Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan

Transcription

1 4 C O PY Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Patnubay ng Guro EP E D Unit 1 D Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag- ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph. Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas i All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means

2 Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Ikaapat na Baitang Patnubay ng Guro Unang Edisyon 2015 Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksiyon 176 na Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito y pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad. Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay ng isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kakatawan sa paghiling ng kaukulang pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Pinagsumikapang matunton upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Tanging mga institusyon at kompanyang nakipagkontrata sa FILCOLS at yaong nakasaad lamang sa kasunduan, ang maaaring kumopya mula dito sa Patnubay ng Guro. Ang hindi nakipagkontrata sa FILCOLS ay dapat, kung ninanais makakopya, makipag-ugnay nang tuwiran sa mga tagapaglathala at sa mga may-akda. Maaaring tumawag sa FILCOLS sa telepono blg. (02) o mag- sa filcols@gmail.com ang mga may-akda at tagapaglathala. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Mga Bumuo ng Kagamitan ng Patnubay ng Guro Mga Manunulat: Entrepreneur & ICT Eden F. Samadan, Marlon L. Lalaguna, Virgilio L. Laggui, Marilou E. Marta R. Benisano; Home Economics Dolores M. Lavilla, Imelda O. Garcia, Bernie C. Dispabiladera; Agriculture Teresita B. Doblon, Ma. Shirley A. Macawile, Ernesto R. Abletes, Judy R. Rondina; Industrial Arts Shiela Mae R. Roson, Roberto B. Torres, at Randy R. Emen Mga Konsultant: Mona T. Sasing, Cherrypyn B. Barbacena, PhD, Anicia M. Lorica, at Werson R. De Asis, PhD Mga Tagaguhit: Entrepreneur & ICT Anife S. Angelo; Home Economics Sharlyn P. Sanclaria; Agriculture Mar G. Agustin; Industrial Arts Jayson M. Gaduena, Fermin M. Fabella, at Eric C. De Guia Mga Tagatala: Erwin Karl I. Antido at Ron Ralph Kenneth L. Ocampo Mga Naglayout: Phoebe Kay B. Doñes, Paola Joy B. Doñes, at John Ralph G. Sotto Mga Tagapamahala: Glenda M. Granadozin, Rogelio O. Doñes, EdD, Marilette R. Almayda, PhD, at Marilyn D. Dimaano, EdD Inilimbag sa Pilipinas ng Vibal Group, Inc. Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS) Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax: (02) or Address: imcsetd@yahoo.com

3 PAUNANG SALITA Inihahandog itong Patnubay ng Guro (Teacher s Guide) sa mga guro ng asignaturang Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan sa Ikaapat na Baitang alinsunod sa K to 12 Enhanced Basic Education Program. Ang mga gawain sa kagamitang ito ay maingat na inihanda upang maging angkop sa edad, kultura, kakayahan, kasanayan, kaalaman, at interes ng iyong mga mag-aaral. Ito rin ang gagamitin mo upang iangkop ang mga aralin dito kung kinakailangan upang maging kaaya-aya sa mga mag-aaral ang mga gawain at pagsasanay sa mga inihandang aralin. Ang patnubay na ito ay magiging gabay mo sa buong taong pagtuturo ng Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan upang malinang nang lubos ang kakayahan sa iba t ibang lawak ng asignatura. Magagamit mo ang mga ito nang wasto at angkop sa pang-araw-araw na pamumuhay. Gayundin mabisang magamit ng mga mag-aaral ang mga kakayanan sa paghahanapbuhay upang lalo nilang mahalin ang kahalagahan ng paggawa. Ang mga gawain ng mga mag-aaral ay makikita sa Kagamitan ng Mag-aaral (KM) (Learner s Material), kung saan nakasulat ang pagsasanay, gampanin, at gawaing isasagawa sa pag-aaral ng aralin. Magiging matagumpay sila sa paggamit nito sa pamamagitan ng iyong paggabay sa kanila. iii

4 ARALIN PAKSA PAHINA Yunit I Entrepreneurship and Information and Communication Technology (ICT) 1 Aralin 1 Ang Pagbebenta ng Produkto 2 Aralin 2 Katangian ng Entrepreneur 5 Aralin 3 Ang Iba t Ibang Uri ng Negosyo 7 Aralin 4 Mga Entrepreneur sa Komunikasyon at Teknolohiya 10 Aralin 5 Matagumpay na mga Entrepreneur sa Ating Bansa 14 Aralin 6 Ang Kahalagahan ng Entrepreneurship 18 Aralin 7 Ligtas at Responsableng Paggamit ng Computer, 21 Internet, at Aralin 8 Ang Mga Panganib na Dulot ng Malware at Computer 24 Virus Aralin 9 Pangangalap ng Impormasyon Gamit ang ICT 27 Aralin 10 Ang Computer File System 29 Aralin 11 Pananaliksik Gamit ang Internet 32 Aralin 12 Pangangalap ng Impormasyon sa Websites 34 Aralin 13 Pag-download ng Impormasyong Nakalap 37 Aralin 14 Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Word 40 Processor Aralin 15 Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Spreadsheet 43 Tool Aralin 16 Pag-sort at Pag-filter ng Impormasyon 45 Aralin 17 Ang 48 Aralin 18 Pagsagot at Pagpapadala ng na may Attachment 51 Aralin 19 Pagguhit Gamit ang Drawing Tool o Graphic Software 53 Aralin 20 Pag-Edit ng Larawan Gamit ang Basic Photo Editing 57 Tool Aralin 21 Paggawa ng Dokumento na may Larawan Gamit ang 59 Word Processing Tool Aralin 22 Paggawa ng Report Gamit ang Word Processing 62 Application iv

5 Republic of the Philippines Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City K TO 12 CURRICULUM GUIDE EDUKASYONG PANTAHANAN AT PANGKABUHAYAN (EPP) and TECHNOLOGY AND LIVELIHOOD EDUCATION (TLE) Grade 4 December 2013 ix

6 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM x

7 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM Description of Framework Technology and Livelihood Education encompasses the field of Home Economics (H.E.); Industrial Arts (IA); Agri-Fishery Arts (AFA); and Information, Communication. and Technology (ICT). The 24 TLE courses can be categorized under any of these fields. TLE as a course has two streams the TR-based TLE and the Entrepreneur-based TLE and every school has a choice as to which stream to offer, with consideration forfaculty, facilities, and resources. Both streams are based on the Training Regulations, but the Entrepreneur-based TLE embeds entrepreneurship concepts in the teaching of the various subjects in HE, IA, AFA, and ICT. TLE is geared towards the development of technological proficiency and is anchored on knowledge and information, entrepreneurial concepts, process and delivery, work values, and lifeskills. This means that the TLE that works is one which is built on adequate mastery of knowledge and information, skills and processes, and the acquisition of proper work values and life skills. The TLE that is functional is one which equips students with skills for lifelong learning. TLE that is concerned only with mere definition of terms is meaningless and shallow. TLE that is focused on mastery of skills and processes without right work values is anemic and dangerous. An effective TLE is one that is founded on the cognitive, behavioral, or psychomotor and affective dimensions of human development. Therefore teaching TLE means teaching facts, concepts, skills, and values in their entirety. The diagram likewise shows that entrepreneurial concepts also form part of the foundation of quality TLE. It is expected that TLE students, after using the Learning Modules on Entrepreneurship-based TLE, imbibe the entrepreneurial spirit and consequently set up their own businesses in the areas of Agri-Fishery Arts, Industrial Arts, Home Economics, and Information and Communication Technology. TLE by its nature is dominantly a skill subject; hence the teacher must engage students in an experiential, contextualized, and authentic teaching-learning process. It is a subject in which students learn best by doing. It is integrative in approach. For instance, it integrates entrepreneurship with all the areas of TLE. It integrates concepts, skills, and values. xi

8 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM I. LEARNING AREA STANDARD The learner demonstrates the knowledge, skills, values, and attitudes (KSVA) in Technology and Livelihood Education (TLE), which will enable him/her to gain employment, become an entrepreneur, a middle level manpower and/or pursue higher education. II. KEY STAGE STANDARDS Grades 4 6 Grades 7 10 Grades The learner demonstrates an understanding of the basic knowledge and skills in entrepreneurship & ICT, Agriculture, Home Economics, and Industrial Arts toward the improvement of personal life, family, and community The learner demonstrates an understanding of the basic concepts of selected TLE course in Home Economics, Industrial Arts, Agriculture and Fishery Arts and ICT competencies common to TLE courses such as use and maintenance of tools, observing, safety in the workplace, mensuration and calculation, and interpreting technical drawings; and gains specialized knowledge and skills in at least one TLE that would enable him/her to obtain NC II. The learner demonstrates specialized technical skills that would enable him/her to obtain NC II. xii

9 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM III. GRADE LEVEL STANDARDS GRADE LEVEL LEVEL STANDARDS The learner demonstrates basic knowledge, skills, and values in agriculture, entrepreneurship and ICT, home economics, and industrial arts that can help improve self and family life. The learner demonstrates increased knowledge, skills, and values in entrepreneurship and ICT, agriculture, home economics, and industrial arts toward improving family life and the community. The learner demonstrates enhanced and expanded knowledge in entrepreneurship & ICT, agriculture, home economics, and industrial arts towardthe improvement of the family s economic life and thecommunity. The learner demonstrates an understanding of basic concepts and underlying principles in developing fundamental skills in Exploratory Technology and Vocational Education (EPP/TLE/TVE). The learner demonstrates an understanding of his/her Personal Entrepreneurial Competencies (PECs), the environment and market, and process/production and delivery of the Technology & Vocational Education course in which he/she has specialized. The learner demonstrates an understanding of his/her Personal Entrepreneurial Competencies (PECs), the environment and market, and process/production and delivery of the Technology & Vocational Education course in which he/she has specialized. The learner demonstrates an understanding of his/her Personal Entrepreneurial Competencies (PECs), the environment and market, and process/production and delivery of the Technology & Vocational Education course in which he/she has specialized. The learner demonstrates an understanding of the principles in preparing a creative and innovative business plan as it relates with marketing, operations and human resource, and simple accounting and financial plans to determine the feasibility and viability of the business of his/her technology and Vocational specialization. 12 The learner demonstrates an understanding of of the principles in applying the business plan of his/her choice based on his/her T&VE specialization. IV. TIME ALLOTMENT Grade 4 Grade 5 Grade 6 Grade 7 Grade 8 Grade 9 Grade 10 Daily 50mins 50mins 50mins Weekly 4hours 4hours 4hours 4hours xiii

10 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM Grade 4 NILALAMAN (Content) PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) Grade 4 ICT and ENTREPRENEURSHIP Ang mag-aaral ay PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) CODE 1. Entrepreneurship 2. Ligtas at responsableng gamit ng ICT 3. Pangangalap at pagsasaayos ng impormasyong gamit ang ICT 4. Pag-susuri ng Impormasyon naipamamalas ang pangunawa sa konsepto ng entrepreneurship naipamamalas ang kaalaman at kakayahan sa paggamit ng computer, Internet, at sa ligtas at responsableng pamamaraan naipamamalas ang kaalaman at kasanayan sa computer at Internet sa pangangalap at pagsasaayos ng impormasyon naipamamalas ang kaalaman at kakayahan Ang mag-aaral ay naipaliliwanag ang mga batayang konsepto ng pagnenegosyo nakagagamit ng computer, Internet, at sa ligtas at responsableng pamamaraan nakagagamit ng computer at Internet sa pangangalap at pagsasaayos ng impormasyon nakagagawa ng table at tsart gamit ang 1.1 naipaliliwanag ang kahulugan at kahalagahan ng entrepreneurship 1.2 natatalakay ang mga katangian ng isang entrepreneur 1.3 natutukoy ang mga naging matagumpay na entrepreneur sa pamayanan, bansa, at sa ibang bansa 1.4 natatalakay ang iba t-ibang uri ng negosyo 2.1 naipaliliwanag ang mga panuntunan sa paggamit ng computer, Internet, at 2.2 natatalakay ang mga panganib na dulot ng mga di-kanais-nais na mga software (virus at malware), mga nilalaman, at mga pag-asal sa Internet 2.3 nagagamit ang computer, Internet, at sa ligtas at responsableng pamamaraan 3.1. naipaliliwanag ang kaalaman sa paggamit ng computer at Internet bilang mapagkukunan ng iba t ibang uri ng impormasyon 3.2. nagagamit ang computer file system 3.3. nagagamit ang web browser at ang basic features ng isang search engine sa pangangalap ng impormasyon 3.4. nagagamit ang mga website sa pangangalap ng impormasyon 3.5. nakokopya o nada-download sa computer ang nakalap na impormasyon mula sa Internet 4.1 nakagagawa ng table at tsart gamit ang word processing EPP4IE- 0a-1 EPP4IE- 0a-2 EPP4IE- 0b-3 EPP4IE- 0b-4 EPP4IE - 0c-5 EPP4IE - 0c-6 EPP4IE-0d- 7 EPP4IE-0d- 8 EPP4IE- 0e-9 EPP4IE- 0e-10 EPP4IE- 0f-11 EPP4IE- 0f-12 EPP4IE- 0g-13 xiv

