Cynllun Datblygu Lleol Eryri. Papur Cefndir 16. Twristiaeth

Transcription

1 Cynllun Datblygu Lleol Eryri Papur Cefndir 16 Twristiaeth Diweddarwyd Gorffennaf 2016

2 1 Cyflwyniad 1.1 Mae twristiaeth yn ddiwydiant traddodiadol yn Eryri ac mae wedi bod yn datblygu dros nifer o flynyddoedd: mae'r tueddiad yn symud oddi wrth gwyliau dros gyfnod o bythefnos arfordirol traddodiadol i gymysgedd o seibiannau byr neu benwythnos gyda phwyslais cynyddol ar weithgareddau neu hamddena cymysg sy'n cyfuno golygfeydd, traethau a gweithgareddau. 1.2 Erbyn hyn twristiaeth yw'r prif gyflogwr yn y Parc Cenedlaethol gydag amcangyfrif o 6930 o swyddi Cyfwerth ag Amser Llawn yn uniongyrchol ac yn anuniongyrchol yn ddibynnol ar y diwydiant. Mae hefyd yn cynhyrchu gwariant o 446 miliwn yn yr economi leol. Mae cyfanswm o 9,740,000 o ddyddiau ymwelwyr yn cael eu treulio bob blwyddyn yn y Parc gyda tua 3,790,000 o ymwelwyr unigol. (Adroddiad STEAM Gweler Atodiad 1). 1.3 Mae'r rhan fwyaf o ymwelwyr sy'n aros yn aros mewn llety diwasanaeth h.y. bythynnod hunanarlwyo, cabanau, carafanau (sefydlog a teithiol) a phebyll. Ym mis Gorffennaf a mis Awst 2012 roedd yr amcangyfrif y stoc gwelyau mewn lletai diwasanaeth (h.y. nifer y gwelyau) yn 48,671. Mae llety gwasanaeth wedi gostwng dros y degawd diwethaf gyda nifer y stoc gwelyau yn gostwng o 6066 i Mae hyn yn arwydd bod anghenion ymwelwyr yn newid. Maent yn chwilio am fath gwahanol o lety. 1.4 Mae Awdurdod y Parc Cenedlaethol, yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol a Chyfoeth Naturiol Cymru yn darparu ystod o gyfleusterau ar gyfer ymwelwyr i'r Parc Cenedlaethol a gan mwyaf hwy sy'n rheoli'r isadeiledd twristiaeth sy'n cynnwys toiledau, meysydd parcio, Canolfannau Croeso, rhwydweithiau mynediad a llwybrau beicio i raddau helaeth. 1.5 Mae ansawdd y dirwedd fel ag y mae yn bennaf o ganlyniad iofal y gymuned amaethyddol a'r asiantaethau cyhoeddus sy'n gweithio mewn partneriaeth drwy gyfrwng cyngor a rhwydweithiau cymorth grant. Mae her yn parhau i fodoli yn Eryri i sicrhau 'lles yr economi amaethyddol ac ar yr un pryd darparu tirwedd ddeniadol wedi ei rheoli'n dda er mwyn darparu ar gyfer y diwydiant twristiaeth. 1.6 Mae'r arweiniad strategol ar gyfer twristiaeth ledled Cymru yn cael ei lywodraethu gan Bartneriaeth Strategaeth-Twf Croeso Cymru ar gyfer Twristiaeth Mae'r strategaeth yn cyfeirio at bwysigrwydd Parciau Cenedlaethol Cymru i'r cynnig twristiaeth cenedlaethol ac yn eu nodi fel gyrwyr allweddol yn ymdrechion Cymru i gynyddu ymweliadau rhyngwladol. Yn lleol, mae datblygu twristiaeth yn cael ei arwain gan ddau Gynllun Rheoli Cyrchfan (sef Gwynedd a Chonwy ); ill dau wedi cael eu datblygu gyda mewnbwn gan Awdurdod y Parc Cenedlaethol. 2

