Dawn id-dokumenti informattivi jinqasmu f sitt oqsma tematiċi:

Transcription

1 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea Din hi serje ta 26 dokument informattiv, li huma faċli biex tistampahom, u li juruk kif inti bħala ċittadin ta l-ue tista tgawdi mill-politika ta l-ue fl-oqsma tax-xogħol u l-politika soċjali u li jindikaw l-isfidi u l-iżviluppi futuri. Dawn id-dokumenti informattivi jinqasmu f sitt oqsma tematiċi: > > Aktar xogħol u xogħol aħjar > > Id-drittijiet fuq il-post tax-xogħol > > Inklużjoni u ugwaljanza > > Mobilità fl-impjiegi > > Programmi ta finanzjament ta l-ue > > Il-politika fil-prattika L-ewwel dokument informattiv minn kull serje jispjega l-ideat u l-linji politiċi prinċipali ta kull tema u l-bqija tad-dokumenti fis-serje jagħtu d-dettalji ta oqsma ta linji politiċi speċifiċi. It-taqsima Kont taf? tipprovdi fatti u figuri interessanti marbuta ma kull suġġett. Fl-aħħar ta kull dokument informattiv, hemm lista ta dokumenti oħra li jindirizzaw suġġetti relatati u li jistgħu jkunu ta interess għalik, kif ukoll numru ta links li fihom tista tikseb aktar tagħrif.

2 A Aktar xogħol u xogħol aħjar 1 A1 Il-ġlieda kontra l-qgħad u l-kwalità fix-xogħol 3 A2 Il-Flessigurtà 5 A3 It-taħriġ u l-adattabbiltà 7 A4 Ir-ristrutturar 9 B Id-drittijiet fuq il-post tax-xogħol 11 B1 Is-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol 13 B2 Il-liġi tax-xogħol 15 C Inklużjoni u ugwaljanza 17 C1 L-ugwaljanza bejn is-sessi u l-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja 19 C2 Il-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni 21 C3 L-Esklużjoni soċjali u l-faqar 23 C4 Il-bidla demografika u l-popolazzjoni li qed tixjieħ 25 C5 Pensjonijiet 27 C6 Is-saħħa u l-kura fit-tul 29 D Mobilità fix-xogħol 31 D1 Inneħħu l-ostakli għall-mobilità fix-xogħol 33 D2 Id-drittijiet tiegħek tas-sigurtà soċjali 35 E Programmi ta finanzjament ta l-ue 37 E1 Il-Fond Soċjali Ewropew 39 E2 PROGRESS 41 E3 Il-Fond Ewropew ta Aġġustament għall-globalizzazzjoni 43 F Il-linja politika fil-prattika 45 F1 L-Aġenda Soċjali F2 Id-djalogu soċjali 49 F3 It-tkabbir ta l-ue u l-kooperazzjoni internazzjonali 51

3 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea A Aktar xogħol u xogħol aħjar L-offerta ta' aktar xogħol u xogħol aħjar hija parti kruċjali miż-żamma u t-titjib tal-prosperità Ewropea u l-assigurazzjoni ta' futur sostenibbli għalik. Qiegħed isir progress kbir: ir-rata ta' impjiegi ta' l-ue, li attwalment hija ta' 66 %, resqet ferm eqreb lejn il-mira ġenerali ta' 70 % fl-2010 stabbilita f'liżbona, li jfisser li dejjem aktar nies għandhom impjieg. Madankollu għad baqa' xi jsir peress li biex tintlaħaq il-mira, għad iridu jinħolqu 20 miljun impjieg. Kont taf? Ir-rata tal-qgħad naqset b'mod sinifikattiv minn 8.9 % fl-2005 għal 8.2 % fl-2006, bi kważi l-istati Membri kollha jagħtu kontribut għal din ix-xejra. Madwar nofs l-istati Membri żviluppaw jew qegħdin jiżviluppaw approċċi komprensivi ta' flessigurtà - żvilupp konsiderevoli minn ammonti żgħar ferm fl Is-sitwazzjoni tax-xogħol tvarja b mod sinifikanti madwar l-istati Membri u kull pajjiż għandu l-firxa tiegħu ta' linji politiċi differenti u żviluppati ferm għall-impjiegi. Madankollu, bosta mill-isfidi fillivell nazzjonali huma komuni għall-pajjiżi kollha. Għaldaqstant, bil-qbil fuq objettivi, prijoritajiet u miri fil-livell ta' l-ue, l-ue tista' tgħin biex jiġu kkoordinati strateġiji nazzjonali għal aktar impjiegi u biex tkun skambjata l-aħjar prattika. L-UE tfittex li tattira aktar nies biex jidħlu - u jibqgħu - fl-impjieg, permezz ta' l-istrateġija Ewropea għall-impjiegi (SEI), li għandha rwol ċentrali fil-koordinament tal-linji politiċi ta' l-ue biex toħloq aktar xogħol u xogħol aħjar. Is-SEI hija bbażata fuq linji gwida għall-impjiegi, li jkun hemm qbil fuqhom fil-livell ta' l-ue, li jistabbilixxu prijoritajiet komuni għal-linji politiċi komuni ta' l-istati Membri dwar l-impjiegi. It-taħriġ u l-adattabbiltà huma fatturi kruċjali fl-iżvilupp ta' potenzjal fit-tul ta' l-ue għallkompetittività u l-benesseri soċjali. Għaldaqstant l-ue timplimenta sett komprensiv ta' linji politiċi u strateġiji biex ittejjeb l-għarfien u l-ħiliet talħaddiema fl-ue. Nittrattaw il-bidla L-UE tippromwovi wkoll kondizzjonijiet għallħaddiema u l-kumpaniji biex ikunu jistgħu jadattaw għall-bidla, jibqgħu fis-suq tax-xogħol u jagħmlu progress fil-ħajja tax-xogħol tagħhom permezz ta' l-istrateġija tagħha ta' flessigurtà. Il-flessigurtà tippromwovi flessibbiltà fil-kombinazzjoni ta' swieq tax-xogħol, organizzazzjoni tax-xogħol u relazzjonijiet mal-ħaddiema kif ukoll livell għoli ta' impjieg u sigurtà tas-salarji. L-antiċipazzjoni tal-bidla u l-għajnuna għattħejjija tal-ħaddiema, tar-reġjuni u n-negozji għar-ristrutturar hija prijorità oħra ta' l-ue. L-UE timmira biex tippermettilek tlaħħaq mal-bidla u tantiċipa r-ristrutturar billi tgħin lil dawk milquta u billi tgħin lilek tiżviluppa l-ħiliet u l-għarfien tiegħek. 1

4 Kif jibbenefikaw iċ-ċittadini? Sa mill-1998, is-sei għenet biex tgħolli r-rata ta' l-impjiegi fl-ue minn 61.2 % għal 66 % u tnaqqas ir-rata tal-qgħad minn 9.3 % għal 7.2 %. B'hekk aktar nies għandhom impjieg u l-prosperità ta' l-ewropa tjiebet b'mod ġenerali. Il-linji politiċi ta' l-ue jaħdmu biex ikun aktar faċli għalik li ssib impjieg f'kull fażi tal-ħajja tax-xogħol tiegħek f'ambjent ekonomiku li qiegħed jinbidel b mod mgħaġġel. L-approċċ ta' flessigurtà ta' l-ue jimmira biex jgħinek tilqa' l-isfidi ta' dinja globalizzata u li qiegħda tinbidel b mod mgħaġġel. Barra minn hekk, billi ttejjeb l-għarfien u l-ħiliet tiegħek, inti tista' ttejjeb l-opportunitajiet tiegħek ta' impjieg u qligħ. Il-linji politiċi ta' l-ue jimmiraw biex inti tkun tista' tantiċipa u tirreaġixxi aħjar għar-ristrutturar. Jekk il-bidla tkun ġestita aħjar, il-kondizzjonijiet ta' l-għajxien u l-kwalità tal-ħajja jistgħu jitjiebu b'mod aktar sostenibbli, u dan jgħin biex jinħoloq aktar xogħol u xogħol aħjar. Mira oħra tal-linji politiċi ta' l-ue għal aktar xogħol u xogħol aħjar hi li tiġġieled l-inugwaljanza u ssostni s-sistemi ta' ħarsien soċjali tagħna. Meta ndaħħlu iktar nies fid-dinja tax-xogħol, nistgħu niżguraw li s-soċjetajiet tagħna jlaħħqu malbidla demografika: neħtieġu li aktar nies ta' l-etajiet kollha jkunu f impjieg biex niffinanzjaw infiq fuq affarijiet bħall-pensjonijiet hekk kif ilpopolazzjoni tagħna qiegħda tixjieħ. It-titjib tal-kapaċitajiet u l-impjegabbiltà tal-ħaddiema jgħin ukoll biex jitneħħew l-ostakoli li jimpedixxu lin-nies milli jidħlu fis-suq tax-xogħol, filwaqt li t-taħriġ jista' jgħin biex ħaddiema akbar fl-età jibqgħu attivi fis-suq tax-xogħol. Żviluppi u sfidi futuri L-isfidi partikolari għall-futur ser ikunu l-ħolqien ta' aktar xogħol u xogħol aħjar għaċ-ċittadini ta' l-ue permezz ta' enfasi fuq il-ħidma fl-oqsma msemmijin hawn fuq. Jekk irridu nilħqu l-miri ta' l-impjiegi għall-2010, huwa meħtieġ sforz akbar. Għaldaqstant l-ue ser tkompli tikkoordina u tappoġġja l-azzjonijiet ta' l-istati Membri f'dawn l-oqsma bil-ħsieb li tiżgura l-progress madwar l-ue. Barra minn hekk, l-ue ser tfittex li tantiċipa u tittratta l-bidla demografika, partikolarment billi żżid l-għadd ta' ħaddiema akbar fletà. Kwistjonijiet oħrajn li għandhom jiġu indirizzati huma l-pass dejjem akbar tal-bidla u l-globalizzazzjoni, kif ukoll il-ħarsien tad-drittijiet tal-ħaddiema u l-opportunitajiet indaqs. Links għal dokumenti informattivi oħra Għal aktar informazzjoni dwar suġġetti speċifiċi taħt Aktar xogħol u xogħol aħjar, jekk jogħġbok irreferi għad-dokumenti informattivi kollha fis-serje A. > > C4 Bidla demografika u l-popolazzjoni li qiegħda tixjieħ Aktar tagħrif > > DĠ Impjiegi Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 2

5 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea Kont taf? A1 Aktar xogħol u xogħol aħjar Il-ġlieda kontra l-qgħad u l-kwalità fix-xogħol Il-ġlieda kontra l-qgħad u t-titjib tal-kwalità fix-xogħol huma ta' tħassib partikolari għaċ-ċittadini ta' l-ue u parti kruċjali taż-żamma u t-titjib talprosperità Ewropea. L-UE qiegħda tagħmel progress lejn il-mira ta' l-impjiegi fejn 70 % tan-nies ta' età bejn il-15 u l-64 sena għandu jkollhom impjieg. Iżda għad irid isir xi progress. Barra minn hekk, il-livelli ta' impjiegi jvarjaw b'mod sinifikattiv madwar l-istati Membri, fejn kull wieħed għandu l-linja politika tiegħu dwar l-impjiegi li hija distinta u stabbilita għal żmien twil. Bejn l-2000 u l-2006, kważi 12-il miljun persuna aktar sabu xogħol Il-qgħad naqas minn 9.0 % fl-2004 għal 7.9 % fl-2006 Imwaqqfa fl-1997, l-istrateġija Ewropea għall-impjiegi (SEI) għandha rwol ċentrali filkoordinazzjoni tal-linji politiċi ta' l-ue għallħolqien ta' aktar xogħol u xogħol aħjar. Il-kwalità fix-xogħol hija elementi prinċipali ta' ekonomija kompetittiva u inklużiva. Dan hu kunċett li fih diversi aspetti, jinkludi l-kompożizzjoni ta l-impjiegi u l-ħtiġijiet ta' kwalifiki għalihom; il-profili tal-ħaddiema, l-inklużjoni u l-aċċess tagħhom għas-suq tax-xogħol, il-ħiliet tagħhom u l-iżvilupp tal-karriera u s-sodisfazzjon mixxogħol rispettiv tagħhom; il-kondizzjonijiet taxxogħol; u l-opportunitajiet indaqs. Is-SEI hija bbażata fuq linji gwida ta' l-impjiegi li jistabbilixxu prijoritajiet komuni għal-linji politiċi ta' l-istati Membri dwar l-impjiegi, li jkun hemm qbil fuqhom fil-livell ta' l-ue. Sussegwentement kull Stat Membru jfassal programm li jiddeskrivi kif hu jkun se jimplimenta l-linji gwida fil-livell nazzjonali. Il-Kummissjoni Ewropea tirrevedi l-progress fuq l-implimentazzjoni tal-programmi nazzjonali. L-iskambju ta' l-aħjar prattika u l-esperjenza huwa wieħed mill-għanijiet prinċipali tas-sei. Għaldaqstant il-programm ta' Tagħlim Reċiproku (PTR) jfittex li jħeġġeġ it-tagħlim reċiproku fillivelli kollha u jtejjeb it-trasferibbiltà fil-qasam tal-linji politiċi l-aktar effettivi. Il-PTR għandu l-għan li l-gvernijiet, l-imsieħba soċjali u l-partijiet interessati oħrajn ikunu involuti bis-sħiħ fis-sei. Kooperazzjoni L-ekonomiji ta' l-istati Membri jiddependu minn xulxin. Jeħtieġ li aħna lkoll naħdmu flimkien biex niksbu riforma ekonomika, waqt li nikkondividu linji politiċi li verament jaħdmu. Il-kooperazzjoni u l-qsim ta' l-esperjenzi fil-livell ta' l-ue jfissru approċċ komuni u aktar effettiv għall-impjiegi madwar l-ue. Barra minn hekk, is-sei tipprovdi appoġġ qawwi għall-ħolqien u ż-żamma ta l-impjiegi fil-livell lokali peress li l-awtoritajiet lokali u l-imsieħba soċjali jistgħu jifhmu bl-aħjar mod il-kondizzjonijiet, l-aspirazzjonijiet u l-ħtiġijiet lokali u jinsabu fl-aħjar pożizzjoni biex jittraduċu l-istrateġiji f'azzjoni filpost. Għaldaqstant jittieħdu inizjattivi fil-livell ta' l-ue biex jitjieb l-iżvilupp lokali ta' l-impjiegi, partikolarment inizjattivi biex il-partijiet interessati jkunu jistgħu jaqsmu bejniethom l-esperjenza u l-informazzjoni. 3

