Cyfarfod Grŵp Cyswllt Prosiect Wylfa Newydd

Transcription

1 Cyfarfd Grŵp Cyswllt Prsiect Wylfa Newydd Cfndin Grŵp Cyswllt Prsiect Wylfa Newydd a gynhaliwyd Ddydd Iau, 14 Rhagfyr 2017 yn Ystafelledd Eleth ac Eilian, yn swyddfa safle Wylfa Newydd. Yn Bresennl (sefydliadau yn nhrefn yr wyddr): Enw Dennis Evans Wyn Thmas Jn Bailey Susan P Sctt Arlygydd Trevr Hwes Gerry Belanger Eric Trr Dylan Williams Y Cynghrydd G.O Jnes Y Cynghrydd Jhn Griffith Y Cynghrydd Kenneth P Hughes Y Cynghrydd Llins Medi Huws Y Cynghrydd Aled Mrris Jnes Y Cynghrydd Richard Griffiths Y Cynghrydd Dafydd Griffiths Gafyn Jnes Clin Smith Mari Faulkner Mel O'Hara Andrew Cnnlly Gareth Williams Geraint Hughes Jamie Thmas Jhn Idris Jnes Iwan Williams Anna M Jnes Dr Tm Cnway Alwyn Rwlands Mudiad Cadeirydd, cynrychilydd Cyngr Cymuned Rhsybl Dirprwy Gadeirydd, Cyfarwyddwr Adnddau a Datblygu Grŵp Llandrill Menai Cape PLC Aeld 'r Cyhedd Sefydliad y Merched Ynys Môn CNC Swyddg Cyswllt Rhanddeiliaid/ Pwynt Cyswllt Unigl yr Adeilad Niwclear Newydd Cynrychilydd Cyngr Tref Amlwch Cwmni Cemaes Cyf / Ynni Talyblin Pennaeth Datblygu Ecnmaidd, Cyngr Sir Ynys Môn Cynghrydd Ward Llifn Ynys Môn Cynghrydd Ward Talyblin Ynys Môn Cynghrydd Ward Talyblin Ynys Môn Cynghrydd Ward Talyblin Ynys Môn (Arweinydd y Cyngr) Cynghrydd Ward Twrcelyn Ynys Môn Cynghrydd Ward Twrcelyn Ynys Môn Cynrychilydd a Chadeirydd Cyngr Cymuned Llaneilian Magnx Ltd Magnx Ltd Aeld 'r Cyhedd Aeld 'r Cyhedd Natinal Grid Natinal Grid Gwasanaeth Tân ac Achub Ggledd Cymru Cynrychilydd ar ran Rhun ap Irwerth AC Ardal Fenter Eryri Taith i Waith Cynrychilydd Cyngr Cymuned Tref Alaw (clerc) Cynrychilydd Cymdeithas Gweithwyr wedi Ymddel Wylfa Cyngr ar Bpeth Ynys Môn Ymddiheuriadau Enw Siân Gwenllian AC Janet Finch-Saunders AC Yr Arglwydd Dafydd Elis-Thmas AC Rhun ap Irwerth AC Andrew Haigh Mudiad Aeld Cynulliad Arfn Aeld Cynulliad Cnwy Aeld Cynulliad Dwyfr Meirinnydd Aeld Cynulliad Ynys Môn Cynrthwyydd Nathan Gill ASE

2 Yr Athr David Shepherd Melanie Wymer Carys Edwards Enid Williams Y Cynghrydd Jhn Jukes Lyndsey Campbell-Williams Medwyn Williams Stuart Law Jac Jnes Hywel Williams AS Liz Saville Rberts AS Derek Vaughan ASE Derek Gadsdn Jhn Cadwaladr Jnes Michael Ddds Rita Lyn Maurice Cre Mark Thrntn Alli Hunt Abi Hughes David Hawkins Michelle Brwn AC Jackie Blackwell Prifysgl Bangr Ymddiriedlaeth Bdrgan Pennaeth Adnddau Dynl, Cyngr Sir Ynys Môn Gwasanaeth Ieuenctid Ynys Môn Cyngr Cymuned Llannerch-y-medd Lleisiau Llel (ieuenctid/medrwn Môn) Magnx Ltd Magnx Ltd Cyngr Cymuned Mechell Aeld Seneddl Arfn Aeld Seneddl Dwyfr Meirinnydd Aeld Ggledd Cymru yn Senedd Ewrp Aeld 'r Cyhedd Aeld 'r Cyhedd Aeld 'r Cyhedd Rhelwr Clwstwr Ynys Môn Cymunedau yn Gyntaf Môn Cynrychilydd Safle r Awdurdd Datgmisiynu Niwclear ar gyfer Grsaf Bŵer Wylfa Cadeirydd Cyngr Iechyd Cymuned Ggledd Cymru Pwyllgr Ynys Môn Academi Sgiliau Genedlaethl Niwclear Anabledd Taran Unite the Unin Aeld Rhanbarthl Cynulliad Cenedlaethl Cymru drs Ogledd Cymru Cyngr ar Bpeth Ynys Môn Os nad yw eich enw, drwy ryw amryfusedd, wedi'i gynnwys ar y rhestr neu s yw wedi i gfndi n anghywir, cysylltwch â Hrizn ar neu drwy anfn e-bst at ymhliadauwylfa@hriznnuclearpwer.cm I gael gwybdaeth gyffredinl am y prsiect neu i fyn unrhyw gwestiynau i Hrizn, cysylltwch â'r tîm ar neu drwy anfn e-bst at ymhliadauwylfa@hriznnuclearpwer.cm ac ewch i Mae mdd gweld y cfndin hyn a'r hll gyflwyniadau gyfarfd Grŵp Cyswllt y Prsiect ar wefan Grŵp Cyswllt y Prsiect: 1. Cres, cfndin cyfarfd Medi 