د د ش ا ب ا م ا ن ی ا ی ن ی ر ف آ ش ق ن ش ی ب ز ا ه ک ن آ ی ش ق ن ل ق ت س م د ش ا ب ر د ب و چ ر ا چ. د و ب خاورمیانه منطقه ر د ن ا ت س ل گ ن ا ی ا ه د ر ک ی و ر و ا ه ت س ا ی س ب ل ا ق ر د ص و ص خ ه ب و ی ل ل م ل ا ن ی ب ای ه ی ر ا ک م ه و ف ال ت ئ ا د و ج و ی د و ع س ن ا ت س ب ر ع و ن ا ر ی ا ه ل م ج ز ا ه ق ط ن م ی ا ه ر و ش ک و ق ا ر ع ن ا ی م ی ا ه ن ا ی و ج ی ر ا ک م ه ط ب ا و ر ه ر و د ن ی ا ر د. ت ش ا د
ه» ق ل ح ن» ا م ز ا س 9 4 2... ی ا ه ق ط ن م ت ی ن م ا ر ب ی ت ا ی ح ی ا ض ف ر ی ث أ ت ن ی ی ب ت ت س ا ی س ک ی و د ش ج ر ا خ د ا د غ ب ن ا م ی پ ز ا ر و ش ک ن ی ا ی ر و ه م ج م ظ ن د ا ج ی ا و 8 5 9 1 ل ا س ر د م س ا ق م ی ر ک ل ا د ب ع ی ا ت د و ک ا ب ا ت د ر ک ش ال ت و ت س و ی پ ی ب ر ع ل ا ک ی د ا ر ی ا ه ر و ش ک ه گ ر ج ه ب ه ر و د ن ی ا ر د ق ا ر ع. د و م ن ذ ا خ ت ا ه ق ط ن م ر د ی م ج ا ه ت ی ج ر ا خ و ن ا گ ی ا س م ه ا ب ر و ش ک ن ی ا ط ب ا و ر ر د ی ی ا ه ش ن ت د ا ج ی ا ث ع ا ب ق ا ر ع ر د ر ی ی غ ت ن ی ا. د ر ی گ ه د ه ع ر ب ا ر ب ر ع ن ا ه ج ی ر ب ه ر ز ا ق ا ر ع ر د ث ع ب م ی ژ ر ت ی م ک ا ح. ت ش ا ذ گ س ر ا ف ج ی ل خ ت ی ن م ا و ت ا ب ث ر ب ی ف ن م ی ر ا ذ گ ر ی ث أ ت ه ج ی ت ن ر د و ه ق ط ن م ی ا ه ر و ش ک ن ی ب ک ی ژ ت ا ر ت س ا ی ا ه ت ب ا ق ر و س ر ا ف ج ی ل خ ه ق ط ن م ن د ش ی ب ط ق و د ث ع ا ب ی و ر و ش ا ب ر و ش ک ن ی ا د ا ح ت ا و 8 6 9 1 ل ا س ه ک د ش رس ا ف ج ی ل خ ر د ت و ا ف ت م و د ر ف ن م ش ق ن د ج ا و ق ا ر ع س ا س ا ن ی ا ر ب. د ش د ر س گ ن ج ه ر و د ر د ی و ر و ش و ا ک ی ر م آ. د و ب ی ا ه ق ط ن م ی ل ص ا ر گ ی ز ا ب ه س ن ی ب ی د ج ی ا ه ق ط ن م ی ر ا ک م ه و ی ی ا ر گ م ه ه ن و گ ر ه ع ن ا م م ی ژ ر ی م ج ا ه ت ی ج ر ا خ ت س ا ی س و د ر ک ا ف ی ا س ر ا ف ج ی ل خ ت ی ن م ا و ت ا ب ث ر د ب ر خ م و ی ف ن م ی ش ق ن ث ع ب ه ر و د ر د ق ا ر ع ی خ ر ب ی ا ه ت ی ا م ح و د ر ک ی و ر د. ش ر ج ن م ه ق ط ن م ر د ی ت ا ب ث ی ب و ی ن م ا ا ن د ی د ش ت ه ب ت ی و ک و ن ا ر ی ا ه ب ه ل م ح ه ل م ج ز ا م ا د ص ت ی و ک ه ب ه ل م ح و ی م ج ا ه ت ت س ا ی س ن ی ا ت ی و ق ت ب ج و م ن ا ر ی ا ه ی ل ع گ ن ج ر د ی ا ه ق ط ن م ا ر ف و ی ا ه ق ط ن م ی ا ه ت ر د ق ز ا ا ر س ر ا ف ج ی ل خ ر د ی ا ه ق ط ن م ا ر ف ی ا ه ت ر د ق ی م ا ظ ن ر و ض ح ی ا ر ب م ز ال ه ن ا ه ب ق ا ر ع ی ا ه ر ا ت ف ر ه ک ن آ ر گ ی د م ه م ه ت ک ن. د ی د ر گ ه ک ی س ا ی س ی ا ه د ن ی ا ر ف رین ت م ه م. د ر و آ د و ج و ه ب ی ا ه ق ط ن م ی ا ه ی ر ا ک م ه ی ر ی گ ل ک ش ی ا ر ب ی ع ن ا م د و خ ه ک ت خ ا س ا ی ه م : د ن ش ا ب ی م ر ی ز د ر ا و م ت س ا ه د ر ک ت ک ر ش ق ا ر ع د ا ب آ د ع س د ا ب آ د ع س خ ا ک ر د ا ر ی ض ر ع ت م د ع ن ا م ی پ ن ا ت س ن ا غ ف ا و ق ا ر ع ه ی ک ر ت ن ا ر ی ا ر و ش ک ر ا ه چ ه ج ر ا خ ی ا ر ز و 6 1 3 1 ر ی ت 7 1 ر د ن ا م ی پ ن ی ا. د و ب ه د ش م ه ا ر ف ن د ن ل ن ا ر ا د م ا م ز ه د ر پ ت ش پ ی ا ه ت ی ل ا ع ف ه ط س ا و ه ب ل ب ق ا ه ل ا س ز ا ن آ ی ا ه ر ت س ب ه ک د ن د ر ک ا ض م ا ز و ر ب ت ر و ص ر د ل ب ا ق ت م حمایت و ی م و م ع ت س ا ی س ر د ا ر ر و ش ک ر ا ه چ ر ظ ن ت د ح و د ش ر و ه ش م د«ا ب آ د ع س ن ا م ی پ «ه ب ه ک ن د ر م ش م ر ت ح م ن م ض ه ک د ر ک ی م د ه ع ت م ا ر ه ن ا گ ر ا ه چ ل و د و د ر ک ی م