Adroddiad Blynyddol y Brifysgol Agored Dysgu sy n Newid Bywydau

Transcription

1 Adroddiad Blynyddol y Brifysgol Agored Dysgu sy n Newid Bywydau

2 CYNNWYS 01 Croeso 03 Newyddion 08 Effaith ar ddysgu: Gavin Richardson, cyn-fyfyriwr 10 Agor addysg i bawb 13 Cefnogi myfyrwyr ar bob cam 14 FutureLearn: blwyddyn ymlaen 16 Newid bywydau o amgylch y byd 18 Cyfres ffotograffau: myfyrwyr/cyn-fyfyrwyr yn y gweithle 22 Effaith ar ymchwil: Cŵn canfod meddygol 24 Tu Hwnt i r Ddaear 27 Sbotolau academaidd: Walter Dechel 28 Cariad sy n parhau 30 Technoleg Addysgol 32 Partneriaethau Trosglwyddo Technoleg 34 Cyfres ffotograffau: myfyrwyr/cyn-fyfyrwyr yn y gweithle 38 Effaith ar fusnes: Donna Goss, myfyriwr 40 Newid gweithleoedd gyda n gilydd 43 Sbotolau academaidd: Andrew Smith 44 Interniaethau 46 Gwneud gwahaniaeth 48 Uchafbwyntiau Ariannol Aelodaeth y Cyngor Awst Gorffennaf 2014 Aelodau Cyngor Llywodraethu y Brifysgol: Dirprwy-Ganghellor a Chadeirydd y Cyngor Yr Arglwydd Haskins Trysorydd Mr M Steen (hyd Chwefror 2014) Mr H Brown (o Fawrth 2014) Is-Ganghellor Mr M Bean Aelodau ex officio Llywydd, Cymdeithas Myfyrwyr y Brifysgol Agored Mrs M Cantieri Aelodau a benodwyd Aelodau r Senedd (Cyflogeion) Yr Athro J Draper Mr R Humphreys Dr C Lloyd Dr T O Neil Yr Athro K Hetherington Darlithwyr Cyswllt (Cyflogeion) Dr I Falconer Mr B Heil Cymdeithas Myfyrwyr y Brifysgol Agored Mr C Shaw Staff anacademaidd (Cyflogai) Mrs S Dutton Aelodau allanol a gyfetholwyd gan y Cyngor Mr H Brown Mr E Briffa Dr A Freeling Mr B Larkman Mrs S Macpherson Ms R McCool Mr W Monk Mr R Spedding Mrs R Spellman Yr Athro W Stevely, Is-Gadeirydd Dr G Walker Ar y clawr: Priscilla Hogan, cyn-fyfyrwraig y Brifysgol Agored, a orffennodd BSc mewn Iechyd a Gofal Cymdeithasol. Darllenwch ei stori ar dudalen 21..

3 1 RHAGAIR Is-Ganghellor Martin Bean Am dros bum mlynedd, bu n fraint i mi roi diweddariad blynyddol ar ein Prifysgol ryfeddol. Nawr, wrth i mi baratoi i ddychwelyd gyda fy nheulu i Awstralia, rwy n defnyddio fy rhagair terfynol gydag ymdeimlad gwirioneddol o falchder i adrodd ar fwy byth o lwyddiannau a r ffordd gadarnhaol mae r Brifysgol yn paratoi ar gyfer y dyfodol. Ble gwell i ddechrau na gyda n myfyrwyr? Mae ein perfformiad ardderchog yn Arolwg Cenedlaethol Myfyrwyr eleni yn dangos ein hymrwymiad parhaus i ddarparu profiad o r radd uchaf i fyfyrwyr. Gwnaethom nifer o welliannau eleni yn y ffordd y cânt eu cefnogi, o u hymchwiliad cyntaf i r foment y camant oddi ar y llwyfan yn eu seremoni raddio. Mae ein profiad ymchwilydd estynedig yn rhoi r holl wybodaeth y mae darpar fyfyrwyr ei angen i wneud y penderfyniadau cywir a chael dechrau da. Unwaith y maent wedi ymrestru, mae r Timau Cefnogaeth Myfyrwyr yn rhoi un pwynt cyswllt ar bob cam o u taith yn y Brifysgol Agored gyda ffocws clir ar arbenigedd cymwysterau. Unwaith eto, eleni, mae ein hymchwil yn wirioneddol wedi dal dychymyg y cyhoedd. Ar dudalen 24 gallwch ddarllen am ein rôl allweddol yn ymgyrch Rosetta yr Asiantaeth Ofod Ewropeaidd i lanio ar gomed. Mae uchafbwyntiau ymchwil eraill yn amrywio o dechnoleg newydd i helpu cŵn i ffroeni canser i ddatgloi r gyfrinach tu ôl i berthynas lwyddiannus. Mae ein myfyrwyr a chyn-fyfyrwyr yn rhan allweddol o weithlu r Deyrnas Unedig ac mae ein partneriaethau gyda busnes yn parhau i fynd o nerth i nerth. Eleni buom yn gweithio n agos gyda Chyngor Milton Keynes fel aelod blaenllaw ym mhrosiect MK Smart Cities. Ynghyd â phartneriaid megis BT ac E.ON, bydd y prosiect yn ymchwilio sut y gall data mawr wella bywyd dinas. Dros y deuddeg mis diwethaf mae dros 80 y cant o gyrff FTSE 100 wedi noddi eu staff i astudio gyda r Brifysgol Agored. Yn y sector cyhoeddus, aeth ein perthynas hir-sefydlog gyda r Gwasanaeth Iechyd Gwladol o nerth i nerth gyda chreu Academi Arweinyddiaeth y GIG. Eleni hefyd oedd y flwyddyn pan gynigiodd FutureLearn, darparydd cyntaf MOOCs ( Masive Open Online Courses) yn y Deyrnas Unedig, ei gyrsiau cyntaf i ddysgwyr y byd ac rydym yn falch iawn o r ymateb a gawsom hyd yma. Mewn dim ond 12 mis gwelodd FutureLearn dros 1.4 miliwn yn ymrestru ar gyrsiau gyda n 40 partner safon-byd ar draws y Deyrnas Unedig ac yn rhyngwladol. Wrth gwrs, ynghyd â gweddill y sector, bu n rhaid i ni addasu i realaeth hinsawdd ariannol sylweddol wahanol a newidiadau i r ffordd y caiff myfyrwyr eu hariannu. Ysywaeth, arweiniodd hyn at ddirywiad sylweddol yng nghyfranogiad myfyrwyr aeddfed rhan-amser. Fe wnaethom ragweld yr effaith, trefnu ein cyllid yn unol â hynny ac rydym yn falch fod nifer y myfyrwyr am y flwyddyn yn cydymffurfio â n disgwyliadau. Fel y darllenwch yn ein Datganiadau Ariannol, rydym wedi cryfhau ein cronfeydd ariannol yn sylweddol dros y pedair blynedd diwethaf sydd wedi n galluogi i wneud nifer o fuddsoddiadau strategol dros y deuddeg mis diwethaf. Caiff y buddsoddiadau hyn eu trin fel gwariant arferol ac fe u cynlluniwyd i gryfhau ansawdd profiad ein myfyrwyr wrth i ni drawsnewid systemau TGCh craidd, gwefannau i fyfyrwyr a phrosesau cais ynghyd â chostau sefydlu FutureLearn. Mae ein buddsoddiadau strategol yn cyfrif am y diffyg arfaethedig am y flwyddyn ac rwy n hyderus y byddant yn talu ar eu canfed am flynyddoedd lawer i ddod. Byddwn wrth fy modd petai lle i ddiolch yn unigol i r holl bobl a helpodd i wneud eleni - ac yn wir fy holl yrfa gyda r Brifysgol Agored - mor arbennig. Hoffwn dalu teyrnged neilltuol i r Arglwydd Puttnam a r Arglwydd Haskins, sydd fel Canghellor a Dirprwy-Ganghellor yn ystod fy nghyfnod fel Is-Ganghellor, wedi bod yn ffynhonnell ddiffael o gefnogaeth, doethineb a phrofiad i mi. Gan fod y swyddi hyn yn cael eu llenwi gan y Farwnes Lane-Fox fel Canghellor a Richard Gillingwater fel Dirprwy-Ganghellor, rwy n sicr y byddant yn cynnig yr un arweiniad i fy olynydd. Hoffwn hefyd ddiolch yn arbennig i fy Ngweithredwyr a r Deoniaid a rannodd y daith anhygoel yma gyda fi. Er fy mod yn edrych ymlaen at ddechrau pennod newydd yn fy mywyd a fy ngyrfa, byddaf yn colli r Brifysgol Agored yn fawr iawn. Mae n sefydliad rhyfeddol sy n newid bywydau er gwell - mae n sicr wedi newid fy mywyd i.

4 2 RHAGAIR Canghellor Y Farwnes Lane-Fox o Soho Mae n fraint ac yn anrhydedd i ymuno â r Brifysgol Agored ar adeg mor gyffrous yn ei hanes balch. Seiliwyd fy ngyrfa ar y gred y gall technoleg drawsnewid bywydau, a sefydlwyd y Brifysgol Agored ei hunan ar yr un egwyddor. O dapiau sain i deledu lliw, DVDs i ipads, mae r Brifysgol wedi arloesi gyda defnydd technoleg mewn addysgu. Heddiw, mae gan ddysgu ar-lein y pŵer i n helpu i wneud yr addysg a gynigiwn hyd yn oed yn fwy hygyrch, cynhwysol a pherthnasol. Rwy n hynod falch i gael y cyfle i ymuno â r Brifysgol Agored ar gam nesaf y daith gyffrous yma, gan adeiladu ar y datblygiadau hyn a chynyddu ei photensial i r eithaf. Ar ôl fy mhenodiad, gofynnais i Betty Boothroyd, pedwerydd Canghellor y Brifysgol, os oedd ganddi unrhyw gyngor i mi. Dywedodd, Canolbwyntiwch ar y myfyrwyr a pheidio ymyrryd. Dyna n union yr hyn y bwriadaf ei wneud. Yn fy ychydig fisoedd byr gyda r Brifysgol Agored rwyf eisoes wedi clywed llawer o straeon anhygoel gan fyfyrwyr. Rhai ohonynt gyda chyfrifoldebau gofalu, eraill gyda gyrfaoedd anodd, a llawer gyda r naill a r llall. Roedd rhai erioed wedi credu bod addysg uwch ar eu cyfer nhw ac eraill sydd wedi goresgyn rhwystrau enfawr cyn dechrau ar eu hastudiaethau. Roedd fy nhad yn athro eithriadol ar hyd gyrfa deugain mlynedd mewn addysg uwch a chyflwynodd fy mam fi i r Brifysgol Agored pan astudiodd am ei gradd seicoleg yma. Mae eu hesiampl nhw, ynghyd â r straeon rhyfeddol yma, wedi fy ysbrydoli ac yn fy ngwneud yn falch i fod yn Ganghellor mewn Prifysgol a gaiff ei gyrru i helpu pob un myfyriwr i wireddu eu nod. Edrychaf ymlaen at weithio gyda chi i gyd. Dirprwy-Ganghellor Arglwydd Haskins o Skidby Dros y chwe blynedd diwethaf rydym i gyd wedi dod i arfer gyda gweithredu mewn hinsawdd ariannol gwahanol. Mae bod yn ddarbodus ac yn gynnil yn awr yn traarglwyddiaethu ar y sector cyhoeddus, ac er bod y sector preifat o r diwedd yn adfer o derfysg na welwyd ei debyg, mae hyder yn dal yn betrus ac yn fregus. Mae r newid o system ffioedd sy n seiliedig ar gyllid uniongyrchol gan y llywodraeth i un ariennir gan fenthyciadau myfyrwyr yn agosáu at ei derfyn. Fel canlyniad mae gan fyfyrwyr yn awr lawer mwy o ddiddordeb yn yr ansawdd a gwerth am arian a gynigir gan brifysgolion. Mae r Brifysgol Agored mewn lle da i ymateb i hyn. Mae ein haddysgu ansawdd uchel ac ymchwil o safon fyd-eang, ynghyd â n hyblygrwydd i fyfyrwyr a pherthnasedd i gyflogwyr, yn golygu ein bod yn parhau n ddeniadol iawn. Dyna pam fod nifer ein myfyrwyr yn parhau n uchel hyd yn oed wrth i r farchnad genedlaethol mewn addysg uwch ran-amser grebachu. Daw cyflogwyr yn ôl i r Brifysgol Agored dro ar ôl tro pan fyddant yn edrych am hyfforddiant a datblygu staff, p un ai mewn iechyd a gofal cymdeithasol, busnes a rheolaeth, neu ieithoedd a r gyfraith. Credwn fod gennym rywbeth unigryw i w gynnig a bod ein cyrsiau n rhoi r sgiliau mae ein myfyrwyr eu hangen yn y gweithle modern. Bu gan Martin Bean, sy n ymadael fel Is-Ganghellor rôl hollbwysig. Bu ei arweinyddiaeth yn weledigaeth ac yn ymarferol, yn neilltuol wrth ddefnyddio grym technoleg i drawsnewid addysgu. Mae pawb a ddaeth ar ei draws wedi manteisio o i egni a i brwdfrydedd enfawr a dymunwn bob llwyddiant iddo ar gyfer y dyfodol.

5 3 NEWYDDION Y BRIFYSGOL AGORED AR DRAWS Y DU GWYLIO A DYSGU Mae partneriaeth hir y Brifysgol Agored gyda r BBC yn dal i gynhyrchu rhai o r rhaglenni mwyaf arloesol, sydd heb eu hail am ysgogi r meddwl. Roedd uchafbwyntiau yn cynnwys tymor o raglenni i nodi canmlwyddiant y Rhyfel Byd Cyntaf. Disgrifiodd Britain s Great War, a gyflwynwyd gan Jeremy Paxman, effaith gataclysmig rhyfel ar fywydau pobl Prydain. Bu rhaglen unigol afaelgar arall, Castles in the Sky, yn disgrifio cyfraniad Robert Watson Watt (a chwaraewyd gan Eddie Izzard) a i dîm o wyddonwyr Prydeinig at y gwaith o ddyfeisio RADAR, a chwaraeodd ran hanfodol i arbed y wladwriaeth yn ystod Brwydr Prydain. Archwiliodd An Hour to Save Your Life y penderfyniadau enbyd sy n wynebu meddygon yn yr awr dyngedfennol gyntaf mewn gofal brys, o r eiliad y mae galwad 999 yn cael ei gwneud. Ymhlith uchafbwyntiau eraill roedd The Brits that Built the Modern World, I Bought a Rainforest, The Secret Life of Books a The Secret History of Our Streets. Trwy bartneriaeth newydd gyffrous gyda Sky Arts, gwelwyd cast o actorion blaenllaw o Hollywood, gan gynnwys Joseph Fiennes a Morgan Freeman, yn cyflwyno r gwylwyr i rai o weithiau mwyaf poblogaidd y bardd yn My Shakespeare. BBC Pictures: Charlie Hamiilton, cyflwynydd I Bought a Rainforest, gyda thorrwyr coed anghyfreithlon. Y BRIFYSGOL AGORED AR DRAWS Y DU Academyddion y Brifysgol Agored yn gwneud eu marc ar The Conversation Y BRIFYSGOL AGORED AR DRAWS Y DU Prosiect MK Smart Mae academyddion ac ymchwilwyr o r Brifysgol Agored wedi manteisio ar ddull newydd o gyfathrebu gyda r cyhoedd drwy ysgrifennu erthyglau ar gyfer The Conversation, gwefan newyddion sy n cysylltu agenda gyfoes gydag arbenigedd y byd academaidd. Rhwng Tachwedd 2013 a Hydref 2014 fe ddarllenwyd yr erthyglau gan 1.85 miliwn o bobl ym mhedwar ban byd, sy n gwneud y Brifysgol Agored yn un o r tri uchaf ymhlith prifysgolion Prydain sy n cyfrannu at y wefan, ac yn hyrwyddo canolfan rhagoriaeth academaidd. Cafodd rhai o r 200 o erthyglau a ymddangosodd gyntaf ar The Conversation eu hailargraffu n ddiweddarach gan safleoedd eraill, yn amrywio o deitlau parchus fel The New Statesman a The Washington Post i wefannau poblogaidd fel Mashable ac IFL Science. Mae cyfanswm o fwy na 90 o academyddion wedi cyfrannu fel awduron, rhai n gwneud hynny n rheolaidd fel colofnwyr, gan gynnwys Dr Jaqueline Baxter ar addysg a r Athro Monica Grady ar wyddoniaeth y gofod. Daeth Andrew Smith, darlithydd ar Ryngweithio sy n ysgrifennu ar seibr-ddiogelwch, yn awdur mwyaf poblogaidd y Brifysgol Agored, yn cael ei ddilyn gan Dave McGarvie, sy n rhannu gwybodaeth am losgfynyddoedd o i ganolfan ymchwil yng Ngwlad yr Iâ. Mae r cydweithio gyda The Conversation yn brosiect sy n rhan o r Rhaglen Cyfathrebu Strategol ddwy flynedd sy n cael ei harwain gan adran Cyfathrebu a Marchnata y Brifysgol Agored. Ail-gyhoeddwyd gan: The New Statesman, The Washington Post, Mashable, Space.com, Ars Technica, NZ Herald, The Huffington Post, SBS 90 academydd 201 erthygl 1.85m darllenydd Am y tro cyntaf mewn hanes mae mwy o boblogaeth y Ddaear yn byw mewn ardaloedd trefol yn hytrach nag yng nghefn gwlad; a gyda r newid hwn fe ddaw r angen am fwy o effeithlonrwydd dŵr, defnyddio ynni yn fwy deallus a datrysiadau gwell o ran trafnidiaeth. Fel y ddinas sy n tyfu gyflymaf yn y Deyrnas Unedig, Milton Keynes yn Swydd Buckingham yw r lle delfrydol i archwilio r cymhlethdodau a ddaw yn sgil cynnydd sydyn mewn poblogaeth. Mae r Brifysgol Agored yn arwain prosiect 16m MK Smart, sy n arloesi trwy ddefnyddio symiau mawr o ddata amser real yn sail i ddatrysiadau trafnidiaeth ac ynni - yn amrywio o bryd i ddyfrhau ch gardd i ba lwybr i w ddilyn ar eich ffordd i r gwaith.

6 4 NEWYDDION Y BRIFYSGOL AGORED AR DRAWS Y DU CANLYNIADAU AROLWG MYFYRWYR Mae r Brifysgol Agored wedi cael ei chydnabod unwaith eto n un o r goreuon yn y wlad o ran bodlonrwydd myfyrwyr, yn yr Arolwg Myfyrwyr Cenedlaethol diweddaraf. Derbyniodd y Brifysgol Agored raddiad o 91% am fodlonrwydd cyffredinol myfyrwyr, sy n ei gwneud yn un o ddeg prifysgol uchaf y Deyrnas Unedig. Golyga hyn fod y Brifysgol Agored yn un o ddim ond pedair prifysgol yn y Deyrnas Unedig yn hanes yr arolwg i fod wedi ennill mwy na 90% yn gyson. Gyda bron i 200,000 o fyfyrwyr, y Brifysgol Agored yw r brifysgol fwyaf yn y Deyrnas Unedig. Dangosodd yr arolwg hefyd fod 93% o ymatebwyr y Brifysgol Agored yn gweld eu cwrs yn symbyliad meddyliol. Roedd yna hefyd gynnydd o 1% yn nifer y myfyrwyr oedd yn datgan eu bod yn hapus gydag ansawdd yr asesiadau a r adborth y maent yn eu derbyn - gan godi i 88% yn gyffredinol yn y categori hwnnw. Gwelodd Cymdeithas Myfyrwyr y Brifysgol Agored gynnydd o 3% yn ei graddiad bodlonrwydd am yr ail flwyddyn yn olynol. Golyga hyn, er nad oes gan y Gymdeithas adeilad undeb myfyrwyr yn yr un modd â phrifysgolion traddodiadol, fod ei graddiad wedi codi 6% er 2012, gan gyrraedd 64%. Mae r Brifysgol Agored yn gweithredu ym mhob un o bedair cenedl y Deyrnas Unedig ac yn dal i fwynhau llwyddiant sylweddol yng Nghymru, yr Alban, Gogledd Iwerddon a Lloegr: Derbyniodd y Brifysgol Agored yng Nghymru raddiad bodlonrwydd cyffredinol o 91%, gan ddod yn gydradd uchaf yng Nghymru. Golyga r canlyniad hwn fod y Brifysgol Agored wedi dod ar y brig yn gyson ymhlith holl brifysgolion Cymru am ddegawd. Yng Ngogledd Iwerddon hefyd daeth y Brifysgol Agored i frig y tabl ar gyfer prifysgolion yng Ngogledd Iwerddon am y ddegfed flwyddyn yn olynol, gyda graddiad bodlonrwydd o 93%. Yn yr Alban cafodd y Brifysgol raddfa o 92%, yr uchaf ond un yn y wlad, y tu ôl i St Andrews. Y BRIFYSGOL AGORED YN YR ALBAN Ap newydd yn newid y gêm! Cafodd ap Personal Best newydd y Brifysgol Agored ei anrhydeddu yng Ngwobrau Gamechanger mis Ebrill oedd yn dathlu cyfraniad colegau a phrifysgolion yr Alban i Chwaraeon y Gymanwlad 2014 yn Glasgow. Dyfarnwyd y wobr i r datblygwr Shasha Wang o Uned Cyfryngau r Brifysgol Agored am yr ap am ddim, sy n defnyddio egwyddorion seicoleg chwaraeon i ysbrydoli pobl i osod a chyrraedd eu nodau personol eu hunain - o redeg hanner marathon i ysgrifennu nofel neu golli pwysau! Y BRIFYSGOL AGORED YNG NGHYMRU Helpu myfyrwyr ar eu Llwybr Llwyddiant Ym Mehefin 2014 lansiodd y Brifysgol Agored yng Nghymru ganllaw newydd i helpu myfyrwyr i ddefnyddio r cyrsiau ar-lein am ddim sydd ar gael ar wefan OpenLearn. Gan ddefnyddio canllaw print ac ar-lein, mae rhaglen Llwybrau Llwyddiant yn argymell dewis o lwybrau astudio am ddim mewn pedwar gwahanol bwnc (celfyddydau, gwyddorau, iechyd a gofal cymdeithasol, a gwyddor gymdeithasol) a hefyd yn rhoi mynediad i ystod o unedau sgiliau astudio (yn Gymraeg a Saesneg). Gellir dilyn y rhain naill ai fel rhan o r llwybrau pynciau neu yn annibynnol. Mae r llwybrau n galluogi myfyrwyr a all fod yn ansicr ynghylch ymgymryd ag astudio ar lefel addysg uwch i ddilyn rhaglen astudio anffurfiol wedi ei strwythuro sy n eu hannog i astudio am gymwysterau yn y dyfodol. Y BRIFYSGOL AGORED YNG NGOGLEDD IWERDDON Hyrwyddo gwybodaeth, newid bywydau Fe wnaed hanes gan y Brifysgol Agored, Prifysgol Queen s a Phrifysgol Ulster pan ddaeth y tair at ei gilydd ar 19 Tachwedd 2013 yn Adeiladau r Llywodraeth, Stormont. Trefnodd y tair prifysgol y digwyddiad arddangos addysg uwch ar y cyd cyntaf i w gynnal yng Nghynulliad Gogledd Iwerddon. Y teitl oedd Hyrwyddo Gwybodaeth Newid Bywydau ac fe i noddwyd gan y Pwyllgor Gwybodaeth a Dysgu. Gyda Phrif Weinidog Gogledd Iwerddon y Gwir Anrhydeddus Peter Robinson MLA yn bresennol cafodd mwy na 60 o Aelodau r Cynulliad (MLA) a Gweinidogion arddangosfa o r effaith a gaiff addysg uwch ar gymdeithas ac economi Gogledd Iwerddon. Dangosodd y tri sefydliad nifer o fentrau a meysydd gwaith sy n gyrru economi Gogledd Iwerddon ac yn trawsnewid sgiliau dinasyddion.

