SINGH SABHA INTERNATIONAL, CANADA

Size: px
Start display at page:

Download "SINGH SABHA INTERNATIONAL, CANADA"

Transcription

1 GURMAT & WOMEN 6 guru Arjn swihb ji (sukmni, pmnw 281) SINGH SABHA INTERNATIONAL, CANADA

2 SUBHASH JOSHI LAW OFFICE Barrister Solicitor & Notary Public Tel : Cell : Fax : SUBHASH JOSHI Barrister Solicitor & Notary Public Drew Road, Mississauga, ON L5S 1W8 sjoshilaw@gmail.com Alte-Rego Corporation 36 Tidemore Avenue, Toronto, ON M9W 5H4 Ph.: , Fax : mail@alte-rego.com WEDDING ANNIVERSARIES BIRTHDAY PARTIES CORPORATE EVENTS BANQUET HALLS FUND-RAISING BUSINESS MEETING SPECIAL OCCASIONS MUSICAL EVENTS Haripal Deol Jagwinder Saini 7355 Torbram Rd. Mississauga ON L4T 3W3 Tel.: Fax : info@nationalbanquethall.com G&G G&G TRUCKING SOLUTIONS For all your safety & Compliance needs Audit Preparation (MTO & USDOT) Telford way, Mississauga, ON L5M 7R7 Ph.: , Fax: safely@gandgtrucking.ca MAVRON Transport Inc. US & Canadian Bonded Carrier Asset Based Carrier/Price Competitive/EDI Capable Dedicate CSR available 7 days a week MBE Certified through CAMSC & MMSDC 24/7 Dispatch, high level of service Multiple daily capacity outbound Ontario, Quebec to Ontario, Quebec & most US states US domestic shipping and outbound to several US states, Ontario and Quebe 5758 Dixie Road, Mississauga, Ontario, L4W 1E7 PH: Toll Free: Thinking of Residential, Commercial, Land or Investment Properties pury Albrtw ivc prwpti KrIdx Aqy vycx lei imlo HARJINDER BAMRAH R L MULTIPLE LISTING SERVICE R

3 @ 1 LEGAL INFORMATION KHALSA AKHBAAR 1. Business Name: Khalsa Akhbaar Effective Dated Incorporated (Ontario) No.: Dated Legal Name: Singh Sabha International Canada 4. Legal Entity : Corporation 5. Charity Business Number is: RR Legal Advisor: Subash Joshi Law Office, Drew Rd., Mississauga ON L5s 1W8 Tel # and Cell # Editorial Board: * Gurcharan Singh Jeonwala # , * Balwinder Singh Thind (India) , * Mandeep Singh Vernon , * Chamkaur Singh Fresno CA, * Varinder Singh Goldy nm. lyk lykk pyj 1. swfw sunyhw qy swq di mmg smpwdki 2 2. is`k iesqri... k`lh A`j qy k`lh mnrwj kor 3 3. is`ki qon kurbwn mwvw, is`ki qon... divmdr ismg Awritst 5 4. AOrqW qy zulmw di dwsqw hrcrn ismg prhwr 6 5 nwri bnwm mwnvvwd iekbwl ismg if`lon (fw.) 9 6. mwniskqw ivc Ds gei ZulwmI nvdip kor XU.ky JUTI swki ƒ s`c ikaun mmniey divmdr ismg Awritst lvki dy jnm dw smqwp iemdr ismg G`gw bqih sulkxi iprm. gurbcn ismg pmnvw brwbrqw dw h`k hrpriq kor ^wlsw is`k Drm ivc AOrqW dw sqwn qy A`j gurcrn ismg ijauxvwlw gurmiq Aqy duniaw dy Drm gurdip ismg bwfivwlw so ikau mmdw AwKIAY ijqu jmmih rwjwn gurdip ismg bwgi iesqri dw sqwn, smwj is`k isdwqw... gurpriq ismg ismblmwjrw ijn ky bmky GrI n AwieAw plivmdr kor mwnocwhl bwxi sukmni bwry boly JUTW dw Kulwsw gurcrn ismg ijauxvwlw mmny qry qwry guru isk hrijmdr ismg GVswxw ic`tiaw krk diaw ilk guris`kw... sukdip ismg ivsv is`k kwnprms-2015 AYs.AYs.AweI. ibauro Women and Sikh Philosophy Kamaldeep Kaur Women and Gurmat Hardev Singh Shergill Sikh and the Caste Ramjit Singh Mann Thou Shall Not Restrict Jagat Guru Col. Avtar Singh 41 Dr. Harbans Lal 24. Dr. Anne Murphy NOT right person... SSI Bureau 44 SINGH SABHA CANADA SSI CANADA IS A TAX EXEMPT REGISTERED CHARITY ismg sbw iemtrnysnl kynyfw pro. gurmuk ismg qy igawni id`q ismg ji ƒ smripq hy[ ienhw hi surimaw Aqy BweI kwnh ismg nwbw di bdolq swry Bwrq ivc ismg sbwvw bxweiaw geiaw Aqy gurduawry Awzwd krvwey gey[ liro-lir Aqy lhu-luhwx hoei is`ki A`j ipr qon mhmq nryxu dy KUnI swky di Xwd duhrwaundi hy Aqy swkw nnkwxw krn lei swƒ vmgwrdi hy[ hy koei surmw, jo guru nwnk swihb dy imsn ƒ Gr-Gr phumcwaux Aqy AMD-ivSvwsIAW ƒ ibbyk-bu`di, mnu`kqw ƒ ivcwrvwn bxwaux lei swq dyx lei iqawr hovy? info@singhsabhacanada.com Sukhdeep Singh Parhar : , Satnam Singh Johal : For Any Query Click : (All Legal matter will be dealt in the Brampton court of Ontario, CANADA)

4 2 smpwdki ieswei m`q:- swry pwpw di jvh iesqri hy[ ihmdu m`q:- AOrq qy kdy vi XkIn nhin krnw cwhidw-mmƒ ieslwm:- AOrq kdy vi Gr di mu`ki nhin bx skdi, msizd ivc kdy aupdys nhin dy skdi[ bu`d m`q:- iesqri ivc ruh nhin humdi[ AOrq kdy ibksu nhin bx skdi[ jyn m`q:- AOrq kdy vi mukqi prwpq nhin kr skdi[ is`k Drm:- iesqri ƒ burw kihx vwly pivqr loko! quhwƒ vi jnm iesqri ny hi id`qw hy[ ies krky aus ƒ mwvw nw kho[ duniaw dy swry rihbrw v`l Jwq mwiraw pqw c`ldw hy ik guru nwnk swihb qon pihlw iksy ny iesqri ƒ mwx-snmwx dyx bwry nhin ilikaw[ Bgq kbir ji, Bgq rivdws, Bgq nwmdyv ji Awid BgqW di bwxi, jo guru grmq swihb ivc drz hy, ivcon hvwly ies prkwr dy imldy hn: byd pvy piv pmifq muey rupu dyik dyik nwri]3] pmifq byd pvh pvh ky Aqy sumdr nwriaw dw rup dyk dyk ky hi mr igaw[ kbir ji, pmnw 654] Bgq rvidws ji, aucy mmdr sumdr nwri nwnk! jo (pqi di moq qy) ivcovy di hi s`t nwl mr jwx auhnw ƒ sqi (ho geiaw) smjxw cwhidw hy[1[ m: 3 ] BI so sqiaw jwxiain sil smqoik rhmn ihh ] syvin swei Awpxw inq auit smmhhwlmnihh ]2]{pMnw 787} aunhw jnwniaw ƒ BI sqiaw hi smjxw cwhidw hy, jo piqbrq-drm ivc rihmdiaw hn, jo Awpxy Ksm di syvw krdiaw hn qy sdw au`dm nwl Awpxw ieh Drm cyqy r`kdiaw hn[2[ m: 3 ] kmqw nwil mhyliaw syqi Aig jlwih ] jy jwxih ipru Awpxw qw qin duk shwih ] nwnk kmq n jwxni sy ikau Aig jlwih] BwvY jivau ky mrau durhu hi Bij jwih]3] {pmnw 787} (sqi) iesqriaw Awpxy Ksm dy jiaunidaw aus di syvw krdiaw hn, pqi ƒ Awpxw smjdiaw hn qwhieyn srir dy du`k sihmdiaw hn[ pr, hy nwnk! ijnhw ƒ Ksm ny nwh jwqw, auh iesqriaw ikaun du`k sihx? pqi cwhy suki hovy cwhy duki hovy auh (AOKy vyly) nyvy nhin FukdIAW[3[ ] rwm nwm ibnu bwji hwri ]4] pmnw 659] Bgq nwmdyv ji, ijau ibkei muslmwn dysw ivc qw A`j vi AOrq ƒ burky qon bwhr Awaux di iezwzq hyry pr nwri ] kaufw fwrq ihry juawri ]3]pMnw 873] ijvyn ivsei mnu`k AOrq ƒ mmdi nzr nwl qkdw hy Awid[ kbir ji, jysy mwq ipqw ibnu bwlu n hoei ] ibmb ibnw kysy kpry DoeI ] pmnw 872] kbir swihb vi AOrq ƒ brwbrqw dw drzw idmdy hn pr jo g`l guru nwnk swihb krdy hn aus di imswl hor ikdry nhin imldi[ ijvy:- m:1 ] BMif jmmiay BMif inmmiay BMif mmgxu viawhu ] BMfhu hovy dosqi BMfhu cly rwhu ] BMfu muaw BMfu BwlIAY BMif hovy bmdwnu ] so ikau mmdw AwKIAY ijqu jmmih rwjwn ] BMfhu hi BMfu aupjy BMfY bwju n koie ] nwnk BMfY bwhrw eyko scw soie ] ijqu muik sdw swlwhiay Bwgw rqi cwir ] nwnk qy muk aujly iqqu scy drbwir ]2] {pmnw 473}] AY bmdy qyrw jnm AOrq qon, qum pldw vi AOrq dy pyt ivc, qyri dosqi vi AOrq nwl, qyrw ivawh vi AOrq nwl, jy pihli mr jwey qw qum hor AOrq Bwldw hyn, AOrqW rwhin hi irsqydwriaw bxdiaw hn qy Awh pivqr bwhmxw ƒ vi jnm AOrqW hi idmdiaw hn[ isrp prmwqmw hi AOrq qon bgyr pydw hoieaw hy jw ieh r`b ji hi Awpxy Awp qon hn[ BweI gurcrn ismg ijauxvwlw dy d`sx muqwbk jrmni ivc rihmidaw iesweiaq dy AOrqW prqi rv`eiey diaw jo khwxiaw suxiaw hn auh ibawn krn qon bwhr hn[ ijnhw AOrqW ny brwbrqw di g`l kiqi, AOrqW dy AiDkwrW di g`l kiqi, AOrqW di mwvi hwlq di g`l kiqi aunhw AOrqW ƒ cuvylw kih ky crc ny moq dw Pqvw dy ky ijaundy jia swvn dw hukm jwri kr id`qw[ ies qrhw XUrpIAn mulkw ivc hi l`kw di qydwd ivc ijaundiaw AOrqW swv ky suawh kr id`qiaw geiaw[ XUrp ivc PrWsIsI crc ny AOrqW qy s`b qon izawdw kihr FwihAw[ dusry pwsy is`k Drm dy qisry guru ji ny Akbr qon sqi prqw dy ivrud hukm jwri krvwieaw qy bwxi ivc ieaun Purmwn kiqw hy[ sloku m: 3 ] sqiaw eyih n AwKIAin jo mivaw lig jlmnihh ] nwnk sqiaw jwxianihh ij ibrhy cot mrmnihh ]1] {pmnw 787} auh iesqriaw sqi (ho geiaw) nhin AwKIdIAW jo (pqi di) loq dy nwl sv mrdiaw hn[ hy nhin[ 1979 ivc Swh ƒ jlwvqn krky Awieq aulw KOmynI ny eirwn ivc ienklwb ilawdw[ BweI gurcrn ismg ijaux vwlw dy d`sx muqwbk jdo auh qy ausdy do jrmn dosq 1983 'c jrmni qon kwr rwhin Bwrq ƒ gey qw auh ku`j idn eirwn ivc ruky qy aus ƒ eirwn dw vizw vi vdwauxw ipaw[ ies krky myƒ ku`j Kws dprqw ivc jwxw ipaw ij`qy AOrqW dprqi kmm krdiaw sn[ ijs llcwei nzr nwl aunhw ny myri stirc korf di vrdi ƒ q`ikaw qy jrmni bwry pu`c-pvqwl kiqi aus qon swp zwhr humdw si ik ies Dwrimk ienklwb ny AOrqW ƒ k`k nhin id`qw[ jy ikqy Arb mulkw ƒ DrqI ivcon kwlw sonw nw imldw qw ienhw swry mulkw di hwlq A`j Bwrq nwlon vi mwvi hoxi si[ BwvyN XUrpIAn mulkw ny bwrvin qyhrvin sdi ivc AOrqW qy bhuq kihr FwieAw[ pr A`j ienhw hi mulkw ivc swri duniaw dy mukblqn pysy p`kon KuShwlI izawdw hox dy kwrx di smj pyndi hy[ ienhw mulkw ivc AOrqW ivc pvhwei ilkwei eysian mulkw dy mukbly ikqy izawdw hy[ isrdwr krm ismg ihstorian ny m`ky qk pydl Xwqrw kiqi qy auh ilkdy hn ik ijs smwj ivc KuShwlI dykxi hovy aus smwj di AOrq di hwlq ƒ prk lvo[ BwvyN guru sihbwn ny AOrq ƒ brwbrqw dw drzw bwxi ivc id`qw qy Awpxy smyn ivc AOrqW dy h`k ivc prcwr vi kiqw pr smwj AwpxI cwly c`ldw hy[ lok Awp ipcwhik`cu hox krky hr isawxy purs di slwh ƒ J`t-p`t nhin mmndy[ iesy krky A`j vi is`k Drm ivc AOrqW ƒ gurvwiraw ivc kirqn nhin krn id`qw jwdw, pmjw ipawiraw ivc Swml nhin kiqw jwdw, drbwr swihb AMimRqsr spwei dorwn AOrqW ƒ AMdr jwx nhin id`qw jwdw Awid[ ies nw- brwbrqw qy brbwdi dw dosi swdlwxw hy ijsny is`k Drm di qbwhi dw jumw ly r`ikaw hy[ jdon ik guru kwl smyn mwqw KIvI lmgr dw prbmd krdi si, j`sw ismg AwhlUvwlIey di mwqw doqwry nwl drbwr swihb ivc kirqn krdi humdi si[ dsm ipqw smyn vi mwqw Bwgo hr kmm ivc swq idmdi si[ hy koei surmw jo is`ki di ho rhi durdsw ƒ smj ky, ies ivc sudwr ilawaux qy ies kwrz ƒ nypry cwvhn lei swfw swq dyx lei iqawr hovy? -0- smpwdki borf: gurcrn ismg ijauxvwlw, cmkor ismg Pirzno XU.AYs.ey., fw. blivmdr ismg iqmd, mndip ismg vrnn bi.si., virmdr ismg golfi Editorial Board: Gurcharan Singh Brar (Jeonwala) # , Chamkaur Singh Fresno # , Dr. Balwinder Singh Thind (Pb.) M: , Mandeep Singh Vernon # , Varinder Singh Goldy #

5 3 auprokq isrlyk hyt ivcwridaw AYsw mihsus hoieaw ijvyn is`k iesqri isr& AOrq nw ho ky sgon izmmyvwri hovy, ijs di srirk isrjxw bysk kudrq hi krdi hy pr ruhwni isrjxw gurbwxi qy ieiqhws krdw hy[ hryk p`k qon pirpurn ieh izmmyvwri jdon Awpxy vrgiaw hor izmmyvwriaw di isrjxw Awpxw sb kuj dwa qy lw ky vi krdi hy qy ipr smswr di Bytw kr idmdi hy qw AwpxI izmmyvwri puri hoei smjdi hy[ is`k iesqri di isrjxw ausy idn SurU ho gei, ijs idn guru nwnk swihb ny smwj Aqy Drm dy TykydwrW ƒ ieh suawl pwieaw ik jy jnyau nwl hi Dwrimk jivn AwrMB humdw hy qw pmj swl v`fi byby nwnki ƒ ieh h`k pihlw ikaun nhi iml irhw[ mojud isrk`f smwijk Aqy Dwrimk sksiaqw dy bu`l hi siqy gey sn[ smswr swhmxy iek cij puri qrw sw& hy ik guru nwnk swihb dy imsn ivc mwqw iqrpqw ji, byby nwnki ji, mwqw sulkxi ji puri qndyhi nwl Swml hn[ mwqw KIvI ji dy rup ivc jdon hr vrx qy Drm dy lokw ƒ ieko hi pmgq ivc bvy Adb nwl ibtw ky lmgr Ckwaux vwli aus smyn di Aiq AwDuink AOrq dy rup ivc aubr ky swhmxy AWaudI hy qw smswr hyrwngi nwl ies ienklwbi AOrq dw mumh dykdw rih jwdw hy[ iesy ienklwb ƒ A`gy qoridaw jdon bibi Amro ji, bibi BwnI ji,mwqw gmgw ji, bibi viro ji, mwqw nwnki ji, mwqw gujr kor ji, mwqw AjIq kor ji, bibi AnUp kor, bibi Srn kor, mwqw Bwg kor qury Aqy hux q`k Axigxq mwqwvw BYxW ny ies ƒ Awpxy iskr q`k phumcwaux di AwpxI izmmyvwri ƒ bkubi inbwieaw hy[ hr qrhw nwl hryk qrhw dy &rz ƒ purw kiqw hy[ jy swhmxi lvwei di lov hy mydwn-ey-jmg ivc idkwei idmdi hy[ jy AMdr bih ky isklwei dyx Aqy swrw kuj smbwlx di lov pyndi hy qw AwpxI hond ƒ iek Aid`K KuSbU bxw lyndi hy[ mihk vmfdi hy pr idkwei nhin idmdi[ kws! Ajokw is`k smwj vi smwijk, mwnisk, Dwrimk Aqy Awqimk auswri ivc AOrq di ies mh`qvpurx BUimkw ƒ smj ky AOrq di vdiaw qon vdiaw GwVq lei qihidlon hmbly mwry[ 'aus ƒ vdiaw mwhol iml sky, ijs ivc auh vi auswru socw ƒ mwxdi hoei smyn di hwxi vi hovy qy AwpxIAW prmprwgq izmmyvwriaw ƒ vi inbw sky[ iplhwl qw ieh hwlq hy ik jdon AOrq DI dy rup ivc ikqy jnm lyndi hy qw bhuq pirvwrw ivc Ajy vi aus dw svwgq hoikaw nwl humdw hy[ ipr ausdw pwlx posx kridaw vi mw smyq pirvwr diaw hor AOrqW vi aus ƒ hr smyn lvki hox di icqwvni hi idmdiaw nzr AwaudIAW hn[ hr vkq aus dy mn ivc iek sihm ibtwieaw jwdw hy,* qum kuvi hyn, k`l ƒ Agly Gr jwxw hy[ qum Awh nhin krnw, qum auh nhin krnw[* lvki AwpxI hond di AwzwdI bwry v`fy SMky mn ivc ly ky v`fi humdi hy[ hr smyn fry rihxw[ AsIN smj skdy hw ies mwnisk mwhol nwl pli iek s^siaq smwj ƒ ki dyx dy skygi[ mnoivigawn dsdw hy ik jo vi swƒ smswr qon imldw hy, AsIN auh hi smswr ƒ kei guxw krky mov idmdy hw[ dujy pwsy Awpxy Awp ƒ AwDuink khwaux vwly kei pirvwr Gr jnmi DI dw svwgq ieh kih ky krdy hn,* AsIN AwpxI DI ƒ mumifaw vwg pwlwgy, jw ipr mumifaw qon vi vdiaw pwlwgy[* lvki ieqy vi AwpxI hond bwry SMky ly ky hi v`fi humdi hy ik lvki hoxw mwvw humdw hy qy mumfy hoxw hi vdiaw humdw hy[ mumifaw vwg pldi ieh dohri s^siaq di mwlk bx jwdi hy[ kudrq ny kuj hor bxwieaw hy, ji iksy hor qriky nwl rhi hy[ mumfw bx nhin skdi, lvki rih nhin jwdi[ ies qrhw di dohri s^siaq vi smswr ƒ ki dyx dy skdi hy, ivcwrnw bxdw hy[ ieh qw rhi GrylU pwlx posx di g`l[ ijvyn hi auh bwhrly smwj ivc kdm rkdi hy qw jw smwj vlon imldi nic Bwvnw di iskwr ho jwdi hy jw au`c Bwvnw di[ jy srirk qor qy sohxi hy qw smwj aus dy guxw ƒ dyky ibnhw aus ƒ AwsmwnI cvhwei r`kdw hy qy auh vi gux vdwaux di QW isrp ijsmwni KUbsUrqI ƒ vdwaux Aqy idkwaux qy zor idmdi hy[ ikaunik ieh iek mnoivigawnk q`q hy ik jivn dy -mnrwj kor ijs p`k lei mnu`k ƒ prsmsw imldi hy, aus p`k ivc mnu`k A`gy vddw jwdw hy[ AjokI is`k iesqri dw ibxuti pwrlrw vl JukwA iesy soc dw nqijw hy[ ieqy hi bs nhin sgon ies qon A`gy v`d ky ijsmwni KUbsUrqI lei b`cw nw jmmx Aqy jmm ky Awpxw du`d nw ipawaux vrgy PYsly vi iesy hi soc ivcon aupjy hn[ ipr ies qrhw nwl bhuq hi imhnq duawrw smbwli ies KUbsUrqI ƒ idkwaux lei BWq BWq dy PYSn mukwbilaw jw fws mukwbilaw dw Awsrw ly ky Awpxy hmkwr ƒ smqust krdi hy[ ieh rujwn ausdw Awpxw Awqimk, mwnisk, srirk, AwriQk Aqy smwijk smquln dw bhuq buri qrhw ivgwvdw hi hy sgon smwj ivc ivcwrdwrk gmdgi PYlwaux dw kmm v`fy p`dr qy krdw hy[ nqijy vjon qyzi nwl v`d rhy hoey, Axhoey Aqy Swbidk blwqkwr hn[ ieqy AOrq dw dos nhin sgon aus smwj dw dos hy jo AOrq ƒ isrp qy isrp szwvti vsqu dy qor qy hi jwxdw hy[ is`k smwj jo smswr ivc vsdi hryk DI BYx di iezq dy rwky dy qor qy puri duniaw ivc snmwinaw jwdw hy, A`j ausdi AwpxI hi DI BYx Kws swzsi gmdi soc dy Asr ADIn Ku`d-b-Ku`d hnyry KUh ivc if`g rhi hy, qw ru`k ky ivcwrxw qw bxdw hi hy ki krn di lov hy[ dujy pwsy AOrq kol ijsmwni KubsUrqI nhin qw aus dy AdrUMnI au`cy su`cy guxw di kdr vi smwj ivc jldi ikqy prvwn nhin humdi[ 'jo idkqw hy vo ibkqw hy ' vwly ies smswr ivc sihj AMdrUnI gux vi bwhri cmk dmk ivc pros ky hi pys kiqy jwdy hn[ jo vi AOrq bhwdri idkwaudi hoei ies idkwvy qon ienkwr krdi hy Aqy sihj sdwrx jivn ijaux di dlyri krdi hy qw smwijk iek`tw ivc in`q nzramdwz humdi auh sbr dy Gu`t pix ƒ mzbur kiqi jwdi hy[ skulw kwljw ivc bhuq GtIAw AMdwz ivc 'BYx ji ' vrgy

6 4 in`gy qy im`ty Sbd ƒ ivgwv ky ausdw AYsw mzwk bxwieaw jwdw hy ik hor koei kuvi jw AOrq ausdw AYsw smwijk Apmwn dykky idkwvy rihq izmdgi ijaux di ihmmq hi nw kry[ ies di iek audwrhx pys kr rhi hw ik pmj ku swl pihlw iek pmdrw ku swl di nonvin klws ivc pv di iek cmgy gurmiq dy DwrxI pirvwr di b`ci ƒ mwpy myry kol LY ky Awey qy kihx l`gy,' AsIN ies ƒ smjw smjw ky Q`k cu`ky hw ik kysw di byadbi nw kry[ nw isr dy kysw k`ty Aqy nw hi Brv`ty bxwey[ pr swfi byti ny swfi g`l nhin mmni Aqy swƒ DmkI id`qi hy ik jy myƒ kuj vi ikhw qw myn pvwei C`f ky Gr hi byt jwvwgi[ hux AsIN ki kriey, smj nhin Aw irhw[* mwqw ipqw ƒ qs`li dy ky jdon myn b`ci nwl ie`kilaw glbwq kiqi mwmlw ikqy v`d ihlw dyx vwlw inkilaw[ gurmiq di DwrxI hr smyn isr k`j ky r`kx vwli ies b`ci ny d`isaw ik skul ivc sb ausƒ 'BYNjI' kih ky ੳs dw r`j ky mzwk aufwaundy hn[ ikaunik myrw koei vi mumfw dosq nhin hy[ hux bvi musikl nwl iek jmwqi mumfy ny myry nwl dosqi kiqi hy, qy aus dw kihxw hy ik myn isr qy dup`tw ly ky myn sohxi nhin lgdi[ QoVy ijhy kys k`t ky, Brv`ty bxw ky, dup`tw lwh ky jy iek mmfw myrw dosq bxdw hy qy skul ivc myrw mzwk nhin bxdw, koei myri byiezqi nhi krdw qw myn iken nw ies qrhw krw?* aus 15 swl di b`ci ny myƒ socin pw id`qw ik Awpxy smwijk bweikwt qon fridaw vi swfiaw b`ciaw Aqy v`fiaw vi vykw vyki di Byfcwl ivc aulj rhiaw hn qy Awpxy Awp ƒ mwfrn smjx dw BulyKw pwli bytiaw hn[ aus b`ci ƒ 'BYNjI' Sbd dy in`g qon jwxu krvwaunidaw d`isaw ik iksy di hir jw lylw AKvwaux nwlon BYNjI AKvwauxw hr qriky vdiaw hi hy[ ies ivc Awpxy Awp ƒ GtIAw smjx nwlon Awpxy Awp qy mwx krnw bxdw hy [ ieqy v`ifaw dy smjx di vi lov hy ik jvwn ho rhiaw b`ciaw ƒ Asl KUbsUrqI dw mqlb smjw ky aunhw ivc pydw ho rhi hix Bwvnw ƒ auqy hi rok ky Awpxy Awp qy mwx krnw iskwieaw jwvy Aqy B`dI SbdwvLI dw juawb svyivsvws nwl dyxw iskwieaw jwvy[ pwlxw posxw Aqy smwijk dbwvw qo bwad vwri AWaudI hy, ivawh qon bwad pyx vwly GrylU dbwvw di [ ij`qy mmnu ji vlon bxwey inxmw ƒ is`kw ny sgon izawdw Gu`t ky PiVAw hoieaw hy[ Awpxy Awp ƒ gurmiq dw DwrxI AKvWauNdy pirvwrw ivc A`j vi is`k AOrq dujy drjy dw ienswn hi hy[ pirvwr dy mhq`vpurx PYsilAW ivc AOrq di SmUlIAq nwh dy brwbr hi hy[ mmnu ji vlon sdiaw pihlw AOrq bwry bxweiaw Aqy PYlweIAW geiaw DwrxwvW ƒ A`j vi guris`k pirvwrw Aqy is`k Dwrimk smsqwvw dy AMdr puri qrhw mminaw Aqy lwgu kiqw jwdw hy[ ienhw ivcon kuj ku hyt ilkiaw hn : 1) AOrqW ƒ Akl dw Gwtw humdw hy[ ies lei hr kmm lei ienhw ƒ mrd di slwh di lov humdi hy[ 2) AOrqW bhuq Aqy byvzh boldiaw hn[ ies lei ienhw di g`l qy idawn dyky Awpxw smw Krwb nw kro[ 3) AOrq Aorq di dusmx humdi hy[ 4) AOrqW ivc eirkw bhuq humdi hy[ 5) AOrqW cilqrbwj Aqy momotgxiaw humdiaw hn[ ienhw qy ieqbwr nw kro[ 6) Gr ivc mumfy dw jnm SuB Aqy kuvi dw jnm ASuB humdw hy[ 7) ivawh vyly jo vi PYslw bwp jw Brw kr dyx, aus ƒ hi mmnxw humdw hy[ 8) bhuq swrw dwj dy ky vi sdw isr nivw krky rihxw humdw hy[ 9) DIAW vwilaw dy isr sdw nivyn humdy hn[ 10) ivawh qon bwad AOrq dy qn, mn Aqy Dn Bwv ik hr swh auqy vi kbzw isrp pqi Aqy shury pirvwr dw hy[ aus ƒ Awpxy bwry jw Awpxy mwqw ipqw bwry kuj vi socx jw krn dw AiDkwr nhin hy[ bwhron hmlwvr rup ivc Awey AwrIAw lok AwpxIAw AOrqW nwl nhin sn ly ky Awey, smqwn auqpqi lei ieqon diaw mul invwsi AOrqW ƒ hryk qriky nwl vriqaw igaw[ aunhw ƒ iesy lei hi SUdrW vwg hi hryk h`k qon vmicq r`ikaw igaw[ ikqy auh AwpxI qwkq ƒ pihcwx nw lyx, ies lei auprokq sb nwh p`ki DwrxWvW PYlweIAW geiaw[ bysk A`j bdl cu`ky hwlwq ivc ikqy ikqy BWvy AOrq ny AwpxI smjdwri Aqy blbuqy bhuq kuj vdiaw kiqw hy pr ipr vi auh AwpxI bxdi iezq A`j vi nhi pw ski[ swƒ lgdw hy ik auprly pvhy ilky qbky ivc Swied AOrq di iezq hy pr AslIAq au`qy vi koei bhuq vdiaw nhin hy, auprly qbky ivc is`k AOrq AwDuink hox dw BulyKw pwli byti hy[ aus ƒ lgdw hy ik vdiaw pvhwei qy vdiaw kmwei nwl auh mrd di brwbri kr rhi hy[ Asl ivc Awpxy pyrw qy kuhwvi mwr rhi hy[ smj nhin AwauNdI ik brwbri ikaun krni hy? Awpo AwpxI bxqr, h`kw Aqy PrzW ivc dovyn vdiaw hn, smpurn hn[ iksy ƒ vi iksy hor dy brwbr hox di lov audon humdi hy jdon auh Ku`d ƒ dujy nwlon G`t smjy[ ies krky mrd qy AOrq dohw idrw ƒ ieh smj lyxw zruri hy ik kudrqi qor qy iksy ƒ vi iksy dy brwbr hox di lov nhin hy[ qy nwl hi iksy ƒ iksy dujy ƒ nivw idkwaux di vi lov nhin[ is`k AOrq ƒ Awpxy mn ivc ieh Z`l ibtw lyxi zruri hy ik brwbri di dov ivc aus dw srirk, mwnisk, smwijk, Awqimk Aqy AwriQk sosx hi ho irhw hy[ ikaunik ies dov ny GrylU prbmd qbwh kr id`qw hy[ vddy klysw ny qlwkw dw ibawnk rup AKiqAwr kr ilaw hy[ is`k m`q ivc ij`qy ivawh AwnMd kwrj hy, KuSI dw kmm hy, au`qy vi KuSI isrp mihmgy kpivaw, gihixaw, mihmgy pylysw, rotiaw qy hnimunw q`k siimq ho gei hy[ iek dujy dy siqkwr ivcon pydw hoieaw AwnMd kwrj dw AwnMd ikqy idkwei nhin pyndw[ so is`k AOrq lei A`j ieh gmbir socx dw ivsw hy ik aus ny isrp lvwei krni hy, d`b ky rihxw hy jw ipr smq ispwhiaw di kom pydw krni hy[ ieqy swfiaw Dwrimk smsqwvw dy ivcwr ih`q bhuq kuj hy[ kihx ƒ guru Gr ivc AOrq qy koei pwbmdi nhin, pr A`j vi guru GrW Aqy bhuq swriaw Dwrimk smsqwvw ivc AOrq prbmd Aqy prcwr dy mwmilaw ivc ikqy ikqy d`bvin slwh qw BWvy dy lvy pr slwh mmni jwvygi jw nhi, koei pqw nhin qy komi ih`qw nwl sbmd rkdy mwmilaw ivc PYsly lyx ivc qw is`k AOrq ƒ Swml krnw Ajy vi bhuq dur dw mwmlw hy[ swfy swhmxy bhuq swry AysY msly hn ijqy swƒ jldi qon jldi is`k AOrq di BrBUr SmUlIAq qy inri ivcwr hi nhin sgon BrvyN Aml di lov hy ijvyn is`ki dy kyndri AsQwn drbwr swihb ivky is`k AOrqW di rwgi, grmqi, pwti, ismg swihbwn vrgiaw izmmyvwriaw Aqy prbmd ivc vi bxdi iezq vwl izmmyvwriaw lyx di Xogqw di pryrxw vdwei jwey nhin qw duniaw dw sb qon AgWhvDU m`q ikhvi hnyri KweI ivc ifgygw, pqw vi nhin lgxw[ mu`kdi g`l is`k iesqri ny swriaw kitnweiaw dy bwvzud vi, nwswz hwlwqw dy bwki spw 20 qy

7 5 is`k-ieiqhws di isrjxw ivc mwvw dw bhuq v`fw Xogdwn irhw hy, ijs num kdy vi BulwieAw nhin jw skdw ikaunik mwvw ny mhwn siqgurw Aqy surbir is`kw ƒ jnm id`qw Aqy kurbwniaw dyx smyn Awpxw is`ki isdk nw hwiraw[ is`k-ieiqhws dw ArMB mwqw iqrpqw ji qon hoieaw, ijs dy spu`qr, guru nwnk swihb ny lokwei iv`c s`c-drm dw prcwr krky, Drm dy nw qy kiqi jw rhi lu`t qon lokw num bcwieaw[ DMn hn, auh swriaw mwvw ijnhw dy b`icaw ny guru nwnk swihb diaw is`ikawvw num dlyri nwl Apnw ky Awpxy jivn ivcon hr prkwr dy pkmfw, vihmw-brmw, krm kwfw Aqy AMD-ivSvwsW dw sdiaw purwxw rwh iqawg ky is`ki-mwrg num pivhi dr pivhi cldw r`ikaw[ is`ksiqgurw Aqy is`kw di AxQ`k imhnq Aqy kurbwniaw sdkw hi A`j smswr ivc is`kkom dw Awpxw inawrw Drm hy, inawri pihcwx hy Aqy inawrw ieiqhws hy[ is`k-kom ivc kurbwni dyx dw mu`f mwqw BwnI ji dy spu`qr guru Arjun swihb ny ArMB kiqw, ijsny q`qi qvi qy byt ky prmwqmw dy Bwxy ivc rih ky Asih qy Akih qsihy J`l ky lwswni kurbwni id`qi[ mwqw nwnki ji dy spu`qr guru qyz bhwdr ji ny cwdni cok ivc sis dy ky kurbwni id`qi[ ienhw qon pihlw BweI mqi dws ji num Awry nwl cir ko dopwv kiqw igaw, BweI sqi dws ji rum ivc lpyt ky A`g lw ky ShId kiqw igaw Aqy BweI idawlw ji num aubldy dyzy ivc aubwl ky ShId kiqw igaw[ DMn hn ienhw ShIdW num jnm dyx vwliaw mwvw[ mwqw gujri ji ny pihlw Awpxy isr dy swei guru qyz bhwdr ji num kurbwni dyx lei id`li ByijAw, ipr do pivhiaw qk pihlw Awpxy spu`qr guru goibmd ismg ji num kurbwniaw dy rwh qy qoiraw Aqy ipr Awpxy poiqaw di kurbwniaw qon bwad mwqw ji vi is`ki is`dk inbw gey[ DMn hy mwqw AjIq kor (sumdri) ji, ijs ny cwry swihbzwidaw num jnm id`qw[ is`k-siqgurw Aqy guru dy is`kw diaw kurbwniaw sdkw smwj ivc dby-kucly Aqy lwcwr lokw num ijaux dw iek nvw mwrg prwpq hoieaw[ bwbw bmdw ismg bhwdr Aqy aus dy prvwr di kurbwni qon bwad is`kw au`qy muzlw dy zulmw dw kihr m`icaw[ is`kw dy isrw dy mu`l pwey gey[ is`kw ny crkviaw qy cvh ky srirw dw qumbw-qumbw krvwieaw, srirw dy bmd-bmd ktvwey Aqy KoprIAW luhweiaw[ is`kw dy Gr-Gwt aujwvy gey[ is`k mwvw ny AwpxIAW A`KW swhmxy, Awpxy in`ky-in`ky du`d cumgdy b`icaw dy tukvy-tukvy krw ky Awpxy glw Aqy JolIAW ivc puawieaw pr Awpxw is`kiisdk nhin hwiraw [ iks iks dw izkr kriey[ ieiqhws bhuq lmbw hy[ myri klm swrw ieiqhws ilkx qon AsmrQ hy pr swiraw diaw kurbwniaw A`gy sis Jukw ky aunhw num DMn hi AwiKAw jw skdw hy[ is`k-ieiqhws dy vrikaw au`qy iek AijhI Gtnw dw izkr vi imldw hy ik jdon bwbw bmdw ismg bhwdr Aqy aus dy 700 qon izawdw swqi is`kw num igr&qwr krky id`li ilawdw igaw si qw aunhw ivc iek Aijhw nojvwn is`k-gbru vi PiVAw igaw, ijs dw nvwnvw ivawh hoieaw si[ aus num vi is`kw vwg is`k hox krky kql krn lei kyd kiqw hoieaw si[ bwdswh Pru`KsIAr dw hukm si ik ijhvw is`k Drm iqawg dyvygw, aus num C`f id`qw jwvygw[ lvky di ibrd mwqw ny s`xd Abdu`lw Aqy Pru`KsIAr A`gy &irawd kiqi ik myrw pu`qr is`k nhin hy[ ijs vyly qusin is`kw num igr&qwr kiqw si qw aus smyn myrw lvkw vi kyd ivc hox krky is`kw nwl PiVAw igaw si[ myrw lvkw bygunwh hox krky mwiraw jwvygw[ Pru`KsIAr num bu`fi mwei qy qrs Aw igaw Aqy aus ny lvky di irhwei dw hukm dy id`qw[ zwbr lok AwpxIAW A`KW swhmxy rozwnw is`kw dw kql humdw vyk cu`ky sn[ is`kw di Awpxy Drm prqi idrvqw dyk ky swry hyrwn sn ikaunik iksy vi is`k ny Awpxw Drm nhin si bdilaw, nw hi iksy ny Awpxw is`ki is`dk hwiraw Aqy nw hi iksy ny AwpxI jwn bcwaux lei iksy A`gy &irawd kiqi[ pr bu`fi mwei di &irawd ny lvky dy is`ki isdk bwry zwbrw dy mn ivc iek Brm zrur pydw kr id`qw si[ dujy pwsy, jdon is`k lvkw hor is`kw vwg kql kiqw jwx vwlw si, ausy vyly mwei ny SwhI &urmwn koqvwl ƒ dy id`qw[ koqvwl ny lvky num bulw ky ikhw, jw qynum C`f divmdr ismg Awritst KrV idqw igaw hy ikaunik qum is`k nhin hyn[ lvky ny jdon koqvwl dw ieh hukm suixaw qw auh au`ci-au`ci kihx l`gw, myri mw JUT boldi hy[ myn idl jwn qon guru dw isdki is`k hw[ aus vyly ibrd mw diaw cikw Aqy hmjuaw Bry qrly-immnqw, aus is`k lvky num Awpxy is`ki isdk qon fulw nw sky[ hor is`kw vwg jldi hi aus is`k lvky ny jlwd di qlvwr A`gy AwpxI grdn kr id`qi Aqy AwpxI kom dy lwswni is`k-ieiqhws num dwz l`gx qon sdw lei bcw ilaw[ is`k-ieiqhws dy pminaw qy qw kyvl iek hi mw dw izkr imldw hy jo is`ki qon Anjwx si pr A`j iek nhin Axigxq mwvw hn jo is`ki-isdwqw Aqy kurbwniaw Bry is`kieiqhws qon iblkul Anjwx hn[ A`j diaw mwvw BweI qwru ismg ji di kurbwni qon is`ikaw nhin ly skiaw, ijs ny is`ki isdk nw hwrdy hoey, Awpxy kysw Kwqr AwpxI KoprI luhw lei si[ hyrwni di g`l hy ik 7 Aqy 9 swl dy mwsum swihbzwidaw qon vi koei is`ikaw nhin ly skiaw, ijnhw ny AYnI CotI aumr ivc smswr dy ieiqhws ivc lwswni kurbwni id`qi[ A`j mwvw swriaw kurbwniaw Bulw ky Awpxy kys ktw rhiaw hn Aqy Brv`ty bxw rhiaw hn[ ies qon ielwvw Awpxy lwfly Pu`lW vrgy b`icaw num ijnhw ny iek idn v`fy hoky kom dy vwrs bxnw si, aunhw b`icaw dy Awp kys ktw ky Awpxy b`icaw dw is`ki srup ^qm kr rhiaw hn[ ijs b`cy dy Coty humidaw hi vwl k`t id`qy jwdy hn, auh ipr v`fy ho ky swri aumr Awpxy kys-dwvhi ktwaux dw rwh Apnw ky is`ki dy ^wqmy num Awp hi prvwn kr lyndy hn[ ijs kom num muzl hkumqw dy zulm Aqy AiqAwcwr ^qm nhin kr sky, A`j Awpxy Awp num is`k AKvwaux vwliaw mwvw Awpxy h`qin is`k-kom dy vwrsw num ^qm krn dy rwh auqy qur peiaw hn[ ki AijhIAW mwvw di qulnw muzl hkumqw nwl krni cwhidi hy? Awaux vwliaw pivhiaw AijhIAW mwvw num bwki spw 20 qy