3 1.7 Mae'r dull gweithredu Awdurdod y Parc Cenedlaethol tuag at hamddena sy'n gysylltiedig â thwristiaeth yn cael ei arwain gan y Strategaeth Hamdden. Mae'r Awdurdod hefyd yn chwarae rhan mewn nifer o fentrau perthnasol gyda'r ddau Awdurdod y Parc Cenedlaethol arall ac Ardaloedd o Harddwch Naturiol Eithriadol Cymru. 1.8 Mae'r strategaethau a enwir uchod yn darparu gwybodaeth gyfyngedig ynghylch tueddiadau a dadansoddiad perthnasol i ymwelwyr. Ar y cyfan, mae eu canfyddiadau yn debyg ac yn tynnu sylw at bwysigrwydd allweddol y dirwedd, harddwch naturiol a threftadaeth ddiwylliannol fel gyrwyr o fewn yr economi ymwelwyr. 1.9 Cafwyd y wybodaeth isod o Arolwg Ymwelwyr Gogledd Cymru a gynhaliwyd yn 2004 ac mae'n amlinellu'r prif resymau pam fod pobl yn ymweld â'r Parc Cenedlaethol, a'r hyn y maent yn ei hoffi fwyaf am hyn Mae pobl yn ymweld ag Eryri o achos 1 : Y Golygfeydd a r Dirwedd 41% Wedi bod o r blaen - 40% Mynyddoedd a Dyffrynnoedd 27% Yr Wyddfa 20% Y Traethau a r Arfordir 19% I Gymryd Rhan mewn Gweithgareddau Awyr Agored 18% Llawer o bethau i w gwneud 15% 1.11 Yr hyn maent yn ei hoffi 2 : Y Golygfeydd / Harddwch Naturiol 44% Bryniau / Cefn Gwlad 36% Y Môr / Yr Arfordir / Clogwyni - 19% Yr Heddwch a r Tawelwch 14% Cerdded 8% Y Bobl 8% Heb ei ddifetha / Heb ei fasnacheiddio 4% 1.12 Ymwelwyr ag atyniadau o fewn y Parc Cenedlaethol 3 1 Arolwg Ymwelwyr Gogledd Cymru (2004) 2 ibid. 3 Cafwyd y wybodaeth hon o Ymweliadau ag Atyniadau Twristiaeth yng Nghymru 2010 gan Croeso Cymru ac nid yw n cymryd i ystyriaeth yr holl atyniadau sydd yn y Parc Cenedlaethol. 3

4 Rheilffordd Llyn Tegid (17664) Parc Coed y Brenin (154204) Castell Dolwyddelan (4573) Rheilffordd Ffestiniog (129026) Castell Harlech (92347) Ceudyllau Llanfair (16500) Rheilffordd Yr Wyddfa (142199) Spa Trefriw (480) Ty Mawr Wybrnant (5536) Rheilffordd Treftadaeth Ucheldir Cymru (20894) Rheilffordd Ucheldir Cymru (64082) 1.13 Felly, er mwyn adeiladu ar y nodweddion unigryw a gynigir gan y Parc Cenedlaethol, rhaid i ni sicrhau bod y dirwedd yn parhau i fod yn ddeniadol a heb ei difetha, bod yr heddwch a'r tawelwch yn cael ei gynnal a chefn gwlad yn parhau i fod yn hygyrch gydag atyniadau ac amrywiaeth o bethau i'w gwneud. Fe all hyn arwain at gasgliad posibl na ddylai twristiaeth a darpariaeth i dwristiaid symud tua chyfeiriad cyfleusterau neu atyniadau newydd ar raddfa fawr ond yn hytrach adeiladu ar y ddarpariaeth o isadeiledd lleol o ansawdd uchel o gyfleoedd mynediad, llwybrau troed, beicio a llwybrau teithiol, sy'n hawdd cael mynediad atynt Mewn geiriau eraill model cynaliadwy ar gyfer twristiaeth y gall yr economi leol adeiladu arno trwy farchnata a datblygu mentrau cysylltiedig. Gallai'r rhain gael eu datblygu gan gymryd y canlynol i ystyriaeth; Beca i w adolygu ***The strengths of the agricultural community and local society to support landscape protection and local business generation needs to be answered Yr angen i awdurdodau fuddsoddi yn y llwybrau troed cyhoeddus a'r rhwydweithiau mynediad yn ogystal â buddsoddi mewn llwybrau beicio a systemau cludiant cyhoeddus. Yr angen i sicrhau fod ardaloedd sensitif o gefn gwlad yn cael eu diogelu drwy gyfrwng polisïau cynllunio, peidio hyrwyddo a gweithdrefnau rheoli eraill. Yr angen i gael busnesau twristiaeth o weithio gyda'i gilydd i helpu ei gilydd wrth ddarparu cynnyrch, marchnata cysylltiedig ayb Yr angen i hyrwyddo mentrau tir / bwyd cynaladwy o'r fferm i'r siop. Dylai'r rhain yn ddelfrydol gael eu cynhyrchu yn lleol ac yn gynaliadwy, ond drwy ddatblygu cwmnïau cydweithredol fe allant gyflenwi marchnadoedd ehangach. 4

