PalayCheck. Key Check 5. Sapat na sustansya sa panahon ng pagsusuwi hanggang paglilihi at pamumulaklak.

Similar documents
Rice Technology Bulletin

GABAY SA PAG GAMIT NG ADMIN CONSOLE (ADMIN CONSOLE QUICK GUIDE)

Impormasyon tungkol sa Pamumuhay sa Iba't-ibang Wika

Gaano katagal nangyayari ang El Niño?

Music. Talaan ng mga Gawain. (Unang Kwarter) Department of Education June 2016

Republic of the Philippines Department of Education Negros Island Region DIVISION OF SILAY CITY City of Silay

I-reboot ang Iyong X1 TV Box

Alamat ng Kawayan. Anthony Pascua SAILN, Tier III

Editors: Norvie L. Manigbas Jeong Taek Lee Quirino D. Dela Cruz

Nutri-bingo! Gabay para sa game master o facilitators. Ano ang nutri-bingo?

Zangle Parent Connect Gabay sa Tagagamit. Paaralang Pampurok ng Anchorage

Ika-13 Aralin IYONG KA- UGNAYAN SA IBA" ~ Kinakailangang ibigin, igalang at sundin natin sila.

SUUNTO GUIDING STAR PAG-IINGAT AT WARRANTY

Kaya Ko, Kaya Mo. pagpapanatili ng. Buhay na Lupa. Paggawa ng Compost at Iba Pang Organikong Pamamaraan na Subok ng Magsasaka

Integrated Pest Management

PART A. LINGGUHANG ISKEDYUL SA TRABAHO

2010 Gabay sa Pagbibigay Kahulugan

Q&A Series. Unang lathala, Philippine Rice Research Institute Maligaya, Science City of Muñoz, 3119 Nueva Ecija

E P P TALAAN NG GASTOS AT KINITA SA PAGHAHALAMANG ORNAMENTAL SELF INSTRUCTIONAL MATERIALS

GRADE VI GAMIT NG GRID

Mga Nalalapit na Pagbabago sa Santa Clara Family Health Plan Cal MediConnect Plan (Medicare-Medicaid Plan) 2018 na Listahan ng Gamot

Holy Name Medical Center Patakaran Ukol sa Tulong Pampinansyal Epektibo Mula: 1/1/2016. Pahayag Ukol sa Patakaran

Tagalog NATIONAL STANDARDS. sa pagbabasa, pagsusulat at matematika. Gaano kahusay ang aking anak sa paaralan?

E P P MGA HAKBANG SA PAGGAWA NG COMPOST/BASKET COMPOSTING SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS

Atlantic Health System

Positibong Pagtatasa ng Pag-uugali at Pagpaplano sa mga Paaralan: Fact Sheet

Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Anu-ano ang mga Matututuhan Mo sa Modyul na Ito?

Mga katanungang madalas itanong(q&a) tungkol sa Electronic Notification System ng Kawanihan ng Imigrasyon

Tungkol Saan ang Modyul na Ito?

Maaaring magdusa ang sinuman mula sa glaucoma. Gayunman, mas mataas ang panganib sa mga mas matandang tao.

Pamantayan para sa Mga Palaisdaan ng Seafood Watch

Orihinal na Epektibong Petsa: Pahina Enero 2006 Huling Petsa ng. Numero ng Patakaran (Policy Number)

Nanganganib ba ako sa Hepatitis B?

ANG PAG-SETUP NG ISANG SISTEMA NG PAGBABAYAD NG SUWELDO

Kaligtasan ng Natural Gas, Mga Tip at Serbisyo sa Pagtitipid ng Enerhiya

Chapter 6 Tagalog Verbs

Pamagat ng Pag-aaral (o IRB Approval Number kung maaaring labagin ng pamagat ng pag-aaral ang privacy ng subject):

Plano tungkol sa mga bata at tulong para sa pag-aalaga ng mga bata sa Yokohama (Pansamantalang Pangalan) Plano [Pansamantala]

Kanser sa Balat. Skin Cancer / Tagalog Copyright 2017 Hospital Authority. All rights reserved

Nang Matuto Ka at Magising

Mga Account ng mga Pasyente/Daanan ng Pasyente MANUAL NG MGA PATAKARAN

Tungkol Saan ang Modyul na Ito?