2017 a materin yn cdi Dennis Evans, Cadeirydd Cresawdd Dennis Evans (DE) bawb i'r cyfarfd am 5.35pm. Fe wnaeth sylwadau ar y newyddin a ddaeth i law ynglŷn â chwblhau r brses Asesiad Dyluniad Generig ar gyfer Adweithydd Dŵr Berwedig Uwch y DU byddai r manylin yn cael eu rhi n nes ymlaen yn y cyfarfd. Cafdd cfndin y cyfarfd diwethaf eu derbyn a u cymeradwy gan DE. Materin yn cdi r cfndin: Grchymyn Cydsyniad Datblygu (DCO) ai un neu ddau gais Grchymyn Cydsyniad Datblygu fyddai n cael ei wneud mewn perthynas â r Natinal Grid. Byddai r wybdaeth ddiweddaraf yn cael ei chyflwyn yn nes ymlaen yn y cyfarfd. T6 byddai materin ynglŷn â r A5025 hefyd yn cael eu trafd yn y cyfarfd. 2. Y diweddaraf am Brsiect Cysylltiad Ggledd Cymru Natinal Grid. Hwn edd y cyflwyniad cyntaf ar ôl y cfndin.

3 Rhdddd Gareth Williams (GW) ac Andrew Cnnlly (AC) 'r Natinal Grid gyflwyniad ar gysylltu r gwaith gynhyrchu ynni carbn isel yng Nggledd Cymru. Cyflwynwyd manylin ynglŷn ag amseru r cais am Orchymyn Cydsyniad Datblygu sydd ar y gweill ar gyfer cysylltiad Wylfa Newydd. Byddai Grchymyn Cydsyniad Datblygu'r Natinal Grid yn cael ei gyflwyn ar ôl un Hrizn. Redd nifer bartïn fel Cyfeth Naturil Cymru a Chyngr Sir Ynys Môn yn rhan brsiectau Grchymyn Cydsyniad Datblygu mawr iawn ac maent wedi gwneud cais am fwlch rhwng y dyddiadau cyflwyn, er mwyn gallu rhi'r sylw angenrheidil i bb cais. Cyflwynwyd digwyddiadau r hydref. Redd y rhain yn cynnwys adrddiadau ar yr effaith amgylcheddl, asesiadau dyllau turi daearegl, ac arlygn amgylcheddl ac eclegl. Mae ceblau tanddaearl yn cael eu dargyfeiri er mwyn gallu gweithi ar y traciau newydd ar y safle. Redd llwybr peilnau i Gaergybi a phrsiect ailwampi ar y gweill hefyd. Redd y Natinal Grid hefyd yn cynrthwy Llywdraeth Cymru gyda chynlluniau ar gyfer trydedd bnt drs y Fenai. Redd y Llywdraeth wedi mynd at y Natinal Grid er mwyn gwneud cais i helpu gydag astudiaeth i asesu r gwaith sd ceblau ar draws trydedd bnt. Byddai hyn yn diwallu'r angen am adeiladu twnnel tanddaearl ar gyfer ceblau dan Gulfr Menai. Byddai'r gwaith ar yr adrddiad yn dechrau fis Inawr. Cwestiynau a sylwadau: Gfynndd DE am fanylin ynghylch amserlen waith yr astudiaeth dichnlrwydd. Cadarnhawyd y byddai n para tua 18 mis. Gfynndd DE a fyddai r Natinal Grid yn cynnal dau Orchymyn Cydsyniad Datblygu, h.y. un ar gyfer y bnt ac un ar gyfer y twnnel ceblau tanddaearl? Cadarnhadd GW mai dim nd y twnnel ceblau fyddai n cael ei gynnwys yn y cais. Gwnaeth Clin Smith (CS) sylw bd y 2-3 psiwn gwreiddil a edd wedi ymddangs mewn cylchlythyr i bbl lel yn cynnwys psiwn ar gyfer gsd ceblau ar hyd gwely r môr, a gafdd ei ddiystyru herwydd y gst. Pe bai trydedd bnt, a fyddai hynny n glygu y byddai psiwn gwely r môr yn cael ei ystyried? Atebdd GW drwy ddweud bd cst ceblau ar y môr yn sylweddl ddrytach a u bd nawr yn canlbwynti ar gymharu defnyddi twnnel a phnt. Ni fyddwn yn bwrw ymlaen â chynlluniau ar gyfer ceblau ar wely r môr. Gwnaeth y Cynghrydd Richard Griffith (RG) gais am wybdaeth i gael gwybd a fyddai peilnau n cael eu gsd ar draws Ynys Môn. Cadarnhadd GW bd y cyfnd ymgynghri diwethaf wedi cynnig peilnau. Bydd y Natinal Grid yn bwrw ymlaen â chais am linell uwchben newydd ledled yr ynys. Gfynndd JIJ a edd y Swyddfa Rheleiddi Niwclear wedi trafd prif gynllun rheli trychineb mewn perthynas â chysylltiad y rhwydwaith trawsyrru â'r Natinal Grid. Cadarnhadd GW, er nad edd trafdaethau ynglŷn â hyn wedi u cynnal hyd yn hyn, ei fd yn fdln ymgysylltu ag unrhyw un ar unrhyw adeg.