5 Yr angen i fusnesau lleol weld pwysigrwydd a photensial y fasnach dwristiaid ac addasu eu harferion masnachu, oriau agor a darpariaeth cyfleusterau i ddarparu ymateb i hynny. Yr angen i ddarparwyr gweithgareddau awyr agored i ddod ynghyd i gynnig pecynnau o weithgareddau a sesiynau blasu. Yr angen i ddechrau newid canfyddiadau cyfeillgarwch y croeso ac i ymwelwyr gael eu helpu i adnabod bodolaeth "gwahaniaeth" unigryw ddiwylliannol yn yr ardal ac i werthfawrogi 'r ardal am y gwahaniaeth hwnnw. 2 Twristiaeth Antur 2.1 Yr angen i ddechrau newid canfyddiadau cyfeillgarwch y croeso ac i ymwelwyr gael eu helpu i adnabod bodolaeth "gwahaniaeth" unigryw ddiwylliannol yn yr ardal ac i werthfawrogi 'r ardal am y gwahaniaeth hwnnw. Mae'r Awdurdod wedi cefnogi cynigion newydd ar gyrion y Parc Cenedlaethol fel Surf Snowdonia yn Nolgarrog. Mae Llywodraeth Cymru yn dymuno hyrwyddo Cymru fel prifddinas y byd twristiaeth antur, 2016 yw Blwyddyn Antur ac mae 2017 a 2018 hefyd wedi cael themâu. Mae'r themâu hyn wedi cael eu rhoi er mwyn hyrwyddo cryfderau mwyaf Cymru ac mae'n canolbwyntio gweithgareddau, digwyddiadau ac atyniadau ar nodweddion cryfaf o ran cynnig twristiaeth Cymru. Mae Llywodraeth Cymru wedi buddsoddi'n gyson mewn cynhyrchion twristiaeth antur yn y blynyddoedd diwethaf, ac mae llawer o'r atyniadau hyn o fewn neu gyfagos at y Parc Cenedlaethol 3 Llety Ymwelwyr Llety gwasanaeth a Di-wasanaeth 3.1 Yn ôl ffigyrau STEAM o 2014, roedd 734 o sefydliadau llety o fewn y Parc Cenedlaethol. Roedd 32% o'r rhain yn llety gwasanaeth a 68% yn ddiwasanaeth. Mae'r mwyafrif helaeth o'r lletai â gwasanaeth yn westai, tai llety neu'n wely a brecwast gyda llai na 10 o ystafelloedd, o'r lletai di-wasanaeth mae'r mwyafrif llethol yn eiddo hunan arlwyo. Mae'r polisiau o fewn y Cynllun Datblygu Lleol yn cefnogi'r broses o wella llety gwasanaeth presennol a bydd yn cefnogi llety newydd i dwristiaid. Mae'r Cynllun Datblygu Lleol yn cydnabod pwysigrwydd cynnal ystod dda o letai gwyliau ar gyfer ymwelwyr ac mae'r dystiolaeth o'r Arolwg Deiliadaeth Cymru hon yn cefnogi'r nod hwn. Yn ôl Arolwg Deiliadaeth Cymru yn 2015 roedd y cyfraddau deiliadaeth mewn gwestai, gwely a brecwast a gwestai bach wedi codi yn gyffredinol yn ystod 5

6 misoedd prysur yr haf dros Gymru gyfan. Gwelodd Gogledd Cymru gynnydd ym mis Gorffennaf mewn gwestai, tai llety / gwely a brecwast a lletai hunanarlwyo a chynnydd mewn gwestai yn ystod mis Awst. Yn gyffredinol gwelodd Cymru gyfan gynnydd yn ystod pum mis cyntaf 2015 hefyd. Mae'n ymddangos bod y wybodaeth o Arolwg Deiliadaeth Cymru yn dangos tuedd lle bo'r ddeiliadaeth mewn lletai hunan-ddarpar yn lleihau a deiliadaeth gwestai, tai llety / gwely a brecwast a hosteli yn cynyddu. Er ei bod yn newid eithaf bach, bydd yn bwysig gwybod y data diweddaraf wrth iddo gael ei gynhyrchu. 4 Carafanau Sefydlog, Safleoedd Teithiol a Meysydd Gwersylla 4.1 Mae nifer o garafanau sefydlog, teithiol a gwersylla ar draws y Parc Cenedlaethol yn uchel iawn ac yn cael effaith negyddol sylweddol ar dirwedd y parc gan gynnwys golygfeydd i ac o fewn y Parc Cenedlaethol. Mae llawer o'r safleoedd hyn wedi bod mewn bodolaeth ers cyn y 1960au a mae llawer yn cael effaith negyddol sylweddol ar y Parc Cenedlaethol, oherwydd eu safon dylunio gwael, dwysedd uchel, lliw gwyn plaen a diffyg tirlunio. Fel yr amlinellir yn fanylach isod mae arfordir Ardudwy yn cael ei effeithio yn arbennig gan nifer sylweddol o safleoedd carafanau sefydlog dwysedd uchel sydd yn amlwg yn y tirlun. Mae mapiau wedi cael eu cynhyrchu er mwyn dangos nifer a dosbarthiad carafanau sefydlog a teithiol ar draws y Parc Cenedlaethol. Mae'r mapiau wedi cael eu cynhyrchu trwy ddefnyddio tystiolaeth o geisiadau cynllunio a ffotograffau o'r awyr hefyd o Yna cafodd y rhain eu mapio trwy ddefnyddio Map Info ac mae'r canlyniadau yn cael eu harddangos yn atodiad 2. Ystyriwyd ei bod yn bwysig cymryd i ystyriaeth nifer y carafanau sydd y tu allan i'r Parc Cenedlaethol yn agos at ffin y parc - yn benodol o fewn Tywyn, Abermaw a'r Friog oherwydd y gwasanaeth maent yn ei roi i'r ardal ehangach. Mae cynnwys yr ardaloedd hyn o fewn y sail dystiolaeth yn cynyddu'r ddarpariaeth o garafanau sefydlog o fewn yr ardal yn sylweddol ac yn cefnogi ymhellach y ffaith bod yna orddarpariaeth o garafanau statig yn y Parc Cenedlaethol yn enwedig ar hyd arfordir Ardudwy ac i'r de o'r Parc Cenedlaethol. Nid oedd yn bosibl i gael darlun clir o nifer y lleiniau teithiol sydd y tu allan i ffin y Parc Cenedlaethol trwy ddefnyddio lluniau o'r awyr yn unig, felly, yr oedd astudiaeth o ardaloedd y tu allan i'r Parc Cenedlaethol yn gyfyngedig o ran canfod y nifer o garafanau statig yn unig. 5 Carafanau Sefydlog 5.1 Mae nifer y carafanau sefydlog o fewn y Parc Cenedlaethol yn fwy na 5700 ac os yw nifer y carafanau sefydlog yn y trefi a chynghorau cymuned gyfagos i ffin y parc cenedlaethol yn cael eu cymryd i ystyriaeth mae hyn yn mynd a'r nifer yn nes at Er bod nifer uchaf y carafanau sefydlog wedi 6

