Out of the carpentry shop. Bla qari...qarg a? Wara l-abort: 6 Binti, a firli! Max Lucado 10. Fr Joe Borg 30. kwizz 19 G aliex ismi jqum xewk xewk?

Similar documents
Editorjal. U ma kellux il-messija jbati dan kollu u hekk jid ol filglorja tieg u? (Lq 24,26) MIET BIEX JAGÓTINA L-ÓAJJA MARIO CURMI

Luminaria Nru. 88 Marzu

Konferenza Nazzjonali dwar id-direttiva tal- Kunsill ta l-unjoni Ewropea li tistabbilixxi Qafas Ìenerali g al Trattament Ugwali fl-impieg

Nru. 81 Jannar - Marzu L-INAWGURAZZJONI TAL-FTUÓ UFFIÇJALI TAL-UFFIÇÇJU L-ÌDID TAL-KUNSILL NAZZJONALI TAL-ANZJANI 23 ta NOVEMBRU 2015

Il-Presepju. Fuljett ma ru mill- GÓAQDA ÓBIEB TAL-PRESEPJU - MALTA c/o 56, Amaltea, Triq il-marg, Attard ATD Malta. Óar a Nru.

jew persuni b diωabilità t jjeb mill-bidu bidu

Nru. 90 April - Ìunju 2018

RESULTS AND SCORERS Information compiled by Saviour Vella

KRIStU REBBIEÓ FUQ IX-XITAN

Luminaria Nru. 105 Ìunju

Ma ru mill-g aqda MuΩikali San ÌuΩepp G ajnsielem A.D Festa Madonna ta Loreto 2009

Werrej. The Feast of the Sacred Heart 11. Minn fuq it-tomba g all-biççerija 32. Missa Fons Vitæ 45. Esperjenza tal-world Youth Day

ta Ge ova bis-s i ` u r-ra Apprezza gunevolezza ta Ge ova ` Apprezza l-lealt au l-ma fra ta Ge ova d-dixxiplina ta Ge ova Ssawrek

G aqda MuΩikali Vittorja - Naxxar Festa 2007

LEÓEN IS-SANTWARJU - Festa 2015 Pellegrinagg Kwadru Titulari, Madonna tal-grazzja 300 Sena Fostna

IS-SEBA HADD TAL-GHID TLUGH IL-MULEJ FIS-SEMA, LAPSI 2015

Servizzi u Benefiççji

Stagun 2018/9. Informazzjoni Generali. Malta Pool Association. Stagun 2018/19. Kumitat Ezekuttiv - Perjodu 2017/18 sa 2019/20

L-ATTI TA L-APPOSTLI. Guido Schembri ofm. L-Atti ta l-appostli - 1 -

tal-mulej Programm ta implimentazzjoni ta proposti tas-sinodu Djoçesan fil-qasam tal-pastorali tal-media

P. GUIDO SCHEMBRI OFM IL BIBBJA IL KOTBA MQADDSA U IT TIFSIR TAGÓHOM

Awwissu 2011 Numru 81

Vjaææi gœal Lourdes BRITTANIA. 5 ijiem sœaœ Tluq nhar ta Æimgœa. 5 ijiem sœaœ Tluq nhar ta Erbgœa. 4 ijiem sœaœ Tluq nhar ta Tnejn

Narcotics Anonymous 1DUNRWLƛL $QRQLPL

THERESA NUZZO SCHOOL MARSA Final Exams GRADE 5 ENGLISH LISTENING COMPREHENSION Thursday, 16th June, 2016

IL-VALURI TAL-FAMILJA FABIO ATTARD SDB

IT-TRASPORT PUBBLIKU F MALTA

St Benedict College Middle School. Is- seba' sena Studji Soċjali Ħin: siegħa u nofs

INFORMATION SHEET DICEMBRU 2010

Inter Amateur Soccer Competition 2. L-Isem tal-organizzazzjoni 3. Nominazzjonijiet ta Membri Ezekuttivi 5

INFORMATION SHEET NOVEMBRU 2011

Kif Toħloq Ebook. Norman C. Borg. Copyright 2012 by Norman C. Borg. All rights reserved.

Ġimgħa ta Talb. għall-għaqda fost L-Insara ta Jannar 2015

Settembru 2011 Numru 82

Missjoni xejn façli. Editorjal ta Marcello Ghirlando ofm

FRAR 2012 SIGNUM FIDEI 1

KULLEĠĠ SAN NIKOLA SEKONDARJA RABAT EŻAMIJIET TA NOFS IS-SENA. Isem: Klassi: Numru tar-reġistru:

INFORMATION SHEET LULJU/AWWISSU 2010 AZZJONI KATTOLIKA MALTIJA

Jannar ETC Youth Newsletter. Jannar ETC Youth Newsletter KARRIERI, INTERVISTI, KORSIJIET, INFORMAZZJONI... U ARTIKLI OĦRA.

UNIVERSITY OF MALTA THE MATRICULATION CERTIFICATE EXAMINATION INTERMEDIATE LEVEL IL-MALTI MAY 2009 EXAMINERS REPORT

Mill-Editur. Ħbieb, Nilqagħkom għal ħarġa oħra ta dan il-fuljett ta Frar 2010 li hija s-47 ħarġa ta din is-sensiela.

April 2013 Numru 101

Fieldwork għall-5 Sena Primarja - IMDINA paġna 1

Moviment ta Kana GRUPPI FAMILJI NSARA SKEMI 2016

Fid-djarju tiegħi llejla, jiena missni

Convent of the Sacred Heart School Foundation Junior School Sample Paper IS-SITT SENA MALTI ĦIN : 20 minuta (FEHIM MIS-SMIGĦ)

Moviment ta Kana GRUPPI FAMILJI NSARA SKEMI 2017

X inhu l-koran Imqaddes?

Werrej. L-Għaqda Ħbieb tal-presepju Malta, tixtieq tirringrazzja lil kull min kiteb f din il-ħarġa tal-fuljett.

Messaġġ mill-kap tal-iskola. Is-Sur G. Micallef. Jannar Marzu Kap tal-iskola

kif ]viluppa t-trasport f pajjizna.

Kulhadd. F din il-harga IDHOL MEMBRU FIL -HAMRUN SPARTANS F.C. We re on the Web. Mail to : xahar. Dan ix-xahar. Hamrun Spartans F.C.

Fiċ-Ċentru mhux. permess tipjip. Mill-Editur. Għaldaqstent, ikun tajjeb li nagħmlulhom kuraġġ billi nieħdu sehem f dawn l- attivitajiet.

Form 4 OPTION. Il-Mass Media. (c) Ms Graziella Bonavia Downloaded from studjisocjali.com

UNIVERSITY OF MALTA THE MATRICULATION CERTIFICATE EXAMINATION INTERMEDIATE LEVEL IL-MALTI MAY 2010 EXAMINERS REPORT

Maltese Literature Group Inc. Grupp Letteratura Maltija Ink.

ITTRA ENĊIKLIKA LUMEN FIDEI TAL-PAPA FRANĠISKU LILL-ISQFIJIET IL-PRESBITERI U D-DJAKNI LILL-PERSUNI KKONSAGRATI U LIL-LAJĊI FIDILI KOLLHA DWAR

1. Editorjal. 3. Messaġġ mill-kappillan. 7. Messaġġ minn Dun Karm Zammit. 8. Dun Karm: 50 sena Saċerdot

LUMINARIA. GUNJU 15 NRU. 120

ORESTE CALLEJA U l-anġlu Ħabbar...

L-U\u u l-pratti`ita ta\- ejt, fil-litur[ija

Każin tal-banda San Lawrenz

Malli ghalqet f Awwissu 2016, qaluli li niehu biss bejn 26,000-27,000.

Messaġġ. Settembru - Diċembru Is-Sur G. Micallef

Luminaria. Nru. 107 Diçembru cover

B 2015 Suppliment tal-gazzetta tal-gvern ta Malta, Nru. 17,564, 6 ta April, 2004 Taqsima B

Każin tal-banda San Lawrenz

AHBARONLINE. Tfajla l-isptar wara inċident tat-traffiku AĦBAR LI DAĦLET ISSA >>

MESSAĠĠ MIS-SURMAST. Meta l-logħob virtwali jsir vizzju

RUZAR BRIFFA NUMRU SPECJALl la'

Każin tal-banda San Lawrenz

UNIVERSITY OF MALTA THE MATRICULATION CERTIFICATE EXAMINATION ADVANCED LEVEL IL-MALTI MAY 2010 EXAMINERS REPORT

Każin tal-banda San Lawrenz

L-istagun jaqbad ritmu.