Third Quarter 2018 Social Weather Survey: Pinoys maintain anti-chinese stance on West Philippine Sea issue

KABAYARAN SA PAGTAPON NG BASURA PAG-PUPULONG NG RESIDENTE BAYAN NG HIGASHIURA

Third Quarter 2017 Social Weather Survey: Net satisfaction rating of the Duterte National Administration at "Very Good" +58

Mahalagang impormasyong legal, mga paghahayag, at mga patakarang kailangan ninyong malaman

Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Anu-ano ang mga Matututuhan Mo sa Modyul na Ito?

Pag-navigate sa isang REALTOR

Tungkol Saan ang Modyul na Ito?

1. Ano ang teknolohiyang pantulong (assistive technology) sa espesyal na edukasyon?

Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Anu-ano ang Matututuhan Mo sa Modyul na Ito?

Tungkol Saan ang Modyul na Ito?

Mahahalagang Bagay. Mahahalagang Bagay. Iba Pang Mga Paunawa. Iba Pang Mga Paunawa (Bawat Modelo)

Tungkol Saan ang Modyul na Ito?

FARMERS ASSOCIATION FOR RURAL UPLIFTMENT

UNANG SEMESTRENG SILABUS SA FILIPINO PAGBASA AT PAGSUURI NG IBA T-IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK

SCFHP Cal MediConnect Plan (Medicare-Medicaid Plan) 2019 Listahan ng Matibay na Kagamitang Medikal (Listahan ng Durable Medical Equipment o DME)

Stake Audit Committee

Tungkol Saan ang Modyul na Ito?

Ang aklat na ito ay inilimbag ng WWF-Philippines para sa proyekto ng Coral Triangle Support Partnership sa tulong ng USAID.

Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Anu-ano ang Matututuhan Mo sa Modyul na Ito?

Pag-unawa sa Pamamaraan ng Pagtasa, Karapatan, at Pang-isahang Programa sa Edukasyon ng Maryland

Kapag Ang Mga Bata Ay Nagsasalita Ng Higit Sa Isang Wika

Sustainable (Maaaring Mapangalagaan) na Pangingisda

LOMA LINDA UNIVERSITY BEHAVIORAL MEDICINE CENTER PATAKARAN SA PAGPAPATAKBO

(Effective Alternative Secondary Education)

WALONG PAALALA PARA MAGING LIGTAS AT MATIBAY ANG ATING TAHANAN

TAGALOG Online na Buklet ng Impormasyon ng Magulang Smarter Balanced Assessments at Hawai i State Science Assessments

2018 Aplikasyon para sa Neighbourhood Small Grants

Hulyo 2016, Lat # Tagalog. Sistema ng proteksyon at pagtataguyod ng California Walang Bayad (800)

SUUNTO MATCHBOX COMPASSES

Ota City Board of Education

Tungkol Saan ang Modyul na Ito? Anu-ano ang mga Matututuhan Mo sa Modyul na Ito?

Pondong Ipinagkatiwala para sa Inyong Anak (Your Child s Trust Fund) Mga Madalas na Katanungan

Pamagat ng Polisiya: Pangangalagang Kawanggawa at Pinansyal na Tulong

NEWS. Kasalukuyan hanggang Dis. 31, Ene. 1, 2018 hanggang Dis. 31, Mga Kategorya ng Pinakamababang Sahod

TALAAN NG MGA NILALAMAN

H E K A S I BUWIS, KABALIKAT NG BANSA SA KAUNLARAN SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS

aklat biblia ang mga LECTIO DIVINA PARA SA AKING PAMILYANG MGA PAGPAPAHALAGA PARA SA AKING PAMILYANG MAY MAGANDANG UGALI CLARET PUBLISHING GROUP

Kanser sa Cervix. Cervical Cancer / Tagalog Copyright 2017 Hospital Authority. All rights reserved

Dementia. DEMENTIA / Tagalog Copyright 2016 Hospital Authority. All rights reserved 1

INSEKTO AT HANIP NA PESTE SA TALONG

Kanser sa Prostata. Prostate Cancer / Tagalog Copyright 2017 Hospital Authority. All rights reserved

Tungkol Saan ang Modyul na ito?