11 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) Gamit ang ICT sa paggamit ng productivity tools upang maipakita ang numerical at tekstual na impormasyon sa pamamagitan ng mga table at tsart naipakikita ang kaalaman at kasanayan sa paggamit ng PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) productivity tools upang magpakita ng impormasyon PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) 4.2 nakagagawa ng table at tsart gamit ang electronic spreadsheet tool 4.3 nakakapag-sort at filter ng impormasyon gamit ang electronic spreadsheet tool CODE EPP4IE- 0g-14 EPP4IE - 0h Komunikasyon at kolaborasyon gamit ang ICT 6. Paglikha ng knowledge products Grade 4 AGRICULTURE 1. Pagtatanim ng halamang ornamental naipakikita ang kaalaman at kakayahan sa paggamit ng productivity tools upang lumikha ng mga knowledge product naipamamalas ang pangunawa sa kaalaman at kasanayan sa pagtatanim ng halamang ornamental bilang isang gawaing pagkakakitaan nakagagamit ng nakagagamit ng productivity tools sa paggawa ng mga knowledge products naisasagawa ang pagtatanim, pag-aani, at pagsasapamilihan ng halamang ornamental sa masistemang pamamaraan 5.1. nakapagpapadala ng sariling nakasasagot sa ng iba 5.3. nakapagpapadala ng na may kalakip na dokumento o iba pang media file 6.1. nakaguguhit gamit ang drawing tool o graphics software 6.2. nakakapag-edit ng photo gamit ang basic photo editing tool 6.3. nakagagawa ng dokumento na may picture gamit ang word processing tool o desktop publishing tool 6.4. nakagagawa ng maikling report na may kasamang mga table, tsart, at photo o drawing gamit ang iba t ibang tools na nakasanayan 1.1 naisasagawa ang mga kasanayan at kaalaman sa pagtatanim ng halamang ornamental bilang isang pagkakakitaang gawain 1.2 natatalakay ang pakinabang sa pagtatanim ng halamang ornamental, para sa pamilya at sa pamayanan 1.3 nagagamit ang teknolohiya/internet sa pagsagawa ng survey at iba pang pananaliksik ng wasto at makabagong pamamaraan ng pagpapatubo ng halamang ornamental EPP4IE 0h-16 EPP4IE - 0h-17 EPP4IE - 0i-18 EPP4IE - 0i-19 EPP4IE - 0i-20 EPP4IE - 0j-21 EPP4IE - 0j-22 EPP4AG-0a- 1 EPP4AG-0a- 2 EPP4AG-0b- 3 xv

12 NILALAMAN (Content) K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) 1.4. nakapagsasagawa ng survey upang matukoy ang mga sumusunod: mga halamang ornamental ayon sa ikagaganda ng tahanan, gusto ng mamimili, panahon,pangangailangan at kita ng mga nagtatanim pagbabago sa kalakaran sa pagpapatubo ng halamang ornamental (hal: intercropping ng halamang gulay sa halamanang ornamental, atbp) Disenyo o planong pagtatanim ng pinagsamang halamang ornamental at iba pang mga halamang angkop dito pagkukunan ng mga halaman at iba pang kailangan sa halamang ornamental paraan ng pagtatanim at pagpapatubo 1.5 nakagagawa ng disenyo ng halamang ornamental sa tulong ng basic sketching at teknolohiya 1.6 naipakikita ang wastong pamamaraan sa pagpapatubo/pagtatanim ng halamang ornamental pagpili ng itatanim paggawa/paghahanda ng taniman paghahanda ng mga itatanim o patutubuin at itatanim pagtatanim ayon sa wastong pamamaraan 1.7 naipaliliwanag ang ilang paraan ng pagpaparami ng halaman tulad ng pagtatanim sa lata at layering/marcotting 1.8 naisasagawa ang masistemang pangangalaga ng tanim pagdidilig, pagbubungkal ng lupa, paglalagay ng abono, paggawa ng abonong organiko atbp 1.9 naipakikita ang pagkamapamaraan sa paggamit ng materyales, panahon at pera sa CODE EPP4AG-0c- 4 EPP4AG- 0c-5 EPP4AG-0d- 6 EPP4AG-0e- 7 EPP4AG-0e- 8 EPP4AG-0e- 9 xvi

13 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) 2. Pag-aalaga ng hayop PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) naipamamalas ang pangunawa sa panimulang kaalaman at kasanayan sa pag-aalaga ng hayop sa tahanan at ang maitutulong nito sa pagunlad ng pamumuhay PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) naisasagawa ng ma kawilihan ang pag-aalaga sa hayop sa tahanan bilang mapagkakakitaang gawain PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) pagpapatubo ng halamang ornamental 1.10 naisasagawa ang wastong pag-aani/ pagsasapamilihan ng mga halamang ornamental 1.11 nakagagawa ng plano sa pagbebenta ng mga halaman pagsasaayos ng paninda pag-kumbinsi sa mamimili pagtatala ng puhunan at ginastos 1.12 naisasagawa nang mahusay ang pagbebenta ng halamang pinatubo 1.13 natutuos ang puhunan, gastos, kita at maiimpok 1.14 nakagagawa ng plano ng patuloy na pagpapatubo ng halamang ornamental bilang pagkakakitaang gawain 2.1 natatalakay ang kabutihang dulot ng pag-aalaga ng hayop sa tahanan 2.2 natutukoy ang mga hayop na maaaring alagaan sa tahanan. Hal. dagang costa, love birds, kalapati,isda, atbp. 2.3 naiisa-isa ang wastong pamamaraan sa pag - aalaga ng hayop pagsasagawa nang maayos na pag-aalaga ng hayop pagbibigay ng wastong lugar o tirahan pagpapakain at paglilinis ng tirahan pagtatala ng pagbabago/pag-unlad/pagbisita sa beterinaryo 2.4 nakagagawa ng plano ng pagpaparami ng alaga upang kumita napipili ang pararamihing hayop nakagagawa ng talatakdaan ng mga gawain upang makapagparami ng hayop nakagagawa ng iskedyul ng pag-aalaga ng hayop CODE EPP4AG-0f- 10 EPP4AG-0f- 11 EPP4AG-0g- 12 EPP4AG-0g- 13 EPP4AG-0g- 14 EPP4AG-0h- 15 EPP4AG-0h- 16 EPP4AG-0h- 17 EPP4AG-0i- 18 xvii

14 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) Naisasa alang alang ang mga kautusan/batas tungkol sa pangangalaga ng pararamihing hayop 2.5 naitatala ang mga pag-iingat na dapat gawin kung mag-aalaga ng hayop CODE EPP4AG-0i- 19 Grade 4 HOME ECONOMICS 1. Tungkulin sa sarili 2. Pag-uugali bilang kasapi ng maganak 3. Paglilinis ng bahay 4. Paghahanda ng masustansiyang pagkain naipamamalas ang pangunawa sa batayang konsepto ng gawaing pantahanan at ang maitutulong nito sa pagunlad ng sarili at tahanan naisasagawa ng may kasanayan ang mga gawaing pantahanan na makatutulong sa pangangalaga ng pansarili at ng sariling tahanan 1.1. naisasagawa ang tungkulin sa sarili 1.2. naisasaugali ang mga tungkulin sa sarili upang maging maayos nasasabi ang mga kagamitan sa paglilinis at pag-aayos ng sarili naipakikita ang wastong paraan ng paggamit ng mga ito naipakikita ang wastong pamamaraan ng paglilinis at pag-aayos nasusunod ang iskedyul ng paglilinis at pagaayos sa sarili 1.3. napangangalagaan ang sariling kasuotan naiisa-isa ang mga paraan ng pagpapanatiling malinis ng kasuotan(hal., mag-ingat sa pag upo, pagsuot ng tamang kasuotan sa paglalaro, atbp) nasasabi ang gamit ng mga kagamitan sa pananahi sa kamay naisasaayos ang payak na sira ng kasuotan sa pamamagitan ng pananahi sa kamay (hal. pagkabit ng butones) Naitatabi ng maayos ang mga kasuotan batay sa kanilang gamit. (hal.,pormal na kasuotan at pang-espesyal na okasyon) 1.4. napapanatiling maayos ang sariling tindig naipakikita ang maayos na pag-upo at paglakad naisasagawa ang mga Gawain na EPP4HE-0a- 1 EPP4HE-0a- 2 EPP4HE-0b- 3 EPP4HE-0c- 4 xviii

15 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) nagpapanatili ng malusog na tindig tulad ng pag-iwas sa sakit sa pamamagitan ng pagkain ng masustansyang pagkain, pagehersisyo, atbp 1.5. naipakikita ang mabuting pag-uugali bilang kasapi ng mag-anak 1.6. nakatutulong sa pag-aalaga sa matatanda at iba pang kasapi ng pamilya naiisa-isa ang mga gawin na makatutulong sa pangangalaga sa iba pang kasapi ng pamilya hal. pagbibigay ng pagkain, pagabot ng kailangang kagamitan, pagkukwento at pakikinig naisasagawa ang pagtulong nang may pagiingat at paggalang 1.7. nakatutulong sa pagtanggap ng bisita sa bahay tulad ng: pagpapaupo, pagbibigay ng makakain, tubig, atbp) pagsasagawa nang wastong pag-iingat sa pagtanggap ng bisita. (hal., hindi pagpapasok kung di kakilala ang tao) pagpapakilala sa ibang kasapi ng pamilya 1.8. natutukoy ang angkop na mga kagamitan sa paglilinis ng bahay at bakuran 1.9. naisasagawa ang wastong paraan ng paglilinis ng bahay at bakuran naisasagawa ang wastong paghihiwalay ng basura sa bahay nakasusunod sa mga tuntuning pangkaligtasan at pangkalusugan paglilinis ng bahay at bakuran nasusunod ang mga gawaing nakatakda sa sarili sa mga gawaing bahay CODE EPP4HE-0d- 5 EPP4HE-0d- 6 EPP4HE-0e- 7 EPP4HE-0f- 8 EPP4HE-0f- 9 EPP4HE-0g- 10 EPP4HE-0g- 11 EPP4HE-0h- 12 xix

16 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) Grade 4 INDUSTRIAL ARTS 1. Basic naipapamalas ang pangunawa sa batayang mensuration kaalaman at kasanayan sa pagsususkat sa pagbuo ng mga kapakipakinabang na gawaing pang-industriya at ang maitutulong nito sa pag-unlad ng isang pamayanan PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) naisasagawa nang may kasanayan sa pagsusukat at pagpapahalaga sa mga batayang gawain sa sining pang-industriya na makapagpapaunlad sa kabuhayan ng sariling pamayanan PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) naisasagawa ang mga gawaing bahay nang kusang loob at may kasiyahan nakatutulong sa paghahanda ng masustansiyang pagkain napapangkat ang mga pagkain ayon sa Go, Grow, Glow food nasusuri ang sustansiyang taglay ng mga pagkain sa almusal gamit ang food pyramid guide at ang pangkat ng pagkain nakagagawa ng plano ng ilulutong pagkain nakapagluluto at nakapaghahanda ng pagkain naibibigay ang nilutong pagkain nang kaaya-aya naipakikita ang wastong paraan ng paggamit ng kubyertos (kutsara at tinidor) Mga nasusunod ang tamang panuntunan sa pagkain angkop sa kultura naisasagawa nang may sistema ang pagliligpit at paghuhugas ng pinagkainan 1.1 Natatalakay ang mga kaalaman at kasanayan sa pagsusukat nakikilala ang mga kagamitan sa pagsusukat nagagamit ang dalawang sistemang panukat (English at Metric) naisasalin ang sistemang panukat na English sa Metric at Metric sa English 1.2 naisasagawa ang pagleletra, pagbuo ng linya at pagguhit natutukoy ang mga uri ng letra nabubuo ang ibat-ibang linya at guhit nagagamit ang alphabets of line sa pagbuo CODE EPP4HE-0h- 13 EPP4HE-0i- 14 EPP4HE-0j- 15 EPP4HE-0j- 16 EPP4HE-0j- 17 EPP4IA-0a Basic sketching, Basic shading and naipamamalas ang pangunawa sa batayang naisasagawa nang may kasanayan at pagpapahalaga ng linya, guhit, at pagleletra 2.1 natatalakay ang kahalagahan ng kaalaman at kasanayan sa basic sketching, shading, at EPP4IA-0b- 2 EPP4IA-0c- 3 xx

17 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM NILALAMAN (Content) Outlining techniques PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) kaalaman at kasanayan sa pagbuo ng kapakipakinabang na gawaing pang-industriya at ang maitutulong nito sa pagunlad ng isang pamayanan PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) ang mga batayang gawaing sining pang-industriya na makapagpapa-unlad sa kabuhayan ng sariling pamayanan outlining PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) natutukoy ang ilang produkto na ginagamitan ng basic sketching, shading, at outlining natutukoy ang ilang tao/negosyo sa pamayanan na ang pinagkaka-kitaan ang basic sketching shading at outlining 2.2 naisasagawa ang wastong pamamaraan ng basicsketching, shading atoutlining natutukoy ang pamamaraan ng basic sketching, shading at outlining naiisa-isa ang mga kagamitan sa basic sketching, shading, at outlining ang wastong paggamit ng mga ito 2.3 nakapagsasaliksik ng wastong pamamaraan ng basic sketching, shading at outlining gamit ang teknolohiya at aklatan nagagamit ang Internet, aklat, atbp. sa pananaliksik ng mga bago at wastong pamamaraan ng basic sketching, shading at outlining nagagamit ang iba t-ibang productivitytools sa paggawa ng iba t-ibang disenyo ng basic sketching, shading at outlining naipakikita ang wastong paraan sa basic sketching, shading, at outlining 2.4 nakagagawa ng sariling disenyo sa pagbuo o pagbabago ng produktong gawa sa kahoy, ceramics, karton, o lata (o mga materyales na nakukuha sa pamayanan) nasusunod ang mga panuntunang pangkaligtasan at pangkalusugan sa paggawa nakikilala ang mga materyales na maaaring i-recycle sa pagbuo ng naidesenyong proyekto CODE EPP4IA-0d- 4 EPP4IA-0e- 5 EPP4IA-0f-6 xxi