7 cael eu crynhoi yng ngorllewin y Parc Cenedlaethol mae yna nifer uchel o garafanau sefydlog ar draws y Parc Cenedlaethol yn ei gyfanrwydd. Y cyngor cymuned sydd â'r nifer uchaf o garafanau sefydlog yw Dyffryn Ardudwy a Thalybont sy'n cynrychioli 37% (2116) o'r nifer cyffredinol o garafanau sefydlog. 6 Carafanau teithiol 6.1 Mae gwell dosbarthiad ar draws y Parc Cenedlaethol o ran nifer y lleiniau carafanau teithiol er, maent wedi eu canoli ar hyd arfordir Ardudwy yn ymestyn hyd at Borthmadog. Mewn gwirionedd mae mwy na 50% o'r carafanau teithiol wedi cael eu lleoli o fewn Parthau Dylanwad Porthmadog a Ffestiniog, Dolgellau ac Abermaw a Machynlleth a Thywyn. Yn yr un modd â charafanau sefydlog mae nifer uchaf y lleiniau wedi eu lleoli o fewn Dyffryn Ardudwy a Chyngor Cymuned Talybont gweler Atodiad 3. Cydnabyddir bod carafanau teithiol yn cael llai o effaith ar dirwedd y Parc Cenedlaethol oherwydd y ffaith nad ydynt yn cael eu defnyddio yn gyson a pan nad ydynt yn cael eu defnyddio torrir ar ymddangosiad y safleoedd a lleihau eu heffaith ar y dirwedd. Mae nifer y carafanau teithiol o fewn y Parc Cenedlaethol yn oddeutu 2000 gyda'r mwyafrif ohonynt wedi'u lleoli ar hyd Arfordir Ardudwy. 7 Parthau Dylanwad 7.1 Mae mapiau hefyd wedi cael eu cynhyrchu i ddangos dosbarthiad y carafanau sefydlog ar gyfer parthau dylanwad (sydd wedi'u nodi yn y papur cefndir datblygu gofodol) gweler y mapiau yn Atodiad 4. Mae nifer y lleiniau teithiol wedi cael eu nodi ar gyfer y parthau dylanwad, oherwydd mae hi'n fwy anodd i ganfod nifer y lleiniau mewn ardaloedd y tu allan i'r parc cenedlaethol oherwydd diffyg gwybodaeth ynghylch lleiniau teithiol yn yr ardaloedd hyn. Fodd bynnag, mae'r dystiolaeth yn dangos bod nifer sylweddol o garafanau sefydlog ym mhob parth sy'n darparu mwy na digon o lety i wasanaethu'r angen am y math hwn o lety o fewn ac o amgylch y Parc Cenedlaethol. Drwy'r gwaith a wnaed, fe gafodd ei sefydlu bod mwy na 12,500 o garafanau sefydlog ar draws pob un o'r parthau dylanwad gyda'r mwyafrif helaeth o'r rhai wedi eu lleoli, yn ôl y disgwyl ar hyd yr ardaloedd arfordirol, sef arfordir Dyffryn Ardudwy ac arfordir Llandudno a Chonwy gweler atodiad 4. Oherwydd y nifer eithriadol o uchel o garafanau sefydlog yn ac o gwmpas Tywyn (dros 1200) Machynlleth ac Aberdyfi mae'r parth yn cynnwys y ganran uchaf o garafanau sefydlog ar draws y Parc Cenedlaethol (25%) sy'n cael ei ddilyn yn agos gyda 23% o gyfanswm nifer y carafanau sefydlog o fewn y parth yn Nyffryn Ardudwy a Dolgellau gyda'r mwyafrif wedi eu lleoli ar hyd arfordir Ardudwy. Mae gan Ddyffryn Conwy nifer isel o garafanau sefydlog o gymharu, gyda dim ond 4% o gyfanswm y carafanau sefydlog, serch hynny mae'r ffigwr hwn yn dal i gyfateb i fwy na 500 carafán sefydlog yn yr ardal. At 7