Ħarġa Speċjali fl-okkażjoni tal-20 sena żgħażagħ

PRIMARY SCHOOLS ANNUAL EXAMINATIONS 2001 Educational Assessment Unit Education Division

QORTI TAL-MAGISTRATI (MALTA) BHALA QORTI TA' GUDIKATURA KRIMINALI

SETTEMBRU 2015 EDIZZJONI 6 TEP F MALTA SPORTMALTA ON THE MOVE SKOLASPORT LIBSA ĠDIDA GĦALL-PROGRAMM SPORTIV SKOLASPORT

Numru 144 Jannar - Frar Bomblu Iswed. 2 għal min mhux membru. Il-magażin ta Klabb Ħuttaf

Kummissjoni Kommunikazzjoni Socjali Business Breakfast Excelsior Hotel 27 ta Gunju, 2012

Quddiem l-arbitru ghas-servizzi Finanzjarji. Kaz Nru. 032/2017. FG (l-ilmentatur) vs ARGUS Insurance Agencies Ltd. (C 597) (Il-Provditur tas-servizz)

Chairperson tal-kumitat Amministrattiv Tas- Swatar

Fava Woodworks Co. Ltd.

UNIVERSITY OF MALTA SECONDARY EDUCATION CERTIFICATE SEC IL-MALTI. May 2007 EXAMINERS REPORT

BORD TA INVESTIGAZZJONI DWAR SKOLA SAJF / KLABB 3-16 SAJF 2014 RAPPORT FINALI

Moviment ta Kana GRUPPI FAMILJI NSARA. SKEMI għall-għarajjes u Miżżewġin Ġodda

Vol 33 Nru 175 Jannar - Marzu 2012

Fava Woodworks Co. Ltd.

ID-DGĦAJJES TRADIZZJONALI MALTIN

APOCRYPHA 1 st MACCABEES ta il KING JAMES BIBBJA Maccabees

l-aċċent Id-Dipartiment tal-ilsien Malti tal-kummissjoni Ewropea

UNIVERSITY OF MALTA SECONDARY EDUCATION CERTIFICATE SEC IL-MALTI. May 2006 EXAMINERS REPORT

Joseph Cordina. Messa[[ mis-sindku. G]e\ie\ residenti,

SJAF Magazine. Miġemgħa ta nanniet li jridu jkomplu jitgħallmu. tan-nanniet)

1.1.2 Il-Kumitat Konsultattiv tal-persuni b Diżabilitá Intellettwali tal-knpd (KCC) għamel laqgħa li fiha ddiskuta l-pjan ta ħidma għas-sena 2014.

Sant Agata Patruna ta Malta

UNIVERSITY OF MALTA SECONDARY EDUCATION CERTIFICATE SEC IL-MALTI. May 2010 EXAMINERS REPORT

IT TW A VEL PROTO FENICI TA' RAS XAMRA

EŻORTAZZJONI APPOSTOLIKA GAUDETE ET EXSULTATE [ IFIRĦU U THENNEW ] TAL-QDUSIJA TIEGĦU FRANĠISKU DWAR IS-SEJĦA GĦALL-QDUSIJA FID-DINJA TAL-LUM

Protest Gudizzjarju ta Liam Debono detentur ta karta tal-identita numru L;

Transcription:

Marzu 2009 Numru 52 Wara l-abort: 6 Binti, a firli! Max Lucado 10 Out of the carpentry shop kwizz 19 G aliex ismi jqum xewk xewk? Flimkien Marzu 2009 Fr Joe Borg 30 Bla qari...qarg a? 1

EDITORJAL B wiççna mdawwar Trid toqg od attent kif timxi fuq il-bankina tat-triq tag na! Mhux biss g ax fiha nωul u tlug min abba l-garaxxijiet u l-im aωen, imma wkoll min abba li afna nies juωawha g allpassi ata tal-klieb tag hom. Hemm it-tabelli li jwissu u juru x g andu jsir, imma meta l-kelb jieqaf, sidu j ares in-na a l-o ra, taparsi ma jafx li qed tit amme il-bankina. Hemm okkaωjonijiet o ra meta a na ndawru wiççna n-na a l-o ra, taparsi ma nafux li qed issir xi a a mhux sewwa, xi a a li twe a lil addie or, xi a a mhix sabi a. Kultant il-kuxjenza tniggiωna u ng idu: Li kieku tajt kas, kieku dak id-deni ma sarx jew Kieku tajt kas tal-proxxmu, kieku kont noqg od attent iωjed, kont nag mel a jar, kont ma ner ax. Imma a na malajr nidraw in arsu n-na a l-o ra. Speçjalment meta jkollna aktar im abba lejn il-kelb tag na milli lejn il-proxxmu tag na! l Dun Anton Portelli PULMAN S H O E S HAMRUN - MOSTA WALK BETTER LIVE BETTER Rivista ta kull xahar ma ru a mill-kulle tal- Kappillani u titqassam b xejn lill-familji Maltin kollha. Biex tirriklama fuq Flimkien ag mel kuntatt direttament bit-telefon fuq 2590 6400 jew 2137 4942; email: flimkien@maltadiocese.org; jew bil-posta Indirizz editorjali: Flimkien, Kulle tal-kappillani, Kurja, Floriana Email: flimkien@maltadiocese.org Editur: Carmel Conti Grafika: Outlook Coop Stampar: Velprint Ltd Flimkien Marzu 2009 Tree silhouette Kevin Casha Malta Photographic Society Il-Malta Photographic Society ta seb g ad-dilettanti kollha tal-fotografija, kemm kbar kif ukoll Ωg ar. Torganizza korsijiet fil-fotografija b al Starting Photography Course u Digital Courses kif ukoll ta ditiet o ra matul il- img a. www.maltaphotographicsociety.org Socks for diabetics now in stock 880, High Street, Hamrun (Opposite San Gorg Preca Church) Tel: 2743 4318 Alpha Court, Constitution Street, Mosta (Targa Gap Area) Tel: 2143 4318 3

Exquisite Dining Relaxed Atmosphere Daily Live Entertainment Free Transport from all Areas dragonara Group Bookings High Tea / Coffee Mornings. Starting from e3.50 Dragonara Buffet Breakfast. e3.50 Dragonara Buffet Lunch. e7.00 Lunch Supreme Monday to Saturday between 12:30pm & 2:30pm. e3.50 Sunday Carvery Lunch Every Sunday between 12:30pm & 2:30pm. e11.99 Notte Italiana Every Wednesday from 7:00pm onwards. 3 Course Set Menu e12.00 Chef s Night Four Course Dinner. Every Friday from 7:30pm onwards. e15.99 Discount on à la carte menu Check out our monthly leaflet for latest offers Dragonara Palace, St Julians STJ 3143 Tel: (+356) 2138 2362/3/4 Fax: (+356) 2138 2371 Email: casino@dragonara.com www.dragonara.com Opening daily: Lunch: 12:30pm-2:30pm Dinner: 7:00pm till 1:00am Free Entrance Free 120 carpark spaces for Casino, Brasserie and Bar patrons. Free transport from all hotels in Sliema and St Julians (other areas upon request). Minimum age of entry is 25 for Maltese citizens and 18 for non-maltese citizens. Passport or ID Card required. Dress smart casual. Chair Lift Vertical Platform Lift 4 Flimkien Marzu 2009

