Sesiwn Gymraeg: Bywydau cydradd neu anghydradd?

Similar documents
Sesiwn Mathemateg: Mesur y bylchau Ystod oed: 9 14

Arolwg Teithwyr Bysiau Yr hydref 2017 Cryndoeb o r prif ganlyniadau yng Nghymru

APIAU CYMRAEG. C.Phillips

Helo, Ceri ydw i. Dw i n mwynhau mynd ar wyliau antur gyda fy nheulu achos mae n gyffrous.

Addysg Oxfam

STADIWM Y MILENIWM Caerdydd, CF10 1NS

A booklet for children and young people who are going to be witnesses in court

Enwch dair stori draddodiadol. Beth yw r gwahaniaeth rhwng Jac a r Goeden Ffa a Blwch Pandora?

EMA EMA. The little book of EMA. All you need to know about EMA for academic year 2017/18. cyllid myfyrwyr cymru student finance wales

The Life of Freshwater Mussels

SCHOOL SPORT SURVEY Participation questionnaire Primary schools

Holiadur Cyn y Diwrnod

GWERS 90. yn lle - instead of neu - or gartref - at home pan - when fel - as. Daearyddiaeth - Geography Hanes - History

SCHOOL SPORT SURVEY Participation questionnaire Secondary schools

Follow us on Twitter to keep up with all the latest news from BBC Cymru Wales

Beth Nawr Questionnaire for the Children s Commissioner for Wales: Information and instructions for schools and youth organisations

GWERS 86. NOD: Looking again at the 'taswn i' forms. (Gweler Gwers 60)

Regulating Qualifications for a Bilingual Nation Rheoleiddio Cymwysterau ar gyfer Gwlad Ddwyieithog. Emyr George 13 December 2016 / 13 Rhagfyr 2016

Dyfodol Llwyddiannus. Yn edrych ar y Cwricwlwm a r Trefniadau Asesu yng Nghymru. Crynodeb o adroddiad yr Athro Graham Donaldson

SESIWN HYFFORDDI STAFF

ciwb Beth ydych chi n feddwl o...?

Mae Cyfranogiad ym Mhobman! Canllaw i gael plant rhwng 5 a 7 oed i gyfranogi.

LLEISIAU O LAWR Y FFATRI / VOICES FROM THE FACTORY FLOOR. Ffatri baco, Amlwch , a rhai misoedd yn c. 1946

Cyfeiriadau a chwynion am y Gronfa Diogelu Pensiynau

Welcome to... Champions of Change CROESO I... BENCAMPWYR NEWID

Committed workforce. DOUBLING SPORTS VOLUNTEER WORKFORCE The effect of meeting all interest in volunteering

Addewid Duw i Abraham

Rhondda Cynon Taf Learning Festival. Adult Learners Week May What s on

MAWR. with gyda. Your guide. primary sc involved. i gyfrannu

Cymorth yn y Cartref Mae r ddogfen hon yn disgrifio rhai o r ffyrdd y gallwch helpu plentyn dyslecsig yn y cartref. Crynodeb

Stori gefndirol. capten o Loegr, a hynny dros bellter o bedair milltir dros Gomin Hirwaun. Enillodd Guto yn rhwydd a chafodd wobr oedd yn werth 400.

Gollyngiadau. Cod Ymarfer i Gwsmeriaid Preswyl PRE 0068

Cefnogaeth Busnes Gofal Plant Eich llwybr at lwyddiant!

Follow us on Twitter to keep up with all the latest news from BBC Cymru Wales

Cyfarfod Grŵp Cyswllt Prosiect Wylfa Newydd

Adolygiad o r Cynnwys i Blant. Gwahoddiad i gyfrannu

Polisi Cwynion CCAUC. Os hoffech chi gael y ddogfen hon mewn fformat hygyrch arall, e-bostiwch

Sesiwn Ddaearyddiaeth 1: BLE YN Y BYD?

Polisi Iaith Gymraeg Welsh Language Policy AJR Accountancy Solutions Ltd.

Peripherally Inserted Central Catheter (PICC Line)

Full-time career focused learning programmes for year olds. The new way to your future. In partnership with:

ASTUDIAETH AR FYW BYWYDAU TRWY GYFRWNG Y GYMRAEG ADRODDIAD CRYNO. Hydref Rhagfyr 2005

yr hosbis deuluol i fywydau ifanc. cwtsh Cylchlythyr:: gwanwyn/haf 2013 Y tu mewn... Ymweliad X Factor Cornel Cwtsh Yn eisiau uwcharwyr!

Adviceguide Advice that makes a difference

GWERS 95. Dysgu r trefnolion (ordinals) 21ain - 31ain. Geirfa

e.e. nofio/to swim Rydw i n nofio Rwyt ti n nofio Mae e n nofio Mae hi n nofio Mae John yn nofio

Catchphrase Ysbyty Brynaber - Week 77

Templed Polisi Iaith Gymraeg Welsh Language Policy. Marks & Spencer

Sut i Ddisgleirio Adeg y Nadolig

VOICES FROM THE FACTORY FLOOR/ LLEISIAU O LAWR Y FFATRI. Nyrs yn ffatri Fisher & Ludlow, Llanelli rhwng (tua)

Beth amdani? Give it a go! Cystadlaethau i Ddysgwyr Competitions for Welsh learners

Y BANC Y BANC. Hyfedredd

CYLCHLYTHYR IECHYD CYMRU

AMSERLEN TIMETABLE EISTEDDFOD GENEDLAETHOL CYMRU 2016

Cynllun Datblygu Unigol - Individual Development Plan. Cynllun Sion s Plan

Catchphrase 2003: Ysbyty Brynaber - Week 37

Beth i'w ddisgwyl pan fyddwch wedi'ch effeithio gan ganser. Y canllaw canser. canllaw. The cancer guide

