Adolygiad Blynyddol Newid gêr

Transcription

1 Adolygiad Blynyddol Newid gêr

2 Cymerodd 1,693 o ysgolion ran yn Y Big Pedal 2017 Ynglŷn â Sustrans Sustrans yw r elusen sy n ei gwneud yn haws i bobl gerdded a beicio. Rydym yn beirianwyr, yn addysgwyr, yn arbenigwyr ac yn eiriolwyr. Rydym yn cysylltu pobl a llefydd, yn creu cymunedau byw, yn trawsnewid y daith i r ysgol ac yn hwyluso taith hapusach ac iachach i r gwaith. Mae Sustrans yn gweithio mewn partneriaeth, yn dod â phobl ynghyd i sicrhau r atebion iawn. Rydym yn cadarnhau r achos o blaid cerdded a beicio drwy ddefnyddio tystiolaeth gref a dangos yr hyn sy n bosibl. Mae ein gwreiddiau yn y gymuned a chredwn fod cefnogaeth gwerin gwlad ynghyd ag arweiniad gwleidyddol yn gwir newid pethau, a hynny n fuan. Ymunwch â ni ar ein siwrne. Cofnodwyd 36,626 o oriau gwirfoddoli yn Cyflawnwyd 308 prosiect isadeiledd ledled y DU Cyflwyniad Mae bwrw golwg dros 2016/17 yn Sustrans yn brofiad arbennig o bersonol i mi, a minnau n cyrraedd diwedd fy mlwyddyn gyntaf fel Prif Weithredwr. Dros y 12 mis diwethaf, rwyf wedi teithio o amgylch y wlad yn ymweld â chydweithwyr, yn cyfarfod gwirfoddolwyr, ac yn gweld yr angerdd, yr arbenigedd a r creadigrwydd maen nhw n ei rannu er mwyn ei gwneud yn haws i bobl gerdded a beicio. Mae wedi bod yn flwyddyn gyffrous. Mae gennym strategaeth newydd ac rydym wedi dechrau adolygiad o r Rhwydwaith Beicio Cenedlaethol, er mwyn sicrhau fod ganddo ddyfodol cynaliadwy fel rhwydwaith o lwybrau i ysbrydoli ledled y DU. Rydym wedi agor pontydd a Lonydd Tawel, wedi gwneud llwybrau n fwy hygyrch ar gyfer beiciau wedi u haddasu, ac wedi creu coridorau ar gyfer bywyd gwyllt. Rydym wedi cyhoeddi ymchwil arloesol, wedi gweithio gydag awdurdodau lleol a chynllunwyr trafnidiaeth i gadarnhau r achos dros deithio llesol mewn dinasoedd ac wedi helpu i adeiladu r achos economaidd dros feicio. Mae r Big Pedal her feicio a sgwtera rhyng-ysgol fwyaf y DU wedi ysgogi disgyblion, staff a rhieni i ddewis dwy olwyn ar gyfer dros filiwn o deithiau i ac o r ysgol dros gyfnod o bythefnos ym mis Mawrth. Rydym wedi gweithio mewn partneriaeth â r heddlu i wneud strydoedd yn ddiogelach, wedi ysbrydoli miloedd o weithwyr i gael taith hapusach ac iachach i r gwaith, ac wedi cynnwys pobl leol wrth ddylunio, darparu a chynnal atebion lleol. Nid yw r llwybr bob amser yn un llyfn. Mae beicio n bell o fod yn ddull teithio prif lif, yn parhau i fod yn cynrychioli tua 2% o r holl deithiau sy n cael eu gwneud, ac mae lefelau cerdded wedi bod yn dirywio ers deugain mlynedd. Nid yw 91% o blant y DU yn cael digon o ymarfer corff, ac achosir dros 40,000 o farwolaethau cynnar gan lygredd aer yn y DU bob blwyddyn. Yn y cyfamser, mae ein partneriaid yn yr awdurdodau lleol o dan bwysau ariannol cynyddol. Er mwyn cyflawni newid, mae angen cymunedau effro a chefnogaeth gwerin gwlad, yn ogystal ag arweiniad gwleidyddol a chynlluniau mentrus yn genedlaethol ac yn lleol. Mae lansiad Strategaeth Buddsoddi mewn Cerdded a Beicio gyntaf Llywodraeth y DU yn garreg filltir bwysig ar y ffordd i wneud cerdded a beicio yn ddewis naturiol ar gyfer teithiau byrion yn Lloegr. Mae llywodraeth yr Alban yn llawn gefnogi ein hagenda, ac yn ategu hyn gyda chyllid sylweddol ar gyfer teithio cynaliadwy. Yng Nghymru, rydym yn parhau i gefnogi r Ddeddf Teithio Llesol, ac yng Ngogledd Iwerddon mae r Adran Isadeiledd wedi lansio Strategaeth Lonydd Glas gwerth 150m. Yn 2017, byddwn yn dathlu ein pen-blwydd yn 40, ac mae gennym lawer mwy i w wneud o hyd. Byddwn yn parhau i ddylanwadu, arloesi a dod â rhanddeiliaid ynghyd er mwyn cyd-greu atebion cerdded a beicio. Mae ein strategaeth newydd yn glir: mae ei gwneud yn haws i bobl gerdded a beicio yn arwain at bobl hapusach, iachach, amgylcheddau lleol gwyrddach a gwell, ac economïau a chymunedau cryfach. Mae r tudalennau canlynol yn dangos yr hyn sy n bosibl o ganlyniad i ymroddiad ein staff, cefnogwyr, gwirfoddolwyr a phartneriaid. Xavier Brice, Prif Weithredwr Gorffennaf