8 hynny, mae nifer y carafanau sefydlog a ddarperir gan yr ardal gyfagos i'r gogledd yn cyfrannu 14% o gyfanswm y carafanau sefydlog. Er bod y ganran yn ardal Caernarfon a Bangor yn gymharol isel, gyda i gilydd maent yn ffurfio 10% o gyfanswm y carafanau sefydlog ar draws yr ardal. Mae'r ardaloedd i'r dwyrain o'r Parc Cenedlaethol yn meddu ar rai o r canrannau isaf o garafanau sefydlog yn yr ardal gyfan, ond nid yw hyn yn syndod gan eu bod yn llawer mwy gwledig na sawl rhan o'r ardaloedd eraill. 8 Arallgyfeirio Amaethyddol a Llety Gwyliau Hunanddarpar. 8.1 Mae'r Awdurdod yn cydnabod bod rhai busnesau amaethyddol yn dymuno arallgyfeirio er mwyn cael incwm ychwanegol. Mae hyn weithiau yn golygu addasu adeiladau sy n cael eu tanddefnyddio yn llety gwyliau hunanddarpar tymor byr. Mae polisïau yn y Cynllun Datblygu Lleol yn cefnogi addasu adeiladau segur. Fel rhan o'r adolygiad bwriedir archwilio ffyrdd eraill i ffermydd arallgyfeirio, a chaiff hyn ei amlinellu yn nes ymlaen yn y papur hwn. 9 Datblygiadau ers mabwysiadu Cynllun Datblygu Lleol Eryri Atyniadau i Dwristiaid 9.1 Ers mabwysiadu r cynllun datblygu lleol mae nifer o atyniadau yn y Parc Cenedlaethol wedi gwella'r gwasanaeth maent yn ei gynnig drwy ymestyn yr adeiladau presennol neu ddarparu atyniadau newydd. Mae nifer o atyniadau newydd hefyd wedi agor yn y Parc Cenedlaethol. Mae rhai o'r safleoedd presennol a gafodd eu hymestyn neu sydd wedi gwella eu cyfleusterau yn cynnwys Coed y Brenin sydd wedi ymestyn ei adeilad presennol i ddarparu siop gwerthu a thrwsio beiciau Tree Tops Adventure Betws y Coed gosod weiren wib, llwyfannau gwylio a llwybrau cysylltu. 9.2 Mae r atyniadau newydd i dwristiaid yn cynnwys Byd Mary Jones, sydd wedi agor mewn Eglwys yn Llanycil, y Bala; mae n cynnwys caffi a chanolfan ymwelwyr sy n adrodd hanes Mary Jones. Yr Ysgwrn, Trawsfynydd sy n adeilad rhestredig Gradd II*, a gafodd ganiatâd i drosi r ffermdy ac adeiladau r cwrtil yn atyniad treftadaeth i rannu stori Hedd Wyn, y traddodiad barddol, yr iaith Gymraeg a r dreftadaeth amaethyddol. Annedd ym Mhlas Brondanw, Llanfrothen a gafodd newid defnydd yn amgueddfa i arddangos gwaith Syr Clough Williams-Ellis a r Foneddiges Williams-Ellis a darluniau Susan Williams Ellis. Caffi newydd a phrofiad ymwelwyr yng Nghastell Harlech 8

9 9.3 Cafodd atyniadau newydd ac estynedig hefyd eu datblygu y tu allan i'r Parc Cenedlaethol a fu n boblogaidd iawn ac maent wedi denu mwy o ymwelwyr i'r ardal, mae'r rhain yn cynnwys Surf Snowdonia Dolgarrog Bounce Below & Zip World Blaenau Ffestiniog Zip World Bethesda Canolfan beicio mynydd a llwybrau Blaenau Ffestiniog 10 Llety Ymwelwyr Safleoedd carafanau sefydlog, carafanau teithiol a gwersylla sy n bodoli n barod 10.1 Yn ogystal â'r uchod mae ceisiadau hefyd wedi bod i ymestyn safleoedd carafanau a gwersylla. Mae rhai o'r rhain wedi golygu symud y carafanau sefydlog presennol i leihau r dwysedd ac mae rhai wedi cynnwys cynyddu nifer y lleiniau carafanau teithiol neu wersylla ond maent wedi bod mewn lleoliadau sydd wedi u sgrinio n dda ac yn aml wedi bod yn rhan o gais lle bu gwelliannau i r cyfleusterau presennol Ers mabwysiadu'r Cynllun Datblygu Lleol bu nifer o geisiadau i ymestyn y tymor, ac er nad oes polisi ar hyn o bryd sy'n ymwneud â hyn yn uniongyrchol, maent wedi u caniatáu pan fo r safleoedd wedi u sgrinio'n dda ar gyfer y tymor cyfan maent yn gweithredu. Ni chafodd unrhyw safleoedd carafanau teithiol neu wersylla ganiatâd i ymestyn eu tymhorau i ddod yn safleoedd parhaol Yn sgil eu datblygiad cymharol ddiweddar, nid yw'r ffurfiau newydd hyn o lety dros dro wedi u cynnwys yn Neddf Carafanau a Rheoli Datblygu O ystyried hyn, credir y byddai'n briodol mynd ati i ddatblygu polisïau sy'n fwy penodol i glampio ac a fyddai felly yn mynd i'r afael â'r materion. Ffurfiau llety amgen 10.4 Yn ystod y blynyddoedd diwethaf ers mabwysiadu'r CDLl bu cynnydd yn y mathau o lety hunanddarpar dros dro / symudol ar y farchnad. Y mathau o lety a welwyd yw podiau, pebyll crwyn, pebyll Indiaidd a phebyll pren, sydd gyda i gilydd yn cael eu hadnabod fel glampio. Fel yr amlinellir yn yr Adroddiadau Monitro Blynyddol bu mwy a mwy o ymholiadau ynghylch y mathau llety amgen hyn, i w defnyddio ar safleoedd newydd yn ogystal â safleoedd sy n bodoli n barod yn y Parc Cenedlaethol. Mae'r Awdurdod yn debygol o weld cynnydd yn nifer y ceisiadau cynllunio am y mathau llety anhraddodiadol hyn. 9