7 5 Y BRIFYSGOL AGORED YN LLOEGR PARTNERIAETH YMDDIRIEDOLAETH Y CYNGHRAIR PÊL-DROED Mae r Brifysgol Agored ac Ymddiriedolaeth y Cynghrair Pêl-droed wedi sgorio gôl y tymor drwy gydweithio i lansio BA (Anrhydedd) newydd mewn Rheoli Busnes (Chwaraeon a Phêl-droed). Mae r cwrs yn dadansoddi r tir cyffredin rhwng chwaraeon a busnes, gan ddefnyddio astudiaethau achos i ddatblygu dealltwriaeth o fusnes, rheoli, hyfforddiant a chwaraeon. Anelir y radd at unrhyw un sy n dymuno gwella u gyrfa trwy gael cymhwyster uchel ei barch, o gefnogwyr yn ymddiddori mewn pêl-droed a busnes fel ei gilydd, i rai sydd â u bryd ar ennill gradd fusnes wahanol i r arfer. Byddai hefyd yn apelio at rai sydd eisoes yn gweithio o fewn y diwydiant pêl-droed, neu sefydliadau cymunedol sy n dymuno cael addysg mewn busnes a rheoli i ategu eu profiad pel-droed. Llun: Thinkstock Y BRIFYSGOL AGORED AR DRAWS Y DU Cofio Colin Pillinger a Stuart Hall Eleni fe gollodd y Brifysgol Agored ddau gyn aelod o r staff, Stuart Hall a Colin Pillinger. Fel pennaeth Sefydliad Ymchwil Gwyddorau Planedau a r Gofod y Brifysgol Agored hyd at 2005, roedd Colin Pillinger yn gymeriad carismataidd ac yn fwyaf enwog am arwain taith ofod Prydain Beagle 2. Cydiodd y daith honno, i archwilio r posibiliadau o fywyd ar y blaned Mawrth, yn nychymyg y cyhoedd a daeth Pillinger yn enw cyfarwydd. Mae gwaddol ei ymchwil yn dal yn fyw. Pan laniodd y llong ofod Ewropeaidd Rosetta ar y Gomed 67PChuryumov/ Gerasimenko ym mis Tachwedd, fe roddwyd arbrawf ar waith oedd wedi ei gynllunio a i adeiladu yn y Brifysgol Agored, gyda Pillinger yn cael ei enwi fel y prif ymchwilydd. Roedd Stuart Hall yn un o sylfaenwyr y ddisgyblaeth academaidd o astudiaethau diwylliannol ac yn feddyliwr blaenllaw ar faterion hil, hunaniaeth ac aml ddiwylliannaeth. Ymunodd â r Brifysgol Agored yn 1979 ac roedd yn bennaeth yr Adran Gymdeithaseg am ddegawd cyn ymddeol i ddod yn Athro Emeritws yn Disgrifiodd Martin Bean, Is-Ganghellor y Brifysgol Agored, Hall fel deallusyn cyhoeddus ymroddedig a dylanwadol y chwith newydd, a oedd yn ymgorffori ysbryd yr hyn y mae r Brifysgol Agored bob amser wedi sefyll drosto: bod yn agored; yn hygyrch; yn hyrwyddo cyfiawnder cymdeithasol a r grym sydd gan addysg i greu newid cadarnhaol ym mywydau pobl. Y BRIFYSGOL AGORED AR DRAWS Y DU Grymuso r cyhoedd gyda materion ariannol Wedi ei lansio yn 2013, mae Canolfan Gwir Botensial ar gyfer Dealltwriaeth Gyhoeddus o Gyllid (PUFin) yn y Brifysgol Agored yn anelu at rymuso mwy o bobl ar gyfer cymryd rheolaeth o u materion ariannol personol trwy addysg ac ymchwil. Mae casgliad o adnoddau dysg i w gael am ddim ar OpenLearn openlearn i roi r arfau a r wybodaeth angenrheidiol i bobl ar gyfer gwneud penderfyniadau ariannol gwell. Sefydlwyd PUFin gyda chefnogaeth gan True Potential LLP, y sefydliad gwasanaethau ariannol sy n cael ei arwain gan entrepreneur a chyn-fyfyriwr MBA y Brifysgol Agored David Harrison. Colin Pillinger Stuart Hall Yn 2014 hefyd gwelwyd lansio Managing my Money, Cwrs MOOC a grëwyd gan PUfin a i gynnig am ddim ar blatfform FutureLearn

8 6 NEWYDDION Y BRIFYSGOL AGORED YNG NGHYMRU MAE N HEN BRYD : Y BRIFYSGOL AGORED A R NUS YNG NGHYMRU N YMCHWILIO I FYFYRWYR RHAN- AMSER Y BRIFYSGOL AGORED YN YR ALBAN Adnodd newydd yn dangos fod gofalu n cyfrif Ym Mehefin 2014 fe welwyd lansio Caring Counts, adnodd ar-lein am ddim gyda r diben o helpu gofalwyr i feddwl am eu huchelgeisiau gyrfa ac adnabod y sgiliau y maent wedi eu datblygu wrth wneud eu dyletswyddau gofalu. Yr adroddiad Mae n Hen Bryd yw canlyniad prosiect ymchwil blwyddyn gan y Brifysgol Agored yng Nghymru ac NUS Cymru i wir sefyllfa astudio rhan-amser yng Nghymru. Cynhaliwyd yr ymchwil trwy wneud arolwg meintiol o fwy na 1000 o fyfyrwyr rhan-amser yng Nghymru yn cael ei ddilyn gan gyfnod ansoddol gyda chyfweliadau er mwyn tyrchu n ddyfnach i brofiadau r myfyrwyr. Dangosodd yr ymchwil wir werth a swyddogaeth hanfodol dysgu hyblyg yng Nghymru. Datgelodd yr adroddiad am y tro cyntaf grŵp mor amrywiol yw myfyrwyr rhan-amser, sy n cynnwys pobl o bob oed a gwahanol amgylchiadau gyda nifer uchel o fyfyrwyr naill ai gydag anableddau, cyfrifoldebau gofalu neu mewn cyflogaeth. Mae hyn yn rhoi tystiolaeth hanfodol i ddangos gwerth astudio rhan-amser ar gyfer tyfu r economi a gwella cyfleoedd ar gyfer rhai sy n ei chael hi n anoddaf cael mynediad i addysg bellach neu uwch. Yn sgil llwyddiant y dull ymchwil yng Nghymru mae r Brifysgol Agored wedi derbyn cyllid gan yr Academi Addysg Uwch ar gyfer ymestyn y prosiect arloesol hwn i bob rhan o r Deyrnas Unedig. Y BRIFYSGOL AGORED AR DRAWS Y DU Gwobrau Arloesedd i ap OU ym Mhobman Cafodd y syniad syml ac eto n arloesol sydd wrth wraidd ein ap newydd OU Anywhere ei ganmol gan y beirniaid yng Ngwobrau Prifysgol y Guardian ym mis Chwefror Enillodd y Brifysgol Agored wobrau yn y categorïau Dysgu o Bell neu Ar-lein a Phrofiad Myfyrwyr. Wedi ei ddatblygu gan Learning and Teaching Solutions (LTS) mae r ap yn benllanw ymgyrch arloesol i ddigideiddio n holl ddefnyddiau cwrs ar gyfer israddedigion, gan roi mwy o ryddid nag erioed i fyfyrwyr astudio ym mhle bynnag a phryd bynnag y maen nhw n dymuno defnyddio u dyfeisiadau symudol a llechen. Caiff y prosiect ei ymestyn yn fuan i gynnwys defnyddiau ar gyfer cyrsiau ôl-radd. Y BRIFYSGOL AGORED YNG NGOGLEDD IWERDDON Y Brifysgol Agored yn noddi gwobr nyrsio Dysgu wrth Ymarfer Roedd y Gyfadran Iechyd a Nawdd Cymdeithasol yn falch o noddi r wobr nyrsio newydd Dysgu wrth Ymarfer yng ngwobrau Nyrs y Flwyddyn Coleg Nyrsio Brenhinol Gogledd Iwerddon, a gynhaliwyd ym mis Mai yn y Culloden Hotel, Belfast. Derbyniodd Karen Moore, ymwelydd iechyd o Lisburn, y wobr am y gefnogaeth a roddodd i nyrs oedd yn diweddaru ei sgiliau a i hymarfer. Canmolodd y panel beirniaid Karen am ei nodweddion ysbrydoledig, trugarog a gofalgar. Dywedodd ei henwebydd: Mae gweithio gyda Karen wedi bod yn fraint aruthrol. Mae r parch y mae n ei ddangos wrth ymdrin â chleientiaid, cydweithwyr a myfyrwyr yn esiampl i bawb. Mae hyn yn dilyn ymchwil gan Undeb Cenedlaethol y Myfyrwyr (NUS) a sefydliadau gofalwyr cenedlaethol, a ddangosodd fod llawer o ofalwyr yn awyddus i fachu cyfleoedd dysgu a hyfforddi, ond yn aml yn wynebu anawsterau gwirioneddol wrth wneud hynny. Roedd Dr Lindsay Hewitt, o r Brifysgol Agored yn yr Alban, yn rhan o ddatblygu r adnodd. Esboniodd hi: Nid yw gofalwyr bob amser yn ymwybodol o r sgiliau a r rhinweddau y maen nhw wedi eu datblygu wrth wneud gwaith gofalu, fel amynedd, dycnwch, sgiliau trefnu a rheoli amser. Y gobaith yw y bydd Caring Counts yn rhoi mwy o hyder iddyn nhw i fanteisio ar gyfleoedd dysgu a hyfforddi. Y BRIFYSGOL AGORED AR DRAWS Y DU Monitro ffrwydradau Disgwylir i system newydd a fydd yn galluogi monitro gweithgaredd folcanig yn fydeang trwy loeren gael ei datgelu o fewn y tair blynedd nesaf. Wedi ei datblygu gan ymchwilwyr o r Gyfadran Wyddoniaeth dan arweiniad yr Athro Fabrizio Ferrucci, bydd y system yn ehangu ar lwyddiant prosiect diweddar Gwasanaethau Gofod yr Arsyllfa Llosgfynyddoedd Ewropeaidd (EVOSS), gan ddarparu data amser-real ar lafa, nwy, colofnau a phlu o lwch yn deillio o ffrwydradau folcanig yn unrhyw le ar unrhyw adeg. Mae amseroldeb a dibynadwyedd newyddion am losgfynyddoedd yn dibynnu n helaeth ar ble maen nhw, gan nad yw 90% o losgfynyddoedd yn cael eu monitro n barhaol, medd Ferrucci. Fodd bynnag, yma yn y Brifysgol Agored mae gennym y sgil a r dechnoleg i lwyddo, o fewn partneriaeth ryngwladol gref, i fonitro llosgfynyddoedd mewn amser-real ledled y byd.

9 7 O R GOFOD I R TRAC RASIO Mae technoleg a ddatblygwyd i oroesi dan amodau caled y gofod pell yn cael ei defnyddio i yrru tîm rasio Infinity Red Bull o Milton Keynes ymlaen i fwy o lwyddiant ar y trac. Mewn partneriaeth newydd gyffrous, mae ymchwilwyr Space Instrumentation o Adran Wyddoniaeth y Brifysgol Agored yn cydweithio gyda chewri r byd rasio Red Bull i gynnig mantais iddyn nhw dros eu cystadleuwyr. Dan arweiniad Dr Neil Murray, Cymrawd Ymchwil o r Ganolfan Delweddu Electronig (CEI), mae tîm y Brifysgol Agored wedi elwa ar ei arbenigedd byd-eang a ddefnyddiwyd o r blaen mewn teithiau i r gofod gan yr Asiantaeth Gofod Ewropeaidd (ESA) a NASA. Y canlyniad yw caledwedd blaengar a meddalwedd dadansoddi y gall Red Bull ei ddefnyddio yn ystod sesiynau ymarfer a phrofi yn ddi-dâl er mwyn cael gwell dealltwriaeth o berfformiad car. Esbonia Murray: O ddechrau r prosiect fe ddaeth yn amlwg fod tir cyffredin rhwng datblygu caledwedd addas ar gyfer ei ddefnyddio dan amodau gerwin y gofod a i ddefnyddio ar y trac rasio, fel mas isel, dibynadwyedd uchel, a r gallu i wrthsefyll sioc fecanyddol, dirgryndod a chylchu thermal. Yn gynharach eleni gwahoddodd Red Bull arbenigwyr o r Brifysgol Agored i gefnogi ymgyrchoedd profi a datblygu r system mewn tair sesiwn brofi dymhorol a gynhaliwyd yn Bahrain, Barcelona a Silverstone. Mae Murray n hyderus y bydd y bartneriaeth lewyrchus yn dod â mwy o lwyddiannau eto i Red Bull. Mae wedi bod yn wir fraint gallu cydweithio gyda thîm Red Bull, yn enwedig yn ystod y sesiynau profi dwys iawn a llawer o deithiau i r ffatri, ble cawsom brofiad uniongyrchol o benderfyniad ac angerdd y tîm cyfan wrth geisio gwneud defnydd o bob eiliad werthfawr o r amser oedd i w gael ar y trac ar gyfer datblygu. Yr hyn nad yw r rhan fwyaf o bobl yn ei sylweddoli, mae n debyg, yw bod datblygu r dechnoleg ar flaen y gad i r fath raddau, ac yn symud mor gyflym, fel nad yw r car yn bodoli yn llawn hyd at ychydig funudau cyn i r peiriant gael ei danio ar gyfer y prawf, ac felly mae datblygu r caledwedd gryn dipyn yn fwy cymhleth nag a fyddai mewn labordy. Grŵp ymchwil yn cael ei noddi gan ddiwydiant yw r CEI, a ffurfiwyd i gynorthwyo anghenion masnachol diwydiant gofod y DU a nodau ymchwil y gymuned academaidd. Dathlodd y grŵp ei ddegfed pen-blwydd ym Mai. Mae r CEI yn dal yn weithgar mewn nifer o deithiau gofod rhyngwladol ac yn darparu rhaglenni hyfforddi mewn technolegau sensor delweddu ar gyfer ei myfyrwyr PhD, staff a phartneriaid eraill o ddiwydiant y gofod, mewn partneriaeth â r Brifysgol Agored fel rhan o u datblygiad proffesiynol parhaus. Ym mis Mawrth, dyfarnwyd Rhyddfraint Bwrdeistref Milton Keynes i Red Bull Racing mewn cydnabyddiaeth o u cyfraniad i r economi leol. Derbyniwyd y wobr gan Bennaeth y Tîm Christian Horner ynghyd ag Adrian Newey, Prif Swyddog Technegol y tîm.

10 8 Dysgu Mae gan 41% o n myfyrwyr lefel israddedig un lefel A neu is pan gânt eu derbyn Mae dros 20,000 o fyfyrwyr gydag anableddau yn astudio gyda ni Caiff myfyrwyr y Brifysgol Agored eu haddysgu gan dros 6,000 o Ddarlithwyr Cyswllt

11 9 Y cyfan oedd gen i yn gadael yr ysgol oedd B mewn graffiti, meddai Gavin Richardson, 39 oed, yn gellweirus. Gavin yw sylfaenydd a rheolwr gyfarwyddwr y cwmni contractio mecanyddol a thrydanol Opus Building Services. Ond er na lwyddodd yn unrhyw bwnc heblaw celf yn ei TGAU, wnaeth hynny ddim atal ei awydd i lwyddo, ac erbyn hyn mae gan ei gwmni drosiant o 8m. Doeddwn i ddim yn cael fy symbylu yn yr ysgol, meddai Gavin, a adawodd ei ysgol gyfun leol yn Sunderland yn 16 oed. Yn wir, y canlyniadau TGAU gwael a i dihunodd a i wneud yn benderfynol o lwyddo yn y dyfodol. Aeth ymlaen i ennill BTEC gyda chlod yn y coleg ac yna cafodd ei dderbyn ar brentisiaeth pedair blynedd. Cafodd ei ddoniau eu cydnabod a u gwobrwyo yn sydyn, ac yn 1997 enillodd wobr genedlaethol Prentis y Flwyddyn Cymdeithas y Contractwyr Trydanol. Dringodd Gavin yn gyflym trwy r rhengoedd, ond yn 2005, ac yntau ar lefel ganolig yn y tîm rheoli, cafodd ei roi drwy gwrs Tystysgrif Rheoli Broffesiynol gydag Ysgol Fusnes y Brifysgol Agored gan ei gyflogwyr. A dyna pryd y dechreuodd ei yrfa godi i r entrychion. Mae peirianneg yn ddu a gwyn, medd Gavin. Felly aeth dysgu r sgiliau rheoli meddalaf â fi allan o m byd cysurus. Fe ddarganfûm gymaint am sgiliau ysgogi, roedd y sgiliau cyfathrebu er mwyn trosi r theorïau i fy ngwaith o ddydd i ddydd yn digwydd mor sydyn nes fy syfrdanu. Heb os fe wnaeth hyn fy miniogi a dechreuais gredu y gallwn i redeg y busnes yn well fy hun. Mewn gwirionedd, fel yr oedd ar fin cwblhau ei gymhwyster, penderfynodd Gavin adael y cwmni a dechrau ei fusnes ei hunan. Roedd fy mhrosesau meddwl ynghylch rheoli wedi mynd drwy newid mor ddramatig nes fy mod yn llawer mwy busnes-effeithlon ac yn gwneud llai o gamgymeriadau, meddai. Roedd y cwrs fel anrheg oedd yn dal i roi. Yn wir, mae Opus Building Services wedi cwblhau gwerth 34m o fusnes hyd yma, er gwaetha r dirwasgiad, ac ar hyn o bryd yn cyflogi 80 o bobl. Rwyf wedi newid fy ffordd o gyfathrebu erbyn hyn, nid yn unig mewn busnes ond hefyd gyda ffrindiau a theulu. Ar ôl cael y dystysgrif rheoli es ymlaen i wneud MBA yn ogystal â chreu busnes arall, Opus Green, deuthum hefyd yn gyfarwyddwr anweithredol ar gwmnïau yswiriant ECIC ac ECIS ac yn ymddiriedolwr ar fwrdd y Sefydliad Rheolaeth Siartredig. Mae r wybodaeth busnes amgenach a ddysgais gyda r Brifysgol Agored yn golygu fod popeth wedi tyfu fel caseg eira yn fy hanes i.

12 10 EFFAITH AR DDYSGU Ehangu cyfranogiad

13 11 AGOR ADDYSG I BAWB Mae n amser ar gyfer mathemateg i grŵp dethol o fyfyrwyr Blwyddyn 12 yn Academi Syr Christopher Hatton yn Wellingborough - ond caiff y wers yma ei chyflwyno gan athrawes braidd yn arbennig: Mairi Walker, myfyriwr PhD mewn mathemateg bur yn y Brifysgol Agored. Mae r disgyblion talentog yn dilyn cwrs arbennig, Mapio Arfordir Prydain Fawr, yn seiliedig ar ymchwil Walker mewn geometreg hyperbolig. Mae gwers Walker yn ganlyniad uniongyrchol partneriaeth rhwng y Brifysgol Agored a r Brilliant Club, sefydliad dim-er-elw sy n recriwtio, hyfforddi a lleoli ymchwilwyr doethuriaeth ac ôl-ddoethuriaeth mewn ysgolion gwladol nad ydynt yn dethol eu disgyblion ac yn gwasanaethu cymunedau gyda chyfranogiad isel. Maent yn cyflwyno rhaglenni tiwtorial arddull-prifysgol i grwpiau bach o ddisgyblion eithriadol, gan eu helpu i ddatblygu r wybodaeth, sgiliau ac uchelgais a all eu helpu i sicrhau lleoedd mewn prifysgolion blaenllaw. Dyma r cam gyntaf ar lwybr addysg a allai ddechrau gydag annog disgybl i ystyried prifysgol, a mynd lle bynnag yr aiff uchelgais â nhw. Mae r cydweithio gyda r Brilliant Club yn un enghraifft yn unig o ymrwymiad y Brifysgol Agored i ehangu cyfranogiad mewn addysg uwch. Ond fel y dangosodd y Brifysgol Agored eto eleni, drwy gyfres o gynlluniau newydd a chynlluniau sy n datblygu, mae mwy nag un ffordd o fynd o i chwmpas hi. Ar gyfer myfyrwyr PhD y Brilliant Club, i sicrhau bod iaith deunyddiau dysgu yn ddealladwy, i wneud yn sicr bod tiwtoriaid yn mynd i garchardai fel bod dysgwyr sy n droseddwyr yn cael cyfle i astudio, dyma r syniad sy n ganolog i holl waith y Brifysgol Agored. Mae Strategaeth Ehangu Mynediad a Llwyddiant y Brifysgol Agored yn dynodi pum grŵp blaenoriaeth: myfyrwyr o grwpiau economaiddgymdeithasol isel, myfyrwyr du a lleiafrif ethnig o grwpiau economaidd-gymdeithasol isel, myfyrwyr anabl, myfyrwyr sy n ofalwyr a throseddwyr sy n ddysgwyr. Maent i gyd yn grwpiau gwahanol iawn gydag un peth yn gyffredin - potensial anhygoel. Ac mae cynifer o ffyrdd o ddefnyddio r potensial hwnnw. Mae r Brifysgol yn dangos ei hymrwymiad drwy gynnig 5000 lle am ddim ar ei fodiwlau Mynediad i r rhai sy n cymryd eu camau cyntaf i addysg. Yn fyd-eang, mae hanes cyfranogiad mewn addysg uwch wedi tueddu i ffafrio grwpiau elite iawn, meddai Dr Liz Marr, Cyfarwyddwr Canolfan Cynhwysiant a Phartneriaethau Cydweithio y Brifysgol Agored. Nid yw gymaint â hynny n ôl, er enghraifft, na chaniateid i fenywod fynychu prifysgol. Mae r rhwystr neilltuol hwnnw wedi diflannu yn y Deyrnas Unedig, ond mae llawer ar ôl. Mae materion dosbarth cymdeithasol, heriau ariannol a rhagfarn syml yn bendant iawn yn bresennol yn y 21ain ganrif, ac yn dal i atal llawer o bobl rhag cymryd rhan mewn addysg a allai weld manteision i lawr y cenedlaethau. Ni chafodd llawer o bobl sydd â r gallu i astudio gyda phrifysgol eu hannog i feddwl amdanynt eu hunain fel bod yn academaidd, gan arwain at ddiffyg hyder a u gadael yn ansicr am yr hyn a ddisgwylid ganddynt. Mae n hanfodol pontio r bwlch yma, gan alluogi myfyrwyr newydd i ganfod yr hyn y gallant ei wneud cyn meiddio anelu am gymhwyster. Mae modiwlau Mynediad a gynlluniwyd yn arbennig gan y Brifysgol Agored yn cynnig llwybr a gefnogir ac a arweinir i addysg uwch. Mae pynciau modiwl eang yn rhoi cyfle i fyfyrwyr roi cynnig ar amrywiaeth o bynciau a chefnogaeth un-i-un gyda ffocws yn eu helpu i ennill y sgiliau sydd eu hangen ar gyfer astudio mewn prifysgol. Caiff sgiliau a galluoedd eu dosbarthu ym mhob rhan o gymdeithas, meddai Marr. Os mai dim ond rhai grwpiau o bobl sy n cael braint, rydym yn colli ar hyn y gallai eraill ei gynnig. Nid ydym yn eu galluogi i ddatblygu eu potensial a cheisio cyflawniad fel pobl. O r sgrin i astudiaeth Datblygu potensial nas gwireddwyd yw hanfod un arall o brosiectau ehangu cyfranogiad y Brifysgol Agored. Gan ddefnyddio gwaith blaenorol gan Sinema Agored, rhwydwaith cenedlaethol o sinemâu cymunedol ar gyfer y digartref, cymunedau bregus ac wedi eu hallgau a lansiodd glybiau ffilm mewn 30 safle yn y Deyrnas Unedig ac Iwerddon, bu r Brifysgol Agored yn cydweithio mewn cynllun peilot i gynnig llwybrau addysgol wrth ochr y dangosiadau. Bu Sinema Agored yn gweithio gyda r elusen Crisis i ddynodi meysydd o ddiddordeb posibl ymysg pobl ddigartref yng nghanolfan Skylight Crisis yn Llundain, ac yna gyflwyno rhaglen o sinema prif ffrwd, ffilmiau dogfen a sinema annibynnol, yn gysylltiedig gydag anodd clywedol penodol OpenLearn yn ymwneud â r pwnc, gyda thrafodaethau grŵp yn dilyn. Roedd y fformat yn ddiddorol iawn, meddai un aelod o r clwb ffilm yn y ffordd y daethom i gyd i mewn [i edrych ar ffilm] ond gwyddem y byddai trafodaeth yn ddiweddarach, felly roedden yn gwybod ei fod yn beth academaidd beth bynnag. Roeddech chi n gwybod fod yn rhaid i ni droi ein hymennydd ymlaen. Ac roedd hynny n ddefnyddiol wrth fynd ar y donfedd iawn. Ar y chwith: Mairi Walker, myfyriwr PhD mewn mathemateg bur