4 Gfynndd y Cynghrydd Llins Medi Huws (LlMH) sut edd trafdaethau â Llywdraeth Cymru yn datblygu mewn perthynas â r drydedd bnt drs y Fenai a'r ceblau ar draws y culfr. Nddd Gareth Williams bd trafdaethau wedi cael eu cynnal a bd astudiaeth dichnlrwydd yn cael ei chynnal i edrych ar yr psiynau a'r heriau mewn perthynas â thrydedd bnt. Reddent mewn cysylltiad â Llywdraeth Cymru bb dydd. Mynegdd LlMH ei bd yn simedig â r cynlluniau, yn enwedig ar ôl cael trafdaeth gadarnhal ag Ysgrifennydd y Cabinet drs yr Ecnmi a r Seilwaith yn Llywdraeth Cymru. 3. Cyflwyniad a r wybdaeth ddiweddaraf am gynnydd Wylfa Newydd Pŵer Niwclear Hrizn Cyflwynwyd y wybdaeth ddiweddaraf am gynnydd gan Sasha Davies (SD), Pennaeth Datblygu Strategl Cymru. Ndwyd bd gwaith Duncan Hawthrne gyda llywdraethau r DU a Japan yn mynd rhagdd n gadarnhal. Mae nifer fuddsddwyr psibl wedi bd ar daith amgylch y safle ac mae gwestein Japan wedi cael eu cyflwyn i dîm Hrizn. Cafdd y prif gerrig milltir ar gyfer y flwyddyn ddiwethaf eu ndi, ac fe ndwyd y canlynl gan SD: Presenldeb llwyddiannus Hrizn yn Eisteddfd Genedlaethl Cymru. Mae trydydd cam yr ymgynghriad â'r gymuned wedi cael ei gynnal. Mae r ail garfan brentisiaid wedi dechrau ar y Cynllun Prentisiaeth Dechnegl, a bydd y gwaith hysbysebu ar gyfer y drydedd garfan yn dechrau yn y flwyddyn newydd. Mae r Cais am Drwydded Safle Niwclear wedi cael ei gyflwyn i'r Swyddfa Rheleiddi Niwclear (ONR). Mae dau gais cynlluni wedi cael eu cyflwyn i Gyngr Sir Ynys Môn, un ar gyfer parati a chliri r safle, a'r llall ar gyfer y gwaith wella ffrdd bresennl yr A5025 rhwng y Fali a r safle. Mae r cais cyntaf am drwydded wedi cael ei gyflwyn i Cyfeth Naturil Cymru, sef y drwydded Rheleiddi Sylweddau Ymbelydrl. Mae'r Asesiad Dyluniad Generig (GDA) wedi i gwblhau. Dangswyd sleid a edd yn rhi manylin ynghylch gwaith Hrizn gyda chyrff addysgl Mae gwaith STEM (gwyddniaeth, technleg, peirianneg a mathemateg) wedi cael ei gynnal ag ysglin yr ynys. Bu carfan gyntaf brentisiaid Hrizn yn ymweld â Japan yn ystd yr haf, a edd yn gyfle gwych iddyn nhw. Rhddwyd cld i Awen Ashwrth, swyddg addysg Hrizn, am ei gwaith gwych yn cysylltu ag ysglin. Mae datblygiad a sgiliau r gadwyn gyflenwi wedi cefngi: Merched ym maes Niwclear, a lansi cangen Sefydliad Niwclear Ggledd Cymru ym mis Hydref. Cyflwyn rhaglen beilt Gwasanaeth Cyflgaeth a Sgiliau Wylfa Newydd. Ymgysylltiad parhaus â busnes drwy r Ffederasiwn Busnesau Bach, CBI a Bwrdd Uchelgais Ecnmaidd Ggledd Cymru. Cyflwynwyd manylin y gwaith yn y gymuned. Mae drs 70,000 wedi cael ei ddyfarnu i achsin da yng Nggledd Cymru, ac mae r rhan fwyaf r arian hwnnw wedi mynd tuag at

5 brsiectau bach, pwysig mewn cymunedau. Mae Hrizn hefyd wedi parhau i gefngi mudiadau llel. Mae drs 400 bbl wedi dd i ddiwrndau agred a sesiynau clddi archaelegl cymunedl ar y safle, gan gynnwys disgyblin nifer r ysglin llel. Cafdd y gweithgarwch diweddar ar y safle ei restru. Redd llawer iawn waith ar y gweill, a edd yn cyflgi cymaint gntractwyr llel â phsibl. Mae tua thraean 'r cntractwyr yn llel ac redd SD yn rhagweld y byddai hyn yn cynyddu. Cyflwyndd Rger Parkinsn (RP), y Pennaeth Datblygu Prsiect, y wybdaeth ddiweddaraf am geisiadau a thrwyddedau. Ar yr adeg, redd dau gais wedi u cyflwyn i Gyngr Sir Ynys Môn. Redd y cyntaf yn ymwneud â Pharati a Chliri r Safle, a edd wrthi n mynd drwy brses adlygu ac ymgynghri. Redd y cais yn cynnwys tynnu ced, dymchwel sgubriau a ndweddin cysylltiedig. Pe bai r cais yn llwyddiannus, byddai r gwaith yn dechrau yn ystd gwanwyn 2018 ac yn cymryd 15 mis i'w gwblhau. Redd angen i'r gwaith gael ei reli yn ôl y tymhrau