Talu costau tai yng Nghymru

YMWYBYDDIAETH AWTISTIAETH

Canllaw ymarferol i fyw gyda chanser ac ar ei ôl. Y canllaw canser. The Cancer Guide

PECYN ADNODDAU I ATHRAWON

Datrys y dirgelwch.. tlodi. Y dirgelwch

Open Learn Works. Gofalu amdanoch chi eich hun. Hawlfraint (h) 2016 Y Brifysgol Agored

Briff Ymchwil Papur briffio ar y farchnad lafur

EAS Papur Ymarferol 2 Yn seiliedig ar Bapurau CBAC 2014

Anhwylder Diffyg Canolbwyntio a Gorfywiogrwydd (ADHD)

Cyfle i Aros chance to stay_welsh_02.indd 1 27/11/ :42

Teimlo bod pethau n ormod helpu i ch cadw n ddiogel

WALES. FIFA WOMEN s WORLD CUP QUALIFYING MATCH. v BOSNIA & HERZEGOVINA CYMRU GÊM RAGBROFOL CWPAN Y BYD FENYWOD. v BOSNIA & HERZEGOVINA

Rwyf i eisiau eistedd ar bwys y brechdanau. Tasg Arbennig: Cinio Ysgol Canfyddiadau

Y Gorau o Brydain. Adnodd addysgu Daearyddiaeth. Uwchradd. Cynlluniwch lwybr i gyrchfan twristiaid Alan Parkinson

Summer Holiday Programme

Y BONT. Canllawiau i Fyfyrwyr. Phyl Brake

E-fwletin, Mawrth 2016

Cefnogaeth Busnes Gofal Plant Eich llwybr at lwyddiant!

F U N D RAISING pack! C O D I A RIA N!

Bwcabus. Llythyr Newyddion Newsletter

Dysgu gyda n gilydd: Cyflwyniad i Erasmus+ ar gyfer y DU

Welsh: Give it a go! Using the Welsh language in sport

Ysgol Dyffryn Conwy. Llyfryn Gwybodaeth. Arholiadau TGAU Blwyddyn 10 & 11

Symud T^y. Gweithgaredd. Wrth i rym bwyso ar adeilad bydd yn anffurfio: Beth sydd ei angen arnoch

ON TRACK FOR THE 21 ST CENTURY:

PARTNERIAETH POBL CONWY CYDWEITHIO AR GYFER LLES

Rhif: WG Llywodraeth Cymru. Dogfen Ymgynghori. Bil Drafft Anghenion Dysgu Ychwanegol a r Tribiwnlys Addysg (Cymru)

Catchphrase Ysbyty Brynaber - Week 75

Swim Wales Long Course Championships 2018

dysgucymraeg.cymru/gwent learnwelsh.cymru/gwent

Student Senate Tuesday 2 May 2017, 4J at 6pm

Pecyn Athrawon Hoof and Safety Nuzzle a Scratch

Darlledu Gwasanaeth Cyhoeddus yn oes y rhyngrwyd. Gwledydd y DU a'u rhanbarthau

Canllaw Gwylio Cymylau

Perchnogaeth ar dai lesddaliad: prynu eich rhydd-ddaliad neu ymestyn eich les Papur ymgynghori Crynodeb

Summer Open Meet 2018 Incorporating British Swimming Home Nation Summer Events

NetworkNEWS. Dementia Friendly Community. Welcome. Listening to our patients. Winter 2017

Taith Iaith 3. Gwefan

SUT YR YDYM YN DARPARU CEFNOGAETH A LLEOLIADAU WEDI EU TEILWRIO I FODLONI ANGHENION UNIGOL

Dachrau n Deg Flying Start

Maniffesto 2016 y Gynghrair Cefn Gwlad ar gyfer Etholiadau Cynulliad Cenedlaethol Cymru

Canllaw Rhieni. Popeth mae angen ichi ei wybod ynghylch taith eich plentyn i r brifysgol neu r goleg. Ewch i ucas.com/parents am ragor o wybodaeth

Wales Outdoor Recreation Survey 2014: Final Report

Transcription:

www.xfam.rg.uk/educatin Sesiwn Gymraeg: Bywydau cydradd neu anghydradd? Ystd ed: 9 14 ed Amlinelliad Bydd y dysgwyr yn chwarae'r gêm Gwybd ble mae eich lle i'w helpu i ddeall beth yw ystyr anghydraddldeb a sut mae'n effeithi ar bbl mewn gwahanl rannau 'r gymdeithas. Yna byddant yn chwarae "gêm agred i niwed" sy'n dangs rhai 'r anghydraddldebau sydd ymysg pbl sy'n byw yn Ri de Janeir, y ddinas sy'n llwyfannu Gemau Olympaidd 2016. Yn laf bydd y dysgwyr yn gwneud gweithgaredd chwarae rôl ac yn trafd a ddylai Ri de Janeir lwyfannu'r Gemau Olympaidd ai peidi, gan ddefnyddi cyfres gardiau rôl wedi'u seili ar farn gwahanl bbl ddychmygl sy'n byw yn y ddinas. Amcanin dysgu Datblygu sgiliau trafd. Deall beth yw anghenin a hawliau sylfaenl pb persn a chydnabd nad yw'r anghenin hyn yn cael eu cwrdd weithiau yn Ri de Janeir, fel sy'n wir am nifer ddinasedd gwmpas y byd. Chwarae rôl a datblygu empathi tuag at y rhai na allant gyflawni eu hanghenin sylfaenl a mynnu eu hawliau. Ystyried beth yw gblygiadau dinas (neu wlad) yn gwari llawer iawn arian ar ddigwyddiad chwaraen mawr fel y Gemau Olympaidd. Cwestiynau allweddl Pa anghydraddldebau sydd rhwng y bbl sy'n byw yn Ri de Janeir? Sut mae'r anghydraddldebau hyn yn effeithi ar ba mr agred i niwed mae gwahanl bbl sy'n byw yn y ddinas? Ydy'r Gemau Olympaidd yn dda neu'n wael i Ri de Janeir a Brasil? Deilliannau dysgu Bydd y dysgwyr yn chwarae gêm, Gwybd ble mae eich lle, er mwyn dechrau deall beth yw ystyr anghydraddldeb a sut mae'n effeithi ar bbl sy'n byw mewn cymdeithas. Bydd y dysgwyr yn chwarae "gêm agred i niwed" er mwyn datblygu eu dealltwriaeth sut mae anghydraddldebau rhwng bywydau bbl yn Ri de Janeir, fel sy'n wir am lawer ddinasedd gwmpas y byd, a hynny yn ei dr'n effeithi ar ba mr agred i niwed mae pbl. Bydd y dysgwyr yn defnyddi gweithgaredd chwarae rôl i ystyried ac edrych ar y dadleun blaid ac yn erbyn Ri de Janeir'n llwyfannu'r Gemau Olympaidd. Adnddau Chwarae Teg? Sie sleidiau Gymraeg: sleidiau 1 12 Tua 30 btwm neu sticer Ndiadau gludig, un i bb dysgwr Taflenni gweithgaredd: 1. Cardiau rôl gêm anghydraddldeb 2. Cardiau rôl blaid y Gemau Olympaidd 3. Cardiau rôl yn erbyn y Gemau Olympaidd Cysylltiadau â'r cwricwlwm Cymru CA2 a CA3 Cymraeg Llafaredd: Datblygu a chyflwyn gwybdaeth a syniadau: Siarad, Gwrand, Cydweithredu a Thrafd Mynegi barn yn glir am bynciau a thestunau ysgrifenedig gan gefngi'r farn hnn â rhesymau a thystilaeth berthnasl Y Fframwaith Llythrennedd ADCDF

www.xfam.rg.uk/educatin Ndyn: Ar gyfer y sesiwn hn, bydd ar y dysgwyr angen dealltwriaeth 'r term "anghydraddldeb", wedi'i gyflwyn yn Sie slediau'r Cyflwyniad (Intr slide shw). Hefyd efallai byddwch eisiau bwrw glwg ar y Trslwg i Athrawn. Gweithgaredd 1 (30 munud) Gwybd ble mae eich lle Ndyn: Bydd angen ndiadau gludig arnch ar gyfer y gweithgaredd hwn, dign i un y dysgwr. Dylai fd rhif rhwng un a deg wedi'i ysgrifennu ar bb ndyn gludig. Mae angen leiaf 20 bbl i'r gweithgaredd hwn weithi'n dda. Dsbarthwch rai eitemau, fel btymau neu sticeri, yn anghyfartal gwmpas y dsbarth. Cadwch y rhan fwyaf 'r btymau neu'r sticeri i chi'ch hun. Trafdwch y cwestiynau canlynl: Ydych chi'n meddwl bd y dsbarthiad hwn yn deg? Pam/Pam lai? Sut rydych chi'n teiml am y nifer ftymau/sticeri sydd gennych chi? Oes ffrdd decach ddsbarthu'r btymau/sticeri, yn eich barn chi? Os felly, beth yw hnn a pham rydych chi'n meddwl y byddai hi'n decach? Ydych chi'n meddwl y byddai hi'n deg petai gan bawb yr un nifer ftymau/sticeri neu ydych chi'n meddwl y dylai fd mwy gan rai grwpiau bbl? Dangswch sleid 3 ac eglur y gallwn feddwl am anghydraddldeb fel y gwahaniaeth rhwng y pethau sydd gan rai grwpiau bbl 'i gymharu â grwpiau eraill bbl. Mae ychydig bach fel edrych pa mr fawr yw'r darn deisen sydd gan un persn 'i gymharu â phersn arall. Dangswch sleid 4 ac eglurwch fd anghydraddldeb rhwng gwledydd; er enghraifft mae rhai gwledydd yn gyfethg ac mae eraill yn hynd dlawd. Dangswch sleid 5 ac eglurwch fd anghydraddldeb yn aml fewn gwledydd, lle mae gan rai pbl ychydig bach yn unig ac mae gan eraill lawer. Dangswch sleid 6 a dywedwch nad yw anghydraddldeb yn ymwneud yn unig â sut mae arian yn cael ei rannu rhwng neu fewn gwledydd. Mae anghydraddldeb yn effeithi ar y cyfleedd sydd gan bbl hefyd. Er enghraifft, ym maes chwaraen, mae gan rai athletwyr fynediad i gyfleusterau a hyffrddiant gwell nag eraill. Gfynnwch i'r dysgwyr feddwl am ffyrdd eraill lle gallai bywydau pbl fd yn anghydradd, fel mynediad i ddŵr, addysg a gfal iechyd. Dywedwch wrth y dysgwyr eu bd yn mynd i chwarae gêm i'w helpu i werthfawrgi'r anghydraddldebau a all fdli fewn cymdeithasau. Rhwch ndyn gludig ar dalcen neu ar gefn pb dysgwr heb adael iddynt weld eu rhif. Eglurwch fd y dysgwyr mewn cymdeithas hierarchaidd nawr. Mae rhif pb persn yn adlewyrchu eu safle yn y gymdeithas. P uchaf yw'r rhif, uchaf yw eu safle; p isaf yw'r rhif, isaf yw eu safle. Dylai pb persn drin pbl "is" yn amharchus a thrin pbl "uwch" â pharch. Dylai'r dysgwyr grwydr gwmpas y lle a rhyngweithi â'i gilydd yn ôl beth maen nhw'n meddwl yw eu safle mewn perthynas â'i gilydd. Eglurwch nad ydynt yn cael siarad. Dylai pb rhyngweithi fd heb eiriau. Diben y gêm yw i bb dysgwr ddd hyd i'w le/lle yn y gymdeithas. Gadewch i'r dysgwyr chwarae'r gêm am 10 munud. Ar ôl y cyfnd hwn, gfynnwch i'r dysgwyr ffurfi rhes yn eu trefn, yn ôl lle maen nhw'n meddwl mae eu lle yn yr hierarchaeth. Yna gadewch iddyn nhw edrych ar eu rhifau eu hunain.