3 Cysylltu pobl a lleoedd Community Links PLUS, yr Alban Millwall, Quietway 1, Llundain Yn Llundain, rydym wedi troi seidins rheilffordd segur y tu ôl i Glwb Pêl-droed Millwall yn sgwâr cyhoeddus a llwybr cerdded a beicio diogel sy n helpu pobl osgoi ffyrdd prysur. Mae r llwybr yn ffurfio rhan o Quietway 1, Lôn Dawel gyntaf Llundain, sy n cysylltu Waterloo â Greenwich. Gan weithio mewn partneriaeth â Transport for London, Network Rail, Clwb Pêl-droed Millwall a dwy fwrdeistref yn Llundain, fe wnaethom arwain ar astudiaethau dichonoldeb, dylunio a rheoli gwaith adeiladu r sgwâr a llwybr cyhoeddus newydd. Rydym yn arbennig o falch o r gofod newydd a grëwyd ym mynedfa gorsaf South Bermondsey, sydd wedi trawsnewid profiad defnyddwyr y rheilffordd, trigolion lleol a phobl sy n cerdded neu n beicio. Mae agor y man y tu allan i r orsaf yn caniatáu gwell gwelededd i bobl sy n beicio neu n cerdded. Mae yno fan gorffwys rhwng coed, a phatrymau ar y palmant sy n dynodi r holl wahanol ffyrdd y gellir defnyddio r gofod. Mae yno goed, dôl a glaswellt newydd. Mae r llwybr ei hun yn syth ac mae ganddo arwyddion eglur, ac mae n ddistaw ac yn hamddenol. Mae n cynnig mwy na chyswllt trafnidiaeth i bobl y ddinas. Agorodd Quietway 1 yn swyddogol ym mis Mehefin Mae chwe llwybr arall i w cyflwyno yn Mwy o wybodaeth ar quietways Cyswllt Beicio Chesterfield Syniad ceidwad Sustrans lleol oedd y llwybr beicio newydd gwerth 1 miliwn hwn yn wreiddiol. Mae r llwybr yn cysylltu de orllewin y dref â r orsaf reilffordd a choleg addysg bellach. Roedd gwaith adeiladu gan Gyngor Sir Derbyshire yn cynnwys addasiadau i bont oedd yno eisoes a gosod pont newydd. Ariannwyd y gwaith drwy r Gronfa Trafnidiaeth Gynaliadwy Leol a ddyfarnwyd gan yr Adran Drafnidiaeth. Uchod: Pobl yn beicio ar Quietway 1 ger Millwall FC Chwith: Agor y cyswllt beicio 1 miliwn newydd yn Chesterfield. Ffotograff: Andrew Eyley/Cyngor Sir Derbyshire Uchaf ar y dde: Dyluniad Community Links PLUS. Canol ar y dde: Mwynhau llwybr beicio a cherdded di-draffig Swindon wrth ymyl yr A361 Highworth Road. Isaf ar y dde: Y tu allan i orsaf drenau Swindon. Cystadleuaeth ddylunio flynyddol ar gyfer isadeiledd arloesol yn yr Alban yw Community Links PLUS. Crëwyd y gystadleuaeth i godi uchelgeisiau ein partneriaid ac er mwyn arddangos y manteision eang a ddaw o ddylunio strydoedd ar gyfer pobl. Mae Community Links PLUS yn cynhyrchu dyluniadau ar gyfer lleoedd sy n galluogi mwy o gerdded a beicio, sy n teimlo n ddiogelach ac sy n fwy deniadol ac yn denu mwy o bobl at fusnesau lleol. Dyma gynigion gyda chefnogaeth wleidyddol a digon o fanylder i w gwneud yn lleoedd a fydd yn goroesi y tu hwnt i r gystadleuaeth. Enillydd y gystadleuaeth yn 2016 oedd y South City Way gan Gyngor Dinas Glasgow. Yn rhedeg am 3km o ganol dinas Glasgow yr holl ffordd i ardal brysur y Southside, bydd y South City Way yn creu strydoedd diogelach, mwy deniadol, lle bydd pobl eisiau treulio amser yn cymdeithasu ac yn siopa. Disgwylir i r gwaith adeiladu ar y lonydd beicio gwahanedig ar ddwy ochr y ffordd, a gwelliannau i r parth cyhoeddus, ddechrau yn ystod hydref Gweledigaeth feicio ar gyfer Swindon Rydym yn mynd i r afael â thirwedd drefol heriol yn Swindon, yn cynnig atebion cerdded a beicio i dref sydd wedi i hollti gan brif reilffordd a system unffordd gymhleth. Mae Cyngor Bwrdeistref Swindon wedi mabwysiadau fframwaith beicio uchelgeisiol ac wedi trawsnewid ambell gyn-reilffordd yn lonydd beicio yn ddiweddar. Fodd bynnag, mae r ffordd bresennol a r strwythurau rheilffordd yn rhwystrau heriol ac maen nhw n peri anhawster wrth ddatblygu beicio yng nghanol y dref. Mae Sustrans wedi cynnig gweledigaeth ar gyfer rhwydwaith i r dref gyfan, sy n cynnwys gwybodaeth a syniadau lleol yn benodol gan Grŵp Defnyddwyr Beic Swindon a swyddogion y cyngor ac archwiliad o r isadeiledd presennol. Rydym nawr yn helpu i lywio dyluniad a gweithrediad rhwydwaith beicio ar gyfer canol y dref i r dyfodol, fel rhan o r Rhaglen Rhagori ar Drafnidiaeth Gynaliadwy ar gyfer y Bartneriaeth Fenter Leol. Cymunedau sydd wrth galon y South City Way ac mae ymgysylltu gyda nhw wedi bod yn wych, gyda 5% o r gyllideb o 6.5m wedi i glustnodi ar gyfer ymgysylltu drwy gydol y prosiect. Eleni, mae mwy o gynigion ysbrydoledig wedi dod fel rhan o r gystadleuaeth, o Iseldiroedd bach yn Glasgow i rwydwaith dinas gyfan wedi i dylunio i safonau Danaidd yn Inverness. Mae un nodwedd yn gyffredin i r prosiectau hyn oll: maen nhw n creu lleoedd ar gyfer pobl. Edrychwn ymlaen at weithio ar Community Links PLUS gyda Transport Scotland eto eleni. Mwy o wybodaeth ar: community-links-plus 3 Cysylltu pobl a lleoedd - Adolygiad Blynyddol Sustrans