ی ن ی ب ش ی پ و ض ع ی ا ه ت ل و د ز ا ی ک ی ه ب ت ب س ن ر ط خ A part of history, Iran & ( د ن ن ک ل ا ب ن د ا ر ر گ ی د ک ی ی ل خ ا د ر و م ا ر د ق ل ط م ه ل خ ا د م م د ع ت س ا ی س ک ر ت ش م ی ز ر م د و د ح world 215) ) و ت ن س ( د ا د غ ب ن ا م ی پ ر گ ی د «و ب«ر ع ه ع م ا ج «و ض ع ی ا ه ر و ش ک ه ک د ن د ر ک م ال ع ا و د ن ت س ب ا ر ن ا م ی پ ن ی ا ه ی ک ر ت و ق ا ر ع ۵ ۵ ۹ ۱ ه ی ر و ف ر د ه ب د ن ن ا و ت ی م د- ن ش ا ب ه ت خ ا ن ش ت ی م س ر ه ب ا ر ا ه ن آ ت ل و د و د ن آ ه ک - ه«ن ا ی م ر و ا خ ت ی ن م ا و ح ل ص ه ب د ن م ه ق ال ع ی ا ه ر و ش ک ر د ا ر د ا د غ ب ن ا م ی پ ا ک ی ر م آ و ن ا ت س ل گ ن ا. د ن ت س و ی پ ن ا م ی پ ن ی ا ه ب ن ا ت س ک ا پ و ا ی ن ا ت ی ر ب و ن ا ر ی ا ۵ ۵ ۹ ۱ ر د. د ن د ن و ی پ ب ن ا م ی پ ن ی ا ی ن ا ر گ ز و ا ج ت ت س د ر د ی ر ا ز ب ا ا ر ن آ ی و ر و ش و ل ب ا ق م ر د د. ن ت س ن ا د ی م ی و ر و ش ر ب ا ر ب ر د ه ن ا ی م ر و ا خ ز ا ع ا ف د ی«ل ا م ی ا ه ه ت ی م ک ت ی و ض ع ه ب ا ک ی ر م آ ن ا گ د ن ی ا م ن ۷ ۵ ۹ ۱ ر د.» د ن ر ا د ن ی ل ل م ل ا ن ی ب ت ی ن م ا و ح ل ص ه ب ی ا ه ق ال ع «ه ک ت س ن ا د ی م در ۸ ۵ ۹ ۱ ه ی ئ و ژ ب ال ق ن ا ز ا س پ ق ا ر ع. ت س و ی پ ن ن ا م ی پ ه ب د و خ د ح ت م ت ال ا ی ا ا م ا د ن د م آ ر د ن ا م ی پ ی م ا ظ ن و ی د ا ص ت ق ا ۹ ۵ ۹ ۱ ت و ا ر د ن ا م ی پ ن ی ا و د ش ج ر ا خ ن ا م ی پ ز ا ۹ ۵ ۹ ۱ س ر ا م.Ashori,28:87)( د ن د ر ب ا ر ا ک ن آ ه ب د ا د غ ب ز ا ب ر ع ی ا ه ر و ش ک ه ی د ا ح ت ا ا ر ن آ ز ک ر م و د ش ه د ی م ا ن ) و ت ن س ( مرکزی«ن ا م ی پ ی ا ه ق ط ن م ی ل ل م ل ا ن ی ب ن ا م ز ا س ک ی ) ة ی ب ر ع ل ا ل و د ل ا ة ع م ا ج : ی ب ر ع ه ب ( ی ب ر ع ی ا ه ر و ش ک ه ی د ا ح ت ا ل م ا ک م ا ن ا ب ب ر ع ه ی د ا ح ت ا
ن» ا م ز ا س 1693 ز ی ی ا پ م ر ا ه چ ه ر ا م ش م ه ن ل ا س ی ن ا س ن ا ی ا ی ف ا ر غ ج ر د و ن ی ا ه رش گ ن ی ش ه و ژ پ - ي م ل ع ه م ا ن ل ص ف 5 2 و ض ع ۶ ا ب ۵ ۴ ۹ ۱ س ر ا م ۲ ۲ ر د ه ی د ا ح ت ا ن ی ا. ت س ا ا ق ی ر ف آ ل ا م ش و ا ی س آ ب ر غ ب و ن ج ی ب ر ع ا تا د م ع ی ا ه ر و ش ک ل م ا ش ز ی ن ن م ی و د ش ه د ا ه ن ن ا ی ن ب ) د ا د م ا ن ر ی ی غ ت ن د ر ا ه ب ۶ ۴ ۹ ۱ ر د ه ک ( ن د ر ا و ن ا ن ب ل ه ی ر و س ق ا ر ع ن ا ت س ب ر ع ر ص م س س ؤ م ت ل ا ح ه ب ن آ ت ی و ض ع ۱ ۱ ۰ ۲ ر ب م ا و ن ز ا ه ک ه ی ر و س ب ا س ت ح ا ا ب ه ی د ا ح ت ا ن ی ا. ت س و ی پ ن آ ه ب ۵ ۴ ۹ ۱ ه م ۵ ر د د ع ب ز و ر د ن چ ی ئ ا ک ی ر م آ ی ا ه ر و ش ک ه ی د ا ح ت ا د ن ن ا م ی ا ه ی د ا ح ت ا ن ی ن چ ی د و ج و ت ل ع د. ر ا د ر ظ ا ن و ض ع ۴ و د ر ا د و ض ع ۲ ۲ ه د م آ ر د ق ی ل ع ت ج ا ر خ ا ز ا س پ. د ن ت س ه ص خ ش م ب ه ذ م ر ظ ن ز ا ه ک ل ب ی ن ا ب ز ر ظ ن ز ا ا ه ن ت ه ن ب ا ر ع ا ا ر ی ز. د و ب ب ه ذ م و گ ن ه ر ف ر د ک ا ر ت ش ا ی ب ر ع ی ا ه ر و ش ک ی ر ا ک م ه م و ز ل ر ب ز ی ن ی ر گ ی د ل م ا ع ل ی ئ ا ر س ا ی د و ه ی ت ل و د ل ی ک ش ت و ه ی ر و س ز ا ی و س ن ا ر ف ی ا ه و ر ی ن ر د ه ی ر و س و ن ا ن ب ل ق ا ر ع ر ص م ه ل م ج ز ا ب ر ع ی ا ه ر و ش ک ن ا ر س ز ا ی خ ر ب. ) http://lahzehnama.ir( د ش ه د و ز ف ا ر د. د ن د ی س ر ق ف ا و ت ه ب ب ر ع هی ی د ا ح ت ا ل ی ک ش ت ر س ر ب ه ب ن ا ج و د ت ا ق ال م ی ر س ک ی ز ا س پ م 4 4 9 1 و م 3 4 9 1 ی ا ه ل