18 NILALAMAN (Content) K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) PAMANTAYAN SA PAGKATUTO (Learning Competencies) nasusuri ang nabuong proyekto batay sa sariling puna at ng iba gamit ang rubrics 2.5 naibebenta ang nagawang proyekto natutuos ang presyo ng nabuong proyekto nakapagsasaliksik ng mga lugar na pagbibilhan ng produkto natutukoy ang ilang paraan ng pag-aakit ng mamimili ang wastong pag- aayos ng produktong ipagbibili at pagbebenta nito natutuos ang puhunan, gastos, at kita 2.6 napaplano nang kasunod na proyekto gamit ang kinita 2.7 naisasaalang-alang ang pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran sa pagplano at pagbubuo ng produkto tungo sa patuloy na pagunlad natutukoy ang epekto ng di pag-iingat sa kapaligiran naipakikita ang pang-unawa sa konseptong patuloy na pag-unlad (sustainable development) 2.8 naipakikita ang mga gawi na dapat o di-dapat isaugali upang makatulong sa patuloy na pagunlad 2.9 natutukoy ang mga regulasyon at kautusan ng pamahalaang local kaugnay sa napiling negosyong pangserbisyo at produkto CODE EPP4IA-0h- 7 EPP4IA-0i-8 EPP4IA-0i-9 EPP4IA-0j- 10 EPP4IA-0j- 11 xxii

19 K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM CODE BOOK LEGEND Sample: EPP4IE-0h-22 LEGEND SAMPLE First Entry Uppercase Letter/s Roman Numeral *Zero if no specific quarter Lowercase Letter/s *Put a hyphen (-) in between letters to indicate more than a specific week Learning Area and Strand/ Subject or Specialization Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Grade Level Grade 4 Domain/Content/ Component/ Topic Arabic Number Competency ICT and Entreprenuership EPP4 Quarter No specific quarter 0 Week Week eight h Nakapagpapadala ng na may kalakip na dokumento o iba pang media file IE DOMAIN/ COMPONENT CODE ICT and Entrepreneurship IE Agriculture AG Home Economics HE Industrial Arts IA xxiii

20 1

21 Entrep Aralin 1 ANG PAGBEBENTA NG PRODUKTO I. NILALAMAN: Tatalakayin sa araling ito ang pamamaraan ng pagbebenta ng mga produktong ninanais na pagkakitaan sa pag-eentrepreneur. Ito ay upang maunawaan ng mga mag-aaral ang mga pamamaraan sa pagbebenta ng produkto upang ang negosyong pinasok ay kumita at umunlad. II. LAYUNIN: 1. Naiisa-isa ang pamamaraan sa pagbebenta ng produkto 2. Natatalakay ang mga produktong naibebenta sa pag-eentrepreneur 3. Nagagawa ang sama-samang gawain III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Surbey ng Produkto sa Pamilihan Sanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Kagamitan: mga larawan ng uri ng paninda IV. PANIMULANG PAGTATASA: Alam mo ba na maaari kang kumita sa mga produktong galing sa mga hayop? Malaking tulong sa pamilya at sa pamayanan kung ang mga produktong ito ay mapag-uukulan ng maayos na pamamahala. Ikaw bilang isang mag-aaral ay dapat tumulong sa wastong pamamahala ng mga produktong ito. V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Pagmasdang mabuti ang larawan sa loob ng mga talulot. Piliin kung alin dito ang madaling ibenta sa pamilihan at magbigay ng tala ng kikitain: 2

22 Pumili ng talulot. Sabihin kung bakit ito ang napili at ano ang gagawin sa perang kinita. B. PAGLALAHAD Madaling ibenta sa pamilihan na malaki ang kita Ipakita ang larawan. Ipasuri at ipauri ang bawat produkto. Isulat sa tapat ng larawan ang halaga ng bawat isa. 3

23 C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Gabayan ang mga mag-aaral. Sumulat ng isang talata tungkol sa Wastong Pamamahala ng Produkto. (Isulat sa isang hiwalay na papel.) D. PAGLALAHAT Sa pagpili ng ating binabalak na negosyo, kailangang isaalang-alang natin ang mga pamamaraan ng pagbebenta nito. Dapat nating tingnan kung ito ba ay madali at mabilis gawin upang maging maalwan ang ating kilos sa pagtitinda. VI. PAGTATAYA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: Sagutin ang tanong at isulat ang sagot sa papel. Paano mapananatiling mataas ang uri ng mga produkto sa pagbebenta? Magsaliksik sa kasalukuyang presyo ng karneng manok at itlog. Gumawa ng talaan ng kuwenta kung ikaw ay kikita sa kasalukuyang presyo. Kapanayamin ang isang tindera tungkol sa mga umiiral na pagbebenta ng produkto. VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: Lagyan ng tsek ang nadarama kung sang-ayon o di-sang-ayon ayon sa mga sitwasyon. Sitwasyon 1. Ang ina ni Perla ay tindera ng karne. Hindi niya inilagay ang karne sa palamigan dahil abalang-abala siya sa ibang ginagawa. 2. Matapos makuha ang itlog sa pugad ay pinagbubukod-bukod ito ayon sa laki. Pagkatapos ay isinasalansan ang mga ito sa trey. 3. Si Mang Gil na may bakahan ay nagbebenta nang lansakan at por kilo ng karneng baka sa pamilihang bayan. 4. Ang isang mag-anak ay uunlad kung pabaya sa pag-aalaga ng mga hayop. 5. Ang gatas ay kailangang painitan bago ilagay sa boteng isterilisado ang sabi ng nanay ni Joy. Sangayon Di-sangayon 4

24 VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magmasid sa inyong pamilihan. Kapanayamin ang isang entrepreneur kung paano nila pinamamahalaan at iniingatan ang kanilang ipinagbibiling produkto. Saan sila kumukuha ng puhunan? Ilahad ito sa klase. Entrep Aralin 2 KATANGIAN NG ENTREPRENEUR I. NILALAMAN: Sa araling ito, tatalakayin ang mga katangian ng isang entrepreneur upang maging gabay at pamarisan ng mga mag-aaral na nagnanais maging entrepreneur sa hinaharap. II. LAYUNIN: 1. Naiisa-isa ang mahahalagang katangian ng isang entrepreneur 2, Naipagmamalaki ang mga katangian ng isang entrepreneur 3. Nakikilala ang sariling kakayahan na magagamit sa paghahanap buhay III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Katangian ng Entrepreneur Sanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan, Kagamitan: mga larawan IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Ano-ano ang gawain sa pamamahala ng tindahan? 2. Ano ang mangyayari kung ang isa rito ay hindi mo gagawin? 3. Dapat bang gawin ang mga gawain upang ang isang tindahan ay hindi malugi? Bakit? Maiiwasan ba natin ang pagkalugi sa pagtitinda? Paano? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Ipakita ang mga larawan ng mga gawain kaugnay sa pamamahala ng tindahan. Paraan ng pagtatala ng paninda at produktong ibebenta. 5

25 B. PAGLALAHAD Tanungin ang mga bata kung sino sa kanila ang may tindahan. Ipakuwento kung ano ang kanilang paninda. Sa ibang bata na hindi nakasali, itanong ito: Naranasan na ba ninyo na bumili sa tingiang tindahan sa inyong pamayanan? Ano ang inyong nabili? C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN I-grupo ang klase sa tatlo. Isadula kung paano maipapakita ang iba t ibang pamamaraan ng pamamahala at pagtala ng paninda. Talakayin ang isinadula. Ipaguhit sa tatlong pangkat: Semi-permanenteng tindahan at lumilibot na tindahan. Sumulat ng tatlong pangungusap tungkol dito. Ibahagi ang iginuhit na uri ng tingiang tindahan at ipahayag ang pangungusap tungkol dito. D. PAGLALAHAT Hikayatin ang mga mag-aaral sa pagbuo ng kaisipan na: Ang mga tindahan ay magkakaiba. Meron di-permanente at permanente. Ang dipermanente ay umaalis at lumilipat sa ibang lugar depende sa kanilang mga kostumer. Ang permanente naman ay nakaperme sa isang lugar lang. VI. PAGTATAYA: Itanong sa mga bata kung anong katangian ng entrepreneur ang tinutukoy sa bawat sitwasyon. 1. Pinahahalagahan nang wasto at maayos ang mga produktong paninda. 2. Nagpapataw ng halaga sa orihinal na presyo ng produkto. 3. Binibigyan ng pagkakataon makabili ng iba pang bagay ang mga mamimili. 4. Ginagamit ang perang kinita sa importanteng bagay. 5. Ang mabababang mamimili ang laging pinapahalagahan. VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ibigay ang mga hinihinging impormasyon. Ipagawa ito sa mga mag-aaral. Katangian ng Isang Entrepreneur Gawain sa Pamamahala ng Negosyo Pagtatala ng mga Paninda 6

26 VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Ipagawa ito sa mga mag-aaral. Isabuhay ang sitwasyon. Ipagpalagay natin na may malapit na negosyo sa inyong tahanan. Nakikita mo na maraming bumibili sa kanila. Ngunit paglipas ng isang linggo tumaas ang bilihin dito. Ano ang maisasagot mo sa sumusunod: 1. Sa palagay mo, ano ang naging epekto ng pagtaas ng presyo sa mamimili? 2. Ano-ano ang mga katangian ng may-ari ng tindahan? 3. Makakatulong kaya ito sa pagsulong ng kabuhayan ng bawat isa? 4. Ano ang pansarili mong kuro-kuro ukol dito? Entrep Aralin 3 I. NILALAMAN: ANG IBA T IBANG URI NG NEGOSYO Sa araling ito, tatalakayin ang iba t ibang uri ng negosyo na maaaring pasukin ninuman. Tatalakayin ang iba t ibang paraan upang maitayo ang ninanais na negosyo. II. LAYUNIN: 1. Naiisa-isa ang uri ng negosyo sa pamayanan 2. Naibabahagi ang sariling karanasan sa pagbili III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Iba t Ibang Uri ng Negosyo Sanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Kagamitan: mga larawan ng iba t ibang uri ng negosyo IV. PANIMULANG PAGTATASA: Itanong sa mga mag-aaral ang sumusunod: Napansin mo ba na ang bawat negosyo ay laging gumagamit ng mga salitang may personal touch? Ano-ano ang naranasan mong mga pangyayaring may personal touch kapag ikaw ay bumibili sa isang restawran? 7

27 V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Ipaawit ito: (sa tono ng Leron Leron Sinta ) Tindahan ni Inay Sa aming pamayanan Ang tingian tindahan, May sariwang isda May gulay na masustansiya prutas na makulay dagdagan pa ng pansahog tindahan ng aking inay laging bago ito. Ano ang nabanggit na tinda ng kaniyang ina? Bakit kaya ito ang itinitinda ng kaniyang ina? Paano ito itinitinda? Marami kaya ang bumibili? Ano ang tawag sa tindahang ito? Magpakita ng larawan. B. PAGLALAHAD Tanungin ang mga mag-aaral kung sino ang may tindahan sa kanila. Ipaulat kung ano ang kanilang paninda. Sa ibang mag-aaral na hindi nakasali, itanong ito: Naranasan na ba ninyo na bumili sa tindahan sa inyong pamayanan? Ano ang inyong nabili? Anong uri ng tindahan ang inyong nabilhan? C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Mahahalagang Gawain sa Pamamahala ng Tindahan Sa pag-unlad ng tindahan, ang sumusunod ay kailangang malaman at isabuhay sa pamamahala ng tindahan: 1. Maayos at Malinis na Pananamit palaging maging kaaya-aya ang anyo sa mamimili. Kailangan din malusog ang pangangatawan sa maghapong pagsisilbi at pakikitungo sa iba t ibang mamimili. 2. Pamimili ng mga Ititinda ang pangangailangan ng mamimili ang isaalang-alang sa pagpili ng paninda. Ang bilihin ay hango sa pinakamababang halaga. 3. Pagsasaayos ng Paninda ayusin ayon sa uri ang paninda, lagyan ng tamang presyo. Magkaroon ng sapat na kaalaman tungkol sa mga produktong itinitinda upang madali itong maipakilala sa mga mamimili. 8

28 Itanong: May mga maidaragdag pa ba kayong gawain sa pamamahala ng tindahan? Magbigay ng tatlo at Ilagay ito sa scroll-up graphic organizer. D. PAGLALAHAT VI. PAGTATAYA: 1. Pangkatin ang klase sa tatlo. Isadula kung paano maipapakita ang pamamahala ng tindahan. 2. Sumulat ng tatlong pangungusap tungkol dito. Ipahayag ang pangungusap tungkol dito. Kung ikaw ay isang tagapamahala ng isang tindahan ilarawan mo ang iyong sarili bilang isang taong may kasanayan sa pamamahala. Gumawa ng portfolio sa pamamagitan ng pagtitipon ng mga ginupit na larawan ng tindahan, sumulat ng tatlo hanggang limang pangungusap na naglalarawan sa iyong pangarap na tindahan. VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Magmasid sa inyong pamayanan at itala ang iba t ibang tindahan na makikita sa pamayanan at ang uri ng kanilang mga paninda. 2. Base sa iyong naitalang tindahan, pumili ng isa at kapanayamin ang namamahala. Itanong ang sumusunod at iulat sa klase: Sino ang may-ari ng tindahan? Ano ang pangunahing paninda? Paano ipinagbibili ang mga paninda? Ano ang nagagawa ng tingiang tindahan sa kanilang pamilya? 9

29 I. NILALAMAN: Sa araling ito, pag-uusapan at iisa-isahin ang mga matagumpay na entrepreneur sa iba t ibang larangan. Tatalakayin ang pagkakatulad ng kanilang mga katangian na naging susi sa kanilang tagumpay. II. LAYUNIN: 1. Naiisa-isa ang mga kilalang entrepreneur sa iba t ibang larangan 2. Napaghahambing ang mga matagumpay na entrepreneur 3. Naisasagawa ang pangkating gawain III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: IV. PANIMULANG PAGTATASA: Matagumpay na mga Entrepreneur Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan larawan ng mga entrepreneur sa internet Itanong sa mga mag-aaral ang sumusunod: Gumagamit ka ba ng internet? Kilala mo ba ang mga nasa larawan? Alam mo ba kung ano ang kanilang nagawa kung kaya t may internet kang nagagamit ngayon? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Sino-sino ang makapagbibigay ng halimbawa ng mga website sa internet? B. PAGLALAHAD Pangkatin ang mga bata sa apat na grupo. Bumuo ng disenyo ng website gabay ang mga tanong na sumusunod: 1. Ano ang pangalan ng inyong website? 2. Bakit pinili ninyo ang pangalang ito? 3. Ano ang disenyo ng inyong website? Gumuhit ng logo. 4. Sino-sino ang gagamit ng inyong website? 10