8 6 AOrqW qy zulmw di dwsqw drq dy inxmw Anuswr v`fw, Coty num Kw irhw hy Aqy qkvw, kmwvy num dbw irhw hy[ies jivn c`kr iv`c bnspqi qon ly ky jivjmquaw, psuaw-pmciaw qy mnu`kw Awid hr ie`k num AwpxI hond kwiem r`kx lei smgrs krnw pnydw hy[ijhvw ies smgrs iv`c hwr jwdw hy, auh izawdw icr izmdw nhin rih skdw[ijqy ieh inxm ivakqigq qy lwgu humdw hy, auqy ieh dysw, komw, vrgw, jwqiaw Awid sb qy lwgu humdw hy[jdon AsIN mnu`kqw dy p`k qon dykdy hw qw kudrq dy ies vrqwry iv`c Awm qor qy mrd srirk qor qy AOrq qon qwkqvr hy[kudrq vlon hi AOrq dw srir mrd dy mukwbly koml hy[mnu`ki ieiqhws iv`c mnu`k ny jdon qon smwijk prwxi dy qor qy ivcrnw SurU kiqw, audon qon hi ausdw nw isrp hor jiv-jmquaw, psuaw-pmciaw qy hi AwpxI qwkq jw Akl nwl kmtrol krnw jwri hy, sgon ausny smuihk qor qy AwpxI hi jwq dy dujy prwxi AOrq num vi Awpxy ADIn gulwm bxw ky r`kx di koiss kiqi hy[iesdy nwl-nwl mnu`k AwpxI qwkq qy kbzy di Bu`K krky dujy kbiilaw, iprikaw, jwqiaw, komw, DrmW, dysw Awid num vi gulwm bxwaundw irhw hy qy A`j vi bxw irhw hy[mnu`ki ieiqhws iv`c AnykW kwly dor Awey hn, jdon mnu`k ny qwkq dy nsy iv`c AnykW mnu`kqw ivrodi gunwh kiqy hn[aorq, mnu`ki ieiqhws iv`c bysk srirk qor qy qw AwpxI hond bcw ky r`k ski, Swied auh vi mrd di lov kwrn hi bc ski, pr AwpxI Awzwd hsqi kwiem r`kx iv`c bhuqi vwr nwkwm hi rhi[sb iksm diaw GwtW, kmzoriaw dy bwvjud vi AOrq smwj iv`c mnu`k dy brwbr Awaux jw AwpxI v`kri pihcwx bxw ky r`kx lei smgrs krdi rhi hy qy ieh smgrs A`j vi jwri hy[ies lyk iv`c AsIN mnu`ki ieiqhws dy auh vrky Prolx di koiss krwgy, ijnhw iv`c AOrq di hond jw hsqi num imtwaux lei mrd prdwn smwj vlon AnykW qrhw dy Ax mnu`ki kihr Fwey gey[aorqw qy A`iqAwcwrW di nw isrp ilst lmbi hy, sgon mnu`ki ieiqhws Aijhy kwly dorw nwl BirAw ipaw hy[ies p`k qon iksy vi kom, dys, Drm, kbily, jwqi Awid num bkisaw nhin jw skdw[ieqon q`k ik Drm, smwj, ku`l, kom Awid dy gorv jw AnykW qrhw diaw riqw-rsmw dy nwm qy AOrq qy zulm humdy rhy hn[awe ienhw zulmw di dwsqn ieiqhws dy pminaw qon pvhn di koiss krdy hw[ AOrq jwiedwd: duniaw Br dy v`k-v`k kbiilaw, jwqiaw, DrmW, smwjw iv`c AOrq num mnu`k dy brwbr di iek prwxi di QW vsqu dw drjw id`qw jwdw irhw hy qy kei smwjw iv`c A`j vi ieh prqw lukvyn rup iv`c prclq hy[aorq di sksiaq num Ajy q`k iksy vi smwj, kom, Drm vlon smpurn rup iv`c svikwr nhin kiqw igaw qy nw hi brwbr di mwnqw id`qi hy[aorq hr smwj iv`c iksy nw iksy qrhw mrd di gulwm nhin qw inrbr jrur hy[jy A`j dy AgWhvDU jw ivksq p`cmi smwj iv`c kuj mwnqw hy qw auh Bog jw numwies di vsqu qon izawdw nhin[a`j AOrq num purwxy jmwny vwg is`dy rup iv`c gulwm bxw ky r`kx, KrIdx, vycx di QW, ikqy k`pivaw iv`c lpyt ky r`kx vwli, ikqy k`pivaun bwhr krky idkwvy, Bog qy mn prcwvy di vsqu bxw ky vriqaw jwdw hy[v`k-v`k simaw iv`c AOrq num mu`l KrIidAw qy vyicaw jw skdw si[kridx vwly dw ausdy srir num AwpxI mrzi Anuswr Bogx dw purw AiDkwr si[ausnum ivrod krn jw AwpxI rwey r`kx dw AiDkwr nhin si[kei Drm grmq A`j vi mrd num AwpxI jwiedwd qy srirk smr`qw Anuswr ie`k qon v`d AOrqW r`kx dw AiDkwr idmdy hn[ vot AiDkwr: purwxy simaw qon mrd prdwn smwj iv`c AOrq num brwbr dw prwxi nw smjy jwx kwrn, ausnum kuj vi cox krn lei mrd brwbr vot dw AiDkwr nhin si qy nw ausdi kort Awid iv`c gvwhi hi mmni jwdi si[kei smwijk knumnw jw Dwrimk grmqw Anuswr AOrq num mrd qon A`DI mminaw jwdw si, ijs kwrn ie`k mrd dy mukwbly do AOrqW di gvwhi mmni jwdi si[ijqy ie`k pwsy AOrq num vsqu jw proprti mminaw jwdw si, auqy ausnum jwiedwd jw proprti r`kx dw AiDkwr nhin si[ipcly 5 hzwr swl ilkqi mnu`ki ieiqhws iv`c ieh h`k kdon purn rup iv`c Kohy gey bwry kihxw Swied musikl hovygw, pr hrcrn ismg prhwr AYfItr is`k ivrsw hp8689@gmail.com Ph knyfw-amrikw vrgy dysw iv`c vi AOrqW num vot qy jwiedwd r`kx dy AiDkwr imilaw koei bhuqw smw nhin hoieaw[ qyzwb su`txw: AOrqW qy zulmw di dwsqwn bvi lmbi hy, pr ipcly kuj dhwikaw qon swauq eysian dysw iv`c AOrqW qy A`iqAwcwrW iv`c qyzwb su`tx dw ignwauxw qy Ax-mnu`KI vrqwrw dykx num imldw hy[awm qor qy sdiaw di ies mwniskqw ADIn ik mrd dw iksy vi AOrq qy jdon cwhy purw AiDkwr hovy, ies lei jy iksy lvki ny mrd diaw srirk KwihSW puriaw nhin kiqiaw jw aus nwl zbrdsqi ivawh qon ienkwr kr id`qw jw iksy hor kwrn jdon mrd num AOrq qon hwr dw swhmxw krnw ipaw qw ausny rwh jwdi AOrq qy lukvw vwr krky qyzwb su`t ky ausdw ichrw jw bwki srir bdsurq bxwaux di koiss kiqi[anykw kysw iv`c AOrqW num jwn qon vi h`q Doxy pey[ blwqkwr: AOrqW iklwp zurmw iv`c blwqkwr sb qon aupr hn[ies zurm iv`c mrd AwpxI kwm Bu`K puri krn lei iksy rwh jwdi AOrq qy hmlw krky zbrdsqi smbog krdy hn[aijhiaw GtnwvW iv`c ijqy bwad iv`c AOrq num mwnisk pivhw ivcon qw lmgxw pyndw hi hy, auqy bhuq vwr AOrq nwl mwr kutwei, srirk qsiihaw qon ielwvw AnykW vwr jwn qon vi h`q Doxy pyndy hn[ieh vrqwrw sdiaw qon c`l irhw hy[xunweitf nysn di v`k-v`k dysw qon iek`qr kiqy AMkiVAW ADwirq irport muqwibk duniaw iv`c puils kol hr roz FweI l`k qon v`d blwqkwr dy kys rijtr humdy hn, jdon ik Asl AMkVy ies qon kei guxw v`d hn[kei dysw iv`c Ajy q`k vi blwqkwr di koei p`ki pirbwsw nhin ilki hoei, ijs kwrn Agr pivhq AOrq inaw lei kort dw drvwjw KVkwauNdI hy qw ausnum nwmosi qy smwijk bdnwmi qon isvw kuj p`ly nhin pyndw[ smuihk blwqkwr: AOrqW nwl smuihk blwqkwr sdiaw qon c`l irhw vrqwrw hy[purwxy simaw qon hmlwvr POjW hwriaw POjW jw komw diaw AOrqW nwl smuihk blwqkwr krny Awpxw Drm smjdy sn[a`j

9 vi smuihk blwqkwr diaw GtnwvW jrwiem pysw privrqi dy lokw vlon kiqiaw jwdiaw hn[pojiaw vlon A`j vi smuihk blwqkwr Awm g`l hy[bwrq vrgy dysw iv`c Dwrimk dmigaw jw pcviaw Aqy ACUq jwqw diaw AOrqW jw grib AOrqW nwl smuihk blwqkwr Awm GtnwvW hn[smwj di ie`k qrwsdi ieh vi hy ik smuihk jw ivakqigq blwqkwr di iskwr AOrq num srirk qy mwnisk smqwp ivcon qw lmgxw pyndw hi hy, Agr auh lvki kuawri hovy qw aus nwl koei mrd ivawh krwaux lei iqawr nhin humdw[ vysvwgmni: mrd vlon AwpxI kwmuk B`uK jw qwkq (srirk, rwjniqk, dolq) dy nsy iv`c ijqy ie`k pwsy blwqkwr vrgy zurm kiqy jwdy hn[auqy hr smwj iv`c AOrq num is`dy jw Ais`Dy FMg nwl vysvwgmni lei mjbur kiqw jwdw hy[aorq num mjburi v`s Awpxw srir vycxw pyndw hy[duniaw Br iv`c ieh ie`k bhuq v`fw ibjnys bx cu`kw hy[ieqy vi AOrqW nwl AnykW vwr zbrdsqi kiqi jwdi hy, aunhw qy srirk zulm Fwhy jwdy hn[anykw vwr aunhw dy kql kiqy jwdy hn[grib dysw jw pirvwrw diaw nojvwn lvkiaw num AmIr dysw jw AmIr lokw vlon syks gulwm bxw ky srirk qy mwnisk qsihy id`qw jwdy hn[ ie`zq dy nwm qy h`iqawvw jw zurm: duniaw Br dy mrd prdwn smwj vlon AOrqW (mw, pqni, DI, numh Awid) num Awpxy Gr jw pirvwr di ie`zq (Asl iv`c prwprti) kih ky AOrqW qy AnykW qrhw dy jurm kiqy jwdy rhy hn[aunhw di in`zi AwzwdI, pirvwr dy mrd mynbrw qy inrbr humdi hy[ausnum Gr qon bwhr jwx lei mrd di iezwjq lyxi pyndi si jw hy[aorq iek`li Gr qon bwhr nhin jw skdi si[koei nojvwn lvki Agr AwpxI mrzi nwl iksy lvky nwl ivawh kr lvy qw ie`zq dy nwm qy lvkiaw dw kql kr id`qw jwdw hy[anykw vwr lvki Agr AwpxI jwq, kbily, Drm Awid qon ivawh kr lvy jw prym sbmd bxw lvy qw vi kql kiqy jwdy rhy hn[jo ik A`j vi jwri hn[prym sbmdw iv`c kei vwr lvky num kql krky lvki num iksy v`fi aumr dy ivakqi nwl D`ky nwl ivawihaw jwdw hy[kei vwr Aijhy kysw iv`c lvki nwl smuihk blwqkwr vi kiqy jwdy hn[ dujw ivawh: kuj dhwky pihlw q`k pqi dy mrn jw qlwk dy kys iv`c AOrq num swri aumr duawrw ivawh di iezwjq nhin si jw koei mrd ivawh krwaux lei iqawr nhin humdw si[smyn nwl ieh vrqwrw kwpi h`d q`k bdl igaw hy[pr Ajy vi Awpxy smwjw iv`c Swied hi koei Aijhw swhsi nojvwn hovygw, jo kuvwrw humdy hoey, iksy ivdvw jw qlwksudw AOrq nwl ivawh krvw lvy[jdik ivdvw jw qlwksudw swl dy mrd vi swl diaw kumvwriaw lvkiaw nwl Awm hi ivawh krvwaundy hn[ajy vi b`icaw vwliaw qlwksudw jw ivdvw lvkiaw nwl koei vi mrd ivawh lei iqawr nhin humdw[bwhrly dys Awaux lei koei krvw lvy qw v`fi g`l nhin[ GuMf, burkw: v`k-v`k smwjw vlon AOrq num AwzwdI nwl Kwx-pihnx di iezwjq nhin si qy bhuq jghw A`j vi nhin hy[ijqy ie`k pwsy Aijhw ivcwr r`ikaw jwdw si ik AOrq pirvwr jw pqi di prwprti hy, ies lei iesnum dykx jw vrqx dw AiDkwr ausdy mwlk (pqi) kol hi hy[ausnum koei h`k nhin ik auh Awpxy srir dw koei ih`sw iksy hor num idkwvy, ieqon q`k ik auh Awpxw ichrw vi nhin idkw skdi[ichrw hi iksy ivakqi di pihcwx humdi hy, ies qrhw kei smwjw vlon AOrq num GuMf k`fx, burkw pwaux Awid lei mjbur krky ausdi pihcwx hi Kqm krn di koiss kiqi hy qy bhuq jghw A`j vi Drm dy nwm qy krdy hn[aunhw ny AOrqW num vi mwnisk qor qy Aijhw gulwm bxwieaw hoieaw hy ik auh ies ignwauxy vrqwry ivru`d Awvwj autwaux di QW iesnum Drm dw ih`sw mmn ky burky Awid pwaux qy mwx smjdiaw hn[ vms dw vwirs jw BrUx h`iqaw: bhuq swry smwjw iv`c lvky num hi ku`l jw vms dw vwirs mminaw jwdw hy[aunhw Anuswr Agr G`to-G`t ie`k lvkw nw hovy qw ku`l hi Kqm ho jwdi hy[kei Dwrimk grmqw Anuswr ivakqi di mrn qon bwad gqi hi qw humdi hy, jy ausdy Gr lvkw hovy, mrn qy smskwr krn lei AgnI Byt krn dw AiDkwr isrp pu`qr kol humdw hy[hor vi AnykW rsmw AijhIAW hn, ijhviaw Swied mrd qon ibnw ADUrIAW hn qy AOrq num auh krn dw AiDkwr nhin[aijhi mwniskqw ADIn Aksr AOrqW num audon q`k b`cy pydw krn lei mjbur kiqw jwdw hy, jdon q`k auh G`to-G`t ie`k lvkw pydw nw kry[aijhy nwl bhuq vwr AOrqW AnykW qrhw diaw bimwriaw dw iskwr humdiaw hn, auqy b`cy pydw krn dorwn moq vi ho jwdi hy[aijhi soc ADIn hi ilmg tyst krvw ky lvki dy BrUx num igrw id`qw jwdw hy[swfy Awpxy BwrqI smwj iv`c ieh prmprw A`j vi jwri hy[jmmx qon kuj smw bwad lvkiaw num mwrn dw irvwj swfy smwj di sdiaw qon c`li AwauNdI prmprw rhi hy[ipcly idnin hoey ie`k srvy Anuswr knyfw vrgy ivksq dys iv`c vi pu`qrw di cwhq iv`c lvki BrUx h`iqaw v`fw vrqwrw bx ky swhmxy AwieAw hy[swfy BweIcwry dy lok ivdysw qon Bwrq iv`c jw ky BrUx tyst krvw ky, lvki pqw l`gx qy grb igrw AwauNdy hn[ sqi rsm: ieiqhws iv`c ie`k Aijhw dor vi si, jdon AOrq num Awpxy pqi dy nwl icqw iv`c ijmdw jlw id`qw jwdw si qw ik auh Awpxy pqi di moq qon bwad iksy hor nwl ivawh nw kr sky[bysk kuj sdiaw pihlw ies Ax mnu`ki rsm num srkwrw vlon bmd kr id`qw igaw, pr ipr vi pqi di moq qon bwad AOrq (ivdvw) num ivawh krwaux di iezwjq nhin si[ieh prqw A`j vi iksy nw iksy FMg nwl prclq hy[ijqy pqni di moq qon kuj mhiinaw iv`c hi mrd ivawh krvw lyndw hy, pr pqni num Aijhw nw krn lei mjbur kiqw jwdw hy[ pvhn dw AiDkwr: 19vIN sdi q`k qkribn hr smwj iv`c AOrq num mrd dy brbwr pvhnilkx dw AiDkwr nhin si[ausdw kmmm isrp b`cy pydw krnw qy Gr dw kmmm krnw hi si[auh smwj iv`c ApwxI ilawkq Anuswr Xogdwn nhin pw skdi si[swied mrd prdwn smwj ies fr ADIn vi AOrqW num ieh AiDkwr dyx lei iqawr nhin si ik auh pvh-ilk ky ausdy brbwr nw Aw jwx[a`j vi AnykW smwjw jw Dwrimk iprikaw iv`c AOrq num ieh h`k lyx smgrs krny py rhy hn[ kmmw qy ivqkrw: Qrf vrlf dysw, Ax ivksq dysw Awid di g`l jy pwsy vi r`k dyeiey qw ivksq p`cmi dysw dy AMkVy vi ieh d`sdy hn ik AOrqW nwl nw isrp kmmw qy aunhw dy bos jw v`fy AiDkwrIAW vlon srirk CyVKwnI, blwqkwr jw srirk sbmd bxwaux lei mjbur kiqw jwdw hy, sgon aunhw num ieko kmm qy ieko Xogqw dy bwvjud mrd kwmy nwlon G`t qnkwh imldi hy[pcvy dysw iv`c qw kmmw qy ieh sb Awm vrqwrw hy[ dwj di prqw: dwj prqw Anuswr lvki dy mwipaw num AwpxI DI num ivawh qon bwad 7

10 8 shury qorn vyly kuj smwn dyxw pyndw si jw hy[bysk ieh prqw ies krky vi SurU hoei hovy ik AOrq num prwprti r`kx dw AiDkwr nhin si qy ipau vlon AwpxI DI num AwpxI jwiedwd ivcon kuj ih`sw smwn dy rup iv`c id`qw jwdw hovy[pr smyn nwl ieh prqw vi ignwauxw rup AKiqAwr kr gei[lwlci pirvwrw vlon v`d smwn di mmg kiqi jwx l`gi, ijs nwl ijqy ie`k pwsy AOrqW qy numh rup iv`c srirk qy mwnisk A`iqAwcwr kiqy jwdy, auqy bhuq vwr aunhw num jwnon vi mwiraw jwdw irhw[iesy ivcon kuviaw G`t pydw krn di soc ADIn, BrUx h`iqaw dw rujwn vi vidaw[ AOrqW di sumnq: kei Dwrimk iprikaw qy kbiilaw iv`c AijhI prqw prclq rhi hy qy kei QweIN Ajy vi c`l rhi hy, ijs ADIn ieh soc ky nojvwn lvkiaw dy gupq AMgW num zbrdsqi bvi byrihmi nwl k`itaw jwdw hy qw ik aunhw iv`c syks di qmmnw nw rhy qy auh mrd di srirk (kwmuk) Bu`K puri krn lei msin vwg kmm krn[auh mrd qon syks di iksy qrhw KwihS nw r`kx[aunhw ivcon kwm vyg hi Kqm ho jwvy qw ik pqi di moq jw pqi di gyr hwzri iv`c aunhw iv`c iksy hor mrd nwl srirk sbmd bxwaux di iecw nw rhy[ies AOrq sumnq nwl ijqy lvkiaw num srirk pivhw ivcon guzrnw pyndw hy, auqy swri aumr mwnisk smqwp vi hmfwauxw pyndw hy[ CwqIAW prys krnw: APrIkw dy bhuq swry dysw iv`c ie`k prqw sdiaw qon c`l rhi hy, ijs ADIn jvwn ho rhi lvki diaw CwqIAW num grm l`kvi nwl dbwieaw (swivaw) jwdw hy qw ik auh srirk idk qon jldi jvwn nw l`gy[aijhw mminaw jwdw hy ik BrvIAW CwqIAW dyk ky nojvwn v`d AkriSq humdy hn, ijs nwl blwqkwr jw syks zurm vddy hn[grm l`kvi dy moty fmfy nwl swl diaw lvkiaw diaw CwqIAW num zbrdsqi mwvw jw Gr diaw bzurg AOrqW vlon swv ky ijqy Gor srirk qsihy id`qy jwdy hn, auqy ausnum swri aumr AwpxI srirk krupqw krky mwnisk smqwp vi hmfwauxw pyndw hy[ GrylU ihmsw: sdiaw qon AOrq qy mrdw vlon v`k-v`k FMgW nwl A`iqAwcwr kiqy jwdy rhy hn[grw iv`c Coty-Cot GrylU JgiVAW qon ly ky nsy krky, syks kwrn AOrqW num mrdw vlon Aksr ku`itaw mwiraw jwdw hy[ieh vrqwrw Qrf vrlf dysw iv`c hi nhin, sgon ivksq dysw iv`c A`j vi jwri hy[ivimn SYltr hom Aijhy kysw nwl Bry pey hn[grylu ihmsw dy AMkiVAW Anuswr kql kysw iv`c 3 ivcon 2 mrn vwliaw AOrqW GrylU ihmsw diaw iskwr humdiaw hn[duniaw dy sb qon ivksq dys AmrIkw iv`c hi 40 l`k qon v`d AOrqW hr swl GrylU ihmsw dw iskwr humdiaw hn[isrp AmrIkw iv`c hi hr immt iv`c 6 AOrqW iksy nw iksy qrhw di ihmsw dw iskwr humdiaw hn[amrikw iv`c hr 5 ivcon 1 AOrq Awpxy jivn kwl iv`c blwqkwr dw iskwr humdi hy[grylu ihmsw (srirk ku`tmwr, blwqkwr, mwnisk qsihy) dw swl di aumr diaw lvkiaw v`d iskwr humdiaw hn[vrlf hylq AwrgnweIzySn di ie`k irport muqibk duniaw Br iv`c 3 ivcon 1 AOrq iksy nw iksy FMg nwl mrd h`qon ihmsw dw iskwr humdi hy[kqlw dy AMkiVAW Anuswr kql hox vwliaw AOrqW iv`con 38% AOrqW dy kql aunhw dy pqi jw buawey PrNYf vlon kiqy jwdy hn[swauq eysian dysw iv`c AOrqW kol Aijhy smwijk h`k nhin hn ik GrylU ihmsw diaw iskwr AOrqW Awpxy pqi jw shuiraw iklwp jw skx, pr ivdysw ivcly GrylU ihmsw dy AMkVy d`sdy hn ik ikvyn SrwbI jw nsei pqi AOrqW qy zulm krdy hn, ku`tdy mwrdy hn, srirk qy mwnisk qsihy idmdy hn[ pyr bmnhx di prqw: cin smyq kuj eysian dysw iv`c ieh prqw lmbw smw cldi rhi hy ik AOrqW dy pyr Coty hoxy cwhidy hn[v`fy pyrw vwli AOrq num krup jw ABwgx smijaw jwdw si[ies lei lok AwpxIAW lvkiaw dy pyrw num ieqnw k`s ky bmndy jw G`utvyN but pwaundy sn qw ik aunhw dy pyr vd nw skx[ies nwl CotIAW b`ciaw num srirk qy mwnisk qklip ivcon guzrnw pyndw si[ bhuq swriaw kdy ^wlsw A^bwr SurU krky igawni id`q ismg ji qy pro. gurmuk ismg hurw ny is`k Drm qy kbzw kri byty brwhmxvwdiaw ƒ BwjVW puaweiaw sn, ieh aunhw dy XqnW sdkw hi hy ik brwhmxvwdi swrw qwx lw ky vi ^wlsy dy inawry isdwqw ƒ koei v`fi Fwh nhin lw sky[ A`j Pyr jdon cwry pwsy is`ki Bys ivc brwhmxvwdi lvkiaw dy pyr ivmgy tyfy ho jwdy sn[v`fi igxqi iv`c lvkiaw pyrw qon Apwihj bx jwdiaw sn[cin dy ieiqhws iv`c AOrqW di AwzwdI lei c`liaw muihmmw iv`c pyr bmnhx di prqw rokx lei kei smgrsw qon bwad ipcli sdi iv`c ieh prqw bmd kiqi gei[ Dwrimk grmqw iv`c AOrqW bwry: v`k-v`k Dwrimk grmqw dw vi AOrq di ies qrwsdi iv`c Aihm rol irhw hy[duniaw dy qkribn swry Dwrimk grmq mrdw vlon ilky hox krky, ienhw iv`c bhuq kuj Aijhw iml jwdw hy, ijsny AOrq di gulwmi num hor mjbuq kiqw hy[drmw vlon hi AOrqW num Aijhy pwt pvhwey gey ik AOrq dw Drm mrd di dwsi bx ky syvw krnw jw pqi hi aus lei prmysr hy[bysk kuj Dwrimk grmqw iv`c AOrq dy h`k iv`c vi g`l kiqi gei hy jw smwj vlon durkwri jw rhi AOrq dy h`k iv`c Awvwj cu`ki hy[pr smwj iv`c AOrq num kdy vi auh h`k nhin imly, BwvyN ik Dwrimk grmqw iv`c jo mrji ilikaw hovy[iesdi imswl AwpW is`k Drm dy p`k qon ly skdy hw[guru grmq swihb iv`c AOrq dy h`k iv`c Awvwj autwei gei hy qy guru swihbwn ny Awpxy smyn iv`c AOrq num mwxsnmwn dyx di koiss vi kiqi si[pr jy AsIN is`k smwj num dykdy hw qw is`k vi dujiaw komw jw iprikaw vwg qkribn auqy ku hi KVy hn[bysk ijqnw mrzi khi jweiey ik guru grmq swihb iv`c AOrqW num brwbrqw id`qi gei hy[ pr dyikaw qy auh jwxw hy, jo AsIN Awpxy GrW jw smwj iv`c ivhwrk rup iv`c kr rhy hw[ies diaw AnykW imswlw id`qiaw jw skdiaw hn ik AOrqW num A`j vi is`k smwj iv`c brwbr dw sqwn nhin hy[is`k AOrqW kuj dhwky pihlw q`k GuMf iv`c Awpxw mumh luko ky r`kdiaw sn[a`j vi lvkiaw qy Awpxw foru vjw rhy hn qw aus smyn igawni id`q ismg qy pro. gurmuk ismg hurw vlon SurU kiqy kwj ƒ hor vi is`dq nwl purw krn di lov BwsdI hy[ ieh qw hi smbv ho skdw hy jy AsIN ies kwj ƒ iek AijhI lihr dw rup deiey jo vgdy pwxiaw vwg Awpxw rwh Awp bxwaundi jwvy[ bhuq swry vir ieh rswlw pvh ky, ies dy ivcwrw nwl sihmq humdy hoey vi, koei hmblw mwrn di QW cu`p krky Gr byt jwdy hn[ ies lei ieh zruri hy ik Aijhy virw ƒ mwlw dy mxky vwg iek lvi ivc proieaw jwvy[ ies lei swry pwtk vir igawni id`q ismg hurw dy supinaw dw smwj isrjx lei, ies ƒ iek lihr bxwaux ivc Awpxw ih`sw pwaux[ Aijhy virw ƒ bynqi hy ik auh rswlw pvh ky Awpxy iksy vi qrhw dy ivcwr Aqy Awpxw pqw ies pqy qy zruri smj ky Byjx qw jo swry virw nwl ivcwrw di swj pwei jw sky qy aunhw dy ivcwrw ƒ vi rswly ivc QW id`qi jw sky[ zruri bynqi ic`ti Byjx lei pqw: didwr ismg, Sbd guru ivcwr mmc suswieti, srihmd, izlhw PqihgVH swihb[ drdidars@yahoo.com hor jwxkwri lei smprk:

11 Gr di ie`zq smj ky iek`li bwhr jwx jw GuMmx Awid qy lvikaw dy mukwbly v`d pwbmdiaw hn[kwx pihnx lei vi lvkiaw qy bhuq pwbmdiaw hn[a`j vi is`k AOrqW is`kw dy prmu`k Dwrimk AsQwn hirmmdr swihb iv`c kirqn nhin kr skdiaw[koei is`k smsqw Ajy vi AijhI zuraq nhin kr skdi ik iksy Dwrimk smwgm iv`c AOrqW num pmj ipawiraw iv`c Swiml kr sky[anykw fyrydwr prcwrk bvi bybwki nwl Aijhw prcwr krdy hn ik AOrqW num mwisk Drm (piriaf) moky guru grmq swihb di qwibaw byt ky pwt krn di iezwjq nhin hoxi cwhidi[kuj swl pihlw q`k AOrqW num mrdw brwbr KMfy di pwhul di QW ikrpwn di pwhul CkweI jwdi si[koei vi AKOqI au`c jwqi dw is`k AwpxI lvki num AKOqI iksy nivin jwq iv`c ivawh di iezwjq nhin idmdw[hor komw vwg is`k vi AwpxIAW numhw num dwj lei swvdy hn[pu`qrw di prwpqi lei A`j vi AOrqW num lvkiaw dy grb igrwaux lei mjbur kiqw jwdw hy[ijhvy grb nhin igrwaundy, auh audon q`k lvkiaw jmmdy rihx lei mjbur krdy hn, jdon q`k lvkw nw pydw hovy[anykw gurduawry jw fyry bvi Swn nwl is`k AOrqW num pu`qrw dw ASIrvwd bvi Swn nwl idmdy hn, aunhw num rokx tokx vwlw koei nhin[ajy vi is`k pirvwr lvikaw di hi lohvi mnwaundy hn, kuviaw di nhin Aqy l`fu vi mumifaw dy hi vmfy jwdy hn, kuviaw dy nhin[mumfw jmmx qy hi AKMf pwt kiqy jwdy hn, pwrtiaw kiqiaw jwdiaw hn, kuviaw lei nhin[ajy vi Swied hi duniaw dw koei gurduawrw hovygw, ijqy koei AOrq grmqi hovy[ajy q`k 300 swlw iv`c iksy qkq di jqydwr koei AOrq nhin bxwei gei[duniaw Br dy gurduawiraw ivcon kuj igxqi dy gurduawry hoxgy, ijqy AOrqW vi gurduawrw kmyti iv`c Swiml hox[bysk hux kmytiaw iv`c 1-2 AOrqW pwaux dw irvwj bx irhw hy, pr auh vi isrp idkwvy lei humdw hy, aunhw di pucig`c ikqy nhin humdi[kuj swl pihlw ie`k is`k ivawh iv`c cwr lwvw moky do lwvw iv`c lvkw A`gy si qy do iv`c lvki A`gy ho gei qw iesnum Drm lei Kqrw mminaw igaw Aqy grmqiaw qy rwgiaw ny jqydwrw qon muawpi mmg ky jwn CufweI[ieh smj nhin AweI ik lvki dy lwvw iv`c A`gy hox nwl mirxwdw di aulmgxw ikvyn ho gei qy Drm num iks qrhw Kqrw pydw ho igaw? jdon ik lvky sdiaw qon A`gy qurdy Aw rhy hn[ ieh swrw kuj ilkx qon Bwv iehi hy ik AOrqW lei id`li Ajy dur hy[aunhw num smj lyxw cwhidw hy ik anhw num h`k iksy ny nhin dyxy, sgon aunhw num lyxy pyxgy[aus lei smgrs krnw pvygw[drm grmq AOrqW dy h`k iv`c hox jw ivrod iv`c, ies nwl kuj Prk nhin pyndw, Prk audon pvygw jdon AOrqW Kud Awpxy bxdy mnu`ki h`k lyx lei KVIAW hoxgiaw[ -0- nwri bnwm mwnvvwd wpi lok ies g`l qy AwpxI sihmqi idmdy kvyky jw skdy hn ik guru nwnk ji ny koei ivsys smsqwgq-drm (mzhb/religion) iekbwl ismg if`lon (fw.) ---- cmfigvh ---- nhin clwieaw si[ prmqu auhnw iv`con koei vi ies nukqy sbmdi spst au`qr nhin idmdw ik jykr guru nwnk ji ny koei ivsys smsqwgq-drm nhin clwieaw si qw ipr auhnw ny ki kiqw si[ ies nukqy dw au`qr ieh hy ik guru ji ny koei ivsys mzhb qw sqwpq nhin kiqw si sgon auhnw ny mwnvvwd di lihr clwei si jo auhnw di AwpxI Aqy ipr Agly non guru swihbwn di rihƒwei hytw do sdiaw qon v`d dy smyn qk bvi splqw nwl c`li[ bdiksmqi nwl ieh A`gy jwky ATwrHvIN sdi ivc hoieaw ik audwsi iprky dy pyrokwrw Aqy inrmly brwhmx pujwriaw ny guru swihbwn v`lon sqwpq kiqy prcwr kyndrw au`qy kbzw jmw ky mwnvvwd di ies lihr ƒ iek mzhb (smsqwgq-drm) ivc bdl id`qw[ mwnvvwd dw PlsPw aunhivin sdi eisvi ivc XUrp ivc prclq hoieaw Aqy vihvin sdi eisvi ivc pury smswr v`lon ies ƒ mwnqw prwpq hoei[ bvy hi AcMBy vwli g`l hy ik iehi mhwnqm mnu`ki PlsPw Asl ivc mwnvvwd dy pygmbr guru nwnk ji v`lon pmdrhvin eisvi dy AMqly smyn ivc hi dy id`qw igaw si Aqy auhnw ny ies PlsPy dy prcwr ihq AMqrwStrI p`dr di lihr vi cwlu kr id`qi si[ prmqu auhnin idni AwvwjweI Aqy smcwr dy vsily bhuq siimq hox krky ieh lihr p`cmi dysw ivc nw phumc ski[ au`dr ATwrHvIN sdi eisvi ivc guru swihbwn dy pyrokwr AKvwauNdy lok ies lihr ƒ ivswr ky rwj-s`qw di prwpqi v`l ruicq ho gey Aqy audwsiaw Aqy inrmilaw v`lon clwey ihmdu vmngi dy smsqwgq-drm ƒ Apxwky smprdwei isk bx byty[ mwnvvwd Sbd qon hi spst hy ik ieh PlsPw mnu`ki srokwrw nwl sbmdq ivcwrdwrw hy[ mnu`k jwqi ivc mrd Aqy AOrq dw Anupwq lg-bg brbr hy[ ies lei ieh smjx di lov hy ik mwnvvwdi ivcwrdwrw dw sbmd nwri vrg nwl vi auqnw hi bxygw ijqnw ik purs vrg nwl[ mnu`kqw ƒ ieh g`l smjwaux vwly sb qon pihly mhwpurk guru nwnk ji hi sn[ guru nwnk ji dy smyn qk smswr Br dy hryk ik`qy ivc AOrq dw ruqbw purs dy mukwbly bhuq nivyn p`dr dw cldw Aw irhw si[ guru nwnk ji ny mnu`ki smwj di ies kmzori ƒ is`dq nwl mihsus kiqw Aqy ies Gor byienswpi dy iskwr cly Aw rhy AOrq vrg dy h`k ivc hw dw nwhrw bulmd kiqw[ mwnvvwd dy PlsPy dw AwDwr mnu`k di smr`qw di pcwx hy[ DrqI au~qy mnu`k hi AYsw jiv hy jo Awpxy nwl dy bwki mnu`kw Aqy gyr-mnu`ki jwqiaw (species) di BlweI lei kuj krn di smr`qw r`kdw hy[ psu-pmci kyvl Awpxy b`icaw ƒ Kurwk dyx Aqy Awpxy-Awp, Awpxy b`icaw Aqy Awpxy JuMf ƒ sur`ikaw phumcwaux qk hi siimq rihmdy hn prmqu ieh mnu`k hi AYsw jiv hy ijs ƒ kudrq ny dusry hr mnu`k dy Aqy bwki dy jivw dy kmm Awaux di smr`qw bksi hy[ mnu`k jwqi dy ies ivsys gux krky hi (mnu`k di cusqi-clwki krky nhin) gurbwxi ivc dusry jivw dy mukwbly qy mnu`k ƒ hytw id`qy Anuswr vifawieaw igaw hy: Avr join qyri pinhwri] iesu DrqI mih qyri iskdwri] (gurbwxi-grmq pmnw 374) smr`qw dy p`kon vyikaw jwvy qw nwri dusiraw dy kmm Awaux di purs nwlon vdyry Xogqw ivkwaundi AweI hy[ iehi kwrn hy ik kbilw Xu`g dy pihilaw simaw ivc kbily di muki nwri hi hoieaw krdi si (A`j vi smswr ivc kei smwjk vrg Aijhy iml 9