4 Creu cymunedau bywadwy Embleton Road, Southmead, Bryste Helpodd ein prosiect dylunio dan arweiniad y gymuned ym Mryste i gymuned gyflwyno draeniau trefol cynaliadwy i w stryd, gan ei gwneud yn fwy deniadol ac yn well ar gyfer cerdded a beicio. Cafodd Southmead ei adnabod gan dîm atal llifogydd Cyngor Dinas Bryste fel ardal lle r oedd angen gwella draenio dŵr arwyneb er mwyn lleihau r perygl o lifogydd, a gwella ansawdd dŵr yn afon Trym. Cawsom ein comisiynu i gynnal prosiect peilot i ymgysylltu â r gymuned leol i ddylunio cynllun i wneud Embleton Road yn Southmead yn wyrddach ac yn ddiogelach, ac i ôl-osod draeniau cynaliadwy ar y stryd. Cymerodd plant Little Meads Primary Academy a thrigolion lleol ran mewn saith gweithdy i ddatblygu dyluniadau er mwyn gwella draeniau ar hyd y ffordd, lleihau r perygl o lifogydd, gwella ansawdd dŵr yn yr ardal leol, ac annog gyrru mwy cyfrifol. Fe wnaeth i mi feddwl a theimlo n bwysicach ac yn hapusach. Fe wnaeth i mi deimlo n ddeallus, yn rhan o bethau, ac yn FALCH. Disgybl, Little Meads Primary Academy Mae draeniau newydd bellach wedi cael eu gosod, ac mae patrymau thermoplastig dail, blodau a phryfed, wedi u dylunio gan y plant lleol, wedi cael eu gosod ar hyd y ffordd i gryfhau naws y lle ac i arafu traffig. O ganlyniad, mae cyflymdra traffig wedi gostwng, mae mwy o rieni yn ystyried cerdded a beicio, mae atal llifogydd ac ansawdd dŵr yr afon wedi gwella, ac mae trigolion yn teimlo y bydd y dyluniadau stryd newydd yn annog pobl i gwrdd a chymdeithasu y tu allan. Uchod: Llun o ddyluniad arafu traffig Embleton Road o r awyr. Top right: Community garden at Marks Gate. Marks Gate, Barking a Dagenham, Llundain Gweithiodd y prosiect dwy flynedd hwn gyda miloedd o bobl leol, gan gyfuno dylunio dan arweiniad y gymuned, newid ymddygiad a gwelliannau isadeiledd er mwyn gwneud strydoedd yn iachach a diogelach, ac i wneud y gymuned yn fwy egnïol. Roedd y prosiect yn anelu at ymdrin â nifer o heriau yn yr ardal, megis amgylchedd lle r oedd ceir yn cymryd blaenoriaeth, iechyd meddyliol a chorfforol gwael a diffyg grymuso cymunedol. Gofynnom i breswylwyr, cynghorwyr, perchnogion siopau, athrawon ac arweinwyr ffydd lleol gynnig mewnwelediad i r ardal leol a phroblemau traffig. Gan mai nhw yw r arbenigwyr yn eu hardal leol, ganddyn nhw mae r allwedd i newid ymddygiad yn lleol. Roedd rhai syniadau n rhoi canlyniadau cyflym y gallai r gymuned eu cyflawni eu hunain: paentio dorau siopau gydag adar, gwenyn a gloÿnnod byw a phlannu gerddi. Roedd syniadau eraill angen cydweithio tymor hir rhwng y gymuned, Sustrans, Pen-y-bont ar Ogwr Yn ystod haf 2016, gofynnodd ddarparwr tai fforddiadwy i ni arwain prosiect dylunio dan arweiniad y gymuned mewn cul-de-sac ym Mhen-y-bont ar Ogwr, i weithio gyda phreswylwyr i greu stryd ddiogelach a mwy deniadol. Cyngor Barking a Dagenham, Transport for London a phartneriaid eraill. Gosodwyd llechfeini mosaig, wedi u seilio ar ddyluniadau plant lleol, yn y palmant ar hyd y Stryd Fawr ac o amgylch mynediadau r ysgolion, ac fe wnaethom gefnogi r preswylwyr gyda hyfforddiant beicio. Daeth y preswylwyr yn fwy egnïol, yn cyfarfod pobl newydd ac yn teimlo mwy o falchder am eu cymuned leol. Roedd hyn yn enghraifft wych o weledigaeth Strydoedd Iach Maer Llundain o droi mannau cyhoeddus yn lleoedd y mae pobl eisiau bod ynddynt. Mae r mathau hyn o brosiectau yn allweddol er mwyn datgloi r manteision iechyd all ddod o fyw mewn cymuned sy n teimlo n gymdeithasol a diogel: cymdogaethau lle mae pobl eisiau treulio amser allan ar eu strydoedd. Mwy o wybodaeth ar: Pedal Perks, Belfast Mae rhaglen wedi i