30 C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Batay sa nabasang mga talata, isulat sa kuwaderno ang sagot. Ibigay ang mga impormasyong hinihingi ng tsart, kung saan pupunan natin ang mga hinihinging impormasyon upang lubos nating maunawaan ang ating tinalakay. Mga Entrepreneur sa Internet Kompanya Pagkakaiba Pagkakapareho D. PAGLALAHAT Pangkatin ang klase sa apat. Mag-interbyu ng sampung (10) mag-aaral sa inyong paaralan. Alamin kung anong website ang kanilang laging binibisita tuwing nag-iinternet, kolektahin ang mga datos at gumawa ng tsart o graph gamit ang computer para maidetalye ang pinakakilalang websites. Mga gabay na tanong: 1. Gumagamit ka ba ng internet? 2. Anong search engines (hal. Google, Mozilla, Firefox at Microsoft) ang iyong ginagamit tuwing nag-iinternet? 3. Nakapanood ka na ba ng video sa YouTube? 4. Nakapag-upload ka na ba ng iyong sariling video sa YouTube? 5. Mayroon ka bang profile sa Facebook? 6. Anong social networking sites pa ang iyong ginagamit sa internet? 7. Ano sa mga ito ang iyong paborito at bakit? Halimbawa ng tsart: Youtube google yahoo twitter 11

31 VI. PAGTATAYA: Isulat sa kuwaderno ang titik ng wastong sagot. 1. Si ang nagtatag ng Facebook, ang pinakasikat na social networking site na nag-umpisa sa Estados Unidos. a. Chad Hurley c. Sergey Brin b. Steve Chen d. Mark Zuckerberg 2-3. Ang nasa na estudyante at mga ay gumagamit ng Facebook para makipag-usap sa kanilang kaibigan. a. elementarya c. kolehiyo b. hayskul d. kindergarten 4. Nagsimula ang Facebook noong, sa Harvard University na nasa Cambridge, Massachusetts. a c b d Ito ay isang site kung saan puwede ng mag-upload ng profile. a. Google c. Facebook b. Yahoo d. YouTube 6. Noong Nobyembre 2006, naibenta ito sa halagang. a bilyong dolyar c. 5 bilyong dolyar b. 1.8 bilyong dolyar d bilyong dolyar 7. Sinimulan ito ng dalawang graduate student ng Stanford University. a. Yahoo c. YouTube b. Google d. Facebook 8. Ang tatlong websites ay makikita sa? a. diyaryo c. libro b. telebisyon d. internet Sino-sino ang nagtatag ng Google? a. Chad Hurley c. Sergey Brin b. Larry Page d. Jawed Kim 12

32 VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: Kompletuhin ang Venn Diagram na nasa ibaba. Batay sa tatlong talata na nabasa, talakayin ang mga katangian na kakaiba sa isang entrepreneur, o ng dalawang entrepreneur at ng kalahatan. Ilagay ito sa manila paper ipakita ito sa harapan ng klase. A. Mark Zuckerberg VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Nang dalawa Nang Tatlo C. Chad Hurley, Steven Chen and Jawed Kiram B. Larry Page at Sergey Brin Ipasaliksik sa mga bata ang iba t ibang entrepreneur sa internet at gawin itong kliping. Pangkatin sa apat ang mga estudyante, pumili ng isa at ipakilala ito sa klase gamit ang commercials na napapanood sa telebisyon. 13

33 ` I. NILALAMAN: Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang mga entrepreneur na naging matagumpay sa ating bansa. Malalaman nila ang mga katangiang taglay ng bawat entrepreneur kaya sila ay naging matagumpay. Ang mga katangiang ito ay maaaring gayahin o maging aral sa bawat estudyante kung nais nilang pasukin ang larangang ito. II. LAYUNIN: 1. Naiisa-isa ang matatagumpay na entrepreneur sa ating bansa 2. Napapahalagahan ang mga kuwento ng tagumpay na naranasan sa pamamagitan ng indibidwal at sama-samang pagkilos 3. Natutukoy ang mga pamaraang maaaring magamit para sa tagumpay III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Matagumpay na mga Entrepreneur sa Ating Bansa Sanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Kagamitan: larawan ng mga entrepreneur sa ating bansa IV. PANIMULANG PAGTATASA: Magpapakita ang guro ng mga larawan ng mga matatagumpay na entrepreneur. Kilala ba ninyo ang mga nasa larawan? Alam ba ninyo kung ano ang kanilang mga negosyo? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Sino-sino ang makapagbibigay ng iba t ibang negosyo na kanilang pagmamay-ari? 14

34 B. PAGLALAHAD Pangkatin ang mga bata sa apat na grupo. Bawat pangkat ay pipili ng isang entrepreneur na tatalakay sa Alamin Natin, ipasaliksik ang kanilang talambuhay at ipaulat ito sa klase. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ayon kay Dr. Stephen Krauss, dapat nating tandaan ang limang elemento ng tagumpay. 1. VISION marapat na ating tukuyin kung ano ang gusto nating marating sa buhay. 2. ESTRATEHIYA upang matupad natin ang ating pangarap sa buhay ay dapat na mayroon tayong malinaw na plano at tutunguhin sa ating pangarap. 3. PAGTITIWALA SA SARILI kailangan nating magkaroon ng paniniwala sa sarili nating kakayahan. Dapat nating alamin ang magaganda nating katangian na tutulong sa atin upang makamit natin ang ating pangarap sa buhay. 4. PAGTITIYAGA Kung may tiyaga, may nilaga. Ito ang kasabihan na dapat nating tandaan. Ang mga kasawian natin sa buhay ay dapat na hindi maging dahilan upang panghinaan ng loob. Ipagpatuloy natin ang pagtitiyaga dahil ito ay susi sa tagumpay. 5. PAGTUTUWID SA PAGKAKAMALI Kailangang matuto sa mga naging maling hakbang at isagawa ang mga pagtatama sa pagkakamali. May mga maidaragdag ka bang elemento na iyong natutuhan sa mga kuwentong iyong nabasa sa modyul na ito? Magbigay ng tatlo: D. PAGLALAHAT Magbigay ng limang aral na maaaring matutuhan sa iba t ibang mga kuwento ng tagumpay na natutuhan

35 VI. PAGTATAYA: A. Ipasulat sa mga mag-aaral ang titik ng wastong sagot sa malinis na papel. 1. Ito ay tumutukoy sa pagtupad ng ating gustong marating sa buhay. a. Estratehiya c. Vision b. Pagtitiwala sa Sarili d. Pagtitiyaga 2. Ito ang kasabihan na dapat nating tandaan. Ang mga kasawian natin sa buhay ay dapat na hindi maging dahilan upang panghinaan ng loob. Ipagpatuloy natin ang pagtitiyaga dahil ito ay susi sa tagumpay. a. Pagtitiyaga c. Pagtitiwala sa Sarili b. Vision d. Pagtuwid sa Pagkakamali 3. Isang katangiang maganda na tutulong sa atin upang makamit natin ang ating pangarap sa buhay. a. Vision c. Pagtitiwala sa Sarili b. Estratehiya d. Pagtitiyaga 4. Ito ay pagkatuto sa mga maling hakbang at maisasagawa ang mga pagtatama sa pagkakamali. a. Pagtitiyaga c. Pagtitiwala sa Sarili b. Vision d. Pagtutuwid sa Pagkakamali 5. Kailangan nating magkaroon ng paniniwala sa sarili nating kakayahan. Dapat nating alamin ang magaganda nating katangian na tutulong sa atin upang makamit ang ating pangarap sa buhay. a. Pagtitiyaga c. Pagtitiwala sa Sarili b. Vision d. Pagtuwid sa Pagkakamali VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ang sumusunod ay mga Pilipinong naging matagumpay sa buhay sa kabila ng kanilang kahirapan. Isulat ang pangalan ng mga Pilipinong naging matagumpay sa Hanay A na inilarawan sa Hanay B. HANAY A HANAY B Namatay ang ama ni Alfredo Yao nang 12 taon pa lamang siya. Dahil siya ang panganay sa anim na magkakapatid, kailangan niyang tumulong sa ina na isang sidewalk vendor. Naglako sila ng kaniyang ina sa sugalan ng mga Tsino. Sa kabila ng hirap, nakatapos si Yao ng elementarya at hayskul hanggang kolehiyo. Sa tulong ng mga kamag-anak, nakatapos siya ng Henry Sy engineering. 16

36 Manny Villar Nagmula sa mahirap na pamilya kaya t nang bata pa lang ay tumutulong-tulong na siya sa kanyang ina at lola para magtinda ng suka, saging, bakya, at iba pa sa palengke ng Sta. Cruz, Laguna. Noong nag-aaral pa siya, kapag bakasyon ay pumapasok din siya sa iba t ibang uri ng trabaho. Tony Tan Caktiong Socorro Ramos Pinakamayamang negosyanteng Pilipino na nagmamay-ari ng Asia Brewery, Allied Bank, Philippine Airlines, at Fortune Tobacco. Siya ay galing sa mahirap na pamilya mula sa Amoy, Fujian, China. Siya ay nagtrabaho habang nag-aaral upang masuportahan ang kaniyang pamilya. May-ari ng Jollibee. Tinaguriang Best Filipino Entrepreneur. Ipinanganak siya sa Davao. Sa tatay niyang tagaluto natutuhan ang masarap na pagkain at pagiging mapagkumbaba. Matapos ang kaniyang pag-aaral sa kolehiyo ay nagtayo siya ng tindahan ng ice cream. Naisipan niyang samahan ito ng spaghetti at tinawag niya ang kaniyang tindahan na Jollibee. Ang bee o bubuyog ay kilala sa pagiging masipag. Naniniwala siya na dapat maging masaya ang tao sa kaniyang trabaho, ito ang dahilan kung bakit Jollibee ang itinawag niya sa kaniyang tindahan. Nanggaling sa mahirap na pamilya. Nagtinda sa palengke upang mapag-aral ang sarili. Nagnegosyo sa real estate na nagbebenta ng murang bahay para sa mahihirap. Siya ang may-ari ng Camella Homes. Lucio Tan 17

37 Siya ang may-ari ng SM Malls. Nagmula sa isang mahirap na pamilya mula Xiamen, China. Nagpunta siya sa Maynila sa edad na 12 upang hanapin ang kaniyang ama. Napaluha siya nang makita ang ama sa mahirap na kalagayan. Naglako siya ng sapatos na napalago bilang shopping mall. Alfredo Yao Ang iba pang entrepreneurs ay makikita sa LM. VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Ipabasa ang sumusunod na sitwasyon. Ipasagot ang mga tanong. Nawalan ng hanapbuhay ang iyong mga magulang. Dahil kapos sa pera, laging nag-aaway ang iyong mga magulang. Sila ay nagsisisihan at nagsusumbatan kung sino ang may mali. Kapuwa sila nawalan ng lakas ng loob. Ang tatay mo ay natutong uminom ng alak habang ang nanay mo naman ay naglalabada upang may panggastos sa araw-araw. Ano ang iyong gagawin? Magbigay ng limang hakbang na iyong maisasagawa na nagpapakita ng paglalapat ng mga natutuhan mo sa mga nakaraang aralin. A. B. C. D. E. Entrep Aralin 6 ANG KAHALAGAHAN NG ENTREPRENEURSHIP I. NILALAMAN: Sa araling ito, pag-aaralan ang kahulugan at kahalagahan ng entrepreneurship. Hihimayin upang lalong maunawaan ang kahulugan at ang kahalagan nito sa larangan ng kalakalan. II. LAYUNIN: 1. Naipaliliwanag ang kahulugan ng entrepreneurship 2. Naipagmamalaki ang mga kahalagahan ng isang entrepreneur 3. Nakikilala ang sariling kakayahan na magagamit sa paghahanapbuhay 18

38 III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Batayang Aklat Ang Kahalagahan ng Entrepreneurship Kagamitan: flow chart, tape, manila paper, larawan ng mga taong nagpapakita ng kasipagan, at pagpapahalaga sa pagnenegosyo IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ano ang ginagawa ng mga nasa larawan? Ano ang tawag sa kanila? V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Ipakita sa mga mag-aaral ang flow chart. Mga tanong: 1. Sino ang bumibili ng produkto? 2. Sino ang naghahanapbuhay? Ang nagtatrabaho? 3. Sino rin ang pumipili ng produkto? B. PAGLALAHAD Ipasagot ang hinihingi sa sitwasyon. Ipaulat sa klase ang kanilang ginawa. Ipagpalagay na may kapitbahay kang may negosyo ng mga damit. Nakikita mo na maraming bumibili ng damit dahil mababa ang presyo ng mga ito. Ngunit, pagkalipas ng isang linggo, tumaas ang presyo ng mga damit. 19