www.xfam.rg.uk/educatin Trafdwch â'r dysgwyr sut redden nhw'n teiml am y gweithgaredd. Mae cwestiynau psibl i'w hli ar sleid 7. Gweithgaredd 2 (30 munud) Gêm anghydraddldeb Ndyn: Ar gyfer y gweithgaredd hwn, bydd arnch angen wagle mawr i'r dysgwyr symud gwmpas yndd. Os nad yw ar gael, gweler isd am addasiad a awgrymir i'r gweithgaredd.* Dangswch sleid 8 a gfynnwch i'r dysgwyr dreuli ychydig funudau'n meddwl am y fftgraff. Mae cwestiynau psibl i lywi eu meddwl yn cynnwys: Ble tynnwyd y llun hwn, yn eich barn chi? Pam rydych chi'n meddwl hyn? Hffech chi fyw yma? Ble yn y fftgraff y byddai'n well gennych fyw a pham? Pa eiriau y byddech chi'n eu defnyddi i ddisgrifi'r fftgraff hwn? Pa bethau allai fd yn debyg rhwng bywyd ar ddwy chr wahanl y fftgraff? Pa bethau allai fd yn wahanl rhwng bywyd ar ddwy chr wahanl y fftgraff? Sut mae'r fftgraff hwn yn gwneud i chi deiml? Pa gwestiynau hffech chi eu hli am y fftgraff hwn? Esbniwch fd y fftgraff wedi'i dynnu yn Sã Paul, dinas fwyaf Brasil. Ar un chr mae favela Paraisóplis, ar yr chr draw mae ardal gyfethg Mrumbi. Efallai bydd angen ichi eglur mai ardal slymiau yw favela; mae llawer favelas mewn dinasedd a threfi ledled Brasil. Dywedwch fd bywyd ym Mrasil, fel sy'n wir am nifer wledydd eraill yn y byd, yn anghydradd, gyda rhai pbl â llawer mwy gyfeth a chyfleedd bywyd nag eraill. Eglurwch y bydd Gemau Olympaidd 2016 yn digwydd yn Ri de Janeir, ail ddinas fwyaf Brasil. Dywedwch fd y dysgwyr yn mynd i chwarae gêm i edrych ar rai 'r anghydraddldebau sydd rhwng bywydau'r bbl sy'n byw yn y ddinas hn. Yn gystal bydd y dysgwyr yn ystyried effeithiau psibl yr anghydraddldebau hyn. Trefnwch y dysgwyr yn barau neu'n grwpiau dri a gfynnwch i'r dysgwyr i gyd sefyll mewn llinell ar un chr 'r ystafell, gyda'r parau neu'r grwpiau gyda'i gilydd. Rhwch un 'r Cardiau rôl y gêm anghydraddldeb (Taflen gweithgareddau 1) i bb pâr neu grŵp. Eglurwch fd y cardiau rôl yn cynrychili pbl ddychmygl sy'n byw yn Ri de Janeir. Gfynnwch i'r dysgwyr dreuli ychydig funudau'n dychmygu bywyd bb dydd y persn sydd wedi'i ddisgrifi ar eu cerdyn ac iddyn nhw feddwl am enw i'w cymeriad. Angwch y dysgwyr i hli am help s nad ydynt yn deall unrhyw ran 'r wybdaeth am eu cymeriad. Darllenwch y rhestr sdiadau isd a gfynnwch i'r dysgwyr hynny y gall eu cymeriadau gytun â'r gsdiad ri cam ymlaen (rhwch amser iddyn nhw yn eu grwpiau i benderfynu a fydden nhw'n cytun â'r gsdiad). Eglurwch nad es unrhyw atebin cywir neu anghywir a'r dysgwyr sydd i wneud penderfyniad, yn seiliedig ar y wybdaeth ar eu cerdyn rôl. Angwch unrhyw grwpiau nad ydynt yn siŵr sut dylent ateb i'ch hli chi am gyngr. Yn y pen draw bydd y dysgwyr hwnt ac yma ar draws yr ystafell, yn ôl sawl cam ymlaen maen nhw wedi'i ri. Gsdiadau anghydraddldeb 1. Rydych chi'n cael neu rydych wedi cael addysg ysgl gynradd.