chyllido gan yr Undeb Ewropeaidd i fynd i r afael â llygredd aer yn mynd rhagddi yng ngorllewin Belfast, lle mae canolbwynt teithio llesol newydd wrthi n cael ei sefydlu. Mae cynllun teyrngarwch beicwyr Sustrans, Pedal Perks, yn annog rhagor o bobl i feicio i siopau a chaffis lleol yn yr ardal drwy gynnig disgowntiau a chymhelliannau i feicwyr. Mae r cynllun yn rhan o brosiect CHIPS (Cycle Highways Innovation for Smarter People Transport and Spatial Planning) 4.4m, sy n anelu at leihau traffig ceir a hybu trafnidiaeth gynaliadwy er mwyn mynd i r afael â lefelau uchel o lygredd aer. Mae busnesau sy n cymryd rhan yn y cynllun Pedal Perks yn elwa o gael hysbysebu eu cynnyrch a u gwasanaethau i dros 10,000 o bobl sy n gweithio mewn mudiadau ar hyd coridor Newtownards Road/Comber Greenway. Mwy o wybodaeth ar: Ar y dde: Mynd ati wneud y tarmac yn fwy deniadol. Fe wnaethom drefnu gweithdai a digwyddiadau er mwyn ymgynghori gyda phreswylwyr ar faterion fel cerbydau n defnyddio r cul-de-sac i droi rownd, goryrru a diffyg lle i blant chwarae n ddiogel. Aethom ati i greu dyluniad newydd ar gyfer y stryd gan ddefnyddio syniadau r preswylwyr. Fe dreialom ein cynigion drwy ddefnyddio gosodiadau dros dro. Mae ein hoffer stryd, wedi i ysbrydoli gan gadwyn beic, yn ddelfrydol ar gyfer treialu gwahanol drefniant ar neu oddi ar y ffordd, a gellir ei blygu a i lunio i weddu i unrhyw le. Rhoddodd hyn gyfle i breswylwyr a rhanddeiliaid ddylanwadu ar y broses ddylunio a phrofi sut fyddai r dyluniad yn newid gosodiad y stryd. Darperir y prosiect hwn mewn partneriaeth â Wild Spirit, ar gyfer Valleys to Coast Housing, gyda chefnogaeth gan ein gwirfoddolwyr, Cyngor Tref Pencoed a Chyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr. 5 Creu cymunedau bywadwy - Adolygiad Blynyddol Sustrans

5 Trawsnewid y daith ysgol a r daith i r gwaith I Bike, Ysgol Gynradd Ferryhill, Aberdeen Mae ein prosiect I Bike yn gweithio gydag ysgolion yn yr Alban i ddarparu atebion ymarferol i fynd i r afael â r lleihad mewn lefelau beicio pan fo plant yn symud o r ysgol gynradd i r ysgol uwchradd, a r bwlch rhwng bechgyn a merched, gyda llawer iawn llai o ferched na bechgyn yn beicio i r ysgol. Rydym yn gwneud hyn drwy raglen unigol a strwythuredig o weithgareddau sy n ymwneud â beicio ar gyfer y gymuned ysgol gyfan. Os awn i feicio, ble gallwn ni fynd? Dyma r cwestiwn a ofynnwyd i ddisgyblion Ysgol Gynradd Ferryhill ym Mawrth Gofynnwyd hefyd pa sgiliau a fyddai eu hangen arnyn nhw a pha lwybr allan nhw ei gymryd. Wedyn, aethom ati i greu Project Bike, prosiect pum wythnos gyda r nod o fynd ar daith ystyrlon. Drwy weithio n ddwys gydag un dosbarth, roeddem yn gallu cael gafael ar y rhwystrau sy n eu hatal rhag beicio a mynd i r afael â nifer ohonynt yn ystod y prosiect. Gallai disgyblion heb feic fenthyg un o fflyd yr ysgol. Roedd y disgyblion nad oeddent yn gallu beicio yn cael cefnogaeth miliwn+ beic a sgwter i r ysgol yn ystod Y Big Pedal Cymerodd 1,693 o ysgolion ran yn Y Big Pedal 2017 ychwanegol ac yn gweithio gyda gwirfoddolwyr i ddysgu. Gallai disgyblion heb helmedi a chloeon brynu rhai n rhad drwy Sustrans. Dysgodd pob disgybl sut i drwsio twll mewn teiar a gwirio eu beiciau, sut i ddefnyddio map i gynllunio taith ddiogel a braf ac yn bwysicaf oll, sut i feicio n ddiogel ar ffyrdd a lonydd beicio. Ac i ble r oedd y plant eisiau mynd ar ein taith ystyrlon? I lan y môr i gael hufen iâ, wrth gwrs. Cyn cymryd rhan yn y prosiect I Bike, roedd disgyblion Ferryhill yn cael eu hannog i beidio â beicio i r ysgol. Drwy r prosiect hwn, roeddem yn gallu codi ymwybyddiaeth am fanteision beicio gyda r disgyblion, staff yr ysgol a r gymuned ysgol ehangach. Aeth nifer o r plant a gymerodd ran yn y prosiect ymlaen i brynu beiciau, ac mae nifer ohonynt yn parhau i deithio i r ysgol ar feic yn rheolaidd. Mae r disgyblion gymaint mwy hyderus nawr, ac mae hynny i gyd oherwydd bod pobl wedi eu cefnogi a u hannog nhw. Susan Reid, Dirprwy Bennaeth Isod: Enillydd Dwy Fedal Aur Olympaidd, Joanna Rowsell-Shand yn ymweld â Chorlton High School yn ystod Y Big Pedal Uchaf ar y