TOPIC 10 SISTEM PENGANGKUTAN MEKANIKAL (MECHANICAL CONVEYORS SYSTEM) 1
LIF JENIS-JENIS SISTEM PENGANGKUTAN MEKANIKAL ESKALATOR TRAVELATOR PATERNOSTER 2
LIFT Is a device which carries people or objects from one level to another in a building with several floors. The elevator car is moved by a system of cables and pulleys, which link the car to a counterweight. The power usually being generated by electricity (Pengangkutan menegak) PATERNOSTER Is an elevator which consists of chain open compartments (each usually designed for two persons) that move slowly in a loop up and down inside a building without stopping. Passengers who are agile enough can step on or off at any floor 3
ESCALATOR Is a conveyor device for transporting people, consisting of a staircase whose steps move up or down on tracks that keep the surfaces of the invidual steps horizontal. TRAVOLATER Is a slow conveyor belt that transports people horizontallly or on an incline in a similar manner to an escalator. In both cases, riders can walk or stand. The walkways are often supplied in pairs, one for each directions. 4
KEPERLUAN LIF Pembangunan pesat Keperluan asas Keperluan keselesaan Keperluan undang-undang Keperluan bomba Pemasangan lif mempengaruhi kos yang agak tinggi dalam pembinaan iaitu antara 7-20% kos bangunan. 5
Diperlukan bagi semua bangunan yang didirikan lebih dari empat tingkat. Perlu bagi semua bangunan melebehi 1 tingkat terutamanya untuk orang dewasa dan OKU Standard minima satu lif utk empat tingkat Jarak perjalanan untuk mendapatkan lif ialah 45 m. 6
PERANCANGAN LIF Perlu dirancang pada peringkat reka bentuk projek Lif ditempatkan pada bahagian tengah bangunan dan pertimbangan mesti diberikan kepada laluan masuk dan tangga. Jika sesebuah bangunan mempunyai beberap lif penumpang-perlu dikumpulkan pada satu tempat-lif utama berhampiran pintu masuk utama dan lif lain pada bahagian bgn tersebut Lobi lif mestilah mempunyai kelebaran yang mencukupi supaya lalu lintas dapat bergerak melintasi lif tanpa menyebabkan kesesakan Untu bangunan tinggi,lif ekpress mungkin diperlukan 7
KEDUDUKAN LIF 8
KEDUDUKAN LIF 9
KATEGORI LIF Lif Perdagangan Lif Hospital Lif Kediaman Tinggi Lif Institusi Lif Setor Lif Kereta ( Lif dikategorikan mengikut kegunaanya fungsi serta jenis bangunan dan jenis pemasangan) 10
CIRI-CIRI LIF Diperlukan bagi bangunan yang lebih 4 tingkat.(undang2 Kecil Bangunan) Kelajuan yg baik diantara 100kaki/minit 150 kaki/minit. Takat menunggu maksima 30 saat pada waktu kerja dan 60 saat pada waktu tidak sibuk. Masa menunggu yg pendek, cepat perjalann,estetik pada lif dan lobi serta corak pergerakan pintu lif. Perlu mempunyai prestasi yang baik bagi meyakinkan orang ramai. 11
CIRI LIF YANG BAIK Masa menunggu yang minimum Masa yang diambil pada satu-satu perhentian adalah tidak melebehi had yang ditentukan Percepatan dan awal pecutan kereta lif yang sesuai diterima oleh tubuh badan manusia Pergerakanya tidak lambat bagi mengelakan perasaan jemu oleh penumpang Berhenti dengan otomatik dan mempunyai pelarasan yang baik 12
MASA MENUNGGU MENGIKUT JENIS BANGUNAN BANGUNAN PEJABAT Pusat bandar Perdagangan JENIS BANGUNAN TEMPAT KEDIAMAN Tempat kediaman rumah Temapt kediaman golongan Berpendapatan sederhana Tempat kediaman golongan berrpendapatan rendah Asrama HOTEL Hotel kelas satu Hotel kelas dua MASA MENUNGGU(SAAT) 25-30 30-45 50-70 60-80 80-120 60-80 40-60 50-70 13