2. Rydych chi'n cael neu rydych wedi cael addysg ysgl uwchradd. 3. Dydych chi byth yn brin fwyd neu ddŵr. Addysg Oxfam www.xfam.rg.uk/educatin 4. Gallwch ffrddi gweld meddyg a phrynu meddyginiaeth pan fydd gennych brblemau iechyd. 5. Mae gennych rym i ddylanwadu ar bbl yn eich cymuned. 6. Mae gennych bbl sy'n peni amdanch ac yn eich gwarchd. 7. Des dim rhaid i chi wneud pethau peryglus er mwyn gresi. 8. Rydych chi'n gallu ffrddi lle i fyw. 9. Mae gennych chi sgiliau darllen ac ysgrifennu dign da i gael swydd sy'n rhi cyflg rhelaidd. 10. Os ydych chi'n clli eich ffrdd wneud incwm, mae'n debygl y gallwch ddd hyd i un arall. Ndyn: Mae'r gsdiadau anghydraddldeb hyn wedi'u rhi ar sleidiau 9 a 10 hefyd. Ar ôl i chi ddarllen y gsdiadau i gyd ar gedd, gfynnwch i'r grwpiau ars lle maen nhw a chyflwyn eu cymeriad i'r grwpiau eraill. Angwch y dysgwyr i ri rhesymau drs eu penderfyniadau am faint gamau rddn nhw. Gfynnwch i'r dysgwyr eraill a ydyn nhw'n meddwl bb pb cymeriad yn y lle cywir mewn perthynas ag eraill, er enghraifft: Ydych chi'n meddwl y dylai'r xxxxx fd ymhellach ymlaen na'r xxxxx? Angwch drafdaethau lle mae anghytun. Pwysleisiwch y pwynt hwn: yn yr un ffrdd yr edd pbl wahanl yn yr ystafell yn gallu rhi niferedd gwahanl gamau, gall anghydraddldebau ym mywydau pbl effeithi ar y cyfleedd bywyd sydd ganddyn nhw. Hefyd mae anghydraddldebau'n effeithi ar ba mr agred i niwed mae pbl pan fyddan nhw n prfi digwyddiadau bywyd na ellir eu rhagweld. Er enghraifft, s yw rhai pbl yn clli eu cartref neu eu swydd, bydd ganddynt gynilin neu yswiriant i'w helpu i ddd drs y sefyllfa. Ni fydd pbl heb y pethau hyn yn gallu gwneud hynny. Clwch drwy drafd y cwestiynau canlynl: Pam mae anghydraddldebau rhwng bywydau pbl, yn eich barn chi? Ydych chi'n meddwl bd yr anghydraddldebau hyn yn deg? Pam/ pam lai? *Os nad es gwagle mawr ar gael Yn lle rhi camau ymlaen ar draws yr ystafell, gfynnwch i'r dysgwyr ars yn eu seddi ac i lenwi'r cylchedd ar eu cerdyn rôl. Dylent lenwi cylch am bb gsdiad anghydraddldeb y gallai eu cymeriad gytun ag ef. Rhwch amser ar ddiwedd y gweithgaredd i'r dysgwyr gylchdri a siarad â pharau neu â grwpiau eraill am eu cymeriadau a nifer y cylchedd a lenwn nhw. Gweithgaredd 3 (30 munud) O blaid neu yn erbyn y Gemau Olympaidd? Eglurwch y bydd y dysgwyr yn y gweithgaredd hwn yn cael gwybd am rai 'r rhesymau pam mae rhai bbl Brasil blaid cael y Gemau Olympaidd yn Ri de Janeir ac am rai 'r rhesymau pam mae eraill yn ei erbyn.

www.xfam.rg.uk/educatin Dangswch sleid 11 ac eglurwch fd rhai pbl yn hapus iawn fd y Gemau Olympaidd yn dd i Ri de Janeir yn 2016. Yn fyr trafdwch syniadau dysgwyr am fanteisin psibl llwyfannu'r Gemau Olympaidd; er enghraifft mae rhai pbl 'r farn y bydd yn hyrwydd'r ddinas a Brasil gwmpas y byd yn gystal â dd â llawer arian i mewn. Eglurwch fd pbl eraill yn anhapus iawn fd y Gemau Olympaidd yn digwydd yn eu gwlad. Yn fyr trafdwch syniadau dysgwyr am y prblemau psibl gyda llwyfannu'r Gemau Olympaidd. Dangswch sleid 12 a dywedwch fd llawer bbl ym Mrasil wedi cymryd rhan mewn prtestiadau yn erbyn y Gemau Olympaidd a Chwpan y Byd, a gynhaliwyd ym Mrasil yn 2014. Cliciwch ar y ddlen ar sleid 12 i ddangs adrddiad newyddin am y prtestiadau hyn. Trefnwch y dysgwyr yn barau. I un dysgwr ym mhb pâr, rhwch gpi un 'r Cardiau rôl blaid y Gemau Olympaidd (Taflen gweithgareddau 2) ac i'r dysgwr arall gpi un 'r Cardiau rôl yn erbyn y Gemau Olympaidd (Taflen gweithgareddau 3). Eglurwch fd y cardiau rôl hyn yn cynrychili barn pbl ddychmygl sy'n byw yn ninas Ri de Janeir. Ndyn: Er bd y cymeriadau'n rhai dychmygl, maent wedi'u seili ar brfiadau a barn pbl g iawn sy'n byw yn y ddinas. Gfynnwch i'r dysgwyr ddarllen eu cardiau rôl yn unigl a meddwl am sut bydden nhw'n cyflwyn'u cymeriad i'w partner. Ni ddylent ddangs eu cerdyn rôl i unrhyw un arall. Ydy eu cymeriad blaid neu yn erbyn bd y Gemau Olympaidd yn digwydd yn Ri de Janeir? Pa resymau y mae eu cymeriad yn eu rhi drs ei farn/ei barn? Nawr gfynnwch i'r dysgwyr chwarae rôl fel eu cymeriadau. Dylent gael trafdaeth â'u partner ynghylch a ddylai'r Gemau Olympaidd ddigwydd yn Ri. Gfynnwch i'r dysgwyr feddwl am yr iaith y gallent ei defnyddi i berswadi eu partner i newid ei feddwl. Pa resymau y byddwch yn eu rhi i gyfiawnhau eich barn? Angwch y dysgwyr i wrand'n falus ar farn y persn arall yn eu pâr ac i geisi ymateb i'w dadleun. Pa atebin y gallwch chi feddwl amdanynt i'r mater(in) a gddd y cymeriad yn erbyn Gemau Olympaidd Ri 2016? Ydych chi'n credu y bydd y manteisin a awgrymdd y cymeriad sydd blaid Gemau Olympaidd Ri 2016 yn helpu pb un bbl Brasil? Fel estyniad, gallai pb pâr ymun ag un neu ddau barau eraill (yn ddelfrydl gyda chardiau rôl gwahanl) a gallai'r dysgwyr gael trafdaeth fel grŵp bedwar neu chwech. Dewch â'r drafdaeth i ben drwy hli pb pâr (neu grŵp) a ydyn nhw wedi dd i gasgliad ai peidi. Esbniwch nad es gwahaniaeth s nad ydynt wedi dd i gasgliad nd eich bd yn gbeithi y bydd y gweithgaredd wedi gwneud i'r dysgwyr fd yn ymwybdl rai 'r rhesymau blaid ac yn erbyn cynnal y Gemau Olympaidd yn Ri de Janeir. Yn laf, fel dsbarth, trafdwch a yw'r dysgwyr yn meddwl y bydd Gemau Olympaidd Ri 2016 yn helpu i leihau neu i gynyddu anghydraddldeb yn y ddinas. Gwahaniaethu I'w wneud yn haws: Gallai'r dysgwyr weithi mewn parau i chwarae rôl yr un cymeriad. Syniadau pellach