dde: Belfast Bike Share y cynghorydd Aileen Graham yn cael hyfforddiant beicio gan Sustrans ar un o r beiciau Belfast newydd. Ffotograff: Brian Morrison Photography Better by Bike for Workplaces, Gogledd Iwerddon Cwrs chwe wythnos yw Better By Bike for Workplaces, wedi i gynllunio i helpu pobl ddewis beicio yn hytrach na defnyddio dulliau teithio llai cynaliadwy. Mae pob rhan o r cwrs, o r broses ymgeisio i r modiwl terfynol, wedi i ddylunio i drochi gweithwyr yn raddol ym myd beicio, gyda ffocws ar newid ymddygiad parhaol. Mae Better By Bike for Workplaces yn becyn hyfforddi cyfannol sy n cynnwys hyfforddiant beicio Safon Genedlaethol Lefelau 1 3, sgiliau cynnal a chadw beic sylfaenol, cyngor diogelwch a reidiau ymarfer, er mwyn magu hyder a chynyddu ffitrwydd a sgiliau beicio. Rhoddir blaenoriaeth i unigolion gyda r potensial i wneud y newid mwyaf, er enghraifft y rhai sy n byw tua dwy filltir o r gwaith, ond yn teithio i r gwaith mewn car ar hyn o bryd. Cynhaliwyd peilot llwyddiannus yn Belfast, yn dangos ymroddiad i agenda teithio llesol, a gosod esiampl i gyflogwyr a dinasyddion dinas Belfast. Mae ein rhaglen tair blynedd, Arwain y Ffordd, a ddechreuodd yn hydref 2014 ac a gomisiynwyd Teithiau Iach i r Ysgol, Bradford Buom yn gweithio gyda thîm iechyd cyhoeddus Cyngor Dosbarth Metropolitan Bradford i ddatblygu rhaglen o weithgareddau cerdded a beicio i gael 4,230 o blant i symud. Detholwyd 16 ysgol o amgylch y ddinas a oedd â lefelau uchel o ordewdra a segurdod corfforol a dewiswyd trafnidiaeth fel rhan o gyfres o fesurau i fynd i r afael ag iechyd gwael. Er bod y nifer helaeth o blant yn yr ardaloedd lle cynhaliwyd y rhaglen yn byw mewn ystadau cyfagos i ysgolion lle gellid cerdded neu feicio i r ysgol, ychydig iawn o feiciau oedd i w gweld yn y meysydd chwarae ac roedd nifer o blant yn cael eu danfon mewn car. Cynhaliodd ein swyddogion teithio llesol weithdai beic rheolaidd o fewn a thu allan i r ystafell ddosbarth, gyda sesiynau ymarferol i ddysgu reidio neu gynnal a chadw r beic, a digwyddiadau i annog plant i gerdded, sgwtera neu feicio eu gan yr Asiantaeth Iechyd Cyhoeddus, yn canolbwyntio ar nifer o gyflogwyr mawr yn ardal Belfast: Yr Asiantaeth Iechyd Cyhoeddus ei hun, Ymddiriedolaeth Iechyd a Gofal Cymdeithasol Belfast, Cyngor Dinas Belfast, y Bwrdd Iechyd a Gofal Cymdeithasol, a r Business Services Organisation. Yn 2016, estynnwyd y rhaglen i r gogledd orllewin, lle rydym yn gweithio gyda nifer o gyflogwyr yn cynnwys Cyngor Dosbarth Dinas Derry a Strabane. Mae ein gwaith wedi cyflwyno manteision real drwy hybu iechyd a lles staff, lleihau absenoldebau, cynyddu cynhyrchiant ac arbed arian i fudiadau. teithiau rheolaidd. Hefyd, fe wnaethon nhw hyfforddi rhieni, athrawon a gwirfoddolwyr i arwain teithiau beic a chynnal a chadw beiciau, gan helpu i greu cymuned ysgol sy n ymroddedig i fanteision teithio llesol. Cyflawnodd rhaglen Teithiau Iach i r Ysgol Sustrans ganlyniadau ardderchog mewn dwy flynedd, gyda r ganran o blant sy n beicio neu n sgwtera i r ysgol yn rheolaidd wedi mwy na dyblu. 7% 63% 54% yn llai o blant yn teithio i r ysgol mewn car yn cerdded neu n beicio i r ysgol yn rheolaidd yn beicio n rheolaidd tu hwnt i r daith ysgol 7 Trawsnewid y daith ysgol a r daith i r gwaith - Adolygiad Blynyddol Sustrans

6 Y Rhwydwaith Beicio Cenedlaethol Uchod: Mwynhau r olygfa, ar draphont yn Glen Ogle, Llwybr Cenedlaethol 7. Llwybr 7 Llynnoedd a Glynnoedd Yn ystod 2016, troesom ein sylw at un o n llwybrau pell hynaf a mwyaf poblogaidd. Mae Llwybr 7 yn ymestyn ar hyd yr Alban o Gretna i Inverness. Glen. Buddsoddwyd 350,000 gan Gyngor De Ayrshire i roi wyneb newydd a gwella r llwybr rhwng Troon a Prestwick, gyda 300,000 pellach wedi i glustnodi ar gyfer Gan weithio gyda phartneriaid lleol, gwnaethpwyd gwelliannau sylweddol i arwyneb rhannau allweddol o Lwybr 7 drwy Barc Cenedlaethol Loch Lomond a r Trossachs. Buddsoddwyd 120,000 mewn uwchraddio r darn rhwng Lade Inn a Stank Mae r gwelliannau hyn wedi u croesawu n galonogol gan gymunedau lleol ac wedi arwain at gynnydd yn nefnydd y llwybr gan ddefnyddwyr