Pergerakan pintu adalah pantas dan senyap Butang panggilan pada lobi dan panel permintaan dalam kereta lif senang dijalankan dan terletak pada paras yang sesuai Peralatan yang senyap,perjalanan yang licin dalam keadaan yang baik dan selamat pada setiap ketika Pengcahayaan mencukupi dan dapat menimbulkan keadaan selesa Mempunyai petunjuk yang lengkap di dalam kereta dan pelantar supaya penumpang tidak akan keliru. 14
PEMILIHAN SISTEM LIF Maklumat maklumat asas yang perlu Dipertimbangkan: Bilangan maksimum pengguna yang perlu diangkut Bilangan tingkat Jarak perjalanan Masa perantaraan yang diterima diantara masa kereta berhenti Masa angkut dan punggah yang boleh diterima Jangka masa yang tinggi untuk pergerakan pengguna 15
JENIS-JENIS LIF LIF ELEKTRIK Menggunakan kabel (steel rope)untuk mengangkut kereta lif (lift car)dengan pemberat (counter weight)dan pergerakanya adalah dari tindakan jentera penggerak Menggunakan prinsip tarikan dengan motor Digunakan di kebanyakan bangunan melebehi 60 kaki 16
17
18
LIF HIDRAULIK Menggunakan prinsip hidrolik dan pergerakanya adalah dari tindakan pelocok keluli yang dipasang dibawah kereta lif Tidak digunakan bagi bangunan yang melebehi 60 kaki tinggi Tidak menggunakan pemberat Bilik jentera terletak dibawah 19
20
PEMASANGAN LIF SETIAP PEMASANGAN LIF MEMPUNYAI SUB SISTEMNYA SEPERTI: Kawalan pergerakan-mengandungi motor,mesin,brek,bekalan kuasa Sistem kawalan-bagi mendapatkan berbagai corak kawalan pergerakan sistem lif Kawalan pintu-mengandungi motor pintu,penghubung, pintu kereta, pintu pelantar dan alat-alat keselamatan pintu Kawalan keselamatan-mengandungi gear keselamatan,pengawal imbang bagi kelajuan yang terlebih,kekunci pintu,pengesan bekalan letrik yang terlebih,panas kekurangan kuasa dan lain-lain lagi. 21
PEMASANGAN LIF Pemasangan lif pada sesuatu bangunan perlulah Mengandungi perkara-perkara berikut: Kereta lif Membawa penumpang atau barang. dibina dengan rangka keluli atau besi. Rekabentuk dalaman mementingkan kemasan siling,dinding, lantai dan pintu.perlu ada pengcayaaan,pengudaran dan alat penggera.pergerakan atas bawah ditarik oleh kabel.kabel diikat pada kereta,tepi kedua-dua belah rangka dikat pada roda yang akan menggelungsur pada rel. 22
Langkah-langkah yang harus diperhatikan apabila memilih kereta lif: Tinggi yang cukup 2.1 m Penunjuk berat beban perlu ditunjukkan di dalam kereta Sistem penggera, talipon, bekalan kuasa untuk kecemasan. Pengudaraan dan pengcahayaan Lubong Ruang untuk kereta lif bergerak turun dan naik.mengandungi telaga lif pada bahagian bawah dan bilik jentera pada bahagian atas.pintu masuk ke kereta lif adalah melalui pintu lubong yang terletak pada setiap tingkat. 23
Jentera penggerak Biasanya diletakan diatas lubong bagi mengangkat kereta dengan menggunakan kabel. Ditempatkan dalam satu bilik yang dilengkapkan dengan rasuk pengangkut bagi tujuan pengudaraan. Mengandungi motor letrik, brek, shaft pengawal, gegendang penggerak dan gear Pintu lubong Kereta akan dilengkapkan dengan pintu sendiri sebagai langkah keselamatan iaitu menahan pergerakan selagi pintu masih terbuka. 24