Bluha Wa da mill-aktar affarijiet diffiçli fir-reli jon tag na hi l-fatt li s-salvatur tag na temm ajtu fuq salib. Diffiçli taççettaha, g ax kif tista tg aqqad is-salib ta Ìesù, mad-divinità tieg u? Arçisqof Pawl Cremona OP jew le? Kif tg aqqad il-fatt li t-tjubija nnifisha ti i msallba mal-idea tag na tal-ìustizzja? Kif tista tg aqqad il-vjolenza tas-salib malma fra ta Ìesù g al dawk li sallbuh? Anki g all-appostli kien diffiçli li jg aqqdu s-salib mal-messija. Meta kellimhom dwar dan, ma fehmuhx. Anki meta ppriedka f G id il-óamsin, Pietru tkellem fuq il-qawmien b ala l-glorja tag na, u s-salib b ala l-mist ija talbniedem. San Pawl ippriedka li s-salib mhux mist ija iωda sinjal li a na rridu nkunu kburin bih, g ax l-imsallab biddlu f sinjal ta elsien. San Pawl iltaqa mal-irxoxt fit-triq Flimkien Marzu 2009 INDIVIDUAL AND FAMILY COUNSELLING Upset with your relationship Unexpected pregnancy Worried about your kids behaviour Worried about family affairs Trouble in sleeping Abnormal eating habits Excessive drinking/smoking Youth problems Any other related social issue LET US HELP YOU ARE NOT ALONE 24/7 COUNSELLING SERVICES For appointment call us on 7936 1115 ta Damasku, fejn Ìesù ma kellmux fuq is-salib tieg u, iωda fuq il-persekuzzjoni tieg u minn Sawlu. Din kienet parti minn dik ir-rivelazzjoni li jsemmi San Pawl meta kiteb: g o bu jirrivela lil Ibnu biex in abbru fost il- nus. Minn hemm Pawlu bena t-tag lim fuq is-salib ta Ìesù. Nag tikom ftit mittag lim ta San Pawl biex taqrawhom u titolbu bihom tul ir-randan: Ng id g alija, ma jkun qatt li nifta ar jekk mhux bis-salib ta Sidna Ìesù Kristu, li bih id-dinja hi msallba g alija u jien g ad-dinja (Gal 6, 14). Jien ng odd kollox b ala telf dejn ilqlig kbir li hemm f li nag raf lil Kristu Ìesù Sidi; min abba fih ridt nitlef kollox, u ng odd kollox b ala knis, biex nirba lil Kristu irrid nag raf lilu u l-qawmien tieg u mill-imwiet u naqsam mieg u t-tbatijiet tieg u, u nsir nixb u fil-mewt, biex jirnexxili nikseb il-qawmien mill-imwiet (Fil 3, 8-12). Dan it-teωor qieg ed g andna f arar tal-fu ar, alli b hekk jidher sewwa li l-kobor ta din il-qawwa ej minn Alla, u mhux minna F isimna dejjem in orru l-mewt ta Ìesù biex f isimna tidher ukoll il- ajja ta Ìesù (II Kor 4, 7. 10). Il- sieb ta Ìesù Msallab g en lil Pawlu jirra una b al Ìesù, g enu jag ti lilu nnifsu lil Ìesù, g enu jag mel g aωliet g at-tajjeb, anki jekk swewlu tbatija. Nistg u a na wkoll ng ixu ajjitna fiddawl tal-im abba ta Alla li hemm mo bija fis-salib ta Ìesù? 5

Esperjenza vera Napprezzaw li l-qarrejja qed isibu l-kura li jift u qalbhom u jirrakkontaw l-esperjenza tag hom, anki meta dan ma jkunx façli. Hekk g amlet dan ix-xahar Anna (isem mibdul apposta) li darba sabet li ar et tqila... Binti,ahf irli! Jiena ejja minn familja prattikanti. Dejjem g allmuni biex nimxi sew u nimxi aktar skont il-qalb milli bil-mo. Kont ili no ro ma uvni g al Ωmien twil afna. Ma kontx imdejqa sa l-a ar mieg u, imma kien hemm affarijiet li kienu jwe g uni afna. L-aktar a a li kienet twe ag ni kienet li mieg u ma kontx nara li kien hemm futur biex in arsu l quddiem. Dan kien jurih b afna modi. Óafna drabi dawn l-affarijiet kont nipprova niççarahom mieg u, imma qatt ma rnexxielna nsolvuhom. Jum fost l-o rajn ara li l-famija tag na kellha tg addi minn afna g aw u nkwiet. Batejna tassew, imma fla ar irnexxielna nsibu l-g ajnuna biex nissuperaw dan l-g aw bis-sa a ta xulxin. G all-grazzja ta Alla, kollox re a g an-normal. Imma dan l-episodju li g addejna minnu alla impatt kbir fuq ir-relazzjoni tieg i mal-g arus, g ax spiççajna tbeg edna minn xulxin. Ra uni o ra li beg ditna kienet li fl-istess Ωmien bdejt ni i kkuntattjata minn xi addie or. Ma stajtx nifhem 6 Flimkien Marzu 2009

g aliex qabad mieg i dan ix-xi add. Ming ajr ebda intenzjonijiet Ωiena jien irrispondejtu, u dan baqa jag mel ilkuntatt mieg i. Ming andu sirt naf li kienet g addejja xi m atra bejn xi nies li ma nafhomx bi tpattija lill-g arus tieg i. Sirt naf biç-çar ukoll li l- g arus tieg i kien qieg ed jag mel affarijiet minn wara dahri, b al ru ma tfajliet o ra. Iffaççjajtu b dan, u ammetta, u g alhekk ma bqajniex flimkien. G alija kien mument diffiçli afna u spiççajt wa di g ax ma kienx fadalli bieb; kollha kellhom il-familji tag hom. Kont nibki u ning alaq afna fija nnifsi, o kamarti. Ma kontx nifta qalbi ma add lief ma dik il-persuna li bdiet tikkuntattjani. Lanqas lill- enituri tieg i ma g arrafthom b xejn. Ma ridtx ng abbihom b aktar problemi. Dan il-bniedem kien di à impenjat. Kont naf, skont ma kont mg allma, li ma kontx qieg da nag mel sew. IΩda sfortunatament dik kienet l-unika persuna li kont nifta qalbi mag ha. Hu approfitta ru u mill-okkaωjoni biex a minni dak li ried. Kont fra li afna, imma ma kelli lil add liefu. It-tir tieg u kien biss wie ed, imma lili rnexxielu jisraqli qalbi. Ippruvajt niqaflu afna drabi, imma g alxejn, avolja ma kienx jittrattani sew. Konna niltaqg u xi sieg a jew tnejn biss. Il-weekends kont inqattag hom id-dar nibki o kamarti g ax g alija din kienet sitwazzjoni bla futur. Jum fost l-o rajn skoprejt li kont tqila, u ennint. Kif g arraftu bil- a a, hu mill-ewwel tani dahru. Darba filg odu, ommi qabditni nibki, u qaltli li kienet ilha tinnutani u talbitni biex nifta qalbi. Bla Futur L-aktar a a li kienet twe ag ni kienet li mieg u ma kontx nara li kien hemm futur biex in arsu l quddiem Niftakar li qaltli, X g andek binti? Minn hemm g edtilha l-istorja kollha. Mill-ewwel g enuni l- enituri tieg i, iωda missieri ma setax jaççettaha. Bdejt nibωa afna dwar x se naqbad nag mel u x se ng id lin-nies li jafuni. Jiena minn dejjem kelli xewqa nsir omm, imma mhux hekk, b dan il-mod! Wara xi img atejn intella u nniωωel, g ax din g alija kienet a a kontra l-prinçipji tieg i, tawna parir li nippruvaw naqtg u vja biex immorru jiena u ommi. Kelli kollox ibbukkjat biex inne i, u fil-kaω li ma nasalx biex nag mel dan, dan il-vja kien se jservini b ala break g ax kont qieg da na dem afna. Tlaqt b biωa kbir fuqi u bla ebda deçiωjoni. G amilt img a hemm, u sibt li minn mument g all-ie or ommi kienet se tifta li l- argument dwar x se nag mel, imma dan qatt ma se u sfortunatament waslet dik il- urnata. Kelli nkun l-ewwel wa da. Tatni rasi g ax kont g adni ma nafx x se nag mel. Bdew jg a luni, u dak il-mument qg adt fuq dawk il-kliem ta wa da li darba morna g andha. Kienet qaltli: Don t let the world change you; you change the world! Din kienet ne iet kollox darbtejn. Ftakart fi kliem ie or ta ommi: Inti taf binti, jiena jekk tg idli nitilqu, nitilqu l barra, imma kun af li dan hu l-a ar çans. BΩajt u d alt. Kif qomt ma kontx naf x ara, imma kont naf li o fija ma kien hemm xejn. Id-dieqa kbira li assejt kienet inkredibbli. G amilt img a s i a fil-kamra nibki. Bqajt sejra hekk anki meta ejna lura d-dar, fuq ix-xog ol, fil-weekends u kullimkien. Ma stajt nara xejn tajjeb. Flimkien Marzu 2009 7