10 10.5 Hyd yma cafwyd dau gais am lety anhraddodiadol a gafodd eu caniatáu yn groes i bolisi. Maent fel a ganlyn: 10.6 Daeth cais ôl-weithredol am ddau gwt bugail i law; argymhellwyd gwrthod y cais ar lefel swyddog am ei fod yn groes i r polisïau yn y CDLl nad ydynt yn caniatáu safleoedd carafanau a gwersylla newydd yn y Parc Cenedlaethol, ac oherwydd yr effaith weledol. Fe'i cymeradwywyd yn dilyn ymweliad safle gan y Pwyllgor Cynllunio a Mynediad am nad oedd yr Aelodau n credu y byddai n cael effaith negyddol ar y dirwedd a u bod o fudd economaidd i'r ardal Daeth cais i law am dair pabell groen a oedd yn gysylltiedig â chynllun arallgyfeirio amaethyddol ar ddaliad amaethyddol presennol. Argymhellwyd gwrthod y cais ar lefel swyddog am ei fod yn gwrthdaro â'r polisïau yn y CDLl sy n ymwneud â safleoedd carafanau a gwersylla newydd yn y Parc Cenedlaethol. 11 Gwesty St. David s, Harlech 11.1 Nid yw Gwesty St. David s wedi bod yn gweithredu yn fasnachol am dros 10 mlynedd erbyn hyn ac mae'r safle wedi mynd â i ben iddo ac mae n edrych yn flêr iawn. Mae caniatâd ar y safle i ddymchwel yr adeiladau presennol a chodi gwesty 130 ystafell wely newydd. Yn ychwanegol at hyn, mae rhan o'r caniatâd cynllunio yn caniatáu dymchwel tŵr llety presennol Coleg Harlech a chodi llety hunanddarpar arall yn ei le. Nid yw unrhyw un o'r cynigion hyn wedi cael eu gwireddu ers rhoi'r caniatâd gwreiddiol ac mae cyflwr y gwesty wedi gwaethygu eto. Mae'r Awdurdod wedi cymryd camau ffurfiol i ddymchwel yr adeiladau a gwella ymddangosiad y safle Yn ogystal â'r uchod, bu gwelliannau sylweddol i'r ardal o amgylch Castell Harlech, gan gynnwys gwesty newydd, caffi, siop anrhegion a mynediad gwell i r castell drwy ddarparu pont droed newydd. Yn y gymuned leol mae awydd i wella hyfywedd a bywiogrwydd y dref. 12 Arallgyfeirio amaethyddol 12.1 Fel yr amlinellwyd yn flaenorol yn y papur hwn, cafodd cais am bebyll crwyn eu caniatáu yn groes i bolisi gyda'r cyfiawnhad y byddai'n fanteisiol i'r economi leol ac y byddai'n cefnogi'r daliad fferm bresennol. Bu nifer o ymholiadau am safleoedd gwersylla neu garafanau newydd ar ddaliadau fferm presennol. Gyda mathau newydd o lety glampio ar raddfa fach yn dod yn fwyfwy poblogaidd, bydd angen i'r Awdurdod ystyried hyn yn yr adolygiad. Bydd angen i unrhyw ddatblygiadau newydd fod mewn lleoliadau addas a pheidio â chael effaith negyddol ar dirwedd y Parc Cenedlaethol. 10

