ANG Pahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-Maoismo Bolyum XLVIII Ihap 18 www.philippinerevolution.info 11 nga armas, nakumpiska ha Bukidnon MADINAUGON NGA GINDISARMAHAN han BHB-Mt. Kitanglad Subregional Command han North Central Mindanao an dako nga usurero han Bukidnon nga hi Estelito Marabe. Kaupod ni Marabe an iya mga gwardya han kumprontahon hiya han mga Pula nga mangaraway ha Barangay Tugaya, Valencia City hadton Setyembre 9, alas-8:30 han aga. Nakumpiska ha iya an usa nga riple nga M4, usa nga.45 nga pistola, ngan usa nga VHF nga radyo. Baton han BHB an pagdis-arma ha reklamo kasumpay ha pan-usura ha mga trabahador han SUMIFRU. Pananag-iya ni Marabe an Asian Hills Bank nga amo an gin-gagamit niya ha usura ha tahub han tinagguti nga pagpapautang (microfinance). Hadton Agosto 25, gindisarmahan liwat han usa nga yunit han BHB-Eastern Misamis Oriental-Northeastern Bukidnon (EMO-NEB) Subregional Command hi Datu Keke Ansihagan ha Sityo Talangitog, Brgy. Eureka, Gingoog City. Nakuha ha iya an siyam nga armas (duha nga shotgun, tagusa nga karbin, Ingram ngan KG9 ngan upat nga.45 nga pistola). Nakumpiska liwat an usa nga rifle scope, unom nga handheld radio, mga bala, ngan iba pa nga higamit-militar. Gin-gagamit ni Gingoog Mayor Marie Guingona hi Ansihagan agud pasudlon an mga kontra-lumad nga proyekto han "1 1 nga armas..., " sundan ha paypay 3 EDITORYAL Diktadura nga Marcos hadto, tarhug nga diktadura nga Duterte yana A no pa ba nga adlaw an tukma gud agud bug-uson an pagkaurusa han katawhan Pilipino kontra ha mga pasista nga tarhug nga diktadura ni Rodrigo Duterte labaw ha yana nga igin-imponer ni Marcos an balaud militar ngan gintukod an iya diktadura, 45 katuig na an naglabay. Yana nga adlaw, magtitirirok an narunapulo kayukot nga katawhan ha mga kalsada ha sentro nga syudad ngan iba pa nga parte ha bug-os nga nasud agud ipakita an natikahiluag nga pagkakaurusa han katawhan Pilipino kontra ha pampulitika nga pananalumpigos, armado nga pagpuypoy ngan pasista nga mga krimen han naghahadi nga rehimen Duterte. Hini nga okasyon, nagkakaurusa an katawhan Pilipino ha pagsukot ha ngatanan nga pasista nga krimen, kurapsyon ngan pagpakaniyutiyo ha ilarum han 14 katuig han balaud militar han diktadura nga US-Marcos. Karu- yag nira nga papagbaydon hi Marcos ngan an iya mga kakunsabo ngan alipures ha mga krimen nga diri pa nira nababaton. Determinado hira nga ulangon an mga Marcos ha ngatanan nga plano nira nga bumalik ha Malacañang. Kahuman han 45 katuig, diri nahingangalimot an katawhan Pilipino ha duguon nga rekord, kurapsyon ngan karat-an han balaud militar ni Marcos. An kolektibo nga paghinumdom naisalin na ha mga kabatanunan nga Pilipino nga kausa yana ha guliat nga "Never Again!" (o Bisan san-o, diri na kinahanglan mautro! ).
Determinado hira nga atuhan an mga panarhug han rehimen Duterte nga ig-imponer an balaud militar ha bug-os nga nasud, ngan an unom kabulan na nga balaud militar ha bug-os nga Mindanao. Pagpapakita an rali yana nga adlaw han determinasyon han katawhan Pilipino nga atuhan an mga plano ni Duterte nga subaron an iya gin-iidolo nga hi Marcos nga igpusisyon an kalugaringon komo usa nga pasista nga diktador ngan gamiton an absoluto nga gahum agud kontrolon an bug-os nga makinarya ngan rekurso han estado para ha kalugaringon ngan iya mga alipures. Ginlalauman nga mapartisipar ha rali an mga biktima han tulo nga pasista nga gerra nga iginlansar ni Duterte. Ha sakob la han usa katuig, gatus-gatos kayukot nga katawhan na an direkta nga nagin biktima han gerra kontra-druga nga Oplan Tokhang, todo nga gerra nga Oplan Kapayapaan ngan gerra ha Marawi ngan pagpuypoy ha armado nga pag-aalsa nga Moro. An mga biktima ni Duterte an pinakadeterminado yana nga gumios agud ulangon an namamanpa- ANG Bolyum XLVIII Ihap 18 Igin-gagawas an Ang Bayan ha yinaknan nga Pilipino, Bisaya, Iloko, Hiligaynon, Waray ngan Ingles. Nakarawat an Ang Bayan han mga kontribusyon ha porma han mga artikulo ngan balita. Gin-aaghat liwat an mga mambarasa nga magpaabot han mga suson ngan rekomendasyon ha ikauuswag han aton mantalaan. instagram.com/prwcinfo youtube.com/philippinerevolutionwebcentral ngan nga pasista nga larang nga ipailarum ha balaud militar an bugos nga nasud ngan pagrabihon pa an kampanya han pagpatay ngan pagwakay. Nakatalaan nga makaupod nira an hiluag nga seksyon han katilingban Pilipino kalakip an magkalain-lain nga partido ngan pampulitika nga grupo, mga singbahan, komunidad ngan iba pa. Aada ha butagtok han hiluag nga ranggo han mga pwersa nga natindog kontra ha pasismo, kurapsyon ngan pagpakaniyutiyo han rehimen Duterte an mga nasyunaldemokratiko nga pwersa. An masa nga trabahador, parag-uma, kabatan-unan-estudyante, kablas ha kasyudaran ngan iba pa nga tinalumpigos nga sektor, ngatanan determinado nga ulangon an tirano nga Duterte ngan papagbatunon hiya ha ngatanan nga krimen, utang nga dugo ngan pagpakuri niya ha katawhan. Nangungurog an tuhod ni Duterte nga bumuylo an mga demonstrasyon ha kalsada ngan maganak han hiluag nga kagiusan han katawhan nga naguliat han pagpapaiwas ha iya ha poder. Segurado Gin-uunod Editoryal: Diktadura nga Marcos hadto, tarhug nga diktadura nga Duterte yana 1 11 nga armas, nakumpiska ha Bukidnon 1 Makinarya ha kurapsyon ngan pasismo 3 Agresibo nga liberalisasyon 4 Makabayan, bumulag ha supermayoriya 4 Megarailway: kontra-kauswagan 5 Rebolusyunaryo nga pagdepensa ha ansestral nga katunaan 6 Kumperensya 7 han Pagdepensa Mga panmatay, ginpagrabe 8 Ka 9 Marcos Aggalao, 74 Duguon an kamot ni Ramon Ang 10 @prwc_info Mga protesta ngadto ha Septyembre 21 11 fb.com/philrevwebcentral Pwersahay nga pagpaebakwet cppinformationbureau@gmail.com ha mga Rohingya An Ang Bayan igin-gagawas duha kabeses kada bulan han Komite Sentral han Partido Komunista han Pilipinas 2 12 nga susundan pa han mas damo pa nga demonstrasyon ha mga tiarabot nga semana ngan bulan an ginlalauman nga dako nga rali yana nga adlaw. Nagbibiling an gatus-gatos kayukot nga biktima ni Duterte han aragian han ira mga araba. Kinahanglan ilansar an mga katitirok tikang ha mga barangay tubtub ha mga koliseyum agud maireklamo nira hi Duterte ngan maipabati ha publiko an ira araba ngan kolektibo nga kangalas. Nananarhug hi Duterte nga gamiton an kamot-nga-puthaw agud puypuyon an mga demonstrasyon ngan pugngan an pagbuylo han usa nga kagiusan kontra ha iya pasista nga paghahadi. Naghihimo hiya han balayan han hinabo han "kasamukan ha kalsada" agud hadlukon an mga karuyag pumartisipar ha mga rali. Naghihinimu-himo hiya han istorya kasumpay ha pag-upod han NPA ha mga rali agud taganrason an pagdeklara han