12 10 jwxgy ijnhw ivc AOrq ƒ muki mminaw jwdw hy)[ bwad ivc purs ny Awpxy srirk bl dy zor qy nwri vrg kolon kbily/pirvwr di prdwnqw Koh lei[ A`j dy Xu`g ivc vi jykr smwj di ibhqri lei id`qy jwx vwly hw-p`ki Xogdwn di g`l krni hovy qw AOrq purs nwlon A`gy inkl jwdi hy[ purs dw AOrq dy mukwbly qy vdyry srirk bl ausdy ihmsk vqiry ƒ hi prgt kr skdw hy mnu`ki guxw ƒ nhin[ AOrq vrg dy guxw ƒ guru nwnk ji ny KUb pcwixaw[ aunhw ny nwri di smr`qw diaw hytw id`qy Anuswr audwhrnw id`qiaw, jo gurbwxigrmq dy pmnw 473 dy au~qy AMikq aunhw di mshur rcnw ivc Swml hn[ 1. AOrq dy srir iv`con hi b`cw (lvkw jw lvki) jnm lyndw hy[ bys`k b`cy di hond lei iesqri Aqy purs dovw dw myl hoxw zruri humdw hy, prmqu b`cy ƒ jnm AOrq dw srir hi idmdw hy[ ieh Xogqw purs srir ƒ prwpq nhin[ (BMif jmmiay) 2. jnm lyx qon pihlw mnu`ki b`cy dw BrUx AOrq dy srir ivc hi hond ivc AwauNdw Aqy ivksq humdw hy[ purs dy srir ivc ies izmmyvwri ƒ inbwaux di Xogqw nhin humdi[ nw hi purs dy srir v`lon AOrq dy srir ivc ivksq ho rhy BrUx dy ivkws ivc koei Xogdwn prdwn krn dw koei gux humdw hy[ ieh izmmyvwri AOrq iek`li hi inbwaundi hy[ (BMif inmmiay) 3. mmgxw-ivawh mnu`k dy jivn dw mh`qvpurn AMg humdw hy prmqu ivawh-swdi di mh`qqw kyvl kwm-purqi qk hi siimq nhin humdi[ sibaqw dy ivkws nwl ivawh-swdi dw qmqr smwjk jivn dw mh`qvpurn AMg bixaw[ ies lei mmgxw-ivawh purs lei vkwr dw svwl bxdw igaw[ prmqu purs dw SwdI-ivAwh qw AOrq nwl hi kiqw jw skdw si iksy hor jiv di mwdw nwl nhin[ (BMif mmgxu viawhu) 4. purs di dosqi BwvyN iksy hor purs nwl vi ho skdi hovy pqni dy qor qy AOrq dw hr vkq imlx vwlw hw-p`ki swq aus lei jivn ivc Bwvnwqmk hulwry dw sroq bixaw rihmdw hy Aqy aus lei sdivi qor qy sukwvw mwhol prdwn krn ivc mdd krdw hy[ (BMfhu hovy dosqi) 5. AOrq dy sihxog nwl hi purs jivn ivc v`fiaw prwpqiaw krn dy Xog humdw hy[ ies p`kon pihlw AOrq mw dy rup ivc bwlk ƒ lwf-ipawr, cmgy pwlx-posx Aqy Xog AgvweI rwhin splqw dy ticy v`l qordi hy Aqy ipr pqni dy qor qy auh Awpxy pqi dy mofy nwl mofw jov ky jivn dy smgrs ivc aus dy nwl KVHdI hy Aqy purs lei iek BrosyXog Awsrw bx ky ausdw swq idmdi hy[ (BMfhu cly rwhu--- kuj ivdvwn 'rwhu' dw ArQ 'vms dy A`gy c`lx' qon lyndy hn prmqu ieh ArQ pihly do nukiqaw ivc Swml ho cu`kw hoieaw hy) 6. pqni di moq hox qy purs Awpxy-Awp ƒ ADUrw Aqy byshwrw smjx l`g pyndw hy[ ies lei auh iek nvin pqni di qlws krn l`g pyndw hy[ Bwv purs dy jivn ivc AOrq dw shwrw prwpq krnw purs di mzburi bx jwdi hy[ (BMfu muaw BMfu BwlIAY) 7. iek dusry lei smripq AOrq-mrd dw AwpsI nwqw kyvl pirvwr dy do jiaw vwlw nhin humdw[ Asl ivc auh iek dusry nwl sihjivqw (symbiosis) vwli siqqi ivc ivcr rhy humdy hn Bwv auhnw iv`con hryk di hond dusry di hond dw ih`sw hi bxi rihmdi hy[ (BMif hovy bmdwnu) 8. smswr ivc A`f-A`f dysw/irawsqw dw rwjniqk prbmd izawdw krky rwjy/mhwrwjy dy qor qy purs dy h`q hi irhw hy Aqy lg-bg hryk rwjy/mhwrwjy ny AOrq ƒ iek vsqu vwg AYSpRsqI lei hi vriqaw hy[ prmqu ies q`q ƒ sdw hi AxgOilAw kiqw igaw hy ik AOrq ƒ nivw drjw dyx vwly Awm pursw vwg hryk rwjy/mhwrwjy ny vi AOrq dy pyt iv`con hi jnm ilaw humdw hy Aqy ies dw is`dw Bwv ieh bxdw hy ik nwri dw drjw qw rwjy/mhwrwjy qon vi aucyrw mminaw jwxw cwhidw hy[ (ijqu jmmih rwjwn) 9. ijs AOrq qon ibnw purs Awpxy-Awp ƒ ADUrw smjdw hy aus ƒ jnm dyx vwli vi A`goN AOrq hi humdi hy[ purs kol ieh Xogqw nhin humdi ik auh Awpxy qor qy iksy AOrq ƒ hond ivc ly Awvy[ ies kwrj lei vi ausƒ AOrq qy hi inrbr krnw pyndw hy[ (BMfhu hi BMfu aupjy) 10. mnu`ki smwj dw swrw qwxw-bwxw nwri di hond nwl juivaw hoieaw humdw hy[ ies dy swry AMg AOrq dy hi pydw kiqy humdy hn Bwv smwj ivc Swml b`icaw qon lyky swry smwjk prwxi AOrq v`lon hi hond ivc ilawdy jwdy hn[ purs Kud vi AOrq dy krqwri gux di pydwvwr humdw hy[ (BMfY bwju n koie) 11. iek prbu-prmysvr hi AOrq dw pydw kiqw hoieaw nhin ikaunik gurm`q Anuswr prbu AjUnI Aqy sybm hy[ prmqu auh Kud 'krqw purk' hy Aqy aus ny Awpxw ieh krqwri (isrjxwqimk) gux AOrq ƒ vi bkisaw hy jd ik ies krqwri kwrj ivc purs ƒ kyvl AOrq dy sihxogi dw sqwn hi id`qw hy[ Bwv prbu-prmysvr qon Aglw sqwn AOrq dw hy purs dw nhin[ (BMfY bwhrw eyko scw soie) auprokq audwhrnw dy AwDwr qy guru nwnk ji ies is`ty qy phumcdy hn ik AOrq di ieqni smr`qw dy humidaw purs v`lon AOrq ƒ nivw ivkwaux dw Xqn krnw jwiez nhin[ (so ikau mmdw AwKIAY)[ ie`qy kuj idrw v`lon ieh dlil id`qi jw skdi hy ik jykr AOrq kol prsuqi kwrjw (inmmiay/jmmiay) ƒ inbwaux di ivsysqw humdi hy qw purs kol bwhubl di ivsysqw humdi hy Aqy AOrq vi bwki swry KyqrW ivc mnu`k qon ibnw ADUrI hy[ ies dlil dw au~qr ieh bxygw ik purs ny Awpxy bwhubl di kuvrqon krdy hoey bwki jivw vwg nwri nwl vi sdw byienswpi kiqi hy jdon ik nwri ny sdw syvw hi inbwei hy[ guru nwnk ji nwri di BUimkw ƒ ies smdrb ivc pys krdy hn ik nwri ƒ sdw hi smwj ivc nivw drjw id`qw igaw hy jdon ik nwri qw purs ƒ siqkwr idmdy hoey sdw qon hi aus nwl lovindw sihxog ivkwaundi Aw rhi hy[ glqi purs kolon hi hoei hy Aqy au`sy ƒ hi nwri di mhwnqw dw pwt pvhwey jwx di zrurq hy[ ie`qy ieh smjx di lov hy ik gurm`q iekdusry lei qno-mno smripq purs Aqy AOrq ivcly sihjivqw vwly sbmd dy iblkul smwnmqr prbu-prmysvr Aqy brihmmf ivcli auqpqi (AOrq-purS smyq) dy piv`qrqw vwly AwpsI sbmd ƒ vi sihjivqw (symbiosis) vjon hi ikawsdi hy[ iesy krky gurm`q prbuprmysvr ƒ pqi mmndy hoey mnu`k (AOrq jw mrd) ƒ pqni dw sqwn idmdi hy ijhw ik ivsys krky guru rwmdws ji ricq cwr lwvw vwly SbdW (gurbwxi-grmq, pmnw ) qon spst humdw hy[ ies dw Bwv ieh hy ik gurm`q prbu-prmysvr Aqy mnu`k jwqi dy AwpsI sbmd ivc mnu`k jwqi ƒ AOrq di hond dy rup ivc mwnqw dy rhi hy purs di hond dy rup ivc nhin[ ies siqqi iv`con purs ƒ ieh BulyKw nhin l`g jwxw cwhidw ik gurm`q prbuprmysvr ƒ 'krqw purk' kihky jw pqi dy rup ivc ikaws ky purs ƒ AOrq dy mukwbly ivc vdyry mh`qqw prdwn kr rhi hy[ Asl

13 ivc gurm`q dw prbu-prmysvr ƒ 'krqw purk' jw pqi dy qor qy ikawsxw prbu-prmysvr dy krqwri guxw dy krky hy Aqy gurm`q prbuprmysvr ƒ SKsI rup nhin idmdi[ gurm`q purs ivc nzr AwauNdy kuj krqwri guxw ƒ mwnqw qw idmdi hy prmqu aus ƒ prbu-prmysvr dy swhvyn pqni dy ruqby qy hi r`kdi hy[ prmqu AOrq dy krqwri gux prbu-prmysvr dy krqwri guxw dy izawdw nyvy hn[ ies qrhw AOrq dw ruqbw purs nwlon vfyrw ho inbvdw hy[ ijs FMg nwl AOrq di smr`qw dw prgtwvw guru nwnk ji ny kiqw hy ies qon vdyry prbwvswli qrikw ikawisaw nhin jw skdw[ mwnvvwd dy kei AMS hn jo gurbwxi dy v`kv`k ih`isaw ivc prgt humdy hn[ prmqu vihvin sdi ivc AMqrrwStrI p`dr qy mwnvvwd dy ijhnw cwr AMgW ƒ sb qon mh`qvpurn mminaw igaw hy auh hn mnu`ki svysnmwx, mnu`ki BlweI, mnu`ki h`k Aqy mnu`ki nyqikqw[ mnu`kqw dy ieqhws ivc sb qon pihlw gurm`q ny hi iehnw swry KyqrW ivc mnu`k lei mwnvvwdi smgrs ArMiBAw Aqy ies p`kon AOrq v`l ivsys idawn id`qw[ guru swihbwn ny mwnvvwd di smu`ci lihr dy smcwln ivc nwri dy ihqw ƒ sdw hi swhmxy r`ikaw[ ijvyn ik AsIN au`pr vyikaw hy guru nwnk ji ny nwri dy svysnmwx (dignity) ƒ bhwl krn v`l ivsys qv`jon id`qi[ auhnw qon Agly guru swihbwn ny Awpxy sudwr vwdi Aqy smgrsmei kwrjw ivc AOrq ƒ vi Xog sqwn id`qw, auhnw ƒ brwbri dy h`k duawaux lei Avwz autwei, sqi di rsm dw f`t ky ivrod kiqw, prdy di rsm ƒ nkwiraw, ivdvw ivawh au`qy zor id`qw, AOrqW v`lon pvhwei krn di provqw kiqi Aqy AOrq prqi siqkwr di Bwvnw ƒ aubwrn dw Xqn kiqw[ iesy krky guru swihbwn dy simaw ivc hi kei mhwn nwriaw aubr ky swhmxy AweIAW Aqy auhnw ny mwnvvwdi lihr ivc ieqhwsk BUimkw inbwei[ ies smdrb ivc mwqw KIvI, bibi BwnI, mwqw gmgw, mwqw gujri, mwqw jiqo Aqy mwei Bwgo dy nwm ivsys qor qy ley jw skdy hn[ -0- AsIN klgi vwly dy lwfly qy mw jiqo dy lwl[ swfy SyrW vrgy honsly qy hwqiaw vrgi cwl[ jo krnw cwhy suibaw auh kr ly swfy nwl[ koei bdl nhin skdw swfw is`ki vlon idawn[ don myn smu`cy qor qy AOrq nwl ho rhy vrqwry num vykx smjx qy jjwnx dw Xqn krdi hw qw hyrwn humdi hw ik sdiaw qon by-ienswpi dw iskwr bxi nwri iks im`ti di bxi hoei hy[ iemnw zulm iemni D`kySwhI iehdy nwl hoei pr ipr vi ausy qrw Awpxy Prz inbw rhi hy, koei iskvw nhin koei iskwieq nhin, bdly di Bwvnw vi nhin[ ipr kei vwri iemj vi mihsus humdw hy ik Swied iesdi socx, smjx Aqy ivcwrn di SkqI hi Kqm ho gei hy[ iesnum hux Aihsws hi nhin humdw ik ieh vrqwrw glq ho irhw hy[ ijvyn sdiaw qon Bwrq dy Asl invwsiaw num ieh Bu`l igay ik auh vi kdi Awzwd sn, ieqon dy hukmrwn sn[ Swndwr izmdgi bqiq krdy sn pr gulwmi auh vi pivi dr pivi ny AzwdI dw Aihsws hi Kqm kr id`qw qy gulwmi krn di Awdq py gei[ mwniskqw iv`c Ds gei gulwmi[ iehi hwl AOrq dw hoieaw[ ikaun hoieaw? ikvyn hoieaw? kei svwl ny swfy swhmxy[ bhuq swry ivdvwnw ny Awpxy-Awpxy FMg nwl koiss vi kiqi hy sdiaw dy ies vrqwry num smjky swfy A`gy prqw Kolx di[ SurU-SurU iv`c AOrq mrd di brwbri di swqi hy auhdy hr du`k-su`k di BweIvwl pr smw pwky holi-holi ausnum AwpxI gulwmi hyt ly AWdw igaw ieh AwpW swry jwxdy hw[ ipr KrIidAw qy vyicaw jwx l`gw[ ie`k ie`k mrd D`ky nwl kei-kei AOrqW num Awpxy hrm AMdr kyd krn iv`c Swn mihsus krn l`g ipaw[ AOrq di ku`kon jnm lyky auhdi god iv`c Kyfky vi auhdw dusmx bnx iv`c rqw dyri nw lwei[ iehdy iv`c sb qon v`fw h`q smyn dy bu`dijiviaw dw irhw[ BwvyN auh brwhmx si jw jogi jw iksy hor m`q nwl smbmidq sn[ Swied ieh ieh lok AOrq di AMdrUnI skqi qon frdy si[ so Awpxw Bwv mrd dw dbdbw kwiem r`kx lei auhnw kdm-kdm qy AOrq num Apmwinq kiqw qy gulwmi dy smglw iv`c jkv id`qw[ Awpxy Dwrimk grmqw iv`c Purmwn drj kr id`qy ik AOrq bcpn iv`c Awpxy ipqw di Cqr CwieAw iv`c rhy qy ipqw di nvdip kor XU.ky. mrzi qon ibnw kuj nw kry[ ipqw BwvyN b`ci num bu`fy h`q vyc dyvy koei ivrod nhin hoxw cwhidw[ Gr di cwrdivwri iv`c vi ijmnw mrzi sosx hovy qw vi zubwn nw Koly[ jy QoVI v`fi ho gei qw Brw di mrzi c`lygi auh ijvyn cwhy kry, BYx bs hr vkq auhdi su`k mmgy[ auhdiaw GoVIAW gwvy[ jy Gr ivc Brw nhin qw auhdw koei vjud hi nhin auh qw p`qr hy ruvi dw kuvw hy bs, auhdi nw smj c`lygi nw zubwn[ jdon ivawh id`qi qw Ksm di qwibawdwr hoky rhy[ auh BwvyN SrwbI hovy, AXwS hovy, mwrdw ku`tdw hovy, juawri hovy, Apwhj hovy, bu`fw hovy pr AOrq lei auh dyvqw hy mukqi dwqw hy[ auhdw r`b hy so iksy qrw di koei vi iskwieq nhin kr skdi[ auh pqidyv BwvyN D`ky mwrky GroN k`f dyvy, BwvyN Bu`KI-nMgI r`ky, BwvyN juey iv`c hwr dyvy, BwvyN so-so ielzwm lwvy pr koei suxvwei nhin[ ikaunik nwri dy nsibw iv`c qw DuroN ilikaw hoieaw hy ik ieh swrw ku`j auh aujr vi nhin kr skdi, au`cw swh nhin ly skdi[ Awpxy au`pr humdy zulm dy iklwp Awvwz vi nhin cu`k skdi[ qulsi dws vrgy 'mhwn Dwrimk' ivakqi ny qw h`d hi mukw id`qi Apmwn di jdon ieh ilikaw ik For, gvwr, psu AOr nwri-ieh sb qwvn ky AiDkwrI''[ jogi ji mhwrwj gork nwq ji Blw ip`cy ikvyn rihmdy so auh vi Purmwn kr gey[ dwm kwf bwgix ly AwieAw, mwau khy myrw pu`q ivawihaw[ gili lkv ko Gux lwieaw, iqn fwl mul sb KwieAw [ jdon mnum ismrqi jw ipr cwxikaw niqi pvhdy hw qw AOrq dw ijs qrhw iqrskwr kiqw hoieaw imldw hy auh brdwsq qon pry hy[ cwxikaw ny ie`k nvin iprq pwei ik in`kiaw b`ciaw num QoVHw-QoVHw hr roz Kwxy iv`c zihr imlwky dy ide ipr auh v`fiaw hoeiaw dykx num qw kuviaw l`gxgiaw pr AMdroN zihriaw nwgxw[ ieh muitarw Awpxy dusmxw num Kqm 11

14 12 krn dy kmm ilawdiaw jwdiaw[ grib GrW diaw sohxiaw b`ciaw mwipaw qon KrIdky ies qrw iqawr krky vrqiaw jwx l`giaw, iehnw ivcwriaw kuviaw dw nw koei pirvwr nw Awpxw, b`s vrqy jwx jogiaw vsquaw bxw id`qiaw[ ieh vrqwrw sdiaw q`k cldw irhw, iehnw b`ciaw num ivs-kminavw dw nwm id`qw igaw[ ieh vi mrd prdwn smwj qy pujwri ny hi Awpxy SYqwn idmwg nwl Awpxy ivrodiaw num Kqm krn vwsqy iqawr kiqiaw[ AOrqW AwpxI mrzi nwl qw ivs-kminawvw nhin bxiaw pr ksur swrw ienhw dy m`qy mvh id`qw igaw[ clwk pujwri jmwq ny vysy qw AOrq nwl n&rq kiqi pr smwj dy lokw num ikhw (aupdys id`qw) ik ij AwpxIAW A`T-nO swlw diaw bwlviaw num mmdrw iv`c cvwaugy qw dyvqy di KuSI prwpq krogy[ Agly jnm iv`c KuSIAW imlxgiaw, Dn dolqw dw Gwtw nhin rhygw, ho skdw svrg di itkt vi iml jwvy[ ies g`l dw iemnw ijawdw prcwr kiqw igaw ik grib lok AwpxIAW bytiaw num mmdr dy buqw nwl ivawhux l`g pey Aqy pujwri ny r`jky aunhw dw srirk SoSx kiqw Aqy bwad iv`c aunhw num ijsm vycx vwly bwzwrw iv`c KUn dy hmju kyrn lei Byj id`qw jwdw[ ienhw AOrqW num dyvdwsiaw dw nw id`qw igaw[ ieh BYVI prqw A`j vi ihmdosqwn iv`c luk icpky jwri hy[ hux dso ie`qy vi AOrq dw ki ksur hy? ki auh AwpxI mrji nwl ieh Apmwinq jivn cuxdi hy? ipr ksur iesdw hi iken k`ifaw jwdw hy[ hor qw hor ieqon dy Bgvwn vi solhw hzwr AOrqW dy pqi bxy idkwei idmdy hn[ ie`k bmdw AOrqW dy Swied ichry vi Xwd nw r`k sky qw aunhw nwl duk-suk di swj ikvyn r`k skdw hy? ki ieh AinAwie nhin? jdon Bgvwn ieh kr skdw ipr rwijaw mhwrwijaw Aqy pmfqw-pujwriaw num kihny rokxw[ ikho ijhw doglwpx hy pujwri lokw dw! ie`k pwsy AOrq dy nyvhy nhin jwxw auh bhuq buri hy, Drm qon fyg idmdi hy, auhdy AMdr ruh nhin humdi, ausdi m`q ig`ci ip`cy humdi hy, auh kudrq di mzydwr 'glqi' hy, auh Kws Dwrimk AsQwnW qy dwkl nhin ho skdi, pujw nhin kr skdi Aqy pujwri nhin bx skdi[ dujy pwsy AOrq ibnhw srdw vi nhin[ kdm kdm qy AOrq dw swq cwhidw[ hr rup iv`c AOrq ausdw swq idmdi hy[ Awpxw du`k Bulwky ausdi hr KuSI dw ikawl r`kdi hy, pr ipr vi gwlhw k`fx l`igaw auh A`gw-ip`Cw nhin dykdw[ AOrq num Apmwinq krnw Awpxw AiDkwr smjdw hy[ ie`k mrd AOrq num AwpxI prwprti smjdw hy AwpxI jivn smigni jw du`kw-su`kw di BweIvwl nhin[ A`j vi jdon dykdi hw ik myry guru swihbwn ny AOrq num ikmnw mwx id`qw[ AwpxI BYx ji, mwqw ji Aqy pqni dw kdin iqrskwr nhin kiqw blik gurbwxi AMdr AOrq dy h`k iv`c Sbd q`k drj kr id`qy Aqy pryktikl rup iv`c vi hr qrhw dw jo D`kw bibiaw nwl kiqw jw irhw si auhdy qon smwj num roikaw Aqy Avwz bulmd kiqi[ smyn di hkumq qon sqi prqw bmd krvwaux dy hukm jwri krvwey[ bibiaw num lmgr diaw prbmdk bxwieaw, prcwrk bxwieaw, jmgi jrnyl bxwieaw[ guru kwl Aqy bwad iv`c vi auh kqw, kirqn qy vikawn smgqw iv`c Awm hi kiraw krdiaw sn[ kom di KwlsweI POj diaw jqydwr q`k bxky kom di AgvweI kiqi[ hr ibkvy smyn Awpxy BrwvW dw f`tky swq id`qw[ mwei Bwg kor, bibi dip kor, bibi Srn kor, mhwrwxi sdw kor, rwjkumwri swihb kor vrgiaw bhuq swriaw audwhrnw swfy swhmxy hn[ pr ij`qy dujiaw komw ny AOrqW num bxdw mwx snmwn dyxw SurU kr id`qw hy au`qy is`k pmq mynum hwly vi su`qw hoieaw nzr AwauNdw hy[ swfy kol Swnwmqw ivrsw hy, gurbwxi dy isdwq hn, guru nwnk swihb dw PlsPw hy, pr jy nhin hy qw Aml nhin hy[ myn jdon Awpxy Awly-duAwly dykdi hw qw iehi mihsus humdw hy ik ijmni Asur`iKAq AOrq A`j hy iemni Swied kdy vi nhin si[ jy hy vi si qw audon swfi soc iemni ivksq vi nhin si[ hux qw AsIN bhuq AgWhvDU khwaundy hn pr Awpxy GrW AMdr JwqI mwro; ki bibiaw nwl durivvhwr nhin ho irhw, aunhw dw SoSx nhin kiqw jw irhw? skul jw rhiaw b`ciaw dy ichiraw qy qyzwb su`tky aunhw num sdw lei krup bxw dyxw, ki Drm iehi iskwaundw hy? ku`kw AMdr hi DI dw kql krky APsos nhin blik surkuru mihsus krnw, ki ieh hy A`j di au`c isikaw? ruviaw jw gmdy nwilaw dy au`pr b`ciaw dy BrUx ku`qy GVIs rhy hn qy rwhgir kolon di cu`p krky lmg jwdy ny, ki ieh sibak smwj hy? nw AOrq Gr AMdr mihpuz Aw nw bwhr[ dwj di Kwqr swv dyxw jw isrp lvkiaw num jnm dyndi hy ies lei GroN k`f dyxw, ieh Awm jhi g`l ho gei hy[ s&r kridaw ikqy k`li rih gei qw vi bigawvw di inawei auhdi boti boti nocx qon smkoc nhin krdy A`j dy isikaq smwj dy pvhy-ilky qy isawxy mrd[ myn fwktr hrismdr kor di ilki hoei ikqwb 'fwktr di inji fwieri' pvhi qw myry lum kmfy KVy ho gey[ jo s`ciaw GtnwvW auhdy AMdr fwktr ji ny drz kiqiaw ny swriaw hi idl kmbwau hn[ propysr iemdr ismg G`gw ji di ikqwb 'bygwni DI prwieaw Dn' pvhi[ aus AMdr lykk ny d`isaw ik AOrq nwl kdm kdm qy ikvyn ijawdqiaw humdiaw AweIAW hn[ gurbwxi rcx vwly mhwpurkw ny bibiaw dw hmysw siqkwr kiqw hy Aqy kei vwr qw Awpxy Awp num AOrq dy rup iv`c icqivaw hy[ pr A`j dy kei AKOqI mhwpurk aupdys idmdy idkwei idmdy hn ik BweI bibi dw sqwn isrp Gr di cwr divwri hy[ pqi di qwibawdwr rhy[ Drm-krm di g`l auhdy qon hi sux ilaw kry, bwhrli duinaw AMdr kdm vi r`kx di jrurq nhin hy[ ieh l&j Drm ismg inhmg dy hn[ vwh! vwh!! duinaw ik`qy di ik`qy phumc gei hy pr swfy prcwrk kih rhy hn ik bibiaw num qw gurdvwry jwx di vi lov nhin hy[ Akwl qkq vlon prvwinq rihq mrxwdw iv`c SpSt ilikaw hy ik bibiaw pmj ipawiraw iv`c Swiml ho skdiaw hn[ pr nhin D`ky nwl roikaw jw irhw hy[ qkqw diaw jqydwr kdi nhin bxwieaw igaw[ ki AsIN hor DrmW dy mukiaw qon v`kry hw? vrqwry iv`c qw iblkul nhin[ kei swd-smq qw bibiaw num siqgurw dy qwibaw bytx di vi ieh kih ky mnwhi krdy hn ik bibiaw Apiv`qr humdiaw hn ies lei ieh h`k isrp mrdw lei rwkvw hy[ drbwr swihb, AimRqsr ivky jo pwlki cu`kxi, AMdroN PrS Doxw, hyf grmqi jw kirqniey Awid diaw syvwvw vi bibiaw num nhin krn id`qiaw jwdiaw[ ikenik AsIN kihx num hi guru nwnk swihb dy is`k hn pr mmndy swri brwhmx dyvqw ji di hw[ jy guru di mmndy humdy qw guru nwnk swihb diaw ienhw pmgqiaw num smjx di koiss krdy : m: 1 ] ijau joru isrnwvxi AwvY vwro vwr ] juty jutw muik vsy inq inq hoie KuAwru ] sucy eyih n AwKIAih bhin ij ipmfw Doie ] sucy syei nwnkw ijn min visaw soie ]2] {pmnw 472} BwvyN kudrqi inxmw muqwibk bibiaw num hr mhiny idn AwauNdy hn[ ies qrhw auh

15 Apiv`qr nhin[ ieh qw kudrqi hy[ Asl iv`c su`cy auh nhin ijnhw iesnwn kr ilaw, sohxy kpvy pw ley[ Asl su`cy jw piv`qr auh hn ijnhw ny r`bi nwm num, r`bi guxw num AMdr vsw ilaw[ gurbwxi qw swiraw num ie`ko A`K nwl vykdi hy : jutw juty hi Pl lwgy ] Awvih juty jwih BI juty juty mrih ABwgy]1] khu pmifq sucw kvnu Twau] jhw byis hau Bojnu Kwau]1]rhwau]{pMnw 1195} hy pmifq! mynum ies DrqI qy su`ci jghw idkw jy hy koei? ijvyn diaw mirxwdwvw bxwky qum lokw num murk bxw irhw hyn myry svwlw dw jvwb dy, myn ik`qy byt ky Bojn Ckw? ikenik su`ci cij qw koei vi nhin[ mw vi JUTI hy, ipqw vi jutw hy[ Aihjy juty mwqw-ipqw qon pydw hoey b`cy vi JUTy[ ies smswr iv`c juty AwauNdy hn Aqy juty hi qur jwdy hn[ su`cy hox di ivdi qw pmifq ji qusin smjwei hi nhin[ ivkwr qjky, socivcwr iv`con Kot k`fky AslI sucy bxnw si auh qusin d`isaw hi nhin[ ienswn pwxi nwl srir Do skdw hy pr mn num sw& krn lei guru dy Sbd num ivcwrky r`bi hukm iv`c c`lxw pvygw[ so AOrq num Apiv`qr kihx vwile kdin gurbwxi num idawn nwl pvho, ivcwro qw pqw l`gygw ik guru swihb diaw nzrw iv`c piv`qr Aqy Apiv`qr kox hy? pr qusin qw iekoqriaw clwaux Aqy lokw num mu`l dy pwt vycx iv`c eyny msrup ho ik guru swihb dw isdwq ki hy ieh socx di vyhl hi nhin hy[ ijvyn cwhon Purmwn jwri kr dyvo, koei rokx tokx vwlw nhin hy[ jy AOrq num mhwvwri Awaux krky auh ib`ti gei AwKI jwdi hy pr mrd Axigxq bydoisaw dw KUn vhw dyx, mwsumw dw KUn pix qw auh bhwdr, h`d ho gei Drm dy Tykydwro quhwfy doglypx di! audr gurmiq igawn qon au`kw koriaw swfiaw bibiaw ienhw AKOqI mhwpurkw num hi r`b smjky puji jw rhiaw hn[ jo AOrq num ienswn hi nhin smjdy, Apmwinq krn iv`c koei ksr nhin Cfdy, aunhw dy fyiraw qy jw ky aunhw dy kdmw qy lmmy pyxw ikqon di isawxp hy? gurmiq ivcwrdwrw ny ienswni soc num JMjoiVAw, qoivaw, ie`k QW qon duji QW joivaw[ ie`k pwsy gurbwxi dw au`qm aupdys, dujy pwsy swfw Awlw duawlw[ gurbwxi iv`c mw dy grz rihq ipawr num AnykW vwr slwihaw igaw hy, inmrkwr num byamq vwr mw kih ky smbodn kiqw igaw hy[ mw dy ipawr qon ibnw mnu`k AMdr koml jjbw jnm nhin ly skdw[ pr APsos ijnhw DIAW ny v`fiaw ho ky ipawr dy muj`smy mwvw bxnw hy, aunhw di bykdri Aqy durdsw bwry AimRqw priqm ny kuj ies qrhw ibawn kiqw hy : rqi mihmdi nwl vlhyti, suhy swlu iv`c lpyti[ pily sony nwl vlhyti, mws di boti ku`k di boti[ vwh-vwh dwni, vwh-vwh dwqy, ik`fy krm kmwx[ ijhvy JolI q`kx, auho hi prvwn[ krdy jwdy dwn, K`tdy jwdy pumn, gmgw dw iesnwn[ Ajy vi pey smjwx[ eys mhwqm q`k n phumcy, koei dwnw dw dwn, mhwdwn isr dwn[ kminaw dwn! kminaw dwn!! hoie kilawx!!! hir kdy nw kuey, gau kdy nw boly, kminaw byzubwn[ r`j-r`j dyvo dwnie, r`j-r`j dyvo dwn[ kminaw dwn... kminaw dwn! kminaw dwn vrgw AiqAMq kucil Sbd vi is`kw ny Awpxw ilaw[ ruipaw pysw vi guru num qy r`b num dwn krn l`g pey hn[ aus dw id`qw ausy num dwn? Su`kr hy pujwri vrg mwvw dwn iv`c nhin lyndy, nhin qw lwfly pu`qrw ny AwpxIAW mwvw dwn pumn kr dyxiaw si[ ies DrqI qy iesy jnm iv`c sudwr krn di ihmmq nhin, Akl nhin, pr figw mwriaw jw rhiaw Agly jnm iv`c rwj krn diaw[ is`k pmq ikmnw p`qr bxw id`qw igaw hy! A`j vi fyiraw/ Drm AsQwnW qy AOrq sur`ikaq nhin[ Dwrimk jghw ijqy hr vyly r`b di g`l hovy, jy auqy vi iesqri nwl blwqkwr di Gtnw ho jwvy jw auhnum Dwrimk id`k vwly lokw vlon blykmyl krky ausdw sosx kiqw jwvy qw ipr auh sur`ikaq ik`qy hy? socxw pvygw[ qusin hr roz ti.vi. lgwe, KbrW suxo, Srq hy ik ie`k vi idn AYsw nhin hovygw ijdx iksy mwsum nwl blwqkwr di Kbr nw hovy[ hux qusin Awp hi soco ik ies dys diaw bytiaw ikmniaw ku sur`ikaq hn? svkw qy BUKy bigawv qury iprdy ny, ieh hlky hoey ku`qy 13 Bwrq AweIAW tuirst lvkiaw num vi nhin bksdy[ KYr! ij`qy BgvwnW ny hi lvkiaw num nhin bksiaw, ij`qy blwqkwriaw num vifawieaw qy sqkwiraw jwdw hovy, Dwrimk mukiaw ny AwpxIAW DIAW-BYxW nwl Kyh KwDI hovy auqon di Awm jnqw qon ki Aws r`ki jw skdi hy?...'guru ijnhw dy t`pxy cyly jwx CV`p'[ ki ieh s`c nhin ik swfy mhwn Bwrq dw sibawcwr Aqy nwl hi Dwrimk grmq AOrq num pyr di ju`qi, bigawvn, psu, gvwr kihmdw irhw hy[ si koei guru nwnk swihb qon pihlw ijsny kdy AOrq dy h`k iv`c Avwz autwei hovy? mynum A`j lgdw hy ik qulsi dws, gork nwq, brwhmx mmnu num AOrqW dy sb qon v`fy kwql AYlwinAw ijnhw ny AOrq num kdy au`pr au`tx hi nhin id`qw[ A`j jo swfy Awly duawly sibawcwr dy rwky pmjwbiaq dy rwky giqkwr qy gwiek njr AwauNdy hn ienhw ny vi koei G`t nhin gujwri[ hr qrhw nwl AOrq di iezq qwr qwr krn qy l`gy hoey ny ieh lok[ ie`k gwiek jo iesqri bwry kih irhw hy auh dyko svkw qy A`g quri jwdi hy qy auhnum rwj kvi AYlwinAw igaw ipr bwki nojvwn ieh kmjr ik`qw iken nhin cuxngy[ koei DIAW BYxW dy l`k imx irhw hy qy koei kihmdw hy jy nw GridAW ny qori Xwr qynum k`fky ly jwaugw [ b`sw iv`c, ivawh- SwdIAW iv`c g`l ki hr progrwm iv`c ieho ijhw sibawcwr hi proisaw jw irhw hy, ijsdy krn swfiaw kdrw-kimqw guawc rhiaw hn[ iesqri dw hr rup iv`c jo siqkwr hoxw cwhidw hy Eh idno idn G`t irhw hy, qy AOrq vi ies vihx iv`c vihmdi jw rhi hy[ jy mrd ny cwihaw qw styj qy A`D nmgi ho ky n`cx l`g pei, mwfl bxky Awpxy ijsm di numwies krn l`g pei[ Awm GrW diaw bibiaw vi ti.vi. sibawcwr di lpyt iv`c Aw ky gurmiq Aqy gurbxi num ip`t dyei jw rhiaw hn[ BVkIly hwr-ismgwr qy pihrwvy pihnx iv`c hi AwDuinkqw smji jw rhi hy[ AwpxIAW bytiaw num So-pIs di qrhw sjx vwliaw gu`fiaw bxwieaw jw irhw hy[ gmdy giqw au`pr iqrikaw jw irhw hy, SrwbW piqiaw jw rhiaw hn[ ies vrqwry num dykky iemj lgdw ik s`ci! jo ieqhws iv`c bibiaw dy mhwn kwrnwmy pvhn num imldy hn aunhw kiqy hoxgy[ A`j diaw bibiaw num dykky lgdw hy Swied khwxiaw hi hoxgy[

16 14 A`j zrurq hy ik gyrqmmd bxiey[ Awp vi is`ki guxw nwl lbryz hoeiey qy Awpxy b`icaw num vi Drm dw pwt pvhweiey[ SIlvMd pihrwvw, au`ci-su`ci soc, vdiaw slikydwr bolbwxi hr DI num jrur iskwe ji[ ikenik byti ieh SuB gux grihx krky AgoN kei pirvwrw iv`c vmfygi[ kysw Aqy romw di byadbi Awp krno htiey qy b`icaw num vi d`siey ik kys guru di mohr hn[ ienhw num k`txw nhin ikenik swfy lei ieh kql krn brwbr pwp hy[ so bibiaw ny ij`qy Awpxy bxdy h`kw prqi sucyq hoxw hy au`qy Prz vi inbwauxy jruri hn[ Awp vi guru nwl juvky gurmiq lihr dw ih`sw bxiey qy Awpxy vrgiaw hor BYxW vi iqawr kriey qw jo ieh kwplw hor v`fw hor v`fw humdw jwvy[ sukivmdr AMimRq diaw kuj lwienw mynum Xwd Aw rhiaw jo myn AwpxIAW BYxW num kihxw cwhwgi[ jo Awpxy Awp num kmzor smjdiaw ny, bybs mmndiaw ny :- qum ienhw iskiraw dy vwsqy bxky cnoqi rih, Juky iken isr qyrw nivin qyri prvwz iken hovy[ qyrw hr inrq hr ngmw jdon prvwn hy eyqy, qyrw hr ros hr supnw njr AMdwz iken hovy[ isqmgr qy qrs kwhdw qum r`kdy ivmnky ausnum, sdw qum hi inswnw auh inswnybwz iken hovy[ mr mr ky ijauxw C`f, bgwvq kr qy t`kr ly, qyry ih`sy di duinaw qy iksy dw rwj iken hovy[ pr Xwd r`ki BYx myriey! bgwvq glq kdrw-kimqw prqi hovy, qyry kiqy jw rhy SoSx prqi hovy[ ikqy guru nwnk swihb di ivcwrdwrw qon mumh nw mov lvin ipr iksy pwsy XogI nhin rhyngi[ ieh Eh ivcwrdwrw ijs qon isikaw lyky qyrw siqkwr hoieaw mrd zwq vlon[ A`j ipr auhi igawn di KVg Awpxy h`q iv`c ly, Awp jwg qy duijaw num jgw, bs kih ik :- myn Awpxy nrm pyrw ivcon jmzir lwh id`qi hy, ik nwmnjur dsqurw num ic`ky tmgdi hw myn[ jugw di grd dy hytw d`bi num Xwd AwieAw, ik ausw phu-putwly di qy lwli smj di hw myn[ -0- ki ilky koei gvi cmkor bwry, ij`qy su`qw ey AjIq jujwr qyrw[ h`qon klmw if`g pyndiaw ny, bwjw vwilaw icixaw vyk ky nihw c privwr qyrw[ wbw bu`fw ji bwry ijhvi swki Aksr gurmiqhix swdw-smqw baqy prcwrkw v`lon suxwei jwdi hy, auh guriblws pw:6 dy pihly AiDAwie ivc ies prkwr drj hy : mwqw gmgw ji Awpxy pqi gurdyv guru Arjun pwqswh A`gy bynqi krdy hn ik ikrpw krky myƒ pu`qr di dwq bkso[ mwqw gmgw ji di g`l suxidaw swr ikrpwlu pwqswh ny Awpxy mu`k qon &urmwieaw ik bwbw bu`fw ji di syvw ivc biv swihb jwe, vhu suq ie`cw puri kry (Bwv quhwfi pu`qr di ie`cw puri krn dy smr`q hn)[67-68[ mni ismg ny kqw ƒ A`gy qoridaw ikhw ik bwbw bu`fw ji qon pu`qr prwpqi dw vr mmgx vwsqy siqgur ji dw bcn mmn ky mwqw gmgw ji qur pey[109[ bhuq swry dws, kei dwsiaw, ismgwry hoey GoVy qy r`q, KIr-KMf Aqy kei qrhw dy pkvwnw nwl l`diaw sumdr byihmgiaw vwly syvk (v`fy prbwvswli jlus di Skl ivc) nwl qur pey[ 110 [ guru ji lei bwbw bu`fw ji qon imldw vr suxn lei ngr diaw Axigxq AOrqW AweIAW[ SwhI jlus ivcliaw byaq g`fiaw qy C`kiVAW nwl eyni DUV au`fi ik ku`j vi nzr nhin si AwauNdw[ 111 [ r`q nwl b`jy Coty-Coty GuMGrUAW dy v`jx di Awvwz sux ky swihb bu`fw ji ny ieaun AwiKAw, ieh rwmdws pury ƒ ikmnh BwjV pw id`qi hy? ieh swry lok ik`dr jw rhy hn?112[ hy gmgw! (bwbw bu`fw ji) vrgy smq (mhwpurk) kol jwx l`igaw (AmIrI dy) ivkwvy dw AfMbr Dwr ky nhin jwxw cwhidw[ hux qum (smqw kol jwx di) auh ivdi sux ijs qon smq jn XkInn Awpxy ihrdy qon qnon-mnon KuS humdy hn[ 125 [ qvky svyry (au`t ky pihlw) iesnwn krky, ipr Coly Aqy kxk rlw ky (aunhw ƒ) Awpxy hqin c`ki ivc pisy hoey Awty nwl prswdy pkwe[ 126 [ sbzi gmfy nwl r`k lvo, ipr Awpxy h`qin dhi divmdr ismg Awritst KrV irvko qy l`si di cwti ivc m`kx pw lau[ ieh swrw prswd isr qy cu`ko[ 127 [ (hl vwhk ƒ rotiaw ly ky jwx vwli) B`qyhwrI dy pihrwvy ivc nmgy pyrin ( 12 mil dur biv ivc Awpxy syvk kol) iek`ly pu`jo[ ipr pu`qr prwpqi di ie`icaw puri hox ivc koei SMkw nhin hy[ 129 [ qyry Gr Ajyhw jodw jnm lvygw ijs dy srirk Aqy dyvi guxw di Qwh koei nhin pw skygw[ ijvyn myn gmfy mrovy (BMny) hn auvyn hi auh qurkw dy isr BMnygw[ aus dw nwm hirgoibmd hovygw Aqy auh swry mlycw ƒ mwr igrwvygw Aqy miri piri diaw do ikrpwnw pihn ky Akwl qkq qy bytygw[ 135 [ bwbw bu`fw ji dy vr dyx di if`l si ik ausy icxy mwqw ji dy audr ivc paux dw invws ho igaw ArQwq mwqw ji ausy icx hi grbvqi hoey id`sx l`g pey[ mwqw dy mn ivc prsmnqw Aqy ic`q ivc KuSI aumv pei[ 138 [ ieki (21) AsU vwly idn ijhvw vi ies idn biv dy drsn krygw, aus di pu`qr di ie`icaw puri hovygi Aqy mn diaw murwdw puriaw hoxgiaw[ Gr ivc Dn di koei kmi nhin AwvygI[ bwby bu`fy dy AsQwn qy ijhvw mylw lwvygw siqgur ji aus qon bilhwry jwxgy[ Aijhw mnu`k sb qon vdik sryst (prmpd) ruqby qy SuBwiemwn ho jwvygw[ aus di aupmw vyk ky dyviqaw dw rwjw vi Srm mmnygw[ [ ies swki di ilkq Aqy prcwr sdkw is`k, gurduawrw biv swihb m`qy tykx lei jwdy hn[ ^ws krky s`sw AwpxIAW nviawivawhiaw ƒhw ƒ gurduawrw biv swihb m`qy itkwaux lei ly ky jwdiaw hn qw jo aunhw ƒ pu`qrw dw vr prwpq ho sky[ gur-iblws pw:-6 dy ilkwri v`lon ies swki ivc is`k-siqgurw dy jivn ƒ mzwk dw pwqr bxw ky ik`li aufwei gei hy Aqy is`kw ƒ vi