Ólief nisa tqal ma bdejtx nara. Id-dispjaçir kien kbir wisq. Bdejt niltaqa mal-counsellor li llum jiena nirringrazjaha afna tal-g ajnuna kbira li tag tni u laqqg atni ma nies li setg u jo or uni minn dan il-limbu li kont spiççajt fih. Insejja lu hekk g ax lief iswed ma kontx qed nara madwari. Laqqg atni ma persuna li kellha kuntatti ma g aqda jisimha Rachel s Vineyard. Din l-g aqda tie u sieb nies fl-istess sitwazzjoni b al tieg i. Kienet l-unika xaqq dawl g alija. Il- enituri tieg i assruli, biex ma mmurx, g ax beωg u li aktar se mmur g all-ag ar, imma f qalbi bdejt ng id li ag ar minn hekk ma stajtx inkun. G alhekk g amilt il-kura u mort. Óassejt li g andi bωonn kbir ta g ajnuna. Hemmhekk sibt nies b ali, li g addew mill-istess sitwazzjoni u assejtni stajt naqsam mag hom id-dieqa tieg i, g ax vera fehmu minn xiex kont g addejja. Tul l-irtir kellna wkoll proposti b simboli mill-vangelu. Kien hemm saçerdot il- in kollu mag na. Wa da wara l-o ra lili abuli çertu fejqan. Óassejtni r ajt irxuxtajt, g ax re g u tawni xaqq dawl f ajti. M iniex qed ng id li bdejt nara kollox ward u Ωahar, g ax ovvjament il-mumenti Ωiena kollha jer g u ji u ma wiççek, imma jibdew jonqsu, u l- g ajnuna li tawni dwar kif in ares lejn ajti b lenti differenti g enitni afna. G al min g adda minn xi esperjenza b al din nissu erilu afna li jikkuntattja lil Rachel s Vineyard g ax vera jift ulek il-bibien tad-dlam li jkollok o fik. G al min g adu fil- in, nissu erilu li ja sibha sew g ax id-dieqa li t oss wara tkun kbira wisq. Kollox jibda jwe g ek, anki l-kelma tfal jew tara lil xi add tqil quddiemek. Issa jiena g andi an lu hemm fuq fissema t arisni. Minn hawn isfel nixtieq ng idilha g al darba o ra: A firli! Jekk int jew abib/a tieg ek tinsabu mwe g in b xi abort, çempel illum lil Nina, Rachel s Vineyard Malta, fuq 79248842 jew ibg at email lil rvineyardmalta@gmail.com. Jekk trid aktar informazzjoni Ωur ilwebsajt www.rachelsvineyard.ie. L irtiri u r re istrazzjoni jinωammu strettament kunfidenzjali, u jsiru kemm g all Kattoliçi kif ukoll g al membri ta reli jonijiet o ra. Flimkien Marzu 2009 L Irtir li jmiss ta Rachel s Vineyard se jsir bejn id 19 u l 21 ta Ìunju. Çempel issa! Fil 25 ta Marzu, festa ta meta Ìesú beda jg ix fil uf ta Marija, se ssir quddiesa fil knisja Ta ÌieΩu, il Belt fis 6.15pm, çelebrata minn P. Marcello Ghirlando OFM u P. Denis Wilde O.S.A. mill organizzazzjoni Priests for Life tal Amerika. 9

Out of the Carpentry Shop The heavy door creaked on its hinges as he pushed it open. With a few strides he crossed the silent shop and opened the wooden shutters to a square shaft of sunshine that pierced the darkness, painting a box of daylight on the dirt floor Max Lucado 10 Flimkien Marzu 2009

He looked around the carpentry shop. He stood a moment in the refuge of the little room that housed so many secret memories. He balanced the hammer in his hand. He ran his fingers across the sharp teeth of the saw. He stroked the smoothly worn wood of the sawhorse. He had come to say goodbye. It was time for him to leave. He had heard something that made him know it was time to go. So he came one last time to smell the sawdust and lumber. Life was peaceful here. Life was so safe. Here he had spent countless hours of contentment. On this dirt floor he had played as a toddler while his father worked. Here Joseph had taught him how to grip a hammer. And on this workbench he had built his first chair. I wonder what he thought as he took one last look around the room. Perhaps he stood for a moment at the workbench looking at the tiny shadows cast by the chisel and shavings. Perhaps he listened as voices from the past filled the air: Good job, Jesus. Joseph, Jesus come and eat! Don t worry, sir, we ll get it finished on time. I ll get Jesus to help me. I wonder if he hesitated. I wonder if his heart was torn. I wonder if he rolled a nail between his thumb and fingers, anticipating the pain. It was in the carpentry shop that he must have given birth to his thoughts; how concepts and convictions were woven together to form the fabric of his ministry. You can almost see the tools of the trade in his words as he spoke. You can see the trueness of a plumb line as he called for moral standards. You can hear the whistle of the plane as he pleads for religion to the DaY HaD arrived It was here that his human hands shaped the wood his divine hand had created shave away unnecessary traditions. You can picture the snugness of a dovetail as he demands loyalty in relationships. You can imagine him with a pencil and a ledger as he urges honesty. It was here that his human hands shaped the wood his divine hand had created. And it was here that his body matured while his spirit waited for the right moment, the right day. And now that day had arrived. It must have been difficult to leave. After all, life as a carpenter wasn t bad. It wasn t bad at all. Business was good. The future was bright and his work was enjoyable. In Nazareth he was known only as Jesus, the son of Joseph. You can be sure he was respected in the community. He was good with his hands. He had many friends. He was favourite among the children. He could tell a good joke and had a habit of filling the air with contagious laughter. I wonder if he wanted to stay. I could do a good job here in Nazareth. Settle down. Raise a family. Be a civic leader. I wonder, because I know he had already read the last chapter. He knew that the feet that would step out of the safe shadow of the carpentry shop would not rest until they d been pierced and placed on a Roman cross. You see, he didn t have to go. He had a choice. He could have stayed. He could have kept his mouth shut. He could have ignored the call or at least postponed it. And had he chosen to stay, who would ve known? Who would have blamed him? He could have come back as a man in another era when society wasn t so volatile, when religion wasn t so stale, when people would listen better. Flimkien Marzu 2009 11

BOV Home Loans tixtieq tkabbar id-dar tiegħek? Tħoss li d-dar tiegħek hija żgħira wisq għall-familja tiegħek? Tixtieq tmur tgħix f lokalità aktar konvenjenti? Hi x inhi r-raġuni għalfejn tixtieq tiċċaqlaq, aħna noffru firxa wiesgħa ta self li nistgħu naddattaw biex ngħinuk tibni d-dar tal-ħolm tiegħek. Kellimna. BOV 21236 Applika fuq www.bov.com Is-self huwa suġġett għall-kriterji normali ta self u għall-approvazzjoni finali mill-fergħa tiegħek tal-bov. Termini u kundizzjonijiet japplikaw. Maħruġ mill-bank of Valletta p.l.c., 58 Triq Żakkarija, Valletta VLT 1130 - Malta Impenn lejn is-suċċess tiegħek

He could have come back when crosses were out of style. But his heart wouldn t let him. If there was hesitation on the part of his humanity, it was overcome by the compassion of his divinity. His divinity heard the voices. His divinity heard the hopeless cries of the poor, the bitter accusations of the abandoned, the dangling despair of those who are trying to save themselves. And his divinity saw the faces. Some wrinkled. Some weeping. Some hidden behind veils. Some obscured by fear. Some earnest with searching. Some blank with boredom. From the face of Adam to the face of the infant born somewhere in the world as you read these words, he saw them all. And you can be sure of one thing. Among the voices that found their way into that carpentry shop in Nazareth was your voice. Your silent prayers uttered on tear-stained pillows were heard before they were said. Your deepest questions about death and eternity were answered before they were asked. And your direst need, your need for a Irtir g all-professjonisti bit-taljan Irtir ta amest ijiem g al professjonisti individwi r iel. Fl-a ar urnata jsir pellegrina g al Ta Pinu fejn l-irtir jintemm bil-quddiesa. Mill-Ìimg a, 3 fis-7pm sat-tlieta, 7 ta April, wara l-pranzu. Imexxi P. Gianni Notari, S.J., Superjur ta Centro Studi Sociali, Palermo. Fid-Dar Manresa, Victoria, G awdex. Çempel 2155 6635 jew ibg at email fuq manresa@vol.net.mt Saviour, was met before you ever sinned. And not only did he hear you, he saw you. He saw your face aglow the hour you first knew him. He saw your face in shame the hour you first fell. The same face that looked back at you from this morning s mirror, looked at him. And it was enough to kill him. He left because of you. He laid his security down with his hammer. He hung tranquility on the peg with his nail apron. He closed HE left BECauSE OF YOu Among the voices that found their way into that carpentry shop in Nazareth was your voice the window shutters on the sunshine of his youth and locked the door on the comfort and ease of anonymity. Since he could bear your sins more easily than he could bear the thought of your hopelessness, he chose to leave. It wasn t easy. Leaving the carpentry shop never has been. Irtir g all-professjonisti L-Irtir hu miftu g al professjonisti individwi. L-irtir isir bil-malti. Mill-Ìimg a 20 fis-7pm sal-óadd, 22 ta Marzu, wara l-pranzu. Imexxi Fr. Pierre Grech Marguerat, S.J. Dar Manresa, Victoria, G awdex. Çempel 2155 6635 jew ibg at email fuq manresa@vol.net.mt Irtir g all-professjonisti Meta: mill-ìimg a, 27 ta Marzu fis-7pm sal-óadd, 29 wara l-pranzu. Imexxi: Fr. Arthur Vella, S.J. Post: Dar Manresa, Victoria, G awdex. Çempel 2155 6635 jew ibg at email fuq manresa@vol.net.mt Flimkien Marzu 2009 13