6 Kif jibbenefikaw iċ-ċittadini? Sa mill-1998, is-sei għenet biex tgħolli r-rata ta' l-impjiegi fl-ue minn 61.2 % għal 66 % u tnaqqas ir-rata tal-qgħad minn 9.3 % għal 7.2 %. B'hekk aktar nies għandhom impjieg u l-prosperità ta' l-ewropa tjiebet b'mod ġenerali. Barra minn hekk il-fatt li nintroduċu aktar nies fid-dinja tax-xogħol, aħna nistgħu niżguraw li s-soċjetajiet tagħna jlaħħqu mal-bidla demografika: neħtieġu li nies ta' l-etajiet kollha jkunu jaħdmu biex jiffinanzjaw l-infiq soċjali hekk kif il-popolazzjoni tagħna qiegħda tixjieħ. Il-kwalità fix-xogħol ukoll żdiedet, b'benefiċċju għalik billi ġie miġġieled il-faqar relatat ma' salarji baxxi, billi żdiedu l-ħiliet, u billi tjiebu l-kondizzjonijiet tax-xogħol part-time. Grazzi għan-natura tiegħu, jiġifieri li hu magħmul minn diversi aspetti, it-titjib tal-kwalità jista' jkollu diversi vantaġġi għalik: inti jista' jkollok aktar sodisfazzjon mix-xogħol; bilanċ aħjar bejn ixxogħol u l-ħajja u saħħa u sigurtà fix-xogħol; u aċċess akbar għall-impjiegi, per eżempju jekk inti mara jew ħaddiem aktar avvanzat fl-età. In-netwerk fil-livell ta' l-ue ta' Servizzi Pubbliċi nazzjonali għall-impjiegi jgħin biex jippromwovi kooperazzjoni u skambju ta' informazzjoni, biex iqabbel iktar lil dawk li jfittxu xogħol malpostijiet vakanti. In-netwerk ifittex li jtejjeb l-implimentazzjoni tas-sei u l-integrazzjoni tassuq Ewropew tax-xogħol. Żviluppi u sfidi futuri Waqt li tħares 'il quddiem, l-ue se tkompli taħdem lejn il-kisba tal-miri tagħha għall-impjiegi: dawn jinkludu r-rata ta' impjiegi ġenerali ta' 70 % msemmija qabel, flimkien ma' miri ta' 60 % għannisa u 50 % għall-ħaddiema aktar avvanzati fl-età. Sfida partikolari għall-futur ser tkun li jitnaqqas ilqgħad fost iż-żgħażagħ: parti żgħira iżda sinifikanti taż-żgħażagħ għadha maqbuda f'xogħlijiet temporanji, spiss b'salarji baxxi, li jsibuha diffiċli biex joħorġu minnhom. Grupp ieħor fir-riskju huma dawk iż-żgħażagħ li jesperjenzaw perijodi itwal barra mid-dinja tax-xogħol, l-edukazzjoni jew it-taħriġ. Sfidi partikolari għall-futur ser ikunu t-titjib ta' l-adatabbiltà tal-ħaddiema u l-intrapriżi fit-trattament tal-bdil u l-globalizzazzjoni; u li jsir aktar investiment - u b'mod aktar effettiv - filħiliet u l-għarfien taċ-ċittadini. Links għal dokumenti informattivi oħra > > A2 Flessigurtà > > A3 Taħriġ u adattabbiltà > > C2 Il-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni > > C4 Bdil demografiku u l-popolazzjoni li qiegħda tixjieħ > > F Linja politika fil-prattika Aktar tagħrif > > Strateġija Ewropea għall-impjiegi Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 4

7 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea A2 Aktar xogħol u xogħol aħjar Il-Flessigurtà Il-flessigurtà hija politika li tippromwovi flessibbiltà fil-kombinazzjoni ta' swieq tax-xogħol, organizzazzjoni tax-xogħol u relazzjonijiet mal-ħaddiema kif ukoll livell għoli ta' impjieg u sigurtà tas-salarji. Bħala parti integrali ta' l-istrateġija Ewropea għall-impjiegi, hija ssaħħaħ l-aġenda ta' l-ue għat-tkabbir u l-impjiegi, li timmira biex tnaqqas il-qgħad u toħloq aktar xogħol u xogħol aħjar. Il-flessigurtà tinvolvi l-passaġġ minn mentalità ta' 'sigurtà tax-xogħol' għal mentalità ta' 'sigurtà ta' l-impjieg/impjegabbiltà'. Għaldaqstant l-ue tippromwovi kondizzjonijiet biex inti tkun tista' tadatta għall-bdil, tidħol jew tibqa' fis-suq tax-xogħol aktar faċilment u tagħmel progress fil-ħajja tiegħek tax-xogħol. Kont taf? 76 % ta' l-ewropej jaqblu li impjieg għal tul il-ħajja ma' l-istess kumpanija jew sid hi xi ħaġa tal-passat 76 % jqisu wkoll li llum il-ġurnata l-fatt li wieħed ikun kapaċi jibdel faċilment minn impjieg għall-ieħor huwa vantaġġ utli biex wieħed isib impjieg Filwaqt li l-globalizzazzjoni u l-progress teknoloġiku huma ta' benefiċċju għall-impjiegi u t-tkabbir, il-bidla li jġibu magħhom teħtieġ rispons rapidu mill-ħaddiema u n-negozji. Ilkumpaniji jinsabu taħt pressjoni dejjem akbar biex jadattaw. Jeħtieġ li l-ħaddiema jiksbu ħiliet ġodda u r-ristrutturar tal-kumpanniji qiegħed isir parti mill-ħajja ta' kuljum. Bħala rispons għal dawn il-bidliet, l-istrateġija ta' l-ue għall-flessigurtà tiffoka fuq il-promozzjoni ta' linji politiċi attivi tas-suq tax-xogħol, bilmotivazzjoni ta' tagħlim u taħriġ tul il-ħajja, bit-titjib ta' l-appoġġ lil min ifittex impjieg, u bl-appoġġ għall-opportunitajiet indaqs għal kulħadd u l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel. Prinċipji komuni Peress li kull Stat Membru għandu sitwazzjoni u kultura speċifiċi tas-suq tax-xogħol, l-approċċi tal-flessigurtà għandhom ikunu mfasslin għaċċirkostanzi speċifiċi ta' kull Stat Membru. Madankollu, il-pajjiżi ta' l-ue jiltaqgħu ma' sfidi komuni. Barra minn hekk, f'suq intern ta' l-ue ta' madwar nofs biljun ruħ u dinja dejjem aktar globalizzata, il-kumpanniji joperaw b'mod transkonfinali, ilflessigurtà hija kwistjoni li tmur lil hinn mill-konfini. Għalhekk l-ue pproponiet prinċipji komuni biex tgħin lill-istati Membri jistabbilixxu u jimplimentaw strateġiji ta' flessigurtà li jieħdu konsiderazzjoni tas-sitwazzjonijiet rispettivi tagħhom. Tali prinċipji fil-livell ta' l-ue jipprovdu lill-istati Membri b'fehim komuni tal-flessigurtà u talisfidi li hi teħtieġ tindirizza, u jippermettu lill-ue tikkoordina u ssegwi mill-qrib id-diversi strateġiji wżati u tippromwovi l-iskambju ta' l-aħjar prattika. 5

8 Kif jibbenefikaw iċ-ċittadini? L-approċċ ta' l-ue għall-flessigurtà jimmira li jgħinek tilqa' l-isfidi ta' dinja globalizzata u li qiegħda tinbidel b mod mgħaġġel. Huwa jinvolvi l-iżvilupp ta' arranġamenti tax-xogħol flessibbli li permezz tagħhom tista' tikkombina r-responsabbiltajiet tax-xogħol u dawk privati, u fejn inti tista' - għallinqas potenzjalment - taħdem sigħat flessibbli. Jinvolvi wkoll l-għoti kemm lil min iħaddem kif ukoll lill-ħaddiema ta' ambjent flessibbli għall-bdil ta' impjieg. Fl-istess waqt, il-flessigurtà tfisser sigurtà ta' l-impjieg billi żżomm il-ħiliet tiegħek aġġornati u tiżviluppa t-talenti tiegħek - b'benefiċċji talqgħad adegwati jekk titlef l-impjieg tiegħek għal perijodu ta' żmien. Il-linji politiċi ta' l-ue għandhom l-għan li inti tkun tista' ssib faċilment impjieg f'kull fażi tal-ħajja attiva tiegħek u jkollok prospetti tajbin għall-iżvilupp tal-karriera f'ambjent ekonomiku li jinbidel rapidament. Barra minn hekk, ir-riċerka wriet li l-implimentazzjoni tal-flessigurtà twassal għal rati għoljin ta' impjiegi u rati baxxi tal-qgħad. Barra minn hekk, id-dimensjoni tas-sigurtà soċjali tal-kunċett taġixxi kontra l-faqar billi tfittex li tippromwovi swieq tax-xogħol aktar miftuħa, reattivi u inklużivi, filwaqt li tiġi rrispettata l-ugwaljanza bejn is-sessi. Żviluppi u sfidi futuri Minħabba l-bżonnijiet u l-isfidi individwali li jiltaqa' magħhom kull Stat Membru, l-approċċi tal-flessigurtà ser ikunu mfassla skond il-pajjiż. Il-Kummissjoni Ewropea se ssegwi mill-qrib u tevalwa sa fejn l-istati Membri ser ikunu qegħdin jiżviluppaw strateġiji ta' politika komprensivi li jkopru l-prinċipji komuni tal-flessigurtà. Il-fiduċja taċ-ċittadini u l-kumpaniji Ewropej flopportunitajiet ta' impjiegi fil-futur, fl-iżvilupp tal-ħiliet u r-riżorsi umani, fix-xogħol diċenti, fi klima li tappoġġja n-negozji u f'potenzjal ikbar għan-negozji jeħtieġ li tikber aktar. L-involviment attiv ta l-imsieħba soċjali għandu importanza prinċipali biex jiġi żgurat li l-flessigurtà tkun ta' benefiċċju għal kulħadd. Hu essenzjali wkoll li l-partijiet interessati kollha involuti jkunu lesti jaċċettaw u jieħdu r-responsabbiltà għallbidla. Il-Kummissjoni tħeġġeġ lill-istati Membri biex jaħdmu ma l-imsieħba soċjali bil-ħsieb li jinkludu l-approċċi tagħhom għall-flessigurtà fillinji politiċi nazzjonali tagħhom. Links ma dokumenti informattivi oħra > > A1 Il-qgħad u l-kwalità fix-xogħol > > B2 Il-Liġi tax-xogħol > > C1 L-ugwaljanza bejn is-sessi u l-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja > > C3 L-esklużjoni soċjali u l-faqar > > F2 Id-djalogu soċjali Aktar tagħrif > > Flessigurtà Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 6

9 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea A3 Aktar xogħol u xogħol aħjar It-taħriġ u l-adattabbiltà It-taħriġ u l-adattabbiltà huma fatturi kritiċi fl-iżvilupp tal-potenzjal ta l-ue fit-tul għall-kompetittività u l-benesseri tas-soċjetà kulħadd għandu jibbenefika mid-disponibbiltà ta aktar xogħol u xogħol aħjar. Għaldaqstant, it-titjib tal-ħiliet u l-adattabbiltà tal-ħaddiema huwa prijorità ta l-istrateġija Ewropea għall-impjiegi. Aktar ħaddiema minn qatt qabel fl-ue qegħdin jieħdu sehem f xi taħriġ iżda l-proporzjon għadu baxx 9.6 % biss ta dawk f età bejn il-25 u l-64 sena jieħdu sehem f edukazzjoni u taħriġ. L-UE għandha l-għan li tippermetti lill-ħaddiema Ewropej jkunu kompetittivi internazzjonalment u tippromwovi t-tagħlim tul il-ħajja. Kont taf? 88 % taċ-ċittadini jqisu li t-taħriġ regolari jtejjeb l-opportunitajiet tax-xogħol, filwaqt li sena waħda addizzjonali ta skola jew taħriġ iżżid is-salarju ta individwu tul ħajja bi kważi 10 % L-għadd ta ċittadini ta età bejn il-25 u l-64 sena li ħadu sehem f edukazzjoni jew taħriġ żdied bi 2.5 punti perċentwali bejn l-2000 u l-2006 Forza tax-xogħol bi kwalifiki u ħiliet għoljin u adattabbli hija importanti għall-progress teknoloġiku u t-tkabbir peress li hija ttejjeb l-abbiltà ta pajjiż li joħloq teknoloġiji ġodda u jassorbi dawk li jkunu ġew żviluppati l-ewwel barra l-pajjiż. L-għarfien u l-kapaċitajiet talħaddiema huma wkoll relatati direttament mattkabbir ekonomiku. L-UE għandha sett ta linji politiċi u strateġiji komprensivi fil-livell Ewropew, dak nazzjonali u reġjonali biex ittejjeb l-għarfien u l-ħiliet tal-ħaddiema. Per eżempju, bħala parti integrali tat-tagħlim tul il-ħajja, l-issuktar tat-taħriġ vokazzjonali huwa prijorità għall-ue peress li jgħin biex iċ-ċittadini jakkwistaw il-ħiliet meħtieġa fis-suq tax-xogħol. Programmi Speċifiċi Il-Fond Soċjali Ewropew huwa l-istrument finanzjarju prinċipali ta l-ue għall-investiment fin-nies, fejn tgħinhom itejbu l-edukazzjoni u l-ħiliet tagħhom u jtejbu l-prospetti tagħhom ta impjieg. Fost l-oħrajn, dan jgħin liċ-ċittadini ta l-ue billi jipprovdilhom appoġġ finanzjarju għal azzjonijiet bħal taħriġ u titjib tal-ħiliet. Għal dak l-għan, il-fse jinvesti 10 biljun fis-sena fl-istati Membri u r-reġjuni kollha. Il-Programm ta l-ue għat-tagħlim tul il-ħajja jinkludi diversi inizjattivi edukattivi u ta taħriġ. B baġit ta kważi 7 biljun għall , hu jippermetti liċ-ċittadini fil-fażijiet kollha ta ħajjithom biex isegwu opportunitajiet stimulanti ta tagħlim madwar l-ewropa. Sadanittant, il-qafas Ewropew għall-kwalifiki jgħaqqad flimkien is-sistemi ta kwalifiki talpajjiżi sabiex dawk li jħaddmu u l-istituzzjonijiet edukattivi jkunu jistgħu jifhmu aktar faċilment il-kwalifiki tal-kandidati barranin. Huwa jfittex li jippromwovi l-mobilità taċ-ċittadini u jiffaċilita t-tagħlim tagħhom tul il-ħajja. 7

10 Il-Fond Ewropew ta Aġġustament għall- Globalizzazzjoni jappoġġja t-taħriġ għal dawk li jkunu tilfu l-impjieg minħabba l-bidliet fittendenzi ekonomiċi dinjija. Kif jibbenefikaw iċ-ċittadini? Billi ttejjeb l-għarfien u l-ħiliet tiegħek, inti tista ttejjeb l-opportunitajiet ta impjieg u s-salarju tiegħek. Barra minn hekk, iż-żieda fil-ħiliet u l-impjegabbiltà tal-ħaddiema tgħin biex jitneħħew l-ostakli li jipprevjenu lin-nies milli jidħlu fis-suq tax-xogħol, filwaqt li t-taħriġ jista jgħin lill-ħaddiema aktar avvanzati fl-età jibqgħu attivi fis-suq tax-xogħol. B hekk dan jiġġieled l-inugwaljanza u l-esklużjoni soċjali, u jappoġġja s-sistemi tagħna ta protezzjoni soċjali. Dawn il-linji politiċi jgħinu biex jiġi żgurat li inti takkwista l-ħiliet meħtieġa biex titgħallem u tagħti sehem innovattiv f era fejn il-bidliet u t-tagħlim qed iseħħu b mod mgħaġġel, b hekk in-negozji Ewropej isiru aktar kompetittivi. L-integrazzjoni ekonomika, il-globalizzazzjoni mgħaġġla u l-progress teknoloġiku jfissru li l-ħaddiema fl-ue għandhom ikunu kapaċi jirrispondu u jittrattaw l-effetti tal-bdil. L-iżvilupp ta ħiliet ġodda jgħinek tkun kapaċi tadatta aktar għall-bidliet u jgħinek tibqa attiv fid-dinja taxxogħol, u huwa għalhekk li t-taħriġ u l-adattabbiltà huma partijiet prinċipali ta l-istrateġija ta l-ue għall-flessigurtà. Il-flessigurtà hija politika li tippromwovi flessibbiltà fil-kombinazzjoni ta swieq tax-xogħol, organizzazzjoni tax-xogħol u relazzjonijiet mal-ħaddiema kif ukoll livell għoli ta impjieg u sigurtà tas-salarji. L-UE timmira wkoll li ttejjeb il-kooperazzjoni bejn in-negozji u l-ħaddiema u fost il-ħaddiema, ittrade unions, is-soċjetà ċivili u l-istituzzjonijiet ta taħriġ. Azzjoni fil-livell ta l-ue tippermetti li jinħolqu dawn ir-relazzjonijiet, li jistgħu jagħmlu t-taħriġ aktar rilevanti u effettiv. Żviluppi u sfidi futuri Waħda mill-isfidi futuri ser tkun kif jiġu indirizzati l-effetti ta popolazzjoni li qiegħda tixjieħ u l-ħtieġa dejjem akbar li jinżammu l-ħaddiema filforza tax-xogħol. B konsiderazzjoni ta dan, l-ue ser tkompli taħdem biex tiżgura li l-ħaddiema Ewropej ikunu fost l-aqwa fid-dinja: edukati u mħarrġa sew, bil-ħiliet meħtieġa biex jissodisfaw it-talba ta l-ekonomija ta l-għarfien u biex jgħinuha timxi l quddiem. Links ma dokumenti informattivi oħra > > A1 Il-qgħad u l-kwalità fix-xogħol > > A2 Flessigurtà > > E1 Il-Fond Soċjali Ewropew > > E3 Il-Fond Ewropew ta Aġġustament għall-globalizzazzjoni Aktar tagħrif > > Kapital uman u ħiliet human_en.htm > > Tagħlim tul il-ħajja > > Qafas Ewropew għall-kwalifiki Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 8