lleol, ymwelwyr a thwristiaid ar gyfer teithio llesol o ddydd i ddydd, hamddena a thwristiaeth. Derbyniodd Cyngor Gwynedd gefnogaeth gan Sustrans Cymru ac Ymddiriedolaeth Treftadaeth y Rheilffordd i ailagor hen dwnnel rheilffordd segur i gwblhau r bwlch olaf rhwng Bangor a Bethesda ar Lôn Las Ogwen (Llwybr 82). Caewyd y rheilffordd Mae r twnnel, Tynnal Tywyll i bobl leol, yn 275m o hyd, ac erbyn hyn mae n cynnig dewis amgen, didraffig i gerddwyr a beicwyr, lle bu n rhaid dringo r allt o Dregarth neu ddefnyddio priffordd yr A5 a oedd yn ychwanegu milltir i r daith. Mae gwirfoddolwyr a chefnogwyr Sustrans wedi gwneud gwahaniaeth parhaus yn Newark ar Lwybr 64. Yn gynnar yn 2017, buom yn gweithio gyda phartneriaid i agor pont newydd ar y llwybr a chynnal cyswllt parhaus ar draws ffordd osgoi ddeheuol Newark rhwng Newark a Cotham. Llwybr 64 Newark 9 Mae ein gwirfoddolwyr gwych yn Newark hefyd wedi bod yn gweithio n galed ar brosiect y Trent Vale Trail, llwybr cerdded a beicio arfaethedig sy n dilyn ochr ddeheuol dyffryn Trent o Collingham i North Clifton, a fyddai n cysylltu Llwybr 64 a Llwybr 647. Y Rhwydwaith Beicio Cenedlaethol - Adolygiad Blynyddol Sustrans Llwybr 67 y Nutbrook Trail Uchod: Nidderdale Greenway, rhan o Lwybr 67 a r twnnel i r cyhoedd pan gaewyd y lein LNWR i Fethesda yn Trosglwyddwyd y strwythurau i r cyngor gan ein chwaer-fudiad Railway Paths Ltd, a fu n geidwaid drostynt am dros bymtheg mlynedd. Ar y chwith: Gwirfoddolwyr Newark yn casglu sbwriel ar Lwybr 64. Ffotograff: Chris Connell Mae golygfeydd o fynyddoedd Eryri i w gweld ar hyd llwybr Lôn Las Ogwen wrth iddo ddringo i r de o r arfordir ym Mhorth Penrhyn. Yn dilyn dyffryn afon Cegin, mae r llwybr yn dilyn hen hafnau rheilffordd drwy goetir llydanddail i Dregarth. Uchod: Golygfa ar hyd Lôn Las Ogwen Llwybr 82 Lôn Las Ogwen Llwybr di-draffig deng milltir rhwng Long Eaton, Shipley Country Park a Heanor yw r Nutbrook Trail. Dyma lwybr gwastad sy n ddelfrydol ar gyfer teuluoedd. Mae r parc 700 erw wedi ennill Gwobr y Faner Werdd, y safon genedlaethol ar gyfer parciau a mannau gwyrdd yng Nghymru a Lloegr, bob blwyddyn ers Rydym wedi bod yn gwarchod bioamrywiaeth ar y llwybr, wrth dynnu Balsam Himalaiaidd (rhywogaeth ymwthiol) a chynnal arolwg blodau gwyllt. 10

7 2.8 Edrych i r dyfodol Adolygiad ariannol Rydym yn ysgogi newid diwylliannol yn y modd y defnyddiwn ein lleoedd. Mewn trefi a dinasoedd, rydym yn gweithio gyda chymunedau i droi eu strydoedd yn lleoedd sy n ddiogelach ac yn haws i deithio drwyddynt ar droed ac ar feic. Dros y bum mlynedd nesaf byddwn yn canolbwyntio ar gysylltu pobl a lleoedd, gan greu cymunedau bywadwy, a thrawsnewid y daith i r ysgol ac i r gwaith. Byddwn yn canolbwyntio mwy ar ddatblygiadau newydd, i sicrhau bod beicio a cherdded yn flaenoriaeth, ac yn gweithio mewn mannau trefol heriol i wneud teithio n fwy effeithlon, yn iachach ac yn lanach. A byddwn yn helpu pobl i wneud teithiau diogel a hwylus i r ysgol, i r gwaith, ac i r siopau. Ym mis Tachwedd 2017, byddwn yn cyhoeddi r ail set o n hadroddiadau Bywyd Beicio. Dyma r arolwg mwyaf o agweddau tuag at feicio yn y DU. Mae Bywyd Beicio yn ddarn o waith ar y cyd gyda saith dinas, sy n adrodd ar ac yn rhannu cynnydd tuag at wneud beicio yn ddewis dymunol a chyffredin ar gyfer teithio. Mae n rhan bwysig o n dull o weithio ar sail tystiolaeth. Mae Sustrans yn ganolfan ragoriaeth ar gyfer monitro, gwerthuso a chynnal ymchwil ar deithio llesol. Ein harolwg, Hands Up Scotland, a ariennir gan Transport Scotland, yw r casgliad mwyaf o ddata o i fath yn y wlad ac mae n allweddol wrth helpu awdurdodau lleol a phartneriaid greu darlun mwy cywir o arferion teithio dyddiol disgyblion. Trwy werthuso a chefnogi Grantiau Cycle City Ambition yn Lloegr, rydym yn datblygu gwell dealltwriaeth o effaith buddsoddi mewn cerdded a beicio, a beth sy n gweithio. Mae adeiladu r sylfaen dystiolaeth hon yn sicrhau y gallwn ddarparu r atebion cerdded a beicio gorau a llywio polisi ac arfer ar draws y sector. Yn 2015, dangosodd Bywyd Beicio y byddai dros 85% o bobl nad ydynt yn beicio ar hyn o