Il-Kredu Dun Hector Scerri Ìesu tela fis-smewwiet, u qieg ed in-na a tal-lemin ta Alla l-missier li jista kollox meta nfetah il-bieb F dan is-sitt artiklu tal-kredu, nistqarru li wara li qam minn bejn l-imwiet, u wara li matul perjodu ta erbg in jum kien jidher lill-ódax u xi dixxipli o ra, Kristu Rxoxt tela s-sema. G andna quddiemna l-misteru li niççelebraw fis-solennità ta Lapsi. Naqraw dwaru fiω-ωew kitbiet ta San Luqa: U ara li, huwa u jberikhom, infired minnhom u kien me ud fis-sema (Lq 24,51); u huma u j arsu lejh, kien me ud il fuq, u s aba aditulhom minn quddiem g ajnejhom (Atti 1,9). X inhu s-sinifikat ta din il- rajja? Ifisser li l-iben ta Alla deher g all-a ar darba lil dawk li kienu l-aktar qrib tieg u, u issa da al bl-umanità tieg u fil-glorja ta Missieru. Is- s aba u s- sema li jissemmew fiω-ωew siltiet huma simbolu tal-glorja t Alla. Ìesù, g alhekk, qieg ed fis-sema fin-na a tal-lemin t Alla. Il-Knisja torbot dan il-misteru malmisteru tal-inkarnazzjoni. Dak li are minn g and il-missier u niωel mis-smewwiet meta sar bniedem, issa mar lura g and il-missier (ara Ìw 16,28) u qieg ed fil-glorja mieg u u mal-ispirtu s-santu. Il-verità li Ìesù issa qieg ed fil-lemin tal- Missier tfisser li Ìesù, li g ex fostna, bata, miet u qam, issa ie mg olli u mog ti l- isem li hu fuq kull isem. Il-misteru li qed nitkellmu dwaru llum g alhekk ifisser li ng ata bidu g as-saltna tal-messija. Dan il-misteru g andu implikazzjonijiet kbar g alina li flimkien nag mlu l-ìisem ta Kristu. Ifisser li bid-d ul tal-umanità glorjuωa ta Kristu Rxoxt fil-ìenna, infeta bieb g alina. Kieku baqg et kif kienet qabel, in-natura tal-bniedem ma kienx ikollha d-d ul fid- dar tal-missier. Imma n-natura umana iet trasformata g ax it-tieni persuna tat-trinità a isem b al tag na li mill-qawmien tieg u huwa isem rebbie u glorjuω. It-tlug tieg u fis-sema huwa l-garanzija li a na wkoll g ad inqumu u ngawdu l Alla mhux biss bir-ru, imma b isem glorjuω ukoll. A na li nsiru trab wara mewtna, g ad inqumu fl-a ar jum u jkollna isem glorjuω b al Ìesù u l-madonna. Din il-verità kbira nistqarruha fil-prefazju tal-quddiesa ta Lapsi: A na, il-membri tieg u, inqawwu qalbna li a na wkoll g ad immorru warajh fejn mar qabilna Hu, ir-ras u l-bidu tag na (Missal Ruman). 14 Flimkien Marzu 2009

Kwizz dwar isimna GÓALIEX ÌISMI JQUM XEWK XEWK? Hi a a tal-iskantament kemm nafu ftit dwar isimna, kemm g ad baqa misteri dwaru li g adna ma nafuhomx. Trid issir taf xi a a aktar dwaru? Ibda min-numru 1 u imxi maddirezzjonijiet li jing atawlek. 1. Kieku kellek tqieg ed il-vini kollha li g andek tarf ma tarf, kemm ikunu twal? (a) 80 mil mur 29. (b) 60,000 mil mur 18. 2. Id-difer ta subg ajk tan-nofs jikber bir-rata l-aktar mg a la aktar ma jkun twil, aktar jikber malajr. Id-difer jikber madwar pulzier u nofs fis-sena. Jekk t obb tgiddem dufrejk, kun af li d-dwiefer tieg ek jikbru 20 fil-mija aktar malajr! 3. Nista nitkellem bla ma nivvibra l-kordi vokali. (a) Veru mur 32. (b) Mhux veru mur 17. 4. Le! L-eyelashes (ix-xag ar fix-xifer tal-g ajn) u anki l-eyebrows (il- u bejn) idumu biss ftit xhur. Ara numru 9. Flimkien Marzu 2009 5. Qed tara film tal-biωa. F daqqa wa da tisma oss, u ismek iqum xewk xewk. G aliex? (a) Biex tag mel lilek innifsek tidher akbar, u tbeωωa lill- alliel mur 38. (b) G ax il-vini Ωg ar ta ismek ikunu ng alqu u hekk ji bdu x-xag ar mur 35. 6. Kemm tipproduçi bωieq kuljum? (a) daqs tazza mur 36. (b) aktar minn Ωew pinet mur 25. 7. It-tunsilli qeg din g alxejn, g alhekk spiss issir operazzjoni biex jitne ew. (a) Veru mur 11. (b) Mhux veru mur 34. 8. Mhux eωatt. Mur ftit f numru 20. 9. Prosit! Normalment xag ra tar-ras iddum bejn sentejn u tmien snin g axar darbiet aktar mill-eyelashes. Mur numru 3. 10. Meta tifla tkun g adha kemm twieldet, l-g anqud tal-bajd tag ha jkun fih eluf ta bajd, li afna minnhom jispiççaw qabel tibda tiωviluppa. F ajja medja, madwar 400 bajda jil qu jimmaturaw, u minn dawn tnejn jew tlieta biss ji u ffertilizzati u jirriωultaw fi tqala. G alhekk ir-riωerva ta bajd li jkollha mara hija tassew enormi. Imma din ma hi xejn dejn il- aωna ta sperma li jkollu r-ra el fit-testikoli! Trid tkun taf aktar? Mur 21. 11. Le! Mur numru 7. 12. Tajjeb! Ìeneralment nies li g andhom g ajnejhom skuri jirrea ixxu aktar malajr minn dawk b g ajnejhom çari, probabbli g ax il-kulur Ωejjed li g andhom l- g ajnejn skuri jg in biex jittrasmetti l-impulsi fin-nervituri ta bejn l-g ajn u l-mo aktar malajr. Mur numru 27. 19

13. Liema organu tal- isem g andu fih l-akbar riωerva? (a) It-testikoli tar-ra el mur 21. (b) L-g anqud tal-bajd tal-mara mur 10. 14. Mort Ωmerç! Ara numru 31. 15. Xag arna l- in kollu jaqa, u jikber ie or minfloku. Liema tip ta xag ar g andu l-itwal ajja? (a) Ix-xag ar tar-ras mur 9. (b) L-eyelashes mur 4. 16. Id-difer ta liema saba jikber l-aktar malajr? (a) Is-saba tan-nofs mur 2. (b) Is-saba Ω-Ωg ir mur 26. 17. A jar tara numru 32! 18. EΩatt! Tinsiex li l- isem g andu trilljuni (miljuni ta miljuni) ta çelloli u kull wa da minnhom g andha bωonn li d-demm ji i ppumpjat fiha. AqbeΩ g al numru 15. 19. X inhu l-uωu tal-fingerprints? (a) Biex kull bniedem jing araf minn ie or mur 41. (b) Biex jg inuna naqbdu b mod aktar sod mur 24. 20. Tajjeb! L-g adam tal- isem g andu sa a aktar mill-konkrit jew l-ir am. Huwa l-kalçju li, im allat mal-fosfru u l-ossi nu, jag ti din is-sa a lill-g adam. Mur 42. 21. G amilt g aωla tajba! Kull meta ra el u mara jag mlu l-att sesswali bejniethom ikun hemm aktar minn 300 miljun sperma tar-ra el g all-bajda wa da tal-mara li trid ti i ffertilizzata. U ma ninsewx li sperma wa da biss tista tiffertilizza l-bajda! Kieku f xahar koppja jkollhom att sesswali tmien darbiet, dan ikun ifisser li g al dik il-bajda wa da li mmaturat fil-mara kien hemm riωerva ta madwar 2,3999,999,999 sperma! Issa mur f numru 44. 22. Il-qalb t abbat permezz ta messa i li tirçievi mill-mo u mis-sinsla taddahar. (a) Veru mur 14. (b) Mhux veru mur 31. 23. Liema razza ta nies g andhom l- inqas ri a naturali tal- isem? (a) SvediΩi mur 28. (b) Koreani mur 33. 24. DaΩgur! Il-linji rqaq fil-pala u s- swaba jg inu biex l-id tiωloq inqas billi jkollha aktar friction u hekk taqbad b mod aktar sod. Barra dan l-g araq li jo ro mill-glandoli ta dawn il-linji jkompli jg in biex il-qabda tkun aktar soda. Issa mur 22. 25. Tajba! Il-bΩieq g andu afna xog ol x jag mel, g alhekk il- isem ikollu jipproduçi kwantità kbira. Ming ajr ilbωieq diffiçli nitkellmu u anki nibilg u. Il-bΩieq jg in ukoll biex l-ikel jibda ji i di erit, u biex ifejjaq xi feriti li jkollna f alqna, pereωempju meta nigdmu lsienna! Mur f numru 13. 26. Ara ma tigrifx lil xi add bir-rabja g ax ma qtajthiex! Fil-fatt id-difer tassaba Ω-Ωg ir jikber l-aktar bil-mod. Ara numru 2. 27. Uqija b uqija liema minn dawn huwa l-aktar b sa tu? (a) g adam tal- isem tal-bniedem mur 20. (b) konkrit mur 8. (c) r am mur 37. 28. G andek Ωball. Iççekkja sew ma numru 33. 29. Ûbaljat! Er a lura g al numru 1 u we ibha mill- did! 30. Propjament g andek ra un, imma ara ftit 39. 20 Flimkien Marzu 2009