11 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea A4 Aktar xogħol u xogħol aħjar Ir-ristrutturar Ir-ristrutturar mhux xi ħaġa ġdida iżda qiegħed isir dejjem aktar frekwenti - wieħed minn kull tliet impjegati jaħdem f kumpanija li għandha inqas minn 10 snin. Ir-ristrutturar jaffettwa l-kumpaniji kollha indipendentement millqies tagħhom. L-UE qiegħda tfittex li tantiċipa l-bidla u tgħin għat-tħejjija tal-ħaddiema, tar-reġjuni u tan-negozji biex dawn jimmaniġġjaw il-proċess ta ristrutturar. Għaldaqstant l-ue għandha l-għan li tippermettilek tlaħħaq mal-bidla u tantiċipa r-ristrutturar bl-appoġġ għar-rikonverżjoni industrijali, ekonomika u soċjali ta żoni u l-persuni milquta minnu u billi tgħinek tiżviluppa l-ħiliet u l-għarfien tiegħek. Kont taf? Filwaqt li 10 % tal-kumpaniji jgħibu kull sena, fil-medja jinħoloq l-istess ammont Fl-għexieren ta snin riċenti, id-distribuzzjoni tal-ħaddiema ta l-ue matul is-setturi ekonomiċi evolviet: bejn l-1977 u l-2002, inħolqu aktar minn 44 miljun impjieg fis-servizzi meta mqabbla ma telf ta 7 u 7.5 miljun fl-industrija u l-agrikoltura rispettivament Ir-ristrutturar huwa tip speċifiku ta bidla industrijali, ġeneralment ikkaratterizzat minn proċess mhux mistenni ta aġġustament biex iqis il-kondizzjonijiet ekonomiċi ġenerali. Huwa jista jkun differenti mill-bidla strutturali li hi proċess permanenti ta żvilupp u adattament f intrapriża jew settur partikolari. L-UE stabbiliet leġiżlazzjoni biex tgħin il-ġestjoni tar-ristrutturar u tipproteġi l-ħaddiema, bħal regoli biex jiġi determinat xi kwistjonijiet inti - bħala ħaddiem - għandek tkun infurmat bihom u kkonsultat dwarhom. Hija tieħu wkoll azzjonijiet antiċipattivi bħal studji u analiżi ta l-impatt ta linji politiċi ġodda. Barra minn hekk, hija tieħu azzjoni biex tgħin fl-antiċipazzjoni u l-ġestjoni tal-bidla f oqsma indirettament relatati ma l-impjiegi: per eżempju, il-linja politika ta l-ue għall-industrija u l-intrapriża tiffaċilita l-ħolqien ta kondizzjonijiet għal żvilupp ekonomiku u teknoloġiku fittul u tiffaċilita l-antiċipazzjoni tal-bidla. Bilpromozzjoni ta kombinazzjoni ta flessibbiltà fis-swieq tax-xogħol, l-organizzazzjoni taxxogħol u r-relazzjonijiet mal-ħaddiema, kif ukoll livell għoli ta impjiegi u sigurtà tas-salarji, l-istrateġija ta l-ue dwar il-flessigurtà tfittex ukoll li tippromwovi kondizzjonijiet sabiex inti tkun tista tadatta għall-bidla, tibqa fis-suq tax-xogħol u timxi l quddiem fil-ħajja professjonali tiegħek. Taskforce u forums It-taskforce tippromwovi l-konverġenza bejn l-objettivi, linji politiċi u azzjonijiet differenti ta l-ue li jikkonċernaw ir-ristrutturar, filwaqt li l-forum ta l-ue dwar l-impjiegi u r-ristrutturar isegwi l-bdil u jiżgura li l-inizjattivi varji huma relatati flimkien kif suppost. Peress li l-intrapriżi żgħar u medji jiffurmaw 99 % tan-negozji kollha, fl-2007 l-ue stabbiliet forum li jiffoka fuq irristrutturar li jaffettwa l-smes biex tenfasizza l-isfidi u tippromwovi l-bdil ta l-aħjar prattika. 9

12 Kif jibbenefikaw iċ-ċittadini? Il-ħaddiema spiss iħossuhom mhedda mirristrutturar iżda dan jista jkun ukoll forza pożittiva: hija forza li twassal għall-bidla, fejn tgħin iż-żieda tal-produttività u l-introduzzjoni ta teknoloġiji ġodda. Il-leġiżlazzjoni u l-linji politiċi ta l-ue jimmiraw biex inti tkun tista tantiċipa u tirreaġixxi aħjar għar-ristrutturar. Per eżempju, irregoli ta l-ue jirrikjedu li jekk kumpanija tinxtara minn oħra, il-ħaddiema tal-kumpanija akkwistata jżommu l-kuntratt tax-xogħol tagħhom malkumpanija l-ġdida li timpjegahom, fl-istess kondizzjonijiet bħal qabel l-akkwist. Il-ġestjoni tal-bidla ssostni wkoll l-iżvilupp sostenibbli talkondizzjonijiet ta l-għajxien u l-kwalità tal-ħajja, u għaldaqstant tgħin fil-ħolqien ta aktar xogħol u xogħol aħjar. Inti tibbenefika wkoll mill-effetti ġġenerati millfinanzjament ta l-ue, bl-appoġġ jiffoka fuq l-azzjonijiet antiċipattivi u t-taħriġ. Per eżempju, il-fond Soċjali Ewropew jiffinanzja skemi biex jgħinuk ittejjeb l-edukazzjoni u l-ħiliet tiegħek, filwaqt li l-fond Ewropew ta Aġġustament għall- Globalizzazzjoni jimmira biex jappoġġja lil dawk li jkunu tilfu l-impjieg minħabba bidliet fix-xejriet ekonomiċi dinjija. Biex issostni dawn il-linji politiċi, l-ue tippromwovi djalogu soċjali b saħħtu. Id-djalogu soċjali huwa d-djalogu bejn min iħaddem u t-trade unions u bejn dawn u l-istituzzjonijiet ta l-ue. L-imsieħba soċjali jistgħu jgħinu lill-ue - u għaldaqstant, lilek - billi jiżviluppaw mezzi għall-antiċipazzjoni talbidla strutturali, u grazzi għall-għarfien speċjali tagħhom tas-setturi partikolari, huma jistgħu jinfurmaw lill-istituzzjonijiet ta l-ue bl-iżviluppi settorjali rilevanti. Żviluppi u sfidi futuri L-UE se tkompli taħdem biex tiżviluppa linji politiċi ta kwalità għolja biex tippermetti li l-bidliet ikunu antiċipati, biex tiżviluppa l-kapaċità tal-ħaddiema għall-adattament, u biex tinvolvihom fil-ħajja tan-negozju tagħhom permezz ta sħubija attiva. L-isfidi partikolari ser jinkludu l-assigurazzjoni talkonsistenza bejn id-diversi linji politiċi rilevanti mar-ristrutturar; it-teħid ta perspettiva fit-tul biex jiġi ggarantit li l-atturi ekonomiċi u soċjali jaġixxu b mod effettiv; u l-assigurazzjoni li l-partijiet interessati kollha jistgħu jipparteċipaw. Links għal dokumenti informattivi oħra > > A2 Flessigurtà > > E1 Il-Fond Soċjali Ewropew > > E3 Il-Fond Ewropew ta Aġġustament għall- Globalizzazzjoni > > F2 Id-djalogu soċjali Aktar tagħrif > > Ristrutturar > > Iċ-Ċentru Ewropew ta Moniteraġġ għall-bidla >> Il-Kummissjoni Konsultattiva dwar il-bidliet Industrijali CCMI, KESE Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 10

13 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea B Id-drittijiet fuq il-post tax-xogħol Li l-ħaddiema jkunu siguri u f saħħithom hija prijorità ewlenija għall-ue. Din ħadet miżuri biex tiżgura li int tkun imħares fuq ix-xogħol u standards komuni tas-saħħa u s-sigurtà huma stipulati u segwiti mill-istati Membri. Standards minimi stabbiliti mill-ue jgħinu biex jassiguraw li s-suq tax-xogħol ikun miftuħ u l-ħaddiema jkunu flessibbli fir-rigward tal-kuntratti tax-xogħol. Bil-leġiżlazzjoni li għaddiet, l-ue tejbet is-sigurtà ta l-impjegati u naqqset innumru ta inċidenti li jseħħu fuq ix-xogħol. L-UE taħdem ukoll ma l-imsieħba soċjali biex tiżgura li l-liġijiet dwar id-drittijiet tal-ħaddiema jindirizzaw l-aktar kwistjonijiet importanti bl-aktar mod effiċjenti possibbli. Kont taf? Ir-rata ta impjiegi b kuntratt definit qed tikber, u llum tirrappreżenta 14 % ta l-impjiegi totali fl-ue % tal-ħaddiema jemmnu li l-impjieg tagħhom huwa ta periklu għal saħħithom Id-drittijiet tal-ħaddiema huma qasam importanti ħafna tal-linja politika soċjali Ewropea u huma waħda mill-oqsma fejn l-ue ħadmet l-aktar u kellha l-akbar impatt. Din tejbet ferm il-kondizzjonijiet tax-xogħol u assigurat drittijiet bażiċi għall-ħaddiema billi, per eżempju, poġġiet limitu fuq is-sigħat tax-xogħol, żiedet issigurtà fil-kondizzjonijiet tax-xogħol u assigurat kumpens f każ li ħaddiem iweġġa. Grazzi għalliġijiet ta l-ue, il-ħaddiema huma aktar siguri u jiġu trattati b mod aktar ġust. It-twaqqif ta standards komuni L-Istati Membri jeħtieġu jilħqu standards komuni li kienu stipulati mill-ue. L-istandards tas-saħħa u s-sigurtà kienu stabbiliti biex jiżguraw is-sigurtà tal-ħaddiema u jitnaqqsu l-inċidenti u l-imwiet ikkawżati minn inċidenti u mard marbuta maxxogħol. Ir-regolamenti tas-sigurtà rriżultaw fi produttività akbar tax-xogħol peress li l-ħaddiema jistgħu jqattgħu aktar ħin fuq ix-xogħol u anqas ħin iddar biex jirkupraw. Dan hu ta benefiċċju għallekonomija Ewropea għaliex il-ħaddiema li qed jaħdmu u mhux jirkupraw, jiġġeneraw aktar dħul. Standards oħra kienu stabbiliti mill-ue biex jagħtu lill-ħaddiema kondizzjonijiet ġusti. Is-suq tax-xogħol Ewropew evolva ħafna u llum hemm numru ferm akbar ta ħaddiema li m għandhomx kuntratti tradizzjonali full-time. Per eżempju, il-possibbiltà li jiffirmaw kuntratt part-time jew staġjonali tagħti lill-ħaddiema aktar flessibbiltà biex iqattgħu ħin mal-familja jew jieħdu ħsieb obbligi oħra li jista jkollhom. 11

14 Kif jibbenefikaw iċ-ċittadini? Bil-leġiżlazzjoni ta l-ue fil-qasam tad-drittijiet talħaddiema, int għandek sigurtà aktar fuq il-post tax-xogħol. In-numru ta ħaddiema li jweġġgħu jew jitilfu ħajjithom minħabba inċidenti marbuta max-xogħol naqsu bil-kbir grazzi għall-ħidma ta l-ue. Din wasslet ukoll għal titjib fil-kondizzjonijiet ġenerali tax-xogħol grazzi għal sigħat tax-xogħol standard, drittijiet minimi għal ħin u ġranet ta mistrieħ u benefiċċji oħra. Illum, il-kondizzjonijiet tax-xogħol huma ferm aktar komdi milli kienu filpassat. Aktar minn hekk, int għandek flessibbiltà ferm akbar milli kellek qabel. B tipi differenti ta kuntratt, int għandek alternattivi oħra u tista ma tiffirmax kuntratt full-time jekk dan mhux l-aħjar għażla għalik. Int għandek flessibbiltà akbar fir-rigward ta bdil ta impjiegi, inkluż id-dritt li taħdem barra. Żviluppi u sfidi futuri L-UE ħadmet ħafna biex tiżgura d-drittijiet talħaddiema fi ħdan il-fruntieri tagħha. Madankollu, is-suq Ewropew tax-xogħol għaddej minn bidliet kbar: il-ħaddiema qed jitilqu minn kuntratti tax-xogħol tradizzjonali, aktar u aktar nies qed jidħlu fil-forza tax-xogħol u l-popolazzjoni Ewropea qed tixjieħ. Dawn il-bidliet kollha jridu jkunu kkunsidrati biex ikun żgurat li l-ħaddiema jibqgħu mħarsa bis-sħiħ għal kull nuqqasijiet u riskji oħra. Il-ħaddiema qed jiltaqgħu wkoll ma riskji differenti minn tal-passat. Għandhom isiru sforzi fuq livell nazzjonali u Ewropew biex il-ħaddiema jkunu mħarsa mit-theddid ġdid għas-saħħa partikolarment dawk marbuta ma l-istress, ilfastidju u l-vjolenza fuq ix-xogħol. L-Istrateġija tal-komunità dwar is-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol tindika x għandu jsir fuq il-livelli kollha biex tkun assigurata s-sigurtà talħaddiema fost ir-riskji ġodda u emerġenti. L-UE għandha tiżgura li l-istandards tas-saħħa u s-sigurtà huma adottati fuq livell nazzjonali u infurzati bis-sħiħ biex ikun assigurat li l-ħaddiema huma protetti bis-sħiħ f kull Stat Membru. Links għal dokumenti informattivi oħra Għal aktar informazzjoni dwar suġġetti speċifiċi marbuta mad- Drittijiet fuq il-post tax-xogħol, jekk jogħġbok ara d-dokumenti informattivi kollha tas-serje B. > > Ċ5 Il-pensjonijiet > > Ċ6 Is-saħħa u l-kura fit-tul Aktar tagħrif > > Il-liġi tax-xogħol > > Is-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 12

15 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea B1 Id-drittijiet fuq il-post tax-xogħol Is-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol It-titjib tas-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol huwa tħassib komuni għall-ue, l-istati Membri u għalik, kemm għal raġunijiet umanitarji kif ukoll ekonomiċi. Ambjent tax-xogħol sigur u b saħħtu hu element essenzjali talkwalità tax-xogħol. Is-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol sar wieħed millaktar aspetti importanti u mill-aktar żviluppati tal-linja politika ta l-ue dwar l-impjiegi u l-affarijiet soċjali fuq bażi ta l-artikolu 137 tat-trattat tal-ke. Grazzi għall-adozzjoni u l-applikazzjoni, tul l-aħħar għexieren ta snin, ta qafas kbir ta Direttivi ta l-ue, kien possibbli li jitjiebu l-kondizzjonijiet tax-xogħol fl- Istati Membri ta l-ue u li jsir progress konsiderevoli fit-tnaqqis ta inċidenzi ta aċċidenti u mard fuq il-post tax-xogħol. L-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni tas-saħħa u s-sigurtà tagħti kontribuzzjoni għal saħħa pubblika aħjar u tkabbir ekonomiku madwar l-ue. Kont taf? In-numru ta inċidenti fatali fuq il-post tax-xogħol naqas bi 23 % bejn is-sena 2000 u l-2005 fl-ue-15 Ir-rata ta inċidenza (x 100,000 ħaddiema impjegati) ta inċidenti fuq il-post tax-xogħol b aktar minn tlett ijiem assenza naqset minn 100 għal 83 ( 17 %) fuq l-istess perijodu Il-korp ta liġijiet eżistenti ta l-ue dwar is-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol kien żviluppat blgħan li jkun kopert il-massimu ta riskju b minimu ta leġiżlazzjoni. Id-Direttiva Qafas 89/391/KE tistipula l-prinċipji ewlenin tal-prevenzjoni tarriskji fuq il-post tax-xogħol. Direttivi oħra tas- Saħħa u s-sigurtà jistipulaw ħtiġijiet minimi, per eżempju, għal postijiet tax-xogħol, tagħmir tax-xogħol, l-espożizzjoni għal sustanzi kimiċi, karċinoġeni, fiżiċi u bijoloġiċi, ċertu kategoriji ta ħaddiema, eċċ. Ir-rwol ta l-istati Membri Fl-2007 kienet ippreżentata l-istrateġija ta l-ue dwar is-saħħa u s-sigurtà tal , li kisbet appoġġ pożittiv kemm mill-parlament u l-kunsill Ewropew. Din għandha l-għan li tkompli l-ħidma tajba li saret s issa filwaqt li tistipula miri aktar ambizzjużi, bħat-tnaqqis ta 25 % fin-numru totali ta inċidenti fuq il-post tax-xogħol sa l Hu essenzjali li l-acquis Komunitarju jkun implimentat b mod effettiv biex jipproteġi l-ħajja u s-saħħa tal-ħaddiema u jkun żgurat li l-kumpaniji li joperaw fi ħdan is-suq kbir Ewropew jitqiesu fuq livell ugwali. Konformità akbar mal-liġi Komunitarja tagħti kontribut effettiv biex jitnaqqas in-numru ta inċidenti u mard fuq il-post tax-xogħol. Biex dan ikun jista jinkiseb, għandu jissaħħaħ l-impenn ta kulħadd, kemm fuq livell Komunitarju kif ukoll nazzjonali. Fir-rwol tagħha ta gwardjan tat-trattati, il- Kummissjoni se tiżgura li d-direttivi tal-komunità huma trasposti u implimentati b mod effettiv. Din se tgħin lill-istati Membri f dan ir-rigward, iżda tkun ukoll mill-aktar viġilitanti u tniedi proċeduri kontra ksur tad-direttivi fejn meħtieġ, kif filfatt diġà għamlet. 13