balaud militar ha bug-os nga nasud. Nagdadagmit hi Duterte nga hul-os nga imonopolyo an pampulitika nga poder ngan pahuyuon an ngatanan nga natipa ha iya mga programa ngan palisiya. Hul-os na niya nga kontrolado an AFP, PNP ngan an uruubos nga kapunungan han kongreso gamit an panhukip ngan panarhug. Karuyag niya nga pasunuron ha iya desisyon magin an Korte Suprema, an Comelec ngan ngatanan nga barangay. Gintatarhug niya an hin-o man nga diri nasunod ha iya mando. Iginduduso ni Duterte an pagtutukod han usa nga pasista nga diktadura ha atubangan han natikagrabe nga pampulitika nga pagkabulag, desperasyon nga pasayunon an todo nga liberalisasyon han ekonomiya ngan ipatuman an gatusgatos kabilyon kapisos nga mga proyekto pan-imprastruktura nga ginpanlalawayan han mga kakunsabo niya nga burukrata kapitalista ngan burges kumprador. Gindadagmit niya an pagsasabalaud han iya 2018 nga badyet pan-gerra ngan kurapsyon ngan bag-o nga mga paras-anon nga buhis nga ginsaad ni"editoryal..., " sundan ha paypay 3 ANG BAYAN
Makinarya para ha kurapsyon ngan pasismo U tro nga nanarhug hi Rodrigo Duterte han GRP nga ig-imponer ha bug-os nga nasud an balaud militar ha atubangan han natikahiluag nga pag-ato han katawhan ha iya rehimen. Oras nga himuon ini, hul-os na niya nga mabubug-os an makinarya han pasista nga diktadura nga maiha na niya nga iginsusulong agud seguruhon an pagpabilin ngan posible nga pagpahilawig han iya paghahadi. Tikang pa hadton naglabay nga the Philippines (AFP) ngan Philiptuig, pinaagi han kurapsyon ngan pine National Police (PNP). Agud panarhug, ginpahugot ni Duterte an dugang nga makuha an katangkuran iya kontrol ha magkalain-lain nga han mga sundalo ngan pulis, paurusanga, institusyon ngan ahensya utro niya nga gin-garantiyahan han han gubyerno. Direkta an paghahaligal nga proteksyon ini. tag niya han ispesyal nga pabor ha Sugad ni Marcos, gintatagan ni militar ngan pulis kalakip an pagpili Duterte han ispesyal nga pabor an ha mga retirado nga heneral ngan mga yawe nga upisyal ha seguridad. upisyal han militar ngan pulis ha iya Pinaagi han EO7, gintagan niya han gabinete ngan magkalain-lain nga dugang nga poder hi Sec. Delfin Losanga han sibil nga burukrasya. renzana han DND pinaagi han pagusa ha syahan nga kamanduan asayn ha iya komo pinuno han ni Duterte, an Executive Order (EO) Security, Justice and Peace Cluster 3 nga nagmando han pagpahitaas han gabinete. Hi Lorenzana an pihan combat pay ngan mga insennaka-enrile ni Marcos nga nagsetibo para ha mga tawuhan han serbe liwat nga prinsipal nga aragiarmed Forces of an han mga dikta han imperyalismo nga US. Gintatagan naman niya han ispesyal nga pabor hi Gen. Eduardo Año, presente nga pinuno han AFP. Diri pa man nahuhuman an pangatungdanan ha AFP, igin-asayn na hiya nga kalihim han DILG ngan iginpailarum ha iya an Participative Governance Cluster. Direkta nga panhukip an EO 18 ni Duterte nga naghahatag-gahum ha hepe han AFP nga aprubaran an mga kontrata ha pagpalit han mga higamit hin waray pagsusubasta. Gin-aangkon ni Duterte an dugang nga pribilehiyo han igin-ga"1 1 nga armas..., " tikang ha paypay 1 estado sugad han National Greening Program (NGP) ha mga ansestral nga katunaan gamit an Certificate of Ancestral Domain Title. Tungod ha iya, nahiplastar an plantasyon han falcatta (kahoy nga ginpoproseso agud magin papel) ha haros 20,000 kaektarya nga ansestral nga katunaan kun diin apektado an 300 nga pamilya nga Lumad. Aktibo hiya ha panhadlok, pantuyaw ngan pag-ulang ha mga Lumad nga mag-uma ha ira mga tuna. Samtang, ginbuhian han BHB-Guerrilla Front 18, Southern Mindanao, hi Senior Police Officer 2 George Cañete Rupinta hadton Septyembre 15 ha Maco, Compostela Valley. Iginpasa hiya ha iya pamilya ngan ha Exodus for Justice and Peace, an organisasyon nga tumindog komo taggiutan. ANG BAYAN was niya an EO 34 nga naghahatag ha iya han gahum nga padig-unon an mga pagpalit hin tubtub P500 kamilyon pisos nga diri naagi ha subasta. Ha kongreso, nabug-os ngan napapabilin niya pinaagi han kurapsyon ngan panhukip an iya "supermayoriya" komo tagapagpadigon han iya mga kamanduan ngan mga karuyag himuon o bag-uhon nga balaud. Gin-gagamit ni Duterte an gahum han badyet agud hukipan an mga kongresista nga makakuha han parte ha gatus-gatos kabilyon pisos nga pan-imprastruktura nga programa. Pinaagi han supermayoriya, madagmit nga ginpadig-on an deklarasyon han balaud militar ha Mindanao, an pagpahilawig hini tubtub Disyembre ngan an iginduduso nga bag-o nga mga buhis. Madagmit liwat napadig-on an mga pasista nga pitad sugad han National ID. Nakaposisyon na liwat an pagpapasar han ROTC, ngan pagamyenda ha Anti-Terrorism Law ngan Anti-Cybercrime Act. Iginplastar naman ha senado an ginproponer nga balaud kontra ha buwa nga balita nga magkokonsidera nga krimen ha anuman nga pagpapasarang han balita o impormasyon nga igkokonsidera nira nga nakakahibang ha imahe han indibidwal o han rehimen. Agud dugang pa nga makontrol an impormasyon, igindidiri na han PNP an pagkuha han midya han mga "Makinarya..., " sundan ha paypay 4 "Editoryal..., " tikang ha paypay 2 ya ha mga uutangan niya nga langyaw nga bangko. Ha ungod, mayda nala lima katuig hi Duterte agud busugon an mga upisyal militar, an mga burukrata kapitalista ngan mga burgesya kumprador. Labot nala kun magdaug hiya ha iskema nga pahilab-on han diri mamenos ha walo pa katuig an iya pangatungdanan pinaagi han pagbabag-o ha konstitusyon ha tahub han pederalismo. Ha pagmadig-on ni Duterte nga iligis an iya tulo nga gerra, pasista nga pagpuypoy, kurapsyon ngan mga programa ngan palisiya nga kontra-katawhan ngan maka-imperyalista, dugang la niya nga ginduduso an katawhan nga madagmit nga pakusgon ngan pahiluagon an ira pag-ato. 3