ganlyniad i fywyd gwyllt, a byddai r hll waith yn digwydd mewn camau. Dangswyd amserlen ar gyfer gwaith parati a chliri r safle ar ffurf siart, ac fe gadarnhadd RP y byddai r tir yn ars yn wyrdd gan na fyddai gwaith stripi pridd sylweddl yn cael ei gynnal. Nddd RP fd yr ail gais i Gyngr Sir Ynys Môn yn ymwneud â gwelliannau i ffrdd bresennl yr A5025, a i fd wedi'i dderbyn gan y cyngr ar 12 Rhagfyr. Yn amdl ar gydsyniad, byddai r gwaith yn dechrau ddiwedd yr haf / ddechrau'r hydref 2018 a byddai n cynnwys parati rhan bresennl y ffrdd ar gyfer traffig, gan gynnwys lledu r ffrdd, rhi wyneb newydd arni ac adeiladu cyfleuster ailgylchu drs dr ar gyfer deunydd wynebu r ffrdd. Dangswyd map a edd yn ndi lleliadau'r gwaith gwella. Cyflwynwyd manylin y cais am drwydded amgylcheddl ar gyfer Rheleiddi Sylweddau Ymbelydrl (RSR). Cafdd hwn ei dderbyn gan Cyfeth Naturil Cymru, sydd bellach yn ymgynghri yn ei gylch. Byddai tri chais arall yn cael eu cyflwyn yn 2018, ar gyfer trwyddedau mrl, hylsgi a rhyddhau dŵr cynnes. Rhestrdd RP y gwaith arfaethedig ar gyfer 2018, a edd yn cynnwys: Cyflwyn Grchymyn Cydsyniad Datblygu i r Arlygiaeth Gynlluni. Cafwyd cyngr ac arweiniad gan ymgyngrein a edd wedi datgelu ffiniau llinell gch yn y cais y byddai angen eu harchwili ymhellach. Byddai ymgynghriad pellach yn cael ei gynnal fis Inawr. Dyddiad cymeradwy i anelu at ar gyfer y Cais am Drwydded Safle gan y Swyddfa Rheleiddi Niwclear. Bydd y cyfnd ymgeisi ar gyfer y garfan nesaf brentisiaid yn dechrau fis Inawr 2018, gyda chynllun graddedigin i ddilyn. Bydd Hrizn yn mynd i Eisteddfd Genedlaethl Caerdydd Bydd y cais am Orchymyn Cydsyniad Datblygu yn cael ei gyflwyn ddiwedd mis Mawrth 2018, gyda r archwiliad cyheddus yn dechrau yn hyrach yn ystd Disgwyliwyd y byddai r cais yn cael ei dderbyn tua 16 mis ar ôl ei gyflwyn. Cwestiynau a sylwadau: Fe wnaeth Jhn Idris Jnes (JIJ) lngyfarch Hrizn am gefngi r Eisteddfd eleni ac am ei fwriad i w chefngi yng Nghaerdydd y flwyddyn nesaf. Redd hefyd yn falch glywed am y prentisiaid a fyddai n cael eu derbyn a gfynndd pryd byddai'r cynllun i raddedigin yn dechrau? Gfynndd

6 hefyd a fyddai disgyblin chweched dsbarth yn cael eu cefngi, er enghraifft, drwy ysglriaethau. Ymatebdd SD bd Hrizn, fel cwmni, wedi ymrwym i gresawu rhagr raddedigin. Cyn gynted ag y byddai'r wybdaeth hn ar gael, byddai n cael ei rhannu â Grŵp Cyswllt y Prsiect. Gfynndd JIJ am ragr eglurder ran a fyddai Hrizn yn hyrwydd swyddi i raddedigin Ogledd-rllewin Cymru a sut edd pynciau fel peirianneg yn cael eu hyrwydd ymysg disgyblin chweched dsbarth yn llel. Cadarnhadd SD bd adlygiad hyn yn cael ei gynnal gyda r ysglin, yn gystal â chynghrau Gwynedd a Chnwy, a bd llawer iawn waith yn cael ei wneud i hyrwydd pynciau STEM mewn ysglin cynradd ac uwchradd. Yn gystal â phynciau STEM, byddai adeiladu yn cael ei ychwanegu at y gweithgareddau cysylltu ag ysglin. Gfynndd JIJ a edd Hrizn wedi rhi amd yn ei gntractau gwaith, yn gfyn i gntractwyr sydd wedi u pendi gyflgi prentisiaid llel. Cadarnhadd RP fd Hrizn wedi cynnwys amd. Gfynndd DE am eglurhad ran a fyddai r gwaith ar yr A5025 yn cael ei reli gan Gyngr Sir Ynys Môn a Llywdraeth Cymru, gyda chyllid gan Hrizn. Cafdd hyn ei gadarnhau. Cddd DE y mater bd trafdaethau blaenrl wedi cynnwys cais i ledu ffrdd yr A5025 er mwyn cydymffurfi â'r hyn sy n dderbynil ar hyn bryd. Redd dwy ran gul ger Cefn Cch ac nid edd y cynlluniau n ndi y byddai r rhain yn cael eu lledu herwydd ced. Fe gwestiyndd DE a fyddai hynny n creu man cyfyng peryglus? Cam Gweithredu Dyweddd Charlie Tasker (CT) y byddai mdd cyflwyn manylin y cynlluniau ar gyfer yr A5025 yng