16 L-Istati Membri, min-naħa tagħhom, huma obbligati li jassiguraw li d-direttivi komunitarji huma trasposti u applikati fil-liġi nazzjonali. Il-Kumitat ta l-ispetturi Ewlenin tax-xogħol, li jikkonsisti f rappreżentanti tas-servizzi nazzjonali ta spezzjoni fuq il-post tax-xogħol, jgħin lill-kummissjoni Ewropea bl-għan li titjieb il-kooperazzjoni bejn l-entitajiet nazzjonali ta infurzar. L-Aġenzija Ewropea għas-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol tipprovdi informazzjoni dwar is-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol biex tgħin tispjega l-leġiżlazzjoni ta l-ue dwar dan issuġġett. Kif jibbenefikaw iċ-ċittadini? Permezz tal-ħidma ta l-ue f dan il-qasam, int illum tesperjenza kondizzjonijiet tax-xogħol aħjar madwar l-ue: is-sigurtà fuq ix-xogħol żdiedet, ir-riskji għas-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol huma evalwati u jittieħdu miżuri ta protezzjoni. Il-benesseri sħiħ tiegħek fuq ix-xogħol hu kkonsidrat, kemm għal riskji fiżiċi kif ukoll psiko-soċjali. Barra minn hekk, min iħaddmek sar jaf aktar dwar kif jista jagħmel ilpost tax-xogħol aktar sigur u int tinsab aktar konxju tar-riskji li hemm għalik u kif tista timmaniġġjahom. Il-ħidma fuq livell ta l-ue tfisser li int tkun protett bl-istess livell ta ħtiġijiet minimi tas-saħħa u s-sigurtà irrispettivament minn liema Stat Membru tkun qed taħdem fih. L-Istati Membri għandhom id-dritt li jżommu jew jadottaw miżuri aktar protettivi. Aktar minn hekk, int tibbenefika minn vantaġġi indiretti bħal żieda fit-tkabbir ekonomiku: innuqqas ta protezzjoni effettiva biex ikunu assigurati s-saħħa u s-sigurtà fuq il-post taxxogħol jistgħu jwasslu għal assenteiżmu minħabba aċċidenti jew mard fuq il-post taxxogħol. Dan għandu impatt negattiv enormi fuq l-ekonomija. Il-leġiżlazzjoni ta l-ue għandha l-għan li ċ-ċittadini jqattgħu anqas ħin jirkupraw minn aċċidenti u mard fuq il-post tax-xogħol. Bħala riżultat ta dan, is-sigħat tal-produttività tagħhom jiżdiedu, u dan min-naħa tiegħu jssaħħaħ it-tkabbir ekonomiku. Żviluppi futuri u sfidi Filwaqt li l-ue għamlet progressi kbar, għad hemm ħafna xogħol xi jsir biex il-benesseri fuq il-post tax-xogħol isir realtà tanġibbli għaċċittadini Ewropej. L-Istrateġija ta l-ue dwar is-saħħa u s-sigurtà tal tindika dawk ilkwistjonijiet li għandhom jiġu trattati fis-snin li ġejjin. L-assigurazzjoni li l-leġiżlazzjoni ta l-ue tkun adottata u implimentata bis-sħiħ fuq livell nazzjonali tibqa sfida. Kooperazzjoni akbar bejn l-ue u l-istati Membri hi meħtieġa biex ikun assigurat li regolamenti nazzjonali xierqa li jittrasponu d-direttivi ta l-ue jkunu adottati u infurzati kif jixraq. L-aspetti marbuta mas-saħħa u s-sigurtà fuq ilpost tax-xogħol għandhom ikunu inkorporati fil-programmi nazzjonali fil-livelli kollha ta l-edukazzjoni u fl-oqsma kollha inklużi t-taħriġ vokazzjonali u l-edukazzjoni universitarja blgħan li tkun żviluppata effettivament kultura intrinsika ta prevenzjoni. Għandha tingħata attenzjoni partikolari lill-kumpaniji żgħar u medji li m għandhomx l-istess riżorsi bħall-kumpaniji l-kbar biex jimplimentaw l-leġiżlazzjoni dwar issaħħa u s-sigurtà. Links għal dokumenti informattivi oħra > > B2 Il-liġi tax-xogħol > > F2 Id-djalogu soċjali Aktar tagħrif > > Is-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol >> L-Aġenzija Ewropea għas-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 14

17 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea B2 Id-drittijiet fuq il-post tax-xogħol Il-liġi tax-xogħol Bi sforzi kbar biex tiggarantixxi d-drittijiet tal-ħaddiema, l-ue adottat leġiżlazzjoni li tiddefinixxi standards minimi tax-xogħol li għandhom jintlaħqu mill-istati Membri kollha ta l-ue. Aktar minn hekk, il-liġi tax-xogħol ta l-ue għandha l-għan li tiżgura li l-libertà tas-suq Uniku ma twassalx biex l-istandards tax-xogħol imorru lura jew biex il-kompetizzjoni ma tkunx waħda ġusta. Hekk kif l-ue tkompli timmodernizza l-liġi tax-xogħol, int u min iħaddmek tingħataw aktar flessibbilità u għandek tgawdi minn sigurtà akbar ta impjieg matul il-ħajja tax-xogħol tiegħek. Kont taf? In-numru ta persuni li jaħdmu b kuntratt differenti mill-mudell standard, inkluż min jaħdem għal rasu, kien jirrappreżenta kważi 40 % tal-forza tax-xogħol ta l-ue-25 fl-2005 L-impjiegi part-time jirrappreżentaw 18 % ta l-impjiegi totali Is-sitwazzjonijiet tax-xogħol fl-istati Membri jistgħu jkunu pjuttost kumplikati peress li diversi ħaddiema mhumiex meqjusa li huma integrati bis-sħiħ fis-suq tax-xogħol. Dan hu, sa ċertu punt, minħabba ż-żieda ta forom differenti ta impjiegi, b xogħol part-time, b kuntratt għal żmien definit u xogħol ta aġenzija jsiru ferm aktar komuni madwar l-ewropa. L-UE ħadmet biex tiżgura li l-ħaddiema kollha jkunu mħarsa u jibbenefikaw mill-istess drittijiet, irrispettivament minn fejn jinsabu jew it-tip ta impjieg li għandhom. L-UE tiżgura wkoll li l-istati Membri kollha jimplimentaw il-liġi Ewropea taxxogħol fil-leġiżlazzjoni nazzjonali tagħhom. Il-kooperazzjoni Ewropea L-UE kienet minn ta quddiem biex tqarreb flimkien lill-partijiet kollha kkonċernati biex jiddiskutu l-liġi tax-xogħol. Gvernijiet nazzjonali, unions, organizzazzjonijiet tax-xogħol u msieħba soċjali oħra ssieħbu ma l-ue biex jinnegozjaw u jaqblu dwar l-aqwa mod ta kif jimmodernizzaw u jiżviluppaw il-liġi tax-xogħol. Riżultat ta dan, l-ue tista tiżgura li l-perspettivi kollha jkunu kkunsidrati waqt li jiġu indirizzati l-isfidi futuri tal-liġi tax-xogħol u li l-leġiżlazzjoni Komunitarja tkun tista tilħaq bis-sħiħ il-bżonnijiet ta suq taxxogħol li qed jinbidel. 15

18 Kif jistgħu jibbenefikaw iċ-ċittadini? L-azzjoni ta l-ue fil-qasam tal-liġi tax-xogħol tagħti lill-ħaddiema flessibbiltà akbar u tnaqqas is-segregazzjoni tas-suq. Dawk li huma qiegħda jew maqtugħa mis-suq tax-xogħol għandhom ċans akbar li jsibu impjieg u għaldaqstant jistgħu jintegraw aktar faċilment fis-suq tax-xogħol. Bħala ħaddiem, int qed tingħata wkoll libertà akbar dwar il-ħajja tax-xogħol tiegħek. Int għandek għażla akbar minn qatt qabel fir-rigward ta kif tirranġa l-ħinijiet tax-xogħol tiegħek u l-opportunitajiet ta karriera. Il-leġiżlazzjoni ta l-ue tiżgura li int tkun flessibbli u tista ssib bilanċ bejn il-ħajja tal-familja, ix-xogħol u l-edukazzjoni mingħajr ma tkun penalizzat f termini talkarriera. Aktar minn hekk, il-liġi tax-xogħol tassigura d-drittijiet tal-ħaddiema meta jagħżlu li jibdlu l-impjieg jew meta min iħaddimhom ma jistax jilħaq l-obbligi finanzjarji tiegħu. Il-liġi taxxogħol tagħti wkoll drittijiet lill-ħaddiema biex ikunu infurmati u jesprimu l-opinjoni tagħhom dwar kwistjonijiet ewlenin marbuta mal-ħajja tal-kumpanija. Dan japplika speċjalment meta hemm xi riskju għall-impjieg tal-ħaddiem. Żviluppi u sfidi futuri L-UE wettqet progress sinifikattiv fil-qasam talliġi tax-xogħol, iżda għad hemm ħafna xi jsir. Ilġlieda kontra x-xogħol mhux iddikjarat tkompli u l-ue teħtieġ iżżid l-isforzi tagħha biex dan ikun eliminat kompletament. Sforz akbar hu meħtieġ anke biex is-swieq taxxogħol isiru aktar inklussivi kif ukoll iwieġbu aħjar għall-innovazzjoni u l-bidla. Filwaqt li ħafna persuni għadhom m humiex integrati bis-sħiħ fis-suq tax-xogħol, forom mhux tradizzjonali ta l-impjieg għad iridu jiġu rikonoxxuti bis-sħiħ. Iż-żieda tal-mobilità tal-ħaddiema hi prijorità ewlenija ta l-ue u l-liġi tax-xogħol għandha tiġi adattata biex tirrifletti dan. Bdil ta impjieg jew trasferiment lejn pajjiżi differenti għad jista jkun proċess diffiċli u kkumplikat. Il-liġi tax-xogħol għandha tappoġġja l-mobilità tal-ħaddiema fl- UE. Links għal dokumenti ta informazzjoni oħra > > A4 Ir-ristrutturar > > B1 Is-Saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol > > D1 Il-mobilità tax-xogħol > > F2 Id-djalogu soċjali Aktar tagħrif > > Il-liġi tax-xogħol Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 16

19 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea C Inklużjoni u ugwaljanza L-UE qed taħdem biex tindirizza l-esklużjoni soċjali, tgħin biex tiġi żgurata protezzjoni soċjali adegwata u tippromwovi soċjetà inklużiva bbażata fuq opportunitajiet indaqs. Sar progress f diversi oqsma biex b hekk inkiseb benesseri soċjali akbar, iżda għad baqa xi jsir. Mhix sempliċiment kwistjoni ta l-eżistenza tal-liġijiet iżda ta garanzija ta opportunitajiet indaqs fil-prattika. Kont taf? In-nisa jitħallsu fil-medja 15 % inqas mill-irġiel 78 miljun Ewropew, fosthom 19-il miljun tifel u tifla, jgħixu fir-riskju tal-faqar Il-promozzjoni ta l-ugwaljanza u l-inklużjoni soċjali tinvolvi l-assigurazzjoni li kulħadd, inklużi gruppi vulnerabbli, jista jieħu sehem bissħiħ fix-xogħol u fis-soċjetà u li kulħadd ikollu opportunità indaqs biex jagħmel dan. Dan id-dmir fih diversi aspetti. Wieħed huwa li tiġi żgurata l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel, filwaqt li n-nies jiġu megħjuna jistabbilixxu bilanċ adegwat bejn il-ħajja tad-dar u x-xogħol. Il-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni wkoll hija importanti, b hekk ebda persuna jew grupp ta persuni ma jkunu ttrattati b mod anqas favorevoli minn ħaddieħor minħabba s-sess, ir-razza jew l-oriġini etnika, ir-reliġjon jew it-twemmin, id-diżabbiltà, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali tagħhom. oħra. Din teħtieġ, per eżempju, l-għoti ta residenza ta kwalità u prezz diċenti, l-indirizzar ta problemi ta nuqqas ta residenza jew dejn esaġerat, u l-issuktar ta strateġiji ta inklużjoni attiva biex jiġi assigurat li l-linji politiċi soċjali jimmobilitaw lil nies li huma kapaċi jaħdmu filwaqt li jipprovdu livell ta għajxien diċenti lil dawk li huma u ser jibqgħu barra mis-suq taxxogħol. Aspett ieħor huwa li wieħed jantiċipa u jlaħħaq mal-bidla demografika partikolarment ilpopolazzjoni ta l-ewropa li qed tixjieħ filwaqt li jinżammu sistemi ta protezzjoni soċjali effettivi bħal pensjonijiet adegwati u kura tas-saħħa u kura fit-tul. Sadanittant, il-ġlieda kontra l-esklużjoni soċjali u l-faqar inkluż il-faqar fost it-tfal hija prijorità Ħadd ma jitħalla barra L-UE taħdem favur l-ugwaljanza b diversi modi: permezz tal-leġiżlazzjoni, programmi ta opportunitajiet indaqs, u billi taħdem biex tintegra l-kwistjonijiet ta sessi u diskriminazzjoni fl-aspetti kollha tat-tfassil tal-linji politiċi proċess magħruf bħala integrazzjoni tas-sessi. Fir-rigward ta l-esklużjoni soċjali u l-protezzjoni soċjali, l-ue tfittex li ssaħħaħ il-kooperazzjoni bejn l-istati Membri. Hija tappoġġja wkoll programmi biex tissensibilizza, bħas-sena Ewropea ta Opportunitajiet Indaqs għal Kulħadd 2007 u s-sena Ewropea għall-ġlieda kontra l-faqar u l-esklużjoni Soċjali