11 12.2 Yn ogystal â'r uchod, gall llety gwyliau tymor byr a ddarperir drwy addasu adeiladau gwledig segur hefyd ddarparu incwm ychwanegol ar gyfer daliadau fferm a gellir eu hystyried fel arallgyfeirio amaethyddol. Mae Polisi Datblygu 9 o CDLlE yn caniatáu ar gyfer addasu adeiladau gwledig segur i w defnyddio fel llety gwyliau tymor byr. Pwrpas y polisi hwn oedd darparu budd economaidd, gan fod y llety gwyliau tymor byr am gael ei redeg fel busnes a pheidio â chaniatáu ail gartrefi yn ardal y Parc Cenedlaethol Aeth yr Awdurdod ati i baratoi CCA arallgyfeirio ar ffermydd ar y cyd â'r ddau Barc Cenedlaethol arall yng Nghymru. Cafodd ei fabwysiadu yn 2012; pwrpas y CCA yw rhoi rhywfaint o arweiniad ymarferol ar faterion cynllunio a allai godi wrth benderfynu ar gais a rhoi rhestr wirio i r ymgeisydd yn fuan yn y broses o ddatblygu prosiect. Cydnabyddir efallai y bydd angen i ddaliadau fferm arallgyfeirio incwm er mwyn cynnal menter y fferm. Yn gyffredinol bydd cynigion i arallgyfeirio yn cael eu cefnogi gan Awdurdod y Parc Cenedlaethol ar yr amod eu bod yn cydymffurfio â pholisïau eraill yn y Cynllun Datblygu Lleol. 13 CCA Sensitifrwydd y Dirwedd 13.1 Mae'r Awdurdod wedi mabwysiadu CCA Sensitifrwydd y Dirwedd sy'n rhoi arweiniad ar sut y bydd yn delio â rhai mathau o geisiadau a fyddai n cael effaith niweidiol ar y dirwedd yn sgil eu maint, dyluniad a lleoliad. Mae'r CCA yn edrych ar ardaloedd cymeriad tirwedd yn y Parc Cenedlaethol a pa un a ellir derbyn rhai mathau o ddatblygiadau mawr mewn rhannau o'r Parc Cenedlaethol. Edrychodd y CCA ar ddatblygiadau ynni adnewyddadwy, mastiau ffonau symudol a pharciau carafanau sefydlog a chabanau gwyliau. Amlinellodd y CCA y byddai r mwyafrif helaeth o Ardaloedd Cymeriad Tirwedd yn y Parc Cenedlaethol yn hynod neu n eithriadol o sensitif i safleoedd carafanau sefydlog newydd. Bydd angen ystyried yr wybodaeth yn y CCA wrth adolygu'r polisïau twristiaeth. 14 CCA Llety Ymwelwyr 14.1 Mabwysiadodd yr Awdurdod CCA llety ymwelwyr ym mis Hydref 2012 a phwrpas y CCA yw cynnig gwybodaeth fanwl ynghylch sut y bydd y polisïau yn y CDLl yn cael eu cymhwyso yn ymarferol. Mae'r CCA yn cynnwys canllawiau pellach ar nifer o'r polisïau yn y Cynllun Datblygu Lleol sy n ymwneud â thwristiaeth a safleoedd gwersylla a charafanau. Mae hefyd yn amlinellu o dan ba bolisïau y caiff amrywiol fathau o lety ymwelwyr newydd eu hystyried. Ar ben hynny, mae'r canllaw pellach hwn yn cael ei ddarparu ar ba fath o welliannau amgylcheddol yr ystyrir yn briodol yn unol â pholisïau'r CDLl. Bydd angen ei addasu os gwneir unrhyw newidiadau i r polisïau twristiaeth yn y Cynllun Datblygu Lleol. 11

12 15 Goblygiadau ar gyfer adolygiad o r cynllun 15.1 Mae'r dystiolaeth yn dangos bod nifer y carafanau yn y Parc Cenedlaethol eisoes yn cael effaith sylweddol ar y dirwedd ac na ddylid cynyddu eu nifer oherwydd yr effaith negyddol a gaiff hynny ar dirwedd y Parc Cenedlaethol. Er y cydnabyddir bod manteision economaidd pwysig i r Parc Cenedlaethol, byddai cynyddu nifer y safleoedd neu leiniau yn y Parc Cenedlaethol yn cael mwy o effaith niweidiol o lawer ar y dirwedd. Mae'r dystiolaeth uchod yn dangos bod mwy na digon o leiniau carafanau sefydlog, carafanau teithiol a gwersylla yn y Parc Cenedlaethol i ddiwallu r angen am y math hwn o lety. Mae effeithiau gweledol y carafanau a r cabanau gwyliau ar harddwch naturiol rhai rhannau o Barc Cenedlaethol Eryri yn ddangosydd clir bod lefelau dirlawnder wedi u cyrraedd, ac wedi u rhagori mewn rhai rhannau o'r Parc. Er bod y dystiolaeth yn awgrymu y byddai cynyddu nifer y carafanau yn y Parc Cenedlaethol yn cael effaith negyddol ar y dirwedd, cydnabyddir yn sgil dwysedd uchel rhai safleoedd yn enwedig ar hyd yr arfordir y byddai lleihau dwysedd yn cael effaith gadarnhaol ar y dirwedd. Byddai'r gostyngiad mewn dwysedd yn gwella ymddangosiad gweledol y safleoedd presennol ac yn sicrhau eu bod yn llai amlwg yn y dirwedd. Felly, bydd tirlunio a lleihau dwysedd safleoedd yn cael ei annog yn y cynllun datblygu lleol. Mewn rhai achosion, efallai y bydd symud carafán sefydlog a gosod caban gwyliau yn ei lle yn briodol ac yn gwella effaith y safle ar y dirwedd Bydd angen rhoi ystyriaeth i gynnwys y CCA Sensitifrwydd y Dirwedd o ran llety ymwelwyr effaith isel newydd a pa un a fyddai r rhain yn briodol ar raddfa fach mewn rhannau llai sensitif o'r Parc Cenedlaethol. Bydd hefyd angen iddynt fod mewn ardaloedd sydd eisoes wedi u sgrinio'n dda o olygfannau cyhoeddus Fel yr amlinellir uchod mae glampio yn dod yn fwyfwy poblogaidd ac felly mae angen i'r Cynllun Datblygu Lleol edrych ar hyn. Bydd angen ystyried pa un a yw r mathau hyn o ddatblygiad yn addas, graddfa unrhyw ddatblygiadau newydd a'r effaith ar y dirwedd o gwmpas O ystyried y gostyngiad mewn llety â gwasanaeth dros y blynyddoedd diwethaf bydd angen meddwl a yw hyn yn rhywbeth y dylid edrych arno yn y cynllun a pa un a yw'r polisïau twristiaeth presennol yn briodol i helpu i fynd i r afael ag unrhyw broblemau. 12