nghyfarfd nesaf Grŵp Cyswllt y Prsiect, er mwyn cynnwys gwybdaeth am led y ffrdd yn y rhannau hyn. Nddd Dr Tm Cnway (TC) nad edd y cynlluniau ar gyfer yr A5025 yn cynnwys tradau Betws ac fe gadarnhadd DE mai dim nd y cynlluniau ar gyfer yr A5025 rhwng safle Wylfa Newydd a r Fali edd yn cael eu dangs. Cadarnhadd RP nad edd yr A5025 r safle i Amlwch yn rhan r llwybr traffig dyndedig, nd ei fd wedi cdi fel mater a edd yn peri gfid yn ymgyngriadau Hrizn. Mae Hrizn yn ymwybdl deimladau pbl lel ynglŷn â r rhan hn 'r ffrdd, ac mae n ystyried yr adbrth yn ei chylch ar hyn bryd. Nddd y Cynghrydd Aled Mrris Jnes (AMJ) ei bd yn galngl clywed bd Hrizn yn ystyried bd angen gwella r A5025 r safle i Amlwch a thradau Betws. Dyweddd bd Cyngr Sir Ynys Môn wedi bd yn datblygu cynlluniau ar gyfer y ffrdd hn ers 2013 ac y byddai ei adran Priffyrdd yn fdln rhannu r cynlluniau hyn â Hrizn.

7 Ail-gddd TC y mater ynghylch a fyddai llwybrau beici yn cael eu cynnwys yn y gwelliannau i r ffyrdd. Dyweddd CT ei bd yn annhebygl y byddai llwybrau beici n cael eu hystyried herwydd y materin digelwch. Gfynndd y Cynghrydd Dafydd Griffiths (DG) am ragr fanylin am y cais i Cyfeth Naturil Cymru ynglŷn â rheli tanwydd sydd wedi cael ei ddefnyddi. Cadarnhadd DE y byddai hyn yn cael ei drafd yn nes ymlaen yn y cyfarfd. Gwnaeth DG sylw ei fd yn awyddus iawn i weld pbl ifanc lel yn cael eu cyflgi fel prentisiaid ac fe hldd a fyddai gallu cyfathrebu drwy gyfrwng y Gymraeg a'r Saesneg yn fanteisil i'r rheini sy n gwneud cais am brentisiaethau yn Cadarnhadd SD bd y meini prawf yn ndi bd y Gymraeg a'r Saesneg mr ddymunl â i gilydd ar gyfer y swyddi hyn. Gallai'r iaith Gymraeg fd fantais i r ymgeiswyr pe bai r hll ffactrau eraill yn gyfartal. Gfynndd DG am eglurhad ynghylch y cynlluniau i gliri r safle, gan fyn a fyddai mdd adfer y tir i'w gyflwr blaenrl pe na bai Wylfa Newydd yn mynd rhagdd. Cadarnhadd RP y byddai cyllid yn cael ei neilltu i adfer y tir yn llawn pe na bai Wylfa Newydd yn mynd rhagdd. Redd y Cynghrydd Gwilym O. Jnes (GOJ) yn cresawu dull gweithi mewn partneriaeth Hrizn ac fe ddyweddd bd y 70,000 y mae Hrizn wedi'i gyfrannu i fudiadau llel wedi cael ei werthfawrgi n fawr. Gfynndd hefyd am gadarnhad ynghylch a edd y bbl ifanc sydd wedi cael eu derbyn fel prentisiaid hyd yn hyn bellach mewn swyddi peirianyddl? Dyweddd SD mai prentisiaid technegl yw r rheini sydd wedi u cyflgi hyd yn hyn, nd bd Hrizn yn trafd â Menter Newydd ynglŷn â r psibiliadau ar gyfer prentisiaethau adeiladu. Mae n debygl y bydd cannedd brentisiaethau yn ystd y cyfnd adeiladu. Redd prentisiaethau uwch a phrentisiaethau gradd hefyd yn cael eu trafd gyda chlegau addysg bellach a phrifysglin. Ychwanegdd Wyn Thmas (WT) y byddai prentisiaid ar yr ynys yn cael budd r ganlfan beirianneg sydd wrthi n cael ei hadeiladu gan Grŵp Llandrill Menai yn Llangefni, a fydd yn cael ei chwblhau ymhen mis. Mae Llywdraeth Cymru wedi ariannu r ganlfan hyffrddiant sgiliau adeiladu, a fyddai n fuddil i ddysgwyr a fydd yn gweithi ar nifer ddatblygiadau seilwaith newydd yn y blynyddedd nesaf. 4. Y diweddaraf am yr Asesiad Dyluniad Generig Hitachi Nuclear Energy Eurpe Cyflwyndd Tristram Dentn (TD) wybdaeth am gwblhau r Asesiad Dyluniad Generig (GDA). Rhddwyd cryndeb r GDA ran ei fd yn asesiad rheleiddil gan y Swyddfa Rheleiddi Niwclear, Asiantaeth yr Amgylchedd a Cyfeth Naturil Cymru er mwyn pennu a fyddai dyluniad adweithydd yn addas i'w ri ar waith ar safle generig yn y DU. Dechreudd y gwaith ar y GDA yn 2013 a chafdd y dgfennau cadarnhau eu llfndi gan y rheleiddiwr ddiwrnd ynghynt. Reddent bellach ar gael i w gweld ar wefan y cwmni.