31. Tidher stramba imma vera. Il-qalb tista t abbat wa edha, anki kieku kellha tkun barra l- isem tal-bniedem. Fil-fatt strixxi tal-muskolu tal-qalb miωmuma f test-tubes fil-laboratorju jibqg u j abbtu, diment li jkunu mdawrin bin-nutrijenti li g andhom bωonn. Mur numru 5. 32. Iva! A na nistg u nitkellmu bla ma nivvibraw il-kordi vokali l- in kollu. Dan nag mluh meta a na nitkellmu minn ta t l-ilsien. F dak il- in il- alq, ix-xofftejn u l-ilsien jo olqu l-kliem billi juωaw il- oss irqieq tan-nifs li jkun iere. Mur 40. 33. Tajjeb! Il-Koreani fil-fatt g andhom inqas glandoli tar-ri a (scent glands) fil- ilda tag hom minn kull poplu ie or. Mur 19. 34. PreçiΩ! It-tunsilli jg inu biex jipprote u l- isem mill-infezzjonijiet (xi drabi jkollhom ji u mne ija g ax huma stess ikunu infettati). Mur 23. 35. Uppss! Veru li l-vini jinxtorbu meta tie u qatg a, imma mhuwiex dan li jqajjimlek ismek xewk xewk. Er a pprova 5. annimal selva, xag arhom kien iqum u b hekk kienu jidhru akbar u aktar feroçi. Illum, g alkemm dan mhux se jag mel xi differenza fid-dehra, isimna xorta wa da g adu jqum xewk xewk. Mur f numru 6. 39. Iççumbajtha! Fil-fatt kul add jitwieled b g ajn o ra li tinsab fiç-çentru tal-mo. Din il-glandola (pineal gland) tixba lit-tielet g ajn li g andhom afna ut, Ωrin ijiet u gremxul. B alma jag mlu l-g ajnejn veri, din il-glandola tirrea ixxi g all-qawwa tad-dawl, imma minflok ma tibg at ix-xbieha lill-mo, tipproduçi hormone li jaffettwalna l- burdati u li g andu x jaqsam mal-bidu tal-iωvilupp fi Ωmien il-pubertà. Wasalt f nofs il-kwizz. Óaffef g al numru 16. 40. Wie ed li jilg ab il-cricket u li g andu g ajnejh kannella g andu çans itella punti aktar minn plejer li g andu g ajnejh çelesti. (a) Veru mur 12. (b) Mhux veru mur 43. 41. Veru li l-fingerprints huma ta g ajnuna kbira biex nidentifikaw persuna minn o ra g ax l-ebda Ωew persuni fiddinja ma g andhom l-istess fingerprints. Fil-fatt kienu ç-çiniωi, eluf ta snin ilu, li kienu juωaw dan il-metodu biex jiffirmaw id-dokumenti. Imma ma kienx g al dan l-iskop li n-natura olqot il-fingerprints. G alhekk er a pprova n-numru 19. 36. X alq xott kien ikollok kieku din hi t-twe iba t-tajba! Lura g al 6. 37. Ûbaljat! Ipprova n-numru 20. 38. Dik hi! Fit-tarf ta kull xag ra ta isimna hemm muskolu çkejken (erector muscle) li jqajjem ix-xag ra dritta. Ftit miljuni ta snin ilu, meta l-antenati tag na kellhom isimhom miksi xag ar, kull meta kienu ji u mhedda minn xi 42. Óafna nies jitwieldu bi tliet g ajnejn. (a) Veru mur 39. (b) Mhux veru mur 30. 43. Le! Er a pprova n-numru 40. 44. Prosit! Irnexxielek tasal sal-a ar. Biex nispiççaw, se nikkwotaw x kien qal darba Thomas Edison: L-aktar a a importanti li jag mel il- isem hija... li j orr il-mo. Taqbel jew le? Flimkien Marzu 2009 21

Borg in-nadur u l-madwar Martin Morana Ûgur li xi darba jew o ra smajt b Bor in-nadur. Dan huwa sit arkeolo iku fil-periferija ta BirΩebbu a li g andu çerta importanza Fil-fatt hemm Ωew siti preistoriçi fl-istess in awi. Wie ed mag mul minn frammenti ta ebel kbir li xi darba kienu jag mlu parti minn tempju preistoriku li b alu g andna afna minnhom f Malta u G awdex; l-ie or huwa ajt qisu tas-sejjie mag mul minn ebel imdaqqas u li jag mel forma ta nag la ta Ωiemel. Óafna ja sbu li dan il- ajt g andu madwar 3,500 sena ji ifieri minn 1,500 sena qabel Kristu u li g alhekk inbena fi Ωmien il-perjodu msejja Ûmien il-bronω. F dan in-nofs çirku ta ebel kienu jg ixu n-nies li g exu Malta wara li nies ta Ωmien it-tempji megalitiçi ma baqg ux jg ixu aktar f dawn il-gωejjer. Dawn in-nies il- odda kienu g aωlu li jg ixu f postijiet pjuttost g oljin b al ma hija l-g olja ta Bor in-nadur. Forsi mhux kumbinazzjoni li anki l-isem jindika x inhu: bor ( ebel) u nadur (post g oli minn fejn wie ed jista jg asses u josserva). Dan kien wie ed mill-postijiet f Malta fejn wie ed seta jara l-bçejjeç talba ar li jkunu qed javviçinaw l-art. Interessanti li wie ed jinnota wkoll li mhux wisq bog od mill- ajt hemm dawk li ng idulhom raddi (cart ruts) im affrin fl-art, linji doppji li t affru biex jin arr xi karettun fuqhom b alma jinstabu postijiet o ra f Malta. Imbag ad xi ng idu g all- ofor im affrin fil-blat eωattament mal-ba ar fil-bajja ta San Ìor, kemm taqsam it-triq dejn il-kappella tal-istess isem? Dawn setg u servew biex ja Ωnu materjal li jkun ie impurtat sakemm dan Flimkien Marzu 2009 il-materjal kien jittella g al o dan il-villa Ωg ir ta Bor in-nadur. Dawn it-tipi ta silos illum qeg din kwaωi fl-ilma ba ar, anzi xi w ud huma mg ottijin bl-ilma ba ar. Forsi dan il-fatt jindika li l-livell tal-ba ar dak iω-ωmien kien afna aktar baxx mil-lum, g ax li kieku ma kienx hekk min kien se ja zen materjal o fosos li kienu jimtlew bl-ilma? Dan u afna affarijiet o ra jag mlu l- madwar ta Borg in-nadur mimli misteri li xi darba g ad iridu ji u solvuti. 23