H E K A S I PANGKABUHAYAN SA PANAHON NG HAPONES SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS. Distance Education for Elementary Schools

PAGKAIN AT MGA HAIN para sa mga sanggol. Tagalog/ filippinsk

Pagbubuntis, Panganganak, Pagpapalaki ng Anak at Edukasyon

Gender Policy para sa Pampamayana ng Radyo. Ika-8 ng Marso 2008

PAGSISIWALAT, PAGKAPRIBADO AT PAGIGING MAGULANG

Buod ng mga Benepisyo Anthem Blue Cross Cal MediConnect Plan (Medicare-Medicaid Plan)

Sistema Administratibo

ROBERT B. POLLOCK ELEMENTARY SCHOOL 2875 Welsh Road Philadelphia, PA

Prepektura ng Fukuoka

Prepektura ng Fukuoka

H E K A S I PAMAMAHALA NG MGA UNANG PILIPINO SELF INSTRUCTIONAL MATERIALS. Distance Education for Elementary Schools

Kanser sa Suso. Breast Cancer / Tagalog Copyright 2017 Hospital Authority. All rights reserved

Health TALK. Magagawa mong mag-quit. Sumali sa Great American Smokeout. ANG SUSI SA MAGANDANG BUHAY AY ISANG MAHUSAY NA plano

Igwa ako mga hapot manungod sa local na kapaligidan asin mga yamang-dagat sa saiomong lugar. Magtao ka tabi nin hangan 3 na benepisyo na aram mo?

Tungkol Saan ang Modyul na Ito?

Talamak na Paghina ng Bato

Transcription:

PalayCheck Key Check 5 Tandaan: Ito ay mabisang sistema ng pamamahala ng palay na nagpapakita ng pinakamagandang teknolohiya bilang Key Check; nagkukumpara sa pinakamagandang pamamaraan ng pagpapalay sa kasalukuyang pamamaraan ng magsasaka; at natututo sa pamamagitan ng sama-samang diskusyon ng mga magsasaka upang mapanatili ang mataas na ani, kita, at ligtas na kapaligiran. Sapat na sustansya sa panahon ng pagsusuwi hanggang paglilihi at pamumulaklak. Ang tamang dami ng sustansya mula sa pagsusuwi hanggang paghuhubog ng uhay at maagang yugto ng pamumulaklak ay nakakasiguro ng mabuting pagtubo ng pananim, pag-uuhay, at pag-abot ng potensyal na ani. Ang optimum na densidad ng uhay ay maaring maiugnay sa pagkamit ng potensyal na ani. Ang labis na sustansya ay maaring magpahina sa palay laban sa mga peste, pagdapa, at iba pa. Ang kakulangan ng mga ito at ang paglalagay sa di tamang panahon ay maaring makapagpabagal sa pagtubo ng mga punla, kakaunting suwi, at magaang timbang ng butil. Pagtataya ng Key Check Walang kakulangan sa sustansya at pagkalason (toxicity) mula sa pagsusuwi hanggang paghuhubog ng uhay at pamumulaklak na maaring makapahina sa pagtubo, pagkabuo, at ani ng palay. Sa yugto ng pamumulaklak, kamtin ang hindi bababa sa 210 uhay/m2 sa sahod-ulan (rainfed lowland) at 300 uhay/m2 sa sakahang may patubig (irrigated lowland) para sa lipat tanim; 270 uhay/ m2 sahod ulan at 350 uhay/ m2 sa sakahang may patubig para sa sabog-tanim. Upang tayahin ang densidad ng uhay, pasumalang pumili ng 3 sampling sites sa hiris na linya sa ibayo ng bukirin. Ang mga sampling sites ay dapat na hindi bababa sa 1 metro mula sa gilid ng pinitak. Bilangin ang mga uhay gamit ang 1m x 1m parisukat. Idagdag ang numero ng dami ng uhay at hatiin sa 3 ang kabuuan upang makuha ang average na dami ng uhay/m 2.