20 Kif jibbenefikaw iċ-ċittadini? Bħala ċittadin ta l-ue inti għandek id-dritt għal trattament indaqs u għal ħajja ħielsa middiskriminazzjoni dan huwa protett bil-liġi u l-linji politiċi ta l-ue jaħdmu biex jiżguraw li dan iseħħ fil-prattika. Per eżempju, skond il-liġi ta l-ue huwa illegali li ċċaħħad lil xi ħadd minn impjieg jew aċċess għal taħriġ fuq raġuni ta sess, razza jew oriġini etnika, reliġjon jew twemmin, diżabbiltà, età jew orjentazzjoni sesswali. Fl-istess ħin l-ue qed tgħin biex jiġi żgurat li dawk li huma vulnerabbli fis-soċjetà ma jitwarrbux. Ir-riformi tal-protezzjoni soċjali u l-linji politiċi ta l-inklużjoni soċjali ta l-ue ikkoordinati u mħeġġa fil-livell ta l-ue jidhru li qegħdin iħallu l-frott. Per eżempju żdiedu r-rati ta l-impjiegi għal ħaddiema aktar avvanzati fl-età. Il-fatt li ħaddiema aktar avvanzati fl-età jiġu megħjuna biex jidħlu jew jibqgħu fid-dinja tax-xogħol huwa parti importanti tal-promozzjoni ta l-opportunitajiet indaqs għall-etajiet kollha, ta l-għajnuna lin-nies biex jibqgħu attivi f fażi aktar avvanzata fil-ħajja xjuħija attiva u biex ikunu indirizzati l-isfidi imposti mill-bidla demografika. Fil-fatt, iċ-ċittadini ta l-ue għandhom jibbenefikaw mill-ħidma ta l-ue dwar l-ugwaljanza u l-inklużjoni soċjali f firxa wiesgħa ta modi, kif muri aktar fid-dettall f dokumenti informattivi oħrajn f din is-serje dwar is-suġġett ta l-inklużjoni u l-ugwaljanza. Biex insemmu eżempju wieħed fost l-oħrajn, l-ue qed taħdem biex ittejjeb l-integrazzjoni tal-persuni b diżabbiltà. Żviluppi u sfidi futuri Minkejja l-progress li sar s issa, mhux il-problemi kollha ġew solvuti, u l-ewropa tħabbat wiċċha kostantement ma sfidi soċjali ġodda. Per eżempju, in-nisa fl-ue għadhom jaqilgħu b mod ġenerali 15 % inqas mill-irġiel, minkejja l-liġijiet li jiggarantixxu salarji indaqs. Jidher li, per eżempju, id-diskriminazzjoni fuq raġuni ta oriġini etnika, diżabbiltà jew orjentazzjoni sesswali għadha komuni. U l-faqar għadu kwistjoni importanti fl- Ewropa. L-UE ser tissokta u żżid l-isforzi tagħha biex tippromwovi l-inklużjoni soċjali u l-ugwaljanza. Per eżempju se ssaħħaħ aktar il-linji politiċi ta l-inklużjoni u l-anti-diskriminazzjoni. Hi se tkompli tiġġieled kontra l-faqar fost it-tfal u se tgħin biex is-suq tax-xogħol jinfetaħ aktar għallħaddiema f età avvanzata. U se tkompli tħeġġeġ l-offerta ta kura tas-saħħa u kura fit-tul adegwata kollha bil-ħsieb li tiżgura opportunitajiet indaqs għal kulħadd. Links għal dokumenti informattivi oħrajn Għal aktar informazzjoni dwar suġġetti speċifiċi marbuta ma l-inklużjoni u l-ugwaljanza, jekk jogħġbok irreferi għaddokumenti informattivi kollha tas-serje Ċ. > > F1 Aġenda Soċjali Aktar informazzjoni > > DĠ Impjiegi > > Kontra d-diskriminazzjoni Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 18

21 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea C1 Inklużjoni u ugwaljanza L-ugwaljanza bejn is-sessi u l-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja In-nisa u l-irġiel għandhom drittijiet indaqs fil-prinċipju iżda fil-prattika għadhom jeżistu xi differenzi, partikolarment fis-suq tax-xogħol. Is-sitwazzjoni qiegħda titjieb iżda għad baqa xi jsir biex in-nisa u l-irġiel jitpoġġew fuq l-istess miżien. Sadanittant, kulħadd jista isibha diffiċli biex ilaħħaq maxxogħol u mal-ħajja privata, speċjalment in-nisa. L-ugwaljanza bejn is-sessi hija valur prinċipali ta l-ue, u l-ue taħdem biex tippromwovih, flimkien ma inizjattivi biex tagħmilha aktar faċli għan-nisa u l-irġiel li jikkombinaw ixxogħol u l-ħajja privata. Kont taf? Ir-rata ta l-impjiegi tan-nisa kienet ta 58.3 % fl punti perċentwali anqas mill-irġiel (72.5 %) In-nisa jitħallsu fil-medja 15 % inqas mill-irġiel għal kull siegħa xogħol li jwettqu In-nisa ma jgawdux ugwaljanza ma l-irġiel f diversi aspetti. Dan jidher, per eżempju, fiddifferenzi bejn in-nisa u l-irġiel f termini ta impjiegi u salarju. In-nisa għadhom anqas rappreżentati f pożizzjonijiet ta responsabbiltà u f ċerti professjonijiet jew partijiet ta l-ekonomija, bħall-inġinerija u x-xjenza, u għadd sporzjonat huwa f impjieg part-time. Dan kollu minkejja li n-nisa għandhom, fil-medja, livell ta edukazzjoni ogħla mill-irġiel. Fattur wieħed minn fost oħrajn li jispjega l-inugwaljanzi bejn in-nisa u l-irġiel fis-suq tax-xogħol huwa t-tqassim żbilanċjat tarresponsabbiltajiet familjari: in-nisa għadhom prinċipalment responsabbli għax-xogħol tad-dar u għall-kura tat-tfal u dipendenti oħrajn. Il-promozzjoni ta l-ugwaljanza bejn is-sessi L-UE tipproteġi d-dritt għat-trattament ugwali tan-nisa u l-irġiel u tappoġġja attivitajiet għallpromozzjoni ta l-ugwaljanza bejn is-sessi. Ilprinċipji tat-trattament ugwali u ta l-ugwaljanza bejn is-sessi huma protetti mit-trattat ta l-ue u wasslu għall-iżvilupp ta leġiżlazzjoni u linji politiċi speċifiċi f dan il-qasam. L-UE qed tiffinanzja wkoll inizjattivi u proġetti li jippromwovu l-ugwaljanza bejn is-sessi, u qiegħda taħdem biex tintegra kwistjonijiet dwar is-sessi fl-aspetti kollha tat-tfassil tal-linja politika dik li tissejjaħ integrazzjoni tas-sessi. Fil-fatt, l-ugwaljanza bejn is-sessi tifforma parti mill-aġenda ta l-ue għat-tkabbir u l-impjiegi u ta l-istrateġija tagħha għall-impjiegi, u l-imsieħba soċjali għandhom rwol importanti fil-promozzjoni ta l-ugwaljanza bejn is-sessi filqasam ta l-impjiegi. F kull Stat Membru ta l-ue ġew stabbiliti entitajiet dwar l-ugwaljanza biex jipprovdu informazzjoni, tweġibiet u pariri legali liċ-ċittadini dwar iddrittijiet tagħhom ta ugwaljanza. Barra minn hekk, l-istitut Ewropew dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi f Vilnius, il-litwanja, fil-futur ser joffri 19

22 pariri professjonali, itejjeb l-għarfien u jagħti aktar viżibbiltà lill-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel. L-importanza li jinstab bilanċ aħjar bejn ix-xogħol u l-ħajja privata kemm għan-nisa kif ukoll għallirġiel hija evidenzjata fil-prijoritajiet tal-pjan ta Direzzjoni għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel tal-kummissjoni Ewropea li jistabbilixxi azzjonijiet għall Din il-prijorità hija evidenzjata aktar fil-patt Ewropew għall-ugwaljanza bejn is-sessi li jirrifletti d-determinazzjoni ta l-istati Membri ta l-ue li jimplimentaw linji politiċi dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi. Ġiet stabbilita wkoll Alleanza Ewropea għall-familji biex trawwem linji politiċi favur il-familja, b rispett sħiħ talprinċipji ta ugwaljanza bejn is-sessi. Kif jibbenefikaw iċ-ċittadini? L-UE kienet tassew mutur għall-bidla fil-qasam ta l-ugwaljanza bejn is-sessi, u s-sitwazzjoni tan-nisa tjiebet, inkluż fis-suq tax-xogħol. Per eżempju, ilparti l-kbira tat-tkabbir fl-impjiegi tas-snin riċenti fl-ue saret grazzi għan-nisa. Il-qafas leġiżlattiv komprensiv ta l-ue dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi jfisser li inti intitolat għal trattament indaqs fl-oqsma kollha relatati ma l-impjieg u x-xogħol, bħas-salarju, l-aċċess għax-xogħlijiet, it-taħriġ, il-leave tal-ġenituri u s-sigurtà soċjali. Barra minn hekk, il-leġiżlazzjoni ta l-ue tipprojbixxi d-diskriminazzjoni bejn innisa u l-irġiel fil-provvista ta prodotti u servizzi. L-UE tħeġġeġ linji politiċi li jikkontribwixxu għal bilanċ aħjar bejn ix-xogħol u l-ħajja: per eżempju, l-offerta ta faċilitajiet adegwati ta kura tat-tfal, kif ukoll leave tal-ġenituri adegwat u forom flessibbli ta arranġamenti ta xogħol li jkunu ta benefiċċju kemm għan-nisa kif ukoll għall-irġiel. Dawn jista jkollhom diversi benefiċċji, per eżempju, fir-rigward tat-tqassim tar-responsabbiltajiet familjari, l-aċċess għall-impjiegi, il-parteċipazzjoni ċivika u politika, possibbiltà akbar li wieħed jibni karriera, sodisfazzjon mix-xogħol jew biex wieħed jibda familja. Żviluppi u sfidi futuri L-UE hi impenjata li tissokta bl-isforzi biex tippromwovi l-ugwaljanza bejn is-sessi u tgħin lin-nies isibu bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja tal-familja. Wieħed mid-dmirijiet se jkun l-assigurazzjoni ta l-implimentazzjoni u l-infurzar xierqa tal-leġiżlazzjoni dwar l-ugwaljanza. B mod aktar ġenerali, il-kisba ta l-ugwaljanza bejn innisa u l-irġiel tinvolvi l-ġlieda kontra l-isterjotipi soċjali u kulturali kif ukoll is-sensibilizzazzjoni fost l-irġiel u l-inkoraġġiment biex huma jieħdu aktar responsabbiltajiet familjari. Prijorità partikolari ser tkun il-ħolqien ta aktar xogħol u xogħol aħjar għan-nisa: dan ifisser, per eżempju, l-indirizzar tad-differenza bejn is-salarji tan-nisa u l-irġiel, l-issuktar ta l-iżvilupp ta arranġamenti tax-xogħol flessibbli kemm għan-nisa kif ukoll għall-irġiel, u l-offerta ta aktar kura tat-tfal u servizzi oħrajn ta kwalità. Links għal dokumenti informattivi oħrajn > > B2 Il-liġi tax-xogħol > > Ċ2 Il-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni > > Ċ4 Il-bidla demografika u l-popolazzjoni li qiegħda tixjieħ Aktar tagħrif > > Ugwaljanza bejn is-sessi > > In-nisa u l-irġiel fit-tfassil tad-deċiżjonijiet ec.europa.eu/employment_social/women_men_stats/index_ en.htm > > L-Alleanza Ewropea għall-familji ec.europa.eu/employment_social/families/index_en.html Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 20

23 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea C2 Inklużjoni u ugwaljanza Il-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni Wieħed mill-valuri fundamentali ta l-ue huwa li ċ-ċittadini kollha tagħha għandhom ikunu jistgħu jgawdu ħajja ħielsa mid-diskriminazzjoni. Madankollu d-diskriminazzjoni għadha teżisti f bosta forom u f diversi aspetti tal-ħajja. Il-leġiżlazzjoni tipproteġik kontriha, iżda l-liġijiet biss mhumiex biżżejjed: għalhekk l-ue qed taħdem biex toħloq kondizzjonijiet fejn kulħadd, fil-prattika, jista jgawdi minn trattament indaqs. Kont taf? Id-diskriminazzjoni, skond bosta Ewropej, hija mifruxa: kważi żewġ terzi (64 %) jemmnu li hija mifruxa fir-rigward ta l-oriġini etnika, u nofs jew aktar jemmnu li teżisti fir-rigward taddiżabbiltà (53 %) jew l-orjentazzjoni sesswali (50 %) Id-diskriminazzjoni sseħħ meta persuna jew grupp ta persuna jkunu trattati b mod anqas favorevoli minn oħrajn minħabba sess, razza jew oriġini etnika, reliġjon jew twemmin, diżabbiltà, età jew orjentazzjoni sesswali. Fi kliem ieħor, iddiskriminazzjoni tfisser it-trattament ta persuni b mod differenti, negattiv jew li joħloq żvantaġġ mingħajr raġuni valida, kemm direttament kif ukoll indirettament. Il-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni għandha diversi aspetti. Dawn jinkludu l-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni nnifisha billi jiġi żgurat, per eżempju, li ħadd ma jkun trattat b mod inġust fir-rigward ta l-aċċess għall-impjiegi u t-taħriġ. B mod aktar ġenerali, l-anti-diskriminazzjoni hija relatata mill-qrib ma attivitajiet bħall-promozzjoni ta opportunitajiet indaqs billi, per eżempju, jsir aktar faċli għall-persuni b diżabbiltà li jidħlu jew jibqgħu fid-dinja tax-xogħol. L-inklużjoni soċjali li tippermetti lil gruppi vulnerabbli biex ikunu involuti bis-sħiħ fis-soċjetà għandha rwol importanti. Minbarra li hija importanti fiha nnifisha, il-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni twassal għal soċjetà u suq tax-xogħol aktar inklużivi, li huwa vitali għallprogress fit-tkabbir u l-impjiegi. Nittrattaw id-diskriminazzjoni L-UE taħdem kontra d-diskriminazzjoni b diversi modi: permezz tal-leġiżlazzjoni, il-finanzjament u billi tħeġġeġ l-iskambju ta ideat u ta prattika tajba. Element importanti huwa l-appoġġ mogħti lin-netwerks tas-soċjetà ċivili fil-livell ta l-ue fuq il-bażijiet differenti ta diskriminazzjoni kif ukoll l-appoġġ għall-kooperazzjoni fillivell ta l-ue bejn l-entitajiet nazzjonali dwar l-ugwaljanza. L-UE tmexxi wkoll kampanja ta sensibilizzazzjoni msejħa Għad-Diversità, Kontra d-diskriminazzjoni. Id-diskriminazzjoni hija indirizzata fid-djalogu soċjali li jsir fil-livell ta l-ue bejn ir-rappreżentanti ta min iħaddem u tal-ħaddiema, filwaqt li pjan ta azzjoni u strateġija speċifiċi għad-diżabbiltà jfittxu li jiżguraw li l-kwistjonijiet ta diżabbiltà jiġu meqjusa fl-aspetti kollha tat-tfassil tal-linji politiċi. L-UE tippromwovi opportunitajiet indaqs u inklużjoni soċjali b mod aktar ġenerali permezz ta l-istrateġija tagħha għall-impjiegi u inizjattivi oħrajn. 21

