3 Music Kagamitan ng Mag-aaral Akeanon Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph. Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas
Music, Art, Physical Education and Health Ikatlong Baitang Kagamitan ng Mag-aaral sa Akeanon Unang Edisyon 2014 ISBN: 978-621-402-031-7 Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Mga Manunulat: Music Amelia M. Ilagan, Maria Elena D. Digo, Mary Grace V. Cinco, Fely A. Batiloy, Josepina D. Villareal, Ma. Teresa P. Borbor, Fe V. Enguero, Josephine Chonie M. Obseñares, Arthur M. Julian; Art Cynthia T. Montañez, Adulfo S. Amit, Benjamin M. Castro, Vi-Cherry C. Ledesma, Larry Canor, Nelson Lasagas; P.E. Voltair V. Asildo, Rhodora B. Peña, Genia V. Santos, Ma. Elena Bonocan, Urcesio A. Sepe, Maribeth J. Jito, Lorenda G. Crisostomo, Virginia T. Mahinay, Sonny F. Meneses Jr.; Health Rizaldy R. Cristo, Minerva C. David, Aidena Nuesca, Jennifer E. Quinto, Gezyl G. Ramos, Emerson O. Sabadlab Mga Konsultant: Music Myrna T. Parakikay; Art Charo Defeo-Baquial; P.E. Salve A. Favila, PhD, Lordinio A. Vergara, Rachelle U. Peneyra Mga Tagasuri: Music Chita E. Mendoza, Victorina E. Mariano, Narcie Fe M. Solloso; Art Rosel Valenzuela, Juan Gepullano; P.E. Francisco J. Gajilomo Jr., Sonny F. Meneses Jr.; Health Mark Kenneth S. Camiling Mga Tagasalin: Music Ma. Clarissa Xyna M. Zolina; Art Christine S. Ibardolasa; P.E. Sharon N. Reyes; Health Ma. Daryl B. Ibardolasa Mga Tagaguhit: Fermin M. Fabella, Eric S. de Guia Gerardo G. Lacdao, Raemon C. Dela Peña Mga Tagatala: Music Phoebe Kay B. Dones; Art Arvin Fernandez; P.E. Bryan Simara, Leo Simara; Health Danica Nicole G. Baña Mga Tagapamahala: Marilyn D. Dimaano, PhD, Marilette R. Almayda, PhD Music Maria Blesseda Alfonso Cahapay; Art - Marilou Gerero-Vispo; P.E. Jenny Jalandoni Bendal; Health Nerisa Marquez Beltran Inilimbag sa Pilipinas ng Rex Bookstore, Inc. Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS) Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072 E-mail Address: imcsetd@yahoo.com ii
Sa mga Pinalangga Namun nga mga Unga, Raya nga mga materyal sa Music, Arts, Physical Education ag Health (MAPEH) hay ginpreparar para kinyo sa pagsabat sa sambilog nga handum it K to12 Basic Education Program nga mapauswag ro kabilugan nga kinaiya ag talento it sangka indibidwal. Sa pag-obra it eain-eain nga mga aktibidadis hay makabulig kinyo nga maangkon, mahanas ag mapaligon ro mga nagapanguna nga abilidad sa Music ag Art. Ro mga aktibidadis sa Physical Education ag Health hay nagahandum nga magmayad ro inyo nga pisikal nga kamaeayran agud kamo hay makaangkon it kusog sa pag-obra it mga ueubrahon sa Music ag Arts ag sa iba pa nga learning areas. Inyo man nga maangkon ro mga oportunidad nga makaobra nga isaeahanon, kaibahan ro imo nga mga kaeskuyla ag ro iba pa nga mga tawo sa komunidad nga makatao it impotante nga inputs sa raya nga mga learning areas. Kami hay naga-eaum nga kamo hay malipay sa raya nga mga leksyon ag kamo hay makabaton it abilidad, ag madapat raya sa aton nga pang-adlaw-adlaw nga pagpangabuhi. Ro Mga Nagsueat iii
Table of Contents MUSIC Unit 4 Tempo and Texture... 84 Lesson 1: Kadasig ag Kahinay it Musika... 85 Lesson 2: Mahina, Kasarangan, ag Madasig nga Tempo... 91 Lesson 3: Pagkaeain-eain it Tempo... 94 Lesson 4: Two-Part Round... 96 Lesson 5: Magkapareha nga Kanta... 99 Lesson 6: Melodic Lines... 102 Lesson 7: Tekstura sa Musika... 105 Lesson 8: Multiple Melodic Lines... 109 vi
UNIT 4 TEMPO and TEXTURE 84
1 LEKSYON Kadasig ag Kahinay it Musika Unang Domingo Paunang Pamisaea: Ro musika hay pwede nga mahinay, kasarangan o madasig. Raya nga kahinay ag kadasig it musika hay ginatawag nga Tempo. Ueubrahon 1: Kantahon samtang nagamartsa ro kanta nga Quiet Voices. Quiet Voices 85