bryd yn cael eu hannog i gychwyn pe bai llwybrau gwahanedig neu ddi-draffig. Mae tua thraean o r Rhwydwaith Beicio Cenedlaethol yn ddi-draffig. Fodd bynnag, gwyddom nad yw r Rhwydwaith heb ei heriau. Mae yna rannau nad ydynt o safon digon da, rhannau sydd wedi adfeilio, rhannau lle mae safonau wedi symud ymlaen. Mae gennym weledigaeth ar gyfer Rhwydwaith di-draffig sy n ysbrydoli, sy n darparu lleoedd diogel i deuluoedd gerdded a beicio. Felly, byddwn yn adfywio r Rhwydwaith, gan ddechrau gyda chyhoeddi cynllun datblygu blaenoriaethol yn Mae r Rhwydwaith Beicio Cenedlaethol yn fwy nag isadeiledd yn unig; mae n gymuned. Mae defnyddwyr y Rhwydwaith, staff Sustrans, cefnogwyr a gwirfoddolwyr yn dod ynghyd a i wneud yn rhwydwaith sy n perthyn i r bobl. Mae Sustrans yn elusen a gefnogir gan gannoedd o filoedd o unigolion o gefndiroedd amrywiol. Hoffem fod yn elusen sy n denu gwirfoddolwyr ymroddedig ac effro ac yn gyflogwr cydnabyddedig sy n denu staff angerddol a medrus. Ac rydym yn cymryd camau tuag at fod yn fudiad mwy amrywiol a chynhwysol. Mae gennym lawer i w wneud eleni. Byddwn yn sicrhau sefyllfa ariannol iach yn y tymor hir trwy arallgyfeirio ein ffynonellau incwm; uwchraddio ein systemau mewnol; a gwella r ffordd rydym yn mesur ac yn trafod ein heffaith. Byddwn yn ceisio dylanwadu ar benderfynwyr i greu r amodau sydd eu hangen i ddarparu atebion cerdded a beicio. A byddwn yn rhoi grym i bobl wneud dewisiadau teithio sy n dda iddyn nhw, eu cymdogaethau a r amgylchedd. Roedd Sustrans yng nghanol proses sylweddol o ailstrwythuro ar ddechrau 2016/17. Cafodd ein timau rhanbarthol yn Lloegr (y tu allan i Lundain) a r tîm canolog eu hailgynllunio i sicrhau y gall y mudiad weithredu heb golled i r dyfodol. Mae r datganiadau ariannol hyn yn cadarnhau bod costau wedi u gostwng i r lefel sydd ei angen, ac nad yw r cronfeydd wrth gefn wedi cael eu defnyddio. Mae perfformiad ariannol ledled y DU yn dangos amrywiad sylweddol, oherwydd amrywiaeth yn yr arian sydd ar gael ar gyfer ein gwaith. Serch hynny, unwaith y bydd yr incwm rydym yn ei dalu n uniongyrchol i bartneriaid yn yr Alban wedi i eithrio o r ffigurau, mae ein niferoedd staff cyfwerth â llawn amser ar draws y DU, fel mesur o ymdrech, yn cyd-fynd yn dda â n hincwm. Sustrans gyfan Lloegr Y Canolbarth a r Dwyrain Lloegr Y Gogledd Lloegr Y De Llundain Gogledd Iwerddon Yr Alban Cymru Allwedd Nifer cyfartaledd o weithwyr cyfwerth â llawn amser (ac eithrio gwasanaethau cefnogol) 19 Incwm miliynau (ac eithrio grantiau i bartneriaid yn yr Alban) Parhau ar ein taith Adolygiad Blynyddol Sustrans

8 Diolch yn fawr iawn Rydym bob amser yn falch o gydnabod cefnogaeth werthfawr yr holl bobl, partneriaid prosiect, awdurdodau lleol, ymddiriedolaethau a mudiadau eraill sydd wedi cefnogi ein gwaith drwy gydol 2016/17. Gyda n gilydd, rydym yn gweithio tuag at ein nod o i gwneud hi n haws i bobl gerdded a beicio ar gyfer rhagor o u teithiau. Hoffem ddiolch yn ddiffuant i bawb sydd wedi cyfrannu eleni. Diolchwn yn diolch arbennig i n gwirfoddolwyr ymroddedig, sy n gwneud yn wych wrth rannu r neges am Sustrans yn eu cymunedau lleol ac sy n gwneud y Rhwydwaith Beicio Cenedlaethol yn lle diogel ac iach i bobl ei fwynhau. Diolch yn fawr iawn i n cefnogwyr hefyd, mae eu hymrwymiad i r weledigaeth a rannwn yn eu gwneud yn rhan annatod o bob agwedd o n gwaith ac yn hanfodol i n llwyddiant yn y dyfodol. Maen nhw n dangos hyn nid trwy roddion yn unig, ond hefyd trwy wirfoddoli a chefnogi gweithgarwch lleol. Rydych chi oll wedi ein helpu i roi r dewis i bobl wneud teithiau iachach, glanach a rhatach, ac i greu gwell lleoedd i symud drwyddynt a byw ynddynt. Ni fyddai hyn yn bosibl heboch. Nid yw n bosibl rhestru pawb sydd wedi cyfrannu at ein gwaith. Rydym yn arbennig o ddiolchgar i r bobl a r mudiadau canlynol am eu cefnogaeth dros y flwyddyn ddiwethaf, yn ogystal ag i bawb sydd wedi dewis aros yn ddienw. Adrian Davis Associates Age UK Alpaca Communications Association of Directors of Public Health BAM Nuttall Barcan Kirby Solicitors Belfast Health Development Unit Bicycle Association Big Lottery