17 ies swki dy pwqr bxw ky mn-gvq g`lw pys kiqiaw geiaw hn[ ies qon ielwvw gurbwxi is`ikaw Aqy is`k-ieiqhws diaw GtnwvW ƒ Zlq qriky nwl qrov-mrov ky pys kiqw igaw hy[ jykr bwbw bu`fw ji di vr dyx vwli swki ƒ BweI gurdws ji diaw ieiqhwsk rcnwvw Aqy guru grmq swihb ji di gurbwxi di ksv`ti qy prikaw jwvy qw ieh swki iek soci smji cwl ADIn ilki gei JUTI, mngvq Aqy Buly^w pwau nzr AwvygI[ ijvyn ik:- dyko, gur iblws pw : 6 dw ArMB : siqgur prswid] sri BgauqI ji shwie] Ab gur iblws igrmq ilkxqy] not krn vwli g`l hy ik ij`qy siqgur prswid] ilikaw hovy, au`qy sri BgwauqI ji shwie] ilkx di lov hi nhin hy, pr ie`qy gur-iblws pw:-6 dy ilkwri ny sri BgwauqI ji shwie[[ ilikaw hy[ ies dw ki kwrx hy? g`l iblkul sp`st hy ik gur iblws dw ilkwri koei durgw dw pujwri hy, ijhvw sri BgauqI ji shwie[[ ilk ky durgw dyvi qon shwieqw dw ASIrvwd ly ky (Ab gur iblws igrmq ilkxqy[[ Bwv guru hirgoibmd swihb ji bwry grmq ilkxw ArMB krdw hy)[ ie`qy aunhw is`kw dw BulyKw dur ho jwxw cwhidw hy, ijhvy AigAwnqwvs BgauqI ƒ AkwlpurK smj ky Ardws krdy hn[ ijvyn dsm grmq dw ilkwri BgauqI di vwr jw cmfi di vwr ilkx qon pihlw sri vwihguru ji ki Pqih[[ ilkx auprmq sri BgauqI ji shwie[[ vwr sri BgauqI ji ki [[ pwqshi 10 [[ iprqm BgauqI ismr ky...qo ArMB krky A^Ir ivc ilkdw hy: durgw pwt bxwieaw sby pauviaw[[ Pyr nw juni AwieAw ijn ieh gwieaw[[ 55[[ ilk ky durgw Bgq hox dw sp`st smkyq kr idmdw hy, iqvyn hi gur iblws pw:6 dw ilkwri ies grmq dy pihly AiDAwie dy pmnw-3 ivc sri BgauqI ƒ sri cmifkw ilk ky durgw Bgq hox dw smkyq krdw hy:- iprqm ismir sri cmifkw vru dwqi sukdwn[ ArQwq: sb qon pihlw sri cmifkw (Bwv BgauqI, durgw) ƒ ismr ijhvi vrw Aqy su`kw di dwqi hy Aqy KuSIAW dyx vwli hy[ mhwn kos dy pmnw-480 qy cmifkw ijs ƒ cmfi vi ikhw jwdw hy, dy ArQ ilky hn: BgauqI, kwli dyvi[ BgauqI di vwr (cmfi di vwr) ivc ilikaw hy (kvk auti rx cmfi PaujW dyik ky[[ )[ dyko gur iblws dw ilkwri vi is`kw ƒ ausy qrhw durgw di pujw krn di pryrnw dy irhw hy, ijs qrhw dsm grmq dw ilkwri sb qon pihlw iprqm BgauqI ƒ ismrn di pryrnw kr irhw hy[ gur iblws pw:6 dw ilkwri grmq ilkx qon pihlw guru nwnk swihb Aqy guru goibmd ismg ji bwry hyt ilky Anuswr ilkdw hy:- CpY CMd[[ iprqm bmdo pwrbrhm guru nwnk sukswgr[ dsm guru ky crnkml bmdo guxawgr[ CpY CMd (Cy qu`kw vwly iek CMd dw nw)[ ArQwq pihlw myn nmskwr krdw hw pwrbrhm dy srup qy su`kw dy smumdr sri guru nwnk dyv ji ƒ Aqy dyvi guxw dy Kjwny dsmys ipqw ji dy crn kmvlw au`qy nmskwr krdw hw[ not krn vwli g`l ieh hy ik ies CMd ivc ilkwri dsm guru dw vi izkr krdw hy, ijs qon swbq humdw hy ik gur iblws pw:6 nwl sbmdq ieh grmq, guru goibmd ismg ji dy clwxy qon bwad hi ilikaw igaw[ duji not krn vwli g`l ieh hy ik ies grmq rwhin gurbwxi is`ikaw di aulmgxw Aqy is`k-ieiqhws ƒ ivgwvx di iek cwl sw& JlkdI hy[ ies lei ies grmq dw twkrw guru grmq swihb ji di gurbwxi Aqy BweI gurdws diaw rcnwvw dy snmuk krnw bhuq jruri hy qw jo s`c Aqy JUT dw insqwrw ho sky[ sb qon pihlw BweI gurdws ji diaw rcnwvw ƒ ivcwrnw cwhidw hy ikaunik BweI gurdws ji Aqy bwbw bu`fw ji donnon, guru Arjun pwqswh dy smkwli Aqy bhuq hi inktvrqi is`k sn[ BweI gurdws ji diaw vwrw guru nwnk swihb qon ly ky guru hirgoibmd swihb qk dy is`kieiqhws dw iek BrosyXog sroq hn, pr pihli vwr di 49vIN pauvi Aqy 41vIN vwr, BweI gurdws ji diaw vwrw dw ih`sw nhin hn[ BweI gurdws ji guru Amrdws ji dy BqIjy sn[ aunhw dw jnm 1546 ei: ivc hoieaw si Aqy aunhw ny guru rwmdws ji pwson is`ki prwpq kiqi si[ BweI gurdws ji is`k-ieiqhws dy auh is`k ivdvwn hn, ijnhw ƒ smsikrq, ArbI, &wrsi, pmjwbi BwSwvW dw cmgw 15 igawn si[ ies qon ielwvw SwsqrW, aupinsdw, purwxw Awid qon vi cmgi qrhw jwxu sn[ smn 1600 ei: ivc guru Arjun pwqswh ny BweI gurdws ji di Xogqw ƒ mu`k r`k ky hi poqi (guru grmq swihb ji) di smpwdnw krn smyn swri gurbwxi BweI gurdws ji dy h`qon drj krvwei si[ smn 1606 ei: ivc guru swihb di ShIdI auprmq guru hirgoibmd swihb ji ny gurg`di di izmmyvwri smbwli si qw BweI gurdws ji ny guru swihb di smgq krdy hoey l`g-bg swl is`ki dw prcwr kiqw[ ies qon bwad 1637 ei: ivc 91 swl di aumr ivc ivc BweI gurdws ji clwxw kr gey[ BweI gurdws ji dw smkyp ivc jivn ibrqwq ies krky ilikaw hy qw jo swƒ guru hirgoibmd swihb ji dy jnm sbmdi guriblws pw:6 dy s`c-jut dw pqw l`g sky[ guru hirgoibmd swihb dw jnm 14 jun 1595 ei: (fw. hrijmdr ismg idlgir ny 19 jun 1590 ilikaw hy) Anuswr ipqw guru Arjun pwqswh dy Gr mwqw gmgw ji di ku`k qon hoieaw si[ bwlk hirgoibmd ji dy jnm smyn BweI gurdws ji di aumr 49 swl bxdi hy[ ieh kih skdy hw ik BweI gurdws ji ny bwl hirgoibmd ji ƒ Awpxy h`qin ikfwieaw hovygw[ BweI gurdws ji diaw vwrw ivc bwbw bu`fw ji Aqy guru hirgoibmd swihb dw izkr qw imldw hy pr bwbw bu`fw ji vlon mwqw gmgw ji ƒ pu`qr dw vr dyx vwli swki dw izkr ikqy nhin imldw[ ijvyn ik:- (1) igawrvin vwr di codvin pauvi di coqi pmkqi: ijqw rmdwvw Blw hy buvw bufw iek min idawvy[ ArQwq: ij`qw rmdwvw Blw Aqy buvw (bu`fw) nwmy j`t Bgq iek mn ho ky guru ƒ idawvdyn sn[ hux dyko, vwrw ivc guru hirgoibmd swihb dw izkr: (2) pihli vwr di 48vIN pauvi di duji pmkqi: Arjnu kwieaw plit ky muriq hirgoibmd svwri[ ArQwq: guru Arjun pwqswh ny AwpxI kwieaw plt ky hirgoibmd di murqi (Bwv rup) bxwieaw[ (3) 26vIN vwr di 34vI pauvi di CyvIN pmkqi: hirgoibmd gur ArjnhuN Awid purk

18 16 Awdysu krwieaw[ ArQwq: guru Arjun pwqswh qon guru hirgoibmd hoey, Awid purk ƒ hi ienhw ny AwdyS krwieaw (Bwv iek AkwlpurK dw idawn idrv krwieaw)[ (4) vwr 38vIN di 20vIN pauvi di CyvIN pmkqi: hirgoibmd guru ArjnhuN guru goibmd hoei[ ArQwq: guru Arjun qon guru hirgoibmd dw rup hoey[ (5) 39vIN vwr di qiji pauvi di pihli Aqy duji pmkqi: dsqgir huie pmj pir guru hirgoibmdu Aqolw[ din duni dw pwiqswh pwiqswhw pwiqswhu Afolw[ ArQwq: pmj pir (pmj guru) hri rup guru hoey, iesy qrhw guru hirgoibmd ny jnm ilaw[ din duni dw pwiqswh hoieaw Aqy pwiqswhw dw pwiqswh Afol AvsQw dw mwlk hy[ guru hirgoibmd ji bwry hor vi vwrw hn ijnhw ivc sp`st hy ik guru hirgoibmd swihb, guru Arjun swihb dy pu`qr hn Aqy aunhw dw hi rup hn[ BweI gurdws ji ny ikqy vi nhin ilikaw ik guru hirgoibmd swihb dw jnm bwbw bu`fw ji dy vr nwl hoieaw si[ BweI gurdws diaw vwrw ny gur iblws pw:6 dy ivc ilky vr vwly JUT ƒ puri qrhw JUTw swbq kr id`qw hy[ gur iblws pw: 6 dy ilkwri ny BweI gurdws ji diaw vwrw di nkl krky Awpxy ies grmq ƒ shi swbq krn di koiss kiqi hy[ dyko pihlw BweI gurdws ji di pihli vwr di 48vIN pauvi: 1. pmj ipawly pmj pir CTmu piru bytw guru BwrI[ 2. Arjn kwieaw plit ky muriq hirgoibmd svwri[ 3. cli pivi sofiaw rupu idkwvix vwro vwri[ 4. dl BMjn guru surmw vf jodw bhu praupkwri[ hux doko, guriblws pw:6 dy pihly AiDAwie di copei nm: 28 Aqy 29 : pmj ipxwly pmj pirwri[ CTm pir bytw gur BwrI[ Arjn kwxw plit DrweI[ muriq hir goibmd bnwei[28[ cli pivhi sof bmswri[ rup idkwvn vwro vwri[ dl BMjn gur sur Apwrw[ bv jodw bv praupkwri[29[ guriblws dy ilkwri v`lon BweI gurdws ji di vwrw ivcon kiqi nkl sw& Jlk rhi hy[ ijs qon swbq humdw hy ik gur iblws pw:6 dy ilkwri kol is`k Drm nwl sbmdq grmq mojud sn, ijnhw dw shwrw ly ky gurmiq ivrodi grmq ilk ky is`k-ieiqhws ƒ ivgwivaw[ hux doko, guru grmq swihb ji di gurbwxi di ksv`ti qy guriblws pw:6 ivc drj bwbw bu`fw ji v`lon vr dyx vwli swki dw JUT ikvyn nmgw humdw hy? ies swki ivc ilikaw hy ik guru Arjun swihb ny mwqw gmgw ji ƒ bwbw bu`fw ji kol pu`qr dw vr prwpq krn lei ByijAw pr gurbwxi dy &urmwn hn:- 1. sbnw dwqw eyku qu mwxs dwiq n hoie] (gu. grm.sw. pmnw-595) ArQ: hy prmwqmw! qum sb jivw ƒ dwqw dyx vwlw hyn, qyry qon ibnw koei mnu`k ieh dwqw dyx dy Xog nhin hy[ 2. mwnuk ki tyk ibrqi sb jwnu] dyvn kau eyky Bgvwnu] (gu. grm.sw. pmnw-281) ArQ: hy mn! iksy mnu`k dw Awsrw qkxw au~kw hi ivarq hy ikaunik iek AkwlpurK hi sb jiaw ƒ dwqw dyx vwlw hy[ 3. hir ieko dwqw mmgiay mn icmidaw pweiay] jy dujy pwshu mmgiay qw lwj mrweiay] (gu. grm.sw. pmnw-590) ArQ: ieko hri dwqwr prbu pwson dwq mmgxi cwhidi hy ijs pwson mn-ie`cq murwd puri humdi hy[ iek hri ƒ C`f ky, jy hor pwson mmgiey qw Srm nwl mr jweiey (Bwv iksy hor pwson mmgx nwlon Srm nwl mr jwxw cmgw hy)[ gurbwxi ny swƒ smjw id`qw hy ik prmwqmw hi smr`q hy hor koei mnu`k nhin[ ijhvw mnu`k prmwqmw ƒ C`f ky hor nkli BgvwnW, bwibaw, swdw-smqw pwson dwqw di mmg krdy hn, aunhw ƒ Srm nwl mr jwx lei ikhw hy[ ies qon ielwvw ijhvy bwbw bu`fw ji di vr vwli ieh JUTI swki suxwaundy hn, aunw ƒ vi Srm nwl mr jwxw cwhidw hy[ dyko, guriblws pw:6 dw ilkwri gurmiq Aqy kudrqi inxmw di Gor aulmgxw ikvyn krdw hy? 1. ilkwri ny mwqw gmgw ji ƒ SwhI TwT nwl biv ivc jwidaw idkwieaw hy[ jdon ik Asl g`l qw ieh hy ik guru swihb dw prvwr swdgi BirAw jivn bqiq krn vwlw si[ 2. ies swki ivc ilikaw hy ik mwqw gmgw ji 12 mil nmgy pyr qur ky biv ivc Awaux pr gurbwxi dw &urmwn hy:- pg aupyqwxw] Awpxw kiaw kmwxw] (gu. grm.sw. pmnw-467) ArQ: pkmfi mnu`k Drm dy nw qy nmgy pyrin cl ky Awpxy kiqy dw du`k pwaundw hy (Bwv kmkrp`qr di cot shwrdw hy)[ 3. ies swki ivc ilkwri kudrqi inxmw di aulmgxw krky nw-mmnxxog JUT ilk ky is`kw ƒ murk bxwaundw hy[ ijvyn ik: iqsi icnk mwqw audir kino paun invws[mwqw min hrkq BeI icq myn bife hulws[ 138 [ ArQwq: bwbw bu`fw ji dy vr dyx di dyr si ik ausy icxy mwqw ji dy audr ivc pvx (hvw) dw invws ho igaw (Bwv mwqw gmgw ji ausy icx hi grbvqi hoey idsx l`g pey)[ ies JUT ƒ koei AnpVH qon AnpVH ivakqi mmnx lei iqawr nhin ho skdw ik koei AOrq pvx nwl grbvqi ho jwdi hy[ swdw-smqw ip`cy l`gy hoey pvhy-ilky is`k vi ies g`p ƒ s`c mmn ky Awpxw Aqy Awpxy siqgurw dw jlus k`f rhy hn[ auh ieh nhin smjdy ik guriblws pw: 6 dw ilkwri is`kw ƒ kdmkdm qy murk bxw irhw hy[ hux dyko, iksy b`cy dy jnm bwry gurbwxi dw isdwq ki hy? jysy mwq ipqw ibnu bwlu n hoei[[ (gu. grm.sw. pmnw-872) ArQ: mwqw-ipqw qon ibnw b`cy di pydwies nhin ho skdi[ mwqw-ipqw qon ibnw lvkw qw ki lvki vi pydw nhin ho skdi[ ieh isdwq jwnvrw au`qy vi lwgu humdw hy[ gurbwxi dw Aglw Purmwn:- mwq ipqw smjoig aupwey rkqu ibmdu imil ipmfu kry[[ (gu. grm.sw. pmnw-1013) ArQ: mwqw Aqy ipqw dy smjog di rwhin prmwqmw jiv pydw krdw hy (Bwv mwqw dw lhu Aqy ipqw dw ibmd imlx auprmq hi prmwqmw jivw dw srir bxwaundw hy)[ gurbwxi Aqy kudrqi inxmw dy s`c A`gy guriblws pw:6 dy ilkwri dw JUT ie`qy vi Awpxy Awp hi r`d ho jwdw hy[ pr ilkwri ny gurbwxi Aqy kudrqi inxmw di SryAwm aulmgxw krky guru hirgoibmd swihb ƒ guru Arjun pwqswh di ibmdi smqwn nw ilk ky guru hirgoibmd swihb ƒ pvn pu`qr drsw ky guru Arjun pwqswh Aqy mwqw gmgw dw mjwk aufwieaw hy[ Boly-Bwly Aqy is`ki-isdwqw qon Axjwx is`kw ny ies swki dy JUT ƒ s`c mmn ky AwpxI AigAwnqw dw sbuq id`qw[ dyko! jwnvr vi isawxy hn, ijhvy kudrqi inxmw

19 di pwlxw krky Awpxy b`icaw ƒ jnm idmdy hn[ guru Arjun pwqswh, aunhw lokw ƒ cmgi qrhw jwxdy sn, ijhvy Drm dy nw qy pkmf krky Awm lokwei ƒ vrw jw srwpw dw lwlc jw fr dy ky lu`tdy sn[ guru swihb ny Awm lokwei ƒ smjw id`qw ik koei mnu`k iksy ƒ vrw nwl nw qon koei iksy ƒ ku`j dy skdw hy Aqy nw hi SrwpW nwl koei iksy dw ku`j ivgwv skdw hy[ ijhvy Awp mmgdy iprdy hn, auh quhwƒ ki dy skdy hn? ienhw dy h`q ku`j vi nhin hy[ smu`ci isrsti ƒ pwlx vwlw iek hi hy, auh hy AkwlpurK, aus qon hi mmgo[ guru Arjn pwqswh dy Awpxy do gurbwxi &urmwn smjxy bhuq zruri hn[ ijnhw ivc Awp ny AkwlpurK qon mmg ky ies lokwei ƒ sbk id`qw ik jdon myn Awp aus ƒ smr`q jwx ky mmgdw hw qw quhwƒ vi aus qon hi mmgxw cwhidw hy[ gurbwxi dy &urmwn hn:- AYsI miq dijy myry Twkur sdw sdw qud idawei] (gu. grm.sw. pmnw-673) ArQ: hy AkwlpurK! myƒ ieho ijhi Akl b^s ik myn sdw hi qyrw nwm ismrdw rhw[ dujw gurbwxi &urmwn:- kwnvw mhlw 5] jn ko prbu smgy Asnyhu] swjno qu miqu myrw igrih qyry sbu kyhu]1] rhwau] mwnu mwgau qwnu mwgau Dnu lkmi suq dyh]1] mukiq jugiq Bugiq purn prmwnmd prm indwn] BY Bwie Bgiq inhwl nwnk sdw sdw kurbwn] 2] (gu. grm.sw. pmnw-1307) ArQ: hy prbu! (qum Awpxy syvk dy isr au~qy rwkw hyn), (qyry syvk dw qyry) nwl ipawr itikaw rihmdw hy[ hy prbu! qum hi myrw s`jx hyn, qum hi myrw im`qr hyn, qyry Gr ivc hryk pdwrq hy[ rhwau[ hy prbu! myn qyry dr qon ie`zq mmgdw hw, qyrw Awsrw mmgdw hw, Dn pdwrq mmgdw hw, pu`qr mmgdw hw, srirk Arogqw mmgdw hw[1[ hy prbu! qum ivkwrw qon ^ulwsi dyx vwlw hyn, qum hi jivn-jwc iskwaux vwlw hyn, qum hi Bojn dyx vwlw hyn, qum hi sb qon au~cy AnMd Aqy su`kw dw Kjwnw hyn[ nwnk AwKdw hy- hy prbu! myn qyqon sdw hi sdky jwdw hw, ijhvy mnu`k qyri prymw- Bwau ivc BgqI krdy hn, auh inhwl ho jwdy hn[2[ sp`st hy ik guru swihb Awp Akwl purk pwson mmg rhy hn, auh Awpxy prvwr ƒ duijaw pwson vr prwpq krn lei nhin Byj skdy[ aukq gurbwxi &urmwnw Aqy guru Arjun pwqswh dy Awpxy gurbwxi &urmwnw dy prq`k sbuqw ny pu`qr dw vr dyx vwli swki ƒ mu`fon hi r`d kr id`qw hy[ socx vwli g`l hy ik bwbw bu`fw ji di ies swki dw prcwr krn vwilaw ƒ, AKMf pwt krn vwilaw ƒ, gurduawiraw dy prbmdkw, prcwrkw ƒ guru grmq swihb ji di gurbwxi &urmwn Aqy guru Arjun swihb duawrw aucwrn kiqy auprokq Sbd nzr ikaun nhin AwauNdy? aukq SbdW dy humidaw aunhw ny bwbw bu`fw ji nwl jovi ies swki ƒ s`c ikvyn mmn ilaw hy? Aksr ikhw jwdw hy ik bwbw bu`fw ji ƒ drbwr swihb dw pihlw mu`k grmqi QwipAw igaw si qw ipr ki kwrx hy ik bwbw bu`fw ji iek gurmiq dy DwrnI is`k dw nw vr dyx vwli JUTI swki nwl ikaun mivaw igaw hy? ho skdw hy ik ies swki dw prcwr krn vwly guru grmq swihb ji dy gurbwxi hukmw di soji nw hox krky AigAwnqwvws Aijhw kr rhy hox jw ipr ho skdw hy ik ies swki dw prcwr krn vwly is`ki ByK ivc gurmiq ivrodi lok hox, ijnhw ƒ pqw hy ik is`k Awp gurbwxi nhin pvhdy Aqy nw hi smjdy hn[ aunhw ƒ ieh vi pqw hy ik is`k AwpxI AigAwnqw kwrx guriblws pw:6 Aqy dsm grmq vrgy gurinmdk grmqw ƒ Awpxy Drm grmq hi nhin mmndy sgon ienhw ƒ pujdy vi hn[ ies qon ielwvw auh ieh vi jwxdy hn ik Drm dy nw qy is`kw ƒ JUTIAW swkiaw jw JUTy grmq mgr lw ky ijvyn mrzi lu`tdy rho, is`k AwpxI AigAwnqw krky kdy nhin bolxgy[ bys`k gurbwxi Aqy is`k-ieiqhws ny bwbw bu`fw ji vlon vr dyx vwli swki ƒ puri qrhw r`d kr id`qw hy[ pr gur iblws pw:6 dw ilkwri gurbwxi hukmw, kudrqi inxmw Aqy is`k-ieiqhws di Gor-Av`igAw krky, iek gihri swijs rwhin is`k-siqgurw, mwqw gmgw ji, bwbw bu`fw ji Aqy hor is`kw di mhwn sksiaq ƒ ivgwv ky is`kw ƒ au`lu bnwaux ivc s&l ho igaw hy[ gurmiq ivrodi lokw ny is`kw ƒ qw murk bnwauxw hi si pr is`k-kom dy Dwrmk AwgUAW ny vi is`kw ƒ murk bnwaux ivc koei ksr nhin C`fI[ ies pusqk ƒ Cpwaux Aqy prcwrn vwilaw ny is`ksiqgurw, gurbwxi is`ikaw Aqy is`k-kom nwl Droh kmwieaw hy[ Drm dy burky ivc ijnhw 17 swdw-smqw ƒ is`k AwpxI kom dy hmdrd smji byty hn, auh swd-smq is`ki dw Bog pwaux lei auqwvly byty hn[ is`ki-isdwqw qon Axjwx is`k AwpxI AigAwnqw krky ienhw swdw-smqw dw swq dy ky Awpxy pyrin Awp kuhwvw mwr rhy hn[ ijhvy is`k, pu`qrw dw vr lyx lei B`jy iprdy hn jw swdw-smqw dy ikrpw jw ASIrvwd ly ky AwKdy hn ik swfw pu`qr bwbw ji di ikrpw nwl hoieaw hy[ smwj qon Awpxw mzwk nw krwaux sgon gurbwxi dy ies isdwq ƒ smjx di koiss krn: mwq ipqw smjoig aupwey rkqu ibmdu imil ipmfu kry[[ (gu. grm.sw. pmnw-1013)[ pu`qrw di pydwies ivc iksy bwby di ikrpw jw vr dw koei rol nhin hy[ ijhvw ieh JUTI swki suxwaundw hy, aus ƒ svwl kro ik auh Awp iks dy vr Aqy ikhvi pvn nwl pydw hoieaw hy? Xwd r`ko, guriblws pwqswhi CyvIN dw JUT vi aunhw gurmiq ivrodi lokw ny GiVAw hy ijnhw ny guru goibmd ismg dy nwm nwl dsm grmq dw JUT GiVAw hy[ is`kw ƒ jwgx di s^q lov hy[ Blw hovy, isrdwr gurbks ismg kwlw A&gwnw dw ijs ny gur iblws pw:6 Aqy dsm grmq vrgiaw gur-inmdk rcnwvw dw Kulwsw krky is`k-kom ƒ jgw ky Awpxw is`ki &rz purw kiqw[ Xwd r`ko, ijhvy is`k kyvl guru grmq swihb ƒ Awpxw guru mmndy hn Aqy aus di is`ikawvw Anuswr cldy hn, auh Awpxy siqguru jw AkwlpurK A`gy hi dwqw di mmg lei bynqiaw krdy hn pr ijhvy guru grmq swihb ƒ kyvl m`qy tykx qk hi simq hn Aqy Awpxy guru diaw isikawvw qon ault cldy hn, auh hi AKOqI swdw-smqw, brhmigawniaw Aqy bwibaw kol pu`qrw dw AwSIrvwd jw pu`qrw dw vr prwpq krn lei dr-dr qy Btkdy iprdy hn[ ies lei is`kw ƒ purzor bynqi hy ik gurmiq ivrodi lokw diaw JUTIAW, mngvq Aqy BulyKw pwauu rcnwvw Aqy grmqw qon bcx lei guru grmq swihb ji di gurbwxi Awp pvhni Aqy smjxi cwhidi hy[ jykr is`k Aijhw nhin krdy qw Xwd r`ko, AnpVH qw ki v`fiaw-v`fiaw ifgriaw vwly is`k vi gurmiq ivrodi lokw diaw cwlw ivc P`s ky AwpxI Akl dw jnwzw hi k`fxgy[ kws! is`kw ƒ ieh s`c jldi qon jldi smj Aw jwvy[ -0-

20 18 -iemdr ismg G`gw ies DrqI qy ivcrn vwly ienswn kribkrib iqµn iksmw dy subwa vwly vyky jw skdy hn : 'juawri, vpwri qy inrµkwri', Bwv ik ku`j lok juaw KyfidAW Awpxw sb ku`j brbwd kr lyndy hn[ ies qrw nwsmj lok jivn di Kyf hwr jwdy hn, jdon ik ku`j Awpxy lei krnw si, prvwr lei krnw si[ smwj prqi &rz pwlxy sn[ Aijhy kwrj krny bxdy sn ijnhw sdkw mnu`kqw dw ku`j Blw huµdw[ duji iksm dy lokw ƒ vpwri AwiKAw jw skdw hy, jo hr g`l ƒ pysy nwl qoldy hn[ ijqy munw&w nhin, aus kµm ƒ bykwr smjdy hn[ kihµdy hn ie`k dukwndwr (Cotw ijhw vpwri) mrn qon bwad r`b A`gy pys kiqw igaw[ aus dy pwp Aqy puµn brwbr inkly[ r`b ji ny pu`icaw, BweI qyry pwp puµn brwbr hn[ AsIN qyri ie`cw qy C`fdy hw, quµ nrk iv`c jwxw cwhuµµdw hyn jw surg ivc? jigawsu boilaw, prbu ji myƒ koei Brm nhin[ nrk Aqy surg dy ivckwr jy myri dukwn bxvw ide[ dovyn bµinaw dy gwhk sodw ^rid skxgy[ myƒ do pysy v`d AwmdnI ho jwieaw krygi, kr idau ikrpw...[ ' AijhI mwnisk bxqr vwly lok lux-qyl vycdy hn, gw-m`j vycdy hn, nsy vycidaw BI Srm nhin krdy[ imlwvt vwliaw hor zruri cizw dy nwl-nwl dvweiaw BI imlwvt vwliaw (nkli) vycdy hn[ ienhw ƒ AwpxI zmir vycidaw, dys Aqy Drm vycidaw BI rqi Br pryswni nhin huµdi[ DIAW-pu`qr vycxy qw bhuq swdwrx ijhi g`l hy ienhw lei[ is`kw ivcly SrDwvwn bµdy Drm dy nw 'qy pysw dy idµdy hn[ syvw lei vkq k`fdy hn[ fwgw di mwr sih lyndy hn[ jylhw dy du`k J`l lyndy hn[ kei vwri purjw-purjw k`t mrdy hn[ srir qy prvwr lyky lw jwdy hn[ smwj qon mµigaw ku`j nhin[ jo ku`j p`ly si, sb ku`j guru dy nwm qon kurbwn kr id`qw[ ies dy nwl hi lotu jqw, syvw dw nkwb pihn ky mwieaw btorni SurU kr idµdw hy[ ShIdW dy nwm 'qy, XqIm b`icaw di BlweI, bibiaw dy ivawh, bzurgw di syvw, gurdvwiraw di kwr syvw Aqy is`kw dy guawc cu`ky rwj di prwpqi lei &µf...[ A`j dy prbµdk qy prcwrk Drm ƒ vpwr bxw cu`ky hn[ siqguru ji ny gurbwxi jivn suawrn lei b^iss kiqi si, pr mojudw dor iv`c Drm di AwV hytw bhuq ivswl vpwr ho irhw hy[ qiji iksm dy inrµkwri lok AwpxI lgn iv`c m^mur rihµidaw ivkwvy qon bgyr sdw hi Blw socdy hn, Blw krdy hn[ iksy 'qy Aihswn kdi nhin krdy[ vpwri ibrqi vwly lok ipr aunhw ƒ kys (pysw kmwauxw) krdy hn[ ku`j smw ip`cy cly jweiey, jdon swfy GrW iv`c gw, b`cy ƒ jnm idaw krdi si, qdon v`cw hox di surq iv`c prvwr ƒ cwa cvh jwdw si[ lok guv vµfdy sn[ v`ci hox di surq iv`c swiraw dy ichry au~qr jwdy sn[ Aijhw ikaun? ikaunik aus smyn KyqI dw swrw dwromdwr bldw dy isr cldw si[ v`cy ny jvwn ho ky g`fw, hl Awid ik`cxw si jw cµgi moti rkm v`t ky vyicaw jw skdw si[ ies qon ivpriq m`j Agr k`ty ƒ jnm dyvy qw audwsi Cw jwdi ikaunik k`tw KyqI lei lwhyvµd nhin si[ k`ty dw mws Kwxw qy vycx dw pµjwb iv`c clx nhin si[ ies lei k`tw ivcwrw XU.pI. dy vpwriaw ƒ kofiaw dy BwA vyc id`qw jwdw si, ijqy A`gy v`fiaw &YktrIAW iv`c aus ƒ k`t ky, mws f`bw bµd kr ky dys-ivdys iv`c vyc ky coki kmwei kr lei jwdi si[ k`ti dy jnm nwl swry prvwr ƒ bhuq ^usi huµdi si ikaunik aus ny jvwn ho ky du`d diaw lovw puriaw krniaw sn[ A`j k`l msinw Awaux kr ky swrw FWcw bdl igaw hy[ ies qrhw dy mwhol iv`con hi lvkw jw lvki prqi cµgi-mµdi soc ivksq hoei hy[ lvki ny jvwn ho ky iksy hor Gr cli jwxw hy[ ipr ies ƒ ikaun pvhweiey? ies 'qy ^ricaw pysw s`b bykwr igaw[ ies di pvhwei swfy iks kµm? ijµni dyr swfy Gr iv`c rhy ies qon v`d kµm ikaun nw ilaw jwvy? jdon ies ny mwqw-ipqw dy Gr rihxw hi nhin, cµgw Kwxw ikaun id`qw jwvy? ies di cµgi ishq swfy iks kµm? lvki ƒ Agr izawdw lwf ipawr kiqw qw ies ny kµm G`t krnw hy[ hor shulqw di mµg autweygi[ ies lei ieh ieµni dihsq iv`c r`ki jwvy ik ku`j mµgx di ihµmq hi nw kr sky[ sweikl, skutr, kwr Awid is`kx qon vwji r`ki jwvy qwik Aµdr Anjwxpuxy dw fr sdw bixaw rhy[ iek`li ƒ bwhr nw jwx id`qw jwvy qwik mobw: bwhrly mwhol sbµdi mn iv`c dihsq bxi rhy[ AwrQk p`kon Awpxy Awp 'qy inrbr nw hox id`qi jwvy, ikqy AwdmI di ZulwmI iv`con inkl nw jwvy[ isawxy bµidaw di sµgq qon roikaw jwvy qwik duniawdwri dw pqw hi nw l`gy[ kµm dw ieµnw vjn l`d idqw jwvy ik ku`j socx jogi &ursq hi nw imly[ mwmuli ijhy bhwny ly ky bwr-bwr byie`zqi kiqi jwvy qw ik Awpxy Aµdr GtIAwpx dw Aihsws pw lvy[ 'quµ GtIAw hyn, murk hyn, lvkiaw/znwniaw huµdiaw hi G`t Akl vwliaw ny' AwK ky, swh s`q hin kiqi jwvy[ ipcly synkvy swlw qon smwjk bxqr lgpg iesy qrw di ausr cu`ki hy ik aus qon v`krw ku`j krnw qw dur di g`l, socxw BI nwmumikn hoieaw ipaw hy[ hor bhuq swry kµmw dy m`qbyd ho skdy hn[ AOrqW ƒ Zulwm bxw ky r`kx iv`c lgpg 95 &I sdi purs ie`k m`q hn[ Gr iv`c byti dw jnm hoieaw qw swry prvwrw dy ichry murjw jwdy hn[ sµgi swqi qy irsqydwr vdwei nhin idµdy, sgon ies qrw 'du`k vµfwauwdy'ਹn- 'ijvyn prmwqmw ƒ Bwvy[ Swied AglI vwri r`b ^usiaw nwl JolI Br dyvy[ Bwxw qw mµnxw hi hoieaw nw[' AijhI AxcwhI AOlwd ƒ jivq kox rihx idµdw hy? ijs mw ny b`ci ƒ jnm idqw hy, aus di srirk piv ƒ koei smjxw hi nhin cwhuµdw[ aus di mwnisk piv ƒ Gtwauxw nhin cwhuµdw[ nv jnmi mwsum kli ƒ kucl dyx di ihrdy vydk Gtnw ie`k mmqw ivµnhi mw ikvyn brdwsq krdi hy? iksy ƒ i&kr nhin[ swry mwhol ƒ prk ky mw ^ud AwKx ƒ mjbur ho jwdi hy, ''ies p`qr ƒ prhy su`ty idau, toaw pu`t ky dbw idau, myn ies p`qr dw Bwr nhin cu`k skdi['' auh mwsum izµdvi ipawri bwlvi, ijs ny hwly A`KW BI nhin KolHIAW huµdiaw, Awpxy mw Aqy ipqw dw pwpi ichrw nhin vyikaw huµdw, ijs kli ny DrqI 'qy Ajy pyr BI nhin r`ikaw, ijs ny Ajy koei pwp nhin kiqw, aus ƒ 'aus dy Awpxy' hi bvi byrihmi nwl kql kr idµdy hn[ drgwh iv`c pwp-puµn (kwlpink) dy &Ysly krn vwlw Drmrwj pqw nhin Srwb dw m`t pi ky Awpxy mihl Aµdr diaw priaw nwl htkyliaw krdw rihµdw hy jw auh byaµq pwp