24 Kif jibbenefikaw iċ-ċittadini? Skond il-liġi ta l-ue huwa illegali li xi ħadd jinċaħad impjieg jew aċċess għal taħriġ fuq raġuni ta sess, razza jew oriġini etnika, reliġjon jew twemmin, diżabbiltà, età jew orjentazzjoni sesswali avviż għal xogħol li jgħid, per eżempju, nies ta età avvanzata jew nisa m għandhomx għalfejn japplikaw mhux permissibbli. Il-liġi ta l-ue tipproteġik ukoll kontra fastidju jew vittimizzazzjoni minħabba r-raġunijiet imsemmija hawn fuq. Ir-regoli dwar id-diskriminazzjoni tassessi jew ir-razza jmorru lil hinn u jkopru wkoll l-aċċess għall-kura tas-saħħa, prodotti u servizzi u residenza, biex b hekk, per eżempju, inti ma tkunx tista tiġi miċħud trattament mediku minħabba l-isfond razzjali tiegħek. Bħala ċittadin ta l-ue, inti għandek diversi possibbiltajiet li tieħu azzjoni biex issaħħaħ iddrittijiet tiegħek jekk tħoss li kont iddiskriminat. Il-vittmi tad-diskriminazzjoni jistgħu jressqu l-każijiet tagħhom quddiem il-qrati nazzjonali. Mekkaniżmi alternattivi li jwasslu biex jissolva tilwim jaf ikunu wkoll possibbli, bħallproċeduri amministrattivi quddiem awtoritajiet responsabbli mill-ugwaljanza u l-konċiljazzjoni. Sadanittant l-awtoritajiet nazzjonali imwaqqfa biex jaħdmu favur il-promozzjoni tat-trattament indaqs fuq bażi tar-razza u jew l-oriġini etnika wkoll joffru għajnuna. U l-assoċjazzjonijiet jew organizzazzjonijiet ta kontra d-diskriminazzjoni għandhom jitħallew jgħinu lill-vittmi taddiskriminazzjoni fil-qorti. Żviluppi u sfidi futuri Attivitajiet fil-livell ta l-ue, b appoġġ għall-isforzi nazzjonali, għamlu ħafna biex id-diskriminazzjoni ssir xi ħaġa tal-passat iżda huma meħtieġa sforzi ulterjuri. Hemm firxa ta sfidi li għad iridu jingħelbu f dan ir-rigward. Per eżempju, jeħtieġ li nkomplu niżguraw li l-leġiżlazzjoni dwar il-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni tkun implimentata kif suppost, sabiex dak li jingħad fit-teorija jkun realtà fil-prattika. Finalment, it-tneħħija tad-diskriminazzjoni hija kwistjoni ta bidla ta mġiba u mentalitajiet, ta sensibilizzazzjoni dwar il-kwistjonijiet u tattrattament ta dak li jikkaġuna l-inugwaljanza. Jekk irridu niżguraw li l-ewropej kollha jistgħu jgħixu ħielsa mid-diskriminazzjoni, aħna lkoll għandna nadattaw, per eżempju, għall-fatt li s-soċjetà Ewropea qiegħda tinbidel, tixjieħ u ssir dejjem aktar differenti. Links għal dokumenti informattivi oħrajn > > B2 Il-liġi dwar ix-xogħol > > Ċ1 L-ugwaljanza bejn is-sessi u l-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja > > F1 L-Aġenda Soċjali Aktar tagħrif > > Azzjoni kontra d-diskriminazzjoni > > Inklużjoni soċjali > > Sena Ewropea ta Opportunitajiet Indaqs għal Kulħadd > > Kampanja Għad-Diversità. Kontra d-diskriminazzjoni Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 22

25 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea C3 Inklużjoni u ugwaljanza L-Esklużjoni soċjali u l-faqar Li nassiguraw li kull ċittadin ikun parti mis-soċjetà huwa kruċjali għallprosperità u l-kwalità tal-ħajja ta' l-ewropa. Anke minkejja li l-pajjiżi ta' l-ue għandhom fost l-aktar sistemi ta' protezzjoni soċjali avvanzati fid-dinja, ħafna Ewropej għad mhumiex kapaċi jipparteċipaw bis-sħiħ fis-soċjetà u fl-ekonomija. Per eżempju, miljuni jinsabu fir-riskju tal-faqar. L-UE tiġġieled l-esklużjoni soċjali u l-faqar billi tgħin lill-istati Membri tagħha jaħdmu flimkien u jikkondividu l-esperjenzi fuq l-azzjonijiet li jieħdu. Kont taf? Madwar 78 miljun Ewropew jgħix fir-riskju tal-faqar, 19-il miljun fosthom huma tfal Madwar 23.5 miljun persuna fl-ue jgħixu b' 10 kuljum, u 7 miljun b' 5 kuljum Il-ġlieda kontra l-esklużjoni soċjali tfisser ilpromozzjoni ta' l-inklużjoni tal-gruppi vulnerabbli u t-trattament tad-diskriminazzjoni fl-isferi kollha tal-ħajja, inkluż fis-suq tax-xogħol. L-istrateġiji ta' inklużjoni attiva għandhom rwol importanti, biex jiġi żgurat li l-linji politiċi soċjali jimmobilitaw lil nies li huma kapaċi jaħdmu filwaqt li jipprovdu livell ta għajxien deċenti lil dawk li huma u ser jibqgħu barra mis-suq tax-xogħol. Sadanittant, jeħtieġ li s-servizzi ta' protezzjoni soċjali u appoġġ adegwati jindirizzaw, per eżempju, problemi ta' nuqqas ta' residenza, problemi ta' saħħa u dejn sproporzjonat. Dan jinvolvi l-għoti ta' residenzi deċenti u affordabbli, kura tas-saħħa u servizzi finanzjarji aċċessibbli u ta' kwalità tajba, u pensjonijiet siguri u adegwati. Fl-istess ħin, l-eliminazzjoni tal-faqar tinkludi l-ksur ta' ċirku vizzjuż li permezz tiegħu spiss il-faqar jgħaddi minn ġenerazzjoni għall-oħra - xibka li tista' tkun diffiċli għan-nies biex jaħarbu minnha. Fi kliem ieħor, il-promozzjoni ta' l-inklużjoni soċjali hija vitali għall-kisba tal-miri ta' l-ue ta' tkabbir ekonomiku sostenibbli, aktar xogħol u xogħol aħjar u aktar koeżjoni soċjali. Protezzjoni soċjali, inklużjoni soċjali L-UE tieħu azzjoni kontra l-esklużjoni permezz tal-proċess ta' Protezzjoni Soċjali u Inklużjoni Soċjali. B'dan il-programm l-ue tikkoordina u tħeġġeġ l-isforzi ta' l-istati Membri biex jiġġieldu l-esklużjoni u l-faqar, u biex jirriformaw is-sistemi tagħhom ta' protezzjoni soċjali, abbażi ta' l-esperjenza komuni. L-UE hija impenjata wkoll li tiġġieled il-faqar skond l-aġenda tagħha għat- Tkabbir u l-impjiegi. Il-valur miżjud ta' l-azzjoni fil-livell ta' l-ue huwa li jiġu żviluppati objettivi u strateġiji komuni fl-ue kollha li l-istati Membri jimplimentaw permezz tal-pjanijiet ta' azzjoni nazzjonali. Sadanittant, il-finanzjament ta' l-ue huwa disponibbli għall-attivitajiet li jimmiraw biex jipprevjenu u jiġġieldu kontra l-faqar u l-esklużjoni soċjali. 23

26 Kif jibbenefikaw iċ-ċittadini? L-azzjoni fil-livell ta' l-ue qajmet sensibilizzazzjoni u għenet biex l-esklużjoni soċjali u l-faqar isibu post aktar 'il fuq fl-aġenda tal-linja politika. Hija ħeġġet lill-istati Membri jtejbu r-rendiment tagħhom f'diversi oqsma u għenithom jiskambjaw l-ideat. L-UE ħolqot ukoll bażi soda ta' tfassil tal-linja politika billi involviet firxa ta' atturi bħal organizzazzjonijiet mhux governattivi, imsieħba soċjali u awtoritajiet lokali u reġjonali, kif ukoll lil dawk milquta mill-faqar u lil dawk li jaħdmu ma' nies fqar. Għaldaqstant, għal dawk li jħossuhom esklużi mis-soċjetà jew maqbuda fin-nassa tal-faqar, l-ue qiegħda tgħin biex ittejjeb il-kondizzjonijiet soċjali b'mod ġenerali u, għalhekk, l-opportunitajiet tal-ħajja tagħhom. Hemm bosta nies li jistgħu jibbenefikaw. Biex insemmu sempliċement eżempju, inti jaf għandek impjieg b'salarju baxx jew m'għandekx impjieg u għandek diffikultà biex issib residenza bi prezz raġjonevoli; inti jaf għandek diżabbiltà jew ġej minn minoranza etnika u qiegħed titħabat biex tikseb taħriġ għal impjieg; jew forsi tifel u l-ġenituri tiegħek ma jifilħux jixtrulek dak li teħtieġ għall-iskola. Żviluppi u sfidi futuri Il-linji politiċi soċjali fl-ewropa għandhom ikomplu jsibu u jappoġġjaw rispons ġdid għall-ħtiġijiet partikolari ta' gruppi speċifiċi. Dan ma jinvolvix biss l-indirizzar tas-sorsi eżistenti ta' l-esklużjoni u l-faqar iżda wkoll l-antiċipazzjoni ta' riskji potenzjali u bidla, bħall-popolazzjoni ta' l-ewropa li qiegħda tixjieħ, l-effetti tal-globalizzazzjoni, u l-ħtieġa li n-nies ikollhom aċċess għat-teknoloġiji ta' l-informazzjoni. It-trattament tal-faqar fost it-tfal, il-qgħad, in-nuqqas ta' residenza, iddiskriminazzjoni u d-dejn huma biss uħud millisfidi attwali, flimkien ma' l-integrazzjoni tan-nies b'diżabbiltà, il-minoranzi etniċi u l-immigranti. L-UE diġà qiegħda tħares lejn il-ġejjieni: hija stabbiliet għaliha nnifisha l-mira li tagħmel impatt deċiżiv fl-eliminazzjoni tal-faqar sa l is-sena li ser tkun ukoll is-sena Ewropea għall- Ġlieda kontra l-faqar u l-esklużjoni Soċjali. Issena se timmira li tissensibilizza dwar kif il-faqar għadu jikkaratterizza l-ħajja ta' kuljum ta' tant Ewropej. Fost affarijiet oħrajn hija se tenfasizza fuq il-fatt li aħna lkoll għandna sehem x'nagħtu fit-trattament ta' l-esklużjoni soċjali u l-faqar, u l-progress tassew jeħtieġ impenn fit-tul millatturi u l-livelli kollha tat-tfassil tal-linja politika. Links għal dokumenti informattivi oħrajn > > Ċ2 Il-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni Aktar tagħrif > > Protezzjoni soċjali Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 24

27 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea C4 Inklużjoni u ugwaljanza Il-bidla demografika u l-popolazzjoni li qed tixjieħ Il-popolazzjoni ta' l-ue qed tixjieħ u tikber dejjem aktar bil-mod - jew saħansitra tonqos, partikolarment f'xi reġjuni. Dan għandu implikazzjonijiet sinifikanti fuq l-impjiegi, is-saħħa, il-kura fit-tul u l-protezzjoni soċjali kif ukoll fuq suġġetti bħall-ippjanar urban, l-ambjent, is-servizzi u t-teknoloġiji ta' l-informazzjoni u l-komunikazzjoni. L-UE qiegħda taħdem ma' l-istati Membri tagħha biex tittratta l-isfida demografika bħala parti mill-istrateġija tagħha għat-tkabbir ekonomiku, l-impjiegi u l-benesseri soċjali. Ippjanar tajjeb issa huwa vitali għall-prosperità sostenibbli tiegħek fil-ġejjieni. Kont taf? Il-proporzjon ta' dipendenza ekonomika ta' l-anzjani - ilpopolazzjoni li għandha aktar minn 60 sena f'relazzjoni malpopolazzjoni ta' età tax-xogħol - huwa proġettat li jirdoppja sas-sena 2050 Sas-sena 2050 il-popolazzjoni ta' l-ue hija mistennija li tkun naqset mill-493 miljun abitant attwali għal 472 miljun Ix-xjuħija tal-popolazzjoni hija r-riżultat ta' rati tattwelid imnaqqsa flimkien ma' ħajja dejjem aktar fit-tul, tendenza li hija osservata f'postijiet oħrajn iżda li għandha rilevanza partikolari fl-ewropa. Il-bidla demografika tfisser li s-soċjetà għandha tadatta u timmodernizza f'diversi oqsma, inklużi s-swieq tax-xogħol, is-sistemi tal-protezzjoni soċjali, l-arranġamenti ta' l-irtirar u l-pensjonijiet, is-saħħa u l-kura, il-bilanċ bejn il-ħajja u x-xogħol, illinja politika dwar il-migrazzjoni u l-edukazzjoni. Il-promozzjoni ta' l-opportunitajiet indaqs għall-etajiet kollha u l-inkoraġġiment ta' xjuħija attiva huma partikolarment importanti peress li jagħmluha aktar faċli għal persuni aktar avvanzati fl-età li jiksbu jew iżommu l-impjiegi u li jaħdmu - u li jibqgħu attivi u jkunu involuti fissoċjetà - għal żmien aktar fit-tul. Fil-fatt, ix-xjuħija attiva hija strateġija ġenerali li tirrifletti approċċ ta' ċiklu tal-ħajja għax-xogħol b'implikazzjonijiet fuq l-impjiegi, l-affarijiet soċjali u t-tagħlim tul il-ħajja. Ma tinvolvix biss l-impjiegi u s-suq taxxogħol - l-impenn ċiviku u l-volontarjat ukoll huma oqsma fejn persuni aktar avvanzati fl-età jistgħu jagħtu kontribut siewi. Nadattaw għall-bidla L-UE tgħin lill-istati Membri jiżviluppaw linji politiċi biex iġibu 'tiġdid' demografiku, biex jippromwovu l-impjiegi u l-produttività, u biex jintegraw l-immigrati. Hija tagħmel dan billi tinkoraġġixxi l-iskambju ta' l-esperjenza u r-riċerka, u billi timmonitorja u tirrapporta fuq it-tendenzi demografiċi. Għadd ta' għodod u inizjattivi ta' l-ue jappoġġjaw din il-ħidma: il- Forum Demografiku Ewropew u l-grupp ta' Esperti, ir-rapport biennali dwar id-demografija, l-osservatorju Ewropew dwar is-sitwazzjoni Soċjali u d-demografija, u l-alleanza Ewropea għall-familji. 25

28 Kif jibbenefikaw iċ-ċittadini? Il-bidla demografika għandha impatt fuq kwistjonijiet li huma ta' importanza għalina matul ħajjitna. Inti jaf ma tantx taħseb dwarha meta tkun għadek tfajjel, iżda meta tkun ftit akbar fl-età u inti u s-sieħeb/sieħba tiegħek tibdew taħsbu biex tibnu familja, inti tkun tixtieq li tista' sserraħ moħħok fuq kura tat-tfal u faċilitajiet tassaħħa tajbin, b'arranġamenti tax-xogħol flessibbli sabiex tkun tista' ssib bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja tal-familja. Meta t-tfal tiegħek iħallu d-dar, inti tixtieq li jkollhom residenza deċenti u bi prezz raġjonevoli. Imbagħad, meta toqrob għall-pensjoni, inti probabilment tkun tixtieq tibqa' attiv għall-itwal żmien possibbli, forsi billi tagħmel xi xogħol volontarju, jew titgħallem sengħa ġdida, jew tivvjaġġa. Inti ser tkun teħtieġ aċċess adegwat għat-trasport u servizzi oħrajn. U biex tieħu ħsieb tal-qraba anzjani jew is-sieħeb/ sieħba tiegħek hekk kif jiddgħajfu? Inti ser tkun teħtieġ pensjoni adegwata u alternattivi tal-kura affordabbli. Fortunatament, il-linji politiċi li l-ue qiegħda tgħin biex jidħlu fis-seħħ ifissru li inti għandek tkun tista' tħares lejn il-ġejjieni b'fiduċja, indipendentement mill-età li għandek. Żviluppi u sfidi futuri Ix-xjuħija tal-popolazzjoni tippreżenta kemm sfidi kif ukoll opportunitajiet. It-trattament tal-bidla demografika jeħtieġ solidarjetà u kollaborazzjoni bejn il-ġenerazzjonijiet u kooperazzjoni kontinwa fil-livell Ewropew. Oqsma speċifiċi fejn huma meħtieġa sforzi kontinwi biex wieħed jadatta għall-bidla demografika jinkludu: l-għoti ta' aktar appoġġ lill-familji u lill-ġenituri potenzjali u l-promozzjoni ta' aktar ugwaljanza bejn is-sessi; l-użu sħiħ tal-potenzjal tar-riżorsi umani ta' l-ewropa, partikolarment permezz tax-xjuħija attiva; it-titjib tal-produttività u l-adattament ta' l-ekonomija tagħha għall-bżonnijiet dejjem jinbidlu ta' soċjetà li qiegħda tixjieħ; li l-immigrati jkunu milqugħa u integrati fis-suq tax-xogħol u s-soċjetà tagħna; u ż-żamma ta' finanzi pubbliċi sodi sabiex tiġi ssalvagwardjata s-sostenibbiltà fit-tul tas-sistemi ta' protezzjoni soċjali. L-UE poġġiet għaliha nnifisha żewġ miri li għandhom jintlaħqu sa l-2010 relatati maxxjuħija attiva: rata ta' impjiegi għall-ħaddiema ta' età aktar avvanzata (bejn 54 u 65 sena) ta' 50 %, u età medja ta' l-irtirar ta' 64.9 sena (ħamsa aktar mis-sena 2000). Links għal dokumenti informattivi oħrajn > > Ċ3 Esklużjoni Soċjali u faqar > > F1 L-Aġenda Soċjali għall Aktar tagħrif > > Id-demografika u s-sitwazzjoni soċjali fl-ue > > Alleanza Ewropea għall-familji ec.europa.eu/employment_social/families/index_en.html Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 26