8 Cyflwynwyd manylin yr hyn redd y cais am Asesiad Dyluniad Generig yn ei gynnwys. Redd 300 staff llawn amser wedi gweithi arn am drs 4 blynedd yn Japan a r DU. Redd yn cynnwys tîm prsiect ar y cyd rhwng Hitachi-GE, Hrizn a GE-Hitachi. Gwnaed drs 6000 geisiadau rheleiddil yn ystd y cyfnd hwnnw, ac fe gafdd 1,519 ymhliadau rheleiddil eu cdi a u cau yn ystd y brses, yn gystal ag 82 sylwadau rheleiddil a 2 brblem releiddil a gafdd eu datrys ill dwy. Mae tua 39 miliwn wedi cael ei ddarparu i releiddwyr am waith y mae mdd cdi tâl amdan. Cynghrwyd Grŵp Cyswllt y Prsiect i edrych ar y dgfennau perthnasl ar-lein yn Gwefan y Swyddfa Rheleiddi Niwclear Gwefan Llywdraeth y DU Cyfeth Naturil Cymru Rhddwyd eglurhad ystyr cwblhau llwyddiannus. Cyheddwyd Cadarnhad Derbyn Dyluniad (DAC) gan y Swyddfa Rheleiddi Niwclear a Datganiad Dderbynildeb Dyluniad (SODA) gan Asiantaeth yr Amgylchedd a Cyfeth Naturil Cymru mewn perthynas ag Adweithydd Dŵr Berwedig Uwch y DU. Redd hyn yn caniatáu i Adweithydd Dŵr Berwedig Uwch y DU symud ymlaen at drwyddedu pendl i safle, gan fd y dyluniad cyffredinl wedi'i dderbyn. Fdd bynnag, nid edd yn rhi caniatâd i Hrizn adeiladu Adweithydd Dŵr Berwedig Uwch y DU, a byddai angen i ddyluniad cyffredinl y safle gael ei gymeradwy er mwyn gwneud hynny. Rhestrwyd pwyntiau ddiddrdeb, gan gynnwys mai Adweithydd Dŵr Berwedig Uwch y DU edd y drydedd dechnleg eried i dderbyn DAC a SODA. Redd hyn yn cael ei ystyried yn ganlyniad uchelgeisil iawn yn 2013 ac redd yn sefydlu agwedd dda ar gyfer symud ymlaen. Newididd rhai pethau yn ystd yr Asesiad Dyluniad Generig, gan gynnwys gwersi a ddysgwyd yn dilyn Fukushima, newidiadau mewn amddiffyniad awyrennau ers 2011 a gfynin pendl y DU, herwydd bd gwahaniaethau rhwng gwahanl wledydd. Pwysleisidd TD y byddai gan safleedd pendl eu dyluniadau eu hunain. Dedd derbyn y DAC a'r SODA ddim yn glygu bd y dyluniad yn derfynl. Yn y dyfdl, byddai angen mynd i r afael â chanfyddiadau r asesiad, h.y. agweddau ar y GDA lle redd gfyn am wybdaeth bendl i'r safle. Cafwyd canfyddiadau yn yr asesiad a edd rywfaint drsdd, a byddai angen rhagr wybdaeth ar y Swyddfa Rheleiddi Niwclear ynghylch hyn maes law. I gli, nddd TD bd Hitachi-GE eisiau darparu technleg brfedig sy n gweithi n ddigel i w gleient, yn unl â r amserlen sydd wedi'i phennu. Cwestiynau a sylwadau: Fe wnaeth JIJ lngyfarch Hitachi-GE a r tîm am gwblhau r brses mewn mdd mr llyfn; redd hyn yn rhi hyder i ni y byddai'r dyluniad yn gweithi n ddigel. O ran symud ymlaen i r cam nesaf, gfynndd faint r gwaith dyluni a gwblhawyd fel rhan brses GDA fyddai n berthnasl i safle Wylfa Newydd?