ا س ی ی ا ه ت ئ ی ه د ش ر ا ز گ ر ب ر ص م هی ی ر د ن ک س ا ر د م 4 4 9 1 ر ب ت ک ا ج ن پ و ت س ی ب ا ت ر ب م ا ت پ س ت ف ه ز ا ر و ظ ن م ن ی م ه ه ب ه ک ی ت س ش ن ب ر ع هی ی د ا ح ت ا هی م ا ن س ا س ا ن ت م هی ی ه ت ر و م أ م ی ا ه ت ی م ک س ی س أ ت د ر و م ر د ن ا ت س ب ر ع و ق ا ر ع ن د ر ا ه ی ر و س ن ا ن ب ل ر ص م ز ا. د و ش ی و س ز ا م 5 4 9 1 س ر ا م 2 2 ر د ب ر ع هی ی د ا ح ت ا هی م ا ن س ا س ا ی ا ض م ا ه ب ر ج ن م ت ی ا ه ن ر د ت ا م ا د ق ا ن ی ا هی ع و م ج م. ) Alber kelyar,1994:497) د ش ق و ف ی ا ه ت ل و د ن ا گ د ن ی ا م ن ی م ال س ا ی ر ا ک م ه ن ا م ز ا س ن ی ا ی پ ر د. د ز ش ت آ م ی ل ش ر و ا ر د ا ر ی ص ق ال ا د ج س م ا ی ل ا ر ت س ا ی ل ا ه ا ز ا ی ب ص ع ت م ی ح ی س م 9 6 9 1 ت و ا ه ا م 1 2 ر د م ه د ر گ ش ک ا ر م ت خ ت ی ا پ ط ا ب ع ر ر ه ش ر د ل ا س ن ا م ه ر ب م ا ت پ س 5 2 ر د ن ا م ل س م ر و ش ک د ن چ ن ا ر ب ه ر ی د م ع ی ز و س ش ت آ ر و م ا ن ا ر ی ز و س ن ا ر ف ن ک ن ی ت س خ ن 7 9 1 س ر ا م ه ا م ر د. د ن د ا د ل ی ک ش ت ی«م ال س ا س ن ا ر ف ن ک ن ا م ز ا س «م ا ن ه ب ی ن ا م ز ا س و د ن د م آ ی ر ا ک م ه 1 1 2 ن ئ و ژ 8 2 ر د ی«م ال س ا س ن ا ر ف ن ک ن ا م ز ا س «. د ش ر ا ز گ ر ب سه د ع ج ر د ی م ال س ا ر و ش ک ن ی د ن چ ۀ ج ر ا خ. د ن ت س ه ن آ و ض ع ر و ش ک 7 5 ن و ن ک ا و ت س ا ملل«ن ا م ز ا س «ر د ی م ئ ا د ی گ د ن ی ا م ن ی ا ر ا د ن ا م ز ا س ن ی ا. ت ف ر گ م ا ن ی«م ال س ا ۀ ع س و ت ن ا م ز ا س ن ی ا ی ل ص ا ی ا ه ف د ه ز ا ی ک ی سه. ن ا ر ف و ی س ی ل گ ن ا بی ر ع : ز ا د ن ا ت ر ا ب ع ه ک د ر ا د ی م س ر ن ا ب ز ه س ن ا م ز ا س ت س ا ی م ل ع و ی گ ن ه ر ف ی ع ا م ت ج ا ی د ا ص ت ق ا ی ا ه ه ن ی م ز ر د و ض ع ی ا ه ر و ش ک ن ا ی م ی ر ا ک م ه ی ا ه ر و ش ک ر ت ش ی ب ا ب د ن ا و ت ب ر و ش ک ن ی ا ه ک ت س ا ه د ش ث ع ا ب ن ا م ز ا س ن ی ا ر د ق ا ر ع ر و ض ح. ) http://www.faratab.com( ر ت ش ی ب ق ا ر ع ا ت ت س ا ن ی ا ت ش ا د ه ج و ت ن آ ه ب د ی ا ب ه ک ی ل ئ ا س م ز ا یکی. د ش ا ب ه ت ش ا د ی د ا ص ت ق ا و ی س ا ی س ل م ا ع ت ی م ال س ا. ت ش ا ذ گ د ه ا و خ ر ی ث أ ت ی ت ا ی ح ی ا ض ف ه ب ن آ ی ب ا ی ت س د ر ب د ن ک ر ا ر ق ر ب ط ا ب ت ر ا ر ت ش ی ب م ال س ا ن ا ه ج ی ا ه ن ا م ز ا س ا ب د ن ا و ت ب ی د ا ص ت ق ا ی ا ه د ن ی ا ر ف 6. د و ج و ی د ا ص ت ق ا ن ا م ی پ ن ا ن چ ن آ ه ق ط ن م ی ا ه ر و ش ک و ق ا ر ع ن ی ب ا م ی ف ه ک ت ف گ ان و ت ی م ی د ا ص ت ق ا ی ا ه ن ا م ی پ د ر و م ر د. د ش ا ب ی م ن ا م ز ا س ن ی ا ر ا ذ گ ر ی ث أ ت و ی ل ص ا ی ا ض ع ا ز ا ر ت ه ب ت ر ا ب ع ه ب ا ی و ن ا گ د ن ن ک د ی ل و ت ز ا ق ا ر ع ه ک ک پ و ا ز ج ه ب د ر ا د ن ر ی ا ز ج ل ا ی ا ه ر و ش ک ز ا ل ک ش ت م ه ک ت س ا ی ت ف ن ل ت ر ا ک ک ی ک پ و ا ی ر ا ص ت خ ا م ا ن ا ب ت ف ن ه د ن ن ک ر د ا ص ی ا ه ر و ش ک ن ا م ز ا س ر ق م. ت س ا ال ئ و ز ن و ال و گ ن آ ر و د ا و ک ا بی ر ع ه د ح ت م ت ا ر ا م ا ی د و ع س ن ا ت س ب ر ع ر ط ق ه ی ر ج ی ن ی ب ی ل ت ی و ک ق ا ر ع ن ا ر ی ا ت. س ا ه د و ب ش ی ر ت ا ر و ش ک ر د ن ی و ر ه ش ر د 4 4 3 1 ل ا س ز ا ک پ و ا ی ل ل م ل ا ن ی ب