"Makinarya..., " tikang ha paypay 3 spot report o patikang nga mga sumat agud saraon an mga impormasyon labina an kasumpay ha mga ginpapatay ha ngaran han "gerra kontra-druga." Ginsuspinder utro an lokal nga eleksyon ha barangay ngan Sangguniang Kabataan agud maseguro an kontrol niya ha lokal nga mga gubyerno. Gamit an pampubliko nga pondo, maabot ha P1.4 bilyon an ig-aalutaga para ha ginbubug-os han rehimen nga Kilusang Pagbabago, MASAMASID ngan Community Mobilization Project agud gamiton komo makinarya ha pagpapasamwak han iya propaganda, paniktik ngan panmuypoy ha katawhan. Maabot naman ha P313 kabilyon an ig-aalutaga nga badyet para ha Oplan Kapayapaan ngan "gerra kontra-druga." Ginpapadagmit na liwat ni Duterte an pagbabag-o han konstitusyon para ha pederalismo ha katuyuanan nga hul-os nga makonsentra ha iya an pampulitika nga poder. Nagsaad an iya mga alipures nga mababag-o na an konstitusyon ha 2019, ngan kun mapatuman ini, posible nga magpabilin hiya ha poder tubtub 2025. Agud seguruhon an madagmit ngan waray ulang nga pagpapatuman han iya mga plano, pausausa nga ginpapatumba ni Duterte an mga naato ha iya. Ginpatanggal na niya an Punong Mahistrado han Korte Suprema ngan gintatarhug an pinuno han COMELEC ngan an Ombudsman. Ginpaburan niya an pagpagawas kan Jinggoy Estrada, ngan nakaandam na liwat an pagpapagawas kan Ramon Bong Revilla. Napapabalita nga kabalyo han ira katalwasan an pagtestigos nira kontra ha mga dabi ha korapsyon hadton naglabay nga administrasyon, pahuyuon an mga pulitiko ha oposisyon ngan buhagon an mga pwersa nga kontra-duterte. Sugad ha militar ngan pulis, ginsasaaran ni Duterte han proteksyon an ngatanan nga burukrata-kapitalista nga magapil ha iya. 4 Agresibo nga liberalisasyon, iginduduso han rehimen T IKANG HA TINIKANGAN, klaro an makalangyaw ngan neoliberal nga hingaradtuan han rehimen US-Duterte ha natad han ekonomiya. Nakatutok an iya mga palisiya ha pagpapabilin ha bagakolonyal ngan bagapyudal nga ekonomiya nga nakasarig ha langyaw nga pamumuhunan ngan nakatutok ha ira mga panginahanglan. Nangunguna dinhi an programa nga Build, Build, Build nga nakasarig ha langyaw nga pautang ngan pagpupulsan han pinakadagko nga burgesya kumprador ngan langyaw nga kompaniya. Yana nga tuig, ginpabuylo pa han rehimen an mga pangandam para ha ira warayulang nga pandambong han natural nga karikuhan, rekurso ngan barato nga pagtrabaho ha nasud. Kabulig hi Gloria MacapagalArroyo, lanong nga tag-undong han neoliberalismo, susrunod nga iginduso ni Duterte an mga balaud ngan pitad agud hul-os na nga igabre ha langyaw nga pananag-iya ngan pandambong an lokal nga ekonomiya. Epektibo hini nga namamaniobrahan an mga probisyon han konstitusyon kontra ha langyaw nga kontrol ha ekonomiya. Hini nga karukayaknon, waray katupong an pagpakaniyutiyo han rehimen Duterte ha langyaw nga monopolyo kapital. Antes mahuman an tuig, nakatalaan nga igawas han rehimen an ginpahalipot nga foreign investment negative list (FINL), an listahan han negosyo ngan trabaho nga diri poyde sudlon han mga indibidwal o kompaniya nga bug-os nga pananag-iya han mga langyaw. Ha balayan han agresibo nga liberalisasyon han ekonomiya nga iginpapasulong han National Economic and Development Agency (NEDA), plano nga tanggalon ha FINL an mga pinansyal nga institusyon ngan kompaniya, edukasyon, telekomunikasyon, masmidya, forestry, mga parte han panlawas nga sektor ngan iba pa. Partikular nga ig-aabre han rehimen ha langyaw nga kapital an sektor han konstruksyon ngan in"liberalisasyon..., " sundan ha paypay 5 Makabayan, bumulag na ha supermayoriya PORMAL NA NGA BUMULAG hadton Septyembre 14 an Makabayan Bloc ha "supermayoriya" o alyansa han magkalain-lain nga partido ha sakob han kongreso nga nasuporta kan Rodrigo Duterte. Nagin parte an Makabayan Bloc hini nga pormasyong komo pagsuporta ha nahiuna nga mga saad ni Duterte nga ipapasulong niya an mga demanda han katawhan. Ha sakob han masobra usa katuig, gintagan han Makabayan hi Duterte han higayon nga pamatud-an an mga saad hini ha katawhan. Ha igin-gawas hini nga pahayag, igindeklara han pito nga progresibo nga kongresista an deklarasyon nga bumulag ha koalisyon han mayoriya tungod kay hul-os na nga nabuksas an administrasyon Duterte komo usa nga pasista, maka-imperyalista ngan kontra-katawhan nga rehimen. Gintudlok han Makabayan nga ha sakob han usa katuig, maabot ha 13,000 an ginpatay nga kablas ha ginhimo nga "gerra kontra-druga han rehimen Duterte. An pagbulag han Makabayan amo an pagpatuman han ira responsabilidad ngan panindugan, komo mga makanasud ngan progresibo nga magbaralaud, agud ipasulong an interes han kablas ngan tinalumpigos nga sektor han katilingban. Ha sakob ngan gawas han kongreso, nagsaad an grupo nga pursigido nga aatuhan an pasista nga rehimen US-Duterte ngan papagbatunon ini ha hiluagan nga pagtalapas ha tawhanon nga katungod ngan pagpapakuri ha katawhan Pilipino. ANG BAYAN
"Liberalisasyon..., " tikang ha paypay 4 dustriya han asero, mga natad nga mayda dako nga sumpay ha programa hini nga Build, Build, Build. Imbes nga itindog an mga pabrika han asero agud magin basaranan han kumprehensibo nga pag-uswag han ekonomiya, hahatagan hini han sertipikasyon an mga langyaw nga kompaniya komo mga lokal nga kompaniya, ha kahibangan han produksyon Pilipino. Kadungan hini, tutugutan han rehimen an pagsuplay han mga langyaw nga kompaniya han mga materyal, gamit ngan iba pa nga epektos ha mga korporasyon, kompaniya, ahensya nasyunal ngan lokal nga pananag-iya o kontrolado han estado. Lulupgupon hini an pinakamahinungdanon nga mga proyekto, sugad han pagpaplastar han mga tulay, dalan, erport ngan riles. Ig-aabre liwat han rehimen an sektor han pampubliko nga serbisyo, kadungan han hul-os nga pribatisasyon hini. Komo pangandam, gin-amyendaran ha kongreso hadin Septyembre an Public Service Act, kun diin tuyo nga gintanggal an probisyon kasumpay han restriksyon han pananag-iya han mga langyaw nga kompaniya, usa nga probisyon nga nakabutang liwat ha reaksyunaryo nga konstitusyon. Ha sugad, poyde na nga hul-os nga magtag-iya an usa nga langyaw nga kompaniya o indibidwal ha konstruksyon, operasyon ngan distribusyon hini. Kadungan hini, igintalaan nala komo public utility an mga indibidwal, kompaniya o serbisyo nga nagseserbe ha publiko ha paghahatag han elektrisidad ngan tubig, sugad liwat ha natad han sewerage. Gintanggal ha listahan han mga public utility an telekomunikasyon ngan transportasyon. Kinahanglan igdeklara anay han kongreso agud igkonsidera nga public utility an iba pa nga mga serbisyo. Antes hini, susrunod nga ginpirmahan ni Duterte hadton Abril an tulo nga kamanduan nga nagpahilawig ha mga komitment han nasud ha World Trade Organization ha pagtanggal ngan pagpahimubo han mga taripa ha mga gin-import nga produkto. Kalakip dinhi an sobra nga pagpahimubo han mga taripa ha mga agrikultural nga produkto ngan dirudiretso nga pag-import han bugas hin lahos ha 800,000 metriko tonelada. Ginpahilawig liwat niya an waray-buhis nga pagsulod han mga makinarya, pyesa, elektroniko nga gamit sugad han mga cellphone ngan iba pa nga gadget. Kadungan hini, ginpapadagmit yana han rehimen an pagsasabalaud ha National Land Use Act (NLUA) kun diin utro nga igkakategorisa han estado an gamit han mga tuna, kalakip an mga agrikultural ngan pampubliko nga tuna. Ha naglabay, gin-gamit han NEDA ini nga proposisyon agud kontrahon an iginduduso ni Rafael Mariano, hadto anay sekretaryo han Department of Agrarian Reform, nga moratoryum ha pagpapalit-gamit han mga