14 12 EFFAITH AR DDYSGU Soniwyd am gyfleoedd gyda r Brifysgol Agored ar sawl adeg drwy gydol y tymor 12-wythnos, yn cynnwys dysgu anffurfiol pellach drwy OpenLearn. Cynigiwyd lleoedd am ddim ar y cyrsiau Mynediad i aelodau r clwb ffilm a u hargymell fel ffordd o ddilyn eu diddordebau drwy addysg uwch. Felly p un ai yw n blannu hadau dysg mewn meddyliau ifanc neu ganfod ffyrdd yn ôl i addysg ar gyfer carcharorion, gofalwyr neu bobl ar incwm isel, mae r Brifysgol Agored yn ateb her ehangu cyfranogiad. Mae n cydnabod, wrth gwrs, nad oes un ateb sy n gweddu i bawb. Mae systemau ariannu a chyllid myfyrwyr Cymru, Lloegr, yr Alban a Gogledd Iwerddon yn amrywio fwyfwy ac fel canlyniad maent yn wynebu gwahanol heriau cyfranogiad - yng Ngogledd Iwerddon, er enghraifft, mae gwrywod Protestant gwyn yn grŵp targed tra targedir ardaloedd daearyddol neilltuol yng Nghymru. Canfu un o r dulliau yng Nghymru, rhaglen beilot Mynediad i Addysg i Ofalwyr, ffordd flaengar i helpu gofalwyr heb fawr o amser nac arian dros ben i gael mynediad i adnoddau addysgol agored. Un peth yw hi gael popeth ar-lein, meddai Marr, ond mae n beth hollol wahanol disgwyl i r rhai sy n anghyfarwydd gydag addysg uwch i ganfod eu ffordd o gwmpas. Mae OpenLearn, lle gall myfyrwyr gael mynediad i ddeunydd am ddim, yn adnodd gwych, esboniodd. Ond os nad ydych chi wedi astudio mewn addysg uwch ac yn anghyfarwydd gyda chyfleoedd dysgu, gall fod yn anodd ei ddefnyddio. Felly r ydym yn datblygu pobl a alwn yn Hyrwyddwyr OpenLearn sy n gweithio gyda gofalwyr a grwpiau eraill i w llywio drwy r adnoddau ar-lein. Unwaith y maent yn gyfarwydd gyda OpenLearn, caiff y gofalwyr eu hannog i roi cynnig ar un o n modiwlau mynediad ac efallai fynd ymlaen i astudio fel israddedigion. Cafodd y rhaglen ei hatgynhyrchu n llwyddiannus ar draws yr Alban ac yn awr yn cael ei hymestyn ar draws Lloegr hefyd. Ymestyn allan Mae r Brifysgol Agored yn gwneud dau beth na all unrhyw brifysgol arall ei wneud yn nhermau mynediad. Fel sefydliad heb unrhyw ofyniad am gymwysterau blaenorol, mae n cynnig cyfleoedd i r rhai a wynebodd anfantais yn gynnar yn eu bywyd a u hataliodd rhag cyrraedd eu potensial llawn yn yr ysgol. Yn ychwanegol, dysgu o bell yw r unig ffordd i gyrraedd rhai nad yw n rhwydd iddynt adael eu cartrefi i astudio - efallai oherwydd lleoliad anghysbell, anabledd neu gyfrifoldebau gofalu. Agwedd arall o weithgaredd ehangu cyfranogiad y Brifysgol Agored yw ymestyn allan i fyfyrwyr anabl - hi yw darparydd mwyaf y Deyrnas Unedig o addysg i bobl gydag anableddau ac mae n arwain y ffordd mewn technoleg hygyrch newydd. Er enghraifft mae DAISY ( Digital Accessible Information System ) yn offeryn ar gyfer creu llyfrau llafar digidol i bobl sydd angen gwrando ar ddeunydd yn hytrach na i ddarllen - rhai gydag anableddau print megis dallineb, nam ar eu golwg neu ddyslecsia. Mae r system hefyd yn ei gwneud yn bosibl i ddefnyddwyr symud o amgylch deunydd, gan alluogi dysgwyr i gael mynediad i wybodaeth benodol o fewn llawer iawn o gynnwys, megis gwyddoniadur. Wrth gwrs, mewn rhai achosion, gall ehangu cyfranogiad fod mor syml â darparu grant bychan. Un datrysiad yw Ymddiriedolaeth Addysgol Myfyrwyr y Brifysgol Agored (OUSET) sy n darparu cyllid a godwyd gan fyfyrwyr ar gyfer myfyrwyr mewn angen. I r bobl hyn, gall 50 for lyfrau nau 500 i gael gliniadur newydd fod yn ffactor fydd yn penderfynu p un ai fyddant yn cwblhau eu taith ddysgu ai peidio. Maent wedi cymryd yr ail gyfle hwn ac wedi dechrau ar y daith ond yn methu ei gorffen er nad oes bai arnyn nhw eu hunain, meddai Victoria Clark, Dirprwy Reolwr Gweithrediadau OUSET. Mae ein gwaith yn mynd yn ôl i ethos y Brifysgol Agored - mynediad agored. Weithiau mae pobl angen ychydig o help ychwanegol i fanteisio ar y mynediad hwnnw. Gallech ddechrau gyda r bwriadau gorau a bod eich bywyd wedi i gynllunio, ond wedyn mae bywyd yn newid. Aiff pethau o chwith, aiff pobl yn wael ac yn methu gweithio dim mwy. Mae pobl yn colli eu swyddi. Mae n ddinistriol i r enaid fynd mor agos at eich nod ac yna methu ei chyrraedd. Mae r amrywiaeth datrysiadau hyn yn tanlinellu dyfnder her ehangu cyfranogiad meddai Marr. Mae n rhedeg drwy bopeth - y dechnoleg, y lefelau rydych yn gweithio arnynt, yr iaith a ddefnyddiwch. Er enghraifft un o r meysydd sy n her fawr i bob prifysgol yw r hyn a alwn yn fwlch cyrhaeddiad du a lleiafrif ethnig (BME). Bydd mwy o bobl wyn yn cael gradd Dosbarth Cyntaf a 2.1, tra bod myfyrwyr BME yn tueddu i gael mwy o 2.2 a Trydydd. Mae ein prosiect Disgwyliadau Mawr yn edrych ar sut i ostwng y bwlch hwnnw a sut y cefnogwn bobl o gefndiroedd BME i wneud yn siŵr nad ydynt dan unrhyw fath o anfantais oherwydd ein cwricwlwm neu ein dulliau addysgu. Ni fydd byth yn syml defnyddio potensial. Ond mae r potensial hwnnw, unwaith y i canfuwyd, yn ddiderfyn. Mae Marr yn sôn am ymchwil ar gynllun yn darparu cyrsiau mynediad i rieni mewn canolfannau plant a meithrinfeydd a ganfu nad dim ond dysgu yr oedd rhieni - roeddent hefyd yn newid y ffordd yr oedd eu plant yn meddwl am ddysgu ac yn gosod enghreifftiau iddynt yn y dyfodol. Ehangu cyfranogiad yw pwy ydym a beth ydym a r hyn y cawsom ein sefydlu a n cynllunio i w wneud, meddai. Ac mae n mynd ymhell tu hwnt i ddim ond cael pobl i mewn. Mae hefyd ynglŷn â gwneud yn siŵr fod y bobl hynny n llwyddo. Dr Liz Marr, Cyfarwyddwr Canolfan Cynhwysiant a Phartneriaethau Cydweithredol

15 13 CEFNOGI MYFYRWYR AR BOB CAM Mae Keith Zimmerman (Cyfarwyddwr, Myfyrwyr) yn esbonio sut mae lansiad ein Timau Cefnogaeth Myfyrwyr newydd yn sicrhau bod myfyrwyr yn manteisio i r eithaf ar eu profiad yn y Brifysgol Agored. Mewn misoedd diweddar rydym wedi cychwyn rhyw fath o chwyldro yn y ffordd y darparwn gefnogaeth i fyfyrwyr y Brifysgol Agored. Gyda llawer o sylw, ym mis Chwefror lansiwyd ein Timau Cefnogaeth Myfyrwyr newydd sbon - penllanw nifer o flynyddoedd o gynllunio ac ymchwil helaeth yn cynnwys timau pwrpasol o bob rhan o n cyfadrannau, rhanbarthau a chenhedloedd. Yn dilyn y diwygio sylweddol yma ar ein gwasanaethau cyngor ac arweiniad, rydym yn awr mewn sefyllfa well nag erioed i gynorthwyo ein myfyrwyr drwy lwyddiannau a maglau eu taith ddysgu - gan roi r cyfleoedd gorau oll iddynt gwblhau eu hastudiaethau ac ennill cymhwyster fydd yn trawsnewid eu bywydau a u gyrfaoedd. Aseinio myfyrwyr i arbenigwyr pwnc Mae ein Timau Cefnogi Myfyrwyr yn adeiladu ar y cyfraniad y mae ein Darlithwyr Cyswllt yn parhau i w wneud i gefnogi ein myfyrwyr yn ddyddiol. Y newid mwyaf sylweddol yw ein bod yn awr yn aseinio myfyrwyr i un o r 17 tîm Cefnogaeth Myfyrwyr ar sail y cymhwyster y maent yn astudio amdano. Oherwydd bod ein timau newydd yn cynnwys arbenigwyr profiadol a chydnabyddedig ym mhob maes academaidd a chefnogaeth myfyrwyr, pan mae myfyrwyr yn cysylltu gyda ni gallant yn awr wneud hynny gan wybod fod cyngor a gânt yn dod gan rywun sydd ag arbenigedd cydnabyddedig yn eu maes astudiaeth. Felly rydym mewn sefyllfa llawer gwell i gynnig cyngor arbenigol ac wedi i deilwra i fyfyrwyr am y pethau sydd o bwys iddynt yn ystod eu hastudiaethau - eu hopsiynau modiwl, cefnogaeth astudiaeth, paratoi ar gyfer arholiadau, dilyniant gyrfa a llawer mwy. fod yn meddwl o ddifrif am roi r gorau iddi. Mae angen i ni fod yno i w helpu i gael eu hastudiaethau n ôl ar y llwybr cywir. I hyn o beth, mae myfyrwyr yn awr yn derbyn amrywiaeth o gyfathrebiadau gennym ar adegau hollbwysig yn eu cwrs, megis wrth agosáu at ddyddiadau cau ar gyfer aseiniadau ac arholiadau. Mae r negeseuon hyn yn sicrhau y caiff myfyrwyr wybod am y gefnogaeth y gallwn ei chynnig iddynt a u hannog i gysylltu â ni os ydynt yn cael anawsterau. Mae ein timau n cysylltu gyda myfyrwyr yr ydym wedi eu dynodi fel bod y rhai sydd mwyaf mewn risg o beidio cwblhau, megis rhai gyda chyfrifoldebau gofal sydd â llwyth gwaith neilltuol o anodd i ymdopi ag ef. Mae n gymorth mawr i fyfyrwyr wybod ein bod bob amser ar ben arall y ffôn neu neges e-bost. Mae creu ein timau Cefnogaeth Myfyrwyr yn un o gyfres o newidiadau a gyflwynwn fel rhan o n Rhaglen Profiad Astudio ehangach, fydd yn rhoi amrediad o wasanaethau o r radd flaenaf, adnoddau a chefnogaeth i fyfyrwyr, gan sicrhau, yn fwy nag erioed, ein bod yno i helpu ein myfyrwyr bob cam o r ffordd. Mae r clystyrau newydd yma o arbenigedd yn gam enfawr ymlaen ac yn welliant amlwg ar ein model blaenorol, lle dyrannwyd myfyrwyr i dimau cefnogaeth ar sail eu lleoliad. Ni fedrid bod wedi cyflawni hyn heb gydweithio agos ar draws y Brifysgol, yn neilltuol rhwng y Cyfadrannau a Gwasanaethau Myfyrwyr. Mae ein timau newydd Cefnogaeth Myfyrwyr newydd yn gyflym yn dod yn ased gwirioneddol i r Brifysgol Agored, ac rydym yn falch ein bod wedi llwyddo i gasglu grwpiau ymroddedig o staff ynghyd sydd yn frwdfrydig iawn am eu rôl. Disgrifiodd fy nghydweithwraig Christina Lloyd (Cyfarwyddwr, Cefnogaeth Myfyrwyr) ef fel: Mae n debyg mai cefnogi myfyrwyr i gyflawni eu huchelgais yw r hyn sy n gwneud codi o r gwely bob bore mor werth chweil iawn i lawer ohonom. Mae n gyffrous meddwl ein bod yn dod ynghyd â n pobl a n gwasanaethau gorau oll i roi cefnogaeth integredig a pharhaus i fyfyrwyr drwy gydol eu hastudiaethau. Rydym yn dod yn llawer mwy rhagweithiol wrth ymyrryd i gynnig help i fyfyrwyr a allai deimlo eu bod yn brwydro yn erbyn llanw cynyddol o ddyddiadau cau ar gyfer gwaith cwrs ac asesu. Mae hynny n neilltuol o wir pan fo gan fwyafrif ein myfyrwyr lawer o bethau sy n cystadlu am eu hamser, megis gwaith ac ymrwymiadau teuluol. Ni allwn wneud dim ond eistedd wrth y ffôn ac aros i r myfyrwyr hynny gysylltu gyda ni. Yn hytrach, mae n hanfodol y defnyddir ein timau Cefnogaeth Myfyrwyr fel llinell gyntaf o amddiffyn i ddiogelu myfyrwyr a fedrai

16 14 EFFAITH AR DDYSGU FUTURELEARN: BLWYDDYN WEDYN Am y tro cyntaf rydym wedi gallu rhoi ein harbenigedd ar waith ar raddfa enfawr. Dyma r hyn y bûm yn edrych ymlaen ato am y 25 mlynedd diwethaf. Mae n oes newydd o ddysgu. Bu n flwyddyn gyffrous i Mike Sharples, Athro yn Sefydliad Technoleg Addysgol y Brifysgol Agored. Sharples yw Arweinydd Academaidd FutureLearn, y llwyfan dysgu ar-lein a sefydlwyd ac a arweinir gan y Brifysgol Agored sy n cynnig cyrsiau am ddim a elwir yn MOOCs ( Massive Open Online Courses ) i r byd. Mae mwy na 600,000 o ddysgwyr o fwy na 190 o wledydd wedi ymrestru ar gyfer cyrsiau FutureLearn ers ei lansio ym mis Hydref 2013 a daeth llaewr yn ôl am fwy - mae nifer cofrestriadau cyrsiau yn fwy nag un filiwn. Nid yn unig hynny, ond mae r cyrsiau wedi derbyn adborth cyson gadarnhaol gyda mwy na 90% o ddysgwyr yn dweud eu bod yn dda neu ardderchog. Mae Simon Nelson, Prif Swyddog Gweithredol FutureLearn, yr un mor frwdfrydig. Rydym wedi torri bron pob targed yn nhermau partneriaid, cyrsiau a dysgwyr, yn ogystal â n targedau refeniw oedd yn gynnil ar y dechrau, meddai. Rydym wedi dod i farchnad lle mae darparwyr o r Unol Daleithiau yn traarglwyddiaethu ac wedi dod â sector addysg uwch y Deyrnas Unedig ynghyd mewn ffordd na welwyd ei thebyg bron i greu r cynnyrch ansawdd gorau yn y farchnad - un sy n chwalu r rhai oedd yn amheus am MOOCs. Maint syfrdanol Ar gyfer penseiri FutureLearn, serch hynny, nid yw llwyddiant yn y niferoedd, pa bynnag mor dda yw hynny. Mae ein llwyddiant mwyaf mewn arloesi dull newydd o addysgu a dysgu a alwn yn ddysgu cymdeithasol, dull sy n wahanol i r darparwyr MOOC mawr eraill, meddai Sharples. Mae ynglŷn â dysgwyr yn cefnogi ei gilydd. Mae pob darn o gynnwys dysgu yn gysylltiedig gyda i drafodaeth gyfoethog ei hun, sy n llifo wrth ochr y cynnwys yn hytrach na bod mewn fforwm cwrs ar wahân. Mae hyn wedi gweithio, ac wedi gweithio ar raddfa enfawr. Gall y raddfa honno fod yn syfrdanol. Daeth tua 120,000 o ddysgwyr o bob rhan o r byd ynghyd ar gwrs Darganfod Saesneg y Cyngor Prydeinig; mae darnau gwahanol o gynnwys y cwrs wedi denu hyd at 30,000 o sylwadau gan ddysgwyr. I drin y trafodaethau hyn mae FutureLearn yn defnyddio technegau o safleoedd cyfryngau cymdeithasol fel Facebook a Twitter. Daw tystiolaeth ei fod yn gweithio yn y cyfraddau rhagorol o gyfranogiad ac ymgysylltiad y mae cyrsiau FutureLearn yn ei sicrhau. Ar gyfartaledd mae 22% o r bobl sy n dechrau cwrs yn gorffen eu holl asesiadau a mwyafrif y camau cwrs, sy n fras gyfwerth â thua dwbl y cyfraddau cwblhau a adroddir gan ddarparwyr MOOC eraill. Mae 38% o ddysgwyr hefyd yn defnyddio cyfryngau cymdeithasol, yn rhoi sylwadau a chynnal sgyrsiau sydd ynddynt eu hunain yn dod yn ffynonellau cyfoethog o gynnwys dysgu. Efallai na ddylai hyn fod yn syndod, oherwydd mai Sharples a i gydweithwyr academaidd yn y Brifysgol Agored a osododd yr egwyddorion addysgu a dysgu creiddiol y mae holl gyrsiau darparwyr FutureLearn yn ei dilyn. Drwy wneud hynny, roeddent yn defnyddio mwy na 40 mlynedd o arbenigedd wrth gynllunio dysgu agored, o bell ac ar-lein effeithlon. Ymhellach, mae FutureLearn wedi recriwtio datblygwyr meddalwedd gyda chefndir yn y BBC, technoleg defnyddwyr a chyfryngau cymdeithasol i ddylunio ei blatfform meddalwedd ar-lein unigryw, a all ddarparu ar gyfer nifer bron di-ben-draw o ddysgwyr. Partneriaethau cynyddol Mae 27 o brifysgolion y Deyrnas Unedig a 10 prifysgol dramor ynghyd â r Cyngor Prydeinig, y Llyfrgell Brydeinig, yr Amgueddfa Brydeinig yn awr yn bartneriaid i FutureLearn, a disgwylir mwy o gyhoeddiadau am bartneriaethau yn y dyfodol agos. Er bod cyrsiau r Brifysgol Agored - yn arbennig Dechrau Ysgrifennu Ffuglen a Seicoleg Fforensig wedi bod ymysg y mwyaf llwyddiannus o ran niferoedd a chyfraddau cyfranogiad, mae r holl bartneriaid yn dysgu gan ei gilydd ac o r data cyfoethog ar gynnydd dysgwyr a geir o blatfform ar-lein FutureLearn. Mae busnesau a sefydliadau hefyd yn cymryd rhan. FutureLearn yw r darparydd MOOC cyntaf i gael cwrs wedi i gydnabod gan ACCA (Cymdeithas Cyfrifyddion Siartredig Siartredig) fel bod yn cyfrif tuag at un o i gymwysterau. Dim ond un o nifer cynyddol o bartneriaethau gyda diwydiant a chyrff proffesiynol yw hyn. Mae r cyrff sy n awr yn gweithio gyda FutureLearn yn cynnwys Marks & Spencer, BT a Llywodraeth Ei Mawrhydi - sy n cefnogi cwrs newydd Cyflwyniad i Ddiogelwch Seibr y Brifysgol Agored drwy r Sefydliad Peirianneg a Thechnoleg. Drwy ddefnyddio MOOCs byddwn yn gallu rhoi cyfleoedd enfawr i n haelodau i loywi eu sgiliau, meddai Amanda Weaver o r sefydliad. Bydd ein cysylltiad hefyd yn hybu ein hymdrechion i gefnogi cyrsiau STEM (gwyddoniaeth, technoleg, peirianneg a mathemateg) a denu mwy o bobl i r pynciau. Mae argyfwng sgiliau byd-eang yn effeithio ar beirianneg a thechnoleg. Drwy r gwaith hwn gallwn agor dysgu a gwybodaeth i r genhedlaeth nesaf o beirianwyr a thechnegwyr. Mae partneriaid prifysgol FutureLearn, yn cynnwys y Brifysgol Agored, yn gweithio gyda noddwyr busnes i greu cyrsiau unigol. Cafodd pob MOOC gwyddoniaeth gan y Brifysgol Agored eu cynhyrchu gyda chefnogaeth garedig Dangoor Education, braich addysgol Sefydliad Exilarch, a thri o gyrsiau am ddim ar gyllid personol a gynhyrchwyd gan Ganolfan Gwir Botensial ar gyfer Dealltwriaeth y Cyhoedd o Gyllid. Caiff y Ganolfan gefnogaeth hael gan True Potential LLP. Yn ymarferol, felly, FutureLearn yw r catalydd ar gyfer chwyldro dysgu sy n ymestyn drwy r sector addysg uwch, fel yr esboniodd Sharples: Un o r prif resymau mae prifysgolion yn cymryd rhan yn MOOCs yw oherwydd eu bod yn ffordd i brofi dulliau gweithredu newydd a gwahanol at addysgu a dysgu. Mae n rhan o symudiad tuag at ddysgu cyfunol, gwneud deunyddiau fel darlithoedd ar gael ar-lein, a chyfuno r cynnwys ar-lein yma gydag addysgu traddodiadol ar y campws i greu mathau newydd o gyrsiau - pethau mae r Brifysgol Agored yn eu gwneud eisoes ac y buont yn eu gwneud ers blynyddoedd. Mike Sharples, Athro mewn Technoleg Addysg