ی ا ه ت س ا ی س 1 5 2... ی ا ه ق ط ن م ت ی ن م ا ر ب ی ت ا ی ح ی ا ض ف ر ی ث أ ت ن ی ی ب ت ی ز ا س ه چ ر ا پ ک ی و ی گ ن ه ا م ه «: ت س ا ح ر ش ن ی ا ه ب ه د ش ن ا ی ب ه م ا ن س ا س ا ر د ه ک ن ا ن چ ن آ ن ا م ز ا س ن ی ا ی ل ص ا ف د ه ی ا ر ب ی ی ا ه ه و ی ش ی ح ا ر ط ا ه ن آ ی د ر ف ا ی ی ع م ج ع ف ا ن م ن ی م أ ت ی ا ر ب ه ا ر ن ی ر ت ه ب ن ی ی ع ت و ض ع ی ا ه ر و ش ک ت ف ن و ت ی ا ن ع ی ر و ر ض ر ی غ و ر ض م ت ا ن ا س و ن ن د ر ب ن ی ب ز ا ر و ظ ن م ه ب ی ل ل م ل ا ن ی ب ت ف ن ر ا ز ا ب ر د ت ف ن ت م ی ق ت ا ب ث ن ی م ض ت د ی ل و ت ی ا ه ر و ش ک ی ا ر ب ت ب ا ث د م آ ر د ن د ر ک م ه ا ر ف ضرورت به ص ا خ ه ج و ت و فت ن ه د ن ن ک د ی ل و ت ی ا ه ر و ش ک ه ب ه ژ ی و ه ج و ت و ب س ا ن م ه د ز ا ب و ی گ ش ی م ه و ه ف ر ص ه ب ن و ر ق م د م آ ر ا ک ت ر و ص ه ب ه د ن ن ک ف ر ص م ی ا ه ر و ش ک ت ف ن ن ی م أ ت ت ف ن ه د ن ن ک ل ک ر د ک پ و ا ی ر ی گ ل ک ش ن ا م ز ز ا.)OPEC,21) د ن ن ک ی م ی ر ا ذ گ ه ی ا م ر س ت ف ن صنعت در ه ک ی ی ا ه ن آ ی ا ر ب ه ن ا ف ص ن م ق ا ر ع ر و ض ح. د ش ا ب ی م ق ا ر ع ن آ ی ن و ن ک ی د ی ل ک ی ا ه ر و ش ک ز ا ی ک ی ه ک ت س ا ه د و ب ر ا د ر و خ ر ب ی ر ت ه ب ت ا ب ث ز ا ت ف ن ر ا ز ا ب ش خ ب ز ا ق ا ر ع ی د م آ ر د ش خ ب ه ب ی ن ا ی ا ش ک م ک ت ف ن ه د ن ن ک د ی ل و ت ی ا ه ر و ش ک ا ب ن آ ر ت ش ی ب ی ر ا ک م ه و ن ا م ز ا س ن ی ا ر د ی ن ا ه ج ر ا ز ا ب % 9 و ت ف ن ی ن ا ه ج د ی ل و ت ل ك از %8 3 ت ف ن ی ا ه ب ر ی ا خ ذ %7 6 س ی س أ ت م ا گ ن ه ن ا م ز ا س ن ی ا د. ن ک ی م ت ف ن. ) Rohani,1974:13-14) ت ش ا د ر ا ی ت خ ا ر د ا ر ت ف ن و د ش ا ب ی م ن ه د ن ن ک ف ر ص م ی ا ه ر و ش ک و ت ف ن ه د ن ن ک ر د ا ص و د ی ل و ت ی ا ه ر و ش ک ز ا م ا د ک چ ی ه ع ف ن ه ب م ه ک پ و ا ی ش ا پ و ر ف ز ا ش ی ب ر ض ا ح ل ا ح ر د ک پ و ا ن ا م ز ا س ه چ ر گ ا. ت س ا ه ت ش ا ذ گ ش ی ا م ن ه ب ا ر س ک و د ا ر ا پ ک ی ل ا ح ا ت ک پ و ا د ر ک ل م ع ع ق ا و ر د د ن و ر ن ک ی ل د ر ا د ر ا ی ت خ ا ر د ا ر ن ا ه ج ر د ن آ ه د ش ت ا ب ث ا ر ی ا خ ذ % ۶ ۶ ی ن ع ی ه ک ش ب د ر ا ی ل ی م ۲ ۷ ۶ و ت ف ن ر ا ز ا ب ۳/۱ ه ق ط ن م ر د ا ک ی ر م آ ر ت ش ی ب ر و ض ح ز ا د ع ب ه ژ ی و ه ب ا ض ع ا ن و ز ف ا ز و ر ی ر ا ک ه ظ ف ا ح م ل ی ل د ه ب ی ن ا ه ج ی ا ه ر ا ز ا ب ر د ی ر ا ذ گ ت م ی ق و ی ک پ و ا ر ی غ ن ا گ د ن ن ک د ی ل و ت ر گ ی د و ژ و ر ن ه ی س و ر ن و چ ی گ ر ز ب ن ا گ د ن ن ک د ی ل و ت ی ر ا ک م ه م د ع ق ا ر ع ه ب ط ل س ت ز ا د ع ب ن ا م ز ا س ن ی ا ی ل و. ت س ا ه د ش ف ی ع ض ت ی د و د ح ا ت ی ن ا م ز ع ط ق م ن ی ا ر د ک پ و ا ه ا گ ی ا ج ن ا م ز ا س ن ی ا ز ا ر و د ا و ک ا ج و ر خ ت س ا ر ا د ر و خ ر ب ن ا ه ج ر د ی م ه م ی د ا ص ت ق ا ی س ا ی س ه ا گ ی ا ج ز ا ی ا ه ن ا ی م ر و ا خ ن ا م ز ا س ن ی ر ت ق ف و م ن ا و ن ع ه ب ن و ن ک ا ت.)www.daneshnamah.com) ا ن گ ن ت ز ا ج و ر خ ی ا ر ب های ق ط ن م ی ز ا س ل ا چ ش. 7 ل ی ل ح ت ی ا ت س ا ر ر د ی ا ه ش ه و ژ پ ه ق ط ن م ت ی ن م ا ر ب ن آ ر ی ث أ ت و ن ا گ ی ا س م ه ا ب ق ا ر ع ی ا ه ر ی گ ر د م ه م ت ا ر ی ث أ ت ت ی م ه ا ل ی ل د ه ب ه د و ب ه ی ا س م ه ی ا ه ر و ش ک ا ب ز ی ت س ر د ه ش ی م ه ی ر ی گ ل ک ش ن ا م ز ز ا ه ک ت س ا ی ر و ش ک ی ن و ن ک ق ا ر ع ت س ا ه ت ف ر گ ت ر و ص ن آ ر ب ا ر ر ی ث أ ت ن ی ر ت ش ی ب ق ا ر ع ی ک ی ت ی ل پ و ئ ژ ی ا ن گ ن ت. ت س ا ه د و ب ه ق ط ن م ر د ش ن ت د ا ج ی ا ل م ا و