Mga Rekomendasyon upang makamit ang Key Check Alamin at pamahalaan ang kinakailangang sustansya ng iyong pananim base sa makukuhang impormasyon, pagtaya ng sustansya at iba pang gamit sa pagpapasya. Ang tamang pamamahala ng mga sustansya ay nakapagpapabuti sa paglaki at ani ng palay. Ito ay nangangahulugan ng pagbibigay ng tama at napapanahong sustansya ayon sa kailangan ng pananim na palay. LCC MOET NOPT Para sa nitroheno (N), pamahalaan ang pangangailangan sa N ng halaman base sa leaf color chat (LCC). Mula sa pagsusuwi hanggang sa maagang yugto ng pamumulaklak, maglagay ng abonong N (1.5 sako ng urea kada ektarya sa tag-init at 1 sako ng urea kada ektarya sa tag-ulan) kung ang basa sa LCC ay mababa sa 4 para sa lipat-tanim at mababasa 3 para sa sabog-tanim. Para sa ibang sustansya, tayahin ang kasapatan ng mga ito sa pamamagitan ng Minus-One Element Technique (MOET), Nutrient Omission Plot Technique (NOPT) at Soil Test Kit (STK). Maliban sa kakulangan sa sustansya, isaalang-alang ang pagkalason dulot ng mga mineral sa pagpapasya ng kung anong sustansya ang ilalagay. Maaring gamitin ang ibang soil fertility assessment methods sa pagtaya ng estado ng mga sustansya sa lupa. Magsagawa ng MOET 30 araw bago maglipat-tanim o sabog-tanim at tayahin ang status ng sustansya base sa mga sintomas ng kakulangan ng sustansya at sa paglaki ng palay. Magsagawa ng NOPT test sa loob ng panahon ng pagtatanim (cropping season). Gumawa ng dalawang 5m x 5m nutrient omission plots upang tayahin ang sumusunod: 1) ang indigenous na suplay ng posporo o IPS (may N at K ngnuit walang P abono); at 2) indigenous na suplay ng Potasyo o IKS (May N at P ngunit walang K abono). Ang mga NOPs ay nakaktulong sa mga magsasaka na obserbahan ang kakulangan ng sustansya lalo na kung farmers field day. Iba t-ibang Sustansiyang Kailangan ng Palay Nitroheno Ito ay nakakapagpataas sa palay. Nagpaparami ng suwi, laki ng dahon, dami ng butil sa bawat uhay, porsyento ng punong butil, at taglay na protina ng mga butil. Gumamit ng LCC bawat 7 araw mula 14 araw matapos maglipattanim (APT) o 21 araw matapos magsabog-tanim (APS) hanggang sa maagang pamumulaklak. Kung ang 14-14-14-12S ay nailagay sa loob ng 0-14 APT o APS, ang pagbasa ng LCC ay magsisimula Ang kulang sa nitroheno ay bansot at naninilaw ang mga halaman. Ang matatandang dahon naman ay naninilaw na berde.