9 Dyweddd TD bd y GDA yn asesiad generig a bd tîm Hitachi-GE yn cynrthwy Hrizn er mwyn helpu i fynd i r afael a r elfennau mwy pendl r dyluniad sy n fynnl. Ymatebdd Paul Stevens (PS) hefyd drwy ddatgan bd y brses GDA yn ymwneud â chraidd yr rsaf bŵer ac y byddai angen ystyried yr hll faterin pendl i r safle, gan gynnwys digelwch, wrth symud ymlaen ddyluniad generig i un pendl. Nddd Mel O Hara (MO H) ei fd wedi mynd i un gyflwyniadau Cyfeth Naturil Cymru sbel yn ôl, lle rhddwyd gwybdaeth am ryddhau niwclidau, a bd disgwyl i ymbelydredd niwclear cefndirl gynyddu ym Mae Cemaes pan fyddai r rsaf bŵer newydd yn weithredl. Ymatebdd DE drwy ddweud y byddai'r cwestiwn hwnnw n cael ei gdi n nes ymlaen yn y cyfarfd. Ychwanegdd TD y byddai r allyriadau hyn i gyd yn is ac weithiau n sylweddl is na r cyfyngiadau derbynil a bennir gan Releiddwyr yn y DU. Fe wnaeth AMJ lngyfarch Hitachi-GE ar gyrraedd y garreg filltir arwyddcal hn, a ndi bd yr adweithyddin sydd wedi u hadeiladu hyd yn hyn wedi bd yn unl â r amserlenni a r cstau a bennwyd. Fe wnaeth hefyd ganml Hitachi-GE am nifer y cwestiynau yr eddent wedi u hateb drwy gydl y brses GDA. Aeth y cyflwyniad yn ei flaen gyda Paul Stevens (PS) yn cymryd yr awenau. Dangswyd sleidiau a edd yn rhi manylin y camau nesaf ac yn eglur r brses bnti rhwng asesiad generig i asesiad pendl i r safle. Redd y gwaith ddatblygu dyluniad pendl i Wylfa ar y gweill erbyn hyn. Redd y GDA yn ymwneud ag un uned a byddai gan Wylfa Newydd ddwy. Pan fyddwn yn fdln ar y fanyleb, bydd y dyluniad yn cael ei drsglwydd i'r rheleiddwyr, y Swyddfa Rheleiddi Niwclear, Cyfeth Naturil Cymru ac Asiantaeth yr Amgylchedd i w asesu ymhellach. Eglurdd PS y brses trwyddedu dyluniadau. Yn 2006, cyflwynwyd prses dau gam ar gyfer trwyddedu r dyluniad y GDA yw Cam 1 ac mae Cam 2 yn cynnwys trwyddedau a chaniatadau sy n bendl i'r safle. Dangswyd graffig am sut cafdd Adweithydd Dŵr Berwedig Uwch ei adeiladu yn Japan, yn unl ag addasiadau a r hyn a ddysgwyd ganlyniad i Fukushima. Cafdd hyn wedyn ei drsglwydd i Adweithydd Dŵr Berwedig Uwch y DU, a gafdd ei symud ymlaen at ddyluniad pendl i Wylfa Newydd. Cafdd y camau nesaf eu cyflwyn a byddai angen i Hrizn sicrhau amrywiaeth gysyniadau a chaniatadau ar eu cyfer. Mae r rhain yn cynnwys y Ddeddf Cynlluni Gwlad a Thref, Grchymyn Cydsyniad Datblygu, Trwyddedau Adeiladu, Trwyddedau Amgylcheddl, Cyflwyniadau Euratm, a'r Cais am Drwydded Safle. Nddd PS bd adrddiad Gwybdaeth Amgylcheddl Ragarweinil Wylfa Newydd, sy n ddarn waith sylweddl, hefyd wedi i gwblhau bellach. 5. Y diweddaraf am gais am drwydded amgylcheddl Rheleiddi Sylweddau Ymbelydrl Cyfeth Naturil Cymru

10 Cyflwyndd Iwan Williams (IW) y wybdaeth ddiweddaraf am swyddgaeth Cyfeth Naturil Cymru ran asesu ac ymgynghri ynghylch nifer drwyddedau amgylcheddl gwahanl a gyflwynwyd gan Hrizn. Mae r rhain yn cynnwys y drwydded Rheliadau Sylweddau Ymbelydrl (testun ymgynghriad sy n cael ei gynnal gan Cyfeth Naturil Cymru ar hyn bryd) a phedwar cais arall am drwyddedau a ddisgwylir gan Hrizn yn ystd Y cais am drwydded Rheliadau Sylweddau Ymbelydrl yw r cyntaf i gael ei gyflwyn, ac redd Cyfeth Naturil Cymru wedi dechrau r brses ymgynghri, a edd ar agr tan 14 Inawr Sicrhawyd bd dgfennau a ddefnyddiwyd yn y sesiynau galw heibi ar gael i r rheini a edd yn bresennl yn y cyfarfd. Sicrhawyd bd y dgfennau hefyd ar gael ar wefan Cyfeth Naturil Cymru. Y prif bwynt a edd wedi'i gynnwys yn y rheliadau hyn edd lefel