ع ز ا ی ک ی ه ش ی م ه و ت س ا ر د د و خ ی ت ا ی ح ی ا ض ف ش ر ت س گ ی ا ر ب ش ال ت ر د ر و ش ک ن ی ا و ت س ا ه ت ش ا د راق ع ی ا ه ق ط ن م و ی ل خ ا د ی ا ه ت س ا ی س. ت س ا ه د و ب س ر ا ف ج ی ل خ ی ا ر ب ش ال ت. ت س ا ه د و ب ی ی ا ی ف ا ر غ ج ی ا ن گ ن ت ن ی ا ز ا ی ی ا ه ر ی ا ن مب ر ب ت س ا ه ت ش ا د ه ق ط ن م ی ا ه ر و ش ک ا ب ق ا ر ع ه ک ی ا ه ه ز ی ت س د و ب ی ت ا ی ح ی ا ض ف ی ب ا ی ت س د ی ا ن ع م ه ب س ر ا ف ج ی ل خ ه ق ط ن م ه ب ی س ر ت س د ت ی و ک و ق ا ر ع ن ج گ. 8 ت س ا ق ی م ع ب آ ی ا ر ا د ت ی و ك ل ح ا و س ن آ ر ب ه و ال ع ت س ا ق ا ر ع ل ح ا و س ر ب ا ر ب ر ا ه چ س ر ا ف ج ی ل خ ر د ت ی و ك ل ح ا و س و ح ن ه ب س ر ا ف ج ی ل خ ر د ق ا ر ع ل ح ا و س ل و ط ر ب ن ا ی ب و ب و ه ب ر و ر ی ا ز ج ف ر ص ت ل ق ا د ح ا ی ت ی و ك ل ا غ ش ا ا ب ن ی ا ر ب ا ن ب. د و ش س ر ا ف ج ی ل خ ر د ق ی م ع ب آ ا ب د د ع ت م ر د ا ن ب صاحب میتوانست ق ا ر ع صورت این ر د و د ش ی م ه د و ز ف ا ی ر ی گ م ش چ ر د د ن م ت ر د ق ی ی ا ی ر د ی و ر ی ن ك ی ه ك د ا د ی م ق ا ر ع ه ب ا ر ن ا ك م ا ن ی ا ن ی ن چ م ه ت ی و ك م ا م ت ا ی و ر و ك ذ م ر ی ا ز ج ر ب ط ل س ت
1693 ز ی ی ا پ م ر ا ه چ ه ر ا م ش م ه ن ل ا س ی ن ا س ن ا ی ا ی ف ا ر غ ج ر د و ن ی ا ه رش گ ن ی ش ه و ژ پ - ي م ل ع ه م ا ن ل ص ف 2 5 2 ت ع س و ت ل ع ه ب ه ك د ر ک ی م ا ع د ا ق ا ر ع ت ل و د د. ر ی گ ه د ه ع ر ب ه ق ط ن م ن ی ا ر د ی ر ت م ه م ش ق ن و د ر و آ د و ج و ه ب س ر ا ف ج ی ل خ ه ت ش ذ گ ر د ل ی ل د ن ی م ه ه ب د ی ا م ن ع ا ف د د و خ ز ا ی ج ر ا خ ت ال م ح ر ب ا ر ب ر د د ن ا و ت ی م ن و ت س ا ك ی ژ ت ا ر ت س ا ق م ع د ق ا ف م ك ه ك د ر ک ی م ا ع د ا ق ا ر ع. ت س ا ه د ا د ر ا ر ق ر ا ش ف ت ح ت ق ا ر ع ه ب ن ا ی ب و ب و ه ب ر و ر ی ا ز ج ی ر ا ذ گ ا و ی ا ر ب ا ر ت ی و ك ه ش ی م ه ن ی ا ا ب ق ا ر ع د. ن ك ع ا ف د ت ی و ك و د و خ ز ا ی ج ر ا خ ت ا د ی د ه ت ل ب ا ق م ر د د ز ا س ی م ر د ا ق ا ر ر و ش ك ن آ ه ر ی ز ج و د ن ی ا ف ر ص ت د ش ی ن ی ش ن ب ق ع ه ب ر و ب ج م ا ک ی ر م آ ه ل م ح ا ب ی ت د م ز ا س پ و د ر ک ه ل م ح ت ی و ک ه ب ف د ه ق ا ر ع و ن ا ر ی ا ن ج گ. 9 ر د ق ا ر ع و ن ا ر ی ا ی ز ر م ت ا ف ال ت خ ا ع ق ا و ه ب د. و ب ق ا ر ع و ن ا ر ی ا ن ا ی م ت ا ف ال ت خ ا ن ی ر ت م ه م ز ا ی ک ی د و ر د ن و ر ا ه ل ئ س م د و ب ه ت ف ر ی ذ پ ا ر 1913 ل ک ت و ر پ ی ل ی م ح ت ط ی ا ر ش ا ی ن ا ت ی ر ب ر ا ش ف ر ی ز ن ا ر ی ا ت. ش ا د ه ش ی ر ی ن ا م ث ع و ن ا ر ی ا ی ز ر م ت ا ف ال ت خ ا ن ا ر ی ا ق ا ر ع ت ل و د س ی س أ ت ز ا س پ ن ی ا ر ب ا ن ب د و ب ه د ش ر ا ذ گ ا و ی ن ا م ث ع ه ب د و ر د ن و ر ا ل م ا ک ت ی م ک ا ح ن آ س ا س ا بر ه ک گ و ل ا ت ط خ ن ی ی ع ت و د و ر د ن و ر ا ر ب ن ا ر ی ا ت ی م ک ا ح ق ح ن د ش ه ت خ ا ن ش ت ی م س ر ه ب و ی ز ر م ت ا ش ق ا ن م ل ص ف و ل ح ر ا ت س ا و خ ی م ا ظ ن ه ل م ح د و ج و م أل خ ز ا ه د ا ف ت س ا ا ب ق ا ر ع ان ر ی ا ی م ال س ا ب ال ق ن ا ی ز و ر ی پ ز ا س پ. د ش ر و ش ک و د ی ب آ ز ر م ط خ ن ا و ن ع ه ب و د ی ا ر ب د ا ی ز ت ا ر ا س خ ل م ح ت و ه ج ی ت ن ی ب گ ن ج ل ا س ت ش ه ه ب ک ی د ز ن و د ر ک ز ا غ آ ن ا ر ی ا ی ا ه ز ر م ت م س ه ب ا ر د و خ د ش ی ن ی ش ن ب ق ع ه ب ر و ب ج م ر و ش ک ی ش ه و ژ پ و ی م ل ع د ر و ا