agrikultural nga tuna. Ha ilarum han NLUA, waray moratoryum ngan tutugutan an pagbalyo hin gamit han mga diri primera klase nga mga agrikultural nga tuna para kuno ha pabalay, mga pan-enerhiya nga proyekto ngan iba pa. Igindidiri liwat han NLUA an pag-uma ha mga pampubliko nga katunaan nga igdedeklara nga kaguguban, usa nga pitad nga diri naiiba ha mga pitad yana han National Greening Program nga gin-gagamit agud iplastar an higluag nga plantasyon han komersyal nga kahoy ha mga pampubliko nga katunaan. Megarailway: Kontra-katawhan ngan kontra-kauswagan T ikang han lumingkod hi Rodrigo Duterte ha poder, luruwason na niya an iya inop nga Megarailway, an sistema han riles nga magsusumpay ha mayor nga mga syudad ha Luzon ngan Mindanao. Nangunguna nga parte hini an North South Railway Project (NRSP), Mindanao Rail System ngan Clark-Subic Rail. Diri bag-o ini nga mga proyekto. Nadelatar ha panahon han rehimen Arroyo an NSRP tungod ha korapsyon samtang nahilista na ha proyekto nga Public-Private Partnership (PPP) han rehimen Aquino an Mindanao Rail System ngan ClarkSubic Rail. Waray ginbag-o an rehimen Duterte ha disenyo ngan katuyuanan han mga proyekto. Nagpapabilin nga kontra-katawhan, kontra-nasyunal ngan kontra-kauswagan ini. Waray ini igdudurot kundi hiluagan nga dislokasyon han gatos kayukot nga katawhan ngan pagkalubong ha utang han nasud samtang milyun-milyon an magigin kita han ginpapaboran nga mga burgesya kumprador ngan langyaw nga kompaniya nga makatin ha konstruksyon ngan operasyon han nasering nga sistema. ANG BAYAN Ha ilarum han NSRP pa la, masobra 600,000 nga balay an nakatalaan nga mademolis ha masunod nga duha katuig. Sigon ha lista han National Housing Authority, maabot ha 15,000 nga pamilya an apektado tikang Maynila tubtub Batangas, 25,000 kun tubtub Quezon Province ngan haros 500,000 kun tubtub ha Bicol. Kundi 50,000 nga pabalay la an nakaalutaga para ha mga residente nga mapapaiwas. Diri pa kalakip hini nga datos an mga naplete ngan nakikiukoy ha mga paryente. Mayoriya naman ha mga residente nga napaiwas ha higrayo nga relokasyon ha kahilab-an han Caloocan ngan Malolos hadton 2008 "Megarailway..., " sundan ha paypay 6 5
Rebolusyunaryo nga pagdepensa ha ansestral nga katunaan D ugang nga pagkakaurusa ha pagpasulong han armado nga pakig-away an baton han Rebolusyonaryong Organisasyon ng Lumad (ROL) ha natikagrabe nga atake han naghahadi nga estado kontra ha ira ansestral nga katunaan. Kadungan hini, nag-urusa an mga Lumad nga mas ipasulong pa an ira rebolusyunaryo nga tradisyon ngan kultura ha butnga han panmuypoy. An ROL an rebolusyunaryo nga organisasyon han mga Lumad nga kaupod ha National Democratic Front of the Philippines (NDFP). Nagpadayon an pag-atake ha mga komunidad han Lumad ha ilarum han kontra-insurhensiya nga kampanya nga Oplan Kapayapaan han rehimen US-Duterte ngan han igin-imponer hini nga balaud militar ha Mindanao. Gintagan han lisensya ni Duterte an iya militar ngan pulis nga patagon an mga kabubkiran ngan bombahon an mga eskoylahan han Lumad, ngan gintamay an ira makatadungan nga pakigbisog ha pagsering nga gin-gagamit la kuno hira han rebolusyunaryo nga kagiusan. Nagpadayon an panmatay ngan pan-gigipit ha ira mga lider ngan hin-o man nga gin-aakusaran nira nga tagsuporta han BHB. Dirudiretso liwat an militarisasyon ngan panmomba ha ira mga komunidad. "Megarailway..., " tikang ha paypay 5 rehimen. Nag-uunahan yana an San Miguel Corporation, Metro Pacific Investments Corporation, Ayala Corporation ngan Megawide Construction Corporation nga makuha an kontrata ha pagpapadalagan han riles. Titikangan ha masunod nga tuig an konstruksyon han syahan nga parte han riles nga magsusumpay ha mga syudad han Tagum, Digos ngan Davao City. Lulupgupon hini an 340 kaektarya nga mga agrikultural nga tuna ha kahilab-an han Maharlika Highway. Yukut-yukot nga parag-uma an mapapaiwas ha ira tuna. Kaparte ha listahan han 75 nga mayor nga proyekto nga iginpaparayaw han rehimen ini nga mga proyekto. Nakalista na hadto ha programa nga PPP han rehimen pa an nagkabalik ha ligid han riles tungod ha kawaray han panginabuhi. Gintatantiya nga maabot ini ha 40,000 nga pamilya. Ha tahub han official development assistance (ODA), nga pautang ha esensya, popondohan han mga langyaw nga kapitalista nga Japan ngan China an pagtitindog han NSRP. Mayda masobra P400 kabilyon nga pondo na an nakaalutaga dinhi. Plano nga isumpay ha titindugon nga North Railway an proyekto nga Subic-Clark Cargo Rail. Ha Mindanao, pipira nga burgesya kumprador, langyaw nga kapitalista ngan agaron maytuna naman an magpupulos ha proyekto nga Mindanao Railway System han 6 Kakunsabo hini nga kamadarahug an pira nga ginsulsulan nga Lumad nga iginsulod han AFP ha mga grupo nga paramilitar. Ini nga mga grupo, nga nagpakilala komo Alamara, Magahat, Bagani Force, Black Fighter, NIPAR ngan iba pa, mga paryente kaagsuban han mga aada ha ROL nga gin-gagamit han militar agud raugdaugon an ira mga igkasi Lumad. Ha ilarum han IPcentric Approach han Oplan Bayanihan ngan Oplan Kapayapaan, nagtutukod an militar han mga grupo han armado nga Lumad agud paiwason an ira igkasi Lumad nga "Pagdepensa..., " sundan ha paypay 7 Aquino an mayoriya hini nga mga proyekto. Ha sugad, ini an ladawan han Dutertenomics: hiluagan nga dislokasyon, panlupot han tuna ngan demolisyon an natarhug ha milyunmilyon nga pamilya ha bug-os nga nasud. Dugang nga paras-anon pa han katawhan an bug-at han pagbabayad han utang ngan interes ha ODA, mga garantiya ha tubo ha mga pribado nga opereytor ngan dugang nga buhis nga ig-iimponer han gubyerno. Balewaray ha rehimen Duterte an nangunguna nga panginahanglan han katawhan, lugod ginibanan pa an badyet ha pankatilingban nga serbisyo. Waray man la nag-alutaga han pondo an gubyerno para ha paghimo han pabalay. Sensilyo la an P2 kabilyon nga badyet nga nakaalutaga ha tuig 2018 ha NHA kun itatanding ha P100 kabilyon nga pondo nga kinahanglan hini agud batunon an 5.5 kamilyon nga waray kalugaringon nga urukyan. Kun sugad, segurado nga malobo pa an ihap han kablas ha syudad ngan waray kalugaringon nga tuna ha ilarum han rehimen Duterte. Anuman nga pakete ngan pagpapahamot hini ngan iya mga upisyal ha ekonomiya, diri na bag-o an Dutertenomics ngan programa nga BBB ngan segurado nga diri katawhan an magpupulos. ANG BAYAN