21 huµdy vyk ky pwgl ho igaw hy, pr DrqI 'qy ho rhy byaµq pwpw ƒ rokx qon Asmr`Q hy[ byti kdi A`k dw du`d (rs) pw ky mwr id`qi jwdi hy[ kdi v`d A&Im KuAw ky glon lwh id`qi jwdi hy[ kdi pwxi dy b`tl iv`c fob ky, kdi swh bµd kr ky Cutkwrw pw ilaw jwdw hy[ mr rhi AxBol bwlvi dy muµh iv`c guv di rovi pw ky, h`q 'qy QoVI ijµni ruµa itkw ky giq gwieaw jwdw hy - guv Kw qy puxi k`q kuvy[ quµ jw, vir ƒ G`q kuvy[ Bwrq ivcly ihµdu qbky ƒ gauaw dw bvw i&kr hy[ koei gau durgtnw iv`c mr jwvy (Agr sbµdq bµdw ihµdu nw hovy) qw aus bµdy ƒ jwno mwrn q`k jwxgy, Gr PUk dyxgy, jurmwny dy rup iv`c gauaw di 'syvw' krn dw hukm cwvh dyxgy, pr mwsum bwlviaw ƒ mwrn qon bcwaux lei zbwn nhin KolHxgy[ ies dw mqlb ik auh gau ƒ au~qm qy iesqri ƒ GtIAw smjdy hn[ BwvyN jnm swiraw ny AOrq di ku`k iv`con ilaw hy, gw di ku`k iv`con nhin[ lgwqwr prcwr duawrw lokw di socx SkqI ^qm kr id`qi hy[ ijvyn pu`qr dy jnm 'qy ^usiaw mnweiaw jwdiaw hn[ ies qon ault pu`qri dy jnm 'qy Gr iv`c sog py jwdw hy[ sb dy ichiraw 'qy murdyhwni Cw jwdi hy[ bhuqy GrW iv`c byti ƒ jnm dyx vwli mw ƒ jxypy iv`c hi iptkwrnw, Apmwnq krnw inq diaw dukdwei g`lw hn[ Awm qor qy byti ƒ jnm dyx vwli mw ƒ cµgw Kwxw q`k nhin id`qw jwdw[ b`ci lei mw di CwqI iv`con lovindw du`d nhin auqrdw[ dovw di hwlq Aiq qrsxog huµdi hy[ biqy simaw iv`c j`cw lei pyikaw qy shuiraw v`lon pµjiri iqar kr ky id`qi jwdi si[ ieqy BI ienswniaq dw glw GutidAW lvki ƒ jnm dyx vwli mw ƒ pµjiri (igjw vwli ^urwk) Awid G`t id`qi jwdi si[ ijµni imldi BI si, auh qwhny mwr mwr ky ieµnw hoslw Fwh idqw jwdw si ik j`cw ivcwri duijaw ƒ KuAw ky sbr dw Gu`t Br ky rih jwdi si[ SgnW dw prqik mµinaw jwdw inµm lvky dy jnm 'qy drvwzy 'qy bµinhaw jwdw si[ lvki dy jnm 'qy koei Sgn nhin[ lvki ƒ jnm dyx vwli AOrq ƒ qwhny imhxy mwr ky srirk qµdrusqi qon pihlw hi GrylU kµmw 'qy lw ilaw jwdw si[ lvki dy jnm 'qy dwei ƒ vdwei (syvw P`l) A`DI id`qi jwdi si[ jd Aµdr b`cy dy jnm dyx smyn dwei Awx phuµci, b`cy di ^br (muµfw jw kuvi) lei Gr dy AwdmI bwhr gyt 'qy byt jwdy[ jdon dwei Aw ky dsdi ik lvki jnmi hy qw qurµq hukm suxw idqw jwdw si ik quµ lvki ƒ iesy vkq mwr dy, nhin qw qyƒ bwhr nhin jwx idawgy[ qyƒ koei syvw P`l nhin imlygw[ mjbur ho ky dwei hi nvjnmi b`ci ƒ mwr mukwaundi hy[ iehi vrqwrw bdlvyn rup c A`j qk vrq irhw hy[ jxypy dy ds idn jw qyrw idnw qon mgron pu`qr ƒ jnm dyx vwli mw dy bhuq swry ^usi vwly Sgn kiqy jwdy hn[ vdweiaw imldiaw hn[ mw Aqy pu`qr lei hysiaq muqwbk sony dy gihxy qoh&y iv`c idqy jwdy hn, pr byti ƒ jnm dyx vwli mw lei?... hauky, hwvy, bd AsIsW[ jdon mw byti ƒ ly ky bwhr Awvy qw koei Gr dw nr (purs) ivakqi hi swhmxy KVw kiqw jwdw hy[ jy v`fw koei Gr iv`c nw hovy qw Cotw bwlk hi BwvyN KlHwrnw pvy, pr lvkw hovy[ Agr Gr iv`c koei BI nr ivakqi nhin hy qw iksy AwdmI di ju`qi swhmxy r`k id`qi jwdi hy[ bwhr inklidaw hi j`cw ny aus ju`qi ƒ nmskwr krni huµdi hy[ Aijhy hwlwq iv`c is`ki ik`qy? 'so ikau mµdw AwKIAY' inq kukx vwly ikqy cly gey? gurduawrw kmytiaw iks mrz di dvw hn? Aijhy mnmqi krm G`t jw v`d A`j BI hr QW vyky jw skdy hn[ gurbwxi rumwilaw iv`c ilpt ky, ^wmos pei rih gei hy[ prcwrk mwieaw mgr dovw lw rhy hn[ sµgq ivcwri...? r`b rwkw[ hr DI Awpxy bwbl di p`g dw totw hy[ ies dys di hr DI dw hi msqk Kotw hy[ (isv kumwr) lvki dw bcpn lvkiaw ƒ AnpVH r`k ky v`d kµm krwaux lei, swri duniaw dy purs ieko ivcwr rkdy hn ijvyn ZulwmW nwl swry mwlkw dw vrqwau lgpg ieko ijhw hoieaw krdw hy[ sµn 1841 iv`c AmrIkw di ie`k lvki ny bvi j`do-jihd qon bwad bi.ey. di ifgri pws kiqi si[ aus qon pihlw duniaw Br iv`c koei lvki bi.ey. nhin kr ski[ XOrp Aqy AmrIkw dy isawixaw ny qw Awpxy ivnws qon bcx vwsqy A^Ir ieh smj ilaw hy ik mnu`ki AwbwdI di A`DI vson ƒ AnpVH r`kxw, aus ƒ brwbr dw ienswn nw mµnxw Awpxy pyrin ^ud kuhwvw mwrn vwli g`l hy[ aunhw lokw ny AOrqW ƒ brwbr dy hi nhin, kei hwlwq iv`c pursw nwlon v`d AiDkwr id`qy hoey hn[ eysian Aqy A&rIkn mulkw iv`c Ajy Swied AOrq qy 100 swl q`k hor AiqAwcwr huµdy rihxgy[ Awpxy cupyry A`KW KolH ky vykiey qw lvkiaw nwl D`kw huµdw, Awpxy Gr iv`c hi nzr Aw jwvygw[ pihli g`l qw ies 'nwm krn' di cir PwV kr leiey[ lvki ƒ 'kuvi' ikaun ikhw jwdw hy? ies dw ie`k ArQ hy : JUT, kuv Aqy JUT smrqi Sbd hn[ ienhw SbdW di vrqon inq idn ho rhi hy[ gurbwxi iv`c qw kuv, kuvu, kuiv, kuvi, kuviei, kuvy, kuuvw Awid Sbd byaµq vwri vrqy pvhy jw skdy hn[ ienhw dw is`dw qy sp`st ArQ hy : 'JUT, JUTw Aqy JUTI'[ ies dy ip`cy CupI Bwvnw AOrq di smu`ci hond ƒ JUT 'qy ausri, JUT 'qy itki, JUT di swkwr murq pys krdi hy[ lvki jw AOrq ijs ny hr smyn JUT bolxw hy, JUT kmwauxw hy[ JUT dw hi dujw nwm hy (kuvi), kuvi[ Aijhw nwm krn smuh AOrqW dw Gor Apmwn hy[ sdiaw qon Aijhw Apmwn huµdw Aw irhw hy[ guru swihb ji ny swry guru grµq swihb iv`c lvki lei 'kuvi' Sbd di vrqon nhin kiqi[ smuhk jw ivakqigq lei hor bhuq swry Sbd vrqy gey hn[ DIAW lei 'kuvi' (kuvi) Sbd nhin imlygw[ smwj iv`c ie`k hor Sbd prclq hy 'kuiv`ki'[ ieh Cotw ijhw ie`k Xµqr huµdw hy, ijs ƒ Aijhy swzsi Fµg nwl iqawr kiqw huµdw hy ik pµci Awid ABol hi ies iv`c P`s jwdy hn[ ies iv`c P`s ky jw qw aunhw di moq ho jwdi hy jw iskwri aumr Br lei aunhw ƒ Zulwm bxw lyndw hy[ kuiv`ki iv`c inscq QwvyN cogw pwieaw jwdw hy[ jiv Kwxy/dwxy ƒ vyk ky Awpxy Awp 'qy kwbu nhin r`k skdw[ lwlc v`s jdon Kwxy ƒ muµh (bwdr h`q pwauwdwþ) iv`c pwauwdwþ, kuiv`ki Awpxw kµm kr idµdi hy Bwv ik jiv P`s cu`kw huµdw hy[ ies kuiv`-(kuvi+kuv-ki, kuiv`ki)- ki Sbd di Bwvnw iehi prqiq huµdi hy ik kuvi (AOrq) mnu`k ƒ Awpxy v`l AwkrSq krdi hy[ vwsnw dw auqyijq kiqw purs A`gy v`ddw hy qy sdw vwsqy kuv + ki, kuiv`ki iv`c P`s jwdw hy[ AKOqI DrmI purkw ny kuiv`ki qon dur rihx dw iesy lei aupdys kiqw hy[ qijw, ie`k Sbd hy Bµf jw BWf [ BwvyN ivdvwnw ny ies dy ArQ b`cy dy mu`fly ivkws lei prpu`lq krn vwlw BWfw kiqy hn, pr ies dy ArQ 'Bµfx Xog' subwa kr ky BYVI, ijs ƒ BµifAw jwxw cwhidw hy jw ijs ƒ BµifAw jw irhw hy[ auh Bµf (AOrq) hy, Bwv jo mµdy subwa vwli hy, ijs ƒ hr koei Bµfdw hy, ijs ƒ (AKOqI) irsiaw, muµniaw, AvqwrW, dyviqaw ny BI BµifAw hy[ ies kr ky Bµf (BµfxXog) hy[ iesy lei guru nwnk swihb ji ny Syr grj nwl AwiKAw si : Bµif jµmiay, Bµif inµmiay, Bµif mµgxu ivawhu]... 19

22 20 so ikau mµdw AwKIAY ijqu jµmih rwjwn] (473) is`kw dy ivdvwnw ƒ AOrq zwqi lei GiVAw igaw Apmwn jnm Sbd 'kuvi' Awpxy swihq iv`con k`f dyxw cwhidw hy[ rozwnw di bolcwl iv`c BI lvki, kwki, bibi Aqy byby Awid SbdW di vrqon krn vwly pwsy movw pw lyxw cwhidw hy[ Xwd rhy guru nwnk swihb ji ny AwpxI siqkwrxog BYx vwsqy (jnm swki swihq muqwbk) 'byby ji' Sbd vriqaw hy[ hw ieµnw i^awl zrur rhy ik 'bibi Aqy bivi' Sbd dy ArQ Aqy aucwrx dw zrur pqw hoxw cwhidw hy[ is`k ieihqws iv`c byby qon bwad Amro ji 'bibi' sn, BwnI ji 'bibi' sn[ iesy qrw hor bhuq swriaw[ pr bivi Sbd 'pqni' vwsqy vriqaw jwdw hy[ kws swfy lykk qy prcwrk ies bµny idawn kyndrq krn[ ivcwr c`l rhi si lvki di prvirs di[ lvky di mw ƒ jo mwx siqkwr prvwr v`lon imldw hy, auh mwx lvki di mw ƒ nhin imldw[ puri Kurwk nhin imldi, inq idn mwnisk cotw mwriaw jwdiaw hn[ myn qjrbw kr ky vyikaw hy Agr m`j ƒ m`cr-m`ki pryswn kry, grmi-srdi qon bcwau nw kiqw jwvy[ bytx-klox vwli QW sw& nw hovy[ Kurwk TIk qrw di nw hovy[ pihli g`l qw m`j du`d di bwlti Brn di QW l`qw mwr ky bwlti Bµn idµdi hy[ jy koei bhuqi swau m`j hovy, l`q BwvyN nw cu`ky pr du`d G`t idµdi hy[ hu b hu jxypy vwli mw 'qy ieh AsUl Fukdw hy[ mµdy ivhwr kwrn b`ci ƒ ipawr G`t krdi hy[ pryswniaw kwrn b`ci lei du`d purw nhin huµdw[ ijs di bdolq nvjnmi b`ci purw ivkws nhin kr skdi[ pu`qr ƒ jnm dyx vwli mw lei swriaw shulqw di bhuqwq[ pu`qr lei mw di CwqI iv`c du`d vwdu[ byti di mw ƒ srirk qµdrusqi vwsqy lovindw Awrwm nhin krn id`qw jwdw[ jxypy iv`con CyqI autw ky GrylU kµm krn lei mjbur kiqw jwdw hy[ mwnisk pryswni, Kurwk di kmi qy CyqI kµm qy l`g jwx kwrn kei bimwriaw Aw fyrw lwaundiaw hn[ AijhIAW musklw iv`c Awvwjwr mw, byti ƒ mnhus, klihxi, krmwmwri Awid smj ky aus v`l zruri qv`jon nhin idµdi, ijs kwrn lvki dw srirk Aqy mwnisk ivkws TIk qrw nhin ho skdw[ nv jnmy lvky ƒ vykx bvy auqswh nwl irsqydwr Aqy dosq im`qr AwauNdy hn[ mitaweiaw dy f`by Aqy b`cy lei qrhw-qrhw dy ikfoxy ilawaundy hn[ nv jnmi lvki ƒ vykx koei ivrlw hi AwauNdw hy[ ipr mitawei qy ikfoxy qw bwlvi di 'iksmq' iv`c ik`qy hn? EprIAW blwvw qon bcwaux lei idn-rwq j`cw dy isrhwxy pwxi, lohw qy Anwj r`ikaw jwdw hy[ ikqy pu`qr ƒ koei EprI hvw nw icµbv jwvy[ jy lvki hovy qw ienhw iv`con iksy ciz di lov nhin smji jwdi[ AKy, kuviaw qw mwriaw nhin mrdiaw, ienhw ƒ iksy ciz di ki lov hy? DI ƒ 'mr jwxi' kihxw lwf ipawr mµinaw jwdw hy[ pr lvky lei 'ijaundw rhu, jvwniaw mwxy' AwKIdw hy[ mrjwxw qw v`fi gwl mµni jwdi hy[ AOrq cµgw kµm kry qw vdwei mrd ƒ[ ijvyn 'bu`f suhwgx hovyn, vir ijaux, pu`q ikfwvyn' Awid[ Agr mrd di iksy mrd nwl hi lvwei hovy qw gwlw AOrqW ƒ, ijvyn 'qyri mw di..., qyri BYx di..., qyri DI di...'[ lvki ƒ bhuq CotI aumry GrylU kµmw iv`c lw idqw jwdw hy, ijvyn Awpxy qon Coty b`icaw ƒ swbxw[ brqx mwjxy, JwVU-pocw lwauxw[ k`pvy Doxy qy roti-sbzi Awid bxwauxi[ Awey mihmwnw di hr qrw di KwqrdwrI krni, mµjy-ibsqry vgyrw dw prbµd krnw jw mw nwl krwauxw[ ies qon ault lvkw Gr dw koei kµm nhin krdw[ bwhr mydwn iv`c KyFdw hy, g`p- Sp mwrdw hy[ A^bwr pvhdw hy jw ti.vi. vykdw hy[ mw, BYx, BwbI nwl GrylU kµmw iv`c Awm kr ky aus ƒ lwieaw hi nhin jwdw[ lvkiaw ƒ kµmw dw boj hox kr ky pvhwei lei smw bhuq G`t imldw hy[ lvikaw ƒ smw vwdu, Agr pvhnw cwhux qw[ A`j qwein ipµfw iv`c bhuigxqi lvkiaw ƒ pvhn nhin ByijAw jwdw[ GrW iv`c koei cµgw A^bwr, rswlw jw ikqwb nhin ilawdi jwdi, ijqon QoVI bhuq Akl Aw sky[ jy koei igxqi diaw lvkiaw skuly pvhdiaw BI hn qw dsvin, bwrhvin q`k QoVIAW hi pujdiaw hn[ ijµniaw ku bwrhvin pws kr BI lyndiaw hn, aunhw ƒ kwlj jwxw nsib nhin huµdw[ ipµfw iv`con ie`k &I sdi lvkiaw msin kwljw q`k jwdiaw hn[ hw, SihrI prvwr kw&i h`d q`k AwpxIAW bytiaw ƒ pvhw rhy hn[ srirk smr`qw Aqy idlcspi vwliaw KyFW iv`c lvkiaw ƒ Swml hox dy moky G`t hi prwpq huµdy hn[ hor koml klwvw is`kx dy moky Aiq simq ijhy hn[ swrw mydwn pu`qrw lei Ku`lHw huµdw hy[ auh ipr BI pcvdy jw rhy hn[ mojudw smyn diaw A^bwrW iv`c Aksr AµkVy Cpdy rihµdy hn ik igxqi p`kon kwljw XUnIvristIAW iv`c lvkiaw G`t hn, pr au~ciaw ifgriaw prwpq krn iv`c bhuq A`gy hn[ ies Gutx Bry Aqy nw^usgvwr hwlwq iv`c BI bibiaw lgwqwr A`gy v`d rhiaw hn, ieh qs`li vwli g`l hy[ guru &urmwn hn : bwbul ky Gir bytvi, bwli bwly nyih] jy lovih vru kwmxi, siqgur syvih qyih] (pmnw 935) hy BweI! mwqw ipqw bwlki (byti) ƒ pwldy hn, swriaw lovw puriaw krdy hn[ Aw^r juawn hox 'qy byti ƒ ivawh ky tor idµdy hn[ ijvyn sµswri mwpy cµgw vr l`b ky Awpxw spw 4 dw bwki (is`k iesqri...) ivc vi, ip`cy rih ky vi, bwhr inkl ky vi ijvyn ieiqhws isrijaw hy[ vrqmwn ivc vi bibi rwijmdr kor vrg hsqi ijvyn ipmglvwvy di izmmyvwri ƒ smbwl rhi hy[ ies qon is`k iesqri di suj buj Aqy Bwvnw bwry qw koei S`k rih hi nhin jwdw[ lov isrp suxog moikaw di hy[ suxog pryrxw Aqy tryinmg di hy[ QoVw ijhw v`fw idl krky mmnu ji ƒ p`ki ivdwiegi dy ky guru nwnk swihb ji di swri isikaw ƒ Aml ivc ilaw ky ieh sb bvy soikaw hi kiqw jw skdw hy[ spw 5 dw bwki (is`ki qon kurbwn mwvw...) kdy mw& nhin krngiaw[ ijhviaw mwvw Awpxy b`icaw dy kys Awp ktvwaundiaw hn, aus kom dw Biv`K ki hovygw? mwvw di Awpxy Drm Aqy ieiqhws prqi AxgihlI, iek idn ieiqhws dy pmny bnxgy[ kws! A`j Awpxy Awp num is`k AKvwaux vwliaw mwvw, guru grmq swihb ji diaw is`ikawvw Aqy Awpxy lwswni is`kieiqhws qon syd ly ky purwqn is`k mwvw vwg Awpxy &rzw num purw krn lei Awpxy b`icaw di dyk-bwl is`ki-isdwqw Anuswr krn qw jo A`j dy b`cy k`l num v`fy ho ky is`k kom dy vwrs bx ky Awpxw inawrwpn brkrwr r`k skx Aqy mnu`kqw dy Bly ihq Awpxw Xogdwn pwaux dy kwbl bx skx[ &rz purw krdy hn, iesy qrhw siqguru jiviesqri ƒ igawn bksky inrmkwr nwl iml idmdw hy, jo ki swfy swiraw dw mwlk pqi hy[

23 21 iek iesqri dy smwj ivc cwr rup idsdy hn[ pihlw rup DI, dujw BYx, qijw mw, qy coqw pqni dw rup humdw hy[ isawxy kihmdy hn ik bmdw ijmni mrzi imhnq krky pysw kmw ley pr bmdy ƒ Gr clwaux ivc AOiKAweI mihsus humdi hy[ Gr ƒ shi qriky nwl clwauxw iesqriaw dy ih`sy hi AwieAw hy[ jdon bmdw iek pyr pu`tdw hy qw Awpxy srir dw Bwr ip`cly pyr au`qy paundw hy[ jykr ip`clw pyr Bwr nw cu`k skdw hovy qw dujw pyr vi nhin pu`itaw jw skdw[ eydw ikhw jwey ik dovyn pyr iek dujy di shwieqw qon ibnw nhin pu`ty jw skdy[ iesqri qy mrd, mnu`ki srir dy do pyrw hn jo iek dujy dw Bwr cu`kdy hn[ duniaw dy Kyqr ivc vi auh mnu`k hi kwmxwb ho skdw hy ijs ƒ v`k v`k simaw 'qy DI, BYx, mw qy pqni vlon BrpUr sihxog imilaw hovy[ isawxy kihmdy hn iek suei dy n`ky nwl iesqri Gr bxwaux di bhuq v`fi smr`qw r`kdi hy qy suei dy n`ky nwl Gr brbwd vi kr skdi hy[ spl mnu`ki jivn lei iek g`fi dy do phiey hn[ gurbwxi ny q`q di g`l smjwaunidaw PurmwieAw hy swfw pqi kyvl iek r`b ji hy qy AsIN swry aus diaw pqniaw hw : iesu jg mih purku eyku hy hor sgli nwir sbwei] (slok m: 3 pmnw 592) A`KrIN ArQ : ies smswr ivc pqi ie`ko prmwqmw hi hy, hor swri isrsti (aus diaw) iesq IAW hn[ gurbwxi aupdys swiraw lei swjw hy[ dujw gurbwxi igawn swfy AMdr di GwVq GVdw hy pr smjwaux lei duinawvi audwhrxw id`qiaw hoeiaw hn[ Awsw rwg AMdr gurdyv ipqw ji PurmwauNdy hn : bqih sulkxi scu smqiq puq] AwigAwkwrI sugv srup] iec pury mn kmq suawmi] sgl smqoki dyr jytwni]3] (Awsw mhlw 5 pmnw 371) A`KrIN ArQ : (ieh BgqI-rUp iesqri dieaw, inmrqw, l`jw Awidk) b`qi sohxy l`cxw vwli hy, sdw-iqr prmwqmw dw nwm ies di smqwn hy, pu`qr hn, (ieh iesqri) AwigAw ivc qurn vwli hy, suc`ji hy, sohxy r U p vwli hy [ jivkmq Ksm di (hryk) ie`cw ieh puri krdi hy, idrwxi ijtwxi (Awsw iqrsnw) ƒ ieh hr qrhw smqok dyndi hy (SWq krdi hy)[ ienhw qukw ivc nyk guxw vwli BgqI rupi iesqri di g`l kiqi hy pr jy ies ƒ Awpxy jivn ivc lwgu kriey qw inrsmdyh iek cmgy mnu`k di GwVq GVI gei prgt humdi hy[ gurbwxi aupdys swri mnu`kqw lei swjw hy[ AsIN ieh nhin kih skdy ik ieh aupdys kyvl bibiaw qy hi lwgu humdw hy qy mrdw aupr lwgu nhin humdw hy[ gurbwxi aupdys qw swiraw 'qy lwgu humdw hy[ auprokq qukw ƒ jy iesqriaw Awpxy qy lwgu krn qw bhuq v`fi izmmyvwri dw jnm humdw hy ijs ivc iek cmgy jivn qy smwj di isrjxw humdi idkwei dyndi hy[ kudrq vlon iesqriaw ƒ ijhivaw guxw nwl BrpUr kiqw igaw hy gurbwxi auhnw guxw ƒ bqih sulkxi scu smqiq puq AwK ky sqkwr dyndi hy[ ivdvwnw ny iehnw guxw di igxqi kuj ies qrhw kiqi hy : 1. sumdrqw 2. sv`cqw 3. L`jw 4. cuqrwei 5. ividaw 6. pqi BgqI 7. syvw 8. dieaw 9. sq 10. iprxwbwxi 11. prsmnqw 12. inmrqw 13. inskptqw 14. Eykqw 15. DIrj 16. smjm 17. audwrqw 18. Drm inaw 19. gmbirqw 20. audm 21. surbirqw 22. rwg 23. kwivaw 24. ic`qrkwri 25. AOSD 26. rsoei 27. isaux di klw 28. prwaux di ividaw 29. Gr diaw vsquaw ƒ XQw Xog ismgwrnw 30. bzurgw dw mwx 31. Gr Awey prwhuixaw dw siqkwr krnw 32. smqwn dw pwlxw[ SuB guxw vwli iesqri ivcon nroey prvwr qy cmgy smwj di isrjxw humdi hy[ pmjwb dy AmIr sibawcwr Anuswr lvki lvky ƒ ivawh qon pihlw iek`itaw rihx di AwigAw nhin humdi[ guru grmq ƒ jwmn bxw ky qy Awpxy BweIcwry ƒ iek`itaw krky lvki lvky ƒ AwigAw id`qi jwdi hy ik A`j qon qusi iek`itaw ny izmdgi inbwauxi hy[ aucycy qor 'qy lvki ƒ ieh g`l smjwei jwdi hy ik A`j qon bwad qusin iek ho ky rihxw hy[ jyhw ik ipmr. gurbcn ismg pmnvw gsthailand@hotmail.com Mob sy^ PrId swihb ji PurmwauNdy hn : FUFydIey suhwg ku qau qin kwei kor] ijn@w nwau suhwgxi iqn@w Jwk n hor]114] (slok syk PrId ji pmnw 1384) guru nwnk swihb ji ny suhwgx dw suawl krky ipr aus dw au`qr dynidaw PrmwieAw hy ik ijs dy AMdr s`c hy auh hi Asl suhwgx hy[ nwnk sohwgix kw ikaw ichnu hy AMdir scu muku aujlw KsmY mwih smwie]1] (slok m: 3 pmnw 785) A`KrIN ArQ : hy nwnk! (ies qon ibnw) suhwg Bwg vwli jiv-iesqri dw hor kih l`cx ho skdw hy? aus dy AMdr s`cw nwm hovy, mumh (auqy nwm di) lwli hovy qy auh Ksm-pRBU ivc juvi rhy[ dukwq ki hy : A`j swfy smwj ivc kei prkwr dy vrqwry dykx ƒ imldy hn[ iesqri qon pu`qrw di Bwl kiqi jwdi hy[ kyvl lvikaw diaw hi ArdwsW kiqiaw jwdiaw hn[ gurbwxi suj di Gwt vwly prcwrk Aksr ieh g`l AwKdy hn ik kyvl pu`qrw nwl hi smswr qy swj kwiem rih skdi hy qy ieh qukw bol jw kirqn rwhin suxweiaw jwdiaw hn- puqi gmfupvy smswir qy brwhmxi soc dw prgtwvw kridaw ikhw jwdw hy ik mwipaw di gqi pu`qrw nwl hi hoxi hy[ ies prbwv dy ADIn kei lok aucycw swdw kolon ArdwsW krwaundy hn[ ijs dy Gr kyvl lvkiaw humdiaw hn auh vi ArdwsW krwaundiaw hn ik bwbw ji swfy Gr hux lvkw pydw ho jwey[ ijs dy Gr koei smqwn nhin hy auh vi Dwrimk SRyxI qon ArdwsW kraundi hy ik swfy Gr koei hux smqwn pydw ho jwey[ ijs dy Gr kwkw pydw hoieaw humdw hy aus di KuSI di koei h`d nhin rihmdi qy auh Pu`l Pu`l ky ArdwsW krwaundi hy[ iemj AsIN iesqriaw nwl SbdW duawrw gyr kudrqi vrqwrw krky mwnisk qsihy dy rhy humdy hw[ AwE dykiey ik puqi gmf pvy smswr dw ki aupdys imldw hy[ kyhw kmcnu quty swru] AgnI gmfu pwey lhwru] gori syqi quty Bqwru] puqi gmfu pvy smswir] Sbd ƒ idawn iv`c ilawidaw bhuq

24 22 brikiaw KulH ky swfy swhmxy AauNdIAW hn[ luhwr Sbd swjy ArQW iv`c AwieAW hy[ puqi Sbd vi swjy ArQW iv`c ilaw igaw hy[ Awm krky ij`qy ikqy pu`qr di dwq prwpq hoei hovy qy GridAW ny sri AKMfpwT rkwieaw hovy au`qy Aksr ieh ikhw jwdw hy ik ji prmwqmw ny ies Gr di vyl vdw id`qi hy[ puqrw nwl hi smswr iv`c gmf pyndi hy ji[ Sbd svwrxhwr - Sbd jivn di auswri krdw hy, Sbd soji bksdw hy, qw hi Ajyhw mihsus humdw ey ik luhwr qy puqi Sbd swjy ArQW iv`c vriqaw igaw hy[ luhwr dw ArQ kwrigr qy puqi smqwn vwsqy AwieAw hy[ lohy ƒ gmfxvwly dw nw luhwr, sony ƒ jovx vwly dw nw suinawrw qy kyhyn ƒ jovx vwly dw nw TiTAwr AwieAw hy[ puqi dw ArQ smqwn Bwv pu`qrw nwl jy smswr iv`c swj pyndi hy qw DIAW nwl vi ieh swj ho skdi hy[ ey`qy qw g`l jovn di kiqi gei hy[ kwrigr duawrw DwqW juv jwdiaw hn qy smqwn rwhin pqi pqni dw gu`sw dur ho jwdw hy, Awps iv`c ipr gmf py jwdi hy[ Axjwxy iv`c AsIN Sbd dy ArQ hor dy hor hi kr jwdy hw ijs krky pu`qr dw mh`qv v`d jwdw ey, qy DI dw mh`qv Gt nzr AauNdw hy[ AsIN qy Sbd rwhin Awpxy Awp ƒ svwrn dw Xqn krnw hy[ kyhw kmcnu quty swru] AgnI gmfu pwey luhwru] gori syqi quty Bqwru] puqi gmf pvy smswir] ies slok di ivcwr qon ieh smj AwauNdI hy ik ieh slok pu`qrw nwl prvwr vdwaux di g`l nhin kiqi, ieh qy sgon prvwrk JgVy inbyvdw hy[ pr AsIN gurbwxi qon tu`ty hoey Awpxy smwj iv`c mrd di vifawei Aqy b`qi sulkxi vwli iesqri ƒ kyvl mn prcwvy qik simq krky r`k id`qw hy[ koei svkw qy A`g quri jwdi hy khi jwdw hy, koei Srwb di boql qy koei mw bwp di ie`zq ƒ rolx lei GroN B`jx di slwh dy irhw hy[ A`j dy gwiekw ny mw, BYx, DI qy pqni dy irsiqaw ƒ vi nhin bkisaw[ dujy pwsy b`qi sul`kxi ƒ guru nwnk swihb ji smjwaundy hn ik jy smwj ivc iesqriaw cmclqw dw prgtwvw krngiaw qw purs iskwriaw vwli ibrqi dy DwrnI hoxgy : rmnw hoeiaw bodiaw, purs hoey seiawd {pmnw 1243} mukdi g`l hy ik bqih sulkxi vwly gux Dwrn krky ie`k iesqri inroey smwj di auswri lei bhuq v`fw Xogdwn pw skdi hy[ -0- ki is`k Drm ivc is`k iesqriaw ƒ iesqri jwqi ƒ swry hi Drm/m`qW v`lon nivw drjw id`qw hoieaw hy [iesqri nwl qw ie`qon dy khy jwdy Dwrimk rihbrw ny vi G`t nhin gujwri [ mhwbwrq dy nwiekw ny AwpxI pqni dropqi ƒ AwpxI vsqu smj ky juey iv`c hi hwr id`qw si, khy jwdy rwm cmdr Avqwr ny AwpxI Gr vwli siqw ƒ Awpxy GroN hi k`f id`qw si, qulsi ji rmwiex iv`c ilkdy hn ik For, sudr, psu AOr nwri cwron qwvn ky AiDkwrI [ iksy ny iesqri ƒ pyr di ju`qi ikhw, iksy ny nrk dw drvwjw[ bys`k swfy ihmdu smwj iv`c dyviaw di pujw vi kiqi jwdi hy, pr sb qon v`d iesqri dw SoSx vi ihmdu smwj iv`c hi hoieaw hy[ musilm smwj iv`c vi AOrqW ƒ brwbrqw dw h`k hwsl nhin hy khy jwdy v`kro v`kry Drm jw m`q iesqri num ki siqkwr jw ikmni ku brwbrqw idmdy hn auhnw vwry g`l krn di QW swnum AwpxI m`q (is`k m`q ) vwry hi g`l krni cwhindi hy ikaunik hor m`qw dy qw rihbrw di iesqri vwry is`ikaw hi AijhI hy, pr AsIN Awpxy Awp num nvin soc dy nvyn Drm/m`q dy aupwskw ny Awpxy rihbrw di is`ikaw Anuswr iesqri num ikmnw ku siqkwr jw ikmni ku brwbrqw id`qi hy [ikauik is`k m`q dy mofi bwby nwnk ji ny qw iesqri dy h`k iv`c Avwj autwauidaw iesqri di inrwdri dy iv`rud Aqy iesqri dy h`k iv`c hwa dw nwarw mwridaw iesqri dy smwijk Xogdwn di hmwieq kridaw aus smyn dy Dwrimk AwgUAW ƒ smjwieaw si ik ijs iesqri ƒ qusin nic smjdy hon ies iesqri qon ibnhw smswirk ivhwr di klpnw vi nhin ho skdi [ v`fy-v`fy mhwpurs Aqy rwjy vi iesqri di ku`k qon hi pydw humdy hn [gur Purmwx hy ik :- BMif jmmiay BMif inmmiay BMif mmgx viahu ] BMfhu is`k bibiaw Awr. AYs. AYs. dy gulwmw, fyrydwrw, SRo: gu: pr: kmyti dy prdwn Avqwr ismg m`kv Aqy AKOqI qkqw dy jqydwrw ƒ ieh svwl krn ik Akwl qkq swihb di prmwixkqw di duhwei pwaux vwile Drm dy Tykydwro Akwl qkq swihb v`lon prmwixq is`k rihq mrxwdw iv`c iesqri ƒ id`qw brwbrqw dw h`k ikaun nhin dy rhy Aqy iesy is`k rihq mrxwdw dy ault iesqri di byie`jqi krn vwly AKOqI dsm grmq ƒ :- so ikaun mmdw AwKIAY ijqu jmmih rwjwn](pmnw nm: 473) dw hokw dyx vwly guru grmq swihb ji dy brwbr ikayun prkws kr rhy ho? hwsl hy? hrpriq kor ^wlsw harpreetkaurkhalsa73@gmail.com hovy dosqi BMfhu cly rwhu ] BMfu muaw BMfu BwlIAY BMif hovy bmdwn ] so ikaun mmdw AwKIAY ijqu jmmih rwjwn ]...](pmnw nm: 473)] pro: swihb ismg ny ies Sbd dy ArQ kridaw ilikaw hy ik iesqri qon jnm leindw hy, iesqri dy pyt iv`c hi prwxi dw srir bxdw hy, iesqri rwhin hi kuvmwei qy ivawh humdw hy, iesqri rwhin hi hor lokw nwl sbmd bxdw hy, iesqri qon hi jgq di auqpqi dw rwsqw c`ldw hy, jy iesqri mr jwey qw hor iesqri di Bwl krindi hy, iesqri qon hi hornw nwl irsqydwri bxdi hy, ijs iesqri jwqi qon rwjy BI jmmdy hn aus ƒ mmdw AwKxw TIk nhin hy [ (SRI guru grmq swihb drpx, poqi qiji pmnw nm: 680) ] pr AjokI is`k m`q vi bwby nwnk dy SbdW ƒ r`ty lwky pvhn q`k hi siimq hy, AslIAq iv`c brwbrqw AOrqW ƒ is`k m`q iv`c vi nhin iml rhi [ ijvynik KMfy di phul iqawr krn smyn iesqri ƒ pmj ipawiraw iv`c Swiml nw krnw, drbwr swihb ivky is`k bibiaw ƒ kirqn nw krn dyxw, gurduawiraw iv`c pu`qr prwpqi diaw ArdwsW krniaw, pu`qr dy jnm di KuSI iv`c guru grmq swihb ji dy pwt krvwauxy, AnMd kwrjw smyn lvki dw p`lw lvky h`q PVwauxw, lvki ƒ lvky dy K`by h`q bhwauxw Awid rsmw nw brwbri diaw prq`k audhwrxw hn [iesqri Aqy purs dovyn hi ie`k is`ky dy do pihlu hn [ iesqri Aqy purs dovyn rl ky hi ie`k smpurn mnu`k khw skdy hn

25 [ eyk joiq duie murqi Dn ipru khiay soie ] (pmnw nm: 788) vwlw Sbd vi iesqri Aqy purs dy ie`k hox dw hi prmwx dy irhw hy [mwei Bwg kor (mwei Bwgo) ijhiaw is`k bibiaw ismgw dy jqy di AgvweI kr skdiaw hn, Awpxy b`icaw dy toty krvw ky glw iv`c hwr pvw skdiaw hn Aqy hor vi AijhIAW AnykW GtnwvW hn ijmnhw rwhin is`k bibiaw ny Awpxy is`k BrwvW dy mofy nwl mofw jov ky pmq lei kurbwniaw kiqiaw Aqy qsihy J`ly hn [ nwly ipr jdon swry inxm (AsUl) mrdw vwly is`k iesqriaw qy lwgu humdy hn [ ipr ieh do kwrjw (drbwr swihb iv`c kirqn krn Aqy pmj ipawiraw iv`c Swiml hox) lei bibiaw qy pwbmdi ikaun? jdon ik is`k bibiaw KMfy di pwhul ly ky is`k rihq mrxwdw qy pihrw idmdiaw hoeiaw hor guru GrW iv`c guru grmq swihb ji di bwxi dy pwt Aqy kirqn kr skdiaw hn, ipr drbwr swihb lei ieh ivkryvw ikaun? ies qon sp`st humdw hy ik is`k kom iv`c vi iesqriaw num brwbrqw nhin imli ikaunik is~k m`q iv`c drbwr swihb Aqy KMfy di pwhul di ivsys mh`qqw hy iehnw ivsys mh`qqw vwliaw QwvW qy is`k iesqriaw auqy vi hor DrmW vwg is`k Drm/m`q iv`c vi pwbmdiaw hn [smj ni AwauNdI ik jykr is`k vi iesqriaw ƒ iemniaw hi Apiv`qr mmndy hn ik auhnw dy kirqn krn nwl drbwr swihb di piv`qrqw BMg humdi hy Aqy pmj ipawiraw iv`c Swiml hox nwl KMfy di pwhul, pwhul nhin rih jwdi qw ipr iehnw Apiv`qr iesqriaw ƒ nw qw drbwr swihb iv`c dwikl hox dyxw cwhindw hy Aqy nw hi iehnw ƒ AMimRq Ckwauxw cwhindw hy [ nwly ipr Apiv`qr iesqri dy Apiv`qr KUn qon pydw hoieaw mrd Awpxy Awp ƒ ikvyn piv`qr khw skdw hy [ vwh kysi kmwl di g`l hy! ki swnum ieh nhin pqw ik is`k Drm v`c iehi ivl`kxqw Aqy ivswlqw hy ik iksy vi Drm, jwq, nsl jw dys dw mn`uk (iesqri jw purs) KMfy di phul Ck ky gurmiq ƒ smripq ho ky is`k pmq dw mynbr (is`k) bx skdw hy Aqy is`ki di hr rhu riq iv`c Swiml ho skdw hy [ ie`k pwsy qw AsIN hornw DrmW, jo iesqri ƒ nivw smjdy hn qy ikmqu prmqu krdy nhin Q`kdy Aqy iesqri ƒ brwbrqw dyx vwly is`ki dy gux dy sohly gw gw ky Awpxy Awp ƒ AgWhvDU Aqy ivigawnk Drm dy pyrokwr hox dy frwmy krdyy hw, pr jy is`k bibiaw drbwr swihb iv`c kirqn krn jw KMfy di phul iqawr krn smyn pmjw ipawiraw iv`c Swiml hox di mmg krn qw ies ƒ is`k m`q dy ault hox dw Sor pw ky iesdw ivrod krn l`g jwdy hw [ jdik is`k bibiaw ƒ drbwr swihb iv`c kirqn nw krn dyxw Aqy pmj ipawiraw iv`c Swiml nw krnw hi is`k m`q dy ault hy [Asl g`l ieh hy ik Ajokw is`k pmq guru nwnk jw guru grmq swihb ji dw is`k hox di QW Awpo Awpxy v`k-v`k qkqw, fyiraw, tkswlw, jiqaw, swdw, smqw, brihm igawniaw, mhwpurkw dw is`k bx cuikaw hy is`k m`q iv`c fyrwvwd dw jwl Amrvyl vwg PYl irhw hy [ jo pmq lei Gwqk is`d ho irhw hy Aqy A`gy ƒ hor vi hovygw [ is`k pmq ny kurbwniaw krky mhmqw qon guru GrW ƒ Ajwd krvwieaw si qw ieh SRo:gu:pR:kmytI hond iv`c AweI si [ pr A`j ipr fyrwvwd dy v`ddy prbwv kwrn auhi mhmqi soc iemni BwrU ho c`uki hy, jo iksy gurmiq Anuswr ley PYsly ƒ vi rihq mrxwdw dy ault kih ky kwvw roli pw idmdi hy Aqy Awpxy gurmiq ivrodi PYsilAW ƒ SoR:gu:pR:kmytI Aqy Akwl qkq swihb rwhin lwgu krvw idmdi hy [ is`k Drm au~qy BwrU py rhi brwhmxvwdi soc ƒ jy AsIN nw smjy qw bibiaw ƒ brwbrqw dyxi qw dur rhi, bibiaw ƒ qw AYsw klmikq kiqw jwxw hy ik ieh qw iksy ƒ mumh ivkwaux jogiaw vi nhin rihxiaw [ ikaunik is`ki ByK iv`c ivcr rhi fyrwvwdi soc ny iesqri jwqi ƒ Aiq GtIAw drjy di bdcln pys krn vwly AKOqI dsm grmq ƒ guru grmq swihb ji dy brwbr prkws krnw SurU kr id`qw hy [is`k Drm/m`q iv`c BwrU py rhi fyrwvwdi soc num vyk ky l`gdw hy ik ki is`k Drm/m`q iv`c is`k iesqriaw num brwbrqw dw h`k hwsl hy? is`k m`q hi ie`k AYsI m`q si ijs dy bwniaw ny iesqri dy h`k iv`c Avwj autwei si [ kdy is`k humdy sn jo jmgl byilaw iv`c rihmdy hoey vi dysi ivdysi jrvwixaw v`lon iesqriaw auqy kiqy jwdy A`iqAwcwrW ivru`d mydwnw iv`c in`qrdy humdy sn, auh AwpxIAW jwnw ƒ jokm iv`c pw ky iesqriaw aupr julm krn vwly jwlmw ƒ sod ky bmdi bxweiaw iesqriaw ƒ jwlmw dy pmijaw iv`con Cufvw ky siqkwr sihq aunhw ƒ GroN GrIN phumcw ky AwauNdy sn [ pr Ajoky is`kw (jo iesqri ƒ A`q GtIAw cir`qrw iv`c pys krn vwli ASlIl kivqw (AKOqI dsm grmq) ƒ guru grmq swihb ji dy brwbr r`k ky so ikaun mmdw AwKIAY ijqu jmmih 23 rwjwn dw hokw dyx vwly bwby nwnk ji dw mumh icvw rhy hn) qon hux iesqriaw ƒ brwbrqw imlx di Aws r`kxi vi murkqw qon v`d ku`j nhin hovygw [ikaunik ies AKOqI dsm grmq iv`c iesqri di iemni qohin kiqi gei hy ik jo lok ies ƒ pvh ky s`c mmn lyxgy, auh iesqri au~pr ivsvws hi nhin kr skxgy [ jy iksy ƒ ies g`l au~pr S`k hovy (Kws krky bibiaw ƒ) qw auh AKOqI dsm grmq dy iv`c ilky hoey iesqriaw dy sbmdi 404 cirqr pvh ky vyk lyx [ ies lei is`k bibiaw ƒ cwhidw hy ik auh gurmiq qy pihrw idmdiaw hoeiaw guru nwnk v`lon id`qy brwbrqw dy h`k di BIK mmgx di vjwey mydwn iv`c inqrx Aqy drbwr swihb iv`c kirqn krn jwx [ jdon bibiaw ƒ ieh Drm dy Tykydwr kirqn krn qon rokxgy qw swri duniaw vykgi ik Awpxy Awp ƒ AgWhvDU Aqy ivigawnk Drm dy pihrydwr khwaux vwly, jo is`k Drm iv`c AOrqW ƒ brwbrqw dyx dy dmgjy mwrdy hn auh A`j AOrqW (jo is`ki rihq iv`c prp`k hn) ƒ kirqn ikaun nhin krn idmdy jdon ik gurbwxi Aqy Akwl qkq swihb v`lon prmwixq khi jwdi is`k rihq mrxwdw iv`c iesqri ƒ brwbrqw dw drjw id`qw igaw hy [ is`k bibiaw ƒ drbwr swihb iv`c kirqn krn Aqy KMfy di phul iqawr krn smyn pmj ipawiraw iv`c Swiml hox dw Apxw h`k prwpq krn dy nwl-nwl iesqri ƒ Aiq GtIAw drjy di bdcln pys krn vwly AKOqI dsm grmq dw vi ivrod krnw cwhindw hy[ is`k bibiaw Awr.AYs.AYs. dy gulwmw, fyrydwrw, SRo: gu: pr: kmyti dy prdwn Avqwr ismg m`kv Aqy AKOqI qkqw dy jqydwrw ƒ ieh svwl krn ik Akwl qkq swihb di prmwixkqw di duhwei pwaux vwile Drm dy Tykydwro Akwl qkq swihb v`lon prmwixq is`k rihq mrxwdw iv`c iesqri ƒ id`qw brwbrqw dw h`k ikaun nhin dy rhy Aqy iesy is`k rihq mrxwdw dy ault iesqri di byie`jqi krn vwly AKOqI dsm grmq ƒ :- so ikaun mmdw AwKIAY ijqu jmmih rwjwn ] (pmnw nm: 473) dw hokw dyx vwly guru grmq swihb ji dy brwbr ikayun prkws kr rhy ho? is`k kom ƒ jwgx di lov hy nhin ieh Awr.AYs.AYs. ƒ ivky hoey Drm dy Tykydwr nwnkswhi kylmfr vwg is`k rihq mrxwdw iv`c iesqriaw ƒ brwbrqw dyx Aqy AKOqI dsm grmq ƒ prkws nw krn vwliaw mdw dw vi Bog pw dyxgy[ -0-