ت س د 6- د ر و آ ل ی ذ ح ر ش ب ا ر ه ل ا ق م ن ی ا ی ش ه و ژ پ و ی م ل ع د ر و ا ت س د ن ا و ت می ه ل ا ق م ن ی ا جوانب کلیه ی س ر ر ب ه ج و ت ا ب و ت ا د ر ا و ن ا ز ی م ن ت ف ر ال ا ب ه ب ه ج و ت ا ب. ت س ا ه د و ب س ر ا ف ج ی ل خ ق ی ر ط ز ا ق ا ر ع ای ه ال ا ک ت ا د ر ا و صادرات میزان ن ی ر ت ش ی ب ل ا س ز ا د ش ه د ی د ا ه ه د ا د ز ا ه ک ه ن و گ ن ا م ه ت. س ا ی ت ا ی ح ر ا ی س ب س ر ا ف ج ی ل خ ه ب ر و ش ک ن ی ا ی گ ت س ب ا و ق ا ر ع ت ا ر د ا ص ر ا ز ه 6 1 3 2 ل ا س ر د ر و ش ک ن ی ا ه ک ی و ح ن ه ب. ت س ا ه د ش ه د و ز ف ا ر و ش ک ین ا ت ا د ر ا و ت ا ر د ا ص ن ا ز ی م ر ب 3 2 ه ک د ن ا س ر ب ه ک ش ب ر ا ز ه 5 3 ه ب ا ر م ق ر ن ی ا ت س ن ا و ت 5 1 2 ل ا س ر د ه ک ی ل ا ح ر د ت س ا ه ت ش ا د ت ا ر د ا ص ت ف ن ه ک ش ب ن ی ر ت ش ی ب. ت س ا ه ت ف ر گ صورت خلیجفارس ق ی ر ط ز ا ا ما ا م ت ه ک ت س ا ه د ش صادرات آسیا ق ر ش ی ا ه ر و ش ک ه ب ن آ ن ی ر ت ش ی ب و ر و ش ک ن ی ا ی ا ر ب ر ت ش ی ب د م آ ر د ب س ک ر د س ر ا ف ج ی ل خ م ه م ش ق ن ه د ن ه د ن ا ش ن د و خ ن ی ا ه ک ت س ا ی ب آ ت ی ز ن ا ر ت ا ب ن ا ز ی م ه ک ت س ا ه د و ب ا ی س آ ق ر ش ه ب ا ه ال ا ک ه م ه ر د ن آ ت ا ر د ا ص ن ا ز ی م ن ی ر ت ش ی ب ع و م ج م ر د. د و ب د ه ا و خ ه د ن ی آ ر د ن آ ه ع س و ت ی ر ی گ ل ک ش ن ا م ز ز ا ه ک ت س ا ی ر و ش ک ی ن و ن ک ق ا ر ع ت. س ا ه د و ب س ر ا ف ج ی ل خ ه ا ر ن ی ر ت ه ف ر ص ه ب ن و ر ق م و ن ی ر ت ن ا ز ر ا ی ا ن گ ن ت. ت س ا ه د و ب ه ق ط ن م ر د ش ن ت د ا ج ی ا ل م ا و ع ز ا ی ک ی ه ش ی م ه و ت س ا ه د و ب ه ی ا س م ه ی ا ه ر و ش ک ا ب ز ی ت س ر د ه ش ی م ه ی ا ر ب ش ال ت ر د ر و ش ک ن ی ا و ت س ا ه ت ش ا د راق ع ی ا ه ق ط ن م و ی ل خ ا د ی ا ه ت س ا ی س ر ب ا ر ر ی ث أ ت ن ی ر ت ش ی ب ق ا ر ع ی ک ی ت ی ل پ و ئ ژ. ت س ا ه د و ب س ر ا ف ج ی ل خ ر د د و خ ی ت ا ی ح ای ض ف ش ر ت س گ ی ا ر ب ش ال ت. ت س ا ه د و ب ی ی ا ی ف ا ر غ ج ی ا ن گ ن ت ن ی ا ز ا ی ی ا ه ر ی ا ن ی م ر ب ت س ا ه ت ش ا د ه ق ط ن م ی ا ه ر و ش ک ا ب ق ا ر ع ه ک ی ا ه ه ز ی ت س ا ر ر و ش ک ن ی ا ی ن و م ژ ه ه ق ط ن م ر د ا ه ن ت ه ن ه ج ی ت ن ر د و د و ب حیاتی فضای ی ب ا ی ت س د ی ا ن ع م ه ب خلیجفارس منطقه ه ب ی س ر ت س د. د س ر ب ی د ا ص ت ق ا ه ع س و ت ه ب ت س ن ا و ت ی م ق ا ر ع و د و ب ر ا ذ گ ر ی ث أ ت ر و ش ک ن ی ا ی ا ه د م آ ر د ر ب ا ما ی ق ت س م ه ک ل ب اد د ی م ش ی ا ز ف ا. د ن ش ا ب ا ه ش ن ت ن ی ا ش ه ا ک ی ا ر ب ی ل م ا ع د ن ن ا و ت ی م ت ی و ک و ن ا ر ی ا ه ل م ج ز ا ی ا ه ق ط ن م ی ا ه ر و ش ک
3 5 2... ی ا ه ق ط ن م ت ی ن م ا ر ب ی ت ا ی ح ی ا ض ف ر ی ث أ ت ن ی ی ب ت ک م ک ک م ک ک م ک ن م ا صادرات و ی د ا ص ت ق ا ظ ا ح ل ه ب ا ک ت ا ل ب ا ق ی ا ه ر ی س م ه ب ز ا ی ن ت س ا ر ا و ت س ا ی ت ف ن ع ب ا ن م ه ب ت د ش ه ب ه ک ر و ش ک ن ی ا د م آ ر د صادرات بتواند ه ک د ر ا د ز ا ی ن ی ا ض ف ه ب ق ا ر ع ه ج ی ت ن ر د. د ن ش ا ب ی م ی ی ا ی ر د ی ا ه ه ا ر صادرات برای ه ا ر ن ی ر ت ن ا ز ر ا. د ر ا د ن آ. د ی ا م ن د ر ا و ه ا ر ن ی م ه ز ا ا ر د و خ ی ا ه ال ا ک ه ج ی ت ن ر د و د ه د ب ش ی ا ز ف ا ا ر د و خ د. د ر گ ی م ی ا ه ق ط ن م ی ر ا ک م ه ش ی ا ز ف ا ث ع ا ب ه ک ل ب ت س ا تأثیرگذار ر و ش ک ن ی ا ت ا ر د ا ص ن ا ز ی م ر ب ا ه ن ت