17 15

18 16 EFFAITH AR DDYSGU

19 17 Y BRIFYSGOL AGORED YN NEWID BYWUDAU YM MHEDWAR BAN BYD Mae gwella profiad miloedd o ddisgyblion mewn ystafelloedd dosbarth mewn ysgolion cynradd ac uwchradd ar draws India yn un o r ffyrdd mae r Brifysgol Agored yn bwriadu gwneud gwahaniaeth o amgylch y byd; nodau uchelgeisiol sydd eisoes yn dechrau dwyn ffrwyth. Mae prosiect TESS-India ( Teacher Education Through School-Based Support ) yn gweitho gyda Llywodraeth India i helpu r wlad i gyrraedd ei tharged o addysg orfodol ac ansawdd uchel ar gael am ddim i bob plentyn erbyn Mae r boblogaeth yn 1.2bn ac mae prinder mawr o athrawon yn ogystal â llawer o athrawon heb eu hyfforddi n ceisio llenwi r bwlch, meddai Sarah Davies, Uwch Reolwr Prosiect. Wedi i ariannu hyd 2016 gan Lywodraeth y Deyrnas Unedig, nod TESS- India yw codi safonau addysg drwy roi r gefnogaeth y mae athrawon ysgolion cynradd ac uwchradd ei angen heb fynd â nhw allan o r ystafell ddosbarth. Gwnaiff TESS-India hyn drwy wneud adnoddau addysgol agored (OER) ar gael i bawb mewn print, ar-lein a thrwy ddyfeisiau symudol a chyfrifiaduron llechen. Caiff y deunyddiau OER eu cynhyrchu gan y Brifysgol Agored mewn cysylltiad agos gydag arbenigwyr o India a byddant ar gael yn resources I hyn o beth, mae r tîm wedi datblygu OER lefel cynradd ac uwchradd mewn Saesneg, mathemateg, gwyddoniaeth ac iaith a phynciau llythrennedd. I gefnogi r newidiadau mewn ymarfer addysgu a hyrwyddwyd gan y deunyddiau, mae TESS-India hefyd yn datblygu set o unedau Datblygu Arweinyddiaeth fel y gall penaethiaid ysgolion gymryd rhan wrth arwain diwygio addysgol yn eu hysgolion. Caiff yr OER hefyd eu hategu gan bytiau clywedol a ffilmiwyd yn defnyddio athrawon go iawn a gwir athrawon-addysgwyr i ychwanegu dilysrwydd. Roeddem yn wirioneddol eisiau dangos y daith, meddai Davies, ac ysgogi trafodaeth ymysg yr athrawon. Mae AK Kirti, Pennaeth Coleg Bechgyn Anglo Bengali Inter yn Lucknow, yn gryf o blaid y cynllun o r hyn a brofodd hyd yma. Mae r gweithgaredd clywedol TESS-India yn ein hysgol wedi dod â dysgu a phrofiadau newydd. Yn ystod y cyfnod hyfforddiant pan gyflwynodd yr athrawon y technegau addysgu newydd, roeddent nid yn unig yn helpu i newid y dull addysgu ond hefyd wirio absenoliaeth ymysg y plant. HESS Ghana Mae HESS ( Higher Education Systems Strengthening ) Ghana yn ganlyniad cydweithio rhwng Cyngor Cenedlaethol Addysg Drydyddol Ghana; y Brifysgol Agored yn y Deyrnas Unedig; ac eraill yn gweithio i gynyddu mynediad ansawdd uchel graddfa-fawr i addysg uwch yn Ghana. Cynhaliodd y Brifysgol Agored weithdai i roi hwylusiad arbenigol o r trafodaethau gan arwain at nodyn cysyniad, gan gynnig Prifysgolion Agored Ghana (OusG). Pan sicrheir cyllid, mae OusG yn anelu i alluogi r sector i gynyddu r nifer o fyfyrwyr sy n ymrestru mewn Addysg Uwch o 280,000 i 600,000 o fyfyrwyr (rhwng oed) erbyn 2020, gan gynyddu cyflogadwyedd graddedigion a phartneru gyda diwydiant. Help Adnoddau Dynol i Ethopia Mae Ethiopia yn un o 57 o wledydd a restrir gan Sefydliad Iechyd y Byd fel bod ag argyfwng gweithlu iechyd. Mae prinder bydwragedd ac anaesthetwyr a diffyg sgiliau arwain a rheoli ar lefel genedlaethol. Mae HRH ( Human Resources for Health ) Ethopia yn dymuno cryfhau r pwyntiau pwysau yma, meddai Susan Fawssett, rheolwr prosiect academaidd y Brifysgol Agored ar raglen HRH. Mae r rhaglen, a ysgrifennwyd yn bennaf gan academwyr o Ethopia gyda help gan arbenigwyr y Brifysgol Agored yn cynnwys dau faes, un yn trin adnoddau dynol a r llall ar economeg iechyd, gan rannu rhai modiwlau. Bydd ein myfyrwyr yn bobl sydd eisoes yn gweithio fel rheolwyr iechyd, meddai Fawssett, felly roeddem eisiau cynhyrchu modiwlau oedd ag agwedd gymwys cref ynddynt. Caiff deunyddiau eu darparu ar ffurf dysgu cyfunol, lle mae myfyrwyr yn derbyn y deunyddiau fel copi caled ac yn astudio n annibynnol. Maent hefyd yn mynychu un o r prifysgolion cyflenwi am wythnos o astudiaeth ddofn bob mis, gan eu galluogi i barhau gyda u swyddi fel rheolwyr iechyd. Mae Prifysgol Gondar eisoes wedi dechrau cyflwyno r rhaglen a ariannir gan USAID a i phartneru gan Jhpiego, corff iechyd rhyngwladol dim-er-elw. Mae prifysgolion Addis Ababa a Jimma yn gobeithio dilyn yn fuan. Bydd yn llawer i w ddysgu mewn cyfnod byr, meddai Fawssett, ond gobeithiwn y bydd yn annog rheolwyr i wella eu hymarfer i ddull sy n seiliedig yn fwy ar dystiolaeth. Bydd ganddynt gysyniadau i gyfoethogi eu dull gweithredu a rhwydwaith o gydweithwyr ar draws y wlad i gydlynu â nhw. Mae eisoes yn gwneud gwahaniaeth yn yr ystafell ddosbarth. Mae Telake Azale, o Brifysgol Gondar, wedi cymryd rhan yn y broses ysgrifennu a dywedodd: Mae strwythur y deunyddiau addysgu yn dda iawn. Mae canolbwyntio ar ganlyniadau a gweithgareddau dysgu yn helpu i gadw diddordeb myfyrwyr oherwydd y caiff ei gyfeirio gan dasg gyda ffocws ar ddatrys eu problemau ymarferol. Ar y chwith: Plant yn un o r ysgolion a gefnogir gan brosiect TESS-India (CC BY- SA 2.0)

20 18 Mae Morag Storrar yn byw yng Ngorllewin Sussex. Mae wrthi n astudio am Radd Agored tra n gweithio mewn cwmni sy n gwneud blychau gyda llaw i bobl gadw gwisgoedd priodas a hetiau. Pan gafodd Morag ei gwahardd o r ysgol am fod â gwallt piws a thylliadau, credai mai dyna oedd diwedd a i haddysg a dechrau swyddi heb ddyfodol. Ond diolch i r Brifysgol Agored, cafodd Morag ail gyfle. Daeth mor ymroddedig i astudio fel iddi fynd â i llyfrau gyda hi pan aeth i deithio - gan ysgrifennu un aseiniad ar draeth yn Seland Newydd ar Ddydd Nadolig. Doedd y brifysgol ddim yn apelio oherwydd welais i ddim cwrs oedd yn fy nenu mewn gwirionedd. Yna dywedodd rhywun wrthyf y gallech astudio ar-lein ac mewn unrhyw bwnc roeddech ei awydd felly fe wnes ymchwilio a dod o hyd i r Brifysgol Agored. Cofrestrais ar gyfer AA100, cwrs dechreuwyr mewn astudiaethau celf. Mae fy nhiwtoriaid wedi bod yn wirioneddol wych. Y gorau y gallwn byth ddymuno. Bydd Morag yn cael canlyniadau ei gradd ym mis Rhagfyr. Ar y cyfan, roedd yn werth lliwio fy ngwallt yn biws! Fe gyrhaeddais yn y diwedd ond fe roedd y llwybr yn hirach nag i r rhan fwyaf o bobl.

21 19 Mae Angus Condie, 49, yn byw yn Newcastle, ond yn gweithio yng Nghaergrawnt, lle n mae n Bennaeth Technoleg Xaar Plc. Gwnaeth MBA gydag Ysgol Fusnes y Brifysgol Agored rhwng 2010 a Roedd gan Angus reswm anarferol am wneud cais am MBA. Rwy n byw gyda fy nheulu yn Newcastle, ond yn gweithio yng Nghaergrawnt yn ystod yr wythnos. Credais y byddai n ddefnydd mwy effeithiol o nosweithiau yn ystod yr wythnos nag eistedd ar soffa n edrych ar y teledu neu n mynd draw i r dafarn, meddai. Fodd bynnag, sylweddolodd yn gyflym fod astudio n newid ei holl olwg ar fywyd ac nid dim ond ei arddull rheoli. Roedd yr hyn a ddysgais yn berthnasol i fy ngwaith a hefyd ar sut y dylanwadwch ar unrhyw un. Mae hyd yn oed wedi newid y ffordd rwy n cyfathrebu gyda fy merch. Roedd cwrdd â rheolwyr eraill yn ystod yr ysgol haf yn neilltuol o ddefnyddiol iddo. Rydych chi n dod i arfer gyda math arbennig o ddiwylliant gwaith, ond roedd cwrdd â rheolwyr o amgylcheddau eraill yn llawer i w ddysgu mewn cyfnod byr. Mae Angus yn credu fod ei sgiliau gwaith wedi gwella n syth. Rydych chi n meddwl y bydd rheoli pobl yn dod yn naturiol gan gredu mai dim ond dweud wrth bobl beth i w wneud i hynny. Ond fe wnes ddysgu n fuan iawn ei fod yn fwy am weithio gyda phobl i gael sefyllfa ennillennill, yn ogystal â cheisio dylanwadu n fwy cyffredinol ar y busnes.

22 20 Yn gynharach eleni enillodd Imogen Bankier a Robert Blair y fedal efydd ym mhencampwriaeth badminton dyblau cymysg yng Ngemau r Gymanwlad yn Glasgow Ond nid dyna r cyfan a wnânt. Mae Imogen a Robert, sydd ill dau n byw yn Glasgow, yn cyfuno eu hyfforddiant badminton gydag astudio am radd BA/BSc Agored, gyda chefnogaeth o ysgoloriaethau Winning Students. Rwy n mwynhau astudio drwy r Brifysgol Agored gan ei fod yn rhoi ffocws i mi tu allan i chwarae badminton, meddai Imogen. Nid yw n rhwydd bod yn fyfyriwr a chwarae badminton ar y lefel yma, ond fyddwn i ddim wedi gwneud un heb y llall. I Robert, hyblygrwydd y Brifysgol Agored sydd bwysicaf. Fe fyddwn i n hoffi pe byddwn wedi gwneud dysgu o bell yn gynharach. Gallwch ddysgu ar gyflymder braf sy n gweddu i chi, meddai, gan ychwanegu y gallai r pynciau y mae n astudio amdanynt am ei radd agor opsiynau gyrfa iddo ar ôl iddo ymddeol o badminton proffesiynol maes o law. Mae chwech o chwaraewyr badminton proffesiynol yn astudio ar hyn o bryd gyda r Brifysgol Agored, a gefnogir gan rwydwaith Winning Students. Rydym yn lwcus iawn fod yr opsiynau yma ar gael oherwydd nad ydyn ni yn y math o chwaraeon sy n ennill cyflog bras, meddai Robert.

23 21 Mae Priscilla Hogan, 55, yn byw ym Milton Keynes. Cwblhaodd BSc mewn Iechyd a Gofal Cymdeithasol yn Mae Priscilla yn credu i symud i Brydain achub ei bywyd. Pe byddwn yn dal i fod yn Rhodesia, fel y i gelwid bryd hynny, gallwn yn rhwydd fod wedi marw o HIV oherwydd mae r clefyd mor gyffredin yno, meddai. Rwyf wedi colli cymaint o bobl o i herwydd. Felly pan welodd Priscilla hysbyseb am swydd leol i rywun helpu pobl gyda HIV, aeth amdani. Cyn hir roedd yn gwneud ei NVQ mewn Iechyd a Gofal Cymdeithasol, a bryd hynny y cyfarfu eto â hen ffrind. Roedd y ffrind wedi newid ei bywyd yn llwyr a gwella ei hunan, meddai. Yn naturiol gofynnais iddi beth oedd cyfrinach ei llwyddiant. Gwenodd, a dweud y Brifysgol Agored. Wedi i hysbrydoli gan ei ffrind, ymrestrodd Priscilla ar BSc drwy r Brifysgol Agored, gan gyfuno astudio gyda gweitho yn ei hysbyty lleol. Roedd yn her ymdopi gyda r ddau, yn arbennig pan ganfu fod ganddi ddyslecsia, a chymerodd 10 mlynedd iddi. Byddaf yn ddiolchgar am byth i r Brifysgol Agored am y gwahaniaeth a wnaeth i fy mywyd, meddai Priscilla, sy n awr yn gweithio yn cynllunio cymorth i bobl sy n HIV positif.

24 22 Ymchwil Y Brifysgol Agored oedd y gyntaf i: l Datblygu system rhybuddio cynnar ar gyfer canfod epidemig l Sefydlu canolfan ymchwil ar effeithiau gwyliadwriaeth ar gymdeithas l Datblygu dyfais i ragweld hyd ffrwydradau llosgfynyddoedd

25 23 Nid yw helpu cŵn i ffroeni arwyddion nodweddiadol canser ymysg pobl yn swnio fel rôl arferol darlithydd mewn cyfrifiadureg a chyfathrebu. Ond i Dr Clara Mancini, pennaeth labordy Rhyngweithiad Anifail-Cyfrifiadur y Brifysgol Agored, mae r frwydr yn erbyn canser a chlefydau eraill yn ganolog i w gwaith diweddar yn astudio r berthynas rhwng anifeiliaid a thechnoleg. Mae gan gŵn synnwyr arogl sydd filoedd o weithiau n fwy sensitif nag un pobl felly gellir eu hyfforddi i adnabod arogl clefyd dynol, yn arbennig yr anweddolion o gelloedd canser mewn samplau biolegol, hyd yn oed ar grynoadau isel iawn. Mae ein partner ymchwil, yr elusen Medical Detection Dogs, yn hyfforddi eu cŵn canfod canser ar samplau o iwrin, chwys neu anadl a u haddysgu i roi signal pan maent yn adnabod yr anweddolion hyn, arwyddion cynnar canser. Mae hyn yn bwysig oherwydd, ar gyfer nifer o ganserau, mae r dulliau presennol o sgrinio cynnar yn dal i fod yn annibynadwy neu heb fod yn ddigon cywir, meddai. Ond y signal hwnnw yw r broblem. Er mwyn cyfathrebu n glir gyda u hyfforddydd, mae angen i r cŵn gael eu haddysgu i ddangos ymddygiad stereoteipaidd sy n rhwydd ei adnabod, er enghraifft eistedd i lawr o flaen samplau y credant sy n gadarnhaol. Fodd bynnag dim ond gadael i gŵn ddweud oes (mae rhywbeth yma) neu na (nid oes dim yma) y mae hyn, ac nid yw n gallu dangos gwahaniaethau posibl yng nghynnwys y sampl. Yn ychwanegol, mae ymddygiad y cŵn yn aml yn wahanol i r patrwm disgwyliedig, sydd weithiau n golygu bod yr hyfforddwyr yn ansicr beth yn union mae r ci yn ceisio ei ddweud wrthynt. Ein gwaith ni yw gweithio gyda r hyfforddwyr, y cŵn a r dechnoleg i helpu rhoi iaith i gŵn sy n fwy naturiol iddynt ac yn eu galluogi i fynegi mwy o wahaniaethau. Mae tîm Mancini eisoes wedi canfod fod ymddygiad ffroeni r cŵn yn newid yn dibynnu ar beth sydd yn y sampl, felly gan defnyddio technoleg synhwyrydd i gofnodi rhyngweithiad y cŵn gyda r samplau gall ymchwilwyr ddechrau mapio gwahanol ymddygiad ffroeni i wahanol feintiau (ac efallai fathau) o anweddolion yn y samplau. Felly, gall hyfforddwyr addysgu r cŵn i ddefnyddio eu hymddygiad ffroeni i eu hunain i signalu r hyn y maent yn ei ganfod yn y samplau, gan eu galluogi i gyfathrebu mewn ffordd sy n fwy naturiol iddynt, sydd â mwy o wahaniaethau ac yn fwy dibynadwy i hyfforddwyr. Mae gan dîm Mancini beth ffordd i fynd o hyd ond mae r canlyniadau n addawol hyd yma. Gallai effaith ein cydweithio ymchwil gyda Medical Detection Dogs fod yn bellgyrhaeddol. Mae gwyddonwyr ym mhob rhan o r byd yn ceisio datblygu r hyn a elwir yn drwynau artiffisial, gan ddefnyddio technoleg yn hytrach na chŵn i ganfod beth sydd yn y samplau yma. Os gallwn gynyddu r lefelau y gall cŵn fynegi eu hunain a chywirdeb eu hymddygiad signalau, byddwn hefyd yn helpu r gwyddonwyr sy n datblygu r dyfeisiau hyn. Yn fyr, rydym yn rhoi mwy o arwydd iddynt am yr hyn y dylent fod yn edrych amdano yn nhermau llofnodion cemegol wrth ganfod canser.

26 24 EFFAITH AR YMCHWIL Tu hwnt i r ddaear Efallai y disgrifiwyd y gofod mewn modd cofiadwy unwaith fel y ffin olaf - ond dim ond dechrau pethau yw hynny i r Brifysgol Agored, a ystyrir yn eang fel arweinydd wrth ymchwilio r cosmos. Mae r wybren uwch ein pennau yn llawn offerynnau a gynlluniwyd ac a wnaed gan wyddonwyr gofod y Brifysgol Agored, sy n casglu a dadansoddi data ar draws y system solar a defnyddio r wybodaeth honno n ddyddiol ar gyfer dibenion ymarferol. O ymchwilio wyneb Mawrth i fesur gronynnau llwch ar Sadwrn, bu Adran Gwyddorau Ffisegol y Brifysgol Agored am flynyddoedd lawer yn arwain mewn ymgyrchoedd gofod rhyngwladol. Ond yn ogystal â gwthio ffiniau gwybodaeth am y gofod, mae ei waith arloesol yn cael effaith enfawr ar arloesedd gwyddonol yn nes adref. Yr hyn sy n gyrru ein gwaith yw ymchwiliad gofod - rydym eisiau gwybod beth sydd allan yna, meddai Ian Wright, Athro Gwyddoniaeth Blanedol. Ond drwy wneud hynny gallwn ddatblygu technolegau sydd â llu o wahanol ddeunyddiau n ôl yma ar y Ddaear - a u profi ar raddfa na fyddai byth yn cael y lefel cyllid yma fel arfer. Y Brifysgol Agored yn arwain Bu offerynnau r Brifysgol Agored ar lawer o ymgyrchoedd pwysig yr Asiantaeth Ofod Ewropeaidd (ESA) - ac roeddent yn amlwg eto ym mis Tachwedd eleni, gyda phenllanw Rosetta, ymgyrch 10 mlynedd ESA ac un o r rhaglenni gofod mwyaf uchelgeisiol erioed. Enwyd yr ymgyrch ar ôl y garreg a wnaeth ddatgloi cyfrinach hieroglyffau Eifftaidd, oherwydd y gobaith y bydd yn sicrhau llwyddiant tebyg wrth ddeall y comedau a r system solar gynnar. Cyrhaeddodd llong ofod di-griw Rosetta, a ddechreuodd ar ei thaith ym Mawrth 2004, gylchdro Comet 67P/Churymov- Gerasimenko yn ddiweddar ar ôl taith o 6bn cilometr a bydd yn treulio tua 12 mis gyda r gomed, gan gyfleu data ac arsylwadau na welwyd eu tebyg a allai gael effaith sylfaenol ar ein dealltwriaeth o gwestiynau mawr fel o ble daeth bywyd ar y Ddaear? Mae offerynnau a luniwyd yn y Brifysgol Agored hefyd yn mesur gronynnau llwch o amgylch Sadwrn ar long ofod Cassini- Huygens ESA/NASA ac mae rhaglen Gaia ESA yn defnyddio synwyryddion a ddatblygwyd gan Ganolfan Delweddu Electronig y Brifysgol Agored i fapio biliwn o sêr. Mae r Brifysgol Agored hefyd yn darparu offerynnau ar gyfer JUICE, rhaglen ESA i ymchwilio lleuadau Iau, ac mae offer a ddatblygwyd gan yr Adran Gwyddorau Ffisegol yn asesu effeithiau ymbelydriad ar Chandrayaan-2, ymgyrch leuadol India.