26 24 AwF dwm bwgx ly AwieAw gork bwxi[ gork di mw vi AOrq si pr prwei DI ƒ auh vi bwgx hi kihmdi si[ AwpxI DI DI, prwei DI bwgx[ AOrq AOrq dw Apmwn krno kdy vi bwz nhin AweI[ purwxy vyilaw ivc qw s`s qy ƒh dovyn hi AwxpVH humdiaw sn pr A`j dy zmwny ivc ƒh qw skuli ividaw nwl BrpUr l`di hoei qy s`s AxpVH[ ipr myl ik`qy, imlwp ik`qy? ikhvi g`l-bwq qy swjdwri ik`qy? AividAw qy ividaw dw myl ik`qy? AxpVHqw qy pvhqw- bysmji qy smjdwri dw ijhvw pwvw hy aus ƒ ikvyn puiraw jwvy hi ies puawvy dw h`l hy[ smpwdki ivc AwpW purwxy simaw di g`l kiqi, s`b qon v`d Dwrimk AKwiVAW vlon kiqi gei AOrq di bypqi di g`l kiqi, v`kry v`kry DrmW ivc AOrq ƒ ki drzw id`qw igaw hy di g`l kiqi pr ipr vi ku`j ivsy AxCUhy rih gey[ ijqni ku myƒ smj hy aus muqwbk bwki diaw vicwrw Awpxy bzurgw,virw qy BYxW nwl swjiaw krn di koiss krwgw[ m: 3 ] iesu jg mih purku eyku hy hor sgli nwir sbwei ] sib Gt BogvY Ailpqu rhy AlKu n lkxw jwei] {pmnw 592} Drm ijhvw Drimk pusqkw ivc hy auh bhuqi vwri isdwqk pusqkw ivc hi ipaw rihmdw hy qy isdwq ƒ lwgu krn vwlw ienswn hvwn bx ky Drimk isdwqw di im`ti pliq kr idmdw hy[ hux audwhrx AwpW cwhy is`k Drm di leiey jw ieslwm di jw iesweiaq di koei Prk nhin pyndw[ swry DrmW ivc pwdri, molvi jw j`qydwr lok hvwn bx Awp hi isikaw dwqw bx gey hn[ auprli pmgqi muqwbk qisry pwqswh jdon AOrq qy mrd di brwbri di g`l krdy hn qw ies ƒ lwgu krn vwlw cwhy prdwn tohvw hovy qy cwhy m`kv, cwhy j`qydwr gurbcn ismg hovy jw purn ismg g`l ieko hi swhmxy AwauNdI hy[ ji hux ieh swfi prmprw bx cu`ki hy ies krky A`j AOrq pmj ipawiraw ivc Swml nhin kiqi jw skdi, drbwr swihb ivc kirqn nhin kr skdi, drbwr di spwei ivc ihsw nhin ly skdi[ swƒ qw guru nwnk ipqw dw cyqw hi Bu`l igaw[ virno! guru nwnk ipqw dy Gr ivc synkvy swlw qon jnyau pwieaw jw irhw si[ ausdy ipqw kilawx dws rwie, cwcy lwlu dws rwie Aqy dwdy (jykr auh ijaundw hoieaw qw) dy jnyau pwieaw hoieaw si[ pr guru nwnk swihb swp ienkwr gey[ mylw hox jwx vwly, tu`t jwx vwly qy A`g ivc sv jwx vwly jnyau di myry lei koei AihmIAq nhin[ guru ipawry is`k Brwvo! pr A`j dy Drimk lifrw ny su`t id`qw nw guru isdwq KUh-Kwqy 'c[ ieqon qk ik iphovy vwlw mwn ismg qw AwpxI iek iemtrivau ivc ieh vi kih igaw ik, jdon KMfy-bwty di pwhul iqawr krn smyn bir Awsx ivc hoeiey qy AOrq di l`q jw bwh myri l`q jw bwh nwl l`gygi qw BweI hor iksy dw qw myƒ pqw nhin pr myry kolon qw sihj AvsQw ivc nhin irhw jw skdw[ krw le swdw kolon AOrq-mrd di brwbri[ brwhmx kyli Gwqu km\kw AxcwrI kw Dwnu] iptk iptkw kovu bdiaw sdw sdw AiBmwnu ] pwih eyqy jwih visir nwnkw ieku nwmu ] sb budi jwliaih ieku rhy qqu igawnu]4] {pmnw 1413} hux jdon swfy smwj dy krqy-drqy dw cwl c`lx hi AYsw hy jysw auprliaw pmgqiaw ivc ibawn kiqw igaw hy[ ijvy: brwhmx gau h`iqaw vi krdw hy (gomyd-j`g), CotI aumr diaw bwlviaw di h`iqaw Aqy kukrmi lokw qon pysw ly ky aunhw ƒ bri vi krdw hy(vfi ly ky hku gvwey) qw ies ƒ ieaun nw smjo ik aus ƒ kohv hoieaw hoieaw hy sgon auh hy hi kohvi[ nwnk ji AwKdy hn aus ny ies rsqy qy c`lidaw s`c ƒ ivswr id`qw hy[ AYsy rsqy qy c`lidaw s`b isawxpw KUh 'c py jwdiaw hn pr q`q igawn qw q`q igawn hi hy[ ies krky auh bc jwdw hy[ jdon smwjk AwgUAW dw ikrdwr AYsw hovygw qw inaw di aumid iks kolo? ies dy ault qisry pwqswh AOrq di AzwdI di g`l krdy pmnw 1413 qy iek slok dw aucwrx ieaun krdy hn: kmqw nwil mhyliaw syqi Aig jlwih] jy jwxih ipru Awpxw qw qin duk shwih] nwnk kmq n jwnxi sy ikau Aig jlwih] BwvY jivau ky mrau durhu hi Bij jwih] auh loko! qusin AOrqW ƒ AwdmI di moq dy bwad nwl hi jlw idmdy ho pr AOrqW qw mrdw ƒ Awpxw jwx ky mofy nwl mofw lw ky swri ijmdgi Awpxy SrIr qy du`k shwrdiaw hn[ nwnk ji qw ieaun ibawn gurcrn ismg ijauxvwlw (brynptn) kynyfw brar_jiwanwala@hotmail.com , krdy hn ik jykr pqi AwpxI AOrq ƒ ApxwauNdw hi nhin qw aus ƒ A`g ivc ikaun swvdy ho[ ies hwlq ivc qw AOrq ƒ AwdmI qon dur B`j jwxw cwhidw hy cwhy AwdmI mry cwhy jivy[ jugw jugmqrw qon ijhviaw vi Drimk pusqkw ilikaw geiaw qy prcwriaw geiaw aunhw ivc ieko g`l pvhn suxn ƒ imli ik mnu`k bhuq mwvw hy[ ijnhy vi pir prgmbr Awey aunhw ny mnu`k ƒ hi sudwrx dw Xqn kiqw[ pr mnu`k mwvy dw mwvw hi irhw[ koei vi sudwr skqi nwl lwgu kiqy gey kwnunw qon bgyr nhin ho skdw[ ivgvy iqgvy dw fmfw pir vwli khwvq vi ienhw hi hwlwqw ivcon aupji hy[ ieqy myn Awpxy Gr di iek audwhrx dyxi TIk smjdw hw[ myri mw ny A`j qon 40swl pihlw iek Ax-pVH qy hw ivc hw imlwaux vwli AwpxI CotI ƒh ƒ psmd kiqw jdon ik ies qon 4 swl bwad AwpxI v`fi ƒh, ijhvi ik pvhi ilki qy smjdwr hy, ƒ nw psmd kiqw[ kei vwrin AOrq-mrd AwpxIAW AwdqW dy vi gulwm humdy hn[ myri mw ny AwpxI jvwni dy idnw ivc gribi dyki hox krky hmysw b`cq b`cq dw hi rwg AlwpdI si BwvyN ik myry bwhrly mulk ivc jwx qon bwad Gr di AwriQkqw vysi nhin si, jysi myri mw ny vyki si[ ies krky auh du`d cox l`gi bwlti ivc kwpi swrw pwxi r`k lyndi[ myn AwpxI pqni ƒ bqyrw smjwieaw ik qum gu`sw nw kr[ myri mw ny qw myƒ bgyr pwxi du`d nhin id`qw qy ies qon qum Awpxy b`cy vwsqy bgyr pwxi qon du`d di Aws hi ikaun krdi hyn? myri dwdi mw dw Awpxw pykw Gr cmgw KWdw pidw si qy auh hmysw iehi kihmdi, pu`q dw KvwieAw Kyq jvwei dw KvwieAw ryq jo ik At`l s`cwei jwpdi hy[ ikaunik swfy dys ivc AOrqW igxqi ivc, pvhwei dy Kyqr ivc, kwpi ip`cy hn[ ies krky vi pmjwbi s`ibawcwr jw BwrqI s`ibawcwr ivc AOrqW hwly vi smwjk A`iqAwcwr dw iskwr humdiaw hi rihmdiaw

27 25 hn[ BwvyN dwz-dhyz di bli cvhw id`qiaw jwx, cwhy rsoei AMdr stov dyvqy di bli id`qiaw jwx jw gys islmfr nwl JUlsw id`qiaw jwx jw ipr iksy iksm dw cwihaw AYksIfYNt id`qw jwvy[ ienhw swriaw krquqw dw ielwj hy skuli pvhwei dy nwl nwl nyiqkqw di pvhwei[ skuli ividaw qw pysw- Dylw kmwaux dy kmm AwauNdI hy pr nyiqkqw di pvhwei izmdgi ijaux dy kmm AwauNdI hy[ jy ijauxw hi nhin AwauNdw qw pysw iks kmm? ies krky ij`qy skuli ividaw zruri hy, auqy nyiqkqw di pvhwei izmdgi ijaux lei AqI zruri hy[ is`k guru swihbwn di AgvweI krky pmjwb qy iesdy nwl lgdy swry ik`qy aunhw di nyiqkqw di ividaw qon bhuq prbwvq hoey[ audwhrx dy qor qy pmjwb ivc ivawh-swdi jw hor iksy smwgm vyly jdon lwgiaw di igxqi kiqi jwdi hy qw l`kvw pwvn vwlw imsqri, pwxi Brn vwlw ijaur, AMn-pwxI bxwaux vwlw nwei, curw p`tx vwlw qy A`g fwhux vwly mzbi-is`k dy nwl hi lwgi dy qor qy pmifq ƒ igixaw jwdw hy[ ijs smwijk AwgU ny Awpxy Awp ƒ auprli kqwr ivc r`ikaw hoieaw si guru sihbwn ny aus ƒ aus dy c`j-acwr krky nivi kqwr ivc ly AwauNdw[ ies duniaw dw hr sks Awpxy c`j-acwr krky jwixaw jwdw hy[ swd, smq qy bwby lok jo AMgryzW ny pydw hi is`ki ƒ Kqm krn lei kiqy sn, murkqw di vjhw krky lok vhirw G`q aunhw dy ip`cy l`g gey[ ijs swd kol lok mn diaw ie`cw puriaw krn vwsqy gey, ausdy pyrw qy if`gy, ausy swd ny ienhw lokw dy Gr- Gwt aujwvy, Dn dolq lu`ti qy nwl nwl ie`zq vi[ pr AigAwnq v`s ienhw lokw diaw A`KW bmd hox krky aujvy jwdy Gr-Gwt qy ie`jq bwry ienhw dy idmwg di ikvki bmd rhi[ iesy krky qw jsvmq ismg kmvl AwpxI pusqk komi vsiaq ivc ilkdy hn, AmrIkw qy kynyfw ivc vsx vwly loko quhwfi h`f-bmnvi kmwei nwl ienhw bubxy swdw ny AwpxIAW s`q s`q mmzlw auciaw mviaw auswr leiaw hn[ gplq di nind ivcon bwhr AwE qy Aw ky dyko ik ienhw ny quhwfy dys pmjwb dw ki hwl kr idqw hy iksy hor ilkwri ny ilikaw hy ik pmjwb ƒ krzw mukq krwauxw cwhumdy ho qw pmjwb dy swry fyiraw ivc iek`tw kiqw Dn kbzy ivc ly le[ qusin surkru ho skdy ho[ ies krky myn qw bibiaw ƒ ies ilkq rwhin gurmiq qon Bwv ieh hy ik ienswniaq di kdr krnw iksy vi prkwr dw koei vi ibmn Byd nw krn, Cotw v`fw, kwlw gorw, rup rmg nsl dw koei vi ivqkrw nw krnw dys ivdys dy ienswnw di kdr krnw AOrq qy mrd iv`c iesqri qy purs iv`c koei ibmn Byd nw smjx swiraw ƒ ie`k smwn smjx ikaunik gurimq dw hukm hy] eyku ipqw eyks dy hm bwirk qum myrw gurhwei] (pmnw 611) AkwlI hukm hy] iesu jg mih purk eyk hy hor sgli nwir sbwei] (pmnw 591) pr ieh gurimq nw mmnx vwly AKOqI lok hi iesqri qy purs iv`c Prk smjdy hn[ AwE AwpW smjx dw Xqn kriey gurmiq di rosni iv`c jo srb swji vwlqw dw prqik hy[ ijs dw hukm swri duniaw lei ie`k smwn hy[ guru grmq swihb ji mhwrwj di dy (pmnw 1289) qy] vfw hoaw viawihaw Gir ly AwieAw mwsu ] ivawikaw jdon jvwn humdw hy qw ivawihaw jwdw hy qw BI iesqri rup mws hi Gr ly AwauNdw hy so bwki duniaw dy DrmW dy lok iesqri rup mws nwl n&rq krdy ivqkrw krdy hn[ AwE kuj v`fy DrmW di g`l kriey ijnhw iesqri nwl ivqkrw kiqw brwbrqw dw h`k nhin id`qw[ ApIl krni cwhumdw hw ik ky qusin suki v`sxw cwhumdiaw ho qw bwibaw dy cumgl ivcon bwhr AwE, Awpxw Gr suki vswe[ AwpxIAW lvkiaw ƒ au~ci ividaw ide qy Gr AweI bygwni DI dw siqkwr kro[ swdgi BirAw jivn ijaux lei bhuqy pysy di zrurq nhin[ ies krky pysy di hov ivcon bwhr AwE[ iqrsnw ibrly hi ki buji hy]rhwau] koit jory lwk krory mnu n hory] pry pry hi kau luji hy]1] pmnw 213] quhwfiaw swriaw ibmwriaw-musklw dw ielwj guru swihbwn di bwxi ivc hy[ pysy dy ky iesdy pwt krwaux nwl AsIN iksy vi hwlq ivc suki nhin ho gurdip ismg bwfivwlw Pwizlkw ) ieslwm Drm, iesqri kdi vi Gr di mu`ki nhin bx skdi[ msijd iv`c aupdys nhin dy skdi[ 4) bu`d Drm, AOrq iv`c ruh nhin humdi iesqri ibksu nhin bx skdi[ 5) jyn Drm, AOrq di mukqi nhin ho skdi inrvwx lei aus ƒ dubwrw jnm lyxw pvygw[ ieh sn auh duniaw dy v`fy Drm ijnhw ny iesrqi rup mw nwl, iesqri rup BYx nwl, iesqri rup pqni nwl Aqy byti rup DI dy nwl ivqkrw kiqw[ AOrq jwq ƒ jlil kiqw[ iesqri jwqi dw Apmwn kiqw[ AwE hux duniaw dy guru is`kw dy kbjy vwly guru DMn sri guru grmq swihb ji di g`l kriey gurmiq di g`l kriey ] iesqri, purk inpjih mwshu pwiqswh sulqwnw] (pmnw 1290) ivawikaw : jnwni, mrd, Swh, pwiqswh swry hi iesqri rup mws qon pydw humdy hn[ auh Drm ieh hn 1) ihmdu Drm,For, psu, SUdr Ar nwri[ ipr ivqkrw iken? ieh sb qwvn ky AiDkwrI (qulsi so ikau mmdw AwKIAY, ijq jmmih rwjwn] rmwiex) (pmnw 473) 2) eiswei Drm, swry pwpw qy gunwhw di jvh ivawikaw : jihny pir pygmbr rwjy jmmy iesqri hy[ AOrq r`b di husin glqi hy aunhw ƒ mmdw ikvy kih skdy hw[ (synt pwl bweibl) ipr ikaun n&rq? -0- skdy[ jykr AsIN Awp ies bwxi dw iek vi slok smj ky Awpxy jivn dw ih`sw bxwaux ivc kwmxwb ho gey qw swfiaw musklw dw h`l ho skdw hy[ Awpx hqi Awpxw Awpy hi kwju svwriay] iksy vi smwj di cmgi jw mwvi bxqr ivc mw dw bhuq v`fw h`q humdw hy[ jykr mw isawxi hovy qw b`icaw dy isawxy hox dy (Chance) moky bhuq v`d jwdy hn[ ies krky AKIr auqy bynqi krdw hw ik b`cy pydw krn qon pihlw mw-bwp nyiqkqw di ividaw zrur prwpq krn[ Awpxw Gr suki vswaux qy cmgy smwj di isrjxw krn[ ieh lok sukiey prlok suhyly] nwnk hir prb Awpih myly] -0-

28 26 ien iesiqrn ky cirq Apwrw ] sij pcuqwnxo ien krqwrw ieh isrly^ Apxy Awp iv`c swp Aqy spst kr dyndw hy ik ieh is`k ivcwrdwrw nhi hy[ ies ibprvwdi ivcwrdwrw dy prcwr dw Asr A`j is`k kom ƒ iek bhuq hi dukdwei Aqy mmdbwgy hwlwq iv`c ly AwieAw hy[ ieh hwlwq ienhy ivgv gey hn ik A`j is`k bibiaw dy h`kw di Avwz autwaux lei iek purw mygjin k`fxw py irhw hy[ guru nwnk swihb dy bksy isdwqk Kzwny gurbwxi dy prcwr qon iesqriaw ƒ iblkul pry kr id`qw igaw hy[ ies hwl q`k pqn di ijmmyvwri iks di hy? kox dosi hy? ieh svwl drpys hn[ guru nwnk swihb qon pihlw Bwrq dy smwj iv`c jo iesqri di hwlq si, aus dw mu`k kwrn jy l`bxw hovy qy bhuq Awrwm nwl kihaw jw skdw hy ik pujwrivwd aus dw ijmmyvwr si Aqy ieh pirsiqqi hwly vi bhuqi bdli nhin hy[ hwly vi ihmdu AOrqW ƒ kei mmidrw iv`c jwx di iejwzq nhi hy[ guru nwnk swihb s`cy pwqswh dy isdwq ny iesqriaw dy h`k di rwki dw Aqy iesqriaw smyq swri kwienwq ƒ pujwrivwd di mwnisk gulwmi qum k`fx dw hokw id`qw[ ijqy gurbwxi dy rwhin sqi prqw dw KMfn kiqw, iesqriaw dy vrqw dw KMfn kiqw, prbu dw ismrn CV ky AhoeI vrgy vrq rkx ƒ r`d kiqw hy Aqy auqy hi gurbwxi iv`c ijkr hy ik mwqw KIvI di dyk ryk iv`c lmgr dw kwrj hondw si, ieh bhuq vfw pirvrqn si[ ies pirvrqn dy sdky kom iv`c is`k bibiaw ny ShwdqW dw ieiqhws vi isrijaw[ AwnMd pur dy Gyry qum bhwr AwauNdy hoey bibi BIKI di kurbwni bwry kox nhi jwxdw[ bibi Bwgo dy bwry qy ilkx di jrurq hi nhin hy ik ikvyn iek bibi ny guru qon bymuk hoey lokw ƒ vmgwr pwei qy Awp aunhw dy mofy nwl mofw jov qyg clwei[ guru swihb di is`ikaw qy clidaw bibiaw ny Apxy b`icaw dy toty gly iv`c puaw ley pr is`ki nhin C`fI[ ieiqhws iv`c drj hy ik j`sw ismg AwhlUvwlIAw di mwqw drbwr swihb iv`c kirqn krdy sn, ieh qy BwrqI smwj iv`c bhuq v`fw pirvrqn si ijqy AOrqW ƒ mmidrw iv`c jwx nhi id`qw jwdw si auqy guru nwnk swihb dy aupdysw dw kirqn iek bibi kr rhi si[ guru grmq swihb so ikau mmdw AwKIAY dw hokw dyndy hn Aqy ies qon ault AOrqW ƒ bxw ky r`b pcqw irhw hy dw FMfOrw bic`qr nwtk vrgi ikqwb ip`t rhi hy[ ies ikqwb dw izkr ies vwsqy kiqw igaw hy ikaunik iesqriaw ƒ drbwr swihb iv`c kirqn krn qon rokxw Aqy aunhw ƒ KMfy bwty di pwhul iv`c pmj ipawriaw di syvw inbwaux qum rokx vwly auhi lok hn, jo ies bic`qr nwtk ikqwb dw prcwr is`k kom iv`c krdy hn[ ieh kox lok hn? jd ienhw dy ivcwr suxiey jw pvhiey qw pqw cldw hy ieh lok is`kw dw ihmdukrn krnw cwhumdy hn, ihmduaw vwg hi krmkwfw ƒ is`ki dw ih`sw bxwauxw cwhumdy hn[ ies ivcwr ƒ A`gy qorn qon pihlw bhuq zruri bxdw hy ik brwhmxvwd iv`c iesqriaw dy bwry ki ivcwr hy ieh jwx leiey[ ijs qrhw qulsi dws iesqriaw bwry ilkdw hy ik For, gvwr, SUdr, psu, nwri[ Xh pwcon qwvn ky AiDkwrI[ ausi qrhw hi iesqri ƒ bwmxvwdi ivcwrdwrw iv`c ie`qy q`k inmidaw igaw hy ik iesqri dy cirqr Aqy purs di iksmq ƒ dyvqw nhi jwxdy, mnuk ikvyn jwx skdw hy[ iqraw cirqrm pursa BwgXm dyvo n jwnqi kuqu mnusa bic`qr nwtk ikqwb vi ies qrhw di ivcwrdwrw dw prcwr krdi hy[ ibicqr nwtk dy ilkwri di iesqriaw prqi durbwvnw dw sbuq cirqropwikawx dy pihly cirqr iv`c iml jwdw hy, pwtkw nwl ibicqr nwtk dy ilkwri di soc swji kr irhw hw : ArG grb inrp iqrxn ko Byd n pwxo jwie ] qau iqhwri ikrpw qy kcu kcu kho bnwie ]44] cirqr 1 ArQwq : moqi, grb, rwjw Aqy iqraw dw Byd nhi pwieaw jw skdw, hy (dyvi) qyri ikrpw nwl kuc-kuc bxw ky kh dyndw hw[ ies ivcwrdwrw ƒ ibicqr nwtk dw ilkwri dubwrw duhrwaundw hy jd auh ilkdw hy: ieh Cl birxo bwl piq qony ] mn mih cuibxo cquir ky jony ] ien iesiqrn ky cirq Apwrw ] sij gurdip ismg bwgi gurdeepsinghjohal@yahoo.co.in pcuqwn Xo ien krqwrw ]25] cirqr 322 cmclwn ky cirq ko skq n koei ibcwr ] brhm ibsn isv Kt bdn ijn isrji krqwr ]12] cirqr 336 bic`qr nwtk ikqwb dy AKOqI ivdvwn jd styjw qy cvhky ieh kihmdy hn ik ies ibicqr nwtk ikqwb iv`c iesqri dy auswrupn ƒ drswieaw igaw hy ieh suxky qy shjy hi AMdwjw lg jwdw hy ik ibicqri ivdvwnw dw iesqriaw prqi ivcwr ki hy ik iesqriaw ƒ bxw ky rb pcqw rihaw hy[ kom iv`c iesqriaw nwl ivqkry di ijmmyvwri jy iksy di hy qy auh hy ibicqr nwtk ƒ mmnx vwly toly di hy, jo A`j ApxI dukwnw ƒ tkswl Aqy fyrw kih ky prcwr kr rhy hn hy[ AkwlI PUlw ismg iek bhwdur XoDy sn ijnhw ƒ drbwr swihb qon k`fx vwly dw nwm smq ismg si, jo fogiraw dw ipc-l`gu si qy hux ies AwdmI ƒ ApxI tkswl dw iek mu`ki kihx vwly inrmly Aqy aunhw dy cyly ibicqr nwtk ikqwb dw prcwr Aqy is`k bibiaw dy h`k ƒ mwrn vwsqy sdw musqyd rihmdy hn[ AKOqI ibicqri ivdvwnw iv`c iek nwm Drm ismg dw vi hy, jo A`j kl bhuq crcw iv`c hy[ ieh auh nwsmj hy jo kihmdw hy ik guru grmq swihb ƒ kdy gurg`di nhi id`qi gei si[ ies ibicqri ny cirqropwikawx dy hk iv`c dlil dyndy hoey ikhw ik AOrqW vwsqy gurbwxi iblkul nhi hy, kuc cwr-pmj Sbd hi hn[ ies ibicqri ny ieqy q`k kih id`qw ik AOrqW ƒ gurdvwry vi nhin jwxw cwhidw Aqy dukwn qon smwn vi b`icaw kolon mmgvw lyxw cwhidw hy Aqy ies vwsqy gurbwxi iv`co prmwx vi id`qw, auh Sbd quhwfy nwl swjw kr irhw hw ijs dy glq ArQ kr ky Drm ismg ny swbq kiqw ik bibiaw ƒ Gr qum bhwr nhi jwnw cwihdw hy[ iqlmg m: 1 ] ieawnviey mwnvw kwie kryih] AwpnVY Gir hir rmgo ki n mwxyih ] shu nyvy Dn kmmliey bwhru ikaw FUFyih ] {pmnw 722}

29 ArQ:- hy bhuq AM\wn ijmdy! ieqnw kojw mwq qum ikaun krdi hy? prmwqmw qyry Awpxy hi ihrdy- Gr iv`c hy, qum aus (dy imlwp) dw AwnMd ikaun nhi mwxdi? hy BolI jiv-iesqriey! pqiprbu(qyry AMdr hi) qyry nyvy v`s rihaw hy, qum(jmgl Awidk) bwhrlw smswr ikaun BwldI iprdi hy? ies Sbd dy glq ArQ kr ky ibicqr nwtk ƒ jwiej Thrwaux vwly Aqy iesqriaw ƒ inmdx vwly is`k kom dw Blw ikvyn kr skdy hn? ieh Drm ismg A`gy kihmdw hy ik AOrq dw koei Drm nhi hondw Aqy ijs AwdmI nwl iesqri dw ivawh hovy aus AwdmI dw Drm hi AOrq dw Drm bx jwdw hy, jy inkwh kiqw qy AOrq muslmwn, jy AwnMd kwrj kiqw qy is`k Aqy ijs ny kort myrij krvw lei aus dw koei Drm hi nhi, kmwl dw ibicqri ivdvwn hy[ ies igawx ivhuxy ienswn ƒ qy gurbwxi Akl dyndi hy sumniq kiey qurku jy hoiegw Aaurq kw ikaw kriay Bwv ik jy AwdmI di sumnq kiiqaw auh musilm hondw hy qy AOrq ikvyn muslmwn bx skdi hy? ieh ibicqri kihmdw hy ik muslmwn nwl ivawh krn nwl auh musilm ho jwdi hy[ gurbwxi iv`c swri mnukqw ƒ nwri rup iv`c vyikaw igaw hy Aqy purk isrp Akwl purk hi hy iesu jg mih purku eyku hy hor sgli nwir sbwei ] Aqy Drm di pirbwsw vi bhuq swp Aqy spst Sbdw iv`c id`qi gei hy eyko Drmu idrvy scu koei ] ijnhw ƒ ieh nhin pqw ik gurbwxi swri mnukqw ƒ nwri rup iv`c pys krdi hy Aqy Drm di ki pirbwsw dy rhi hy, auh ibicqri dwvw krdy hn ik bwxi murkw dy h`q pei hy [ kmwl di g`l hy Kud murkw dy srqwj hn qy is`kw ƒ murk d`sdy hn[ ies swri crcw dw ku`l hwsl iek hi inkldw hy ik bic`qr nwtk iek jihr hy Aqy ies dw prcwr kr ky ijqy guru goibmd ismg swihb ƒ dyvi aupwsk swibq kiqw jw irhw hy auqy hi is`k bibiaw dw mwnisk sosn vi kiqw jw rihaw Aqy aunhw ƒ nivw ivkwaux di ignwauxi koiss kiqi jw rhi hy[ kom ƒ cwhidw hy ik ies ibicqr nwtk ikqwb ƒ iblkul r`d kry Aqy ies dw prcwr krn vwly gurdvwry dy prdwnw ƒ svwl pu`cy ik BweI qyri ieh AKOqI vir rs vwli ikqwb qy kihmdi hy ik AOrq dw koei Byd nhi pw sikaw? ik ieh guru nwnk dy isdwiqk Kjwny di ivcwrdwrw hy? -0- Aksr ieh suxdy Aw rhy hw ik DI, mw-bwp di ie`jq humdi hy, bwp dy isr di p`g humdi hy[ pr my ieho ijhy Axigxq SrwbI qy nsyvi ienswnw ƒ jwxdw hw, ijnw di p`g Swm ƒ im`ti c ruli dyki jw skdi hy, qy auhi DI ijs vwry ikhw jwdw hy ik isr di p`g hy, aus by-iezqy ienswn di p`g isr qy r`k ky, bwpu ji, vir ji, mwsv ji, cwcw ji Awid kih ky mofy dw Awsrw lw ky Gry ilawaundi hy, AijhI siqqi qy ki ikhw jwvy? jdon bwp-pu`q iek`ty byt ky Srwb pindy hn qy DI Gr dy kmm kwr krdi hy, ausy DI qon Srwb pix lei pwxi bgyrw mmgwieaw jwdw hy, audon lokw ƒ AwpxI iezq vwry ikawl ikaun nhi AwauNdw? is`kw dy ivawhw c' kuviaw Srwb bxw-bxw ky idmdiaw hn, jo-jo kwrnwmy AnMd kwrj di rsm qon bwad vwprdy hn ieqy d`sxw vi musikl hy[ Ajoky smswr dy ijmnhy vi muhwvry, AKwx iplmw diaw it`pxiaw pqw nhi ikaun AOrqW qy hi suq AwauNdIAW ny audwhrn vjon 365 cirqr nwr dy swrw swl bmdy ƒ mwr dy, qrkwx AwpxI GrvwlI qw dy skdw pr Awpxy AOjwr nhin, swli A`Dy GrvwlI Awid mrdw vwry smswri lokw di soc iblkul ault hy jy koei AOrq Awpxy pqi dy Brw jw iksy irsqydwr ƒ A`Dw pqi kih dyvy qw ienw lokw di soc 'c sunwmi Awaux dw Kqrw ho jwvygw[ dyhdwri AKOqI smq bwibaw ny vysy qw puri duniaw diaw jvw ihlw ky r`k idqiaw ny, pr AOrqW nwl ienw dw jo ivhwr hy, auh izawdw hi qrsjog hy, BwvyN AsIN ie`kivin sdi 'c phumc cu`ky hw, pr surq pqw nhi ikqy KVHI hy[ ivawh qon bwad jovy kol lvkw pydw krvwaux lei pqw nhi pqni ƒ ikhvy-ikhvy bwby qon Pl pvwieaw jwdw hy[ ivigawn ny ieh swibq kr id`qw hy BwvyN lvkw hovy jw lvki ies ivc pqni dw koei rol nhin, jy sp`st BwSw ivc ikhw jwvy qw lvkw pydw krn vwly SukrwxU isrp mrd ivc pydw humdy hn, ies JUT dy jwl ivc Psw ky Pl pwaux vwlw mihkmw pqw nhin kdon qon swƒ pwgl bxwaundw Aw irhw hy qy Ajy vi jwri hy[ myƒ purw Brosw hy ik jdon Sbd guru ivcwr mmc suswieti (rij:) smprk , , , PiqhgVH swihb (pmjwb) gurpriq ismg ismbl mwjrw Awaux vwly smyn ivc ieh s`cwei lokw ƒ pqw c`l gei qw ienhw pkmfiaw dw swq nhi C`fxgy sgon lvikaw ƒ vr dyx l`g jwxgy qy lokin m`lo-m`li ienhw kol jwxgy, ieh bhuq hwsohixi siqqi hovygi[ hzwrw swl purwxy grmq Ajy vi swfi soc qy BwrU hn[ ipcly Dwrimk simaw dy ivc jo SbdwblI iesqriaw prqi vrqi gei hy ijvyn SUdr, psu Ar nwri qinon qwvn ky AiDkwrI, cmig`dvi, kohv ikrli, do mumhw vwli s`pxi,pyr di ju`qi bxw ky r`ko Awid[ dwn prqw, kminaw dwn, dwj prqw, iesqriaw ƒ iek vsqu smijaw jwdw irhw hy[ sqi prqw brwhmx di sb qon Kqrnwk qy byrihm zwlmw vwli Xojnw hy[ ies prqw vwry brwhmx dy Dwrimk grmq ivc ieaun ilikaw hy,