ه ن ق ا ر ع ر د ت ا ب ث ن ی ا ه م ه ر د ق ا ر ع ف د ه. ت س ا ه د و ب ن ئ م ط م حیاتی فضای ه ب ی س ر ت س د ف د ه ا ب ی ا ه ق ط ن م ی ا ه د ن ی ا ر ف ر د ق ا ر ع ت ک ر ا ش م ت س ا ه د و ب ی ک ی ت ی ل پ و ئ ژ ی ا ن گ ن ت ن ی ا ز ا ی ی ا ه ر ی ا ه ق ط ن م ی ا ه ن ا م ی پ ک ی ه ب ی س ر ت س د م د ع ر ا ش ف ز ا ی ش ا ن ی ر ی گ ل ک ش ن ا م ز ز ا ه ک یه ا س م ه ی ا ه ر و ش ک ا ب ق ا ر ع ی ا ه ر ی گ ر د ر ت ش ی ب ل ی ال د ز ا ی ک ی ت. س ا ه د و ب ه ق ط ن م ر د د و خ ک ی ت ی ل پ و ئ ژ ه ع س و ت ی ا ر ب ن ئ م ط م ر ب ع م و ی م ال س ا ی ر ا ک م ه ن ا م ز ا س ب ر ع ه ی د ا ح ت ا د ا ب آ د ع س و ت ن س ن و چ م ه ی د ا ص ت ق ا م ه و ی س ا ی س ی ا ه د ن ی ا ر ف ر د م ه ق ا ر ع ن ی ر ت ش ی ب ن و چ ت س ا ه د و ب ر ا ذ گ ر ی ث أ ت ر ا ی س ب ک پ و ا ن ا م ز ا س ر د ها ن ت ا م ا ت س ا ه ت ش ا د ت ک ر ش ک پ و ا ن ا م ز ا س ا ه ن آ ن ی ر ت م ه م ن ا م ز ا س. د ش ا ب ی م ک پ و ا ن ا گ د ن ن ک د ی ل و ت ه د م ع ز ا ی ک ی ق ا ر ع و ت س ا ه د و ب ه ا ر ن ی ا ز ا س ر ا ف ج ی ل خ ه ز و ح ی ا ه ر و ش ک د م آ ر د د ب ا ی ن ش ه ا ک ت م ی ق ه ک د ن ک گ ن ه ا م ه ت ف ن صادران برای ا ر ت ف ن صادرکنندگان که ت س ا ه د و ب ش ال ت ر د ه ش ی م ه ک پ و ا ت ف ن ت م ی ق ک پ و ا ن ا م ز ا س ی ر ی گ ل ک ش ن ا م ز ز ا. ت ش ا ذ گ د ه ا و خ ی د ب ر ی ث أ ت ف ر ط ه م ه ر ب ت ف ن ش ه ا ک صورت در ه ک ی ا ه د ن ی ا ر ف ز و ر م ا ر ص ع ر د و ت س ا ه د ش ه ق ط ن م ی ا ه ر و ش ک د م آ ر د ش ی ا ز ف ا ث ع ا ب ل ک ر د ه ک ه ت ش ا د ش ی ا ز ف ا ه ب و ر د ن و ر د ن ا و ت ی م د ن ن ک ت ک ر ش ی د ا ص ت ق ا ای ه د ن ی ا ر ف ر د ق ا ر ع ر د ق چ ر ه و د ن ت س ه ی د ا ص ت ق ا ی ا ه د ن ی ا ر ف ع ب ا ت ی م ا ظ ن و ی س ا ی س. د ه د ب ش ی ا ز ف ا ی د ا ص ت ق ا ه ع س و ت ه ج ی ت ن ر د و ه ق ط ن م ت ی ن م ا ه ع س و ت ر د د و خ ش ق ن ی ا ن گ ن ت ی ج ر ا خ ت ی ن م ا ی ک ی ت ی ل پ و ئ ژ ی م ج ا ه ت ی ا ه ق ط ن م ق ا ر ع ق ا ر ع ه د و ب ر د. ت س ا ش ق ن ی ا ه ه ه د ی ر و ح م ی ا ه ن ا ر ح ب ر د ه ت ش ذ گ ش ی پ ت س ا ی س ه ر ا و م ه ه د م آ ی ج ر ا خ ل م ا ع ر د ن ی ا ی ن ا ر گ ن ی ا ه ه ه د ر و ش ک ی ا ر ب ر ی خ ا س پ ز ا ی ا ه ر و ش ک د ن ن ا م ه س ل ی ک ش ت ه ی ا س م ه گ ن ج و ن آ ن آ ط ب ا و ر ه ت ش ا د و. ت س ا ن ی ن چ م ه ه ن ا م ص خ ت س ا ی س ت ا ب ث ق ا ر ع و ا ب ت ال ک ش م ی ت ا ی ح ی ا ض ف ه ب ی س ر ت س د م د ع و ق ا ر ع ر د ی ت ف ن م ی ظ ع ع ب ا ن م د و ج و ه ک د ه د ی م ن ا ش ن ه ی ا س م ه ی ا ه ر و ش ک ه د ا ف ت س ا ه و ح ن ر س ر ب ف ال ت خ ا و ن ا گ ی ا س م ه ا ب ی ل ی ل ح ت و ی ع ی ب ط ی ا ه ز ر م د و ج و د ا ز آ ی ا ه ب آ ه ب ی س ر ت س د ر د ر و ش ک ن ی ا ن ا ی م ش ل ا چ ز و ر ب ل م ا و ع و ی ک ی ت ی ل پ و ئ ژ ی ا ه ی گ ژ ی و ن ا و ن ع ه ب ن ا و ت ی م ا ر ر گ ی د د د ع ت م ی ا ه ص خ ا ش و ک ر ت ش م ی ا ه د و ر ز ا اد ج ی ا ی ل ک ر و ط ب. د ه د ی م ر ا ر ق ر ی ث أ ت ت ح ت ت د ش ه ب ا ر ر و ش ک ن ی ا ی ج ر ا خ ت س ا ی س ه ک د ر م ش ر ب ش ن ا گ ی ا س م ه و ق ا ر ع ت ی ع ق و م ت ی و ق ت ث ع ا ب ه ک ل ب د ش د ه ا و خ ه ق ط ن م ر د ت ی ن م ا ح ط س ء ا ق ت ر ا ب ج و م ا ه ن ت ه ن ق ا ر ع ر و ش ک ی ا ر ب ی ت ا ی ح ی ا ض ف. د ش د ه ا و خ ق ا ر ع ا ب ز ر م م ه ق ط ا ن م و ن ا م ر و ش ک ی ب