39 1. Ano ang magiging epekto nito sa mga mamimili? 2. Ano sa palagay mo ang katangian ng may-ari ng tindahan? 3. Sa palagay mo, makatutulong kaya sa pagsulong ng kabuhayan ang ganitong uri ng may-ari ng tindahan? 4. Ano ang masasabi mo sa pagiging entrepreneur niya? Gusto mo ba siyang tularan? C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Magsagawa ng roundtable discussion na may isang moderator at tatlo hanggang limang mag-aaral na magpapalitan ng mga ideya at opinyon ukol sa paksang, Ang Kahalagahan ng Entrepreneurship. Mga gabay na tanong: 1. Ano ang entrepreneurship? 2. Bakit mahalaga ang pagiging entrepreneur? 3. Anong mga katangian ang dapat isalang-alang ng isang entrepreneur? D. PAGLALAHAT Matapos ang talakayan, ipaulat sa bawat grupo ang napag-usapan sa pamamagitan ng sumusunod: 1. magpapakita ng dula-dulaan ang unang grupo 2. magpapantomina ang pangalawang grupo 3. magra-rap ang pangatlong grupo 4. gagawa ng advertisement ang pang-apat na grupo VI. PAGTATAYA: Ipangkat ang mga mag-aaral sa tatlong grupo. Papiliin sa Gawain-Kard ang bawat pangkat gamit ang gabay na tanong at gawain: Alin sa sumusunod ang kaya mong tularan o gawin? Paano mo ito gagawin? Kard A: Kard B: Kard C: Pagtitinda at pagpapakilala ng mga bagong produkto sa pamilihan. Pagsisikap para makatapos ng pag-aaral sa kabila ng kahirapan upang maging huwarang entrepreneur Paglikha at pagsasaliksik ng bagong produkto VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ilarawan mo ang iyong sarili bilang isang taong may kasanayan sa pamamahala. Gumawa ng collage gamit ang mga larawan ng iba t ibang entrepreneur. Ilagay sa iyong portfolio. 20

40 VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Pangkatin ang mga mag-aaral sa dalawa. Sabihin sa mga mag-aaral na bilang mga entrepreneur, bigyan ng halaga ang mga bagay na maaaring gamitin sa laro. isulat sa pisara ang mga halimbawa: 1 pc. panyo Php pc. lapis Php. 5 1 pc. red ballpen Php. 8 1 pc. pad paper Php. 1 Atbp. Dalhin ang mga bagay sa harap at ipakita ito sa guro sa pamamagitan ng lider ng pangkat. Ipapakita sa guro ang mga bagay na mayroon ang bawat kasapi ng pangkat. Bilangin ang mga bagay na nakuha ng pangkat at ang katumbas na halaga ng kabuuang mga bagay na nakuha. Maaaring limang bagay o mahigit pa ang gagamitin sa laro. Ang makakakuha ng pinakamataas na halaga ang siyang mananalo. I. NILALAMAN: Tatalakayin sa araling ito, ang kahulugan at kahalagahan ng Information and Communication Technology (ICT). Dito, ipaliliwanag ang mga dapat isaalang-alang para sa ligtas at responsableng paggamit ng computer, internet, at . Kaugnay nito, ang mga mag-aaral ay gagabayang makabuo ng mga patakaran sa paggamit nito. II. LAYUNIN: 1. Nabibigyang-kahulugan ang ICT at ang kahalagahan nito 2. Naipaliliwanag ang mga panuntunan sa paggamit ng computer, internet, at 3. Nakabubuo ng mga patakarang dapat sundin para sa ligtas at responsableng paggamit ng computer, internet, at 21

41 III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Kahulugan at Kahalagahan ng ICT Panuntunan sa Paggamit ng Computer, Internet, at Sanggunian: K to 12 - EPP4IE Oc - 5 Kagamitan: IV. PANIMULANG PAGTATASA: computer, internet access, manila paper, pentel pen, krayola, bond paper, lapis, scotch tape Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa LM. V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga Gabay na Tanong sa Alamin Natin. Gabay na Tanong: 1.1 Ano-ano ang nakikitang kagamitan sa bahay, paaralan, at mga lugar-pasyalan na produkto ng makabagong teknolohiya? 1.2 Makatutulong ba ang pagkakaroon ng mga kagamitang ito? Bakit? 2. Itala ang mga sagot ng mag-aaral sa pisara. Tanggapin lahat ang sagot ng mga mag-aaral. 3. Iugnay ito sa paksang tatalakayin sa LM. B. PAGLALAHAD Gawain A: Tseklist sa Tamang Posisyon sa Paggamit ng Computer 1. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo. 2. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsasagawa ng Gawain A sa LM. 3. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang magawa ang mga pamantayan. 4. Ipasagot ang tseklist ukol sa mga pamantayan ng wastong paggamit ng computer sa LM. 5. Isulat sa pisara ang mga sagot ng mag-aaral. 6. Tanggapin lahat ang sagot ng mga mag-aaral. Gawain B: Mag-Skit Tayo 1. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo. 2. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsasagawa ng Gawain B sa LM. 3. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang magawa nila ang skit tungkol sa sumusunod: 22

42 Pangkat 1 at 2: Responsableng Paggamit ng Computer Pangkat 3 at 4: Responsableng Paggamit ng Internet Pangkat 5 at 6: Responsableng Paggamit ng 4. Ipakikita ng bawat pangkat ang skit na nabuo. Gawain C: Mga Gabay sa Ligtas at Responsableng Paggamit ng Internet 1. Mula sa talakayan at sa mga naunang gawain, ang mga magaaral ay magtatala ng mahahalagang paalala para sa ligtas at responsableng paggamit ng internet gamit ang graphic organizer sa LM. 2. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang magawa ang graphic organizer. 3. Isulat sa pisara ang mga sagot ng mag-aaral. Tanggapin lahat ang sagot ng mag-aaral. Gawain D: Patakarang Gagawin Natin Dapat Nating Sundin Ipabasa at ipaliwanag ang Mga Alituntunin sa Ligtas at Responsableng Paggamit ng Computer. Ito ay dapat nakasulat sa visual aids. 2. Pangkatin ang klase sa anim na grupo. 3. Bigyan ng mga materyales na gagamitin ang bawat grupo tulad ng manila paper, pentel pen, krayola, at lapis. 4. Mula sa nabasang alituntunin, ang bawat grupo ay gagawa ng Patakaran sa Paggamit ng Computer Laboratory (Lab). Maaaring 3 hanggang 5 lamang bawat patakaran. 5. Iuulat ng bawat lider ang kanilang nabuong patakaran hanggang sa makapag-ulat ang lahat ng mag-aaral. 6. Gagawa ng pangkalahatang Patakaran sa Paggamit ng Computer Lab. ang klase mula sa ulat ng mga grupo na papatnubayan ng guro. 7. Ipasulat ito sa kartolina at lagyan ng mga disenyo. VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral, ang gawain sa Pagtatasa (Kaya Mo Na Ba?) sa LM. VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magpasaliksik sa aklatan o iba pang pagkukunang-impormasyon tungkol sa . KARAGDAGANG SANGGUNIAN: 23

43 ICT Aralin 8 ANG MGA PANGANIB NA DULOT NG MALWARE AT COMPUTER VIRUS I. NILALAMAN: Tatalakayin sa araling ito ang kahulugan at uri ng malware at virus. Ang araling ito ang magbibigay ng kakayahan sa mga mag-aaral na matukoy ang mga sintomas ng malware at virus na nakapasok sa computer. Matututuhan din ang mga dahilan ng pagkakaroon nito sa computer at kung paano ito maiiwasan. II. LAYUNIN: 1. Nabibigyang kahulugan ang malware at computer virus 2. Natutukoy kung ang isang computer ay may malware at computer virus 3. Naipaliliwanag ang mga dahilan kung bakit nagkakaroon ng computer virus 4. Naisa-isa ang mga paraan kung paano maiwasan at tanggalin ang malware at computer virus III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Malware at Computer Virus Sanggunian: K to 12 EPP4IE Oh 16 Kagamitan: computer, internet access, manila paper, pentel pen, Krayola, bond paper, lapis, scotch tape IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa Kasanayan sa Computer Virus at Malware sa LM. V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga Gabay na Tanong sa Alamin Natin sa LM. 2. Itala ang mga sagot ng mag-aaral sa pisara. Tanggapin lahat ang sagot ng mga ito. 3. Iugnay ito sa paksang tatalakayin, ang Malware at Computer Virus. 24

44 Mula sa sagot ng mga mag-aaral ay talakayin ang sumusunod sa LM: kahulugan ng malware uri ng malware paraan ng pagkalat ng malware B. PAGLALAHAD Gawain A. Malware... Iwasan! 1. Ipagawa ang Gawain A: Malware... Iwasan! sa LM. 2. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo. 3. Sa pangunguna ng lider, ang bawat grupo ay mag-uusapusap tungkol sa mga paraan ng pag-iwas sa pagkakaroon ng malware. 4. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsagawa ng Gawain B sa LM. 5. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang makapag-isip. 6. Ipasulat sa mga mag-aaral ang kanilang output sa pisara at pag-usapan sa klase. 7. Mula sa sagot ng mga mag-aaral ay talakayin ang sumusunod: Mga Paraan sa Pag-iwas ng Pagkakaroon ng Malware. Gawain B. Pag-usapan Natin! 1. Bumuo ng anim na pangkat. Papiliin ng lider ang bawat pangkat. 2. Talakayin ang mga Dahilan sa Pagkakaroon ng Computer Virus at Malware. Wala o mahinang anti-virus. Pagrehistro sa mga kahina-hinalang website. Pagbubukas ng attachment galing sa isang o mensahe na hindi alam ang pinanggalingan o hindi kilala ang sender. Panonood ng malalaswang panoorin sa internet. Pagda-download ng mga dokumento o ilegal na kopya ng kanta, pelikula, o mga palabas mula sa internet. Pag-iinstall o paglalagay ng mga libreng program o toolbar ng mga browser. 3. Bigyan ng maliliit na strip o maliliit na ginupit na kartolina ang bawat grupo. 4. Ipakita ang diagram ng Mga Dahilan ng Pagkakaroon ng Computer Virus at Malware sa LM. 5. Isusulat ng lider sa maliliit na ginupit o strip na kartolina ang sagot na hinihingi sa diagram at ididikit ito. 6. Siguraduhing di na magdidikit ng parehong sagot. 7. Talakayin pa ang paksa kung may mga tanong pa ang mga magaaral. 25

45 Gawain C. Puwede o Di-puwede? 1. Isa-isahing basahin ang mga nakatala sa LM. 2. Gamit ang dating binuong pangkat ng mag-aaral, ipasagot sa kanila ang mga nakatala sa gawain ayon sa panuto. 3. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM. Gawin D. Mag-scan Tayo! 1. Gamit ang mga nakuhang kaalaman sa aralin, ipagawa ang Gawin Natin: Mag-scan Tayo sa LM. 2. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo. 3. Sa pangunguna ng lider, ang bawat pangkat ay mag-uusap-usap ukol sa pagsasagawa ng gawain. 4. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsasagawa ng Gawain D. 5. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang makapaghanda sa Gawin Natin. (Ang mga computer na gagamitin ay ihahanda at ibibigay ng guro.) VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang pagtataya sa LM. VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN. Pagsaliksikin ang mga mag-aaral ng iba t ibang anti-virus software. Ipasulat ang mga ito sa kanilang kuwaderno. KARAGDAGANG SANGGUNIAN:

46 I. NILALAMAN: Sa paksang ito, ay tatalakayin ang Information and Communication Technology o ICT, ang mga kapakinabangang dulot nito gaya ng mas malawak na komunikasyon at mas epektibong pangangalap ng impormasyon gamit ang computer at internet. II. LAYUNIN: 1. Naipaliwanag ang kaalaman tungkol sa computer, internet, at ICT 2. Naintindihan ang mga kapakinabangan ng Information and Communication Technology 3. Napahalagahan ang ICT sa pangangalap ng impormasyon III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pangangalap ng Impormasyon Sanggunian: EPP 4 Modyul, K to 12 EPP4IE-0d-8 Kagamitan: powerpoint presentation, kartolina, lumang diyaryo, magazines, brochures, pentel pen, gunting, at pandikit IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang (Taglay mo na ba?) sa LM V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Pasagutan ang Gawain A: Makabagong Teknolohiya sa LM. Sa unang larawan, maaaring magbigay ng maikling paglalahad tungkol sa pangunahing bahagi ng computer tulad ng mouse, keyboard, monitor, CPU, atbp. (Kung sa tingin ng guro ay kinakailangan ng mag-aaral.) 2. Magkakaroon ng maikling talakayan ang mga mag-aaral kaugnay ng sumusunod na panggabay na tanong: Sa tingin mo ba, mahalagang matutuhan ang paggamit sa makabagong teknolohiya? Bakit? Sa palagay mo ba maiiwasan pa natin ang paggamit ng ICT tools sa kasalukuyang panahon? 27

47 B. PAGLALAHAD 1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng sumusunod na tanong sa LM. Ano ang computer, internet at Information and Communication Technology? Paano tayo matutulungan ng mga makabagong teknolohiyang ito sa pangangalap ng iba t ibang uri ng impormasyon? 2. Gawain B: Artista Ka Na! (LM) a. Pangkatin ang klase sa apat. b. Kailangan maghanda ng skit o maikling dula ang bawat pangkat tungkol sa iba t ibang kapakinabangan ng ICT. c. Magkakaroon ng maikling talakayan ang mga mag-aaral sa sumusunod na panggabay na tanong: Anong kapakinabangan ng ICT ang ipinakita sa inyong maikling dula? Bakit ito ang napili ng inyong grupo? Sa paanong paraan nakatutulong ang ICT sa pangangalap ng makabuluhang impormasyon? d. Bigyang-diin ang kahalagahan ng ICT sa pangangalap ng iba t ibang uri ng impormasyon sa LM. 3. Ipagawa ang sumusunod: a. Gamitin ang naunang pangkatan ng klase. b. Pagdalahin ang bawat pangkat ng mga lumang diyaryo, brochures, magazines, gunting, at pandikit. c. Kailangang makabuo ang bawat pangkat ng collage na nagpapakita ng mga kahalagahan ng Information and Communication Technology. 4. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM. VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang Subukin Mo sa LM. Susi sa Pagwawasto: 1. B 3. D 5. E 2. A 4. C Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba na nasa LM. 28