Samtang ginakanta ro kanta nga Quiet Voices, magpalakpak, magpatik, ag magtikang dungan sa kumpas it kanta. 2 Ueubrahon 2 Tan-awa ro litrato ag kilaeaha ro mga sapat sa kada kahon. Paano ro mga sapat maghueag? 86
Mga Alaga Kong Hayop Luz Odullo D. Castillo Tandaan: Tempo hay ro kadasig ag kahinay it musika. Ueubrahon 3 Tuearon ro mga hueag it kada sapat nga gin mitlang sa kanta. Sapat Hueag Idupa ro alima nga mingko nagaeupad 87
mag-einumpat nagadaeagan it madasig sa ginatintugan nga lugar Kamang/ magpa-anud mag-liksi-liksi Ano nga tempo ro magamit naton para maikumpara ro hueag it mga masunod nga sapat? Isueat ro sabat sa sueod it kahon. Mga Sabat: Pispis Kuring Dog - eupad - daeagan - eumpat Bao - kamang Kuneho - eumpat 88
Evaluation: Ubrahon ro mga masunod nga ueubrahon. Halimbawa: 1. Maghueag pareho it kangaroo nga pazigzag nga paagi 2. Maghueag nga mingko naga-eupad it mahinay samtang nagatuy-od sa eain-eain nga direksyon 3. Magdaeagan nga pareho it kabayo 4. Magtikang nga mingko pato sa tadlong nga linya 89
Rubrics Magsueat it check mark (4) sa nagakabagay nga kahon. Skills Very good 4 Good 3 Fair 2 Need Improvement 1 1. Matuead it tama ro mga hueag it mga sapat nga ginmitlang. 2. Maobra ro mga hueag it sapat base sa andang kadasig ag kahinay. 3. Sayod ro diperensya it kadasigon it kada hueag. 4. Aktibo nga makapartisipar sa mga aktibidadis it grupo. 90
2 LEKSYON Mahinay, Kasarangan ag Madasig nga Tempo Pang-2 nga domingo Paunang Pamisaea: Ro musika hay pwede nga maipabutyag sa abu nga paagi. May mga kanta nga kinahang-ean nga kantahon o tukaron it madasig, kasarangan ag mahinay. Ruyon ro nagapanami, makawili-wili ag nagapasadya sa musika. Ueubrahon 1 Hambaeon ag ubrahon ro hueag it chant nga Double Double. Double, Double Double double this this Double, double that that Double this double that Double double this that Sueundanan: Double -nakainumok ro alima This -bukas ro paead nakaatubang sa kapareha That -likod it paead it magkapareha Ubrahon ro pampagana nga ueubrahon it mahinay anay sa umpisa, kasarangan eon dayon it dasig ag dayon hay madasig eon. 91
Ueubrahon 2: Kantahon ro Mga Alaga Kong Hayop gamit ro nagakaangay nga kadasigon para sa kada sapat. Ueubrahon 3 Hambaeon ro chant, Engine, Engine Number 9 Tandaan: Engine, Engine number 9 Going down the railroad line If the train goes off the track Will I get my money back? Yes, No Maybe so Ro Tempo hay pwede maipakita paagi sa nagakasarisari nga hueag, pwede imaw nga mahinay, kasarangan ag mabaskog. Evaluation Kilaeahon ro hueag it mga masunod nga litrato. Isueat ro F kong Fast (madasig), S kong (slow) ag M kong moderate (Kasarangan). 1. 92
2. 3. 4. 5. 93
3 LEKSYON Pagkaeain-eain it Tempo Kwarter 4 Pang-3 nga domingo Paunang Pamisaea Ro musika hay may eain-eain nga klase it Tempo nga nagaapekto sa hueag it kanta. Ruyon ror ason kun ham-an gusto naton magsaot kong makabati kita it madasig nga musika ag naduyog kita kun kita hay gapamati it mahinay nga musika. Ueubrahon 1 Kantahon ro kanta nga Look at Me. Tuearon ro mga hueag it mga sapat nga ginamit lang sa kanta samtang ginakanta. 94
Look at Me Tandaan: Ro Tempo ag Dynamics hay nagatao it modo (mood) ag kinaiya (character) it kanta. Evaluation Magtuga it hueag it saot kaibahan ro imo nga grupo. Group A - Slow - Ili-Ili TulogAnay Group B - Fast ---- Leron, LeronSinta Group C - Moderate ---- Bahay Kubo 95