ر غ ب و ن ج ر د... و ی س ا ی س ی ع ا م ت ج ا ی د ا ص ت ق ا ق ی ق ح ت ز ا ه د م آ ر ب ت ا د ا ه ن ش پی. د ش د ه ا و خ د ا ز آ ی ی ا ی ر د ه ب ی س ر ت س د ی ا ر ب خشکی در ی ط ا ح م ی ا ه ر و ش ک ه ب ا ی ه م ه ق ط ن م ل ک و ر و ش ک ن آ ر د ت ی ن م ا ن آ ع ب ت ه ب ه ک ی د ا ص ت ق ا ن ا و ت ش ی ا ز ف ا ی ا ر ب ق ا ر ع ن و چ م ه ی ا ه ر و ش ک ه ب ه ق ط ن م ی م ا ظ ن و ی د ا ص ت ق ا ی س ا ی س ی ا ه ف ال ت ئ ا ه ب ر و ش ک ن ی ا د و ر و ق ا ر ع ه ق ب ا س ه ب ه ج و ت ا ب ی د ا ص ت ق ا ی ا ه ت خ ا س ر ی ز ه ع س و ت ی ا ر ب ق ا ر ع ه ب
1693 ز ی ی ا پ م ر ا ه چ ه ر ا م ش م ه ن ل ا س ی ن ا س ن ا ی ا ی ف ا ر غ ج ر د و ن ی ا ه رش گ ن ی ش ه و ژ پ - ي م ل ع ه م ا ن ل ص ف 4 5 2 ک م ک ی ا ه ق ط ن م ی ا ه ن ا م ز ا س و ف ال ت ئ ا ب و چ ر ا ه چ ر د ق ا ر ع ی ت ا ی ح ی ا ض ف ه ع س و ت ه ب ر و ش ک ن ی ا ی د ا ص ت ق ا ه ع س و ت ت ه ج ر د ی د ا ص ت ق ا ی ا ه د ا د ر ا ر ق د ق ع Refrence 1. http://www.projectvisa.com/images/maps/middle_east.gif 2. http://www.cdc.gov/immigrantrefugeehealth/profiles/iraqi/images/image1.jpg 3. http://www.globalsecurity.org/military/world/iraq/images/iraq-ethnic-map.gif 4. http://www.persiangulfstudies.com/userfiles/images/arvand%2rood.jpg 5. http://www.eia.gov/cfapps/ipdbproject/iedindex3.cfm?tid=5&pid=53&aid=1 6. http://www.trademap.org/country_selproductcountry_ts.aspxhttp://www.daneshnamah.com/secti ons/gen-knowledge/eco-org/315-opec 7. http://www.eia.go 8. http://lahzehnama.i 9. http://www.trademap.org/country_selproductcountry_ts.aspx 1. Guy Mercier. (1995). Geography of Friedrich Ratzel and Paul Vidal de la Blache: A Comparative Analysis. Annales de géographie, 583, 211-235. 11. Dikshit, R.D. (1995). Political Geography, the Discipline and Its Dimension. New Delhi. McGraw Hill 12-Ashori. dariush (28).political encyclopedia.morvarid publication.16 th printing. 13-pishgahifard.Zahra. (27).the Culture of Political Geography. Tehran. Entekhab publications. 14- Ezati. Ezatolah. (23).Geopolitic in 21th Century. Tehran. 1th printing. Samt publications. 15- Shkoei. Hossein. (25). Environmental philosophy and Geography school. Gitashenasi publications. Volume II. 16- Alam. Abdolrahman. (24). The impact of vital space on the security of Countries. Geopolitic Quarterly. 12 th. No 2. Summer. 17- Organization of Armed Forces. Iran boundaries Atlas.Volume I. Tehran. 18- Khajavi. Ali (214). The uptrend of production and Export of Oil. Iraq.Oil Industrial Andishkadehe Majazi. Tehran. 19- Mirheydar.Doreh& Others. The Basices of Political Geography. Tehran.Samt publications. 2- Nami. Mohamadhassan. (22). The Geography of Iraq with an emphasis on Geopolitical Issues. Tehran.Geopolitical Organization. 21- Geography Oraganization. (28) Iran boundaries Atlas. Vlume I. Tehran. 22- Rohani. Foad. (1976) the History of OPEC. translate by Rohani Manuchehr. Tehran. 23- Alber kelyar Clod (1992). International Organization from beginning to Today. Translate by falsafi Hedayat.Tehran. Fakhteh publication. 24- A part of history,iran&world 215