www.xfam.rg.uk/educatin Trefnwch drafdaeth ddsbarth am y cynnig: Mae'r tŷ hwn yn credu y dylai'r Gemau Olympaidd gael eu cynnal yn Ri de Janeir. Edrychwch i weld ble bydd y Ffagl Olympaidd yn mynd ar ei ffrdd Olympia, dinas yng ngwlad Greg (cartref y Gemau Olympaidd hynafl) i Ri de Janeir, y ddinas sy'n llwyfannu'r gemau yn 2016, ac ysgrifennwch ddiwrnd ym mywyd un 'r rhai sy'n cari'r ffagl. I gael rhagr wybdaeth, gweler: www.ri2016.cm/tchalimpica/en Edrychwch ar sylw'r cyfryngau i Gemau Olympaidd 2016, ym Mrasil ac mewn gwledydd eraill ledled y byd. Ydy'r sylw'n gyffredinl yn gadarnhal neu'n negyddl? Pa fathau faterin sy'n cael sylw? A es rhywun yn mynd i'r afael ag unrhyw rai 'r materin a gdir? Ydy hi'n ymddangs bd y Gemau Olympaidd yn helpu i wneud i'r ddinas sy'n eu llwyfannu fd yn lle tecach? Cymharwch sylw'r cyfryngau i Gemau Olympaidd Ri 2016 i'r sylw i Gemau Olympaidd eraill, fel Llundain 2012 neu Beijing yn 2008. Pa bethau sy'n debyg ac yn wahanl yn y sylw? Beth allai fd yn rhesymau drs unrhyw wahaniaethau? Ymchwiliwch ac ysgrifennwch brffiliau arwyr ac arwresau chwaraen sydd wedi grfd gresgyn rhwystrau yn eu bywydau i gael llwyddiant ym myd y campau. Er enghraifft, symuddd M Farah (athletau) a Lul Deng (pêl-fasged) i'r DU pan eddent yn blant, y naill yn fudwr a'r llall yn ffadur. Cafdd Tanni Grey Thmpsn ei geni gyda spina bifida nd aeth yn ei blaen i fd yn un athletwyr anabl mwyaf llwyddiannus y DU, gan gystadlu mewn pump Gemau Paralympaidd. Gweler: Olympics 30 Great Olympic Stries: www.lympics30.cm Rhwch gynnig ar Heres and Herines Carrying the trch fr a fairer wrld gan Bridges ac Oxfam: www.xfam.rg.uk/educatin/resurces/heres-and-herines Ndyn: Mae'r adndd hwn, a gyheddwyd yn 2012, yn cynnwys Oscar Pistrius yn enghraifft arwr. Ysgrifennwch stri eitem chwaraen a ddefnyddir yn y Gemau Olympaidd yn Ri de Janeir, fel pêl-dred. Meddyliwch am ble yn y byd y cafdd y cynnyrch ei wneud, sut cafdd ei wneud a'r bbl a edd yn rhan 'r gadwyn gyflenwi. Disgrifiwch amdau gweithi ac elw'r gwahanl bbl sy'n rhan 'r stri, 'r ffatri lle cafdd yr eitem ei chynhyrchu i'r defnyddiwr ar ddiwedd y gadwyn. Gweler Fair s Fair Life and rights in the glbal sprts industry gan Playfair, 2012, i gael gwybd rhagr am rai 'r bbl sy'n gwneud y nwyddau hyn mewn gwledydd tltach, yn aml yn gweithi heb lawer hawliau, ac am gyflgau isel iawn: www.playfair2012.rg.uk/wp-cntent/uplads/2011/09/tuc_fairs-fair_bklet.pdf Rhwch gynnig ar The Clthes Line gan Oxfam i edrych ar gynhyrchu ctwm a'r diwydiant tecstilau yn India: www.xfam.rg.uk/educatin/resurces/the-clthes-line Dysgwch ragr am achsin anghydraddldeb ac edrychwch ar ganlyniadau psibl i fywydau pbl ifanc mewn gwahanl rannau 'r byd, gan gynnwys y DU. Gweler adndd Saesneg Oxfam Mre r Less Equal? i ddysgwyr 11 16 ed: www.xfam.rg.uk/educatin/resurces/mre-r-less-equal-english Amdau defnyddi Hawlfraint Oxfam GB Cewch ddefnyddi'r fftgraffau hyn a'r wybdaeth gysylltiedig at ddibenin addysgl yn eich sefydliad addysgl. Bb tr y'i defnyddiwch, rhaid ichi gydnabd y fftgraffydd a enwyd ar gyfer y ddelwedd hnn ac Oxfam. Ni chewch ddefnyddi delweddau a gwybdaeth gysylltiedig at ddibenin masnachl neu'r tu allan i'ch

www.xfam.rg.uk/educatin sefydliad addysgl. Mae pb gwybdaeth sy'n gysylltiedig â'r delweddau hyn yn ymwneud â'r dyddiad a'r amser pan ddigwydddd y gwaith prsiect. Er bd yr adndd hwn yn cyfeiri at y Gemau Olympaidd a Pharalympaidd drwyddi draw, defnydd glygyddl yn unig yw hwn ac nid es unrhyw fath gysylltiad rhwng y Pwyllgr Olympaidd Rhyngwladl a'r adndd hwn.