29 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea C5 Inklużjoni u ugwaljanza Pensjonijiet Il-pensjonijiet huma ta' tħassib kbir għall-ue u ċ-ċittadini tagħha. Ir-riskju tal-faqar fost il-pensjonanti sar aktar komuni u l-ue qiegħda taħdem biex tiżgura li l-pensjonijiet ikunu biżżejjed biex jipprovdu dħul u sigurtà finanzjarja liċ-ċittadini akbar fl-età. Madankollu s-sostenn tal-pensjonijiet sar aktar ikkumplikat bl-aspettattiva tal-ħajja itwal - hekk kif inti tgħix aktar fit-tul, il-proporzjon tal-ħajja li inti tgħaddi f impjieg jonqos, u dan jagħmilha aktar diffiċli biex jiġu pprovduti pensjonijiet adegwati għal kulħadd. Madankollu, l-ue fittxet li tagħmel il-ħidma aktar fit-tul bħala xi ħaġa mixtieqa u li tiżgura li inti ma titlifx l-intitolament tiegħek għall-pensjoni jekk tibdel ix-xogħol jew tmur tgħix fi Stat Membru ieħor. Kont taf? Ir-rata ta' l-impjiegi għall-ħaddiema f'etajiet bejn il-55 u l-64 sena żdiedet minn 37 % fl-2000 għal 45 % fl-2007 Mingħajr riforma kontinwa, sa l-2050 il-proporzjon talpopolazzjoni ta' età akbar minn 75 li jgħixu fir-riskju tal-faqar jista' jilħaq it-30 % jew aktar L-UE qiegħda taħdem ma' l-istati Membri biex tiżgura s-sostenibbiltà tas-sistemi tal-pensjoni. Parti minn din il-ħidma tinkludi l-inkoraġġiment liċ-ċittadini biex jaħdmu aktar fit-tul. Aktar ma l-ħaddiema jibqgħu attivi fis-suq tax-xogħol, aktar huma jikkontribwixxu għall-iskemi tas-sigurtà soċjali u wara l-irtirar jirċievu benefiċċji ogħla. L-UE tħeġġeġ ukoll l-iskambju ta' informazzjoni dwar is-sistemi tal-pensjoni fost l-istati Membri. L-iskambju ta' l-aħjar prattiki jista' jgħin fil-bini ta' sistemi finanzjarjament sostenibbli u jħeġġeġ il-mobbiltà peress li l-ħaddiema jinkwetaw inqas dwar jekk hux ser jirċievu pensjoni wara li jirtiraw. It-trasferibbiltà tal-pensjonijiet L-UE pproponiet Direttiva dwar it-trasferibbiltà tal-pensjonijiet li għandha l-għan li tipprovdi garanzija lill-pensjonanti li ma jitilfu ebda parti mill-pensjoni tagħhom jekk jibdlu x-xogħol jew imorru jgħixu f'pajjiż ieħor. Il-pensjonijiet trasferibbli jiżguraw li ċ-ċittadini li huma mobbli ma jkunux fir-riskju tal-faqar wara li jirtiraw. It-trasferibbiltà tal-pensjonijiet hija element prinċipali fil-promozzjoni tal-mobbiltà fost ilħaddiema. Jekk il-ħaddiema jingħataw garanzija li ser jirċievu l-istess livell ta' pensjoni jekk jibdlu x-xogħol jew il-pajjiż, hemm aktar ċans li huma jsiru mobbli. Sadanittant, il-promozzjoni talmobbiltà tal-ħaddiema hija wieħed mill-objettivi prinċipali ta' l-ue peress li hija tappoġġja aktar integrazzjoni u taħdem biex tnaqqas il-qgħad. Id-Direttiva dwar it-trasferibbiltà tal-pensjonijiet qiegħda tistenna li tkun integrata fis-sistemi nazzjonali. 27

30 Kif jibbenefikaw iċ-ċittadini? Bl-implimentazzjoni tad-direttiva dwar it- Trasferibbiltà tal-pensjonijiet, inti ser tkun tista' tibdel ix-xogħol jew tmur tgħix lil hinn millfruntieri mingħajr ma tinkwieta dwar il-pensjoni tiegħek. L-għan huwa li tiġi ggarantita pensjoni għal kull ħaddiem indipendetement minn jekk hu (jew hi) ikun bidel ix-xogħol jew ikun mar jgħix barra mill-pajjiż. Ir-riforma ta' l-iskemi tal-pensjonijiet għandha timmira għal pensjonijiet sostenibbli u adegwati minkejja l-bidla demografika u l-mobbiltà tal-pensjonanti. Bil-bidla demografika, anqas persuni jikkontribwixxu għall-iskemi tas-sigurtà soċjali u aktar nies jirċievu l-benefiċċji. Ir-riformi għandhom jiżguraw li l-anzjani ma jsofrux minn faqar tal-pensjonanti u li l-iskemi tal-pensjoni jkunu sostenibbli, waqt li jkopru lil kulħadd f'livell adegwat. Ir-riformi tejbu wkoll ir-rati ta' impjiegi għal dawk aktar avvanzati fl-età. Ir-riformi tal-pensjonijiet huma parti mill-miżuri ta' inklużjoni attiva. Dawn il-miżuri jgħinu biex nies esklużi jidħlu fis-suq tax-xogħol u joħolqu inċentivi għal xogħol aktar fit-tul. Żviluppi u sfidi futuri Biex tiġi żgurata l-adegwatezza u s-sostenibbiltà tas-sistemi tal-pensjonijiet, għad baqa' x- xogħol xi jsir. Biex jirrispondu għall-bidliet filpopolazzjoni, l-ue u l-istati Membri għandhom jagħmlu sforz biex iħeġġu lill-ħaddiema aktar avvanzati fl-età biex jibqgħu fil-forza tax-xogħol aktar fit-tul. Minħabba l-bidla demografika, il-piż fuq l-iskemi tal-pensjonijiet pubbliċi ser jikber. Biex tiġi żgurata s-sostenibbiltà tal-pensjonijiet, l-iskemi privati għandhom jintużaw aktar. Jeħtieġ ikun iddeterminat il-bilanċ tajjeb bejn il-fondi pubbliċi u privati sabiex ebda sistema ma titgħabba żżejjed u tkun inkapaċi li tipprovdi l-pensjonijiet. Links għal dokumenti informattivi oħrajn > > D1 Mobbiltà ta' l-impjiegi > > D2 Id-drittijiet tiegħek ta' sigurtà soċjali > > Ċ4 Bidla demografika u popolazzjoni li qiegħda tixjieħ Aktar informazzjoni > > Nipprovdu pensjonijiet adegwati u trasferibbli en.htm Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 28

31 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea C6 Inklużjoni u ugwaljanza Is-saħħa u l-kura fit-tul L-aċċess għall-kura medika u soċjali huwa wieħed mid-drittijiet bażiċi tiegħek. Id-dħul jew ir-rikkezza m għandhom ikollhom ebda influwenza fuq jekk inti għandekx tkun tista tirċievi l-kura jew le. Barra minn hekk, l-infiq li jirriżulta mill-kura medika m għandux joħloq il-faqar. Hekk kif il-popolazzjoni ta l-ewropa qed tixjieħ, qed tiżdied il-ħtieġa għall-kura fit-tul. Bħala tali, ilpjanijiet għall-kura fit-tul jeħtieġ li jkunu żviluppati u aġġornati aktar sabiex id-domanda dejjem tikber tista tintlaħaq kollha kemm hi. L-UE qiegħda taħdem biex ittejjeb il-kura tas-saħħa u l-kura fit-tul u telimina l-inugwaljanzi li għadhom jeżistu fil-livell ta kura mogħtija madwar l-istati Membri u l-linji soċjo-ekonomiċi. Kont taf? Il-parti tal-popolazzjoni f età ta aktar minn 80 sena fl-ue ser tiżdied b 57 % bejn l-2010 u l-2030, b hekk toħloq domanda akbar għal kura fit-tul Bħala medja, 26 % tal-pgd Ewropew intefaq fuq il-protezzjoni soċjali L-offerta tal-kura tas-saħħa u ta kura fit-tul taqa taħt il-kompetenza ta l-istati Membri. Għaldaqstant l-ue ma tinterferixxix fit-tfassil tassistemi nazzjonali tal-kura tas-saħħa u tal-kura fittul. Madankollu, l-ue toffri benefiċċji liċ-ċittadini ta l-ue kollha fil-qasam tal-kura tas-saħħa. Is-saħħa tiegħek għandha impatt fuq kull aspett tal-ħajja tiegħek. Hija tista tkun l-element determinanti prinċipali ta l-opportunitajiet tal-ħajja l-abbiltà li tmur tajjeb fl-iskola, li ssib xogħol tajjeb, li tavvanza fil-karriera tiegħek. Il-protezzjoni soċjali tista tiżgura li kulħadd ikollu aċċess għall-kura tas-saħħa ankè dawk li huma l-aktar diffiċli li jintlaħqu, bħall-persuni żvantaġġjati li spiss ikunu jeħtieġu l-appoġġ iżda ma jfittxuhx. Biex tiżgura li kulħadd ikollu aċċess għal kura tas-saħħa adegwata, l-ue qed taħdem ma l-istati Membri u tikkoordina riformi li jimmodernizzaw is-sistemi nazzjonali tal-kura tas-saħħa. Domanda akbar għal kura fit-tul ħolqot piż fuq l-iskemi tal-kura tas-saħħa eżistenti. Il-pjanijiet ta assigurazzjoni privata qegħdin jintużaw dejjem aktar. L-UE qiegħda taħdem biex issib bilanċ tajjeb bejn il-finanzjament pubbliku u privat talkura fit-tul biex tiżgura li l-ebda sistema ma tkun mgħobbija żżejjed u li l-ebda persuna li tkun teħtieġ il-kura ma tiġi injorata. Karta Ewropea ta l-assigurazzjoni tas-saħħa Permezz tal-karta Ewropea ta l-assigurazzjoni tas-saħħa, wieħed jista jirċievi l-kura aktar faċilment meta jivvjaġġa fi Stat Membru ieħor jew fil-liechtenstein, in-norveġja, l-iżlanda jew l-iżvizzera. Il-karta tiggarantilek id-dritt tiegħek li tirċievi t-trattament f pajjiż ieħor u tissimplifika l-proċeduri meħtieġa qabel ma tirċievi t-trattament. Bil-karta, kwalunkwe ħlas li jkollok tagħmel minn qabel ikun rimborżat. Iċċittadini kollha ta l-ue huma intitolati għall-karta Ewropea ta l-assigurazzjoni tas-saħħa. 29

32 Kif jibbenefikaw iċ-ċittadini? Il-koordinazzjoni bejn l-istati Membri u l-qsim ta l-aħjar prattiċi għandha l-potenzjal kbir li ttejjeb l-aċċess tiegħek għall-kura tas-saħħa u l-kura fit-tul. Żviluppi u sfidi futuri Il-mira tagħha hija li tnaqqas l-inugwaljanzi fittrattament tal-kura tas-saħħa matul il-linji soċjoekonomiċi u bejn il-fruntieri, sabiex iċ-ċittadini kollha jieħdu vantaġġ minn saħħa u kura fit-tul ta kwalità ogħla. L-UE teħtieġ li tissokta bil-ħidma tagħha u tassisti lill-istati Membri fl-għażliet tagħhom għat-tfassil futur tas-sistemi tal-kura tas-saħħa. B mod partikolari, ir-riżorsi tal-kura tas-saħħa għandhom ikunu amministrati b aktar attenzjoni. Peress li d-domanda għall-kura żgur ser tiżdied hekk kif iċ-ċittadini ta l-ue jixjieħu, id-domanda għall-ħaddiema fis-settur tal-kura tas-saħħa wkoll qiegħda tikber. Jeħtieġ ukoll li jkun żgurat li l-professjonisti fil-qasam mediku jaħdmu b tali mod li jkunu jistgħu jgħinu l-akbar ammont ta nies possibbli mingħajr ma jħallu impatt fuq illivell tal-kura. Filwaqt li l-inugwaljanzi fl-aċċess għall-kura tas-saħħa naqsu ferm, għad hemm xi jsir f dan il-qasam. L-inugwaljanzi jistgħu jonqsu aktar billi jiġu trattati fatturi ewlenin ta riskju permezz ta promozzjoni tas-saħħa u t-tnaqqis ta ċertu mard li jaffettwa l-ifqar partijiet tas-soċjetà. Barra minn hekk, jeħtieġ li jiżdiedu l-attivitajiet ta prevenzjoni sabiex fil-futur tonqos il-ħtieġa għall-kura. Barra minn hekk għandha tissokta l-ħidma filġlieda ta inugwaljanzi soċjali inerenti li spiss huma l-kawża prinċipali ta kura tas-saħħa mhix ugwali. It-tnaqqis tal-faqar u l-linji politiċi għallintegrazzjoni soċjali jeħtieġu li jitkomplew u jissaħħu. It-tnaqqis fl-inugwaljanza soċjali jnaqqas l-inugwaljanza fil-kura tas-saħħa. Links għal dokumenti informattivi oħrajn > > D2 Id-drittijiet tiegħek għas-sigurtà soċjali > > Ċ4 Tnaqqis demografiku u popolazzjoni li qed tixjieħ Aktar tagħrif > > Kura tas-saħħa u kura fit-tul lt_care_en.htm > > Karta Ewropea ta assigurazzjoni tas-saħħa schemes/healthcare/index_en.htm Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 30

33 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea D M obilità fix-xogħol Fid-dinja tal-lum, il-mobilità tal-ħaddiema saret dejjem aktar importanti. Innies għandhom id-dritt jiċċaqalqu liberament fl-ewropa, l-ekonomija globali qiegħda ssir dejjem aktar kompetittiva u l-popolazzjonijiet tagħna qegħdin jixjieħu. Biex tgħin il-ħolqien ta suq tax-xogħol tassew Ewropew, l-ue qiegħda timmira li tiffaċilitalek il-bdil tax-xogħol u tal-pajjiżi waqt li inti jibqa jkollok garanzija li ser tirċievi l-benefiċċji u l-pensjonijiet. Anke b aktar mobilità, inti xorta taf issib xi ostakoli biex tmur tgħix barra l pajjiż bħal inċertezzi legali u amministrattivi u ostakli lingwistiċi. Kont taf? 7.2 % ta l-ewropej biddlu r-residenza fl % biss tal-ħaddiema fl-ue biddlu x-xogħol tagħhom matul l-aħħar 12-il xahar Il-mobilità fix-xogħol kienet tradizzjonalment baxxa fem fl-ewropa kemm fil-bdil bejn xogħol differenti kif ukoll fiċ-ċaqliq ġeografiku biex wieħed imur jaħdem f reġjun jew pajjiż ieħor fl-ewropa. Madankollu, iċ-ċittadini qed isiru dejjem aktar konxji ta l-opportunitajiet li jgħixu u jaħdmu f pajjiż ieħor. Ħafna minnhom huma pjuttost komdi b din l-idea: bosta żgħażagħ fl- UE jaċċettaw il-fatt li huma probabbilment ser ikollhom imorru f pajjiż ieħor għal raġunijiet ta impjieg, anke jekk għal perijodu qasir biss. Issa l-ue u l-istati Membri jeħtieġu li jaħdmu flimkien biex jagħmluha aktar fattibbli għaċ-ċittadini li huma miftuħa għall-idea li jmorru barra millpajjiż biex fil-fatt jagħmlu dan. L-UE għaddiet leġiżlazzjoni biex tikkoordina l-iskemi ta sigurtà soċjali madwar l-istati Membri. Il-ħaddiema għandhom jirċievu wkoll pensjonijiet u benefiċċji tas-sigurtà soċjali indipendentement minn jekk jibdlux ix-xogħol jew imorrux jaħdmu f pajjiż differenti. Għaldaqstant il-ħaddiema jistgħu jkunu aktar mobbli meta jkunu jafu li l-pensjonijiet u s-sigurtà soċjali tagħhom mhux ser ikunu f riskju. Nippromwovu l-mobilità Forza tax-xogħol mobbli għandha bosta benefiċċji għall-ewropa. Il-mobilità tgħin biex jitnaqqas ilqgħad peress li l-ħaddiema jistgħu jiċċaqalqu faċilment lejn reġjuni u pajjiżi differenti f suq taxxogħol għall-ewropa kollha. L-ekonomija wkoll tibbenefika peress li dawk li jħaddmu jistgħu jimlew aħjar il-postijiet vakanti u n-nies jibnu ħiliet ġodda. L-UE timmira li tipprovdi liċ-ċittadini bl-akbar ammont ta informazzjoni possibbli dwar ilmobilità. Il-Portal Ewropew dwar il-mobilità fix- Xogħol - EURES jipprovdi liċ-ċittadini b aċċess għal avviżi dwar xogħlijiet madwar l-istati Membri kollha u jippermettilek tpoġġi s-cv tiegħek online biex min iħaddem ikollu aċċess dirett għalih. Innetwerk ta l-eures ta konsulenti speċjalisti dwar il-mobilità joffri wkoll informazzjoni prattika dwar ix-xogħol barra l-pajjiż, bħad-drittijiet talpensjoni u s-sigurtà soċjali barra l-pajjiż. 31