Fund Bike Hub British Cycling British Land Brompton Bicycle Ltd Broxtowe Borough Council Butterfly Conservation C40 Cities Climate Leadership Group Cairngorms National Park Authority Campaign for Better Transport Canal and River Trust Central Taxis - Edinburgh ClientEarth Cyclenation Cyclepods Cycling Scotland Cycling UK Department for Infrastructure Department for Transport (UK) Department of Health (UK) Donegal Tourism East Midlands Trains Ecotricity Erewash Museum Esmée Fairbairn Foundation European Cyclists Federation European Greenways Association European Social Fund Faculty of Public Health Friends of Bennerley Viaduct Friends of St Nicholas Fields Frogbikes Halfords Heritage Lottery Fund Highlands and Islands Transport Partnership (HITRANS) HMRC Interreg North West Europe Programme Isla Bikes Joseph Strong Fraser Trust Lee Valley Regional Park Living Streets Living Streets Scotland Local Government Association Local Wildlife Trusts Loch Lomond & Trossachs National Park London & South Eastern Railway Limited London Borough of Barking & Dagenham London Borough of Brent London Borough of Hackney London Borough of Lambeth London Cycling Campaign Machrihanish Holiday Park National Institute for Health and Care Excellence National Institute for Health Research Network Rail NHS Sustainable Development Unit Partnership for Active Travel, Transport and Health People s Health Trust Polis Public Health Agency NI Public Health England Pukka Herbs Railway Heritage Trust Ramblers Relish The Great Outdoors Road Haulage Association Road Peace Royal Borough of Kingston upon Thames Royal College of Physicians Royal Society for Public Health RSPB Saddle Skedaddle Scottish Canals Scottish Government Scottish Natural Heritage Soil Association South East of Scotland Transport Partnership (SEStran) Stephen Clark 1965 Trust Strathclyde Partnership for Transport (SPT) Sustainable Travel Collective Tayside and Central Scotland Transport Partnership (Tactran) The Blair Foundation The Bruce Wake Charitable Trust The Freshfield Foundation The Gunter Charitable Trust The Melbreak Charitable Trust The Mrs Jean M Fraser Charitable Trust The Nineveh Charitable Trust The Peacock Charitable Trust The Richmond Group of Charities The Rowlands Trust The Serve All Trust The Spear Charitable Trust Tourism Northern Ireland TransPennine Express Transport for Greater Manchester Transport for London Transport Partnership for Aberdeen City and Shire (NESTRANS) Transport Scotland Triodos UK Health Forum ukactive Urban Transport Group Velosure Vernet Trump Charitable Trust Welsh European Funding Office Welsh Government Wheels for Wellbeing William Brake Charitable Trust World Health Organisation WT Architecture Ein hymddiriedolwyr: Claire Addison Valerie Aherne (ymddiswyddodd 31/12/16) Andrew Balfour Edward Condry Mark Edgell Anne Hyland Kirsty Lewin Richard Morris Jamie O Hara Bill Stow (Chair) 13 Diolch yn fawr iawn - Adolygiad Blynyddol Sustrans

9 Cysylltu â ni Sustrans yw r elusen sy n ei gwneud yn haws i bobl gerdded a beicio. Os hoffech wybod rhagor am ein gwaith, byddem yn falch iawn o glywed gennych. Prif Swyddfa Sustrans 2 Cathedral Square College Green Bryste BS1 5DD Sustrans Cymru 123 Stryd Bute Caerdydd CF10 5AE sustranscymru@sustrans.org.uk Sustrans yn yr Alban Rosebery House 9 Haymarket Terrace Caeredin EH12 5EZ scotland@sustrans.org.uk Gogledd Iwerddon Ground Floor Premier Business Centres 20 Adelaide Street Belfast BT2 8GD belfast@sustrans.org.uk Llundain 70 Cowcross Street Llundain EC1M 6EJ london@sustrans.org.uk Y Gogledd 5th Floor Hanover House Charlotte St Manceinion M14FD manchester@sustrans.org.uk Y Canolbarth a r Dwyrain The Walker Building 58 Oxford Street Digbeth Birmingham B5 5NR birmingham@sustrans.org.uk Y De 17 Great George Street Bryste BS1 5QT south@sustrans.org.uk Dilynwch ni ar Argraffwyd gyda 100% ynni adnewyddadwy gan ddefnyddio proses ddialcohol ac inciau llysieuol. Sustrans Gorffennaf 2017 Pob ffotograff Sustrans oni nodir fel arall. Sustrans is a registered charity no (England and Wales) SCO39263 (Scotland).