27 25 Wedyn mae lansiad llwyddiannus U-Kube 1, CubeSat genedlaethol gyntaf y Deyrnas Unedig, lloeren finiatur ar gyfer ymchwil gofod. Roedd camera gofod a ddatblygwyd yn y Brifysgol Agored ar y nano-loeren pan adawodd Kasakhstan ym mis Gorffennaf. Gall y ddyfais ysgafn, aml-synhwyrydd yma ymchwilio sut mae ymbelydriad gofod yn effeithio ar synwyryddion. Mae dyfais y Brifysgol Agored yn faint â dau gerdyn credyd, yn pwyso dim ond 200 gram (tua r un faint â bar o sebon) a gellir ei fasgynhyrchu n rhwydd - a allai yn y pen draw arwain at rwydwaith o gamerâu uwchben y Ddaear yn rhoi delweddau 24/7 o n planed am y tro cyntaf. Dyma r llwyfan byd, meddai Wright. Mae llawer o r prosiectau hyn, fel Rosetta, y tro cyntaf mae r hil ddynol wedi ceisio gwneud unrhyw beth fel hyn ac mae r Brifysgol Agored yn ganolog iddo. Posibiliadau di-ben-draw Fodd bynnag, nid dim ond ffiniau yn y gofod y mae r Brifysgol Agored yn eu gwthio. Mae gan y technolegau blaengar a grëwn ar gyfer ymchwilio planedol oblygiadau sylweddol ar gyfer bywyd ar y Ddaear. Yn Rhaglen Technolegau Synhwyro Gofod y Brifysgol Agored mae ein harloeswyr yn rhannu a rhoi eu gwybodaeth ar waith gyda gwyddonwyr eraill mewn amrywiaeth o feysydd, megis gwella delweddau pelydr-x a spectrometreg mewn ysbytai, darparu gwell offer daeareg i gasglu data mewn llosgfynyddoedd, moroedd a mynyddoedd iâ, a datblygu offerynnau bach i fonitro cludiant, yr amgylchedd neu newid byd-eang yn yr hinsawdd. Rydym yn creu synwyryddion ac offerynnau bach, cryno, cludadwy, dibynadwy a chadarn a all gasglu a dadansoddi data yn yr amgylchedd mwyaf anodd, meddai Wright. Er enghraifft, gellir rhoi ein datblygiadau ar Rosetta yn sut i fesur nwyon ar waith mewn ysbytai, neu i fonitro llygredd yn yr aer o n hamgylch neu hyd yn oed yn ein cartrefi. Mae r Brifysgol Agored yn cydweithio gyda chwmni e2v o Chelmsford i ddatblygu synwyryddion delweddu silicon ar gyfer ymchwiliad gofod y gellir ei roi ar waith bob dydd, meddai Dr Ross Burgon, Cymrawd Cyfnewid Gwybodaeth yr Adran Gwyddoniaeth Ffisegol. Pan fyddwch yn datblygu systemau ar gyfer y gofod rydych angen rhywbeth sy n gweithio mewn amgylchedd mor wrthwynebus. Os yw n gweithio yno, mae n debyg y bydd yn gweithio unrhyw le. Fodd bynnag, nid yw r gwrthwyneb yn wir bob amser, meddai. Dangosodd ein gwaith ar synwyryddion delwedd CMOS (lled-ddargludydd metal-ocsid ategol), sydd ar gael fel arfer mewn dyfeisiau megis camerâu digidol, ffonau symudol a pheiriannau barcod, y gellir eu defnyddio ar gyfer delweddu gofod perfformiad uchel, gan agor maes cyfan newydd o bosibiliadau ymchwil gofod. Daeth asesu r effaith ehangach yn rhan o n gwaith, meddai Wright. Mae pobl eraill yn gweithio allan sut y gallant ddefnyddio eu dulliau ymchwil a u hofferynnau mewn cyddestun ehangach - ond ni yw r rhai sy n cicio r drws i lawr. Mae r posibiliadau yn ddiddiwedd. Rydym yn edrych yn barhaus am ddefnydd hollbwysig a all ddefnyddio ein data a n technoleg. Ymchwilio r gofod yw ein hangerdd, ond mae hefyd yn gyffrous i wybod, ac i n myfyrwyr deimlo mor falch, fod gan y Brifysgol bresenoldeb mor sylweddol a gydnabyddir yn rhyngwladol.

28 26 EFFAITH AR YMCHWIL Hela r mater tywyll Mae r Brifysgol Agored yn un o ddwy brifysgol yn y Deyrnas Unedig sy n adeiladu camera golau-gweladwy ar gyfer taith yr Asiantaeth Gofod Ewropeaidd i chwilio am egni tywyll a mater tywyll. Bydd y fenter, o r enw Euclid, yn un o r telesgopau mwyaf yn y gofod, gan wneud mesuriadau manwl o afluniadau yn y galaethau wrth chwilio am egni tywyll a mater tywyll. Mater tywyll yw r enw ar sylwedd dirgel sy n esbonio pam fod sêr yn eu galaethau, a galaethau cyfan eu hunain, yn symud o amgylch yn llawer cynt na r disgwyl. Yr esboniad yw grymoedd disgyrchol o fater tywyll anweledig. Y deunydd anweledig hwn yw cynnwys y rhan fwyaf o r mater yn y Bydysawd. Mae mater tywyll hefyd yn ystumio r gofod a r amser o i amgylch, fel bod galaethau sy n cael eu gweld trwy dalp o fater du yn edrych fel petaen nhw wedi camu. Yr enw ar hyn yw lens ddisgyrchol. Mae egni tywyll yn rhywbeth rhyfeddach fyth, sy n lluchio r bydysawd ar wahân am resymau anhysbys. Bydd Euclid yn mapio r mater tywyll ac egni tywyll ledled hanner y bydysawd, gan ddefnyddio lensys disgyrchol. Roedd Dr Stephen Serjeant, Pennaeth Seryddiaeth yn y Brifysgol Agored, yn rhan o dîm rhyngwladol a fu n arloesi dull rhyfeddol o gyflym ac effeithlon o ganfod y lensys disgyrchol hyn, y ffordd orau o ddatgelu cyfrinachau mater tywyll. Dywed Dr Serjeant: Gan ddefnyddio n technegau newydd rydym wedi dyblu, yn fras, nifer y lensys disgyrchol cryf sy n hysbys. Ac rwyf wedi canfod y gallwn ni, trwy ddefnyddio r telesgop gofod Euclid o tua 2020 ymlaen, ac yn ddiweddarach defnyddio r casgliad cilometr sgwâr o delesgopau radio, ddarganfod niferoedd aruthrol uwch o lensys disgyrchol cryf. Bydd delweddau Euclid yn llawer cliriach nag sy n bosibl o arsyllfeydd ar y tir o dan awyrgylch gythryblus y Ddaear. Bydd ansawdd delwedd Euclid hyd yn oed bron gystal ag un telesgop gofod Hubble, ac eto bydd Euclid yn mapio hanner y ffurfafen gyfan. Bydd ei ddelweddu dwfn cosmolegol hefyd yn gam mawr ymlaen o arolygon telesgop gofod Hubble. Drwyddo draw bydd gwerth etifeddol a r posibiliadau ar gyfer darganfyddiadau newydd yng nghasgliad data coeth ac enfawr Euclid yn aruthrol. Mae cael llawer o lensys disgyrchol yn golygu y gallwn dracio esblygiad mater tywyll trwy r Bydysawd, a mater tywyll yw r rhan fwyaf o r deunydd yn y Bydysawd, felly mae n newid yn sylweddol y ffordd y mae galaethau fel ein Llwybr Llaethog ni yn esblygu.

29 27 SBOTOLAU ACADEMAIDD: WALTER OECHEL Eleni cafodd Walter Oechel, Athro mewn Cyfnewid Atmosffer Biosffer o r Gyfadran Wyddoniaeth, ei gydnabod gan Thomson Reuters fel un o u Meddyliau Gwyddonol Mwyaf Dylanwadol yn 2014, a derbyniodd Wobr y Gymdeithas Feteoroleg Americanaidd am Gyflawniad Neilltuol mewn Biometeoroleg. Mae n dweud... O Arctig Alaska i barthau hinsawdd ardal Môr y Canoldir yng Nghaliffornia, ac o lagwnau mangrof ac ecosystemau diffeithwch Mecsico i fawndiroedd trofannol Borneo - mae wedi bod yn flwyddyn gyfareddol. Nid yw newid hinsawdd yn parchu ffiniau cenedlaethol, sy n golygu fod fy ymchwil i effeithiau cyfnewidioldeb hinsawdd a newid hinsawdd ar ecosystemau yn mynd â fi i rai lleoliadau anghysbell. Hyd yma, yn yr ymchwil eang hwn, ni ddaethom ar draws unrhyw ecosystem nad effeithiwyd arni gan weithgarwch dynol. Dengys fy ymchwil y cysylltiad tyn rhwng hinsawdd a chyfnewidioldeb hinsawdd ar ymddygiad a pherfformiad ecosystemau, yn ogystal ag ochr arall y geiniog: effaith gweithgarwch ecosystemau ar hinsawdd a r atmosffer. Mae astudio r Arctig yn arbennig o bwysig oherwydd ei fod yn gartref i storfeydd anferth o garbon (mwy na dwywaith y swm sydd eisoes yn bresennol yn yr atmosffer). Mae r carbon hwn i w gael yn y tir rhewedig (rhew parhaol) a haen sy n dadmer yn dymhorol (haen actif) ac wedi cronni dros filoedd o flynyddoedd oherwydd natur oer, dyrflawn gwlypdiroedd yr Arctig. Gallai rhyddhau carbon o r meintiau hyn arwain at allyriadau enfawr o garbon deuocsid (CO2) a methan i r atmosffer; mae hyn yn newyddion drwg o ran ei effaith ar gynhesu byd-eang. Carbon deuocsid yw r prif nwy tŷ gwydr sy n achosi cynnydd mewn cynhesu byd-eang, a thra bod einioes methan yn yr atmosffer yn fyrrach nag un carbon deuocsid, mae n 27 gwaith mwy nerthol o ran cynyddu tymheredd dros gyfnod o 100 mlynedd. Roedd gan y Panel Rhynglywodraethol ar Newid Hinsawdd (IPCC) ddigon o ddiddordeb yn ein canlyniadau i ddefnyddio r data yn ei adroddiadau. Y gwerth gwirioneddol, fe obeithiwn, yw y bydd ein harsylliadau a n harbrofion yn allweddol wrth helpu i ragweld graddfa cynnydd mewn nwyon tŷ gwydr yn nhermau cynhesu byd-eang yn y dyfodol. Mewn parhad o n gwaith, mae astudiaethau yn rhanbarthau hanner-cras Califfornia wedi dangos fod modd defnyddio ecosystemau chaparral i arafu cynnydd CO2 yn yr atmosffer. Fodd bynnag, maent hefyd yn dangos y gallai cyfuniad o gynhesu byd-eang a chynnydd mewn CO2 yn yr atmosffer leihau faint o ddŵr sy n llifo i nentydd a chronfeydd dŵr tra ar yr un pryd yn cynyddu r risg o dân mewn rhanbarthau hanner-cras o r un natur â Chaliffornia yn y byd, gan gynnwys basn Môr y Canoldir a de orllewin yr Unol Daleithiau a gogledd orllewin Mecsico: rhagolwg sy n codi braw. Mae n canlyniadau o fawndiroedd trofannol yn Borneo yn dangos fod ardaloedd ble mae defnydd tir yn newid, gan gynnwys ardaloedd ble trowyd fforestydd trofannol yn blanhigfeydd palmwydd olew, yn arwain at golli symiau mawr o garbon i systemau afonydd cyfagos. Nid yn unig mae troi mawndiroedd trofannol yn blanhigfeydd palmwydd olew yn achosi cynnydd cyffredinol yn nadelfeniad mawn yn y pridd gan gynhyrchu CO2; mae ganddo hefyd y potensial i anfon mater organig i ffrydiau ac afonydd gan arwain at gynhyrchu CO2 i r atmosffer. O u cymryd gyda i gilydd, yr ymateb llethol i gynhesu byd-eang a r cynnydd yn CO2 atmosfferig yr ecosystemau naturiol a astudiwyd gennym yw adborth positif ar gynhesu byd-eang. Hynny yw, wrth iddi gynhesu mwy, mwyaf hefyd y mae r ecosystemau a astudiwyd yn cynyddu graddfa r cynhesu. Mae r adborth positif yn ei gwneud hi n arbennig o bwysig ein bod yn astudio a deall ymateb ecosystemau naturiol i r newidiadau byd-eang sydd eisoes yn digwydd. Beth nesaf? Yn y dyfodol agos byddaf yn cynyddu cwmpas daearyddol ein hymchwil yn yr Arctig ac yn rhyngweithio mwy gyda mesuriadau a modelau atmosfferig, gan wella amcangyfrifon o effaith y pan-arctig ar yr hinsawdd fyd-eang. Rwyf hefyd yn gweithio i symbylu arbrofion newydd ar effaith newid hinsawdd ar ecosystemau basn Môr y Canoldir, yn enwedig coedlannau derw de Ewrop. Gobeithiaf hefyd gynyddu r ymchwil i effeithiau defnydd tir ar allyriadau nwyon tŷ gwydr mewn mawndiroedd trofannol, yn enwedig yn Indonesia.

30 28 EFFAITH AR YMCHWIL Cariad sy n parhau Beth yw cyfrinach aros gyda ch partner? Rwy n credu ei fod yn bwysig iawn, yn enwedig wrth i chi fynd yn hŷn, bod gennych chi synnwyr digrifwch, meddai Anne, a fu n briod ag Owen am 50 mlynedd. Mae n rhaid i chi ymddiried yn y naill a r llall ac mae n rhaid i chi gyfathrebu. Ie cariad, meddai Owen heb wên ar ei wyneb, ac mae r ddau n chwerthin. Dyna r gyfrinach medden nhw i mi, medd yntau, sef fy mod i n dweud ie cariad i bopeth! Mae Anne ac Owen yn cymryd rhan yn y podlediadau a recordiwyd ar gyfer prosiect arloesol y Brifysgol Agored, Cariad sy n Parhau? Perthynas Cyplau yn yr 21ain Ganrif, a ariannwyd gan y Cyngor Ymchwil Economaidd a Chymdeithasol. Aeth yr astudiaeth ddwy-flynedd eang ati i ddarganfod sut y mae rhai cyplau n llwyddo i weithio u ffordd trwy gyfnodau anodd, ac er gwaethaf anawsterau a edrychai n anorchfygol, yn cyrraedd eu priodas aur a thu hwnt. Pam fod hyn o bwys? Oherwydd y gallai datrys y dirgelwch hwn gael effaith enfawr, nid yn unig ar fyd cwnsela perthnasoedd, ond ar les miliynau o gyplau ledled y byd. Mae yna lawer o ymchwil ynghylch y ffactorau sy n gwneud i bobl wahanu, medd Dr Jacqui Gabb, Cyd Ddeon (Ymchwil) yn yr Adran Gwyddorau Cymdeithasol ac awdur arweiniol yr astudiaeth. Er enghraifft, mae r plentyn cyntaf yn adeg anodd ym mywyd cyplau, ac fe wyddom fod cyplau yn debycach o fynd i helynt ar y pwynt hwnnw, ond doedd yna ddim gwaith sylweddol oedd yn canolbwyntio ar sut y mae cyplau n llwyddo i aros gyda i gilydd. Negyddol i gadarnhaol Yn ogystal â r 50 o gyfweliadau mewn dyfnder gyda chyplau ar draws sbectrwm dosbarth, hil a rhywioldeb, bu r astudiaeth hefyd yn dadansoddi arolwg ar-lein o 5445 o gyplau o bedwar ban byd. Gofynnwyd iddynt beth oedden nhw n ei wneud bob diwrnod i gadw r berthynas i fynd - pethau bach cyffredin o ddydd i ddydd yn hytrach na rhyw sioe fawr. Dros gwrs yr astudiaeth daeth yn amlwg, o r data ansoddol a meintiol fel ei gilydd, nad yw cyplau sy n aros gyda i gilydd yn wyrthiol o lwcus nac yn rhydd rhag holl ofidiau r byd. Maen nhw n dal i fynd drwy r un treialon - profedigaethau, symud tŷ, diweithdra - â r rhai sy n gwahanu. Ond rywfodd maen nhw n llwyddo i droi r pethau negyddol yn rhai cadarnhaol. Eto does yna ddim fformiwla hud, meddai Gabb. Yn hytrach, yr hyn sy n dod yn fwyaf clir o r ymchwil yw bod pob cwpl yn datblygu strategaethau sy n gweithio iddyn nhw. Mae r ffyrdd hynny mor amrywiol a llawn cymeriad â r bobl eu hunain - boed hynny n rannu jôc, cwpanaid o de, siarad, tawelwch cwmniol, neu gwtsio, y gwelwyd ei fod lawn cyn bwysiced ag agosrwydd rhywiol. Llam ymlaen Fodd bynnag, fe ddatgelodd yr ymchwil rai ffactorau a ymddangosai n gyffredin i berthnasoedd llwyddiannus, fel cyfathrebu. Ond mae pobl yn dal i wneud hynny mewn ffyrdd gwahanol, medd Gabb. Felly, gall cyfathrebu i un cwpl olygu strategaeth o beidio siarad, tra i eraill y byddai n golygu siarad am bopeth. A bydd hynny n bwydo i r synnwyr rydyn ni n gwir adnabod ein gilydd, felly does dim rhaid i ni siarad am hynny, neu, i gwpl arall, rydyn ni n gwir adnabod ein gilydd, felly rydyn ni eisiau siarad am fanion y dydd, waeth pa mor ddibwys a fyddai hynny i r cwpl cyntaf. Mae r astudiaeth yn llam ymlaen yn y ddealltwriaeth o ddeinameg cyplau. Ond mae hefyd yn helpu llunwyr polisi ac arbenigwyr cwnsela i drosi r strategaethau bywyd-go-iawn hyn sy n cael eu defnyddio gan gyplau y mae eu perthynas yn parhau ar gyfer cyplau sy n ei chael hi n anodd cynnal eu perthynas. Mae Gabb a i thîm erbyn hyn yn cydweithio n agos gyda sefydliadau cymorth perthynas gan gynnwys Relate, Canolfan Tavistock, OnePlusOne a r Gymdeithas Cynllunio Teulu. Mae r ymchwil Enduring Love? yn helpu r sefydliadau hyn i fireinio eu dealltwriaeth o beth yw cyplau a beth maen nhw n ei wneud, fel y bydd modd rhoi gwell cefnogaeth iddyn nhw trwy gwnsela ac ymyriad perthynas. Ac mae hynny n waith hanfodol, nid yn unig er lles unigolion, ond hefyd i gymdeithas gyfan. Mae r Ganolfan Cyfiawnder Cymdeithasol yn amcangyfrif fod chwalu teuluoedd yn costio 44bn y flwyddyn. Mae un datblygiad arloesol yn arbennig yn profi n eithriadol o ddefnyddiol: y map emosiynol. Mae hwn yn gofyn i gyplau ystyried a lleoli beth maen nhw n ei wneud ac ymhle yn nhermau eu perthynas fel cwpl gan ddefnyddio sticeri emoticon i ddynodi gwahanol fathau o emosiwn, medd Gabb. Rydyn ni wedi bod yn cynnal cynllun peilot ar hyn gyda gwahanol wasanaethau cwnsela a chymorth teulu ar gyfer ei ddefnyddio fel dull ymyriad perthynas. Mae n cael ei ddefnyddio mewn modd cadarnhaol iawn ac yn cael canlyniadau gwych. Mae n ffordd ardderchog o hwyluso myfyrio am brofiadau a rhyngweithio o ddydd i ddydd, yng nghyddestun cwnsela. Yn ôl Gabb fe welwyd hefyd fod gan y cyhoedd ddiddordeb enfawr yn yr astudiaeth, wrth i bobl ddechrau meddwl a siarad o ddifrif am eu perthynas. Yn dilyn eu llyfr academaidd am yr astudiaeth, mae tîm y prosiect yn paratoi llyfr cynghori ar gyfer cyplau, gan sicrhau y bydd yr ymchwil yn cyrraedd cymaint ag sy n bosib o bobl. Wedi r cyfan, mae cyrraedd perthynas iach yn rhywbeth sy n effeithio ar bawb ohonom. Mae pawb eisiau gwybod yr ateb, medd Gabb. Ond mae pobl yn gwybod hefyd nad yw hi mor hawdd â hynny, nad ydyn ni n cynnig ateb syml. Mae perthynas yn rhywbeth y mae n rhaid i chi weithio arno a siawns fod hynny n rhywbeth yr ydyn ni wedi helpu i gael pobl i feddwl yn ei gylch.

31 29 Mae cariad ym mhobman Fe gafodd astudiaeth Enduring Love? benawdau ym mhedwar ban byd, er nad oedd pob un o r rhain yn gwbl gywir - fel yr honiad yn y South China Evening Post fod yn well gan bobl Prydain gwpanaid o de na rhyw. Ond cafodd yr astudiaeth sylw gan bob un o r papurau cenedlaethol ym Mhrydain, gan gynnwys y Guardian, Daily Telegraph, Daily Mail a r Times, a chan gylchgronau gan gynnwys Psychologies. Cafodd Gabb ei chyfweld ar newyddion y BBC a gwefannau newyddion gyda darlleniad rhyngwladol fel The Huffington Post a CNN.