30 28 sqi hox vwli iesqri pihlw iesnwn kry qy kysr AMjn qy au`qm bsqrw qy gihixaw nwl Awpxy SrIr ƒ ismgwry, brwhmx nu dwn dyvy qy Awpxy DMn nu sbmdiaw ivc vmf dyvy[ Pyr mmdr jw ky Bgvwn nu nmskwr kry[ icqw di AgnI ƒ gmgw iesnwn vwg siql jwx ky Awpxy srir ƒ swv dyvy [ vdyry jwxkwri lei svwmi rwm qirq fmfi sminawsi di ikqwb srvoqm Drm grmq guru grmq swihb jrur pvho[ pmdrvin sdi bhuq swry Drm hond ivc Aw cu`ky sn pr smu`ci mnu`kqw di BlweI dw inswnw G`t hi idisaw[ AigAwnqw dy hnyry Aqy brwhmx di lgwei A`g qon bcwaux lei, sdiaw qon c`li Aw rhi gulwmi diaw jvhw imtwaux lei, AwzwdI di pihli lvwei dw JMfw lihrwaux lei guru nwnk swihb dw Awgmn hoieaw[ ijs vwry BweI gurdws ji ilkdy hn:- suxi pukwir dwqwr prbu guru nwnk jg mwih ptwieaw ( vwr :1, pauvi: 23) sdiaw qon gulwmi diaw jmjirw 'c jkvi AigAwnqw kwrn guvhi nind su`qi pei lokwei ƒ jgwaux dy lei AnoKy Aqy s`c dy vyd ny rogw di jwc kiqi Aqy h`l vi d`sy[ aurdu &wrsi dw Swier muhmmd iekbwl ilkdw hy : ipr auti AwKr sdw qohid ik pmjwb sy[ ihmd ko iek mrdykwml ny jgwieaw ^wb sy[ krnl gurdip ismg ji AwpxI ikqwb lwswni ienklwb -1 ivc izkr krdy hn ik guru nwnk swihb aus vkq dy prc`lq m`qw di qrz 'qy iek hor m`q clwaux lei nhi Awey[ aunw ƒ prmysr v`lon iek invyklw, inrml, inrwlw, swri mnukqw dy mwnvi h`kw di rwki dw zwmn, mnu`kqw di hr p`k qon brwbrqw 'qy ADwrq, iensw& Aqy srbq dy Bly dw mwrg drsn krdw hoieaw iek ivsv ivawpk, sdivkwli, ivswl progrwm prwpq hoieaw si, ijs dw izkr guru grmq swihb iv`c AMikq Dur ki bwxi iv`c ivsqwr purvk kiqw hoieaw imldw hy[ aus smyn dy hwkm nwl jo iesqriaw diaw iezqw dw vyri bixaw hoieaw si aus nwl is`di t`kr ly lyxi ieh koei Awm SKsIAq nhi si jwpdi[ bwbr dy hmly dy hwlwq jo guru nwnk swihb ny gurbwxi ivc AMikq kiqy hn:- pwp ki jmj ly kwblhu DwieAw jori mmgy dwnu vy lwlo] srmu Drmu duie Cip Kloey kuvu ipry prdwnu vy lwlo] ( g.g.s-722) jdon bwbr POj ly ky Bwrq qy hmlw krdw hy qw Bwrq di siqqi jo pihlw hi ivgvi hoei mny UM kql nw krw myn qyri hi r`q di boti hw qy qyry hi swhw di bumd hw myn qw Ajy qrsdi hw kudrq diaw mihkw ƒ Aqy virw dy sihm ƒ mw! myƒ kql nw krw[ qyri p`g dy lvw dw rmg hw myn ie`zq, gyrq Aqy AxK dw FMg hw myn A`KW di Srm hw bwpu! myƒ kql nw krw[ qyry ivhvy di im`ti di mihk mwnxi hy myriaw mifiaw dy lwl ribn gumdxy ny qum cu`ly-conky di AsW smbwl krni mw! myƒ kql nw krw[ dwdi dy gloty qy BUAw diaw driaw buxwgi cwcy Aqy qwey dy ipawr dy ijvky suxwgi qyri p`g di lwj hw bwpu! myƒ kql nw krw[ v`fi hoky swhw di for bx qyry t`br ƒ jovwgi vy bwpu khy qw KyqW iv`c n`ky movwgi kivqw: mndip ismg vrnn bi.si. kynyfw mandeep79@hotmail.com Mob pr hwvhw! mw, hwvhw! vy bwpu, myƒ kql nw krw[ si, ausƒ hor vi JMjoV ky r`k idmdw hy, aus smy dy Dwrimk lok phwvw qy cvh ky Drm kmwaux dw pwkmf rcw rhy sn, qy bhu-bytiaw bjwrw 'c tky-tky nu ivk rhiaw sn[ kwbl qon pwp zulm di jmj iek`ti krky zor-d`ky nwl ihmd di hkumq rup kminaw-dwn mmg irhw hy, bwbr dy ispwhi iesqriaw di iezq nwl iklvwv kr rhy sn[ Srm qy Drm donon Alop ho cu`ky sn, JUT hi prdwn bixaw hoieaw si[ bwbr, ijsdw nwm sux ky hi Bwrq vwsi kmbx l`gdy sn, jdon auh pwp krn qurdw si qw Dwrimk lok ausdiaw ArdwsW krdy sn, mmdrw-msiqw vwly pujwri irsvq ly ky hwkm dy h`k 'c PYslw krdy sn[ ausƒ jwbr kih ky h`k-s`c di Avwz bulmd krni, BweI gurdws ji dy kqn muqwibk, ismg buky imrgwvli BMnI jwie n DIir DroAw guru swihb prqi ieh pmkqi bhuq FukvIN hy[ ijvyn Syr diaw dhwvw nwl ihrnw di fwr B`jdI hy, ieaun pwpw ƒ BwjV py gei[ Bwv guru nwnk swihb duinawvi hwkmw qon nw frdy hoey aus AkwlpurK dw s`cw igawn lokw QweIN vmfdy rhy (scu suxwiesi sc ki bylw)[ guru swihb ny v`k-v`k Dwrimk mukiaw nwl ivcwrvtwdry krky aunhw ƒ igrhsqi jivn ijaux dw AwdyS id`qw, jdo mrd AwpxIAW ijmyvwriaw qon B`j jwvy ipcon AOrq ƒ musiklw Awauxw smbwivk hy[ guru grmq swihb ivc jwlmw dy ivru`d Aqy iesqriaw dy h`k ivc jo Avwj autwei gei hy, auh ipcly iksy vi Dwrimk grmqw ivc nhi imldi[ iesqri ƒ mrd dy brwbr ilaw ky KVHw kiqw, Drm dy nw dy sqi prqw sdiaw qon c`li Aw rhi si, pr gurbwxi ivc iesdw zordwr Kfn kiqw igaw hy:- guru nwnk swihb ny iesqri di dy p`k iv`c mhwn aupdys PurmwieAw:- so ikau mmdw AwKIAY ijqu jmmih rwjwn] ( g.g.s-473) ijs iesqri jwqi qon rwjy (smq, mhwqmw, lifr, sudwrk eyqon qwei ik brwhmx dw prmysr-rwm Aqy ivdwqw-ikrsn Awid Avqwr vi) jmmdy hn, aus ƒ mmdw AwKxw TIk nhi[ sqiaw eyih n AwKIAin jo mivaw lig jlmin] nwnk sqiaw jwxiain ij ibrhy cot mrmin] (g.g.s -787) kbir ji dw Purmwn hy :- ibnu sq sqi hoie kysy nwir] pmifq dykhu irdy bicwir] (g.g.s-328) Bwv: ik hy pmifq! mn ivc ivcwr kr ky dyk, Blw siq- Drm qon ibnw koei iesqri ikvyn sqi bx skdi hy[ eyqy Aaurq mrdw swjy ey sb rup qum@wry] (g.g.s 1349) hy prbu! ieh jo iesqri mrd pydw kiqy hn, sb qyrw hi rup hn[ guru grmq swihb ivc isrp sqi prqw ivru`d Avwj hi nhin autwei gei sgon AslI sqiaw di prbwsw vi smjwei gei hy ijvyn aunhw iesqriaw ƒ vi sqiaw smjxw cwhidw hy, jo Awpxy piqbrq-drm ivc rihmdiaw hn, Awpxy Ksm di syvw krdiaw hn qy sdw ieh Drm cyqy r`kdiaw hn[ ijnhw smwijk kuriqiaw ivru`d guru swihbwnw ny Avwj autwei Aqy f`t ky swhmxw kiqw Bwvy Awpw vwrnw ipaw, pirvwr ShId krwauxw ipaw, pu`qw dy klyjy mumh c pvw ky, kdy nyijaw qy, Awry nwl ipawr pw ky imsn di prwpqi kiqi qy sdiaw qon c`li AwauNdI gulwmi k`t idqi[ A`j swfy kol bhuq swdn Aw cu`ky hn, AwE Awpo AwpxI izmyvwri smjdy hoey guru grmq swihb ivc drj mhwn isdwqw ƒ GroN-Gr phumcwaux c ih`sw pweiey[ -0-

31 29 ky bmky GrI n AwieAw plivmdr kor mwnocwhl 984 dy swkw nily qwry qon auprmq is`k kom iv`c au`ql-pu`ql m`c gei si[ 1is`K nojvwn lvy, mwry gey, mrvwey gey[ hryk lvwei di qrw ies iv`c vi bibiaw nwl bdsluki, bypqi hoei, dr-dr diaw TokrW Kwx lei mzbur ho geiaw[ ijhviaw kdy Awpxy GrW dy iv`c srdwri BogdIAW sn, lihr di smwpqi qon bwd Ku`ly tr`stw iv`c rihx lei mjbur hoeiaw[ srkwri qmqr ny qw qs`dd kiqw hi pr AwpixAW ny vi koei G`t nhin kiqi[ bhuqiaw mwvw ivcwriaw mwnisk pryswni qy srkwri jbr qy ipr AwpixAW di AxdyKI kwrn nrk vrgw jivn bqiq krdiaw rhiaw Aqy Ajy vi kei kr rhiaw hn[ Awpxy rwj dy supny idkwaux vwilaw ny kdy bwby nwnk dw hokw vi nhin suixaw ik AOrq iv`c vi mrd vrgi hi jwn hy, auh vi ijauxw cwhumdi hy, kom dy smgrs iv`c auh vi ipsi hy qy bwd iv`c ruli vi hy [ srkwr, styt nwl t`kr lyx vwly qw GroN inkl gey pr ip`cy mwvw rih geiaw, pqniaw rih geiaw srkwri puils nwl svwljvwb krn lei, auhnw diaw k`pvy auqwn vwliaw ingwhvw A`gy KVn lei[ Gr dy swry bmdy Awsypwsy ho jwdy sn qy srkwri bigawvw dw swhmxw isrp bibiaw ny krnw[ bmidaw di gyr-hwzri iv`c irsqydwri, Grdy kmm qy b`icaw ƒ swbxw di ijmmyvwri vi inbwei[ jvwn humdiaw DIAW, ƒhw ƒ bcwaudiaw bzurg mweiaw vi srkwri qmqr dy qs`dd dw iskwr ho geiaw[ bzurg mwvw q`k dy k`pvy auqwr bypqi kiqi gei BwrqI lokmqr iv`c[ ij`qy KwVkU jqybmdiaw srkwr nwl CwqI fwhky lviaw au`qy GtIAw iksm dy Ansr srkwri Sih qy jw GtIAw ikrdwr vwly vi jqybmdiaw iv`c Swiml rhy[ lokw dy GrW iv`c prswdy Ckdy rhy qy aunhw hi GrW diaw bibiaw di ie`zq ƒ h`q vi pwaundy rhy[ is`ki rup iv`c luky bigawv jqybmdiaw di ApsI dusmxi di AwV iv`c vi DIAW BYxw di ie`zq roldy rhy[ ienhw AOKy simaw iv`c bibiaw ny bvy isdk nwl AwpxI qy AwpxIAW DIAW di p`q srkwr qy AKOqI pmqkw qon bcwei[ donw puvw iv`c bibiaw hi ipsiaw[ pu`qr mwry gey, keiaw dy pqi gey, keiaw DIAW dy ipqw cly gey[ bhuqiaw DIAW pvh nhin skiaw ikaunik puils dy fr qon GroN skul nhin si jwdiaw, Gr qon skul dw rwh moq di GwtI qon G`t nhin si[ srkwri qmqr is`k bibiaw di ie`zq lu`tx lei Awdm- bo, Awdm -bo krdw si[ kom dy mrd Kqm kr dyxy, nojvwn koh dyxy qy A`gy jw ky kom dy b`icaw ƒ iqawr krn vwliaw AOrqW ƒ pvwei qon AnpV kr dyxw ie`k lmmi swizs si[ swfi mw ny vi myriaw v`fiaw jvwn BYxW ƒ qy swƒ CotIAW ƒ puils qon bcwaux lei koty il`px lw dyxw qy puils ƒ kihxw ik ieh swfi kmm vwli bibi diaw lvkiaw ny qy swƒ auho kwmi cwci AwpxI mw l`gxi ijs kry AsIN bc jwdiaw rhiaw[ ieh cwci AKOqI mzbi zwq di hi si ijs krky AsIN bc jwdiaw qy Kwlsw rwj kwiem krn diaw g`lw krn vwly iehnw dy h`qon ly ky nw kuc KWdy nw pindy[ mwvw ny qw pu`q gvwey qy ipr pqniaw ijmnw ny Awpxy isr dy swein ies hnyri iv`c gvwey auh A`j vi ruldiaw hn[ kei bibiaw AijhIAW vi hn ijnw dy isr dy swein ƒ srkwr ny KwDw, dubwrw pirvwr iv`c hi ivawh kiqw qw aus swein ƒ vi srkwri qmqr Kw igaw qy Awp b`icaw smyq Qwxy rhiaw Aqy rihmdi ksr iderw, jytw ny k`f lei, docwr eykv auhnw ih`sy AwauNdI zmin vi Awpxy nwm lvw lei[ ijmnw GrW dy kei mrd ShId hoey qy ie`k do bc gey qw auhnw ny bwhron AweI shwieqw Awp hi gbn kr lyxi[ GrW dy kmm q`k hi siimq rihx vwliaw ƒ pqw hi nhin l`igaw ik auhnw dy nw qy kiki kiqw igaw [ ShId pirvwrw ƒ swbx vwly tr`stw ny vi p`kpwq kiqw[ kei mwvw isrp Apxy tr`stw dy audgwtn qy mshuri lei vrq leiaw jwdiaw sn[ keiaw di Poto Apxy mygzinw iv`c ibnw d`sy Cwpky lokw qon pysy iek`ty kr ley jwdy hn[ puils dy qs`dd qon bwad AwpixAW dy hqon hoey mwnisk qs`dd kwrn A`j q`k qvpdiaw ny[ Awpxy GrW di srdwri gvw Awpxy hi irsqydwrw Aqy AKOqI pmqkw h`qon zlil humdiaw hn[ DIAW dy irsiqaw smyn vi jqybmdiaw dy AwpsI mqbyd swhmxy Aw KVy[ Gr dy mrd lvkiaw lei vrnn bi.si. Awey irsqy ƒ ieaun hi socdy sn ik koei iehnw di ivrodi jqybmdi vwlw jwxbu`j ky auhnw di DI jw BYx lei irsqw lyky AwieAw hy[ ieh KwVkU jqybmdiaw di AwpsI dusmxi krky hy qy iesdy iv`c vi AOrqW hi ipsiaw[ ShIdW diaw DIAW nwl ivawh krvwaux dy cwhvwn vi kei vwri auh AwauNdy jo pihlw ivdys iv`c dodo b`icaw dy ipe qy qlwksudw sn[ Awpxy qon swl CotIAW lvkiaw nwl ivawh krvw ivdysin ly AwauNdy qy iedr Aw auh ivcwri ipr ik`qy jwvy[ kei AKOqI pmqkw ny vi lvkiaw di p`q roli ivdys iv`c ilawky [ ShIdW diaw brsiaw mnwaux vwilaw bhuiqaw ny vi iehnw is`k bibiaw di durgqi kiqi[ brsiaw mnwaux vwly iehnw bibiaw ƒ snmwinq krn dw frwmw Awm ShIdI brsiaw qy kiqw jwdw hy[ Swl, k`pvy iehnw ƒ id`qy jwdy hn kei ivcwriaw mwvw dw p`dr iemnw nhin hy ik auh iksy Kwilsqwn dy jw rwj dy supny diaw g`lw smj skx[ auh ivcwriaw qw roti pkwaux qon BWfy mwjx q`k hi jwxdiaw hn, ikaunik AKOqI smwj ny auhnw di qr`ki zruru nhin smji[ Swl, islwei msinw ip`cy auh bihs pyndiaw hn ik myƒ auh nhin imilaw Awh nhin imilaw qy brsiaw dy prbmdk iehnw snmwn smwrohw iv`c auhnw is`diaw-swdiaw bibiaw dw qmwsw bxdw dykdy hn qy AglI brsi qy ipr qmwsw bxwaundy hn [ A`j dy AKOqI ienklwbi lykkw ny bvy vdw cvwky nwvl ilky smgrs bwry, AnhoxIAW bhwdriaw diaw bwqw vi pw id`qiaw pr GrW iv`c gmw di B`TI iv`c qpdiaw AOrqW di bwq iksy ny vi nw pwei[ mrn vwly ie`k vwri hi mr gey pr ieh ivcwriaw in`q-in`q mrdiaw hn pr koei KwVkU klm nhin c`li[ so ikau mmdw AwKIAY ijqu jmmih rwjwn isrp styjw qon kihx lei hy[ is`kw iv`c v`fy p`dr qy A`j vi AOrqW nwl ivqkrw humdw hy[ komw dy smgrs iv`c mrd qw hi lv ij`q skdy hn jykr Gr diaw AOrqW nwl KVIAW hox[ ies smgrs iv`c vi bibiaw ny jwnw id`qiaw, p`qw gvweiaw pr ies smgrs diaw D`ky nwl

32 30 mwlk bx rhiaw tkswlw A`j vi is`ki iv`c bibiaw ƒ koei h`k dyx lei iqawr nhin hn[ guru swihb ny sb ƒ ie`k kr id`qw pr iehnw Anuswr bibiaw KMfy di pwhul nhin Ckw skdiaw, AKMf pwtw iv`c rol nhin lw skdiaw, drbwr swihb iv`c kirqn nhin kr skdiaw[ vwh! kysi is`ki hy iehnw di[ bibie mr jwe, ApxI ie`zq lutw le pr quhwƒ h`k koei nhin imlxw[ iesqri ƒ inmdx vwlw bic`qr nwtk iehnw ƒ prvwn hy pr mhwn gurbwxi dw pwt bibiaw nhin kr skdiaw[ pmq ide AKOqI vwrso, Kwilsqwn diaw g`lw krn vwile pihlw Awpxy Gr diaw AOrqW di jun qw sudr jwx ide[ duijaw qon h`k mmgx vwile! Awpxy Gr, Drm iv`c qw brwbri ly AwE[ jdon q`k iksy kom di AOrq iv`idaw qon s`kxi hy aus kom iv`con smjdwr qy iksy inswny qy phumcx vwlw AwgU pydw nhin ho skdw[ mwvw hi b`cy pwldiaw hn qy kom dw Biv`K iqawr krdiaw hn[ is`k bibie AwpxIAW DIAW ƒ pvhwe[ is`k nojvwno AwpxIAW BYxW ƒ igawnvwn hox ide[ guru grmq swihb ji dw isdwq Awpxy GrW iv`c prp`k kro Aqy Awpxy b`icaw ƒ v`d-qon v`d iv`idaw pvhwe[ kivqw: -0- nhin idmdi if`f di Bu`K qy KwlI ku`k v`fy qon v`fw Gr vsx nhin idmdi[ ruipmdr smdu tu`ti klm qy idl di jln Kud di iksmq ilkx nhin idmdi[ myn v`fw qy dujw Cotw ieh soc ienswn bxn nhin idmdi[ pysy dw lwlc qy kmm di Awls bmdy num qr`ki krn nhin idmdi[ hvs, vyhsq qy dirmdgi ienswniaq dw butw Plx nhin idmdi[ JUT, Pryb qy myri di qmhw zmir ƒ ijaux nhin idmdi[ pyr di moc qy sovi soc bmdy num A`gy vdx nhin idmdi[ ruqby di DONs, D`kySwhI qy clwki irsqy mjbuq hox nhin idmdi[ AOrq di AOrq prqi nprq ie`k duji ƒ suki vsx nhin idmdi[ -0- dyko BweI iek idn 'c 24 GMty hn qy hr AwdmI iek idhwvi ivc 24,000 svws lyndw hy[ iesy hi qrhw bwxi 'sukmni' diaw covi AstpdIAW hn qy hr AstpdI ivc 1,000 A`Kr hn[ so BweI idn ivc iek vwr 'sukmni' pvhn nwl quhwfy swry idn 'c ley svws sply ho jwdy hn[ AwKo siqnwm sri vwih guru[ siqnwm vwih guru di mohr lw ky bwibaw Awpxw g`p CupwieAw qy bwby Awpxw KIsw quhwfy fwlrw/ponfw nwl Br ky ikskdy bxy[ nw iksy puicaw ik bwbw ji bwki dy swfy bwei GMitAW dw AsIN ki kriey[ ki bwki dy 22 GMty qy 30 immt s`c bolx vwsqy hn jw JUT bolx vwsqy jw koei ieaun hi pu`c lyndw bei ki ieh is`k isdwq dy ault qw nhin jwdw jo qusin boilaw hy[ dmdmi tkswl di, igawni gurbcn ismg ji horw dy nwm Q`ly, ilki gurbwxi pwt drsn ijhvi BweI ikrpwl ismg jvwhr ismg, bjwr mwei syvw vlon 1969 ivc CpI si dy pmnw 34 qy ieaun ilikaw hoieaw hy[ sukmni swihb dy 24 hzwr A`Kr hn, covi GMitAW dy 24 hzwr suaws hn, covi AstpdIAW hn, ies qrhw pwt krn nwl covi hzwr suaws spl humdy hn [ svwl: hux swfy swri idhwvi dy suaws qw sply ho gey[ bwki bwxi pvhn di lov mu`k gei? ki bwki di bwxi suaws sply nhin krdi? Kwlsw ji is`k pmq A`j iesy rsqy ipaw idkwei idmdw hy[ koei ivrlw hi hovygw ijhvw kdy kdy swry guruu grmq swihb dw pwt soc ivcwr ky krdw hovygw[ bhu-igxqi is`k qw kiqw krwieaw mu`l dw pwt ly ky hi KuS hn[ iesy kmm num hi Drm dw kmm smj ky auh Awpxw srmwieaw AjweIN lutwei jw rhy hn[ ies nwl ivhlv, v`fy if`fw vwli qy lbvg`ty swdw di jmwq pydw ho gei hy[ nwnksriey vi ienhw qon G`t nhin[ nwnkswr vwilaw ny qw guru Arjn pwqswh num vi nhin bkisaw[ ienhw Awpxy kolon 'sukmni' 'c smpt lwieaw ijvyn ieh kihxw cwhumdy hox ik guru ji num qw bwxi ilkx dw hi pqw nhin[ienhw dy gutky ( sukmni swihb- nwnksr di mirxwdw Anuswr) dy pmnw 14 qy ieaun ilikaw hoieaw hy: gurcrn ismg ijaux vwlw (brynptn) kynyfw brar_jiwanwala@hotmail.com , dohrw] bytq bwrw clq ATwrW soie jwiego qis] myqn krqy cost jwvy ikaun n Bjy jgdis] ijhvy bwby ivawh hi nhin krvwaundy aunhw num ikvyn pqw c`ilaw ik kwm di purqi krdy smyn swh qyj ho jwdw hy? nwnksriey ieh ilkdy hn ik byt ky ismrn krn nwl 12 hzwr svws Krc humdy hn qy qurn iprn nwl ATwrW hzwr svws Krc humdy hn[ sox nwl 30 hzwr svws Krc humdy hn[ieh vi srw sr JUT hy[ jdon ik sox vyly svwsw di gqi DImI humdi hy bytx qy qurn iprn dy mukwblqn[ienhw g`lw dw bwibaw num ikqon pqw c`ly ikaunik ienhw ny qw lmmy py ky hi l`qw GutvwauxIAW humdiaw hn[ies g`l dw prcwr ienhw dy s`b qon v`fy mhwpurs eisr ismg vwly ny kiqw[ AwE hux AwpW AslIAq v`l JwqI mwriey[ fwktrw qy ishq ivbwg nwl sbmidq lokw nwl g`lbwq krn qy pqw c`ilaw ik hr mn`uk iek immt ivc svws lyndw hy[ AorqW dy idl di DVkn qyj hox kwrx ho skdw hy ik iek do svws ijawdw ley jwdy hox[ b`cy bufy qy nojvwnw dy svwsw di igxqi ivc vi Prk humdw hy[ svwsw di igxqi ies g`l qy vi inrbr krdi hy ik qusi ki krdy ho[ AOKw kmm krn vwly, ksrq krn vwly, B`jx-n`Tx vwly iek immt ivc izawdw svws lyndy hn[ grm mulkw ivc rihx vwly TMfy mulkw ivc rihx vwilaw dy mukwblqn izawdw svws lyndy hn[ ies krky ieh muk`kr nhin kiqw jw skdw ik hr koei 24,000 svws hi lyndw hy[ Pyr vi jykr G`t qon G`t iek immt ivc 16 svws mmn leiey qw vi iek idhwvi ivc qyei h z w r q k p h u M c j w d y h W (16x60x24=23040)[ jykr igxqi num AOsqn/AYvryj k`fx vwilaw muqwbk krky dykiey qw svwsw di igxqi J`t hi qy cli jwdi hy (jykr ieh mmn ilaw jwvy ik

33 AsIN iek immt 'c 18 svws lyndy hw)[ iesdy bwvjud vi jykr ieh mmn vi ilaw jwvy ky svwsw di igxqi 24,000 hy, ijvyn swdw/smqw mmndy hn, qw vi ieh kqw ADUrI hi hy[ ikaunik iksy vi hwlq ivc bwxi 'sukmni' dy A`Kr 24,000 nhin bxdy[ kmipautr nwl v`kr v`k qriikaw nwl igxqi kridaw AsIN hyt ilky nqijy qy phumcy hw[ gauvi sukmni m Ú 5] sloku] = 8 <> siqgur prswid ] = 4 Awid gurey nmh ] = 4 jugwid gurey nmh ] = 4 siqgurey nmh] = 3 sri gurdyvey nmh ]1] AstpdI = 5 kul jov =2 8 auprokq pmgqiaw ivc kul 28 A~Kr hn[ ies qrhw swri sukmxi di bwxi ivc A~Kr bxdy hn[ jy ies ivco (]) htw id`qiaw jwx, jo bolx ivc nhin AwauNdIAW qy ijnhw di igxqi 2268 bxdi hy, qw bwki jo b`cdw hy ( = 10603) aus di igxqi bxdi hy[ jy ies ivco ihmnisaw(]1]) nmu vi htw dyeiey, jo bolx ivc nhin AwauNdy, ijnhw di igxqi 240 hy qw bwki jo aucwrx kiqw jwdw hy aus di igxqi bxdi hy[ pr bwibaw muqwbk sukmni dy ku`l A~KrW di igxqi hy[ Prk/JUT : = jy kr swry kryktr iek`ly iek`ly vi igx ley jwx, ijvyn Awid iek A`Kr nw mmn ky cwr A`Kr mmn ley jwx (AwVw, kmnw, ishwri qy d`dw) qw ku`l igxqi bxdi hy[ jy kr ivckwrli KwlI QW igx vi lei jwvy qw A`Kr bxdy hn[ hux AsIN ieh l`bxw hy ik ieh kqw ikqon AweI? ieh kqw gur iblws pwqswhi CyvIN dy pmnw qy drz hy[ is`k Drm num mdolx vwsqy ilki gei ies ikqwb di kqw smjdwr qy sujvwn is`kw ny 1920 ivc hi swry gurdvwiraw ivcon bmmd krvw id`qi si[ies ikqwb di kqw muv qon swiraw gurdvwiraw ivc SurU krvwaux lei swfy moky dy j`qydwr joigmdr ismg vydwqi ny ies ikqwb dw punr g`tn 1999 ivc Kwlsy dy iqmn so swlw jnm idhwvy qy kiqw qy nwl bynqi kiqi ik jy ies ikqwb (grmq) di kqw muv qon gurdvwiraw ivc SurU kiqi jwey qw myn Awpxw hrijmdr ismg GVswxw (Khalsasingh.hs@gmail.com) mmny qry qwry guru isk] (jpu ji swihb, pauvi 15) auprokq pmgqi iv`c AwieAw Sbd 'guru isk' ƒ gurbwxi di lg-mwqri inxmwvli Anuswr iek jov bxw ky nw qy iek`tw iprmt Aqy nw hin aukq Sbd dy ArQ 'guris`k' kiqy jw skdy hn, ijvyn ik kuj s`jx krdy hn[ guru = (krqw kwrk-nwv, sdwrn rup) guru-srup [ 'guru' dy 'ru' ƒ aukrwq (AONkV) Awaux kwrx 'isk' Sbd nwl nhin juv skdw[ isk =(ieh Sbd 'bhuvcn nwv' nhin, 'iesqri ilmg nwv' hy) isikaw [ so vicwr-adin pmgqi iv`c 'guru isk' Sbd Alg-Alg iprmt hoiegw Aqy inxmwvli Anuswr ArQ ies qrhw bnxgy : pd-arq : mmny=(ikiraw-pl ikrdmq) mmnx nwl[ qry=(ikiraw vrqmwn kwl auqm purk iekvcn) qrdw hy[ qwry=(ikiraw) qwrdw hy[ guru=guru srup[ isk= isikaw[ AnvY: mmny, guru isk qry qwry[ ArQ: guru-srup isikaw (aupdys) ƒ mmn ley jwx krky jigawsu Awp smswr swgr qon qrdw hy Aqy guru-srup isikaw dy prswr duawrw hornw ƒ qwr dyndw hy[ (jpu ji swihb di gurbwxi lgmwqri ivawikaw iv`con) haunmy Aqy AhMkwr : AYpr gurbwxi-aidayn qon ivdq humdw hy ik 'haunmy' ie`k v`kri SYA hy Aqy 'AhMkwr' v`kri[ 'haunmy' 'haun Aqy myn' dw smwsi Sbd hy[ ijs dw ArQ hy 'Akwl purk ji qon Af`rI hond dw Aihsws'[ jiv Akwl purk di AMS hy, AYpr jdon ieh aus qon Awpxy Awp ƒ Afrw smjdw hy, iehi hy 'haunmy'[ jiv Aqy Akwl purk ivckwr 'haunmy' dw pvdw hi hy, jdon ieh dur humdw hy, qdon jiv di AwpxI koei hond nhin rihmdi[ 'AhMkwr' ie`k pmjw (kwm,krod,lob,moh,ahmkwr) iv`con ie`k prbl ivsw hy[ smwj iv`c ie`k jiv di dujy jiv prqi AwkV igrxw dy suck ƒ AhMkwr khidw hy[ BwvyN ik dohw di mul-dwrw 'myn-myri' hi hy, AYpr AMqr bhuq hy[ auprokq dohw 'haunmy' Aqy 'AhMkwr' ƒ gurbwxi v`krw-v`krw prbwisq krdi hy,ijvyn: AYso gunu myro prb ji kin] pmc dok Aru AhM rog ieh qn qy sgl duir kin] (pm:/716) auprokq pmgqi iv`c 'pmc dok' dw Bwv, pmj kwmwidk vyri hy, ijs iv`c 'AhMkwr' BI Aw jwdw hy[ 'AMh rog' dw Bwv 'hmgqw, haunmy' qon hy[ 'haumyn' iesqri ilmg Bwv vwck nwv hy[ ies kwrx hi 'rog' dw 'g' AkrWq (AMq-mukq) hy[ Bu`l-cuk di ikmw mmny qry qwry guru isk kiqw kmm swrqk smjwgw[ Asl 'c ies ikqwb ivc iek vi khwxi s`ci nhin[ ies ikqwb num pmnw dr pmnw vwr vwr pvhn qy ieh pqw c`ilaw ik ies ivc gurmiq muqwbk qw hy hi ku`j nhin sgon smw indwrq krn diaw glqiaw vi soky hi l`b pyndiaw hn[ pmnw 92-94: ismimriq SwSqR byd bkwny[ cvi hjwr svws nr Twny[As aupwv kriey ko qw X A`Kr vwly Sbdwˆ dw aucwrx mul Sbd = aucwrx duxi = duei, dxu = dei, dxy = deiay dx = dei, dix = dei, duxy = dueiay duxw = dueiaw, quxm = quam, pwxm = pwieam qoxm = qoieam, BXw = BeIAw, BXw = BieAw kwxw = kwieawˆ, muxy = mueiey, mxh = mieah, mx = my, gunix = gunia, rxiq = reiaiq, rmxy = rmeiey, pyxw = pyieaw rmxix= rmxia, AXo = AeIE X di DunI Sbd muqwibk kdy ei Aqy kdy ie v`l jwˆdi hy[ qy[svws spl hovyn sib Xw qy]378] 31 sukmni gur mukon aucwri[mix mwl mwno gur DwrI[cvI hzwr A~Cr ieh Dry[aupmw Awip sri muik rry]396] swdw/smqw qy brhm igawniaw ny jo vi bwxi 'sukmni' bwry prcwr kiqw hy ik iesdy 24,000 A`Kr hn, bmdw 24,000 svws lyndw hy, svws sply kro! ieh swrw JUT hy[ -0-

34 32 lmbi aumr iks di... pqi jw pqni di? sdiaw qon brwhmx Awm lokwei dw SoSx krdw Aw irhw hy... pihlw Awp hi Brm KVw krdw hy ipr Awp hi aus dw aupwe krdw hy... pqi di lmmi aumr lei pqni vlon r`ky jwdy vrq dw Brm KVw krky iks qrhw smwj ƒ donw h`qw nwl lu`t irhw hy... AwE ies Brm di AslIAq jwxiey... pihlw brwhmx ny Awpxy jjmwnw di jwiedwd Aqy smmqi ƒ hv`px lei sqi prqw di GnoxI rsm SurU kiqi... qy ipr Swqr brwmx ny AOrq dy kmn iv`c PUk mwri ik Agr qum ijawdw smw ijauxw cwhumdi Aw qw Awpxy pqi di aumr lmmi krn lei pujw kr, dyvi ƒ KuS krn lei Awh vrq vwlw Brm AOrq di JolI iv`c pw id`qw... ies vrq ipcy pqi di aumr lmmi krn nwlon AOrq vlon AwpxI K`l bcwaux di koiss ijawdw hy... ijmni pqi di aumr lmmi pqni di vi aunw hi icr ijaundi hy... nhin qw jdon pqi miraw nwl hi AOrq sqi... Agr Awp rwji nhin humdi si qw D`ky nwl A`g iv`c is`t id`qi jwdi si... BYxo! Aihswn mmno guru swihbwn dw ijnhw ny Awp ies sqi prqw dw ivrod kiqw qy ihmdosqwn dy rwjy Akbr qon ies prqw ƒ bmd krn dw hukm jwri krvwieaw... pr A`j AOrq guru dy Aihswn Aqy is`ikaw ƒ Bu`l cu`ki hy, guru vlon bvw sw& qy spst smjwieaw igaw hy ik... Cofih AMnu krih pwkmf ] nw sohwgin nw Eih rmf ] {pmnw 873} pr ipr vi Awpxy Awp ƒ 21 sdi di pvi ilki khwaux vwli AOrq ausy brwhmx dy mwieaw jwl iv`c Psky AwpxI, Awpxy pirvwr di Aqy Awpxy smwj di lu`t krw rhi hy... iken Aqy kdon q`k... AwKr kdon swfi A`K KulygI soc iks di... guru jw dyh di? jdon ksmiri pwfy di hond ƒ Kqrw ipaw qw Eh AnMdpur guru di Srn iv`c AwieAw... nw isrp pwfy di hond bc gei sgon pwfw A`j hwkm hy... qy A`j is`k di hond Kqry iv`c hy qw is`k guru ƒ C`f ky dyhw dw Awsrw Bwldw... hr duey idn is`k AwpxI tyk bdl lyndw hy... bwjw vwilaw bwz ƒ Byj muvky... ibmfrwvwilaw ie`k vwr ipr Awauxw pau... rwjoawxw izmdw ShId ijhny lei kom KrId... koei Bu`K hvqwl dw frwmw krdw qw is`k pmijaw Bwr ho ky nwhry mwrdw... gurbks isaw qyri soc qy pihrw idawgy Tok ky... qy jy ies ihswb nwl cldy rhy qw Eh idn dur nhin jdon is`k 33 krov di igxqi ƒ vi ip`cy C`f jwxgy... BYxo qy Brwvo! ienhw dyhw di soc qon brwhmxi ibpr ƒ koei Kqrw nhin, ienhw dyhdwriaw dy ipcy l`g AsIN jwxy Anjwxy nwnk di soc nwlon tu`tdy jw rhy hw Aqy idn bw idn gulwmi di dldl iv`c Dsdy jw rhy hw... bs PokI AzwdI-AzwdI rti jw rhy hw pr mwnisk qor qy ienhw dyhdwri swdw smqw dy gulwm bxky rih gey hw... AsIN ieh vi smjx qon AsmrQ ho gey hw ik AzwdI qw ie`k pwsy A`j swfi hond vi Kqry iv`c py gei hy... Brwvo! jy Awp nhin qw pwfy qon hi kuc is`k leiey... inkliey ienhw rmg brmgiaw socw di gulwmi qon bwhr... tyk r`kiey s`cy guru di... qy aus idn swfi hond ƒ koei Kqrw nhin hovygw ijdx AsIN Awpxw min muik ie`k krky ieh khwgy... nwnkw! qyri soc qy pihrw idawgy Tok ky!!! s`ckmf pvhdy suxdy Awey hw ik guru ny kwzi Aqy pwfy ƒ smjwieaw si: Alhu eyku msiiq bsqu hy Avru mulku iksu kyrw] {pmnw 1349}... m`ky vwli qy hor swkiaw suxky AsIN bvy KuS humdy hw ik ikvyn guru ny kwzi Aqy pwfy dy pwkmf ƒ nmgw kiqw pr hux eyho pwkmf Agr gurdvwry iv`c guru dw is`k kry qw Eh gurmiq ikvyn bx igaw... ipcly ds pmdrw swlw qon ie`k nvw rujwn dykx ƒ iml irhw hy ik lgbg hr gurdvwry iv`c ie`k kmry dy bwhr sckmf ilikaw imldw hy... ies kmry iv`c guru grmq swihb ji di biv, mmji, rumwly Aqy hor sbmdq sm`gri pei humdi hy... guru kih irhw hy : sc KMif vsy inrmkwru ] {pmnw 8}... inrmkwru dw ArQ hy ik ijsdw koei Awkwr nhin Aqy auh sdw kwiem rihx vwlw hy... jo ik isrp qy isrp ie`ko Akwl purk hi hy bwki sb ikc nwsvwn hy... hux gurdvwry dy ies sckmf vwly kmry iv`c r`ki hr vsqu dw Awkwr hy Aqy auh vsqu nwsvwn hy... jy ieh kmrw sckmf hy qw gurdvwry di bwki iemwrq ki hy... ieqon q`k ik bwki duniaw ki hy?? guru qw swri duniaw ƒ sckmf kih irhw... mhlw 2 ] iehu jgu scy ki hy kotvi scy kw ivic sukdip ismg vwsu] {pmnw 463}... guru swƒ kx kx iv`c sdw kwiem rihx vwly nwl jov irhw hy pr pujwri lok swƒ isrp ie`k kmry q`k hi simq kr dyxw cwhumdy hn... BYxo qy Brwvo! PYslw Awp kr le shi kox hy... gurdvwiraw qy kwbz pmj ipawry-bibiaw bnwm BweI? ieh g`l fyry tkswlw vlon bvy zor dy ky prcwri jwdi hy ik bibiaw pmj ipawiraw iv`c syvw nhin inbw skdiaw, kwrn bvw hwsohixw idmdy ny... AKy 1699 di ivswki ƒ koei vi bibi isr dyx ƒ KVHI nhin hoei... ieqy myrw svwl ieh hy... Es 1699 vwli ivswki dy pmfwl iv`c BweI mni ismg, BweI bic`qr ismg, v`fy swihbjwdy, kuj hor nwm vr is`k vi byty sn... jdon guru ji ny isr di mmg kiqi, jy audon koei bibi nhin KVI hoei qw KVHy qw ieh nwm vr is`k vi nhin hoey... ki ienhw nwm vr is`kw ny AwpxI rihmdi ijmdgi iv`c kdy vi pmj ipawiraw di syvw nhin inbwei... jy inbwei qw ipr bibiaw nwl ivqkrw iken?... ienhw nwm vr is`kw vlon bwd iv`c kiqiaw Axmu`l kurbwniaw krky A`j AsIN ienhw ƒ DMn DMn krky Xwd krdy hw pr kurbwniaw qw bibiaw ny vi bhuq kiqiaw bwd iv`c... ipr bibiaw pmj ipawiraw di syvw iken nhin inbw skdiaw?... jd ik ieiqhws gvwh hy ik bibiaw pmj ipawiraw iv`c syvw inbwaudiaw rhiaw hn... ieqon q`k ik drbwr swihb, AMimRqsr iv`c kirqn vi krdiaw rhiaw hn... ipr A`j iken nhin?.. so guru dy is`kon, ivcwro! A`j swfy ivrsy qy kwbz pujwri Aqy ieh fyry tkswlw dy swd smq swƒ ikqy ly ky jw rhy ny... nwnk dy Gr bibiaw ƒ brwbr dy h`k hn... guru goibmd ismg ji guru nwnk dy Gr dy vwirs sn... EnHW ny koei v`krw Gr nhin KVw kiqw... so BYxo, jwgo!... iksy ny quhwƒ h`k nhin dyxy quhwƒ Awpxy h`k Awp lyxy pyxy Aw... auto! Awp gurbwxi nwl juvo Aqy gurmiq qon munkr ienhw fyry tkswlw dy brmigawniaw Aqy pujwriaw ƒ svwl kro... DMnvwd!!!!! -0-