DeÇiÛjoni ta interess góall-óaddiema Óaddiema li huma çittadini tas-27 Stat tal-unjoni Ewropea ma jistg ux jitilfu d-dritt tag hom g al-leave min abba l-fatt li dawn ikunu g amlu tul ta Ωmien neqsin mix-xog ol min abba mard. minn Brenda Azzopardi Uffiçjal tal-meusac Dan abbritu l-qorti Ewropea tal- Ìustizzja meta tat interpretazzjoni favur addiema mill-ingilterra u l-ìermanja wara li dawn ma t allewx jie du l-leave annwali tag hom peress li kienu g adhom kemm qattg u perjodu ma jid lux g ax-xog ol g ax kienu fuq sick leave. Skond id-direttiva dwar il-óin tax- Xog ol li iet adottata l-ewwel darba fl-1993 fl-ue, il- addiem g andu perjodu minimu ta leave m allas kull sena, li dan jista jkun akkumulat ukoll g as-sena ta wara. Il-kaΩijiet fl-ingilterra kienu jikkonçernaw individwi li kienu mça din mill-vaganzi tag hom g ax kienu talbu l-perjodu ta leave tag hom eωatt wara li da lu lura g ax-xog ol wara Ωmien twil neqsin min abba mard. Kien hemm o rajn li kienu mkeççija mix-xog ol matul il-perjodu ta mard, imbag ad wara ma adux il-perjodu ta leave annwali. Rigward il-kaωijiet fil-ìermanja, çittadin ÌermaniΩ b diωabilità ma kellux jitlef il-leave g aliex ma kienx f sa tu f dak il-perjodu jew ma setax jakkumula l-leave. B hekk id-deçiωjoni ttie det mill-qorti Ewropea biex tassigura lill- addiem li l-gvernijiet tal-pajjiωi Membri, g alkemm skont il-prinçipju tas-sussidjarjetà l-istat g andu ammont ta awtonomija, dan ma jfissirx li l- addiem g andu jitlef id-dritt g al-leave im allas. Din id-deçiωjoni tiççara s-sitwazzjoni rigward il-leave tal- addiem li, g al bosta snin kienet su ett ta interpretazzjonijiet u ta kritika differenti u li setg et twassal ukoll g al tnaqqis tal-leave g all- addiem minn min i addem. B hekk g al min i addem, din tista sservi ta twissja dwar l-obbligi filkonfront tal- addiema tieg u. F sitwazzjoni fejn l-ekonomija g addejja minn kriωi u t-tkabbir ekonomiku qed ikompli jmajna, fl-ewropa min i addem g andu jibqa jag ti l-istess benefiççji lill- addiem, filwaqt li jag mel minn kollox biex in-negozju tieg u jsalva u jibqa wie ed kompetittiv. Barra minn hekk, f kaωijiet fejn il- addiem ikun are bis-sick leave g al tul ta Ωmien, ng idu a na xhur jew sa anistra aktar, u qatt ma rritorna fuq il-post tax-xog ol, is-sid g andu j allas lill- addiem is-somma li tkun tkopri l-perjodu ta leave m allas li ma kienx a. G al sidien ta intrapriωi Ωg ar, din tista taffettwahom b mod negattiv. G alkemm dan jista jfisser iktar spejjeω g al min jimpjega, id-drittijiet tal- addiema g adhom dejjem jkunu msa a u ji u salvagwardjati iktar fl-ue. Malta-EU Steering & Action Committee indirizz: 280 Triq ir-repubblika, Valletta tel: 2590 9101 email: info.meusac@gov.mt www.meusac.gov.mt

Joe Farrugia Il-Pjazzatar-Ra al Ir-ra al tag na g andu l-pjazza fil-qalba tieg u, pjazza li hi ç-çentru ta kull attività. Hi l- mimmi ta g ajnejn ir-residenti, u ebda pjazza o ra ma tisboqha. Pa na Mi bura minn Charles Magro Il-perit li ddisinnjaha aωωeω dak kollu li kien hemm f mo u u f qalbu. L-ewwel a a li tiddistingwi l-pjazza tag na hi l-forma tag ha; mhux is-soltu pjazza tonda, iωda tawwalija, bil-bini fuq tlett i nub u l-knisja fil-faççata. Naturalment tasal g aliha minn kull kantuniera, bittoroq jiffurmaw salib ta Sant Andrija u li jiltaqg u f nofs il-pjazza fejn hemm monument, b salib fil-quççata, xog ol talarti fil- ebla Maltija. Ma tistax titkellem dwar il-pjazza u t alli barra l- miel ta knisja li tkompli ssebba ha. Knisja çkejkna tabil aqq, iωda b faççata mill-isba, b Ωew kampnari twal twal li jippuntaw dritt lejn is-sema. Fuq il-bieb-il-ma ur, statwa sabi a tal-ir am tal-qalb ta Ìesù tisraq ix-xena. Il-pjazza hi mimlija ajja. L-ewwelnett, serbut ta residenti, qishom nemel sejrin passi ata, jaqsam il-pjazza kull filg odu u kull filg axija, biex imorru l-knisja. Nhar ta Óadd, imbag ad, il-folla tiωdied min abba l-obbligu tas-smig tal-quddies. Fi tmiem il- img a l-attività til aq il-qofol tag ha. KwaΩi kull nhar ta Sibt ikun hemm xi attività. Il-fer ta l-a ar tas-sena jibqa g addej sfrenat fit-twelid ta sena dida. Ix-xampanja tkompli tferra lir-residenti li jkunu di à la al u Ωaqqhom sew bl-inbid waqt l-ikla ta nofs il-lejl. Dan il-fer jibqa jkaxkar salfesta tal-epifanija, meta kul add, b mod speçjali t-tfal, ikun g adu jistenna xi rigal. Fi Frar il-pjazza tkun imωejna b maskeruni tal-kartapesta u strixxi kull kulur tal-qawsalla, g all-karnival. Imbag ad jibda r-randan, bis-sawm u l-penitenza. Fid-Duluri u fl-g id il-kbir isiru purçissjonijiet b devozzjoni kbira. Il-festa titulari, dik tal-qalb ta Ìesù, issir f Ìunju. F Settembru ngawdu l-festa tal-vitorja. Naturalment, il-milied hu l-qofol tas-sena g ax fil-pjazza ssir ir-reçta tal-milied, il-purçissjoni bil-bambin, kant ta innijiet tal-milied u l-festin g at-tfal tar-ra al. Il-banda tar-ra al tag ti sehemha biddaqq ta marçi brijuωi jew funebri, skond l-okkaωjoni. Il-banda tag ti wkoll kunçerti ta muωika sagra jew klassika. Isiru fieri, tombli, Lejliet Maltin, sfilati tal-moda, Talent Shows, kant, Ωfin u g ana spirtu pront. Min jaf kemm jing adu sigrieti, kemm isir zekzik, kemm jiltaqg u bieb li jkunu tilfu l- kuntatt ma xulxin! The Song of Songs and select Themes from the Spiritual Exercises of St Ignatius of Loyola In this weekend seminar, the theme of human love will be explored through an examination of the Song. Its hallmarks will be linked to select themes from the Spiritual Excercises of St Ignatius. The seminar will be conducted in English. Date: Friday 6 March at 6.30 p.m till Sunday 8 at 5:00pm Given by: Professor Anthony J. Frendo, Head of the Department of Arabic and Near Eastern Studies at the University of Malta Place: Mt St Joseph Retreat House, Mosta. To book phone 21416916 between 8.30am and 1:00pm or send an email to info@mtsjoseph.org. Flimkien Marzu 2009 25

private investigation Engagement / marriage / cohabitation, etc Cases of children taken away from their homeland Business and company surveillance Adoption & tracing of children and family issues Property surveillance eg. rightful owners Intensive investigations are carried out on any court case Forensic tests eg. DNA, signature analysis, etc Services of Lawyers, notery & other advisors on demand We also offer security guards for offices, shops, hotels, restaurants, etc We testify in court and any court case is dealt with Our servics are carried out both locally and overseas www.privateinvestigationmalta.com 79 590 000 24/7 service fully licensed