Rel pengawal Diperbuat daripada keluli.fungsi menjaga arah kereta dan pemberat.dipasang pada kedua-dua belah lubong dimana roda pada kereta akan dikatkan.sepasang pada lif untuk pemberat. Merupakan alat penyelamat yang menahan lif daripada terhempas sekiranya tali dawai yang memegang lif terputus. Buffer Untuk menyerap hentaman dari kereta jika ia terjatuh atau menurun lebih dri biasa. Pemberat Beban yang ditanggung kan keatas jentera penggerak adalah diimbangi oleh pemberat-merupakan belok keluli padu yang disusun atas rangka besi. 25
KERATAN PUGAK LIF ELEKTRIK 26
PELAN LIF ELEKTRIK 27
KERATAN PUGAK LIF HIDRAULIK 28
PELAN LIF HIDRAULIK 29
SISTEM KAWALAN PERGERAKAN Penjaga lif (manusia) Sistem kawalan Otomatik 1. Butang tekan otomatik-sistem kawalan yang paling mudah. Boleh menerima satu panggilan sahaja dalam satu masa. Kereta akan mengabaikan panggilan yang lain- dikawal oleh penumpang. Biasanya bagi bangunan 5-6 tingkat. Sesuai untuk lalu lintas ringan 30
2. Sistem Kawalan pungutan satu butang disambung pada panel kawalan komputer. Bertindak apabila terdapat panggilan dari penumpang. Semua panggilan akan disimpan dahulu dan akan menghantar kereta lif pada mana-mana panggilan terdekat secara logik. 31
3. Sistem kawalan pungut pilihan - mempunyai dua butang, satu naik dan satu turun. Isyarat akan dihantar ke bilik kawaan mengikut turutan panggilan dan kereta terdekat akan datang ke tempat panggilan. Biasanya kereta yang sedang naik akan menerima panggilan bagi penumpang yang hendak naik, manakala kereta yang sedang turun akan hanya menerima panggilan penumpang yang hendak turun. 32
4. Sistem kawalan elektronik dirancang secara menyeluruh dimana kelajuan dan pergerakan lif boleh dikawal dengan sistem litar elektrik yang diprogramkan mengikut lalulalang di dalam sesebuah bangunan pada waktu tertentu. 33
PATERNOSTER Sati sistem lif yang bergerak berterusan pada satu arah dengan menyediakan beberapa buah kereta lif Pergerakan naik dan turun secara berterusan Tidak ada pintu dan penumpang terpaksa masuk atau keluar semasa kereta bergerak Kelajuan 80 kaki seminit Sesuai untuk bangunan 6-7 tingkat sahaja. 34
PATERNOSTER 35
ESKALATOR Satu sistem konveyor yang mempunyai anakanak tangga yang bergerak berterusan bagi mengangkut penumpang dari satu aras ke satu aras lain dalam bangunan Eskalator boleh membawa 12000 orang per jam. Keupayaan maksima bergantung kepada kelebaran dan kelajuan anak tangga 36
ESKALATOR 37
PENCEGAHAN KEBAKARAN DI ESKALATOR 38
TATATUR ESKALATOR Tatatur lintang kedak Tatatur selari Tatatur tingkat satu arah Tatatur tingkat pada paksi pugak Susunan rangkaian 39
TATATUR ESKALATOR 40
TATATUR ESKALATUR 41
PEMASANGAN ESKALATOR TIGA BAHAGIAN Bahagian atas Bahagian tengah Bahagian bawah KOMPONEN ESKALATOR Anak tangga Pelepar dan susur tangan Pemasangan rangka Jentera penggerak 42
KELENGKAPAN KESELAMATAN Pergerakan susur tangan dan tangga perlu kelajuan yang sama, supaya dapat imbangan dan kestabilan yang sama Jejak perlu cukup besar serta mempunyai kemasan permukaanya yang tidak licin Anak tangga direka supaya melaras pada sesikat dipelantar supaya mengelakkan pengguna daripada terjatuh semasa naik dan turun Pelepar dan unit tangga Mempunyai brek kawalan otomatik Suis kecemasan terdapat dihujung kedua-dua tangga Pengcahayaan yang mencukupi 43