www.xfam.rg.uk/educatin Cardiau rôl gêm anghydraddldeb Taflen gweithgareddau 1 Rydych chi'n fachgen 12 ed sy'n byw mewn favela ger canl y ddinas. Dydych chi ddim yn mynd i'r ysgl mwyach ac rydych chi'n aeld gang. Mae llawer yn defnyddi cyffuriau yma; mae llawer drseddu ac mae saethu'n digwydd yn aml rhwng gangiau sy'n cystadlu â'i gilydd a'r heddlu. Rydych chi'n swyddg pwysig sy'n gweithi drs lywdraeth y ddinas. Rydych chi'n byw gyda'ch gŵr a'ch plant mewn fflat braf a gallwch ffrddi ppeth sydd ei angen arnch. Rydych chi n ferch yn ei harddegau i brif weithredwr cwmni adeiladu mawr. Rydych chi'n mynd i ysgl breifat ac ar hyn bryd rydych chi'n gwneud cais i fynd i'r brifysgl. Rydych chi'n dd bentref bychan yn nhalaith Minais Gerais. Symudch chi i Ri de Janeir y llynedd i ddd hyd i waith. Mae'n andd dd hyd i waith ac efallai bydd rhaid i chi symud yn ôl i'ch pentref. Rydych chi'n byw mewn favela i'r grllewin 'r ddinas. Redd bywyd yn andd pan symudch chi yma'n gyntaf nd mae pethau'n llawer gwell nawr. Mae gan eich cartref ddŵr sy'n rhedeg a thrydan ac rydych chi'n hffi byw yma. Rydych chi'n gweithi fel glanhawr a hefyd rydych chi'n gwerthu llysiau yn y farchnad i ennill arian ychwanegl. Nid eddech chi'n gallu grffen eich addysg yn yr ysgl nd mae eich plant i gyd yn mynd i'r ysgl ac mae un ar fin dechrau yn y brifysgl. Rydych chi'n swyddg heddlu sy'n gweithi yn y ddinas. Rydych chi'n ennill dign i ffrddi fflat braf i'ch teulu nd mae'n waith peryglus. Er bd rhai rhannau 'r ddinas yn ddigel mae llawer drseddu yn yr ardal lle rydych chi'n gweithi. Mae rhai 'ch cydweithwyr wedi cael eu lladd mewn digwyddiadau saethu. Rydych chi'n ferch 14 ed. Rydych chi'n ddigartref ac nid es gennych unman i fyw. Weithiau rydych chi'n ars mewn llches, ac weithiau rydych chi'n cysgu ar y stryd. Rydych chi'n begera am fwyd ac arian i resi. Yn aml rydych chi'n llwgu ac yn fnus iawn. Rydych chi'n athr yn un ysglin y wladwriaeth. Nid es llawer adnddau gan eich ysgl a hffech chi petai arian ar gael ar gyfer addysg. Dydych chi ddim yn ennill llawer nd rydych chi'n credu bd eich bywyd yn braf. Weithiau rydych chi'n mynd i dŷ bwyta neu i'r sinema gyda'ch ffrindiau. Rydych chi'n gweithi fel banciwr i gwmni mawr, rhyngwladl. Rydych chi'n byw mewn fflat fawr, fethus ger traeth Cpacabana. Pêl-drediwr ydych chi. Cawsch chi eich magu mewn favela ac reddech chi wrth eich bdd yn chwarae pêl-dred gyda'ch ffrindiau pan eddech yn blentyn. Rydych chi ar fin cael eich trsglwydd i chwarae i dîm yn Ewrp.

www.xfam.rg.uk/educatin Rydych chi'n byw ar gyrin y ddinas nd yn gweithi mewn swyddfa yng nghanl y ddinas. Mae'r traffig yma'n wael iawn ac mae'n cymryd tair awr ar y bws ichi deithi i'r gwaith bb dydd. Dydy eich cyflg chi ddim yn uchel iawn ac mae'r tâl am deithi ar y bws newydd gdi et. Gweithich chi'n galed yn yr ysgl a'r brifysgl ac reddech chi'n hapus iawn pan gawsch chi swydd gyda chwmni lew mawr. Ond cllch chi eich swydd yn ddiweddar. Mae prblemau gyda'r ecnmi yn Brasil yn glygu bd llawer bbl yn ei chael hi'n andd dd hyd i waith.