Mimdudin 1. O ro it-tifel tieg i minn bini (4) 4. Jaqta fejn terfa l-flus (4) 6. Donat ma j allihiex kwadra (5) 7. Jista jkun (5) 9. Tliet erbg at... jew erba tlitiet! (4) 10. Ulied iz-zijiet (6) 12. Jag mlu l-kuntratti minn natura (6) 14. Dal- axix kellu sentimenti (4) 17. Arthur ----- Doyle ivvinta lil Sherlock Holmes (5) 18. Bejn nofsinhar u lvant (5) 19. North Atlantic Treaty Organisation (4) 20. F qari bil-maqlub issib il-belt ta Bagdad (4) Weqfin 2. Na a muωikali tar-ra al (5) 3. It-terribbli fost ir-russi Vandali (4) 4. Jog dos hu, jekk tmissek il- uta (6) 5. Iwaddab barra minn rimja (5) 6. G ereq meta abat ma iceberg (7) 8. Iwiddbek u javωak (7) 11. Kulur il-mandolina u l-karrotta (6) 13. Kunjom Malti, immortalizzat minn Ċejlu (5) 15. Ri a tfu f bajja romantika (5) 16. AkkuΩa! (4) 6 9 12 17 1 2 3 4 5 7 8 10 11 13 14 15 16 18 19 20 Ibg at it-tisliba hekk: Tisliba Flimkien, Kulle tal-kappillani, Kurja, Floriana. L-ewwel twe iba tajba li tinfeta fil-15 ta Marzu tirba ktieb. Ikteb ismek n-numru tat-telefon u l-indirizz. Soluzzjoni ta Jannar: Mimdudin: (1) ABEL (4) FORN (6) ÛOROQ (7) ÓAKEM (9) BRAM (10) KALANÌ (12) URAGAN (14) FARU (17) ÓABAT (18) KUTRI (19) DRAS (20) RABA. Weqfin: (2) BORMA (3) LUQA (4) FUÓÓAR (5) RIKBA (6) ÛEBBUÌA (8) MAÌÌURI (11) QATTUS (13) AÓBAR (15) ARTAB (16) SKUR. Rebbie (Frar): Miriam Sammut, Sta Venera Kompetizzjoni Wirt Storiku Aqra tajjeb l-artiklu f pa na 23. Xi jfisser il-kliem Bor in-nadur? Ibg at ismek, indirizz u numru tat-telefon sal-15 ta Marzu lil Flimkien, Kompetizzjoni Wirt Storiku, Kurja, Floriana. Premju: l-ewwel Ωew twe ibiet tajbin jirb u biljett (mog ti minn Heritage Malta) g al d ul b xejn f muωew jew sit storiku Malti (kull biljett ida al sa 2 adulti u 3 tfal); it-tielet twe iba tajba ting ata biljett (mog ti mill-malta Tourism Authority) g all-in Guardia Parade f Sant Iermu (2 adulti u 3 tfal). Soluzzjoni g all-kompetizzjoni ta Frar: Ìebel kbir Rebbie a (Frar): Elena Brincat, Swieqi; Charmaine Spiteri, Óamrun; u Carrie Schembri, Óamrun Kompetizzjoni Tliet Nisa Sib tmien differenzi bejn iω-ωew stampi ta hawn ta t. Ibg atha hekk: Flimkien, Kompetizzjoni Merlin, Kurja, Floriana. L-ewwel twe iba tajba miftu a fil-15 ta Marzu tirba ktieb ming and Merlin Library. Ikteb ismek, it-telefon u l-indirizz. Soluzzjoni ta Frar: (1) pigi tal-purtiera wara s-si u (2) distanza bejn il-fanal u l-kappell (3) tazza (4) pizz tal-kappell (5) dahar tas-si u bejn ir-ra el u l-fjuri (6) xahar is-sakranazz (7) qieg tax-shaker (8) tapp tal-flixkun fuq quddiem, xellug. Rebbie (Frar): Christine Cutajar, Óal G axaq Flimkien Frar 2009 27

Pauline Bartolo A seb f post... A seb f post... fejn inti t ossok milqug, t ossok aççettat g al dak li int... ma jimpurtax x età g andek, x xog ol tag mel, x inhi s-sitwazzjoni tal-familja tieg ek, kif inti fil- ajja spiritwali... A seb f post... fejn tista taqsam x ta seb u kif t ossok fuq il- ajja nisranija, fejn tista tqajjem id-dubji tieg ek u fejn tista titkellem dwar il-konvinzjonijiet tieg ek, fejn tista tiddiskuti... A seb f post... fejn tista tmur, u fejn bilmod il-mod, tag raf kif tista tibni relazzjoni intima ma Kristu. Tajjeb tkun taf li post b al dan, li joffrilek dawn l-opportunitajiet, fil-fatt jeωisti! Dan huwa kors mag ruf b ala l-alpha Course. Ìimg a wara img a, g al g axar img at, dan il-kors joffrilek iççans li tist arre fil-fond kemm g adha a a valida li tg ix il- ajja nisranija fil- urnata tal-lum. Tista tkun ilek ma tersaq lejn knisja g al afna snin, imma forsi qed t oss il-bωonn li tag ti valur lil ajtek. Jew forsi qed tfittex li tag ti iωjed dinamiωmu lill- ajja nisranija tieg ek. Inti fiex inti, jista jkun li dan il-kors joffrilek ir-risposta g al dak li qed tfittex. Il-korsijiet ta Alpha jsiru f 156 pajjiωi madwar id-dinja. F Malta ilhom isiru g al dawn l-a ar g axar snin. Di à kien hawn mijiet ta nies li attendew, u g adhom igawdu mill-esperjenza intensa li adu waqt il-kors. Il-kors li jmiss se jibda fis-16 ta April fiç- Çentru Parrokkjali tal-ibra bejn is-7.30pm u l-10pm. Inti mistieden tattendi! U jekk ta seb li dan il-kors jista jag mel sens fil- ajja tieg ek, inti mistieden tattendi g al 10 img at, bejn il-óamis 23 ta April sal-óamis 25 ta Ìunju. Wara l-laqg a jkun hemm refreshments. Il-kors isir bla las. G al aktar tag rif fuq dan il-kors, fuq Alpha Malta u Alpha International Ωur ilwebsajt www.alpha.org.mt.

Fr Joe Borg Bla qari... qargha? Min ma jaqrax, jibqa qarg a! Hekk kien jg id Patri Bernard SJ, id-direttur spiritwali tas-seminaristi meta jien kont hemm Ωmien ilu mhux aωin! Jekk dan hu veru... allura a na l-maltin g andna problema! Statistika ma ru a mill-unjoni Ewropea turi li a na l-maltin a na fost l-anqas li jaqraw mill-popli kollha Ewropej. Issa li nkunu fost l-anqas li naqraw gazzetti ma nitfantasx wisq. Óafna drabi nsib li diversi millgazzetti tag na ma tantx ikun fihom x taqra. IΩda l-problema m hijiex dik. Tal-Unjoni Ewropea staqsew lin-nies jekk qrawx ktieb f din l-a ar sena. U ejna tal-a ar! Din l-a bar ma hija tajba xejn. Naturalment skont x ji ifieri ma taqrax ktieb ukoll. Nistqarr li jekk xi add jistaqsini jekk qrajtx ktieb mill-bidu sal-a ar tul din is-sena, ikolli nammetti li ma qrajtx. IΩda pattejt g al dan g ax qrajt afna biççiet twal minn afna kotba, g add kbir ta artikli f journals akkademiçi u afna materjal minn fuq l-internet, minbarra affarijiet aktar fief b allgazzetti. IΩda nibωa li afna minn dawk li wie bu le g all-mistoqsija li saret waqt dan l-ist arri ma pattewx g an-nuqqas ta qari ta ktieb s i bil-mod kif pattejt jien. Wisq nibωa li meta afna jg idu li ma jaqrawx GÓALIEX MA NAQRAWX? Tg id huwa g aωω, g ax nippreferu t-tv g ax e fef biex toqg od tarah? ktieb ikunu jfissru li ma qraw xejn jew kwaωi xejn. Hemm mistoqsija o ra li importanti titwie eb: G aliex il-maltin ma jaqrawx? Tg id huwa g aωω, g ax nippreferu t-tv g ax e fef biex toqg od tarah? Tg id il-kotba mhux façli biωωejjed biex tiksibhom? Tg id ma da litx id-drawwa mittfulija? Tg id l-esperjenza tal-iskola barriet lin-nies millqari? Tg id?... Jekk ma nkunux nafu x inhi l-kawωa diffiçli afna li nikkurawha. Nittama li l- enituri jag mlu proponiment li joqog du ftit in kuljum ma wliedhom biex jaqraw. Illum hawn afna kotba tat-tfal li huma sbie afna. Importanti li l-qari jkun esperjenza sabi a u mhux a a ta bilfors. Importanti wkoll li l-ulied jaraw lill- enituri tag hom jaqraw! Tajjeb li f kull dar ikun hemm g all-anqas ftit kotba, speçi ta librerija Ωg ira. Il-qari jista jitwieωen minn media o ra li jkunu kumplimentari g alih, biex hekk ikun esperjenza aktar olistika u pjaçevoli. Jekk tid ol id-drawwa tal-qari miççkunija, allura x aktarx li tibqa. 30 Flimkien Marzu 2009