nang 21 APT o APS. Magsagawa ng di bababa sa 10 pagbasa at kung higit sa 5 sa 10 dahon ay may basa na bumababa sa kritikal na kuwenta, maglagay ng akmang dami ng abonong N depende sa panahon (tag-init o tag-ulan). Gumamit ng ammonium sulfate sa halip na urea sa mga lugar na kulang sa sulfur kung hindi nakapaglagay ng S sa unang paglalagay ng abono. Kung nagkaroon ng tagtuyo sa mga nasabing yugto ng paglaki, huwag maglagay ng abonong N. Subalit, ang abonong N ay maaring ilagay hanggang sa pagbubuntis kung mayroong tubig. Sa mga lugar na bahain, ang paglalagay ng N ay hindi rekomendado kung ang pananim ay nakalubog sa tubig. Ang paglalagay ng N ay maaring ipagpatuloy kung ang taas ng tubig ay 20 sentimetro o mas mababa, ngunit ang paglalagay ay maari lamang isagawa hanggang sa pagbubuntis ng palay. Posporo at Potasyo Ang mga compound fertilizers (halimbawa, 14-14- 14-12s, 16-20-0, atbp.) o single carrier fertilizers (0-18-0, 0-0-60) ay maaring gamitin upang punan ang mga kakulangan depende sa lokal na kalagayan ng lupa at klima, kalagayan ng pamamahala, target na ani, at pagkakaroon nito sa pamilihan. Ang abonong Posporo ay importante sa: paghaba ng mga ugat, pagsusuwi, maagang pamumulaklak at paghihinog Ang halaman ay kulang sa posporo kung ito ay bansot, matingkad na berdeng dahon na may makitid at may maigsing tirik na mga dahon at kakaunting suwi. Ang mga palay na kulang sa P ay bansot at mababang bilang ng mga suwi na may manipis at mala-karayom na tangkay, at makitid, maikli, tirik, at matingkad na berdeng mga dahon. Ang potasyo naman ay: nagpapabuti sa pagtubo ng ugat, nakatutulong sa pagkaroon ng magandang bulas, at nakatutulong laban sa pagdapa. Ang potasyo rin ay nakapagpapabuti sa resistensiya ng palay sa mga peste. Ang kakulangan sa K ay hindi madalas na nakikita dahil sa ang mga sintomas nito ay hindi madaling makilala di tulad ng kakulangan sa N, at ito ay lumalabas lamang sa mga huling yugto ng paglaki ng palay. Ang mga halamang kulang sa K ay may matingkad na berde na may dilaw sa gilid ng dahon at may mala-kapeng batik sa magugulang na mga dahon. Kalaunan, nag-iiba rin ang kulay ng mga batang dahon. Ang halaman ay kulang sa potasyo kung ito ay may matingkad na berdeng halaman na may manilawnilaw na kayumangging sa palibot ng dahon o matingkad na kayumangging batik na unang nakikita sa dulo ng matandang dahon.

Sulfur Ang kakulangan sa sulfur ay madalas na napagkakamalang kakulangan sa N. Di tulad ng kakulangan sa N kung saan ang mga magulang na dahon ay unang apektado, ang kakulangan sa S ay nagreresulta sa paninilaw ng mga batang dahon, pagkabansot, kakaunting suwi, kakaunti at maiikling uhay, kakunting butil sa bawat uhay, at naantalang paggulang. Zinc Makikita ang paninilaw ng mga batang dahon, kakaunti ang mga suwi,madalang at maigsi ang mga uhay, kakaunti ang mga butil at atrasado ang paggulang kung may kakulangan sa Sulfur Ang kakulangan sa Zinc ay ang pinakakaraniwang problema ng micronutrients sa palay. Ang mga sintomas nito ay lumalabas sa loob ng 2-4 linggo matapos maglipat-tanim. Ang mga sintomas ng kakulangan ay: malaalikabok na kulay-kayumangging mga batik sa magulang na mga dahon, naninilaw na mga batang dahon sa puno at gitnang ugat ng dahon, pagkabansot at hindi pantay na tubo ng palay, at mga patse ng mga tundos na hindi naitanim nang mabuti. Ang mga halamang palay, sa kabilang banda, ay nakababawi sa mga sintomas matapos na ang pinitak ay naalisan ng tubig. Ang malubhang kakulangan sa Zinc ay nagreresulta sa kakaunting suwi at naaantalang paggulang. Maalikabok na kayumangging batik sa itaas na bahagi ng dahon ng bansot na halaman na lumilitaw 2-4 lingg pagkatanim.

Mga Rekomendasyon sa Pag-aabono