www.xfam.rg.uk/educatin Cardiau rôl blaid y Gemau Olympaidd Taflen gweithgareddau 2 Rwy n brif weithredwr cwmni adeiladu mawr. Ni yw un 'r prif gwmnïau sy'n gweithi ar adeiladu'r safleedd Olympaidd newydd yn y ddinas. Rydyn ni wedi buddsddi llawer arian yn y prsiect hwn nd dylen ni wneud llawer arian wedyn. Mae'r rhan fwyaf 'r fflatiau ym mhentref yr athletwyr wedi cael eu gwerthu'n bard; mae llawer bbl eisiau symud yma ar ôl i r Gemau Olympaidd ddd i ben. Rwy'n gweithi i lywdraeth y ddinas. Rydyn ni wedi bd yn brysur iawn yn parati at y Gemau Olympaidd. Rwy'n credu y bydd y Gemau Olympaidd yn brfiad a fydd yn newid bywyd pbl Brasil. Er bd Brasil yn cael ei hadnabd fel gwlad heddychln, mae llawer yn cael eu llfruddi yma. Rwy'n gbeithi y bydd y Gemau Olympaidd yn dd â phawb at ei gilydd, beth bynnag yw eu cefndir neu eu diwylliant. Rwyf wedi cynrychili Brasil yn y Gemau Paralympaidd. Rwy'n edrych ymlaen at Gemau Olympaidd a Pharalympaidd Ri 2016. Rwy n dwlu ar chwaraen ac rwy'n gbeithi y bydd y Gemau Olympaidd yn anng pbl eraill i'w mwynhau hefyd. Hefyd rwy'n credu y byddan nhw'n helpu i newid agweddau tuag at bbl anabl ym Mrasil. Rwy'n gbeithi y bydd pbl yn sylweddli bd athletwyr Paralympaidd yn hyffrddi mr galed ag athletwyr Olympaidd. Rwy'n yrrwr tacsi sy'n gweithi yn y ddinas. Mae'r traffig yma'n wael iawn. Rwy'n treuli llawer 'm hamser yn eistedd mewn tagfeydd traffig. Wrth barati at y Gemau Olympaidd mae'r llywdraeth wedi bd yn gwari arian i wella ein system drafnidiaeth, gyda llwybrau bysiau newydd, ffyrdd newydd ac estyniad i'r trên tanddaearl. Ar ôl i'r gwaith hwn rffen, gbeithi y bydd teithi gwmpas y ddinas yn llawer haws. Rwy'n gweithi fel tywysydd twristiaid yng nghanl y ddinas. Rwy'n gyffrus iawn am y Gemau Olympaidd. Bydd pbl bedwar ban y byd yn teithi i'n dinas. Bydd yr ymwelwyr hyn yn dd â llawer arian i mewn i'r wlad. Bydd y Gemau Olympaidd yn helpu i hyrwydd Brasil a Ri fel rhai 'r cyrchfannau teithi grau yn y byd. Rwy'n byw gyda fy rhieni mewn fflat ger canl y ddinas. Bydd rhai 'r digwyddiadau chwaraen Olympaidd yn digwydd gerllaw ein cartref ni! Rwy'n edrych ymlaen at wyli'r Gemau ar y teledu a hefyd rydym wedi prynu tcynnau i fynd i'r seremni agriadl ac i rai 'r digwyddiadau athletau. Rwy'n meddwl y daw r Gemau Olympaidd â chyfeth i'n dinas ac i Frasil. Rwy'n methu ars!

www.xfam.rg.uk/educatin Cardiau rôl yn erbyn y Gemau Olympaidd Taflen gweithgareddau 3 Rwy'n gweithi fel glanhawr yn un ardaledd mwy cyfethg Ri de Janeir. Dydy'r Gemau Olympaidd ddim wir i bbl fel fi. Pan nad es gennych lawer arian, allwch chi ddim mynd i bethau fel hyn. Rwy'n byw ar gyrin y ddinas ac mae'n cymryd tair awr i mi deithi i'r gwaith bb dydd herwydd bd y traffig mr wael. Dylai'r llywdraeth fd yn gwari mwy arian ar gludiant, nid y Gemau Olympaidd. Rwyf wedi byw mewn favela yn y ddinas gydl fy mywyd. Rwyf wrth fy mdd yma nd yn ystd y flwyddyn ddiwethaf mae llawer gartrefi fy nghymdgin wedi cael eu bwrw i lawr a chefais wybd bd rhaid i mi adael. Mae'r llywdraeth eisiau defnyddi ein tir i adeiladu safle Olympaidd. Rwyf wedi cael cynnig iawndal a chartref arall nd dydw i ddim eisiau mynd. Mae'r straen wedi gwneud i mi fd yn sâl, mae'r Gemau Olympaidd wedi gwneud i'm cartref gael ei ddinistri. Rwy'n filegydd sy'n gweithi ac yn byw yn y ddinas. Bydd y cwrs glff newydd sy'n cael ei adeiladu ar gyfer y Gemau Olympaidd yn difrdi gwarchdfa natur sy'n gartref i lÿnnd byw prin, ced pîn a rhywgaethau eraill nad ydynt i'w gweld unrhyw le arall yn y byd. Nyrs ydw i ac ymunais â llawer bbl mewn prtest yn erbyn Gemau Olympaidd 2016. Rydym ni'n wyllt gacwn fd gwerth biliynau ddleri arian cyheddus yn cael ei wari i lwyfannu Gemau Olympaidd 2016. Byddai'n well gwari'r arian hwn ar wella addysg, trafnidiaeth a gfal iechyd. Bydd y Gemau Olympaidd yn gwneud arian i rai dynin busnes tra mae pbl dlawd yn cael eu grfdi i adael eu cartrefi ac mae pawb yn grfd talu trethi uwch. Athr ydw i ac mae pb un 'r plant yn fy nsbarth yn edrych ymlaen at y Gemau Olympaidd. Hffwn i petai'r arian wedi cael ei wari ar bethau i helpu athrawn i addysgu'n well, fel adeiladau ysgl newydd a chyrsiau hyffrddi athrawn ychwanegl. Rwy'n credu y dylai Brasil lwyfannu'r Gemau Olympaidd yn y dyfdl, ar ôl iddi ddd yn wlad fwy cydradd, nd nid nawr. Rwyf wedi bd yn gweithi fel adeiladwr ar y safleedd Olympaidd. Rwy'n dd bentref bach, gwledig, a symudais i'r ddinas i ddd hyd i waith. Reddwn i'n falch gael y gwaith hwn er mwyn gallu ennill arian i'r teulu. Ond rwy'n peni bd y gwaith yn beryglus, ac mae rhai 'm ffrindiau wedi cael eu hanafu. Ar ôl i'r gwaith adeiladu ddd i ben, byddaf i heb swydd. Dydw i ddim yn siŵr beth wnaf i wedyn.