32 30 EFFAITH AR YMCHWIL

33 31 Technoleg Addysgol Nid yw n rhwydd digalonni Brian Stamp. Roedd nam ar ei olwg a sgil-effeithiau diabetes wedi rhoi terfyn ar ymgeision blaenorol i astudio, ond gwrthododd adael i w uchelgeisiau academaidd farw. A dyna pam, yn 2004, y trodd at y Brifysgol Agored i sicrhau y byddai ganddo fynediad i r holl ddysgu roedd ei angen, diolch i dechnoleg a gynlluniwyd yn arbennig a ddatblygir gan Sefydliad Technoleg Addysgol (IET) y Brifysgol Agored. Mae ap OU Anywhere y Brifysgol yn arf allweddol, sy n galluogi myfyrwyr i gael mynediad i ddeunyddiau cwrs y Brifysgol Agored ar gyfrifiaduron llechen, smart-ffonau a dyfeisiau symudol eraill. Mae gallu cael y llyfrau ar-lein drwy OU Anywhere yn hollol wych, meddai Brian. Rwy n defnyddio llawer ar ddarllenwyr sgrin, felly mae cael popeth ar gael ar-lein yn golygu y gall darllenwyr sgrin eu derbyn a u darllen i fi, sy n wych. Canfu hefyd fod cymuned myfyrwyr ar-lein y Brifysgol Agored yn ffynhonnell werthfawr o gefnogaeth. Mae r grwpiau modiwl ar Facebook yn symbyliad mawr, meddai. Os ydych mewn twll neu n cael problemau mae llawer o bobl ar yr un cwrs: 100 i 120 o fyfyrwyr yn gwneud yr un modiwl. Maen nhw n gefnogol iawn ac yn eich helpu i ganfod y ffordd gywir i feddwl am bethau. Mae r tiwtoriaid yn gwneud yr un fath, wrth gwrs, ond dim ond ar rai adegau y gallan nhw wneud hynny. Gyda r fforymau mae pobl yna 24 awr y dydd. Wrth ochr myfyrwyr eraill ar ei gwrs Cyfrifiadureg gyda busnes, mae Brian yn awr wedi helpu i greu Clwb Cyfrifiadur y Brifysgol Agored, ffynhonnell ychwanegol o gymorth i fyfyrwyr yn delio gyda phroblemau technoleg gwybodaeth. Gwella r profiad dysgu Mae profiad Brian yn un enghraifft yn unig o r ffordd y mae r Brifysgol Agored, drwy ei pharodrwydd i fuddsoddi i ddatblygu technoleg newydd i gefnogi dysgu, yn gwneud gwahaniaeth uniongyrchol ac ar unwaith i brofiadau dysgu myfyrwyr. Mae ap OU Anywhere yn atgynhyrchu deunyddiau dysgu mewn nifer fawr o fformatau, sy n cynnwys ffeiliau PDF ac epub ar gyfer e-lyfrau. Mae hyn yn golygu y gall myfyrwyr lawrlwytho deunyddiau addysgu ar ddyfeisiau Apple neu Android pan fod ganddynt gysylltiad rhyngrwyd da, yna u defnyddio pryd bynnag a lle bynnag y dymunant. Mae r ap hefyd yn rhoi mynediad i fwy na 1000 o lyfrau, mwy na 500 awr o ddeunydd sain a 600 awr o fideo. Cafodd ei lawrlwytho fwy na 72,000 o weithiau erbyn diwedd Awst Mae r prif ddull cyflenwi yn dal drwy eitemau ffisegol neu r gwefannau modiwl - dyfais ategol yw hyn, meddai Tammy Alexander, rheolwr prosiect OU Anywhere. Ond mae wedi safoni r ffordd y mae timau modiwl y Brifysgol Agored yn cynhyrchu cynnwys, felly mae n gwella effeithiolrwydd y sefydliad. Caiff llawer o waith y Brifysgol Agored yn y maes ei arwain gan y Sefydliad, sy n ymchwilio ac yn datblygu technolegau newydd ar gyfer dysgu agored a dysgu o bell. Mae n aml yn gweithio mewn partneriaeth gyda phrosiectau tebyg mewn prifysgolion eraill a sefydliadau addysgol o amgylch y byd ac yn eu ysbrydoli. Bu r hyn a wnawn bob amser o werth i ddarparwyr eraill, meddai Patrick McAndrew, Athro Addysg Agored a Chyfarwyddwr y Sefydliad Technoleg Addysgol., Ond myfyrwyr a staff sydd bron bob amser yn teimlo manteision y gwaith yma. Arwain y byd Mae r Brifysgol Agored hefyd yn arwain y byd yn ei defnydd o dechnolegau dadansoddi sy n monitro r ffordd mae myfyrwyr yn dysgu, dehongli data am y profiad dysgu a rhagweld ymddygiad ei myfyrwyr yn y dyfodol. Gallwn ddefnyddio r wybodaeth honno i roi gwybodaeth ac adborth personoledig, meddai Dr Bart Rienties, Darllenydd mewn Dadansoddeg Dysgu y Sefydliad. Mae pob prifysgol yn casglu gwybodaeth am eu myfyrwyr, ond ychydig iawn sy n cysylltu r gwahanol setiau data hynny. Yn dilyn ein harweiniad, mae prifysgolion eraill yn ystyried sut y gallai dadansoddeg eu helpu. Yn yr un modd, mae Juxtalearn - prosiect Ewrop-gyfan a arweinir gan y Sefydliad sy n annog myfyrwyr i ddefnyddio gweithgareddau creadigol, yn neilltuol wneud fideos, i hybu eu dysgu gwyddoniaeth a thechnoleg - yn datblygu fframwaith pedagogaidd a thechnolegol ar gyfer defnyddio technegau perfformiad i gynorthwyo dysgu. Mae Juxtalearn yn helpu myfyrwyr i oresgyn rhwystrau i ddysgu a gyflwynir gan gysyniadau cymhleth, yn neilltuol o fewn pynciau STEM (gwyddoniaeth, technoleg, peirianneg a mathemateg). Mae defnyddio elfen perfformiad, megis ffilm neu animeiddiad a grëwyd yn defnyddio offer Juxtalearn, yn helpu myfyrwyr i w helpu ei gilydd i ddeall y cysyniadau hyn. Gallant wedyn ddechrau datblygu gwybodaeth llawer dyfnach o r pwnc. Dylai myfyrwyr fod wedi gwir ddeall yr hyn y maent wedi i ddysgu os ydynt yn mynd i ailadrodd y straeon wrth ei gilydd, esboniodd Dr Anne Adams, Uwch Ddarlithydd yn y Sefydliad. Mae r offer yn helpu: defnyddio ipads i greu fideos, er enghraifft. Dechreuodd y prosiect ddiwedd 2012 a chafodd yr offer Juxtalearn cyntaf eu defnyddio o ddechrau Cynhaliodd y Sefydliad gynllun peilot mewn ychydig o ysgolion yn y Deyrnas Unedig a Sweden, ac mae llwyddiant y prosiect wedi annog ysgolion a sefydliadau addysg mewn gwledydd eraill i ymuno â nhw. Mae r Brifysgol Agored hefyd wedi cefnogi datblygu set gynhwysfawr o wasanaethau ar-lein a gynigir gan Gymdeithas Myfyrwyr y Brifysgol Agored, yn cynnwys rhith Ffair y Gleision a gynlluniwyd i roi mynediad cyflym i fyfyrwyr newydd i r holl wybodaeth y gallent fod ei angen ar ddechrau eu cyrsiau, sy n cynnwys sesiynau cwestiwn ac ateb ar-lein gyda myfyrwyr cyfredol a thiwtoriaid, yn ogystal â gwasanaeth radio ar-lein. Mae r Brifysgol Agored yn parhau i fod ag ymrwymiad i agor astudiaeth ar gyfer pawb ac i ddatblygu a defnyddio technoleg newydd i wneud astudio yn fwy hylaw, effeithlon a difyr i fyfyrwyr, gan hefyd helpu staff, teuluoedd myfyrwyr a darparwyr addysg eraill a dysgwyr ym mhedwar ban byd. Chwith: Digwyddiad y gleision Cymdeithas Myfyrwyr y Brifysgol Agored

34 32 EFFAITH AR YMCHWIL

35 33 PARTNERIAETHAU TROSGLWYDDO GWYBODAETH Beth sy n cysylltu lensys cyffwrdd, teisennau cwpan a cheir sgleiniog? Yr ateb yw siliconau, deunyddiau amlbwrpas y mae diwydiannau ym mhob cwr o r byd yn eu defnyddio mewn ffyrdd mwy a mwy amrywiol. Mae siliconau i w cael mewn llu o gynnyrch cyffredin, o nwyddau coginio (meddyliwch am y mowldiau meddal llipa ar gyfer teisennau cwpan) i siampŵ; mae yna bosibiliadau diddiwedd am hyd yn oed fwy o r defnyddiau. Ac eto dim ond dyrnaid o gemegwyr trwy r byd sy n astudio r cemeg sy n datgloi nodweddion dewinol siliconau. Dyna pam fod mwy a mwy o gwmnïau n curo ar ddrws y Brifysgol Agored i elwa ar arbenigedd un o r prif grwpiau ymchwil cemeg silicon yn y byd. Ac mae n brofiad sy n cael ei groesawu gan yr Athrawon Peter Taylor ac Alan Bassindale, a fu n graidd i r grŵp ymchwil am fwy na 30 o flynyddoedd. Yn yr ychydig flynyddoedd diwethaf rydym wedi blodeuo go iawn, medd Taylor. Rydym yn cael effaith ar nifer fawr o wahanol ddiwydiannau sy n llawer mwy perthnasol i fywydau beunyddiol pobl, nag oedden ni pan oedden ni n dilyn y llwybr academaidd arferol o gyhoeddi mewn cyfnodolion. Er mai cwmnïau Prydeinig yw r rhain maen nhw n gwneud busnes ar draws y byd, felly mae n gwaith yn cael effaith yn fyd-eang. Arbenigedd penodol Mae grŵp ymchwil Taylor a Bassindale yn un o ddim ond dau neu dri yn y Deyrnas Unedig sy n cynnal ymchwil academaidd i fathau o ddeunyddiau organo-silicon o r enw siliconau. Eu maes arbenigedd penodol yw ffurf amlddefnydd o silicon o r enw silsesquioxane, sy n cael ei astudio gan ddim ond dyrnaid o dimoedd ymchwil ledled y byd. Mae arbenigedd prin grŵp y Brifysgol Agored bellach yn cael ei harneisio gan fusnesau bach a chanolig ledled y Deyrnas Unedig, diolch i gyfres o Bartneriaethau Trosglwyddo Gwybodaeth (KTP). Y drefn mewn KTP yw bod academydd yn goruchwylio rhywun sydd newydd raddio, a elwir yn gydymaith, sy n gweithio amser llawn o fewn y cwmni sy n bartner, er mwyn trosglwyddo a phlannu r wybodaeth a r arbenigedd oedd yn eisiau yn y cwmni. Mae r cwmni n goruchwylio r cydymaith yn ddyddiol. Ar gyfer busnesau bach a chanolig mae dwy ran o dair o gostau r KTP yn cael eu talu gan Innovate UK a r traean arall gan y busnes. Ond gall busnesau ddisgwyl adennill mwy na u costau, gan fod ystadegau r rhaglen KTP yn dangos y byddan nhw n gweld, ar gyfartaledd, gynnydd o fwy na 250,000 yn eu helw blynyddol, creu tair swydd newydd a chynnydd yn sgiliau eu staff presennol, erbyn diwedd eu prosiect KTP tair blynedd. Perfformiad uchel Daeth KTP cyntaf grŵp y Brifysgol Agored i fodolaeth ar ôl iddyn nhw dderbyn ymholiad gan Hichrom Limited o Reading. Mae r cwmni n cynhyrchu a chyflenwi colofnau cromatograffig hylifol perfformiad uchel (HPLC) a ddefnyddir gan y diwydiant fferylliaeth ac mewn profion fforensig. Er mwyn ateb galw r farchnad roedd angen i Hichrom dyfu eu gallu mewnol i ddatblygu colofnau newydd seiliedig ar silanau amlddefnydd oedd newydd gael eu cynllunio. Roedd yr ateb gennym ni, ond doedden ni ddim yn gwybod fod ganddyn nhw r broblem. Mae hyn yn aml yn wir gydag academyddion a diwydiant, medd Taylor. Canlyniad y KTP tair blynedd oedd i Hichrom gynhyrchu colofnau HPLC newydd, masnachol hyfyw, oedd yn unigryw i r farchnad. Roedd Hichrom mor falch o hyn, mae r cwmni n dal i weithio gyda chemegwyr y Brifysgol Agored wedi i oes y bartneriaeth ddod i ben. Fe roddodd y prosiect KTP gyfle i ni ddatblygu n gwybodaeth o r diwydiant cemegol. Rhoddodd hygrededd i ni pan oedden ni n siarad gyda phartneriaid ymchwil diwydiannol eraill, medd Stuart McKay, Rheolwr Gyfarwyddwr Hichrom. Mae hefyd yn foddhad gweld ymchwil academaidd yn troi n gynnyrch gwerthfawr. Cwmni arall a elwodd ar arbenigedd cemegwyr o r Brifysgol Agored yw Cornelius Specialities Ltd o Suffolk. Mae Cornelius yn cynhyrchu cyfansoddyn rhyngol, sef y deunydd silicon y mae lensys cyffwrdd yn cael eu gwneud ohono, ac wedi cychwyn ar KTP 3-mis gyda r Brifysgol Agored i wella r deunydd. Mae tîm y Brifysgol Agored eisoes wedi darganfod ffordd i gynhyrchu r deunydd yn rhatach. Maen nhw ar hyn o bryd ar drywydd gwelliannau mwy uchelgeisiol - ei gwneud hi n bosib i r cwmni greu deunyddiau rhyngol sy n gwneud lensys mwy cysurus sy n dal lleithedd yn well. Maen nhw hefyd yn cynnig syniadau newydd ar gyfer cynnyrch i alluogi Cornelius i arallgyfeirio u busnes ac osgoi dibynnu ar farchnad unigol. Rydyn ni n credu fod yna gyfleoedd mawr yn y farchnad ar gyfer cynnyrch silicon graddfa-fawr, felly rydyn ni n edrych ar feysydd fel gorchuddion ar gyfer clwyfau a haenau i r diwydiant electroneg, medd Taylor. Dr James Bruce, aelod o grŵp ymchwil y Brifysgol Agored, yw goruchwyliwr academaidd KTP newydd gyda chwmni o Swydd Buckingham, Ambridge Thermoplastics Ltd, sy n peintio marciau llinell ar ein ffyrdd. Mae technoleg llinellau gwyn wedi aros fwy neu lai n ddigyfnewid ers y 1970au, ond bydd Bruce a i gydweithwyr yn archwilio r defnydd o dechnolegau newydd i wneud y marciau ar y ffyrdd yn fwy gwydn a gweladwy ac yn hunan lanhau. Gwastraff ynni Mae tîm y Brifysgol Agored hefyd yn gweithio gyda phartneriaid eraill ar ddatblygu deunydd gwrth-leithder y gellir ei osod mewn hen adeiladau, a fyddai n lleihau r ynni sy n cael ei wastraffu ar eu cynhesu; a hefyd yr hyn sy n cael ei alw n haenau omniffobig sy n gwrthsefyll popeth o ddŵr i saim i rew, ac y mae modd ei ddefnyddio i fyrdd o ddibenion - gan gynnwys, medd Taylor yn gellweirus, y car sy n ei lanhau ei hun. Mae n dweud fod academyddion wedi elwa n fawr trwy ddod i ddeall sut mae r amgylchedd busnes yn gweithio. Rydw i wedi wynebu heriau nad oeddwn erioed o r blaen, fel ymchwilydd academaidd, wedi dod ar eu traws, meddai. Ac rydyn ni n bwydo r wybodaeth newydd yma i mewn i n haddysgu - mae ganddo lawer mwy o ffocws diwydiannol erbyn hyn. Mewn partneriaeth yn y labordy: Dr James Bruce o r Brifysgol Agored a Mark Minnett, Ambridge Thermoplastics

36 34 Mae Charlie Lewis, 46, yn seiliedig yn Newcastle ac yn llysgennad dros elusen Crisis i r digartref. Astudiodd ddau gwrs celf y Brifysgol Agored yn 2012/13 a 2013/14. Nid oedd Charlie, sy n ddigartref ac yn dioddef o broblemau iechyd meddwl a chyfnodau o fod yn gaeth i alcohol, yn gweld ei hunan fel rhywun amlwg am addysg oedolion. Ond ar ddiwrnod agored yn Crisis, roedd menyw o r enw Kim yn rhedeg stondin y Brifysgol Agored. Es i edrych arni. Ond roedd bod yn ddigartref ac wedi gadael yr ysgol heb gymwysterau yn ei ddigalonni. Er fy mod yn mwynhau celf, roedd gen i ormod o ofn. Fodd bynnag, ar ôl ychydig o gyfarfodydd gyda Kim, penderfynodd Charlie fynd amdani, ac fel canlyniad i w astudiaethau gyda r Brifysgol Agored mae wedi darganfod hyder newydd sydd wedi trawsnewid ei fywyd. Yn ogystal â bod yn llysgennad i Crisis, gan eu cynrychioli ar fforymau a rhoi cyflwyniadau, cafodd hefyd ei annog i gyflwyno ei gelfwaith i wahanol gystadlaethau. Mewn adroddiad diweddar ar Etifeddiaeth y Brifysgol Agored yn ein swyddfa yn Gateshead, gallodd Charlie drafod rhai o r problemau a wynebodd a i brofiadau o astudio gyda r Brifysgol Agored. Doedd hi ddim yn rhwydd astudio heb gyfeiriad sefydlog. Roedd yn rhaid i mi ddefnyddio llawer ar y llyfrgell. Ond mae wedi newid fy mywyd.

37 35 Mae Catherine Watkins, 39, yn byw yn y Barri. Astudiodd am dri chymhwyster y Brifysgol Agored: Diploma mewn Polisi Cymdeithasol a Throseddeg rhwng ; BA Anrh mewn Troseddeg, y bu n astudio amdani ers 2009; a gradd Sylfaen mewn Cwnsela, y bu n astudio amdani ers Mae gan Catherine bump o blant, ac mae gan bedwar ohonynt anableddau dysgu ac mae epilepsi ar ddau ohonynt. Mae hefyd yn anabl ei hunan. Rwyf wedi cael naw llawdriniaeth yn y tair blynedd ddiwethaf yn unig, meddai. Efallai y medrech ofyn sut yn y byd mae n cael amser ar gyfer cyrsiau r Brifysgol Agored, ond dywed Catherine fod astudio wedi bod yn achubiaeth iddi. Roeddwn yn dioddef trais domestig tan chwe blynedd yn ôl, pan wnaethom adael y sefyllfa. Ers hynny, mae cael y cwrs cwnsela i ganolbwyntio arno wedi golygu ni ddod drwyddi. Fel gyda r holl gyrsiau rwyf wedi eu dilyn, fyddech chi ddim yn credu faint o ffocws mae wedi ei roi i mi. Cyn astudio gyda r Brifysgol Agored, treuliai Catherine ei dyddiau n edrych ar bedair wal, yn teimlo n wael iawn. Rydw i n awr yn astudio ar fin nos ac yn teimlo n hapusach a hefyd yn well. Hyd yn oed os wyf yn yr ysbyty, rwy n gwneud arholiadau yno. Mae n bwysig i Catherine fod ei phlant yn gwerthfawrogi dysgu. Nid yw r ffaith fy mod yn ddi-waith yn golygu fod yn rhaid iddyn nhw fy ngweld yn gwneud dim. Mae profiad Catherine o r Brifysgol Agored wedi arwain at i ddau o i phlant a nifer o i ffrindiau ddilyn cyrsiau r Brifysgol Agored. Yn y cyfamser, mae wedi sefydlu clwb ar gyfer plant gydag anableddau dysgu - rhywbeth y gwnaeth cyrsiau r Brifysgol Agored roi hyder i mi ei wneud.

38 36 Mae Ryan Adair, 30, yn byw yn Belfast ac yn weithiwr cymdeithasol. Bu n astudio Iechyd a Gofal Cymdeithasol gyda r Brifysgol Agored rhwng 2008 a Roedd Ryan fel unrhyw berson ifanc gyda bywyd cymdeithasol prysur. Roedd hefyd yn aelod o grŵp roc, gyda gigiau neu n teithio gyda i fand. Ar ôl gadael yr ysgol heb unrhyw gymwysterau go iawn, cafodd swydd yn y gwasanaeth iechyd ond roedd ganddo uchelgais i fynd lawer ymhellach. Bu mor hir ers iddo astudio fel y teimlai Ryan na allai ymdopi. Doeddwn i ddim wedi bod y myfyriwr gorau y tro cyntaf ac allwn i ddim ei fforddio beth bynnag. Ond ariannodd yr undeb llafur UNSAIN ef am y cwrs cyntaf, a derbyniodd wobr amdano. Wnes i erioed freuddwydio y byddwn i n cael gwobr i gydnabod astudio. Ar ôl gorffen y cwrs, gwnaeth Ryan gais am swydd newydd a chael cefnogaeth myfyrwyr y Brifysgol Agored i wneud ail un. Ar ôl gorffen y cwrs hwnnw, pryd y gallodd Ryan hyd yn oed brynu cartref, roedd ganddo ddigon o bwyntiau i astudio am radd mewn gwaith cymdeithasol ac mae n awr newydd ddechrau ar ei swydd gyntaf gyda gradd. Fel gweithiwr cymdeithasol, rydych yn helpu pobl i helpu eu hunain, ac rwyf wrth fy modd gyda r ffaith ei fod yn grymuso cymaint o bobl.

39 37 Mae Candice Whittaker, 30, yn byw yn Swydd Efrog lle mae n cyfuno bod yn fam gyda astudio am radd BSc (Anrh) Seicoleg. Dechreuodd y cwrs yn 2011 a bydd yn gorffen eleni. Pe byddai unrhyw un wedi dweud wrth Candice pan oedd yn yr ysgol y byddai n meddwl am wneud PhD erbyn iddi fod yn 30 oed, byddai wedi chwerthin. Ar ôl gadael addysg ffurfiol gyda 10 TGAU, ac wrth ei bodd yn perfformio, daeth yn athrawes dawns ond penderfynodd ei bod eisiau newid ar ôl cael plant. Gwnaeth gais petrus i wneud cwrs mynediad y Brifysgol Agored mewn Iechyd a Gofal Cymdeithasol. Wedi synnu canfod fod ganddi allu academaidd, gwnaeth Candice gais wedyn i wneud gradd y Brifysgol Agored. Roedd fy ngŵr wedi bod yn gwneud cwrs rheoli busnes drwy r Brifysgol Agored ac yn ei ganmol yn fawr - ac yn awr rydwi n gwneud yr un peth am fy nghwrs i gyda r Brifysgol Agored, meddai. Rwyf wedi medru astudio ar fy nghyflymder fy hun, yn fy amser fy hun ac o amgylch fy ymrwymiadau eraill, yn cynnwys drama amatur, yr wyf wrth fy modd yn ei wneud. Mae r profiad wedi gwneud i mi sylweddoli y gellir cyflawni r rhan fwyaf o bethau os ydych yn fodlon rhoi r ymdrech, meddai. Ac efallai n bwysicaf oll, mae fy mhlant yn gweld drostynt eu hunain faint mae eu rhieni n mwynhau dysgu, ac mae hynny n ethos gwych i w hyrwyddo.

40 38 Busnes Mae dros 80% o gwmniau r FTSE 100 wedi noddi myfyrwyr y Brifysgol Agored. Mae r Brifysgol Agored yn addysgu 43% o israddedigion rhan-amser y Deyrnas Unedig. Mae mwy na 73% o fyfyrwyr yn gweithio n llawn-amser neu n rhan-amser yn ystod eu hastudiaethau.