"Pagdepensa..., " tikang ha paypay 6 nagdedepensa han ansestral nga katunaan kontra ha pagsulod han mga kompaniya ha pagtotroso ngan pagmimina. Atubangan hini, pagpapapintas han armado nga pakig-away an desisyon han ROL. Ginkaurusahan ini han mga rebolusyunaryo nga datu ha ginhimo nga Kumperensya han Pagdepensa hadton Disyembre 2016. Nagin resolusyon liwat ha nasering nga katitirok an pagkilala ha BHB komo nag-uusahan nga hukbo nga nakikig-away para ha kaupayan han Kalumaran; pag-ato ha pagbubug-os ngan pagsamwak han mga grupo nga paramilitar; paghimo han ngatanan agud palayason an AFP ha ansestral nga katunaan; pagbantay ngan pag-ato ha panlulupot han mga langyaw ngan lokal nga naghahadi nga klase ha ira katunaan; ngan pagpahiluag ha pagkakaurusa han ngatanan nga tribu. Bunga han sugad nga mga resolusyon, gindugngan han mga komunidad an ira mga sistema han depensa. Magamit hira han mga armas han minoriya sugad han lit-ag ngan ulang nga iginpaplastar ha palibot han komunidad, ngan mga shotgun nga gamit kaagsuban han mga Lumad. Dudugngan ini han mas moderno nga mga armas. Dirudiretso liwat an mga pagpapahiaramilitar para ha mga milisya nga iskwad an kadakuon o platun an mga treyni. Ha usa nga munisipalidad han demokratiko nga gubyerno han katawhan, maabot ha usa kabatalyon an kaapihan han milisya han katawhan. Ginpapauswag liwat han mga Lumad an iskedyul han Pagdedepensa han mga Lumad HA LUYO HAN dirudiretso nga mga operasyon han AFP ngan mga paramilitar nga grupo hini, iginlansar han ROL ha Mindanao an Kumperensya han Pagdedepensa hadton Disyembre 24-26, 2016. Gindara han kumperensya an tema nga Pagmiting ha pagdepensa agud makab-ot an tinuod nga kamurayawan ha panginabuhi ha ansestral nga katunaan. Umatender ha kumperensya an mayda 200 nga rebolusyunaryo nga datu tikang ha magkalain-lain nga bungto. Gintataglawas nira an mga komunidad nga Manobo ha mga komite nga rebolusyunaryo ha ira lugar, sugad liwat an iba pa nga mga komunidad nga gin-oorganisa ha ilarum han ROL. Napuno an duha nga kumperensya han mga sarusaruay han eksperyensya ha pakigbisog han magkalain-lain nga komunidad, mga dinhianon nga pankultura nga presentasyon, pag-aram ha kamutangan han mga Lumad ngan kasaysayan han ira rebolusyunaryo nga pag-ato, pagplastar ha mga rebolusyunaryo nga pagpapauswag han mga tradisyon ngan aktibidad, ngan deklarasyon han ira pagkaurusa ha armado nga pakigbisog. Ha ikatulo nga adlaw, kadungan nga iginsalin-urog an madinaugon nga kumperensya ha selebrasyon han ika-48 nga anibersaryo han PKP. Ha sakob la han usa kasemana naiandam na an ngatanan han delegado tungod kay maaram liwat an mga datu han kabug-aton han karukayaknon. Agud makaabot ha kumperensya, ginhasog han kadam-an an dalan ha guba ngan bukid. An delegasyon tikang ha usa nga komite an tulo kaadlaw nga nagbaktas tikang ha luyo nga bungto. Kaupod liwat han mga delegado an ira mga katribu nga makikig-usa ha selebrasyon han Partido. Gin-abrihan ngan ginserrahan an aktibidad pinaagi han tradisyunal nga pangadi tikang ha magkalain-lain nga grupo nga Lumad. Partikular nga ginhangyo nira an kaisog han ginkikilala nga makagarahum nga espiritu ha gerra han mga Lumad. Antes mahuman, naghalad han hayupan an kumperensya ngan iginpirma an dugo hini ha dako nga tela nga nagsesering han ira deklarasyon han pagkaurusa. pagbabantay ha komunidad kalakip na an mga komunal nga umhanan labina ha panahon han kat-ani. Gin-isa an pagalerto han mga residente ngan igin-angay na liwat ha gerra magin an pisikal nga istruktura han mga komunidad. Nagbug-os liwat han usa nga komite nga pana-panahon nga nagsusuma ha seguridad. Rebolusyunaryo nga tradisyon Maisog an rebolusyunaryo nga tradisyon han Kalumaran kontra ANG BAYAN ha panlulupot ha ira ansestral nga katunaan. Riko an ira kasaysayan han pag-ato ngan pagdepensa ha ira katunaan kontra ha pandambong han mga langyaw nga korporasyon ngan burgesya kum-prador. Gamit nira an mga pana ngan pira nga pusil, napaiwas nira an kompaniya ngan an AFP. Yana, an pangayaw (gerra giutan han mga tribu) nga ha tradisyon, iginlalansar kontra ha iba nga komunidad amo an ginkaurusahan nga igtututok na la kontra ha AFP. Armado nga pag-ato an pagatubang han mga Lumad ha mga yunit han AFP. Nalalain an ira palisiya ha pag-atubang ha mga paramilitar nga grupo nga Lumad. Prayoridad han ROL an mapagapil 7
hira ha rebolusyon ha pagsumpay ha ira han mga paryente ngan kakilala ha ROL. Pira nga komunidad na an nabalikan han ROL ngan han hukbo han katawhan ha sugad nga pamaagi. Damo nga hadto anay paramilitar an utro nga nagigin aktibo ha rebolusyon. Dako nga bulig liwat ha pagpabalik ha suporta han mga narekrut han mga grupo nga paramilitar an ginpapauswag nga mga komunal nga umhanan. Nag-alutaga an kada komunidad han mga parsela han tuna nga pagtatamnan han kadugangan nga pankonsumo nga gaway, bilanghoy, ngan kamote han mga pamilya. An pira nga paramilitar nga ginsulsulan hadto nga magkawat han mga ani ngan maghibang han mga pananum nagpapahayag na han pagkaruyag nga pumartisipar ha mga komunal nga umhanan. Sugad liwat, kolektibo nira nga gintatalinguha nga pugngan an pagsulod ngan rekrutment han paramilitar ha mga komunidad. Naghahalad an mga kahirani nga komunidad nga gin-gigiusan han ROL han mga hayupan ha nasering nga komunidad, tikang ha manok tubtub ha kabayo, komo simbolo han kamurayawan. Salik liwat ha pagbawi ha mga umupod ha mga paramilitar an mga aksyon militar han BHB. Pananglitan, pira kaadlaw kahuman han operasyon haras han BHB ha usa nga detatsment han AFP, nagpabati han pagsurender an usa nga rekruter han mga Alamara. Kasumpay han pagpapauswag ha mga komunidad han Lumad komo mga komunidad nga nakikiggerra para ha ansestral nga katunaan, dirudiretso liwat an pagpapadara han ROL han mga tawuhan agud magin mga regular nga Pula nga mangaraway. Ha usa nga prente gerilya, pukaw hira nga nagrerekrut tikang ha ira kaapihan han bag-o nga mga Pula nga mangaraway. Batid nira nga ha pagkusog han BHB, dugang pa nga napapakusog an nangunguna nga pwersa han mga komunidad ha armado nga pagdepensa ha ira ansestral nga katunaan. 