y gwastraff ymbelydrl yn yr aer a r effeithiau ar bbl a edd yn byw yn yr ardal. Pe bai'r gwaith yn Wylfa Newydd yn mynd rhagdd, byddai Cyfeth Naturil Cymru/Asiantaeth yr Amgylchedd yn mnitr allyriadau adweithyddin a sicrhau cydymffurfiaeth â'r drwydded. Redd rhan bendl 'r drwydded hn yn cynnwys sicrhau bd gan Hrizn system fnitr bridl, yn gystal â r adnddau a r sgiliau er mwyn gallu cydymffurfi â r hll reliadau. Pwysleisidd IW s edd gan unrhyw rai aeldau Grŵp Cyswllt y Prsiect sylwadau, y dylent eu cyflwyn erbyn 14 Inawr. Nddd IW bd Cyfeth Naturil Cymru yn parhau i ri arweiniad i Hrizn ynglŷn â'r brses gwneud cais cynlluni a i fd wedi dychwelyd at nifer ddgfennau yn ystd y misedd diwethaf mewn perthynas â disgwyliadau, er mwyn sicrhau nad effeithir ar yr amgylchedd, yn bendl drwy'r gwaith adeiladu a r gwaith redeg yr rsaf bŵer yn y dyfdl. Redd Cyfeth Naturil Cymru yn disgwyl am nifer geisiadau gan Hrizn, a phan fyddai n cael y rheini, byddai r gwaith ymgynghri â r gymuned lel yn mynd rhagdd, yn ystd gwanwyn 2018 mae n debyg. Cwestiynau a sylwadau: Mynegdd MO H ei brydern ynglŷn â phlismna gllyngiadau a lefelau ymbelydredd, a gfynndd am fanylin ynghylch yr hyn fyddai n cael ei llwng r rsaf bŵer. Eglurdd Gareth Beard (GB), yr arweinydd technegl ar gyfer trwyddedau yn Hrizn, bd y cais yn rhi manylin yr unin istpau a ddisgwylir yn y gllyngiadau. Eglurdd y byddai un ndweddin yr Adweithydd Dŵr Berwedig Uwch yn cynnwys ac yn ailgylchu cymaint ddŵr â phsibl mewn perthynas ag allyriadau i r aer. Mae r unin fanylin i w gweld yn y cais a byddant yn rhan asesiad manwl Cyfeth Naturil Cymru. Byddai r rhain yn cael eu plismna gan y Rheleiddwyr. Dilchdd JIJ i GB am y manylin ac fe nddd na fyddai r gllyngiadau yn wahanl i'r hyn a edd yn cael ei llwng hen rsaf bŵer Wylfa yn y grffennl, ac y byddai mewn gwirinedd yn is na hynny yn y rhan fwyaf achsin. Pwysleisidd pa mr bwysig edd gweithdrefnau mnitr r rheleiddiwr. Mae ymbelydredd yn amrywi ledled y wlad ac redd yn bwysig bd hynny n cael ei eglur n glir. Redd y dsau radilegl a bennwyd gan Hitachi-GE yn isel iawn.

11 Cernyw yw r ardal 'r DU sydd â r lefel uchaf ymbelydredd cefndir naturil, gyda thua 7,000 micrsievert bb blwyddyn, nd tua 2,500 yw r lefel gyfartalg yn y DU. At ddibenin cymharu, redd mdel Hrizn yn awgrymu y byddai Wylfa Newydd, yn geidwadl, yn ychwanegu rhwng 37 a 38 micrsievert at lefel bresennl a naturil yr ymbelydredd ar Ynys Môn. Mae hyn yn berthnasl i r uniglyn fyddai, yn ddamcaniaethl, yn wynebu'r effaith fwyaf, ac nid i bb aeld 'r bblgaeth. Gfynndd DE a fyddai Cyfeth Naturil Cymru yn ymgynghri â r rsaf bŵer yn Japan. Cadarnhadd IW na fyddan nhw n gwneud hynny, dim nd canlbwynti ar yr ardal lel. Gfynndd MO H pryd fyddai pbl lel yn gallu rhi adbrth ar gynigin Hrizn i stri tanwydd wedi'i ddefnyddi ar y safle am hyd at 140 flynyddedd. Fe wnaeth SD atgffa'r aeldau mai gfyniad a bennwyd gan Lywdraeth y DU ar gyfer pb safle adeiladu niwclear newydd yn y DU yw r angen i stri tanwydd wedi'i ddefnyddi ar y safle. Redd cynigin Hrizn i stri tanwydd wedi'i ddefnyddi ar y safle eises wedi'u cynnwys mewn tri ymgynghriad cyheddus. Byddai prses archwili'r Grchymyn Cydsyniad Datblygu yn gyfle arall i bbl lel gyflwyn eu safbwyntiau ar y pwnc hwn. 6. Unrhyw fater arall Fe wnaeth Richard Fxhall (RF), atgffa r rheini a edd yn bresennl y byddai cymhrthfa agred Hrizn yn cael ei chynnal yng Nghemaes yr wythns ganlynl. 7. Cli Daeth DE â r cyfarfd i ben am