13 ATODIAD 1 - Gwybodaeth STEAM 2014 Dosbarthiad Sectoraidd o Effaith Economaidd Data STEAM 2014 (Prisiau 2014) Miliynau Llety Bwyd & Diod Hamddena Siopa Cludiant Refeniw Uniongyrchol TAW Gwariant Uniongyrchol Gwariant Anuniongyrchol CYFANSWM Refeniw yn ôl Categori Ymwelwyr Data STEAM 2014 oedd Miliynau Llety a Wasanaethir Llety Diwasanaeth Aros gyda ffrindiau a theulu

14 Ymwelydd sy n Aros Ymwelydd Dydd CYFANSWM Niferoedd Ymwelwyr (Miloedd) Data STEAM Llety a Wasanaethir Llety Diwasanaeth Aros gyda ffrindiau a theulu Ymwelydd sy n Aros Ymwelydd Dydd , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,400.0 CYFANSWM 4.00 mil 4.27 mil 4.11 mil 4.11 mil 3.74 mil 3.67 mil 3.79 mil Dyddiau Ymwelwyr (Miloedd) Data STEAM Llety a Wasanaethir Llety Diwasanaeth , , , , , , ,

15 Aros gyda ffrindiau a theulu Ymwelydd sy n Aros Ymwelydd Dydd , , , , , , , , , , , , , ,400.0 CYFANSWM mil mil mil mil 9.70 mil 9.74 mil 9.74 mil Dosbarthiad Sectoraidd Cyflogaeth Data STEAM 2014 CLlA Llety 1,514 1,493 1,512 1,500 1,486 1,501 1,512 Bwyd & Diod 1,435 1,434 1,467 1,463 1,335 1,344 1,335 Hamddena Siopa 1,927 1,948 1,943 1,923 1,741 1,732 1,757 Cludiant Cyflogaeth Uniongyrchol Cyflogaeth Anuniongyrchol 5,866 5,846 5,936 5,920 5,461 5,494 5,496 1,561 1,545 1,577 1,560 1,429 1,426 1,434 CYFANSWM 7,427 7,390 7,513 7,480 6,890 6,920 6,930 15

16 16

17 17

18 Cymariaethau blynyddol Mae'r graffiau sy n dilyn yn dangos cymariaethau blynyddol o ffigurau twristiaeth allweddol a gymerwyd o'r adroddiadau STEAM. Mae pob un o'r graffiau yn dangos gostyngiad sylweddol ym mhob testun rhwng 2011 a Gellir priodoli r gostyngiad hwn i ychydig o faterion. Mae'r rhain yn cynnwys; Y Mehefin gwlypaf ers i gofnodion ddechrau yn 2012, gyda llifogydd yng Nghymru. Roedd achosion difrifol yn cynnwys llifogydd mawr mewn meysydd gwersylla yng nghanolbarth Cymru ac yn ardal Aberystwyth a oedd angen cymorth yr RNLI a symud 600 o bobl o Bennal oherwydd pryderon y gallai r argae ddryllio. Gallai'r tywydd ac achosion difrifol fel y rhain fod wedi rhwystro ymwelwyr rhag ymweld â r ardal yn sgil ofnau am ddiogelwch ac amharodrwydd i deithio Mater posibl arall ar gyfer twristiaeth yw r ffaith bod gŵyl y banc ddiwedd mis Mai wedi i symud i fis Mehefin, a oedd y gwlypaf ers i gofnodion ddechrau felly effeithiwyd ar benwythnos arall a allai fod yn bwysig i r diwydiant twristiaeth oedd blwyddyn y Gemau Olympaidd yn Llundain ac er bod ardal Llundain ac ardaloedd eraill a oedd yn cynnal digwyddiadau wedi elwa, roedd llawer o ardaloedd gwledig sy n dibynnu ar y diwydiant twristiaeth wedi dioddef. Roedd hyn yn golygu bod llawer o bobl yn cael eu denu i deithio i ardaloedd megis Llundain a'r ardaloedd a grybwyllwyd yn hytrach na dod i leoedd fel Parc Cenedlaethol Eryri Nododd nifer o atyniadau a diwydiannau seiliedig ar dwristiaeth ledled y D.U. mai haf 2012 oedd y gwaethaf ers 2001, yn ystod argyfwng clwy'r traed a'r genau.

19 19

20 20

21 ATODIAD 2 Nifer o garafannau static yn ôl ardaloedd Cynghorau Cymuned 21

22 ATODIAD 3 Nifer o garafannau teithiol ym mhob Cyngor Cymuned 22

23 ATODIAD 4 Canran a Nifer o Garafannau Sefydlog yn ôl Parth Dylanwad 23