8 Mga panmatay, ginpagrabe D ugang nga nagrakudako ha pangaresto ngan panmatay han mga sibilyan an pasista nga militar tikang han magdeklara hi Duterte han pahalipay nga kwarta ha kada ulo han rebelde nga maipresentar han mga sundalo. Kadungan hini, baga-baga nagin padron na an pagreport han AFP han mga buwa nga engkwentro agud magin matuod-tuod nga mga Pula nga mangaraway an patay nga lawas han mga sibilyan nga iginpresentar nira ha publiko. Bicol. Naabot na ha masobra 10 nga sibilyan an ginpatay ngan tulo an gin-atentaran nga patayon ha sakob la han tunga katuig ha sakob han rehiyon. Pinakaurhi hini an pagpatay kan Vincent Jaylord Vereces Pequiro, 15, nga nagkikita la han basketball ha Brgy. Libertad, Cawayan, Masbate han pusilon han mga tropa han 3rd Platoon Alpha Company, 2nd IB hadton Septyembre 16. Samaran liwat hi Reymart Versaga, 23, ha sumunod nga waray wantas nga pagpabuto. Ngaduha residente han Brgy. Libertad an duha nga biktima. Sigon ha damo nga nakatestigos, nag-iirignom an mga militar ha barangay hall ngan plasa han aksidente nga bumuto an usa ha ira mga pusil ngan nasamaran an usa nga sundalo. Dagmit nga ginpunting han mga hubog nga militar an ulitawohay nga hi Vincent ngan susrunod nga nagpabuto ha direksyon han basketball court. Kinabuwasan iginreport han militar nga naengkwentro nira an BHB ngan usa ha mga napatay nira an Pula nga mangaraway nga hi Pequiro. Nauna hini, ginpusil tubtub nga mamatay hi Alvin Oplida, 26, residente han Barangay Maalo, Juban, Sorsogon, hadton Septyembre 13. Naghuhulat han mga pasahero ha iya ginmamaneho nga habalhabal hi Oplida han pusilon hiya han upat nga lalaki nga sakay han duha nga motorsiklo. Ginpusil naman hi Kgwd. Salvador Buddy Atienza han Brgy. Trece Martirez, Casiguran, Sorsogon han mga mga lalaki nga nakamotorsiklo hadton Septyembre 12. Namamasahero hiya hadto han iya traysikol ha Sityo Cagdagat, Brgy. Boton han pusilon hiya han mga kriminal. Namatay hiya ha ospital bunga hini. Maiha na nga gin-akusaran han 31st IB hi Atienza nga tagsuporta han BHB. Isabela. Ginsikmit ngan ginpatay han mga nag-ooperasyon nga tropa han 86th IB an magbugto nga hira Ilyong ngan Roy Mendoza, 45 ngan 50 anyos, samtang nagbibiling han pagkaon ha kabukiran han Sityo Lumalog, Barangay Cadsalan ha San Mariano hadton Agosto 28, alas-4:30 han aga. Diri pa natatad-an an tulo nga kabataan nga upod nira, ngan ginkakabarak-an nga ginpatay na liwat han militar. Kablas nga parag-uma han kasapit nga Barangay Ballao, Benito Soliven, an mga Mendoza ngan agsub manganop para ha pagkaon. Iginpagawas han militar an patay nga lawas han magbugto komo mga Pula nga mangaraway kuno ha usa nga engkwentro. Sigon ha yunit han BHB nga na- ANG BAYAN
gios ha lugar, waray nahitabo nga engkwentro ha nasering nga lugar hiton nga panahon. Pangasinan. Ginpatay han mga ahente militar an lider han Anakpawis nga hi Lito Sagurit, 40 anyos, ha Sityo Mindanao, Brgy. Pampang, San Carlos City hadton Agosto 30. Ginpusil hiya kahuman lumusad ha ginmamaneho niya nga traysikol an iya pasahero. Antes hini, duha nga treasure hunter ngan pira nga kabulig an gintortyur ngan ginpatay han PNP-Pangasinan ha San Nicolas. Ginsikmit hira Marcelo Perico, 46 anyos, ngan Crisologo Almabra, 60 anyos ngan an mag-asawa nga Arthuro Galvez ngan Thelma Albano hadton Agosto 24. Kinabuwasan, nagpagawas han buwa nga balita an PNP nga nagkamayda kuno han usa nga engkwentro ha lugar ngan iginpakita an mga patay nga lawas nga mayda mga marka han grabe nga tortyur. Leyte. Usa nga kaapi han Mag-uuma nga Nagkahiusa, lokal nga organisasyon han parag-uma ha Albuera, an grabe nga nasamaran kahuman pusilon han duha nga sundalo hadton Septyembre 5. Ginkilala an biktima nga hi Jason Montalla, 33 anyos, mayda asawa ngan residente han Brgy. Calanlin. Maynila. Utro nga gintarhug han mga ahente militar hi Piya Malayao han Sandugo Alliance of Moro and Indigenous Peoples hadton Septyembre 13. Nakakarawat liwat han mga panarhug ha text hi Joan Jayme han KATRIBU. Ilocos Sur. Disi-siyete nga aktibista ngan tag-undong han tawhanon nga katungod ha NCR ngan Baguio City an ginsalawdan han kaso nga pakyas nga pagpatay hadton Agosto 17 kasumpay han buwa nga engkwentro hadton Agosto 4 ha Brgy. Mabileg, Sigay. Hadton Agosto 29, matag-usa nga ginbisita han magkaburublag nga grupo han 81st IB an tulo nga sibilyan ha Ilocos Sur. Ginkadtuan agud gipiton hira Kagawad Leonardo Sabado ha Marozo, Narvacan; Rogelio Vilog han Subadi Sur, Burgos; ngan Jonolito Blaza ha Lucbuban, Salcedo. Ginpirit hiya nga papirmahon ha usa nga dokumento agud limpyuhon kuno an ira mga ngaran. Waray pumirma hira Sabado ngan Blaza samtang napiritan hi Vilog kahuman manarhug an mga sundalo nga igdadabi an ira mga urupod. Kaapi hi Blaza han Anakbayan ngan Timpuyog ti Mannalon ti Karayan Buaya. Gin-akusaran hiya nga membro han yunit han BHB nga naghimo han armado nga aksyon kontra ha Philip Morris ha Sigay. Hadton Agosto 20, ginharas han 24th IB hira Shirley Ann Angiwot, provincial coordinator han Kabataan Partylist ha Abra ngan Archbishop Sergio Utleg han Roman Catholic Archdiocese han Tuguegarao agud pwersahon hira nga ig-atras an ira plano nga medical mission ha Boliney, Abra. Gin-akusaran nira nga kaapi han BHB hi Angiwot ngan iginpasamwak nga mayda mga Pula nga mangaraway ha nasering nga aktibidad. Tungod hini, napiritan an singbahan nga ig-atras an medical mission. Samtang, usa pa nga aktibista, hi Tyran Yesan, an gintarhug han militar. Marcos Aggalao, bayani han Kordilyera N AMATAY HI Marcos Aggalao, 74 anyos hadton Septyembra 13, alas-8:32 han aga ha Intensive Care Unit han Kalinga Provincial Hospital kahuman an masobra usa katuig nga pagkapriso ha hinimu-himo nga mga kaso han pagpatay ngan pakyas nga pagpatay. Mahugot nga ginkundenar han rebolusyunaryo nga katawhan ngan mga tagdepensa han tawhanon nga katungod an diri dayon nga pagpapagawas ha iya han rehimen Duterte ha luyo han pagpapawarayepektibidad han korte ha iya mga kaso. Iligal nga gin-aresto han mga tropa han 50th IB hi Aggalao ha iya balay ha Sityo Dalyagan, Barangay Gawaan, Balbalan, Kalinga hadton Septyembre 11, 2016. Iginpriso hiya ha Kalinga Provincial Jail ha luyo han iya edad ngan sakit nga alta presyon, ulser, pulmonya ngan nagtitikang na nga dementia (pagkaaming). Ini ha panahon nga naek- sister pa an magkatugbang nga unilateral nga mga ukoy-bubto han NDFP ngan GRP. Naospital hiya durot han stroke hadton Hulyo 7 kun diin naparalisa an katunga han iya lawas. An igkasi priso niya na la an naghuhungit ha iya han pagkaon ngan nabulig ha mga personal nga panginahanglan. Utro hiya nga na-stroke hadton ANG BAYAN Agosto 29, ngan iginpailarum ha hospital arrest. Nadismis na han korte ha Kalinga an iya kaso kundi ginsalawdan hiya han iba pa nga hinimu-himo nga kaso ha Baguio City. Ha luyo han mga panawagan han NDFP, mga tagdepensa han tawhanon nga katungod ngan bisan 9