48 VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: MAGSULAT TAYO! Pagsulatin ang mga mag-aaral ng maikling sanaysay tungkol sa kahalagahan ng Information and Communication Technology sa pangangalap ng mga makabuluhang impormasyon. Panayam sa mga Gumagamit ng Computer Pag-interbyuhin ng ilang kustomer sa isang computer shop o internet café ang mga mag-aaral upang sagutin ang sumusunod na katanungan: Bakit kailangan mong pumunta sa computer shop? Sa tingin mo, mahalaga ba ang computer at internet? Bakit? Sa papaanong paraan mo magagamit nang wasto ang mga teknolohiyang ito? Ibahagi ang resulta ng panayam sa klase. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: British Broadcasting Corporation. The Impact of ICT on Society. Nakalap noong July 17, 2014 mula sa ( history_impact_ict/impact_ict_society/revision/1/) Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix Publishing House. I. NILALAMAN: Tatalakayin sa araling ito ang computer file system. Magpapaliwanag ito ng mga pamamaraan upang maisaayos at maimbak ang mga files sa ating computer tulad ng kung paano mag-save ng file at gumawa ng folders at sub-folders, maglipat ng file at folder at mag-delete ng mga di na kailangang dokumento. II. LAYUNIN: 1. Naipaliliwanag ang konsepto ng computer file system 2. Nakikilala ang mga bahagi ng isang computer file system 3. Nakagagamit ng computer file system sa pagsasaayos at pagsave ng mga files 29

49 III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Ang Computer File System Sanggunian: K to 12 EPP4IE-0e-9 Kagamitan: powerpoint presentation, computer, mga files ng larawan Paalala: IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ang mga printscreen sa visual guide na nasa LM ay maaaring magbago batay sa gamit na operating system. Ipasagot sa mga mag-aaral ang Kaya Mo Na Ba sa LM. V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Ipabasa ang kuwentong Ang Masinop na si Martha sa Alamin Natin sa LM. 2. Magkakaroon ng maikling talakayan ang mag-aaral sa sumusunod na panggabay na tanong: Paano naisasaayos nang mabuti ni Martha ang kaniyang gamit sa pag-aaral? Sa tingin mo ba ay mahihirapan siyang hanapin ang kaniyang mga gamit sa pag-aaral? Bakit? Bakit mahalaga ang maging masinop sa mga gamit at files sa pag-aaral? Paano naman kaya natin maisasaayos ang mga files sa ating computer? B. PAGLALAHAD 1. Ilahad ang aralin sa LM sa pamamagitan ng sumusunod na susing tanong: a. Ano ang computer file system? b. Ano ang kaibahan ng soft copy sa hard copy? c. Paano natin maisasaayos ang pag-iimbak ng files sa tulong ng file system? 2. Ipagawa ang sumusunod na gawain (LM): Gawain A: Paggawa ng Folder Gawain B: Paggawa ng Subfolder Gawain C: Pag-save ng File sa Folder at Subfolder (Optional: Gawin lamang ang Gawain C kung may oras pa para rito.) Gawain D: Pag-Copy at Pag-Paste ng File sa Folder Gawain E: Pag-Delete ng File 30

50 Gabayan ang mga mag-aaral sa paggawa ng folder, subfolder, at pag-save ng mga files. 3. Ipagawa ang Gawin Natin (LM). Gawain F: Paggawa ng Subfolders Gawain G: Paglipat ng File sa Ibang Folder 4. Bigyang-diin ang kaisipan sa paglalahat sa LM. VI. PAGTATAYA: (Tandaan/Pagpapalalim/Repleksiyon) 1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang Pagtataya sa LM. Susi sa Pagwawasto: 1) B 4) B 2) A 5) D 3) A 2. Pasagutan ang Pangwakas na Pagtatasa (Kaya Mo Na Ba). VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Ipasagot sa mga mag-aaral ang kahalagahan ng computer file system. Kahalagahan ng Computer File System Atasan ang bawat pangkat sa klase na magsagawa ng isang panayam sa limang taong nagtatrabaho sa opisina. Gamitin ang sumusunod na mga panggabay na tanong upang malaman kung paano nila nagagamit ang computer file system sa kanilang mga gawain. Bakit kailangang magtamo ng kasanayan sa pagsasaayos ng mga files gamit ang computer file system? Sa paanong paraan nagagamit ang computer file system upang maging produktibo sa trabaho? Magsagawa ng ulat tungkol sa mga nakalap na impormasyon mula sa pakikipanayam. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Litigation Response Plan for Corporations. (2014). 10 Types of Computer Files. nakalap noong July 20, 2014 mula sa litigationresponseplan.com/default.aspx?tabid=6596 Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix Publishing House. 31

51 ICT Aralin 11 PANANALIKSIK GAMIT ANG INTERNET I. NILALAMAN: Sa araling ito, ay lilinangin ng mga mag-aaral ang kanilang kaalaman at kasanayan sa pananaliksik gamit ang internet at sa tulong ng mga web browsers at search engines. Tatalakayin din ang mga pamamaraan kung paano magiging matalino sa pananaliksik gamit ang keywords. II. LAYUNIN: 1. Nailalarawan ang web browsers at search engines 2. Nakikilala ang iba t ibang katangian ng web browsers at search engines 3. Nakapagsasaliksik gamit ang web browsers at search engines 4. Nakapamimili ng tamang keywords para sa paksang nais saliksikin III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pananaliksik Gamit ang Web Browser at Search Engine Sanggunian: EPP 4 Modyul K to 12 EPP4IE-0e-10 Kagamitan: powerpoint presentation, mga computer, internet, komiks Paalala: Ang mga printscreen sa visual guide na nasa LM ay maaaring magbago batay sa gamit na bersiyon ng web browser at search engine. IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa LM. V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Ipabasa ang komiks na, Ang Ulat ni Marlon sa LM. 2. Magkaroon ng maikling talakayan batay sa sumusunod na gabay na tanong: Ilagay ang iyong sarili sa sitwasyon ni Marlon. Handa ka bang tanggapin ang ganitong hamon? Naranasan mo na ba ang magsaliksik gamit ang computer at internet? Bakit kailangang matutuhan ang kasanayan sa pangangalap 32

52 ng impormasyon gamit ang computer at internet? B. PAGLALAHAD 1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng sumusunod na susing tanong: a. Ano ang web browser at search engine? b. Ano ang mga pinakamadalas gamiting web browsers at search engines? c. Paano tayo makapagsasaliksik gamit ang web browsers at search engines? 2. Gamit ang PowerPoint Presentation, ipakita sa mga mag-aaral ang iba t ibang bahagi ng web browsers at search engine. 3. Magkaroon ng talakayan tungkol sa epektibong pananaliksik gamit ang keywords sa internet (smart keyword searching). 4. Kasama ang mga mag-aaral, bumuo ng panuntunan para sa mas epektibong pananaliksik gamit ang search engine. 5. Ipagawa ang Gawain A: Magsaliksik Gamit Ang Web Browser at Internet 6. Ipagawa ang Gawin Natin sa LM. Gawain B: Magsaliksik Tayo! Gabayan ang mga mag-aaral sa kanilang pagsasaliksik. Magkaroon ng pagbabahagi sa klase tungkol sa naging resulta ng pagsasaliksik. 7. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM. 8. Ipagawa ang mga karagdagang Gawain sa LM. VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: A. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM. Susi sa Pagwawasto: 1) Search engine 3) Google Chrome 5) Panipi 2) Web browser 4) Search field o search box B. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM. VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod: Trivia Trivia Ipasagot ang sumusunod na tanong gamit ang search engine. 1. Sino ang ikawalong presidente ng Republika ng Pilipinas? 2. Ano ang ibig sabihin ng RSVP? 3. Ilan ang kulay ng watawat ng bansang Thailand? 33

53 4. Saan matatagpuan ang mga tarsier? 5. Sino ang kasalukuyang Kalihim ng Kagawaran ng Edukasyon sa Pilipinas? Mga Bansa sa Asya Gamit ang iyong kasanayan sa pananaliksik at sa tulong ng web browser at search engine, punan ang sumusunod na talaan: Bansa Kapital Wika Pera Malaysia South Korea Vietnam KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix Publishing House. Google Tutor (n.d.). Understanding the Search Results Page. nakuha mula sa understanding-the-search-results-page/ I. NILALAMAN: Ang World Wide Web (www) na binubuo ng magkakaugnay na websites, ay mayaman sa impormasyon. Kailangan lamang na maging matalino sa pagsasaliksik ng makabuluhang impormasyon. Ang araling ito ay makatutulong sa mga mag-aaral upang makapangalap ng makabuluhang impormasyong may kaugnayan sa kanilang sinasaliksik. Layunin din ng aralin na ito ang maipaalam sa mga mag-aaral kung ano ang mga katangian ng isang mabuting website. II. LAYUNIN: 1. Naipaliliwanag ang ugnayan at kaibahan ng web page, website, at World Wide Web 2. Natutukoy ang mga katangian ng isang kapaki-pakinabang na website 3. Nakagagamit ng websites sa pangangalap ng impormasyon III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Pangangalap ng Impormasyon sa mga Website EPP 4 Modyul K to 12 EPP4IE-0f-11 34

54 Kagamitan: IV. PANIMULANG PAGTATASA: powerpoint presentation, computer, internet, manila paper, kartolina Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa LM V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Ipagawa ang pangkatang gawain. Gawain A: Educational Websites sa LM. 2. Pangkatin ang klase sa lima. Pipili ng lider bawat pangkat. 3. Ipabisita ang sumusunod na websites sa bawat pangkat: Pangkat 1: ABCya ( Pangkat 2: Multiplication.com ( Pangkat 3: Scholastic s The Stacks: Games ( Pangkat 4: FunBrain ( Pangkat 5: Disney Games ( 4. Ang bawat lider ay magsasagawa ng maikling ulat batay sa sumusunod na gabay na tanong: Ano ang mga pamantayang ginamit ng inyong grupo upang masabing ang website ay mabuti o hindi? Ano ang gamit ng website? Makatutulong ba ang website sa inyong pag-aaral upang higit pang matuto? Muli ba kayong bibisita sa website na ito kung may pagkakataon? Bakit? B. PAGLALAHAD 1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng sumusunod na susing tanong: Ano ang kaibahan ng web page, website, at World Wide Web? Paano makikilala ang mabuting websites para sa atin? Paano makakukuha ng makabuluhang impormasyon sa websites? 2. Magkaroon ng malayang talakayan tungkol sa mga pamantayan ng isang mabuting website. 3. Ipagawa ang Gawain B: Mga Katangian ng Mabuting Website sa LM. 4. Ipagawa ang Gawin Natin sa LM. Gawain C: Pagkilala sa Gamit ng Website 35

55 5. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM. VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang Pagtataya sa LM. Susi sa Pagwawasto 1) T 2) M 3) T 4) T 5) M Pasagutan ang Pangwakas na Pagtatasa LM. VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Suriin Ang Website! Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na pagsusuri. Iguhit sa hanay na hatol ang masayang mukha J kung pasado ang site at malungkot na mukha L naman kung hindi. Pangalan ng Website: URL Address: Mag-aaral: 1. Malinaw ang mga impormasyong nakasulat. 2. Nailahad nang malinaw ang layunin ng website. 3. May malinaw na paliwanag ang mga larawan. 4. Naiintindihan ang font na ginamit. 5. Hindi nakaaabala sa pagbabasa ang mga kulay at disenyong ginamit. 6. Gumagana lahat ng links. Hatol 7. Mabilis ang pagkarga ng website. 8. Makabuluhan ang impormasyong makukuha sa website. 9. Madaling malaman kung sino ang gumawa ng website. 10. Tiyak na babalik ang sinumang bumisita sa website na ito. 36

56 KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix Publishing House. Porta, M. (13 April 2009). Success Designs LLC. Eight Characteristics of a Good Website. nakalap mula sa ( articles/entry/characteristics-of-a-good-website) Cornell University Library (18 September 1998). Five Criteria for Evaluating Web Pages. Nakalap mula sa cornell.edu/ref/research/webcrit.html I. NILALAMAN: Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang mga hakbang sa pag-download ng iba t ibang uri ng files gaya ng tekstuwal na impormasyon, mga imahen, audio at video files. Tatalakayin din ang mga pamamaraan kung paano mabibigyang pagkilala ang mga orihinal na awtor ng mga akdang nais hiramin o gamitin. II. LAYUNIN: 1. Naipaliliwanang ang proseso ng pag-download ng files mula sa internet 2. Napapahalagahan ang copyright o karapatan ng mga orihinal na awtor ng anumang akdang nakalathala sa internet III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pag-download ng mga Impormasyong Nakalap Sanggunian : K to 12 EPP4IE-0f-12 Kagamitan: powerpoint presentation, computer, internet, LCD projector, speakers Paalala: Ang mga screenshot sa visual guide na nasa LM ay maaaring magbago batay sa ginagamit na operating system. IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa LM 37