4 LEKSYON Two-Part Round Kwarter 4 Pang-4 nga domingo Paunang Pamisaea: May mga kanta nga may pareho it melodiya nga ginakanta it daywa (2) o abu pa nga grupo. Ruyon nga mga kanta hay permi nga matag-od ag pang-unga nga kanta. Ro paagi it pagkanta kara hay makaapekto sa modo it kanta. Ueubrahon 1 Kantahon ro kanta. Pagbating May Ngiti Fe V. Enguero Ueubrahon 2 Kantahon ro kanta Tayo ay Magsaya ag Are you Sleeping Brother John? sa unison ag two-part round. 96
Tayo ay Magsaya Felipe P. de Leon Are you Sleeping Brother John Tunga-on ro klase sa daywa ka grupo: Old French Round Pakantahon sa unang grupo ro unang linya it kanta, pakantahon ro pangaywa nga grupo pagkatapos kantahon it unang grupo ro unang linya. Umanon ro kantahon it daywang beses. Napan-uhan baea ninyo ro diperensya kong paano ginakanta ro kanta? Paano mo isugid ro nabatian nga tunog? Alin ro may mas manipis nga tunog, ro una mo nga pagkanta o ro pangaywa? 97
Tandaan: Round hay ro kumposisyon it musika nga kong siin daywa o abu pa nga grupo ro nagakanta it igsakto nga melodiya. Hayra, ro una nga grupo hay mauna it kanta, samtang ro pangaywa nga grupo hay masunod it kanta pagkatapos kantahon it unang grupo ro 1st phrase. Evaluation: Rubrics Magsueat it check mark (4) sa gakabagay nga kahon. Skills 1. Makakanta sa tama nga pitch. 2. Nahasayran ro diperensya it unison nga pagkanta sa round singing. 3. Makapakita it konsepto it tekstura sa musika paagi sa pagkanta it two-part round. 4. Makakanta sa tama nga ritmo (rhythm). 5. Aktibo nga makapartisipar sa aktibidadis it grupo. Very good 4 Good 3 Fair 2 Need Improvement 1 98
5 LEKSYON Magkapareha nga Kanta Pang-5 nga domingo Pang-umpisa: May mga kanta nga pareho it sukat (measure) ag pwede nga kantahon it dungan. Sa leksyon ngara, tun-an naton kong paalin kantahon ro daywa ka kanta it may pagsinaeayu ag manami pamatian. Ueubrahon 1 Tan-awa ro mga litrato: Ano ro ginapakita it litrato? Gina-obra baea it mga unga sa litrato anda nga trabaho it dungan? 99
Ano ro mga makita mo sa litrato? Siin mo ginagamit ro raya nga mga gamit? Ginagamit mo man baea sanda it dungan, gabueueag o gasueunod? Pwede mo baea sanda mahambae nga magkapareha? Ueubrahon 2 Kantahon ro mga masunod nga kanta sa unison ag partner song nga paagi. Siguraduhon nga tama ro tono ag ritmo it mga kanta. 1. Leron, Leron Sinta 2. Pamulinawen Tandaan: Texture ro elemento it musika nga pwede mahambae bilang maugan, mabug-at, madamoe o manipis o maugan. Unison-may sambilog nga melodic line, akumpanimento o bukon. Partner song daywa ka kantanga may pareho nga sukat ag modo nga ginakanta it dungan. Melody 1- Melody 2-100
Evaluation: Rubrics Magsueat it check mark (4) sa nagakabagay nga kahon. Skills 1. Sa tono ro pagkanta. 2. Makakilaea it partner songs. 3. Makapakita it konsepto it texture it musika paagi sa pagkanta it partner songs. 4. Makakanta it tama nga partner songs. 5. Aktibo nga makapartisipar sa tanan nga aktibidadis nga may kaangtanan sa leksyon. Very good 4 Good 3 Fair 2 Need Improvement 1 101
6 LEKSYON Melodic Line Pang-6 nga domingo Paunang Pamisaea: Ro melodic line hay ro daeagan it musika nga nagaporma it sigurado nga tono. Ro unison nga pagkanta hay ro hueowaran it kanta nga may sambilog nga melodic line samtang ro round songs o partner songs hay may abu nga melodic lines. Ueubrahon 1 Kantahon ro kanta nga It s a Small World ag He s Got the Whole World in His Hands sa unison ag partner song nga paagi. It s a Small World 102
He s Got the Whole World in His Hands It s a Small World/He s Got the Whole World in His Hands 103