nakagbayad na han piyansa an iya pamilya ngan mga kasangkayan, nagmatigha pa gihapon an rehimen Duterte kontra ha pagpapagawas ha iya. Naghatag-pasidungog kan Aggalao an Cordillera Peoples Alliance ngan gintawag hiya nga tinuod nga bayani han katawhan. Usa hiya nga peace-pact holder han tribu nga Salegseg, ngan kaparte han maihaan nga kampanya kontra ha proyekto nga Chico River Dam hadton panahon han diktadura nga US-Marcos. Ha usa nga pahayag, ginpapagbaton han Lejo Cawilan Command an rehimen US-Duterte ha pagkamatay ni Aggalao. Sigon kan Ka Tipon Gil-ayab, tagapagyakan han LCC, waray-kaluoy nga nagbalewaray an reaksyunaryo nga gubyerno ha mga panmedikal nga panginahanglan ni Kasamang Marcos tubtub ha diretso na ini nga mamatay. Iginhikaw han reaksyunaryo nga gubyerno an mga batakan nga katungod ni Kasamang Marcos ngan waray man la ginhatagan-kunsiderasyon an iya pagkalagas ngan maluya nga panlawas. Usa hi Kasamang Marcos ha mga napagkasarabutan han GRP ngan NDFP nga pagawson hadton panahon han negosasyon ha erestorya pankamurayawan tungod kay lagas na ini hiya ngan mayda grabe nga sakit kundi waray ini tumana han GRP ngan diretso na nga iginserra an erestorya. Utro, iginpapanawagan han LCC an dayon nga pagpapagawas ha ngatanan han mga priso pulitikal labina an mga kalagsan ngan mayda sakit. Iginhatag liwat han LCC an pinakahitaas nga pagpasidungog kan Kasamang Marcos Aggalao, nga waray iginsurender an prinsipyo ngan ungara para ha usa nga talwas nga nasud. Han dakpon hiya han militar, hi Aggalao maiha na nga nagretiro tikang ha Bagong Hukbong Bayan. Hi Aggalao nakilala komo hi Ka Monroe han hiya nagserbi nga Pula nga mangaraway hadton dekada 1980. 10 Panlasurbo ni Ramon Ang ngan SMC ha Batangas K AHUMAN PA LA han madarahug nga demolisyon ha Manggahan Floodway ngan pangaresto ha kablas nga nagdedepensa ha ira mga urukyan, utro na liwat nga nanlasurbo ha Batangas an mga ahente han estado pabor ha dako nga burgesya kumprador nga hi Ramon Ang. Hi Ang, pinuno han San Miguel Corporation (SMC) ngan mga subsidyaryo hini, an dabi ha magdarahug nga panlulupot han tuna ha sakob ngan gawas han NCR. Usa hiya ha mga pinakapoderoso ngan suok nga burgesya kumprador ha rehimen USDuterte ngan dabi ha damo nga proyekto ha ilarum han programa nga Build, Build, Build han rehimen. Pinakaurhi ha kasamukan nga igindurot han SMC an magkasunod nga panmatay han mga elemento han militar ha mga lider-parag-uma nga naato ha mga operasyon nga pagmimina hini ha Batangas. Ginambus han mga lalaki nga nakasakay ha usa nga Toyota Vios hi Lito Casalla, lider han asosasyon han mga parag-uma han Baha-Talibayog hadton Hunyo 3 samtang tipauli hiya ha iya urukyan ha Balayan. Kahuman han panhitabo, dumiretso an nasering nga sarakyan ha planta han National Power Corporation ha bungto han Calaca, kun diin adto an kampo han 731st Combat Group, ngan 202nd IBde. Nasundan ini han pagpataya kan Engracio delos Reyes, 61 anyos, hadton Septyembre 2, alas9:30 han gab-i, samtang nangingiklop ha sakob han ira balay ha Brgy. Baha, Calatagan. Hi delos Reyes, bise presidente han Samahan ng Maliliit na Mangingisda at Magsasaka sa Calatagan (SMMMC), an ginpusil han duha nga lalaki nga tigda na la nga sumakob ha iya balay. An duha nga lider parag-uma an nangunguna ha pagtipa ha panlulupot ni Ang han tuna agud itindog an minahan han semento han iya kompaniya nga Asturias Chemical Industries ha Calatagan. Ha presente, an pwersa militar han 730th CG ngan 202nd IBde an nagseserbi nga bayaran nga mga gwardya han Asturias ha Calatagan. Waray mahinungdanon nga pitad an lokal nga gubyerno dinhi kontra ha iligal nga pagtitindog han mga sundalo han kampo ha mga kabablayan. Mahugot nga ginkundenar han Bagong Hukbong Bayan-Batangas (Eduardo Dagli Command o EDC) an susrunod nga panmatay ha Baha ngan Talibayog. Sigon kan Apolinario Matienza han EDC, Waray na kahimyangan an katawhan ha barangay han Baha ngan Talibayog, tikang han luputon han Asturias nga pananag-iya han burgesya kumprador nga hi Ramon Ang an sumobra-kumulang nga 808 kaektarya nga katunaan dinhi agud tagan-dalan an proyekto nga mina. Lulupgupon han Asturias Mining an katunaan han mga paraguma nga hadton dekada 1990 pa nakagbayad na han amortisasyon ha tuna ha ilarum han buwa nga programa ha tuna han gubyerno. Hini nga proyekto, 107 nga paraguma an mawawarayan han tuna ngan urukyan ha Baha ngan Talibayog. Apektado liwat han proyekto an mga parag-uma ngan parupangisda resulta han magraut nga epekto nga igdudurot han proyekto nga mina ha naturalisa ngan kadagatan. Labot ha minahan han semento, ginpaplano liwat han Asturias nga maghimo han industrial park ngan resort han turista hini nga lugar. Hadton 1995 sikreto nga iginbaligya ni Ceferino Ascue an masobra 8,000 ektarya nga tuna ha Asturias Industries ha ilarum han SMC. Ini bisan kun haros nabayaran na han mga parag-uma an masobra 500 kaektarya hini. Agud makalusot, tigda nga nawara ha Register of Deeds han Batangas an lista han pananag-iya han parag- ANG BAYAN
uma ha tuna. Tikang Hulyo 1997, susrunod an ginhimo nga maniobra han Asturias Industries agud mahatagan han ligal nga taming an panlulupot hini han tuna. Nakakuha ini tikang ha DENR han Mineral Production Sharing Agreement (MPSA) ngan Environmental Compliance Certificate (ECC) para ha 2,336.8 ektarya nga lupgop an mga barangay tikang Baha ngan Talibayog tubtub ha mga kahirani nga barangay han Hukay, Carlosa, Paraiso, Biga, Luya ngan Encarnacion. Bumulig liwat ha maniobra an Department of Agrarian Reform (DAR) Region IV Office nga nagdeklara nga diri mapamatud-an nga mga agrikultural nga katunaan ini, kundi mineralisado, ngan kinahanglan pawarayanepektibidad an 818 nga titulo nga nahidistribwer na han DAR ha mga benepisyaryo nga nakakumpleto han pagbayad ha amortisasyon. Bisan igindeklara pa han Provincial Agrarian Reform Adjudicator (PARAD) hadton Septyembre 1998 nga iligal an pagbaligya ni Ascue han tuna ngan kinahanglan bawion an titulo han Asturias, tigda nga ginbag-o han pareho nga ahensya an desisyon hadton 2005 ha kakusgon han kampanya nga impeachment kontra kan Gloria Arroyo. Nagin parte han pagkuha ni Arroyo ha suporta han Nationalist People s Coalition (NPC) an pagbasura ha katungod han mga parag-uma. Ginsundan liwat dayon liwat ini han Korte Supremo han desisyon kontra ha mga parag-uma. An NPC kontrolado hadto ni Eduardo Cojuangco nga kasosyo ni Ramon Ang ha pananag-iya han SMC. Usa la ini ha mga pananglitan han waray pag-alang nga pagpapailarum han burukrasya ngan militar ha interes han dagko nga burgesya-kumprador kontra ha kinabuhi ngan pakabuhi han katawhan, pagbirikison man an kalugaringon hini nga mga balaud. Susrunod nga mga protesta kontra ha rehimen US-Duterte S usrunod nga mga protesta han masa nga anakbalhas kontra ha rehimen US-Duterte an iginlansar han magkalain-lain nga grupo, kaupod an mga nasyunal nga minoriya han Manilakbayan, hini nga nakalabay nga duha nga semana. Dara nira an pagtipa ha waray hunong nga ekstrahudisyal nga panmatay ha mga sibilyan ha ilarum han triple nga gerra, langyawanon nga palisiya ha ekonomiya ngan nananarhug nga pasista nga paghahadi han rehimen ha bug-os nga nasud. Septyembre 8. Iginlansar han Gin-ulang hira han mga pulis ha