57 V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Gawain A: Pagpapakita ng mga Downloaded Files Pagpapakita ng video file na na-download mula sa YouTube Pagpaparinig ng audio file na na-download mula sa Sound Cloud Pagbasa ng isang siniping tula mula sa isang blogger 2. Ipasagot ang sumusunod na panggabay na tanong: Ano-ano ang uri ng files ang ipinakita o ipinarinig sa inyo? Sa paanong paraan tayo makapagsasaliksik ng ganitong files? Bakit mahalaga ang ICT sa pangangalap at pagbabahagi ng ganitong impormasyon? B. PAGLALAHAD 1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng sumusunod na susing tanong: Ano ang pag-download? Ano ang pag-upload? Ano-ano ang iba t ibang uri ng impormasyong maaaring makalap sa internet? Paano makakakopya o makakapag-download ng files mula sa internet? 2. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsasagawa ng sumusunod na gawain sa LM: Gawain B: Pag-download ng Text File Gawain C: Pag-download ng Audio File Gawain D: Pag-download ng Video File PAALALA: Gabayang mabuti ang mga mag-aaral sa pananaliksik gamit ang internet. Ipaliwanag din sa kanila ang tungkol sa babala na nasa LM. 3. Magkaroon ng maikling talakayan tungkol sa batas sa copyright, at mga pamamaraan sa pagkilala o sitasyon (citation) sa akda ng iba. 4. Ipagawa ang Gawin Natin Gawain E: Pangkatang Pag-uulat Tungkol sa Matagumpay na Pilipinong Entrepreneur Gawain F: Pagkilala sa Gamit ng Website 5. Bigyang-diin ang kaisipan sa paglalahat sa LM. 38

58 VI. PAGTATAYA: A. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM. Susi sa Pagwawasto 1) B 2) A 3) B 4) A 5) C B. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM. (Bilangin ang mga mag-aaral na nagkulang sa mga kasanayang nabanggit. Tukuyin kung anong mga kasanayan ang di nila natutuhan at bigyan ng mga karagdagang gawain o reinforcement activities hanggang sa ganap na matutuhan ito.) VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Karagdagang pagsasanay ng mag-aaral ang gawaing ito upang mahasa ang kanilang kasanayan sa pagbibigay ng tamang pagkilala/ citation, at pagpapahalaga o respeto sa mga awtor. Gawain A: Pagbibigay Pagkilala (Citation) Ipabisita ang sumusunod na webpages at bigyan ng tamang pagkilala ang awtor: Pangalan ng Website: Tsipinoy (Blog) URL Address: Pagkilala (Citation): Pangalan ng Website: Life Shares (The other side of louieison.com) URL Address: Pagkilala (Citation): Gawain B: Pagbibigay-Galang sa mga Orihinal na Awtor Ipabasa ang sumusunod na pagkilala/citation at ipasulat sa mag-aaral ang opinyon tungkol dito. 39

59 KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Computer Hope. (2014). How do I download a file from the Internet?. Retrieved from Esteban, C. P. (2010).The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix Publishing House. I. NILALAMAN: Ang mga ulat tungkol sa tekstuwal at numerikal na impormasyon ay mas madaling mauunawaan kung gagamit ng mga table at tsart. Sa araling ito, malilinang ng mga mag-aaral ang kanilang kaalaman at kasanayan sa paggawa at pagpormat ng mga table at tsart gamit ang word processing application. II. LAYUNIN: 1. Naipaliliwanag ang gamit ng table at tsart 2. Nakagagawa ng table at tsart sa pamamagitan ng word processor 3. Natutukoy ang kahalagahan ng mga table at tsart para sa mas epektibong pagsasaayos ng datos at impormasyon III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Word Processing Application 40

60 Sanggunian: Modyul at Aralin K to 12 EPP4IE-0dg-13 Kagamitan: powerpoint presentation, computer, word processing tool, mga larawan Paalala: Ang mga screenshot sa visual guide na nasa LM ay maaaring magbago batay sa gamit na bersiyon ng word processing application. IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang tungkol sa paggawa ng table at tsart gamit ang word processing application sa LM. V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Ipabasa ang kuwento nina Fely at Shirley. 2. Ipasagot ang mga panggabay na tanong sa Alamin Natin sa LM. Panggabay na Tanong: Sa tingin mo ba ay makatutulong kina Fely at Shirley ang paggawa ng table at tsart ng kanilang mga kinita sa limang araw na pagtitinda? Sa paanong paraan makatutulong sa kanila ang table at tsart na ito? 3. Tanggapin ang lahat ng sagot ng mga mag-aaral. 4. Iugnay ang kanilang mga sagot sa paksang tatalakayin: Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Word Processing Application. B. PAGLALAHAD 1. Talakayin ang gamit ng table at tsart sa pagsasaayos at pagsusuri ng mga numerikal at tekstuwal na impormasyon. 2. Magpakita ng mga larawan ng iba t ibang uri ng tsart. 3. Ipagawa ang sumusunod na gawain. Gabayan ang mga magaaral sa pagggawa ng table at tsart gamit ang word processing application. Gawain A: Paggawa ng Table Gawain B: Pagpormat ng Table Gawain C: Paggawa ng Tsart Gawain D: Pagbabago ng mga Properties ng Tsart 4. Ipagawa ang Gawin Natin: Pagplano ng mga Gastusin para sa Negosyo: 41

61 VI. PAGTATAYA: a. Mag-isip ng negosyong nais mong itayo sa hinaharap. Gumawa ng plano ng mga gastusin. b. Gawan ito ng table at pie chart. Ipormat ang table at tsart upang mas maging maganda ang output. 5. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM. Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: a. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM. b. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM. VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Ang Badyet Ano-ano ang pinagkakagastusan mo o ng iyong pamilya? Gumawa ng isang linggong badyet tungkol dito. Gawan ng table at pie chart ang nabuong badyet. Ipormat din ang table at tsart upang mas maging maganda ang output. Ang mga Iskor ni Dino Masinop na itinatala ni Dino ang mga nakuhang puntos sa mga pagsusulit mula noong unang markahan (tingnan sa ibaba ang datos na itinala ni Dino). Tulungan si Dino na gumawa ng table at line chart upang malaman kung nagkaroon siya ng pag-unlad. Ipormat ang table at tsart upang mas maging maganda ang output. Asignatura Unang Ikalawang Markahan Markahan Filipino English Math Science EPP AP MSEP ESP KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix Publishing House Navarro, L. A. (2007). Spreadsheets and Databases. Philippines: Jemma, Inc. Garcia, N. B., Salac J. S., Jardolin, F. E., Orlanda, J., & Tayag, M. I. (2004). Word Processing and Presentation Making. Valenzuela City: BookChoice Publishing. 42

62 ICT Aralin 15 PAGGAWA NG TABLE AT TSART GAMIT ANG SPREADSHEET TOOL I. NILALAMAN: Ang electronic spreadsheet ay isa ring software na maaaring makatulong sa atin sa pagsusuri at pagsasaayos ng mga numerikal at tekstuwal na impormasyon. Sa araling ito ay pagtutuunan naman ng pansin kung paano gumawa at mag-format ng mga table at tsart gamit ang electronic spreadsheet. II. LAYUNIN: 1. Nakagagamit ng spreadsheet application upang makagawa ng table at tsart 2. Naisasaayos ang mga tsart sa pamamagitan ng design, layout, at format properties ng mga ito III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Electronic Spreadsheet Sanggunian: Modyul, Aralin K to 12 EPP4IE-0dg-14 Kagamitan: powerpoint presentation, computer, word processing tool, picture puzzle, makukulay na kartolina Paalala: Ang mga screenshot sa visual guide na nasa LM ay maaaring magbago batay sa gamit na operating system (OS). IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang tungkol sa paggawa ng table at tsart gamit ang electronic spreadsheet tool sa LM. 43

63 V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang Picture Puzzle sa Alamin Natin sa LM. 2. Ipasagot ang sumusunod na panggabay na tanong: Panggabay na Tanong: Ano ang iyong sagot sa dalawang Picture Puzzle? Magbigay ng mga halimbawa para sa dalawang uri ng impormasyong ito. 3. Tanggaping lahat ang sagot ng mga mag-aaral. 4. Iugnay ang kanilang mga sagot sa paksang tatalakayin: Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Electronic Spreadsheet. B. PAGLALAHAD 1. Talakayin ang mga bahagi ng isang electronic spreadsheet tool. 2. Isagawa ang sumusunod na gawain. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagggawa ng table at tsart gamit ang electronic spreadsheet: Gawain A: Paggawa ng Table sa Spreadsheet Gawain B: Pag-format ng Table sa Spreadsheet Gawain C: Paggawa ng Tsart sa Spreadsheet Gawain D: Pag-format ng Tsart sa Spreadsheet 3. Ipagawa ang Gawin Natin: Magsiyasat Tayo! a. Bumuo ng limang pangkat sa klase. b. Ang bawat pangkat ay magsasagawa ng pagsisiyasat sa presyo ng mga bilihin o serbisyo sa sumusunod na pamilihan o negosyo. (Bigyan ng patnubay o paalala ang mga mag-aaral sa gawaing ito. Ito ay pawang mungkahi lamang. Maaari itong magbago depende kung ano ang mayroon sa pamayanan.) Unang Pangkat Palengke (Wet Market) Pangalawang Pangkat Department Store (Dry Market) Pangatlong Pangkat Beauty Parlor Pang-apat na Pangkat Dress Shop Panlimang Pangkat Hardware Store c. Gumawa ng table at tsart sa mga datos na nakuha. d. I-format ang table at tsart upang mas maging kaaya-aya. e. Pumili ng kasapi na mag-uulat. Ipresinta sa klase ang mga datos na iniayos sa table at tsart. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM. 44

64 VI. PAGTATAYA: A. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM. Susi sa Pagwawasto: 1) B 3) A 2) D 4) C 5) E B. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM. (Bilangin ang mga mag-aaral na nagkulang sa mga kasanayang nabanggit. Tukuyin kung anong mga kasanayan ang di nila natutuhan at bigyan ng mga karagdagang gawain o reinforcement activities hanggang sa ganap na matutuhan ito.) VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Ipagawa ang mga gawain sa Magbadyet Tayo! sa LM. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix Publishing House. Navarro, L. A. (2007). Spreadsheets and Databases. Philippines: Jemma Inc. Garcia, N. B., Salac J. S., Jardolin, F. E., Orlanda, J., & Tayag, M. I. (2004). Spreadsheet with Application. Valenzuela City: BookChoice Publishing. ICT Aralin 16 PAG-SORT AT PAG-FILTER NG IMPORMASYON I. NILALAMAN: Sa araling ito, ay lilinangin ang kaalaman at kasanayan ng mga magaaral sa pag-sort at pag-filter ng numerikal at tekstuwal na impormasyon. Gamit ang aplikasyon sa electronic spreadsheet, ang mga pamamaraan sa pagsasaayos at pagsasala ng impormasyon ay isasagawa gamit ang sort at filter command. II. LAYUNIN: 1. Naipaliliwanag ang proseso ng pag-sort at pag-filter ng impormasyon 2. Nakagagamit ng spreadsheet sa pag-sort at pag-filter ng impormasyon 45

65 III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pag-sort at Pag-filter ng Impormasyon Sanggunian: Modyul, Aralin K to 12 EPP4IE-0dg-15 Kagamitan: powerpoint presentation, mga computer, electronic spreadsheet tool, bakery.xlsx file, listahan ng produkto at presyo para sa Pagsubok A, listahan ng libro at bilang ng pahina para sa Pagsubok B Paalala: Ang mga screenshot sa visual guide na nasa LM ay maaaring magbago batay sa gamit na aplikasyon sa electronic spreadsheet. IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod tungkol sa pag-sort at pag-filter ng impormasyon sa LM. V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Pangkatang-Gawain: Amazing Sort and Filter Race Pagsubok A: a. Ang klase ay bubuo ng apat na pangkat. b. Bawat grupo ay bibigyan ng impormasyon tungkol sa mga produkto at presyo nito. c. Mag-uunahan ang bawat grupo sa pagsasaayos ng impormasyon at paggawa ng sumusunod na ulat : ang sampung may pinakamataas na halaga ang sampung may pinakamababang halaga ang unang sampung produkto ng nakaayos ng paalpabeto d. Ang unang grupong makapagbigay ng mga tamang ulat ang panalo. e. Bigyan ng munting gantimpala ang nanalo. Pagsubok B: a. Ang bawat grupo ay muling bibigyan ng listahan ng mga libro at ang bilang ng kanilang pahina. b. Mag-uunahan ang bawat grupo sa pagsasaayos ng impormasyon at paggawa ng sumusunod na ulat : listahan ng mga librong may pahina listahan ng mga librong may pahina c. Ang unang grupong makapagbibigay ng mga tamang ulat ay siyang panalo. d. Bigyan ng munting gantimpala ang nanalo. 46

66 2. Ipasagot ang sumusunod na gabay na tanong: Panggabay na Tanong: a. Naging madali ba ang mga pagsubok sa palarong ito? Ipaliwanag. b. Sa unang pagsubok, paano ninyo isinaayos ang mga impormasyon upang maibigay ang tamang ulat? Ano ang istratehiya ninyo at paano ito ginamit sa ikalawang pagsubok? c. Tanggapin lahat ang sagot ng mga mag-aaral. d. Iugnay ang kanilang mga sagot sa paksang tatalakayin: Pag-Sort at Pag-Filter ng Impormasyon B. PAGLALAHAD VI. PAGTATAYA: 1. Magkaroon ng maikling talakayan tungkol sa pag-sort at pagfilter ng impormasyon gamit ang aplikasyon sa electronic spreadsheet. 2. Ipagawa ang sumusunod na gawain. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagggawa ng table at tsart gamit ang electronic spreadsheet: Gawain A: Pag-sort ng Tekstuwal na Impormasyon Gawain B: Pag-sort ng Numerikal na Impormasyon Gawain C: Pag-filter ng Impormasyon 3. Ipagawa ang Gawin Natin: Mag-Sort at Filter Tayo! sa LM. 4. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Mo sa LM. Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: 1. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM. Susi sa Pagwawasto: 1) Tama 3) Mali 5) Tama 2) Mali 4) Tama 2. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM. (Bilangin ang mga mag-aaral na nagkaroon at nagkulang sa mga kasanayang nabanggit. Tukuyin kung anong mga kasanayan ang di nila natutuhan at bigyan ng mga karagdagang gawain o reinforcement activities hanggang sa ganap na matutuhan ito.) 47