34 Kif jibbenefikaw iċ-ċittadini? Inti għandek id-dritt taħdem kullimkien fl-ewropa u xorta tirċievi benefiċċji bħal pensjonijiet, sigurtà soċjali u kura tas-saħħa. Il-mobilità żżid ukoll l-opportunitajiet li ssib impjieg peress li inti għandek id-dritt taħdem f kull Stat Membru ta l-ue, b hekk tespandi t-tiftixa tiegħek għal impjieg lil hinn minn pajjiżek. Xogħol barra mill-pajjiż jgħin ukoll biex jibnew ħiliet ġodda li jistgħu jkunu ta benefiċċju għal impjieg futur, bħal lingwi barranin u ħiliet interkulturali. Il-ħaddiema jistgħu jmorru barra mill-pajjiż aktar faċilment milli fil-passat. Il-proċeduri amministrattivi kienu indikati u l-proċess biex jintalbu l-pensjonijiet jew biex wieħed jirċievi l-kura tas-saħħa huma ferm aktar sempliċi. Barra minn hekk huwa aktar faċli li wieħed jibdel ixxogħol jew il-pajjiż. Inizjattivi bħall-eures u l-jiem ta l-ue dwar l-impjiegi jagħtu aċċess dirett għallinformazzjoni dwar ix-xogħol barra mill-pajjiż kif ukoll postijiet vakanti mill-ewropa kollha. Żviluppi u sfidi futuri Il-mobilità tal-ħaddiema żdiedet reċentement iżda l-ue u l-istati Membri jeħtieġu li jkompli jippromwovu l-mobilità. L-Istati Membri għandhom jindikaw aktar il-prattiċi amministrattivi sabiex il-fatt li wieħed imur jgħix f pajjiż ieħor ma jidhirx bħala wġigħ ta ras jew wisq ikkumplikat. Il-Pjan ta Azzjoni ta l-ue għall-mobilità fix-xogħol 2007 jappella lill-istati Membri biex jieħdu azzjoni f dawn l-oqsma kollha kif ukoll iħeġġiġhom biex jagħmlu l-mobilità minn xogħol għal xogħol u dik ġeografika parti mill-istrateġiji nazzjonali għall-impjiegi. L-Istati Membri għandhom ikomplu wkoll jikkoordinaw il-linji politiċi u jikkondividu l-aħjar prattiċi. Skemi ta tagħlim reċiproku għall-azzjoni tal-mobilità jistgħu jintużaw biex jgħinuhom jikkoordinaw u jiskambjaw informazzjoni dwar il-mobilità u jtejbu l-istrateġiji ta mobilità. Għad hemm nuqqas ta informazzjoni dwar ilmobilità fl-ewropa. Aktar studji u stħarriġ huma meħtieġa biex tiġi mifhuma aħjar il-mobilità tal-ħaddiema Ewropej. Tali informazzjoni tista tintuża biex jiġu mmirati aħjar l-istrateġiji ta mobilità u biex dawn isiru aktar effettivi. Links għal dokumenti informattivi oħrajn Għal aktar informazzjoni dwar temi speċifiċi taħt il-mobilità, jekk jogħġbok irreferi għad-dokument informattivi kollha tas-serje D. > > A2 Flessigurtà Aktar tagħrif > > Moviment ħieles tal-ħaddiema > > Il-Portal Ewropew dwar il-mobilità fix-xogħol Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 32

35 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea D1 Mobilità fix-xogħol Inneħħu l-ostakli għall-mobilità fix-xogħol Il-moviment liberu tal-ħaddiema huwa wieħed mil-libertajiet bażiċi ggarantiti lilek mill-ue. Fil-prinċipju, kull ċittadin għandu d-dritt jaħdem u jgħix fi Stat Membru ieħor mingħajr ma jkun iddiskriminat fuq bażi ta nazzjonalità. Din il-mobilità hija fattur prinċipali għat-titjib ta l-ekonomija Ewropea. Hija importanti wkoll għall-ħolqien ta aktar xogħol u xogħol aħjar fl-ue. Madankollu, il-mobilità għadha limitata minn diversi problemi bħal spejjeż, proċeduri amministrattivi u minkejja li sar xi progress l-aċċettazzjoni talkwalifiki barra l-pajjiż, biex insemmu xi eżempji. Kont taf? 2 % biss taċ-ċttadini f età li jaħdmu jgħixu u jaħdmu fi Stat Membru ieħor Aktar minn 70 % tal-ħaddiema żgħażagħ jemmnu li l-karriera tagħhom ser tirrikjedi xi forma ta mobilità Il-mobilità fix-xogħol tfisser li wieħed jibdel minn xogħol għall-ieħor, jew li jiċċaqlaq minn Stat Membru għal ieħor minħabba x-xogħol. Il-moviment liberu tal-ħaddiema fl-ue jfisser li fil-prinċipju inti għandek id-dritt issib xogħol fi kwalunkwe Stat Membru. Inti tista tirrisjedi hemm għal dan l-għan u għandek id-dritt li tkun trattat indaqs, per eżempju f termini ta aċċess għall-impjieg u l-kondizzjonijiet tax-xogħol. Għal Stati Membri aktar ġodda jaf japplikaw xi restrizzjonijiet. Aktar mobilità tal-ħaddiem hija ta benefiċċju tassew kbir għall-ue u l-ekonomija tagħha. Hija żżid l-għażla ta talenti li l-kumpanniji jkollhom għad-dispożizzjoni tagħhom waqt ir-reklutaġġ, u tippromwovi aktar integrazzjoni Ewropea billi tgħaqqad flimkien lil nies minn Stati Membri differenti. Aktar mobilità Il-Pjan ta Azzjoni Ewropew għall-mobilità fix- Xogħol jippromwovi l-mobilità tal-ħaddiema fl- UE. Huwa jelenka passi għat-titjib tal-leġiżlazzjoni u l-prattiċi amministrattivi biex il-fatt li wieħed jaħdem barra mill-pajjiż ikun iffaċilitat. L-appoġġ għal-linja politika huwa meħtieġ fil-livelli kollha, u l-istati Membri għandhom rwol sinifikanti filpromozzjoni kemm tal-mobilità minn xogħol għal xogħol kif ukoll il-mobilità transkonfinali. Aktar sensibilizzazzjoni tal-pubbliku għallmobilità fix-xogħol hija wkoll parti prinċipali tal- Pjan ta Azzjoni. Sadanittant, il-portal Ewropew għall-mobilità fix-xogħol (EURES) jgħin ukoll biex jiġi ffaċilitat il-moviment liberu tal-ħaddiema madwar l-ue. Aċċessibbli f 25 lingwa Ewropea, huwa sit komplut li jipprovdi informazzjoni dwar ilmobilità fix-xogħol u tipikament ikollu aktar minn 1.5 miljun avviż ta xogħlijiet disponibbli online għal pożizzjonijiet fl-ewropa kollha. Netwerk ma aktar minn 750 konsulent jipprovdi assistenza personalizzata lil dawk li jkollhom mistoqsijiet dwar il-mobilità tal-ħaddiema. 33

36 Kif jibbenefikaw iċ-ċittadini? Permezz tar-regolamenti ta l-ue, il-mobilità transkonfinali u minn xogħol għal xogħol hija ħafna aktar faċli. Huwa d-dritt tiegħek li tmur lil hinn mill-fruntieri biex tfittex impjieg u tieħu l-familja tiegħek miegħek. Dan il-proċess huwa ferm eħfef għaċ-ċittadini ta l-ue milli għal dawk barra mill-ue li jkunu jixtiequ jaħdmu hemm, u li ġeneralment ikunu jeħtieġu permess tax-xogħol biex ikunu jistgħu jagħmlu dan. L-Ewropej, bl-għajnuna ta servizzi bħall-eures, issa jistgħu jsibu impjieg ġo l-istat Membru tagħhom jew barra minnu b anqas diffikultajiet minn qabel. Inti tista tara wkoll aktar faċilment x opportunitajiet hemm fl-ue qabel ma tiddeċiedi li tmur tgħix f pajjiż ieħor. Li wieħed isib impjieg barra mill-pajjiż huwa aktar sempliċi grazzi għall-isforzi ta l-ue biex tiżgura rikonoxximent reċiproku tal-kwalifiki sabiex ċertifikat validu f pajjiż wieħed ikun validu filpajjiżi kollha ta l-ue. Barra minn hekk il-proċessi amministrattivi huma aktar indikati b mod ċar. Kemm jekk għal bdil ta xogħol fl-istess pajjiż jew bidu ta ħajja ġdida f pajjiż ieħor, l-ue qiegħda tagħmel il-proċess aktar faċli u aktar armonizzat madwar l-istati Membri kollha. Jekk inti tmur tgħix fi Stat Membru ieħor biex taħdem u tħoss li d-drittijiet tiegħek mhumiex irrispettati mill-awtoritajiet nazzjonali ta l-istat Membru fejn inti taħdem, skond iċ-ċirkostanzi inti tista tfittex sodisfazzjon quddiem l-awtoritajiet nazzjonali, tindirizza ilment lill-kummissjoni Ewropea, jew tfittex għajnuna permezz tassistema SOLVIT jew is-servizz Signpost taċ- Ċittadini. Żviluppi u sfidi futuri Minkejja l-progress li sar s issa, xorta għad hemm xi ostakli għal aktar mobilità tal-ħaddiema Ewropej. Bosta ċittadini ma jafux bl-alternattivi tagħhom ta mobilità. Jeħtieġ li l-ue u l-istati Membri jaħdmu flimkien biex jedukaw lin-nies u jħeġġu aktar mobilità tal-ħaddiema. EURES jeħtieġ li jipproduċi aktar azzjonijiet konkreti bħall-jiem Ewropej ta l-impjiegi, b relazzjoni ma netwerks oħrajn ta l-impjiegi u bil-kondiviżjoni ta prattiċi tajbin. Jeħtieġ li l-programmi ta tagħlim tul ilħajja jiġu mħeġġa, partikolarment għaxxjenzi u t-teknoloġija ta l-informazzjoni u l-komunikazzjoni, biex il-ħaddiema jingħataw il-ħiliet u l-għarfien meħtieġ meta jfittxu li jibdu l-impjieg jew li jaqsmu l-fruntieri għal dan l-iskop. Sfida oħra ser tkun l-integrazzjoni ta Stati Membri aktar ġodda fis-suq tax-xogħol usa ta l-ue. Links għal dokumenti informattivi oħrajn > > B2 Liġi tax-xogħol > > D2 Id-drittijiet tiegħek ta sigurtà soċjali Aktar tagħrif >> Moviment ħieles tal-ħaddiema > > Il-Portal Ewropew dwar il-mobilità fix-xogħol > > SOLVIT > > Servizz Signpost taċ-ċittadini Il-Komunitajiet Ewropej, 2008 Ir-riproduzzjoni hija awtorizzata kemm-il darba jissemma s-sors oriġinali. La l-kummissjoni Ewropea u lanqas kwalunkwe persuna oħra li taġixxi f isem il-kummissjoni m huma responsabbli mill-użu li jista jsir mill-informazzjoni li tinsab f dan id-dokument. 34

37 X tista tagħmel l-ewropa soċjali għalik Il-Kummissjoni Ewropea D2 Mobilità fix-xogħol Id-drittijiet tiegħek tas-sigurtà soċjali Li jkun assigurat li int ma tkunx miċħud mid-drittijiet tiegħek għas-sigurtà soċjali meta tmur minn post għall-ieħor fl-ue huwa ta' interess partikolari għall-impjegati fl-ue. Għaldaqstant l-ue qed taħdem biex tiggarantixxi li l-iskemi tas-sigurtà soċjali jkunu kkoordinati madwar l-istati Membri. Permezz ta' tali koordinazzjoni, l-ue timmira li tiżgura li kulħadd ikun trattat bħaċċittadini tal-pajjiż fejn huwa jaħdem jew jirrisjedi. Billi l-proċess tal-ġbir talbenefiċċji soċjali jsir aktar faċli u bil-ħolqien ta' kontinwità madwar l-istati Membri, il-mobilità tal-ħaddiema hija ffaċilitata b'mod sinifikanti. Kont taf? Fil-preżent, hemm aktar minn 600,000 ħaddiemmobbli fl-ue Il-koordinazzjoni ta' l-iskemi tas-sigurtà soċjali L-iskemi tas-sigurtà soċjali fl-ue ilhom ikunu kkoordinati b'suċċess għal għexieren ta' snin. Ir-Regolamenti 1408/71 u 574/72 jindirizzaw bosta mill-kwistjonijiet tas-sigurtà soċjali li jitqajmu minn ħaddiema u mill-familji tagħhom li jmorru jgħixu fi Stat Membru ieħor: liema pajjiż huwa responsabbli għall-benefiċċji tassigurtà soċjali, min iħallas l-ispejjeż għal kura tas-saħħa meħtieġa matul vjaġġ lejn pajjiż ieħor ta' l-ue, eċċ. Dawn ir-regolamenti jikkoordinaw ilbosta linji politiċi nazzjonali tas-sigurtà soċjali u jiżguraw li l-ħaddiema ma jkunux iddiskriminati fil-konfront taċ-ċittadini tal-pajjiż fejn huma jaħdmu jew jirrisjedu. L-Istati Membri jistgħu jiddeterminaw id-dettalji ta' l-iskemi tas-sigurtà soċjali tagħhom stess - benefiċċji, eliġibbiltà, eċċ - sakemm il-prinċipji bażiċi tat-trattament indaqs u tan-non-diskriminazzjoni jkunu rrispettati. L-UE ħadet passi biex iċ-ċittadini tagħha jkunu konxji mid-drittijiet tagħhom ta' sigurtà soċjali. Programmi bħal EUlisses jipprovdi lin-nies bl-informazzjoni rilevanti dwar is-sistemi tassigurtà soċjali madwar l-ue sabiex huma jifhmu kompletament is-sitwazzjoni kemm f'pajjiżhom kif ukoll barra mill-pajjiż u jistgħu jkunu konxji talbenefiċċji li għandhom jieħdu indipendentement minn fejn ikunu qegħdin jgħixu. L-immodernizzar ta' l-iskambju ta' l-informazzjoni L-UE qed taħdem biex ittejjeb l-iskambju ta' informazzjoni bejn l-istati Membri. Ir-Regolament 833/2004 ser jimplimenta l-iskambju elettroniku ta' l-informazzjoni fil-qasam tal-koordinazzjoni tas-sigurtà soċjali. L-immodernizzar ta' l-iskambju ta' l-informazzjoni se jippermetti proċeduri aktar sempliċi u aktar koordinazzjoni bejn l-istati Membri. Meta ħaddiem imur jgħix f'pajjiż ġdid, informazzjoni dwar is-sigurtà soċjali tiegħu u informazzjoni oħra tkun aċċessibbli faċilment mill-awtoritajiet relevanti fil-pajjiż il-ġdid, u dan jinkoraġġixxi aktar il-mobilità tal-ħaddiema billi jiffaċilita l-proċeduri amministrattivi. 35