Kantahon ro mga kanta nga ginagamit nga ginagamit ro tama nga dynamics ag tempo. Tandaan: Rubrics Sa unison nga pagkantahay may una nga sambilog nga melodic line. Ro Round song ag Partner song nga pagkanta hay may daywa o abu pa nga melodic lines. Magsueat it check mark (4) sa nagakabagay nga kahon. Knowledge/Skill 1. Nakakilaea it kanta nga may sambilog ag may abunga melodic lines. 2. Makakanta it partner songs nga may pagsinaeayu ag manami pamatian kaibahan ro grupo. Very Good Good Needs Improvement 3. Makapakita it kamayad sa pagkanta it partner songs. 4. Aktibo nga nagapartisipar sa aktibidadis it grupo. 104
7 LEKSYON Tekstura sa Musika Pang-7 nga domingo Paunang Pamisaea Sa musika, ro tekstura (texture) hay ginagamit sa pagsugid it kabilugan nga kalidad it tunog. Pwede imaw nga maugan (light), mabug-at (heavy), manipis (thin) o madamoe (thick). Ro klase it tekstura it musika hay nagadepende sa kaabuon it melodic lines nga makita sa kanta. Ueubrahon 1: Magkanta kita tanan. Awit ng Buhay Fe V. Enguero 105
Ueubrahon 2 Pakantahon ro mga eskuyla it Awit ng Buhay in three-part round. Awit ng Buhay Fe V. Enguero 106
Tandaan: May sambilog nga melodic line kun nagakanta kita it kanta sa unison ag abu nga melodic lines kong nagakanta kita it round songs. Ro single melodic line hay may manipis nga tunog ag ro multiple melodic lines hay may madamoe nga tunog. Ueubrahon 3 Group I Kantahon ro kantasa unison. Tayo ay Magsaya Group II Kantahon ro daywa ka kanta bilang partner songs. He s Got the Whole World in His Hands It s a small world Group III Kantahon ro kanta sa unison. Awit ng Buhay Group IV Kantahon ro daywa ka kanta bilang partner songs. Sarungbangi Dandansoy 107
Evaluation Magsueat it check mark (4) sa nagakabagay nga kahon. Knowledge/Skill Very Good Good 1. Makakantasa tama ngatono. 2. Makapakita it pagkaintindi sa kanipison ag kadamueon it tekstura paagi sa pagkanta it round song. 3. Nahasayran ro diperensya it kanipison sa kadamueon it musikal nga tunog. 4. Aktibo nga makapartisipar sa tanan nga mga aktibidadis. Needs Improvement 108
8 LEKSYON Multiple Melodic Lines Pang-8 nga domingo Paunang Pamisaea: Mas abu ro melodic lines it kanta, mas madamoe ro tunog nga mabatian. Ro pagkanta it rounds, duets, partner songs ag dugangan pa it rhythmic accompaniment hay nagapadamoe pa gid it musical nga tunog it kanta. Ueubrahon 1: Idrowing ro imo nga musika. Magpahaum it papel ag pangkulay Pili-on ro imo nga paburito nga kulay. Gumamit it gakaeain-eain nga kulay ag magdrowing it tatlo (3) kagrupo it linya. Idrowing ro imo nga una nga paeubog nga linya (1 Horizontal line) sa ibabaw nga parte it papel. Sa tunga nga parte it papel, idrowing ro daywa (2) nga mga paeubog nga linya (2 horizontal lines) gamit ro daywa nga nagakaeain-eain nga kulay. Sa idaeum nga parte it papel, magdrowing it tatlo (3) o abu pa nga paeubog nga mga linya (3 horizontal lines) gamit ro nagakaeain-eain nga kulay. 109
Bahay Kubo in unison Bahay Kubo Tagalog Folk Song 110
Bahay Kubo in two voices Bahay Kubo Tagalog Folk Song Pila ro melodic lines nga makita nimo? 111
Tandaan: Musical texture hay pwede nga maugan (light), mabug-at (heavy), manipis (thin) o madamoe (thick). Mas abu ro melodic lines it kanta, mas madamoe ro tunog. Mas sangkiri ro melodic lines it kanta, mas manipis ro tunog. Evaluation: Isueatro MANIPIS kun ro sitwasyun hay naga-obra it manipis nga tunog ag MADAMOE kun ro sitwasyun hay naga-obra it madamoe nga tunog. 1. Kantahon it bilog nga klase ni Ms. Lerie Meren ro kanta nga Bahay Kubo sa unison nga paagi. 2. 3. 4. 5. Kantahon ni Sherry Ann ro kanta nga Awit ng Buhay nga may akumpanimento. Ro mga estudyante it Kalibo Integrated Sped Center hay ginakanta ro Lupang Hinirang sa unison nga paagi nga owa it akumpanimento. Ro klaseni Mrs. Clyde D. Malapad hay ginakanta ro partner songs. Ro Grade Four Diamond nga klase hay gintunga sa daywa ka grupo para kantahun ro round songs. 112