41 39 Pan ddechreuodd Donna Goss ar radd mewn gwleidyddiaeth yn 18 oed, nid oedd ganddi syniad pa lwybr gyrfa i w ddilyn. Ond ddeng mlynedd yn ddiweddarach, diolch i radd y Brifysgol Agored mewn nyrsio, mae wedi gallu dechrau ar yrfa mae n teimlo n angerddol amdani, a i chyflogwr wedi sicrhau aelod gwirioneddol ymroddedig o staff. Fy swydd gyntaf ar ôl gadael y brifysgol oedd gweithio gyda adran theatr Ysbyty Cyffredinol Northampton. Fel gweithiwr cefnogi gweinyddiaeth, roeddwn yn gweld popeth oedd yn digwydd yn y theatr ac roeddwn wrth fy modd gyda r amgylchedd, esboniodd Donna. Yn awyddus i gael swydd fwy cyffrous, gwnaeth gais am rôl gweithiwr cefnogaeth theatr. Roeddwn yn ddigon ffodus i fod yn llwyddiannus ac oherwydd fod fy uchelgais i beidio aros yn fy unfan wedi parhau, y cam rhesymegol nesaf oedd hyfforddi i fod yn nyrs. Cafodd Donna fanteision lluosog drwy astudio am y radd drwy r Brifysgol Agored: mae n dal i gael ei chyflogi gan ei hysbyty lleol; mae r rhaglen yn gweithio o amgylch ei shifftiau fel gweithiwr cefnogaeth theatr, ac mae r Brifysgol a r ysbyty yn trefnu r lleoliadau, fel ei bod yn cael cydbwysedd da o ddysgu tu mewn a hefyd y tu allan i r ysbyty. Mae ei chyflogwr ar ei ennill hefyd, gan allu cadw gafael ar aelod gwerthfawr o staff y gwyddant fydd yn ased yn ystod ei hyfforddiant yn ogystal â phan fydd wedi cymhwyso. Yn ystod fy mhedair blynedd o hyfforddiant - rwyf hanner ffordd trwodd - mae ganddynt dawelwch meddwl mod i n diweddaru fy sgiliau ac yn gwybod am unrhyw newidiadau yn yr adran. Mae ei chyflogwr hefyd yn gweld pa mor ymroddedig yw Donna i ddysgu ac nad yw n diflasu yn ei swydd. Unwaith y byddaf wedi cymhwyso, y syniad yw y byddaf yn ymgeisydd da am unrhyw swyddi perthnasol ac mae hynny n fudd enfawr i fy nghyflogwr a hefyd y gymuned yn ehangach. Wedi r cyfan, os oes rhywun yn dod mewn newydd raddio o brifysgol nad yw erioed wedi bod â swydd gweithiwr cefnogaeth yma, mae ganddynt lawer o hyfforddiant i ddal lan ag ef o gymharu â lle r ydw i arni.

42 40 EFFAITH AR FUSNES Drwy r MBA, mae r Brifysgol Agored wedi darparu dysgu seiliedig ar ymarfer i dros 24,000 o arweinwyr busnes a darpar arweinwyr busnes y byd.

43 41 Newid gweithleoedd gyda n gilydd Caiff byd busnes ei yrru gan rifau. Elw a cholled, trosiant, cyflogeion mewn, cyflogeion allan - mae n amgylchedd ffigurau n gyntaf ac yn un nad yw efallai ar yr edrychiad cyntaf â llawer o gyswllt gyda r byd academaidd. Ond ymysg yr holl ffeithiau a ffigurau, mae un ystadegyn y mae r Brifysgol Agored yn neilltuol o falch ohono: mae pedwar allan o bump cwmni FTSE 100 wedi buddsoddi yng nghyrsiau r Brifysgol Agored ar gyfer eu staff. Mae r Brifysgol hefyd yn ymestyn ar draws y sbectrwm busnes; mae mwy na 30,000 o gyrff wedi buddsoddi mewn datblygu staff gyda r Brifysgol Agored, o fusnesau bach a chanolig i gorfforaethau rhyngwladol mawr a chyrff sector cyhoeddus yn cynnwys y Gwasanaeth Iechyd Gwladol, cyflogwr mwyaf Ewrop. Mae r Brifysgol Agored yn darparu dysgu a datblygu, yn ogystal ag ymchwil a datrysiadau ymgynghoriaeth, i helpu sefydliadau i barhau n gystadleuol mewn marchnad fyd-eang cynyddol gymhleth. A thrwy gydweithio gyda chwmnïau a sefydliadau mwyaf Prydain, mae r Brifysgol Agored yn sicrhau fod miloedd lawer o gyflogeion yn ennill y cymwysterau maent eu hangen i lwyddo yn y gweithle - gan fod o fudd iddynt eu hunain, eu busnesau a r economi. Manteision hyblygrwydd Mae r Brifysgol Agored wedi cefnogi datblygiad staff FirstGroup plc am fwy na deng mlynedd. Mae FirstGroup yn cynnig cyfle i w hyfforddeion graddedig i ddilyn MBA a gaiff ei ariannu n llawn o Ysgol Fusnes y Brifysgol Agored, gan eu helpu i ennill sgiliau a gwybodaeth ar gyfer uwch swyddi rheoli yn un o gwmnïau cludiant teithwyr daear mwyaf y byd. Dywedodd Kay Devine, Arweinydd Datblygu Graddedigion FirstGroup: Dewisodd FirstGroup weithio gyda r Brifysgol Agored oherwydd eu bod mor hyblyg ac yn diwallu ein hanghenion busnes. Bu r hyblygrwydd yma o fudd enfawr i n sefydliad. Bu r Brifysgol Agored yn broffesiynol, gwybodus a chefnogol iawn. Maent yn sylweddoli ei fod am sicrhau fod ein cyflogeion yn cael y profiadau gorau posibl ac yn llwyddo. Ni fyddai cwrs ystafell ddosbarth traddodiadol bob nos Fercher yn gweithio i ni. Mae r Brifysgol Agored yn cynnig gwahanol fathau o addysgu, wyneb i wyneb ac ar-lein. Mae n golygu y gall ein staff ei ffitio o amgylch eu gwaith ac ymrwymiadau bywyd. Bu r fformwla yn ffrwythlon tu hwnt i r cwmni a i gyflogeion fel ei gilydd. Mae FirstGroup yn awr yn derbyn mwy na 1,300 o geisiadau am y tua 20 o leoedd ar raglen graddedigion bob blwyddyn. MBA seiliedig ar ymarfer Ar ôl cwblhau eu dwy flynedd gyntaf mewn hyfforddiant yn llwyddiannus, mae r ymgeiswyr yn mynd i w swyddi rheoli rheng-flaen cyntaf ac yn gallu ymuno â MBA seiliedig ar ymarfer. Maent yn manteisio o gael cymhwyster busnes gan ysgol fusnes gydag achrediad trebl - rhywbeth mai dim ond 1% o gyrff o r fath sydd ag ef ym mhob rhan o r byd - ac mae FirstGroup yn ennill cronfa o weithredwyr parod am reolaeth. Mae Ysgol Fusnes y Brifysgol Agored ymysg yr ysgolion busnes gorau ac yn un o grŵp blaenllaw i fod wedi ennill achrediad AACSB, AMBA ac EQUIS, a ddyfernir gan brif gymdeithasau addysg rheolaeth ryngwladol y byd. Dywedodd Ben Gilligan, Rheolwr Gyfarwyddwr First South Yorkshire, is-gwmni FirstGroup: Fe wnes astudio fy MBA dros bedair blynedd ac mae n sicr wedi ehangu fy ngwybodaeth o sgiliau, technegau rheoli ac ymddygiad arweinyddiaeth. Gallais fynd â phethau i r gweithle na fyddwn wedi gallu eu gwneud heblaw am y MBA. Mae r Brifysgol Agored wedi gweithio gyda llawer o wahanol gyflogwyr ac mae n glir eu bod yn deall beth sy n mynd ymlaen yn y busnes. Mae cydbwysedd da rhwng theori ac ymarfer. Fel arfer byddech yn dysgu am theori ac wedyn yn cael cyfle i fynd a gwneud prosiectau yn y gweithle fyddai n dangos eich bod yn deall y theori. Hyrwyddo ymgysylltu Yn amlwg felly, gall astudiaeth a noddir gan gyflogwr hyrwyddo lefelau uwch o gymhelliant ac ymgysylltu o fewn y gweithlu. Mae r Adran Busnes, Arloesedd a Sgiliau wedi amcangyfrif y gall cyflogeion sydd wedi ymddieithrio gostio rhwng 59.4bn a 64.7bn i economi r Deyrnas Unedig bob blwyddyn, felly mae n flaenoriaeth genedlaethol i ganfod ffyrdd i gadw talent a chynyddu cynhyrchiant. Ac ar lefel unigol, gall fod yn brofiad sy n newid bywyd.

44 42 EFFAITH AR FUSNES Mae Adam Priestwood, dyn 28 oed o Torquay a ymunodd ag Alpha Financial Consultants wyth mlynedd fel cymhorthydd swyddfa ar ôl gadael addysg ar ôl y chweched dosbarth, yn enghraifft: Ar ôl dwy flynedd gydag Alpha fe wnes wirioneddol ddechrau meddwl y dylwn fod wedi cael gradd ac ystyriais adael i fynd i brifysgol leol. Roedd y cwmni eisiau mi aros fel rhan o r tîm ac felly fe wnaethant gytuno i mi wneud BA Anrh mewn Astudiaethau Busnes gyda r Brifysgol Agored. Fe wnaethant neilltuo amser, gliniadur ac ystafell i fi wneud fy astudiaethau yn y swyddfa, ac ar ôl pum mlynedd a hanner o astudiaeth - pan gefais hefyd gymwysterau ariannol - graddiais gyda 2.1. Cafodd effaith enfawr ar fy swydd. Er i mi gymryd toriad yn fy nghyflog i ddechrau i astudio, fe gefais fwy a mwy o gyfrifoldeb. Rwy n awr yn rheolwr prosiect yn goruchwylio popeth, gan ennill mwy na dwywaith yr hyn oeddwn pan ddechreuais gyntaf. Roedd yn ymrwymiad mawr gan fy nghyflogwyr ond rwy n gobeithio eu bod wedi gweld y manteision: wrth i mi astudio roeddwn yn gallu defnyddio fy mhrofiad yn fy ngwaith. O gludiant teithwyr i arbenigedd ariannol, mae partneriaethau r Brifysgol Agored yn cyfoethogi bywydau - ac yn sicrhau fod gan y Deyrnas Unedig y sgiliau y mae eu hangen i hybu twf economaidd. Adam Priestwood Academi Arweinyddiaeth GIG Pan oedd y Gwasanaeth Iechyd Gwladol yn Lloegr, yng nghanol newid trefniadol a strwythurol mawr, eisiau datblygu ei gynnig staff, yn neilltuol yn nhermau ei arweinyddiaeth, trodd at y Brifysgol Agored a Hay Group, cwmni ymgynghori rheolaeth fyd-eang. Y canlyniad oedd Rhaglen Mary Seacole - Arwain Gofal 1. Dewiswyd y Brifysgol Agored oherwydd ei record ardderchog yn ehangu cyfranogiad mewn addysg, meddai Karen Lynas, Dirprwy Reolwr Gyfarwyddwr Academi Arweinyddiaeth GIG. Bydd y rhaglen y mae n ei rhedeg gyda ni am y tro cyntaf yn rhoi datblygiad arweinyddiaeth ansawdd uchel wedi i strwythuro ar lefel genedlaethol ar gyfer staff sy n paratoi i gamu i w rôl arweinyddiaeth gyntaf. Wedi i datblygu gan Ysgol Fusnes y Brifysgol Agored (OUBS), mae r rhaglen genedlaethol 12 mis ddilynol gydag achrediad llawn yn anelu i wella a chynyddu sgiliau arweinyddiaeth staff iau mewn swyddi clinigol ac anghlinigol. Bu r OUBS yn gweithio n agos gydag Academi Arweinyddiaeth y GIG i ddeall ei gofynion ac yna arwain ar gwmpas a dyluniad. Fe wnaeth hefyd ymgynghori gydag ystod eang o randdeiliaid - yn cynnwys cynghorwyr gofal iechyd a chleifion, arbenigwyr ar ddeunydd pwnc, darparwyr gofal iechyd a chyfranogwyr posibl - i wneud yn siŵr fod cynnwys y cwrs wedi i osod yn y cyd-destun cywir ar gyfer y GIG ac y datblygid canlyniadau priodol i gynyddu effaith y rhaglen ar y sefydliad. Mae r rhaglen ddilynol yn cyfuno dysgu ar-lein a ddatblygwyd gan y Brifysgol Agored gyda hyfforddiant wyneb-i-wyneb. Cafodd sesiynau tiwtorial eu cyflwyno gan dîm o academyddion o Academi Arweinyddiaeth y GIG, Grŵp Hay a r OUBS, gan ddarparu arbenigwyr ar ddeunydd pwnc sydd hefyd yn arbenigo mewn cefnogi dysgu i gyfuno astudiaeth gyda blaenoriaethau gwaith. Cynhelir sesiynau wyneb-i-wyneb yn rhanbarthol, gan roi cyfle i gyfranogwyr rwydweithio a rhannu eu profiadau ac arfer gorau gyda phobl o wahanol sefydliadau a phroffesiynau. Mae ffocws ymarferol cryf y rhaglen, ynghyd â mynediad parhaus i ddeunyddiau dysgu, yn golygu y gall cyfranogwyr roi eu gwybodaeth newydd ar waith yn syth - gan ddod â manteision ar unwaith i r gweithle. Mae n ofyniad gan y rhaglen fod pawb sy n cymryd rhan yn cwblhau prosiect gwella gwasanaeth seiliedig ar waith sy n uniongyrchol berthnasol i w rôl a u hadran. Mantais fawr arall i r GIG yw y caiff amser allan o r gweithle - ynghyd â chostau teithio a llety cysylltiedig - ei ostwng, oherwydd y cyflwynir cyfran fawr o r rhaglen ar-lein. Mae hyblygrwydd y rhaglen yn golygu y gall cyfranogwyr astudio ar adegau sy n gweddu eu blaenoriaethau gwaith. Yn ogystal â rhoi cyngor arbenigol ac amrywiaeth o adnoddau cefnogaeth i gyfranogwyr, mae r Brifysgol Agored yn rhoi cefnogaeth ymgynghorol i helpu Hay Group ac Academi Arweinyddiaeth y GIG i gyflawni gofynion a disgwyliadau corfforaethol, ac yn rhoi adroddiad i r ddau sefydliad ar sail fisol. Ymunodd y garfan gyntaf o fwy na 1500 o gyfranogwyr ym mis Tachwedd 2013, ac ers hynny mae mwy na 3500 wedi astudio. Y nod yw datblygu 12,000 o gyflogeion drwy r rhaglen yn y pedair blynedd nesaf.

45 43 SBOTOLAU ACADEMAIDD: ANDREW SMITH Canolbwyntiodd Andrew Smith, Darlithydd mewn Rhwydweithio, ar ymchwilio r gwahaniaethau ym mhrofiadau dysgu myfyrwyr efelychu ac o bell o gymharu â r rhai oedd yn cael profiad yn y dosbarth a dwylo-ymlaen. Dywedodd... Ar gyfer y rhan fwyaf o gyflogwyr yn y byd technoleg gwybodaeth, mae datblygiad proffesiynol parhaus mor bwysig â gradd. Ac yn y byd hwnnw mae cyflogwyr yn amlwg yn ystyried ardystiadau gwerthwyr fel safon y diwydiant - a dyna pam fod y gwaith rwy n ei arwain gyda Cisco Systems mor hanfodol yn nhermau cydnabod y potensial ar gyfer cyrraedd myfyrwyr a fyddai, oherwydd gwaith, bywyd neu ymrwymiadau eraill, yn methu cael mynediad i ddatblygiad proffesiynol a gydnabyddir gan y diwydiant. Mae Cisco Systems wedi sefydlu ers amser maith fel corff ardystiad, gan roi cyfle i fyfyrwyr ym mhob rhan o r byd i sicrhau cydnabyddiaeth am eu cymhwysedd peirianneg rhwydwaith. Mae gan eu rhaglen Academi draddodiad uchel ei pharch yn rhyngwladol am addysgu yn y dosbarth; mae myfyrwyr sy n astudio yn y rhaglen ac yn ennill yr ardystiad yn aml yn gweld eu cyflogadwyedd yn cael ei gydnabod gan y diwydiant ym mhob rhan o r byd. Ac ychydig dros ddeng mlynedd yn ôl, daeth y Brifysgol Agored a Cisco ynghyd i gyflwyno hybrid newydd - y model dysgu o bell cyfun. Mae modiwl Rhwydweithio Cisco yn cyfuno ysgolion dydd i sicrhau profiad ymarferol, offer labordy o bell a defnydd efelychydd Packet Tracer, rhwydwaith efelychu rhwydwaith grymus. Gan ail-bwrpasu cynnwys addysgu Academy Cisco, fe wnaeth y Brifysgol Agored hefyd ychwanegu asesiad a thrylwyrdeb lefel gradd at y profiad. Mae n gynnig unigryw. Dros gyfnod, daeth y Brifysgol Agored yn brif Academi Cisco yn y Deyrnas Unedig - mae ein cyrraedd fwy na dwywaith un yr academi ail fwyaf. Mae r holl diwtoriaid a recriwtiwn yn hyfforddwyr Cisco gyda chymwysterau o sefydliadau academaidd eraill o fewn rhaglen Academi Cisco yn y Deyrnas Unedig a gallwn fanteisio o u harbenigedd ar y cyd. Yn y flwyddyn ddiwethaf, mae defnydd ysgolion dydd wedi gweld cefnogaeth ar gyfer Academïau Cisco allweddol ar draws y Deyrnas Unedig ac Iwerddon yn parhau i dyfu. Ac mae cynnal ysgolion dydd ar y penwythnos yn golygu fod y Brifysgol Agored yn galluogi r academïau hynny i ennill incwm ychwanegol a gwneud y defnydd gorau o u hadnoddau ar amser pan na fyddent fel arall yn cael eu defnyddio. Agwedd unigryw arall o r rhaglen yw integreiddio ardystiad CCNA ( Cisco Certified Network Associate ) i israddedigion a CCNP ( Cisco Certified Networking Professional) - ar gyfer y CCNA, ni yw Academi Cisco Fwyaf y Deyrnas Unedig, ac ar gyfer y CCNP rydym y mwyaf yn y byd o bell. Mae gennym hefyd draddodiad balch o weithio gyda chymunedau sy n cael eu tanwasanaethu ac rydym wrthi n gweithio gyda Cisco Systems ac arweinwyr eraill ym mhob rhan o r byd i gefnogi datblygu addysg Cisco ar gyfer myfyrwyr dall a rhai sydd â nam ar eu golwg. Rydym hefyd yn cefnogi ymchwil i ddatblygu rhyngwyneb ibook ar gyfer efelychydd Packet Tracer Network Academi Cisco. Yn y flwyddyn ddiwethaf mae r Brifysgol Agored wedi ail-leoli o fewn rhaglen Academi Cisco fel Canolfan Gefnogaeth Academi. Y neges gyffredinol yw bod partneriaeth Cisco yn adlewyrchu ein sefyllfa unigryw. Ein rôl yw cefnogi, datblygu ac ymchwilio sut y gall dysgu o bell drwy r Brifysgol Agored gyrraedd cynulleidfa ehangach. Beth nesaf? Fy ngobaith ar gyfer y dyfodol yw y bydd modiwlau Cisco yn y Brifysgol Agored yn parhau i dyfu a llunio tirlun gofod Ardystiad Cisco yn y Deyrnas Unedig ac yn fyd-eang. Mae r tîm modiwl yn gweithio ar amrywiaeth o gynlluniau y bwriedir iddynt ymestyn y ddarpariaeth yma i barth rheolaeth seilwaith technoleg gwybodaeth.