67 VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Sari-Sari Store Inventory System 1. Atasan ang mga mag-aaral na magkaroon ng pagsisiyasat tungkol sa mga tinda, presyo at bilang ng stock o imbak ng sari-sari store na pinakamalapit sa kanila. 2. Gamit ang electronic spreadsheet, pagawin sila ng listahan o inventory system. 3. Ipasuri sa mga mag-aaral ang mga datos sa pamamagitan ng sort at filter. Pagawin sila ng listahan ng paninda na: a. nakaayos mula sa pinakamataas hanggang sa pinakamababang presyo. b. nakaayos mula sa pinakamababa hanggang sa pinamataas na presyo. c. nakaayos nang paalpabeto mula A Z. d. mayroong lamang na 1 15 na stock. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix Publishing House. Navarro, L. A. (2007). Spreadsheets and Databases. Philippines: Jemma, Inc. Garcia, N. B., Salac J. S., Jardolin, F. E., Orlanda, J., & Tayag, M. I. (2004). Spreadsheet with Application. Valenzuela City: BookChoice Publishing. I. NILALAMAN: Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang kahulugan at kahalagahan ng paggamit ng . Gayundin, pauunlarin ang kasanayan ng mga mag-aaral sa paggawa ng sariling . Kasunod nito ang pagtuturo ng paraan sa pagpapadala ng mensahe sa nagawang . II. LAYUNIN: 1. Nabibigyang-kahulugan ang 2. Nakagagawa ng sariling account o address gamit ang internet 3. Nakapagpapadala ng mensahe gamit ang sariling account o address III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Elektronikong Liham ( ) Sanggunian: Modyul, Aralin K to 12 EPP4IE Oh 16 Kagamitan: kompyuter, internet access, manila paper, pentel pen, krayola, bond paper, lapis, scotch tape o pandikit 48

68 IV. PANIMULANG PAGTATASA: Pasagutan ang pagtatasa sa kasanayan sa sa LM. V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga panggabay na Tanong sa Alamin Natin sa LM. Panggabay na Tanong: 1. Paano ipinadadala ang mga sulat o mensahe noong nakaraangpanahon? 2. Ano-ano ang mga ginagamit na paraan ng pagpapadala at pagtanggap ng impormasyon sa kasalukuyan? 3. Itala ang mga sagot ng mag-aaral sa pisara. Tanggapin lahat ang sagot ng mga mag-aaral. 4. Iugnay ito sa paksang tatalakayin: Ang Elektronikong Liham ( ) B. PAGLALAHAD Mula sa sagot ng mga mag-aaral, talakayin ang mga sumusunod: Kahalagahan ng Responsableng paggamit ng Ihanda ang mga mag-aaral sa pagganap sa mga gawain. Gawain A: Paano ka Gagawin? Pangkatin ang klase sa anim na grupo Ipaliwanag ang mga hakbang sa paggawa ng sariling account. Paalala: Banggitin sa mga mag-aaral na maaari ding gumawa ng account sa ibang website tulad ng Yahoo, Hotmail, at iba pa. Ipakita ang mga halimbawa nito sa kanila. (Dahil sa kakulangan ng computer at mababa o mahinang daloy ng internet (internet speed), maaaring isa o dalawang mag-aaral lamang bawat grupo ang makagawa ng sariling account. Ang ibang mga mag-aaral ay maaaring mag-obserba at magtala sa kanilang kuwaderno ng proseso ng paggawa nito. Kung walang internet access, ang guro ang magpapaliwanag gamit ang kaniyang gawang visual aids sa paksang ito.) Ipatala sa kuwaderno ng mga mag-aaral ang ginamit na username at password sa account na nabuo nila. 49

69 Gawain B. Mag- Tayo (Mag-sign-in at Mag-sign-out) Gamitin ang kaparehong pangkat sa naunang gawain. Ipagawa ang gawain sa bawat pangkat. Gabayan ang mga magaaral sa pag-sign in at pag-sign out sa . Tsekan ang gawa ng mag-aaral sa pag-sign in at pag-sign out sa . Bigyang-diin sa talakayan na kailangang laging maging maingat sa pagsign-out sa lalo na kung ginagawa ito sa mga internet café o pampublikong lugar. Gawain C: Bilis Padala Gamitin pa rin ang parehong pangkat sa mga naunang gawain. Ipagawa ang gawain sa bawat pangkat. Kung may ilang mag-aaral na may kaalaman na sa gawaing ito ay maaari mo silang gawing lider ng pangkat. Isa-isahin ang pagbibigay ng panuto sa pagganap ng gawaing ito. (Tandaan na ang bilis na paggawa ng output ay depende sa dami ng kompyuter at bilis ng internet.) Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Mo sa LM. VI. PAGTATAYA: Pasagutan ang Subukin Mo sa LM. Takdang-Aralin: Pagdalhin ang mga mag-aaral ng isang halimbawa ng na may mensahe. Maaaring mag-print sila sa loob ng paaralan. Magpasaliksik sa aklatan o ibang mapagkukunan ng impormasyon tungkol sa . VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Gamit ang dati nang mga pangkat, maaaring ituloy ang gawain sa paggawa ng sariling . Ang mga mag-aaral na nakagawa na ng sariling ay maaaring gabayan ng mga kamag-aral na wala pang sariling . Pagkatapos, bigyan ng pagkakataong makapagpadala ng mensahe sa ang mga mag-aaral na di pa nakaranas na makagawa nito. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: 50

70 ICT Aralin 18 PAGSAGOT AT PAGPAPADALA NG NA MAY ATTACHMENT I. NILALAMAN: Sa araling ito, ituturo ang mga pamamaraan upang higit pang mapaunlad ang kasanayan sa pag- . Tatalakayin ang mga paksa sa pagsagot sa at pagpapadala nito na may kalakip na dokumento (attachment) o iba pang media file. Sa pamamagitan nito ay mapahahalagahan din ng mga mag-aaral ang mga panuntunan sa paggamit ng . II. LAYUNIN: 1. Nakasasagot sa ng iba 2. Nakapagpapadala ng na may kalakip na dokumento o iba pang media file 3. Napahahalagahan ang mga panuntunan sa paggamit ng III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pagsagot sa ng Iba Pagpapadala ng na may Kalakip na Dokumento (attachments) at Iba pang Media File Sanggunian: K to 12 EPP4IE Oh 17 K to 12 EPP4IE Oh 18 Kagamitan: IV. PANIMULANG PAGTATASA: computer, internet access, manila paper, pentel pen, krayola, bond paper, lapis, scotch tape Pasagutan ang Taglay Mo na Ba sa LM. V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK 1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga gabay na tanong sa Alamin Natin sa LM. Panggabay na Tanong: Kailan ka huling nakatanggap ng sulat, mensahe sa , o sa cellphone? Nasubukan mo na bang magpadala ng na may kalakip na mga dokumento? 2. Itala ang mga sagot ng mag-aaral sa pisara. Tanggaping lahat ang sagot ng mga ito. 51

71 3. Iugnay ito sa paksang tatalakayin, Ang Pagsagot sa ng Iba at Pagpapadala ng na may kalakip na dokumento (attachment) o media file. B. PAGLALAHAD 1. Ipagawa ang Gawain A: Ipasa ang Mensahe (Pass The Message) (Tala: Maaari itong laktawan kung kulang ang oras.) a. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo. b. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsagawa ng Gawain A sa LM. c. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga pamprosesong tanong. d. Isulat sa pisara ang mga sagot ng mag-aaral. Tanggaping lahat ang sagot ng mag-aaral. 2. Mula sa sagot ng mga mag-aaral, ibahagi sa kanila ang mga paksang tatalakayin: a. Pagsagot sa ng iba b. Pagpapadala ng na may kalakip na dokumento (attachments) at iba pang media files. c. Ihanda ang mga mag-aaral sa pagganap ng mga gawain sa LM. Gawain B: Mo... Sagutin Mo Pangkatin ang klase sa anim na grupo. Ipaliwanag ang mga prosesong gagawin sa pagsagot sa ng iba (Dahil sa kakulangan ng computer at mababa o mahinang signal ng internet (internet speed), maaaring isa o dalawang mag-aaral lamang bawat grupo ang makagagawa ng sariling account. Ang ibang mga mag-aaral ay maaaring mag-obserba at magtala sa kanilang kuwaderno ng proseso ng paggawa nito. Kung walang internet access, ang guro ang magpapaliwanag gamit ang kaniyang gawang visual aids sa paksang ito.) Maaari ding gumawa ng powerpoint presentation ang guro sa pagtalakay nito. Gawain C: Pagpapadala ng na may kalakip na dokumento (Attach Mo Sa Mo) Gamitin ang nabuong pangkat sa mga naunang gawain. Ipagawa ang gawain sa bawat pangkat. Gabayan ang mga mag-aaral sa paglakip ng dokumento at iba pang media file. Tiyakin na magagabayan ang mga mag-aaral sa gawaing ito. Tandaan na ang bilis na paggawa ng output ay depende sa dami ng computer at bilis ng internet. 52

72 VI. PAGTATAYA: Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Mo sa LM. Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod: a. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM. b. Pasagutan ang Kaya Mo na Ba sa LM. (Bilangin ang mga mag-aaral na nagkulang sa kasanayan sa sa pagtatasa. Tukuyin kung anong mga kasanayan ang di nila natutuhan at bigyan ng mga karagdagang gawain o reinforcement activities hanggang sa ganap na matutuhan ito. VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Gamit ang dating pagpapangkat, maaaring ituloy ang gawain sa paglakip o pag-attach ng dokumento at iba pang media files sa . Ang mga mag-aaral na nakagawa na nito ay maaaring gabayan ng mga kamagaral na di nagkaroon ng pagkakataong magawa ito. TAKDANG-ARALIN: Magpagupit ng mga larawan sa mga lumang magazine sa mga magaaral. Maaaring ito y gusali, produkto, lugar, at mga tao. Ipaliwanag na ang mga larawang ito ay gagamitin sa susunod na aralin. KARAGDAGANG SANGGUNIAN: Computer Hope: How can I send an Attachment in ? I. NILALAMAN: Ang pagguhit ay isang mabisang paraan upang maiparating ang isang mensahe. Maaaring gamitin ang computer upang makabuo ng larawan. Gamit ang drawing software, maaaring mapadali ang pagguhit, pagkukulay, paggamit ng hugis, at pagdagdag ng text. Maliban sa paglinang ng kakayahang teknolohikal ng mga mag-aaral, nalilinang din nito ang pagiging malikhain ng mga mag-aaral. 53

73 II. LAYUNIN: 1. Nakatutukoy ng command buttons sa drawing tools o graphic software 2. Nakaguguhit gamit ang drawing tools o graphic software 3. Nagagampanan ang itinakdang tungkulin sa pangkatang gawain III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Sanggunian: Kagamitan: IV. PANIMULANG PAGTATASA: Pagguhit ng Larawan K to 12 EPP4IE-Oi-19 computer na may drawing software Ipasagot sa mga mag-aaral ang Kaya Mo na Ba sa LM. V. PAMAMARAAN: Paalala sa Guro: Bilang halimbawa, ang araling ito ay gumagamit ng MS Paint para sa Windows 7 version. Kung walang ganito, maaaring gumamit ng ibang MS Paint version ngunit maaaring iba ang hitsura ng interface nito. Maaring iba rin ang interface kung gagamit ng ibang freeware. Siguruhin na ang software na gagamitin sa pagtuturo ay nakainstall sa kompyuter ng mga mag-aaral. Maaring panoorin ang mga video tutorial sa Karagdagang Sanggunian sa ibaba para sa ibang version. Mga alternatibong freeware na maaaring i-download: LazPaint Download site: Tutorial video: Powerpaint (Trial version) Download site: A. PAGGANYAK 1. Magpakita ng iba t ibang larawan o gamitin ang mga larawan na nasa LM. 2. Itanong sa mga mag-aaral kung ano-ano ang mensaheng ipinararating ng mga larawan? Bakit mahalagang gumamit ng larawan. 3. Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang inaasahan nilang matutuhan sa araling ito. 54

74 B. PAGLALAHAD 1. Buksan ang graphic software na MS Paint. Ipakita sa mga magaaral ang interface nito. Talakayin ang mga bahagi ng MS Paint interface. 2. Gabayan ang mag-aaral sa pagtuklas sa maaaring gawin sa drawing software na ito. Ipasunod sa mag-aaral ang mga hakbang 1-8 sa Alamin Natin sa LM. 3. Ipasagot sa mga mag-aaral ang susunod na gawain sa pamamagitan ng paggamit ng iba t ibang brushes at command buttons. Pagtugmain ang output sa mga ginamit na command buttons. Itanong sa mga mag-aaral ang mga pagbabagong nakita nila sa output sa pabagobagong brush na ginagamit. C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN 1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang susunod na gawain gamit ang kanilang natutuhan sa pagguhit sa computer. Magpagawa ng isang digital painting na ipakikita sa isang Art Exhibit. Ipabasa sa mga mag-aaral ang anunsiyo tungkol sa Art Exhibit. 2. Pangkatin ang mga mag-aaral. (Inirerekomenda na ang pangkat ay bubuuin ng 2-3 mag-aaral lamang upang mabigyan ang lahat ng pagkakataon na makagamit ng computer nang hands-on). 3. Pag-usapan ang huwarang larawan sa LM. Ipasagot ang mga tanong. 4. Ipaliwanag sa mga mag-aaral na kailangan nilang magplano sa gagawing output bago ito simulan. Hayaang gamitin ng mga magaaral ang Planning Pyramid para matulungan sila. Ang bawat pangkat ay kinakailangang magpakita ng sketch ng kanilang plano sa guro. Magbigay ng suhestiyon bago magsimula ang mga magaaral. 55