Movement Against Tyranny an ganghaan han sementeryo. Black Friday Protest kontra ha Sigon kan SANDUGO Co-Chairbrutal nga panmatay ha mga kabaperson Jerome Succor Abba, an mga tan-unan ha ilarum han gerra konnasyunal nga minoriya nga Lumad tra-druga ngan todo-gerra. Nagtidiri nahingangalimot ha ginhimo kang an protesta hin alas-5 han nga pagpatay ngan panlulupot han kulop ha ganghaan han Miriam diktadura nga Marcos ha ira mga College ha Katipunan, Quezon City. ansestral nga katunaan. Ginsukna Guliat nira an hustisya para ha mga liwat han Bayan Muna an rehimen biktima nga hira Kian Delos Santos US-Duterte ha ginhimo hini nga ngan Carl Angelo Arnaiz, sugad lipagpapalubong kan Marcos ha nawat kan Obillo Bay-Ao nga ginpatay sering nga lubnganan. han CAFGU. Sigon kay Bonifacio Ilagan, tapumartisipar ha protesta an gapagyakan han CARMMA, an ginwomen Asserting and Resisting himo han rehimen US-Duterte nga (WAR) for Peace, kababayin-an han pagbaliskad ha kasaysayan usa nga Asia and the Pacific nga naglalandako nga sala ha katawhan. Waray sar han porum kasumpay ha Thaiginkaibhan kan Marcos an palisiya land. Nagmartsa tikang ha Univerhini nga pag-imponer han balaud sity of the Philippines ngadto ha militar ha Mindanao ngan tarhug Miriam College an mga kaapi han nga pag-imponer han balaud militar Sandugo agud umapi ha protesta. ha bug-os nga kamurupud-an. Septyembre 11. GinpartisipaHa paghuman han programa, ran han yukot nga kaapi han ginsunog nira an usa nga istrimer CARMMA, SELDA ngan Sandugo an nga mayda drowing han nawong protesta ha atubangan han Libinira Marcos ngan Duterte. ngan ng mga Bayan kun diin ginsalin-urog han pamilya nga Marcos an ika-100 nga kaadlawan han diktador nga hi Ferdinand Marcos Sr. ANG BAYAN 11
Septyembre 15. Nagmartsa an mga nasyunal-demokratiko nga organisasyon, kaupod an delegasyon han Sandugo, ngadto ha US Embassy dara-dara an dako nga istrimer nga mayda nakasurat nga US Imperialist No. 1 Terrorist komo pagsalin-urog ha ika-26 katuig nga pagpapaiwas han mga base militar han US ha Pilipinas. Gin-ulang ngan gin-atentar hira nga bungkagon han mga pulis antes makaabot han embahada. Septyembre 16. Naglansar han kumperensya an mga patriyotiko nga abugado ha ilarum han National Union of People s Lawyers komo pagsalin-urog ha ika-10 katuig nga anibersaryo han pagkakatukod han ira organisasyon. Gintalakay ha kumperensya an nasamwak nga pagpatay ha mga sibilyan ngan ha mga kaapi han progresibo nga asosasyon, ngan an pagtindog han patriyotiko nga mga abugado nga igpadayon an pagserbi ha katawhan Pilipino. Septyembre 18. Naglansar han piket-protesta an Katungod-Sorsogon ha atubangan han Sangguniang Bayan ng Gubat agud kundenaron an pagpatay ha mga sibilyan nga Sorsoganon. Ha NCR, naglansar han usa nga piket an mga delegado han Manilakbayan ha atubangan han mga upisina han Department of Energy, Aboitiz ngan Consunji agud tipahan an mga proyekto pan-enerhiya nga naghihibang ha ira mga tuna ngan pakabuhi. Ha partikular, nanawagan hira nga papagbatunon an DOE tungod ha pakigkunsabohay hini ha kompaniya han Aboitiz ngan DMCI ha waray utod nga panlulupot ngan pagmimina ha ansestral nga katunaan han mga nasyunal nga minoriya nga nagreresulta ha hiluagan nga pagtalapas ha tawhanon nga katungod. Septyembre 19. Nagmartsa an Karapatan, Sandugo ngan Kadamay ngadto ha upisina han Department of Justice agud sukton hi DOJ Sec. Vitaliano Aguirre ha pagin inutil hini atubangan han padayon nga pagpatay ha mga inosente nga sibilyan, hiluagan nga pagtalapas ha tawha- 12 non nga katungod, ngan pagsalawad han hinimu-himo nga mga kaso ha mga aktibista. Pag-abot han kulop nagprotesta an grupo nga Kadamay ha Mendiola dara an dako nga effigy ni Duterte ngan mga plakard nga nagsusukna ha waray wantas nga pagpatay ha mga sibilyan ha ilarum han Oplan Tokhang ngan Oplan Kapayapaan, demolisyon, pag-imponer han balaud militar ha Mindanao ngan atentar nga pag-imponer hini ha bug-os nga kamurupud-an. Antes mahuman an programa, ginsunog nira an effigy komo simbolo han kangalas han kablas ha syudad. Septyembre 20. Naglansar han vigil an PISTON ha atubangan han Mendiola kun diin nagdagkot hira han mga kandila. Samtang, nagpapadayon an paglinibot han mga delegado han Manilakbayan ha magkalain-lain nga mga unibersidad ha Metro Manila agud maglansar han mga porum ngan talakayan ha kamutangan han mga nasyunal nga minoriya. Malipayon hira nga ginkarawat ngan ginsuportahan han mga estudyante han University of Sto. Tomas, Ateneo de Manila ngan De La Salle University. Katawhan nga Rohingya, piniritay nga ginpaiwas ha Myanmar MASOBRA 430,000 NGA ROHINGYA an piniritay nga ginpaiwas tikang ha Rakhine State han Myanmar tikadto han kasapit-nga-nasud han Bangladesh tikang pa hadton Oktubre 2016 agud likyan an kampanya nga panmuypoy han estado han Myanmar. Gamit han gubyerno an taming han paglanat ha ARSA (Arakan Rohingya Salvation Army) nga naglansar han pag-atake ha 24 nga istasyon han pulis ngan ha hedkwarters han 552nd Light Infantry Battalion ha Rakhine State. Ha tantiya han United Nations (UN), yukut-yukot na an namatay ha gutom, pagkalunod ngan sakit ha pag-atentar pa la nga umiwas. Dugang pa han UN, nadadabi an mga militar ngan pulis ha tinagdamo nga pagpatay ngan mga pan-reyp ha norte nga parte han Rakhine State, lugar han mga Rohingya ha Myanmar. Gintawag han UN ngan iba nga grupo ha tawhanon nga katungod komo paglipol han lahi an panmuypoy ha mga Muslim nga Rohingya ngan an ira kamutangan komo usa ha mga pinakatinalumpigos. Ha ilarum han balaud han Myanmar, waray katungod an mga Rohingya nga kilal-on komo usa nga lahi. Tungod hini, diri hira rehistrado komo katawhan han Myanmar. Ginkokonsidera hira nga waray kalugaringon nga nasud ngan mga iligal nga mga imigrante ha luyo han pira kasiglo na nira nga pag-ukoy ha sakob han nasud. Igindidiri hira nga magtrabaho ha gubyerno. Iginhihikaw han estado han Myanmar bisan an ira identidad komo mga Rohingya ngan lugod gintatawag hira nga mga Bengali. Yana la nga bulan, masobra 2,625 nga kabablayan ha Kotankauk, Myinlut, Kyikanpyin ngan duha nga ward han hospital ha Maungtaw an igin-aakusar han mga militar nga ginsunog han ARSA. Kundi kabaliskaran ini ha pahayag han 60 anyos nga umiwas nga hi Jamal Hossain, Ginsunog han mga militar an amon balay. Gin-atentar namon nga umeskapo tikadto ha bukid kundi ginpatay han mga militar an duha ko nga anak ngan ira iroy. Naka-eskapo la ako kaupod han iba ko nga mga anak. Mga 200 nga sundalo an umabot ngan nagtikang nga manunog; waray na, ruba na ngatanan han mga balay. Kun bumalik pa kami ngan makit-an kami han mga army, papatayon la nira kami. ANG BAYAN