46 44 EFFAITH AR FUSNES Interniaethau Mae busnesau bach a chanolig ar draws y Deyrnas Unedig yn manteisio o Raglen Interniaeth Ôl-radd y Brifysgol Agored, lle caiff myfyrwyr ymchwil ôl-radd eu secondio i fusnesau a sefydliadau eraill, sy n defnyddio eu sgiliau i wella r ffordd y gweithredant er budd y bobl y maent yn eu cyrraedd. Gwahoddwn fusnesau bach a chanolig i gymryd rhan yn rhaglen interniaeth y Brifysgol Agored a dweud wrthym beth yw eu hanghenion penodol iawn gyda rhaglen o waith a ddiffiniwyd yn glir iawn, meddai Dr Malcolm Stokes, Rheolwr Menter a Chyfnewid Gwybodaeth y Brifysgol Agored. Rydym yn cynnig myfyrwyr ymchwil sgil uchel y mae ei astudiaethau, diddordeb ac arbenigedd yn cyfateb yn union â r gofynion hynny. Ac wrth gwrs yn ogystal â bod yn newyddion da i r cwmni a r myfyriwr, mae hyn yn aml yn dod â budd uniongyrchol i gleientiaid neu gwsmeriaid y busnes bach neu ganolig a r Brifysgol yn nhermau cydweithio a phartneriaethau newydd. Felly yn ogystal â rhoi profiad gwaith gwerthfawr iawn i r myfyriwr, mae r sefydliad yn cael gwasanaeth myfyrwyr ôl-raddedig gyda chymhelliant a sgiliau uchel a all gael effaith sylweddol ar adeg dyngedfennol yn natblygiad y sefydliad. Mae r Brifysgol Agored yn darparu ystod o interniaid medrus o bob cyfadran, a ph un ai ydynt yn arbenigo mewn ieithoedd, cyfrifiadureg, gwyddorau, addysg, y celfyddydau, gwyddorau cymdeithasol neu un o lu o ddisgyblaethau eraill, mae eu lleoliad yn cael effaith enfawr. Dywedodd Andrew Slucock, Rheolwr Gwasanaethau Proffesiynol a Chyflenwi Dynamic Business Solutions: Roeddem yn teimlo y gallem ehangu ein gorwelion drwy ddod â rhywun i mewn o gefndir academaidd i roi syniadau, safbwyntiau a thechnegau datblygu eraill - ac mae hynny wedi profi n llwyddiannus. Fel rhan o r rhaglen interniaeth gallodd Slucock gael gwasanaethau Vassilis Angelis, sy n astudio am PhD mewn Cyfrifiadureg yn y Brifysgol Agored. Roedd fy ymchwil yn seiliedig ar ddefnyddio rhwydweithiau niwral i weld sut mae pobl yn tybio rhythm mewn cerddoriaeth, dynodi patrymau mewn rhyw fath o ysgogiad, meddai Angelis. Mae r un dechnoleg a ddefnyddir i ddynodi patrymau mewn unrhyw fath o ddata. Credai fy nghyflogwr y byddai r math yma o allu yn torri tir newydd oherwydd nad oes dim yn debyg iddo yn y busnes. Un o r heriau mwyaf oedd sylweddoli pa mor wahanol yw hi i weithio mewn tîm yn hytrach na gweithio ar eich pen eich hun. Ond mae r interniaeth hefyd yn rhoi cyfle i chi brofi sut mae pethau yn y farchnad, ac mae hynny n eich helpu i benderfynu r hyn y dymunwch ei wneud ar ôl gorffen eich astudiaethau. Daeth Vassilis yn aelod poblogaidd a chreiddiol o fy nhîm mewn dim o dro, ychwanegodd Slucock, felly bu n llwyddiant mawr. Byddwn yn bendant yn edrych ar interniaethau yn y dyfodol ac os cawn fwy o bobl fel Vassilis, yna byddwn yn hapus iawn. Cynyddu cyflogadwyedd Cyflogwr bodlon arall yw Fredi Nonyelu, sefydlydd a phrif swyddog gweithredol darparydd cyfathrebu di-wifr Brite Yellow. Gwnaeth ei intern Bartlomiej Barc o r Brifysgol Agored gymaint o argraff arno fel iddo gael cynnig contract llawn-amser yn syth ar ddiwedd y rhaglen tri mis. Roeddem eisiau rhywun oedd â r sgiliau cywir ond a allai hefyd ddal lan yn gyflym gyda n prosiectau, meddai Nonyelu. Gyda pheth o n gwaith diweddaraf un mae angen ymchwilio a deall a bod ar waith yn gyflym. Mae interniaid yn dangos y gallu hwnnw i roi eu gwybodaeth ar waith yn gyflym ac roedd ei set sgiliau yn union yr hyn a ddisgwyliem. Mae n bleser mawr gwybod fod y Brifysgol Agored yn cael y math yma o fyryriwr. Ac i Barc, roedd y cyfan am ychwanegu dimensiwn ymarferol i w astudiaethau PhD mewn Gwyddorau Ffisegol. Roedd cymryd rhan yn y prosiect yn golygu fy mod yn wynebu problemau bywyd go iawn - yr heriau a gaiff eu hwynebu yn y byd masnachol. Mae hwn yn wahanol ddimensiwn i ganolbwyntio n llwyr ar y wyddoniaeth, oherwydd bod yn rhaid i chi ganolbwyntio mwy ar y gystadleuaeth. Ac wrth gwrs, roedd yn werthfawr i fi gan iddo arwain at i mi gael fy nghyflogi! Fe wnaeth ein interniaethau ddatblygu sgiliau masnachol a galluogi ein hymchwilwyr i roi eu gwybodaeth academaidd ar waith mewn sefyllfaoedd bywyd bob dydd, meddai Stokes. Mae hefyd yn hwb mawr i w cyflogadwyedd. Pan wnaethom ddechrau r cynllun fe wnaethom edrych am leoliadau ar gyfer ein myfyrwyr. Nawr mae sefydliadau n dod atom ni yn gofyn am leoliadau lluosog. Noddir yr interniaethau gan Adran Fydeang Prifysgolion Santander, rhan o r cwmni bancio enfawr, yn darparu 1500 i gefnogi cyflog yr intern yn ystod eu lleoliad. Dywedodd Carlos Leira, Cyfarwyddwr Marchnata a Chyfathrebu Prifysgolion Santander, fod y cynlluniau n galluogi r banc i roi n ôl i gymdeithas. Mae cefnogi myfyrwyr a graddedigion diweddar i gymryd eu camau cyntaf yn y farchnad swyddi yn hollbwysig i r economi. Ond yn ôl Leira, mae manteision y rhaglen yn ymestyn ymhell tu hwnt i r myfyriwr a r cwmni - a hyd yn oed ymhellach na Santander a r Brifysgol Agored. Mae busnesau bach a chanolig angen y gwaed newydd yma yn y cwmni gyda llawer o wybodaeth newydd a brwdfrydedd a byddant yn manteisio o syniadau newydd i dyfu ac ehangu, meddai. I fyfyrwyr, mae n gyfle ardderchog i werthfawrogi busnesau bach a chanolig dros gorfforaethau mwy, gyda mwy o gyfleoedd i gael eu clywed a gweld canlyniadau uniongyrchol eu gwaith. Yn y pen draw bydd hyn o fudd i gymunedau cyfan, gan sicrhau lles a chymdeithas well. Fredi Nonyelu a Bartlomiej Barc, Intern y Brifysgol Agored, o Brite Yellow

47 45

48 46 RHOI Gwneud y gwahaniaeth Mae cyn-fyfyrwyr y Brifysgol Agored yn enwog am eu gwaith caled, egni a phenderfyniad ond mae eu haelioni yr un mor rhagorol. Yn y flwyddyn ddiwethaf cyfrannodd cynfyfyrwyr, cefnogwyr, ymddiriedolaethau a sefydliadau dros 2.9 miliwn i r Brifysgol. Rhoddion gan gyn-fyfyrwyr a ffrindiau Roedd 2013/14 yn flwyddyn arall hynod, gyda rhoddion i r Brifysgol gan fwy na 9000 o gyfranwyr unigol yn gyfanswm o 735,000, y ffigur mwyaf erioed. Mae pob ceiniog a gaiff eu cyfrannu n golygu y gall y Brifysgol wneud mwy i gefnogi myfyrwyr gydag anableddau a myfyrwyr dan anfantais, gan ddarparu addysg prifysgol ansawdd uchel i bawb sy n dymuno gwireddu eu huchelgais a u potensial - pwy bynnag yw r myfyrwyr neu ble maent a r heriau sy n eu hwynebu. Etifeddiaeth sy n parhau Mae r Brifysgol wedi parhau i weld nifer cynyddol o gyn-fyfyrwyr a chyfeillion yn cefnogi r Brifysgol Agored drwy rodd etifeddiaeth. Dywedodd mwy na mil o gefnogwyr wrthym eu bod yn cofio am y Brifysgol Agored gyda rhodd yn eu Hewyllys. Eleni, mae gwaith y Brifysgol wedi manteisio o gyfanswm o 456,170 mewn becweddau. Yn 2013 trawsnewidiodd y Brifysgol Agored ardd furog hanesyddol yng nghanol ei gampws yn Milton Keynes yn Ardd Etifeddiaeth i anrhydeddu r cyfranwyr a gofiodd am y Brifysgol Agored yn eu Hewyllysiau. Ym Mehefin eleni dadlennwyd y placiau cyntaf yn dathlu bywyd a gwaith cyfranwyr mewn seremoni arbennig. Ymunodd cynfyfyrwyr, teulu a ffrindiau gyda staff i ymweld â r ardd a gweld dadlennu r placiau n anrhydeddu 18 o gyfranwyr a enwyd y mae r Brifysgol Agored wedi derbyn rhoddion ganddynt. Diolchwyd i 11 o gyfranwyr dienw arall fel rhan o r digwyddiad. Ymysg y rhai a fu yn y seremoni roedd Patricia Campbell, a chaiff ei gŵr Norman Walton ei goffau ar un o r placiau hynny. Dechreudd Norman ei gwrs cyntaf yn y Brifysgol Agored yn 1975, ennill ei BA yn 1977 a pharhau i astudio gyda r Brifysgol Agored am ddegawd pellach. Nid oedd cyfyngiad ar ei rodd i r Brifysgol, gan olygu y gall y Brifysgol Agored ei defnyddio lle bynnag y mae mwyaf o angen cyllid. Roedd dwy o flaenoriaethau presennol y Brifysgol yn cefnogi myfyrwyr gydag anableddau, ac addysg mewn gwledydd yn datblygu, yn achos diddordeb i Norman a Patricia. Rwy n gwybod y byddai Norman wedi bod yn falch iawn; roeddwn i n bendant wrth fy modd, meddai Patricia. Ni allwch roi dim byd gwell nag addysg i bobl yn eu bywydau, oherwydd ei fod yn eu rhyddhau o dlodi gwybodaeth. Unwaith y rhoddwch wybodaeth i bobl, rydym yn rhoi grym iddynt. Mae mwy o wybodaeth am gefnogi r genhedlaeth o fyfyrwyr a phrosiectau yn y dyfodol, drwy rodd mewn Ewyllys, ar gael yn /legacy Rhoddion gan ymddiriedolaethau elusennol, sefydliadau a chwmnïau Derbyniodd gwaith y Brifysgol Agored wrth fynd ag addysg i wledydd sy n wynebu heriau enfawr hwb enfawr mewn cyfraniad o 750,000 gan OPITO International, corff safonau hyfforddiant byd-eang y diwydiant olew a nwy. Bydd gan y cyllid fanteision lluosog ar draws rhanbarthau sy n datblygu, megis sefydlu prosiectau newydd. Gogoniant cefnogaeth ariannol OPITO yw ei fod yn hyblyg, gan sicrhau y gallwn ymateb yn gyflym i ddiwallu anghenion penodol yn y wlad, meddai Danni Nti, Cyfarwyddwr Swyddfa Datblygu Rhyngwladol y Brifysgol Agored. Gyda chefnogaeth OPITO, gallwn ddadlennu datrysiadau newydd, cefnogi partneriaid lleol a darparu rhaglenni effeithlon sy n wirioneddol yn diwallu anghenion lleol. Mae rhodd o fwy na 247,000 gan Sefydliad Esmée Fairbairn yn helpu r Bartneriaeth Dolydd Gorlifdir a arweinir gan y Brifysgol Agored i ddiogelu rhai o r tirluniau mwyaf bregus, hardd a chyfoethog mewn rhywogaethau ym Mhrydain. Am y tair blynedd nesaf bydd yn ariannu gwaith hanfodol cydlynwyr ymchwil ac allgymorth y Bartneriaeth, yn ogystal â sicrhau etifeddiaeth gref ar gyfer y cynefin yma yn y dyfodol. Dywedodd Emma Rothero, Cydlynydd Allgymorth: Collodd Prydain 98% o i dolydd gorlifdir cyfoethog mewn blodau y ganrif ddiwethaf. Fy ngwaith i yw cysylltu gyda thirfeddiannwyr, rheolwyr safle, y sector cadwraeth a grwpiau cymunedol a u helpu i ddeall y ffordd orau i drin ac adfer y dolydd hynny. Mae r cydlynydd ymchwil yn trefnu casglu a chofnodi data ymchwil y mae r cyngor yma yn seiliedig arno.

49 47 Sut i gyfrannu I n helpu i gynnig Dysgu sy n Newid Bywydau i bawb gyda r penderfyniad i astudio, ewch i: /giving Mae ein dolydd gorlifdir traddodiadol yn ecosystemau cynaliadwy a chadarn a gafodd eu rheoli yn yr un ffordd, mewn rhai achosion, am fwy na mil o flynyddoedd. Mae ganddynt werth enfawr fel cynefinau bywyd gwyllt wrth helpu i ostwng effaith llifogydd, gan amsugno maethion ac fel lleoedd o werth diwylliannol, hamdden ac ysbrydol. Rydym yn ddiolchgar iawn am gefnogaeth barhaus Sefydliad Esmée Fairburn wrth ein helpu i wrthdroi r dirywiad cyn iddi fod yn rhy hwyr. Mae cyllid hael gan grŵp bancio Santander drwy eu rhaglen Prifysgolion Santander wedi cefnogi myfyrwyr ymchwil ôl-raddedig a staff academaidd y Brifysgol Agored mewn amrywiaeth o weithgareddau ymchwil. Mae hyn yn cynnwys ymchwil ar y cyd gyda Phrifysgolion Santander eraill yn Ewrop, America Ladin a r Deyrnas Unedig, ymchwil maes yn America Ladin, tripiau cyfnewid a phresenoldeb mewn cynadleddau dramor. Cytunodd Prifysgolion Santander yn ddiweddar i roi cefnogaeth bellach i r Brifysgol Agored yn y gweithgareddau hyn dros y tair blynedd nesaf. Ymchwilio Dolydd Gorlifdir CEFNOGI R BRIFYSGOL AGORED Hoffai r Brifysgol Agored ddiolch i bawb a gyflwynodd roddion rhwng 1 Awst 2013 a 31 Gorffennaf Mae rhestr lawn o r cyfranwyr ar gael yn /donors Cylch y Dirprwy Ganghellor Mae r Brifysgol yn cydnabod cefnogaeth hael iawn yr unigolion, ymddiriedolaethau, sefydliadau a chorfforaethau a enwir islaw a dau gyfrannwr dienw: Banco Santander Mr Howard Brown a Mrs Elizabeth Brown Mr Richard Delbridge Ethiopiaid Miss Ann Goldsmith Arglwydd a r Fonesig Haskins Mrs Joanna Hunt Intermarine Offshore Services Cyf Mr Roger Jefcoate a Mrs Jean Jefcoate OPITO International Sefydliad Eranda Sefydliad Exilarch Sefydliad William a Flora Hewlett Sefydliad Elusennol Teulu Hintze Sefydliad Wolfson Barwn Thysen True Potential LLP Mrs Rachel Webb Yr Athro David Wield Ymddiriedolaeth Elusennol Richard ac Anne King Ymddiriedolaeth Ryngwladol PF Mae r Brifysgol yn cydnabod haelioni r cyfranwyr dilynol, a phedwar cyfrannwr dienw, a wnaeth gyfraniadau rhwng 1000 a 5000 yn y flwyddyn ddiwethaf: Mr George Ahier Miss Alex Alec-Smith Dr Kenneth Cameron Mrs Kay Catherall Mr Neil Davidson Dr David Day Dr John Drysdale Yr Athro Raoul Franklin Miss Gillian Gillbe Mr David Godson Mrs Lucy Hodgson Mr Colin Hume Miss K Husband Dr Roger James Ms Rosanna Leung Mrs Monika Mann Dr David McGibney Dr Stephen Morris Mrs Fiona Mylchreest Mr Patrick O Connor Mr Ian Peacock Miss Joan Popovic Mrs Glynis Rumley Mrs Sybil Shean Mrs Irene Sherrington Mr Michael Steen Yr Athro Mary Stuart Mr Paul Todd Mr Richard Trounson Mr William Vallance Mr Reinallt Vaughan-Williams Dr Charlotte Wood Mr Derek Yeomans

50 48 RHIFAU Uchafbwyntiau ariannol 2013/14 Yn ystod y flwyddyn, mae r Brifysgol wedi parhau i addasu i r newidiadau yn y system ariannu yn Lloegr a gyflwynwyd yn 2012/13, gyda chyllid addysg uwch yn Lloegr yn symud fod yn bennaf yn grantiau gan gyrff ariannu i ffioedd myfyrwyr i raddau helaeth: ni fu llawer o newid yng nghyfanswm y cyllid a dderbynnir ar sawl cyfwerth myfyriwr llawn-amser o bob ffynhonnell - y gwahanol gymysgedd o ffynonellau cyllid y gellir ei weld yn y datganiadau ariannol. Effeithiodd y newidiadau hyn ar sawl agwedd o r Datganiadau Ariannol yn 2012/13, yn fwyaf arbennig grantiau cyrff cyllido, ffioedd hyfforddiant, dyledwyr, credydwyr a llif arian. Dim ond yn Lloegr y gweithredwyd y newidiadau hynny, ond gan fod y farchnad yn Lloegr mor sylweddol, effeithiwyd ar y canlyniadau cyffredinol. Eleni yw r ail flwyddyn dan y system cyllido newydd; gellir gweld effeithiau parhaus y newidiadau yn y canlyniadau am y flwyddyn, yn fwyaf arbennig yn y gostyngiad a ddisgwylir mewn niferoedd myfyrwyr, cynnydd pellach mewn incwm o ffioedd hyfforddiant a gostyngiad mewn grantiau cyrff cyllido. Gostyngodd cyfanswm miliwn gan 43.3 miliwn neu 10% i miliwn. Gostyngodd grantiau cyrff cyllido gan 49.1 miliwn neu 25% i miliwn yn bennaf fel canlyniad i ostyngiad mewn grant cylchol gan Gyngor Cyllido Addysg Uwch Cymru (HEFCE); gostyngodd hyn gan 58.5 miliwn neu 38% i 96.3 miliwn ond mae n dal i fod yn 72% o r holl grantiau cylchol o r gwhanol gyrff cyllido. Mae peth o r gostyngiad hwn yn ganlyniad grantiau cylchol yng Ngogledd Iwerddon yn trosglwyddo i r Adran Cyflogaeth a Dysgu (Gogledd Iwerddon) (DELNI) o HEFCE. Roedd cyfanswm y grant dysgu cylchol a dderbyniwyd gan DELNI yn 6.1 miliwn: mae r Brifysgol hefyd wedi derbyn grantiau addysgu cylchol gan Gyngor Cyllido yr Alban ( 21.0 miliwn), Cyngor Cyllido Addysg Uwch Cymru ( 9.4 miliwn) a Choleg Cenedlaethol Addysgu ac Arweinyddiaeth ( 0.1 miliwn). Cynyddodd incwm ffioedd gan 6.6 miliwn neu 3% i miliwn. Roedd mwyafrif y cynnydd yng nghyswllt ffioedd a dalwyd gan fyfyrwyr neu ar eu rhan gan eu cyflogwyr neu r Cwmni Benthyciadau Myfyrwyr yn Lloegr, a gynyddodd gan 8.8 miliwn neu 6% i miliwn. Mae r cynnydd yn ganlyniad y newidiadau yn y system cyllido. Roedd y gostyngiad cyfun mewn incwm ffioedd y tu allan i Loegr yn 2.2 miliwn. Cynyddodd incwm o grantiau ymchwil a chontractau gan 0.8 miliwn neu 5% i 15.5 miliwn, oherwydd cynnydd mewn gwaith a ariannir gan Gynghorau Ymchwil a ffynonellau eraill. Gostyngodd incwm arall gan 1.1 miliwn i 23.4 miliwn. Gostyngodd incwm gwaddol a buddsoddiad gan 0.5 miliwn neu 14% i 3.2 miliwn. Gostyngodd gwariant gan 7.6 miliwn neu 2% i miliwn, ar ôl gwario 28.0 miliwn ar brosiectau strategol cymeradwy, ac yn rhwydd o fewn y gyllideb a osodwyd. Cynyddodd cyfanswm costau staff gan 6.7 miliwn neu 2% i miliwn a gostyngoadd treuliau gweithredu arall (heblaw cyflogau), yn eithrio dibrisiant a llog, gan 14.7 miliwn neu 10% i miliwn. Y canlyniad net oedd diffyg cyn treth o 16.9 mliwn o gymharu â gwarged o 18.8 miliwn y llynedd. Er fod diffyg yn y gyllideb ar gyfer 2013/14, cynllunir dychwelyd i warged ar gyfer 2014/15. Mae r symud o warged o 18.8 miliwn yn 2012/13 i ddiffyg o 16.9 miliwn yn 2014/14 yn ganlyniad gostyngiad mewn incwm o 43.3 miliwn (10%) heb gael ei wrthbwyso gan ostyngiad mewn gwariant o 7.6 miliwn (2%). Prif achos y gostyngiad mewn incwm oedd na chafodd y gostyngiad o 25% mewn grantiau cyngor cyllido ei lenwi n llwyr gan y cynnydd mewn incwm ffioedd hyfforddiant. Sbardun mwyaf sylweddol y gostyngiad hwn mewn incwm oedd y gostyngiad mewn niferoedd myfyrwyr o r llynedd o 9% mewn nifer pennau a 8% mewn cyfwerth llawn-amser i raddau helaeth fel canlyniad i newidiadau cyllido yng Nghymru sydd wedi effeithio ar yr holl sector rhan-amser. Mae r Brifysgol Agored yn perfformio n dda iawn fel sector cystadleuol a chontractio, gan gyflawni ei amcanion strategol i roi gwell cefnogaeth i w myfyrwyr a chynnal cynaliadwyedd ariannol. Mae wedi cyflawni ei dargedau marchnad myfyrwyr eto eleni, yn seiliedig ar Stategaeth Marchnad y Deyrnas Unedig a fabwysiadodd yn 2012 yng ngoleuni newidiadau sylweddol mewn ffioedd a chyllid. Roedd y targedau a osododd ar gyfer niferoedd myfyrwyr yn 2013/14 yn uchelgeisiol, gan adeiladu ar y llwyddiant a gyflawnwyd yn y ddwy flynedd flaenorol. Mae ganddi gronfeydd sylweddol ac wedi rhagweld a chynllunio am ostyngiad yng nghyfanswm nifer myfyrwyr. Mae wedi cofnodi diffyg a gynlluniwyd ar gyfer eleni, sydd yn 4% o i chyfanswm trosiant yn rhannol fel canlyniad i r newidiadau mewn ffioedd a chyllid a r angen i barhau i fuddsoddi mewn prosiectau strategol. Mae r Brifysgol Agored wedi cynllunio i ddychwelyd i warged yn 2014/15.

51 49 I gael dealltwriaeth lawn o sefyllfa ariannol y Brifysgol edrychwch ar y datganiadau ariannol archwiliedig, sydd ar gael yn /foi/main/expenditures CANLYNIADAU, LLIF ARIAN, ASEDAU A CRONFEYDD CADW Grantiau cyrff cyllido Ffioedd hyfforddiant a chontractau addysg Grantiau a chontractau ymchwil Incwm arall Incwm gwaddol a buddsoddi CYFANSWM INCWM CYFANSWM GWARIANT BLWYDDYN A DDIWEDDODD 31 GORFFENNAF 2014 ( m) YBLWYDDYN A DDIWEDDODD 31 GORFFENNAF 2013 ( m) (DIFFYG)/GWARGED AM Y FLWYDDYN CYN TRETHIANT (16.9) 18.8 Llif arian net o weithgareddau gweithredu Adenillion net ar fuddsoddiadau a gweini cyllid LLIF ARIAN NET CYN GWEITHGAREDDAU BUDDSODDI A THRETH Asedau sefydlog Asedau gwaddol Asedau cyfredol net CYFANSWM ASEDAU LLAI YMRWYMIADAU CYFREDOL CYFANSWM CRONFEYDD YSTADEGAU ALLWEDDOL ERAILL Nifer myfyrwyr cyfwerth â llawn-amser Cyfanswm nifer myfyrwyr Canran myfyrwyr yn fodlon gydag ansawdd eu cwrs (o ymatebion i r Arolwg Myfyrwyr Cenedlaethol) Cyfanswm cofrestriadau cyrsiau FutureLearn Cyfanswm cofrestriadau cyrsiau Y Brifysgol Agored FutureLearn 73, , , ,341 79, , n/a n/a 91% 73,528 Nifer 187, 338 Cyfanswm Myfyrwyr sy n fodlon gydag ansawdd eu cwrs, a fesurwyd gan Arolwg Cenedlaethol Myfyrwyr 2014 myfyrwyr cyfwerth llawn-amser nifer myfyrwyr

52 Hawlfraint Y Brifysgol Agored 2014 I gael mwy o wybodaeth cysylltwch â: Lucian J Hudson Cyfarwyddwr Cyfathrebu Y Brifysgol Agored Walton Hall Milton Keynes MK7 6AA Ffôn: +44(0) theopenuniversity /northern-ireland /scotland /wales Mae r Brifysgol Agored wedi ymgorffori drwy Siarter Brenhinol (RC ), elusen eithriedig yn Lloegr a Chymru ac elusen a gofrestrwyd yn yr Alban (SC ). Caiff y Brifysgol Agored ei hawdurdodi a i rheoleiddio gan Awdurdod Ymddygiad Ariannol. Cynhyrchwyd gan y Brifysgol Agored gyda chyfraniadau o YBM Ffotograffiaeth gan Kelly Cooper SUP017745