35 33 torwto (kynyfw) ismg sbw iemtrnysnl kynyfw vlon nvmbr 22, 2015 ƒ ivsv is`k kwnprms r`ki gei[ ies kwnprms dw ivsw si, ki is`k AwpxI hond kwiem r`k skxgy? ies kwnprms dorwn iqmn mqy pys kiqy gey ijnhw ƒ mojud smgq vlon srb-smmqi nwl pws kiqw igaw[ ieh mqy isrdwr AmrjIq ismg ivktoriaw, isrdwr mndip ismg vrnn, isrdwr sukivmdr ismg ivnipyg vlon pvhy gey[ mqw nm. 1. guru grmq swihb ji di isrmorqw swri is`k kom vwsqy isrp guru grmq swihb ji isrmor hn[ ismg sbw iemtrnysnl kynyfw isrp qy isrp guru grmq swihb ji di isrmorqw ƒ hi mmndi hy[ ies qon ielwvw hor iksy grmq ijvyn : bic`qr nwtk bnwm dsm grmq, srb loh grmq, goibmd giqw, is`kw di Bgqmwlw kiqq ricawrw BweI mni ismg, rqnwvli, jnm swki BweI bwlw, shmsrnwmw, gurblws pwqswhi CyvIN, prwx smgli Awid grmqw ƒ, ijnhw dy krqy bwry koei jwxkwri prwpq nhin, iblku`l nkwrdi hy Aqy rwj kvi BweI smqok ismg dy gur prqwp surj grmq di kqw swri duniaw diaw gurduawrw kmytiaw ƒ bmd krwaux lei pur-zor ApIl krdi hy[ mqw nm 2. Akwl qkq dw smklp Aqy jqydwr is`ki dw Durw guru grmq swihb ji hn[ ies krky is`k kom lei guru grmq swhib ji hi srbau`c hn[ Akwl-buMgw, ijs ƒ A`j-k`l Akwl-qKq ikhw jwdw hy ƒ srbau`c kihxw guru grmq swihb ji dy Adb sqkwr ƒ Gtwauxw hy[ Akwl-qKq dy AKOqI j`qydwr dw Ahudw is`k ieqhws muqwbk Aqy is`k isdwqw ƒ mu`k r`kidaw PrzI swbq humdw hy[ ies lei A`j dw ieh iejlws ies pmq ivrodi Ahudy ƒ mulon hi r`d krdw hy[ mqw nm 3. tkswlw qy TwTW koei smprdw kwiem krnw, fyrw jw TwT kwiem krnw, tkswl jw smq smwj kwiem krnw is`k PlsPy dy ault hy[ is`ki iv`c AKOqI swd-smq, mhwpurk, ismg swhib Aqy brhm-igawni Awid lpzw ƒ koei QW nhin[ Toronto (Canada) : World Sikh Conference was organized by Singh Sabha International, Canada, on Sunday, November 22, 2015.The following resolutions were passed by Sangat gathered. These resolutions were presented by S. Amarjit Singh Victoria, S.Mandeep Singh Vernon and S. Sukhwinder Singh Winnipeg. Resolution 1: For the entire Sikh nation only Guru Granth Sahib is supreme. Singh Sabha International recognizes the supremacy of the one and only Guru Granth Sahib. Besides, it completely rejects any other granth, such as Bachittar Natak also named Dasam Granth, Sarab Loh Granth, Gobind Gita, Sikhan Di Bhagatmaal falsely ascribed to Bhai Mani Singh, Gian Ratnavali, Janam Sakhi Bhai Bala, Sahansarnama, Gurbilas Patshahi Chhevin, Pransangli, etc., the granths about whose authorship no information is available, and makes a strong appeal to all the Gurdwara committees of the world to get the narration of Raj Kavi Bhai Santokh Singh's Gur Partap Surj Granth discontinued. Resolution 2: Akal Takhat's concept and Jathedar. Guru Granh Sahib Ji is the fulcrum of Sikhi. That is why only Guru Granth Sahib is supreme for the Sikh nation. To call Akal Bunga, which is called Akal Takhat these days, supreme is to lower the respect and prestige of Guru Granth Sahib Ji. According to Sikh history and in view of the Sikh principles the so-called Akal Takhat Jathedar's position proves to be supposititous. Therefore, today this gathering totally abolishes this anti-panthic position. Resolution 3: Deras, Taksalas and Thathan. ivdvwnw vwsqy igawni Sbd di kiqi vrqon kuqwhi nhin hovygi[ A`j dw iek`t nkli smsqwvw qy PrzI AhuidAW ƒ jvhon r`d krdw hy[ -0- To estabsh any sect, to establish a Dera or a Thath, to establish a Taksal or a Sant Samaj is contrary to Sikh philosophy. In Sikhi there is no place for words like so-called Sadh-Sant, Mahanpurakh, Singh Sahib and Brahm-Giani, etc. To use the word Giani for scholars will not be a lapse. This gathering of the day roots out these false institutions and supposed positions. 1. by-ihmmqy iskvy krn muk`drw dy, augxvwly qw au~g pyndy ny siny 3. ijhnum lokiˆ kihx pmjwbi pmj diraw di boli[ies dy iek iek pwv ky p`qrw dy[ A`Kr dy ivc iksy ny imsri GolI[ ies ivc hi j`g dy bwby nwnk 2. mwjw igaw kbrwˆ ƒ, mwlvw igaw fyiraw ƒ qy duawbw igaw ny jpuji swihb aucwry[ bwzw vwlw KVw kysgvh iehdy ivc jtyiraw ƒ[ bwbw nwnk socdw hoau, ki ho igaw is`kw myiraw ƒ[ llkwry[ jihdy ipe qy chum pu`qwˆ ny ies qon AwpxI ijmdvi GolI[ ijhƒ lokin kihx pmjwbi pmj diraw di boli[

36 34

37 35 omen, have since antiquity been symbols of love, faith, Whonor, motherhood, strength, and devotion. Nature has bestowed women with many aspects to her physical and psychological being that make her different from men. These differences between genders ought to be celebrated, and it is because of these differences that men and women are inherently unequal. However, despite natural inequality, should women not be treated as fairly as men? Historically this has not been the case, and even today we have to wonder if women are truly respected and treated fairly in their homes, workplace, social settings, and overall society. When contemplating what to write about on the topic of women and Gurmat I could not help but notice that there is a wide gap between Guru Nanak Sahib Ji's ideology of how they ought to be treated, and how it is actually practiced today. While I am saddened by this realization, as many of you may be, I hope to highlight in this article what some of the reasons for this may be, and how change may be insinuated. The exalted status that Guru Nanak Sahib th Ji gave women in the 15 century was nothing short of revolutionary at a time when they were oppressed and considered inferior to men. Horrific social practices at this time, were actually crimes against women. Sati, a custom in the Hindu tradition encouraged and even forced women to burn alive and die on the funeral pyre of their husbands. Parda, a social practice prevalent in the Muslim communities compelled women to cover themselves in front of men for the sake of modesty. The practice of Jauhar was common during Guru Nanak Sahib Ji's time as well in which queens and female royals burned themselves alive when their kingdom faced defeat at the hands of an enemy. Further, in many Indian communities women were considered impure since they menstruate, and particularly during their menstruation were forbidden entry into temples and participation in religious practices. Guru Nanak Sahib Ji emphasized that purity was a spiritual state in which one's mind is filled with love of virtue, as opposed to mere physical cleanliness. On Ank 472 of Sri Guru Granth Sahib Ji he writes: ijau joru isrnwvxi AwvY vwro vwr] As a woman has her periods, month after month, juty jutw muik vsy inq inq hoie KuAwru] so does falsehood dwell in the mouth of the false; they suffer forever, again and again. sucy eyih n AwKIAih bhin ij ipmfw Doie] They are not called pure, who sit down after merely washing their bodies. sucy syei nwnkw ijn min visaw soie]2] Only they are pure, O Nanak, within whose minds the Lord abides. 2 Centuries after Guru Nanak Sahib Ji's time, I cannot help but wonder how much we have advanced in our perception and expectation of how women should behave and be treated. Prevalent today in many homes where a daughter resides is the obligation to give some form of dowry when she gets married. The converse is also true; where families of sons still often expect some form of dowry from the parents of their daughter-in-law to be. In families where there are mainly or only female children, a sense of pathos, pity, and helplessness is often projected by friends, relatives and the parents themselves. Moreover, female children are seldom considered rightful inheritors along with male siblings of their parents' wealth. This promotes the idea that she is less important than her male siblings and supports the concept of her being considered pariah dhan. If property, wealth, and the responsibility of parents' care was divided equally among children irrespective of their gender, perhaps there would be less cause for lament, for those that feel so, when daughters are born. On Ank 605 of Sri Guru Granth Sahib Ji, Guru Ram Das Ji writes: sib Gt Awpy BogvY ipawrw ivic nwri purk sbu soie] The Beloved Himself enjoys every heart; He is contained within every woman and man. In light of this Shabad, if God is truly contained equally in every woman and man, then why are women treated and perceived so differently than men? Selfreflection is the foundation of Sikh Philosophy and is necessary for change to Kamaldeep Kaur Winnipeg, Canada kamalonkar61@gmail.com occur. Guru Arjan Sahib Ji emphasizes the importance of self-reflection in his shabad on Ank 259, rosu n kwhu smg krhu Awpn Awpu bicwir] which means Do not be angry with anyone else; look within your own self instead. Some important questions to ponder in order to foster change within ourselves are what are the expectations we have of women in our lives? How many of those expectations are simply because they are a woman? What choices can we make that showcase women as having inherent worth? What can we change in our thought process and behavior in order to treat women with respect, and fairness? How can they be more included in conversations and settings that are male-dominated? How can we teach women in our own personal spheres to see their femininity as a gift rather than as an aspect that limits them? I personally believe that change begins with the self, whether we are hopeful of seeing it in our families, social circle, community, or world. The reason why there is still a gap between Guru Nanak Sahib Ji's teachings on many subjects in life, and the way they are practiced, is because somewhere down the road (and not very far along) people stopped reflecting on what is right and instead went along with the social norms prevalent in society. Perhaps a pivotal question that we must ask ourselves at this stage is do we want to live in a world that is more just, safe, and non-discriminating? We play a role in the world being or not being a certain way and have the capability to commit to different perceptions and different behavior. Benefitting from this change are not just our mothers, sisters, wives, and daughters but our fathers, brothers, husbands and sons too, since learning how to respect each other is at the heart of what it means to be a good human being. -0-

38 36 Introduction: No religion has accorded the same respect and equality to the woman as have Sikh Gurus as is shown in the chapter on women below from the book Gurmat: Guru Nanak's Path of Enlightenment, by Dr. Baldev Singh, published by Khalsa Tricentennial Foundation of North America Inc. in Unfortunately reality is very different and does not pass the test that Gurus laid out in practice. Gurbani & Sikh Reht Maryada some contradictions: Quotes from Guru Granth Sahib: eyku ipqw eyks ky hm bwirk qu myrw gur hwei] The One God is our father; we are the children of the One God. You are our Guru. GGS Page 611 nw ko byri nhi ibgwnw sgl smig hm kau bin AweI]1] No one is my enemy, and no one is a stranger. I get along with everyone. GGS Page 1299 Both quotes above are from the Bani of Fifth Nanak, Guru Arjan Dev Ji. Guru Ji is stressing that whole Human Race is one big Family. Guru Nanak preached the same thing to his Hindu, Buddhist, Jain and Muslim audiences in India and the Middle East and to the Christian and Jewish audiences whom he must have come across during his visit to Mecca, Medina and Baghdad. Scientific research on human origins confirms the same thing. In fact it even pin points the origin of the human race to an 'African Mother'. Quotes from 'Sikh Reht Maryada: The Code of Sikh Conduct & Conventions', Published by Dharam Parchar Committee Shiromani Gurdwara Parbandhak Committee December 2000 (English version) Only a Sikh may perform kirtan in a congregation. (Chapter V Article VI c) p.15 A Sikh daughter must be married to a Sikh. (Chapter XI Article XVIII b) p.26 Two questions arise: 1. Why the distinction between daughter and son when Gurbani gives both sexes an equal status? There is no restriction placed on male Sikh. 2. If all of humanity is the child of one God then why discriminate between sexes and in the name of religion, which is manmade? Gurcharan Singh Tohra who presided over Shiromani Gurdwara Parbandhak Committee for a quarter century was once asked by American Sikh Women why the women were not allowed to perform kirtan at Darbar Sahib nor were they allowed to do any other sewa at that place. His answer was that that has become a tradition. It was of no consequence to him that the person whose institutions he was managing had broken all the centuries old traditions of the Hindu faith that he was born into. Maryadas (established traditions) that Guru Nanak rejected: Guru Nanak was born into a Hindu household but with that faith Sikhism shares almost nothing, not even the concept of One God. At a very young age Nanak refused to wear the janeu (Hindu sacred thread worn by high caste males); discarded the caste system (a religiously sanctioned discrimination still entrenched st in the 21 century democratic India); preached against idol worship; recognized the equality of mankind; asserted the equality of men and women; condemned the Hindu practice of Sati (live immolation of widow on her husband's funeral pyre); instructed the women to discard veil; allowed widow and widower remarriage; rejected the then prevalent concepts of karma, after life salvation, tapasya, heaven and hell (after death), incarnation, 84 lakh juni (8,400,000 life forms) yatra to holy places, fasting, multiple gods and goddesses; and of Hardev Singh Shergill editor@sikhbulletin.com course, unique only to Sikhism, wished 'sarbat da bhala' (wishing well being of all, not just of oneself, one's own family or one's own country) in his prayers. An example from my own family that would be typical of all other Sikh families: Although Gurus preached equality of man and woman in reality the Sikhs indulged in the same discrimination as the rest of the Indian society that traditionally preferred a male child. In our own family my great grandparents had only sons, three of them. Eldest, my grandfather had two sons and one daughter whose survival was attributed to the tenacity of my grandmother assisted by the fact that she moved away from her mother in law while my aunt was a toddler. The middle brother, with whom our great grandmother spent all her life, had only three sons. But the youngest brother, who had moved to the same village where his eldest brother, my grandfather lived, had four sons and three daughters. My parents had ten children, five boys and five girls, but for our mother we were all her children, not sons and daughters. She herself came from a family with four daughters and one son. So the fate of the women depended upon the accident of their birth. At this time the male female ratios in Panjab, the homeland of the Sikhs, is no different from the rest of the country that favours males over females. Exaltation of Woman: From the book Gurmat: Guru Nanak's Path of Enlightenment, by Dr. Baldev Singh, The superimposition of Muslim patriarchal culture over Hindu patriarchal culture pushed the Indian women to the lowest levels of social order. It was the

39 pathetic condition of women and the downtrodden (sudras and untouchables) to which Guru Nanak responded by pouring out his concern and sympathy and openly declaring his solidarity with them. It was woman who was neechee hoo at neech (lowest of the lowest) in the society: nicw AMdir nic jwiq nici hu Aiq nicu] nwnku iqn ky smig swiq vifaw isau ikaw ris] ijqy nic smwliain iqqy nidr qyri bksis] Nanak will stand by the lowest of lowest, not with the elite. Societies that take care of the downtrodden have the blessing of God. AGGS, M 1, p. 15. rmnw hoeiaw bodiaw purs hoey seiawd] silu smjmu suc BMnI Kwxw Kwju Ahwju] srmu gieaw Gr AwpxY piq auit cli nwil] nwnk scw eyku hy Aauru n scw Bwil] Women have lost their vitality and become submissive and men have become brutal and oppressive. Politeness, soberness (self-control) and sincerity have vanished and dishonest living has become the way of life of the elite. The sense of shame and honor has disappeared from the society. O Nanak, there is only one True One, do not look for another. AGGS, M 1, p He questioned and condemned religious beliefs and social customs that discriminate against women and held the custodians of society responsible for the degradation of women: BMif jmmiay BMif inmmiay BMif mmgxu viawhu] BMfhu hovy dosqi BMfhu cly rwhu] BMfu muaw BMfu BwlIAY BMiF hovy bmdwnu] so ikau mmdw AwKIAY ijq jmmih rwjwn] BMfhu hi BMfu aupjy BMfY bwju n koie ] nwnk BMfY bwhrw eyko scw soie] ijqu muik sdw swlwhiay Bwgw rqi cwir] nwnk qy muk aujly iqqu scy drbwir] It is woman who gives birth to a child. It is she who conceives and nourishes the fetus inside her womb. It is woman whom man betroths and marries. It is woman whose company he seeks. It is she who nurtures and sustains the human race. When his wife dies, a man seeks another one. It is she through whom relations are established. How could she, who gives birth to kings/great men, be considered inferior? It is she who gives birth to another woman. No one could be born without woman. O Nanak, only the True One is independent of woman. Whosoever, whether man or woman sings the glory of God is blessed with joy and beauty. Nanak, such faces will be radiant in the court of the True One. AGGS, M 1, p This hymn is a rebuke to the patriarchal culture, as it is addressed to men, especially rulers/leaders who were the guardians of the socio-religious order. Further, he declares that woman is the hub of humanity, the lifeline of humanity. It is woman who conceives, it is woman who nurtures humanity from birth to death. Moreover, he puts woman at the apex of human evolution by declaring that only God is independent of woman. To sink deeper Guru Nanak's message in a suffocating and corrosive patriarchal society, Guru Amar Das [3rd Nanak] declared female and male equality in a very forceful way: iesu jg mih purku eyk hy hor sgli nwir sbwei] sib Gt BogvY Ailpqu rhy AlKu n lkxw jwei ] In this world there is one Husband, all other beings are His brides. He enjoys being in all hearts and yet He remains d e t a c h e d. H e i s i n v i s i b l e a n d indescribable. AGGS, M 3, p Further the Guru denounced the inhuman practice of sati (burning of a living woman on her husband's funeral pyre), illtreatment of women and female infanticide: sqiaw eyih n AwKIAin jo mivaw lig jlminh] nwnk sqiaw jwxiain ij ibrhy cot mrminh] A sati is not the one who burns herself on the funeral pyres of her husband. O Nanak, she alone is sati for whom the agony due to separation from her husband is like death. AGGS, M 3, p BI so sqiaw jwxiain sil smqok rhminh ] syvin swei Awpxw inq auit smmwhlminh ] She is also a sati who abides in modesty and contentment, and loves her husband and gets up daily to take care of the family. AGGS, M 3, p kmqw nwil mhyliaw syqi Aig jlwih ] jy jwxih ipru Awpxw qw qin duk shwih ] 37 nwnk kmq n jwnxi sy ikau Aig jlwih ] BwvY jivau ky mrau durhu hi Bij jwih ] Wives struggle and face hardships in life along with their husbands. They endure physical pain because they love their husbands. O Nanak, if the husband does not care for his wife and is unconcerned whether she is happy or miserable then why should she suffer for him? AGGS, M 3, p brhmx kyli Gwqu km\kw AxcwrI kw Dwnu ] iptk iptkw kov bdiaw sdw sdw ABmwnu ] The Brahman worships the cow but approves the killing of innocent young girls and accepts food/donations from evil doers. Shame on such a Brahman! He is afflicted with the leprosy of vices, and yet he is filled with the egotistical pride of caste superiority forever and ever. AGGS, M 3, p Furthermore, it is remarkable that in the sacred hymns of the AGGS there are roughly 100 verses starting with the word mother whereas the hymns starting with the word father number about twenty. This is quite amazing considering the patriarchal cultural milieu of the Guru's time when the mention of women was absent in public discourses and she was looked down upon as an impediment in the path of the spiritual growth of a man. Besides, God is gender neutral, both man and woman and Its creative aspect is portrayed as that of a mother: Awpy purku Awpy hi nwri] God is both man and woman. AGGS, M 1, p qum myrw ipqw qum hy myrw mwqw ] qum myrw bmdpu qum myrw BRwqw ] You (God) are my father, You are my mother, You are my relative and You are my sibling. AGGS, M 5, p Awpuny jia jmq priqpwry] ijau bwirk mwqw smmwry] God takes care of all Its creatures, the way a mother nurtures her children. AGGS, M 5, p Furthermore, the Gurus condemned polygamy and approved only of monogamy:

40 38 kwmu krod prhr pr inmdw ] lbu lobu qij hohu inicmdw ] Control your lust and anger, and renounce slandering others. Giving up greed and possessiveness brings peace of mind. AGGS, M 1, p kwmvmq kwmi bhu nwri pr igrh joh n cuky] The lustful and lecherous desires many women and never stops peeking into others' homes. AGGS, M 5, p pr Dn pr dwrw isau rice ibrqw jnmu isrwvy] The manmukh (self-centered man) wastes away his life devouring others' wealth and in sexual pleasure with others' women. AGGS, M 9, p binqw Coif bd nidr pr nwri] vyis n pweiay mhw duikawri] A mere religious garb won't bring salvation to the one (yogi) who leaves his wife and then covets another's. Such a person faces much suffering. AGGS, M 5, p pr Dn pr dwrw pr inmdw ien isau priq invwir] Renounce slandering others and coveting another's wife and wealth. AGGS, M 5, p In addition to the caste system, it is the overemphasis on the ascetic and celibate life in Indian religious traditions that sanctifies the denigration and dehumanization of women. She is looked upon as an impediment in the spiritual growth of a man. On the other hand, N a n a k i a n p h i l o s o p h y ( G u r m a t ) categorically rejects life-negating doctrines. It advocates and emphasizes the householder life as the right way to realize God and to contribute to society. The Gurus elevated marriage from the temporal level to the spiritual union of the couple. Fidelity between the couple is the core of marriage according to Gurmat: hsmidaw KylMidAw pynmhidaw KwvMidAw ivcy hovy mukiq ] One could attain liberation while enjoying life (laughing, playing, eating good food and wearing good clothes). AGGS, M 5, p Dn ipru eyih n AwKIAin bihn iekty hoie] eyk joiq duie murqi Dn ipru khiay soie] Mere performance of worldly duties does not make a couple wife and husband, rather it is the spiritual union between the two, which makes them wife and husband. AGGS, M 3, p Furthermore, it is to be noted that when referring to marriage in the AGGS, the Gurus used the word wife not wives like Dn (dhan), dwrw (daara), binqw (banita), klqr (klatr), suhwgwx (suhagan), sulkxi (sulakhani), nwri (nari), kwmix (kaman), mumd (mund); all these words are singular. For a Sikh, monogamous lifestyle is not only a social requirement but also a spiritual one. Bhai Gurdas, who was Guru Amar Das' nephew and an amanuensis for Adi Granth, confirms about a Sikh being a monogamous while describing the attributes of a Sikh: eykw nwri jqi hoie pr nwri DI BYx vkwxy] A Sikh/gurmukh practices monogamy and remains faithful to his wife and respects other women as daughter and sister. Bhai Gurdas, Varan Bhai Gurdas, 6, p. 53. dyik prweiaw cmgiaw mwvw BYxW DIAW jwxy] A Sikh/gurmukh considers other women as noble and respects them as his mother, sister and daughter. Bhai Gurdas, Varan Bahi Gurdas, 29, p a. Role of Women in the Sikh Revolution Discrimination against women in employment, their sexual exploitation, their battering, their rapes and murders are reported in the news on a daily basis in the United States of America where I have lived since In our male-dominated world of hegemonic patriarchal culture, there is widespread discrimination, persecution and exploitation of women not to exclude the religious communities including the Sikhs, who are beset with the pathology inherited from Hindu patriarchal culture superimposed by Muslim patriarchal culture. A vast majority of Sikhs of today are descendants of so-called Sultani-Hindus, Hindus who were moving away from their temples to the mosque, whose allegiance and devotion was shifting away from gods and goddesses to pirs and fakirs (Muslim holy men), during the 18th and 19th centuries [1]. The Sikh revolution/movement developed in a very corrosive patriarchal cultural environment adversely impacted by the oppression of Muslim rulers coupled with equally oppressive and dehumanizing caste system. So it is not difficult to imagine what would have been the reaction of Indian society towards open involvement of women in the Sikh movement. Further due to the notion of woman as the family honor and the heightened concern for their safety, women were confined to the sanctuary of their homes. Furthermore, in the 500 years of Sikh history, there is less than 100 years of Sikh rule when the Sikhs did not face religious persecution. Even in India after 1947 the Hindu Government led by Jawaharlal Nehru declared Sikhs as Hindus under clause 25 of the Indian Constitution and imposed the Hindu Code on them. When we examine Sikh history dispassionately we find that Sikh women played a major role in the Sikh revolution which has gone unnoticed by Sikhs themselves and by historians as well. For example, other than their teachings (Gurmat) there is scant personal reference to the Sikh Gurus and their activities in AGGS. However, there is a laudatory mention of Guru Angad's wife, Mata (mother) Khivi for her excellent management of the langar (community kitchen) and dedicated service to the sangat (Sikh congregation): blvmf KIvI nyk jn ijsu bhuqi Cwau pqrwli] lmgir dauliq vmfiay rsu AMimRqu KIir igawli] pey kbulu KsMm nwil jw Gwl mrdi GwlI ] mwqw KIvI shu soie ijin goie autwli ] Balvand, Khivi was an exalted lady. Like a dense shady tree, she was the source of tremendous comfort to the congregation. She served nutritious food in the langar-- pudding made with butter that tasted like nectar. Like her husband (Guru Angad), who was chosen by Guru Nanak as his successor, she too worked very hard with great dedication. Mata (mother) Khivi and

41 her husband took upon their shoulders the enormous responsibility of Guru Nanak's mission. AGGS, Balvand and Satta, p Notwithstanding the absence of their names in Sikh history, it is amply clear that the Gurus' mothers, wives, sisters and daughters were active participants in the Sikh movement. For example, Guru Hargobind and Guru Gobind Singh were very young when they assumed Guruship after the execution of their respective fathers by the Muslim rulers and Guru Har Krishan was a mere child of five when he took over as Guru after the death of his father. What was the major influence on these Gurus at that very critical period in Sikh history when the Sikh movement was under attack not only from the Muslin rulers, but more so from other dangerous foes, the schismatic groups and the proponents of caste ideology? The answer, of course, is the influence of their mothers: Mata Ganga, Mata Gujri and Mata Krishan Kaur, respectively. Further, it was Mata Sundri (Jito), wife of Guru Gobind Singh, who guided the Panth (Sikh community) through a very difficult period of external repression and internal divisions after her husband's death. She was the leader of the Panth for about forty years ( C.E.), longer than any of the nine Gurus subsequent to Guru Nanak [2]. Guru Amar Das' daughter, Bibi Bhani, according to Sikh tradition, was the one who herself selected her groom, Bhai Jetha (Guru Ram Das). She was very active in the affairs of the community during her father's and her husband's Guruships. Women headed some of the twenty-two manjis (dioceses) set up by Guru Amar Das. And what about those Sikh mothers, wives and sisters who sent their sons, husband and brothers to join the Khalsa forces when it meant sure death to become a Khalsa [3]? Many suffered innumerable hardships and torture in jails; they saw their own little ones being cut into pieces before their very own eyes by the enemy who wanted to frighten them to relinquish their faith and convert to Islam! The Sikhs remember those brave women of unsurpassed fortitude, collectively in the daily prayer: qy mweiaw ny Awpxy b`icaw ƒ tukvy-tukvy krvw JolIAW ivc pvwieaw, isdk nhin hwiraw And those women who remained steadfast in upholding their faith, while their children were cut into small pieces before their eyes and put into their laps. Ardas (Sikh congregational prayer) There were many women who fought side by side with men against the Mughal armies and foreign invaders. Hundreds of women fighters were killed during the small and big Ghaloogharas (holocausts) in 1746 C.E. and 1762 C.E., respectively. It is true that not much is known about them like most of the men who laid down their lives fighting against the forces of tyranny: Mughal rule, foreign invaders and the proponents of caste ideology. Mai Bhago was not the only one ; many other Sikh women joined the Khalsa ranks: In the period of guerrilla warfare, Sikh women were imprisoned and subjected to hard labour, but they did not forsake their faith. Sada Kaur the wife of Gurbakhash Singh ruled the area, which was under the control of Kannahya Misal. She led her armies in battle and Ranjit Singh owed his success, in his initial struggle for supremacy against the rival Misals, in no small measure to her political acumen and military help. Ahmed Shah Batalvi has given more instances where women took a leading part in political and military activities of the Misals. Rani Rajinder Kaur was one of the most remarkable women of her age. She possessed all the virtues which men pretend their own: courage, perseverance and sagacity. Sahib Kaur was made the Chief Minister of Patiala in She refused to leave the battle when pressed by the Marathas near Ambala and with a drawn sword rallied troops to repulse the enemy. Similarly, Aus Kaur was placed at the head of the administration of Patiala and she conducted the affairs of that state with conspicuous success. George Thomas writes in his memoirs 'Instances indeed have not infrequently occurred in which 39 they (Sikh women) had actually taken up arms to defend their habitation, from the desultory attacks of the enemy, and throughout the contest behaved themselves with an intrepidity of spirit, highly praiseworthy [4]. Reverend C.F. Andrews ( ) was shocked by the atrocities committed on peaceful Sikh protesters by the British administrators and their henchmen when he visited Guru-ka-Bagh Morcha site (Guru-Ka-Bagh is name of the place; Morcha means agitation) in September He admired the Sikhs (Akalis) for their patient suffering without any sign of fear. He declared the peaceful Sikh struggle against the British as a new lesson in moral warfare [4]. Being fully aware of severest beating of Sikh volunteers, Sikh mothers, wives and sisters came forward with great enthusiasm to send off their loved ones to face the oppressors, writes Ruchi Ram Sahni: Many Sikh mothers, wives and sisters garlanded their sons, husbands and brothers and gave them a loving send-off to Jaito. A mother, whose eldest son had fallen in the first Shahidi Jatha, garlanded her second son for the second Shahidi Jatha and said to him, Dear son, fight the battle of your Panth and bless your mother with the heroic sacrifices [5]. -0- khu nwnk scu idaweiay ] suic hovy qw scu pweiay ]2] {pmnw } AnvY : suic hovy qw, (jy) scu pweiay ] ArQ : hy nwnk AwK, s`c(r`b dy guxwˆ) ƒ ijmdgi iv`c Dwrn krnw cwhidw hy[ hy jiv, s`c dy muqwibk jivn-jwc bxwky hi su`cwpiv`qr hoieaw jw skdw hy[ Truthful living is sacred ividaw vicwri qwˆ praupkwri ] {pmnw 356} AnvY: ividaw vicwri qwˆ (jy) praupkwri (bixaw)] ArQ : jy mnu`k duijawˆ nwl BlweI krn vwlw ho igaw hy qwˆ hi smjo ik auh iv`idaw pw ky ivcwrvwn bixaw hy [ Contemplation (of Gurbani) is useful only if one becomes benevolent.

42 40 37 uru Nanak the founder of Sikhism laid a firm foundation for Ga Democratic Society by repudiating a Caste System and social privileges by birth. He was a strong advocate for Human Rights, Equality, Universal principles of Justice and Social st and Spiritual status of women. In 21 century the best democratic nations of the world such as Canada, USA, UK and some others are applying similar philosophy and principles as Guru Nanak. The people who followed Guru Nanak's philosophy are known as Sikhs. A Sikh is referred to a student who learns the simple way of life and thus becomes good human being (citizen). During the Guru period Sikhs were addressed by given names without last name or Caste e.g Bhai Mardana, Bhai Gurdas, Bhai Mani Singh and Bhai Taru Singh. Guru Gobind Singh ji was very creative and genius who transformed the Khalsa as follow: * Merged 4 Varans ( 4 Castes ) in to one Khalsa Created New Society (Khalsa) that was: * Non Hegemonic * Non Exclusive * Non Patriarchal ( Singh and Kaur) *Self-Rule (Sovereignty) in Divine Guidance ( Shabad ) The khalsa had distinct characteristics : * Physically distinct * Mentally alert * Spiritually enlightened * Concept was the martyrdom * Not afraid to die for worthy causes * Upheld very high social values In addition to the above Guru Gobind Singh ji declared the Nash Doctrines for every member of the Khalsa to follow and said, that you are Now leaving the Past and transforming into the Khalsa brotherhood and sisterhood. Nash Doctrines: * Dharm Nash (Beliefs) : Freedom from previous religious traditions and rituals. * Karam Nash (Actions) : Freedom from past bad deeds. * Janam Nash (Birth ) : Freedom from Caste and family origin. * Sharm Nash (Embarrassment) : Freedom from non-prestigious profession. * Bharm Nash (Doubts) : Freedom from rituals and religious prejudices. After First Sikh raj ( Banda Singh Bahadur), the disguised Brahman such as Nirmalas and Udasies took charge of Sikh religious institutions(gurdwaras). They had Master plan to diminish the Sikh image by slowly bringing back the Caste system, traditions and rituals that were rejected by our Gurus. 250 years after Guru period the Sikh nation went back to a society in Punjab and in other part of India similar to what it was before Guru Nanak. It is not just the influence of our neighbours ( Hindus and Muslim ), it is due to the Master plan of the anti- Sikh groups (R.S.S.). Finally it become obvious and evident (looking at the present crises in Punjab) that our Sikh leadership (religious and political) are working for R.S.S. instead of Sikh causes. Indian government applying the old British policy of Divide and Rule to weaken the Sikh unity. The majority of Sikhs being so ignorant, are going along with this nasty plan and without realizing, are building Gurdwaras and also naming Sikh societies on Caste basis. Living in the Western World we see there is no Caste system and all human beings are considered equal. One has to wonder how these Western countries are applying Guru Nanak's philosophy, where as Guru Nanak never visited here and they never heard the name of Guru Nanak? It is very interesting to find out why the Western countries have no caste system? What they have and we do not have? After lot of soul searching came to conclusion that it is the Education they have and we have not. It is not only the academic part of education, it's also how we were brought up in a Caste infected society. The dishonest and corrupt religious l e a d e r s h i p a n d r e l i g i o u s institutions(gurdwaras), illiterate Deradars, Babas and Sants brought back the Belief System full of rituals and superstitions to gain power and control over ignorant Sikh nation. Sri Guru Granth Sahib, the first hand document of knowledge for Sikhs, kept wrapped up in Ramjit Singh Mann ramjitmann@yahoo.ca beautiful Ramalas, instead of reading it and get knowledge from it,we started worshipping it (matha takena etc.) a ritual part of the Belief System. This is the main reason, Sikhs are gone back to the Caste system which was rejected by Guru Nanak. Summery: The factors responsible for caste system to reappear in Sikh society: Guru Granth Sahib being kept wrapped up in Ramalas and keeping it away from Sikh sangat. Education: Academic and lack of knowledge of Guru Granth Sahib's philosophy. Being brought up in a society (India) full of rituals, superstitions and caste system. 4.None or very little encouragement for Sikh sangat to read Guru Granth Sahib from Sikh religious leaders or from Gurdwaras. It is time for us (Sikhs) to awake up and get hold of our own affairs. Sikhs have been waiting for guidance from religious leaders and from the Gurdwaras for the past 250 years and they have been guiding the Sikhs in the wrong directions. Let us all Sikhs start taking Guru's Wisdom from our present Guru, Sri Guru Granth Sahib ji, hopefully it will help us getting rid of the Caste system. I am requesting all Sikhs to apply Guru's philosophy and the Nash Doctrines, call ourselves Guru's Sikhs, doing so it will put end to the Caste system. I would like to request all Sikhs to make a resolution or a pledge that from now on if some one talks about some one's caste in your presence, just say in a friendly way, that Caste System was rejected by Guru Nanak, so it is not acceptable in Sikh society. I am sure that person will think twice before he or she would use the caste word again. This way we can get rid of the Caste System in no time. -0-

43 41 ecent experience of one of us (AS) in bringing a copy of Sri RGuru Granth Sahib (SGGS) from India to Canada prompted this essay. The hurdles that he experienced were unheard of only a few years ago. No one knows the reason for this sudden imposition of restrictions on the Guru's travels abroad. In this essay we research probable reasons and seek Guru's guidance on the recent imposition of limits on Guru's unrestricted availability outside the precincts of Sri Darbar Sahib Complex in Amritsar, India. Brahmanism Taboo at the Millennium Celebration in USA In year 2000, religious leaders of most religions of the world, on special invitations, graced the land of United States, to celebrate the Millennium year. I (HL) had a pleasure of personal involvement with the events held at the United Nations campus in New York and at the World Center for Thanks Giving at the Thanks Giving Square in Dallas, Texas. Meeting and mingling with world religious leaders gave me, among other things, a real appreciation of how diverse was the celebration of religiosity among world's religions. One particular observation is relevant to today's essay. Some denominations of Hinduism sent lower level leadership and other Hindus completely shun from travel to participate in the international gatherings. We were told that their top religious leadership was forbidden to cross waters of the continents. On further exploration I found that travelling overseas was forbidden in those sects on religious grounds. There is a belief in Hindu mythology that crossing over an ocean is a religious sacrilege punishable with wrath from fierce demons and monsters. Both Manu Smriti and the Baudhayana Dharma Sutra specifically dissuaded sea travels with very severe penalties and penances. Some who have incurred religious wrath in recent times for crossing the seas are n o t a b l e s l i k e Ta g o r e, G a n d h i, Vivekananda and Ramanujan. Further, in the 17th and 18th century, the English suffered in their attempts to get Hindu labor across to Africa and West Indies due to this reason. The crossing of the seas was termed crossing the dark waters or Kala Paani. The British finally took large cauldrons of Ganges water on board to keep these men contended. A Brahmin explained the taboo as follows - This is because one cannot perform his d a i l y ' p u j a s ', t h e t h r e e t i m e 'sandyavandans' because the sun and moon were "in the wrong place at the wrong time". Moreover, if one goes out, he would have to compromise on those religious practices, 'touch' many unclean people and eat food prepared by "mlecchas (non- Aryan or non-vedic follower)". Another reason stated was that India was a "Punyabhoomi (Holy land)" and the rest of the world was karmabhoomi (Land of duty). Furthermore, such a departure from this land entailed the end of the reincarnation cycle, as the traveler was cut off from the regenerating waters of the Ganges (thus the English solution of carrying Ganges water on ships). Vishnunarayanan Namboothiri, a noted poet who served as a priest at the Sreevallabha Temple, was not allowed to enter the temple after he returned from an overseas trip to London. The temple authorities, led by the chief priest, asked him to go a thorough cleansing, penance and punaravrodha (reinstallation) before he would be allowed in again. Namboothiri was asked to purify himself by reciting the Gayatri Mantra 1008 times. It is heartening that more educated Hindus began to reform. More recently, a group of educated Hindus began to call above described restrictions on travels of holy people as the taboo and "outdated ritual. Should we begin to smell the above described Hindu influence in restrictions imposed on travels of our eternal guru? Neither Sikh Teachings nor Sikh Maryada Hearing all of the above description of Brahamanwad should be foreign to us at first and then very disturbing. However, Col. Avtar Singh Singh.am@rogers.com Dr. Harbans Lal Japji08@yahoo.com we are relieved to realize that our Guru's teachings, Gurmat, actually liberated us from such shackles. That we would never be restricted the Hindu way. We envision our scholars, clergy and gurus traveling all over the world to spread the message of universality and love. Further our SABD guru had guaranteed us its presence wherever a Sikh would reside. We must trust the prediction of the scholars of Guru Arjun's court. Bhai Gurdas described the whole schema of Guru Arjan in creating the volume of SGGS in Vaar 41, Pauri 21, as below. guru Arjn pmcm ThrwieE] ijn sbd sudwr grmq bxwiee] grmq bxwie aucwr sunwiee] qb srb jgq my pwt rcwiee] The Fifth Guru, Guru Arjan, edited the hymns to compose the Granth. Then he recited it to the congregation to be followed by its recitations in the whole world. The scholars in the Guru Arjan's congregation made this prediction: augvxhu qy AwQvxhu chu cki kianu loaw ] Balvand and Sata (SGGS, p. 968) Your good self (Guru SABD) and your teachings are the source of light which may shine from the East and the West and spread to enlighten all continents. Brahamanwad Not Anticipated Among Sikhs Little that we knew that our expectations of Guru's presence travelling all over the world would be sabotaged by our own Sikh clergy in our own life time.that the Brahamanwad as described above in the case of Hinduism would take grip over us, Sikhs too. This is at a time when Hindu organizations are themselves seriously considering to back away from this outdated teaching. From Brahamanwad we mean the religiosity imposed by clergy is

44 42 experienced virtually in every religion. Brahman is now a generic term that includes pundits, bhaees, mullahs, rabbis, and others who begin to claim a special authority over management of their religion. Brahamanwad engulfs every religion sometime after the Founder leaves for heavenly abode. Experience of Today With the above introduction, let us hear what had happened to a distinguished member of Canadian Sikh congregations (Col Avtar Singh). The specifics will be sent to all those interested. Suffice to say that stories of such experience are heard every day. In essence, our priestly heads of important religious organizations in Punjab and Delhi take the one seeking the volume of SGGS around the bushes for several days until the seeker loses the patients and gives up. Their demands include hiring of five initiated Sikhs to ceremonially carrying the Guru in especially prepared automobile and then special seats for the party carrying the Granth in the airplane involving no stay in any hotel on the way. When direct demands of clergy become awkward, the seeker is distracted with one excuse or the other to his/her utter disappointment and exhaustion. The seekers are told in so many ways that the SADB Guru could not fly overseas with any individual. This disappoints countless visitors from abroad who go there with deep desires to have the Guru Granth volume to install the Guru in their homes for daily obeisance, recitation and vichaar of Guru's hymns. The current restrictions rule out completely any access to SGGS Volume for any Sikh living outside India, be it Europe, UK, North America, Africa, Middle East or South East Asia. Even within India, it will be very expensive to have five Singhs travel in a specially prepared Van to deliver the volume of the Granth to say in Kolkata, Mumbai, Chennai or Bangalore by road. It is not our purpose to name any particular person or organization but rather to fault the system that our clergy instituted to invoke restrictions. They make it very difficult, if not impossible, for any wisdom seeker to carry a copy of our sacred scripture to take home particular when flying over the oceans. It is this very fanaticism which resulted in removing the copies of the Guru Granth from Indian Embassies and university libraries in North America. All this has been done in the name of Satkar for SGGS. According to the reports we receive from sincere seekers of the Guru Granth, there is a well thought out sinister move. Sikhs living outside Punjab, particularly outside India, are being denied the opportunity to have SGGS at their residence; to be able to recite (do Sehaj Path) SGGS themselves, to initiate the children to the Guru and take into their heart the divine wisdom contained therein (GuruMat). Was Restricting Guru Ever a Tradition? On the Contrary The compiler and composer of SGGS, Guru Arjun, himself advised that the Guru's Word or composition may abide with every soul everywhere. gur kw bcnu bsy jia nwly] SGGS, p. 679 Then the scribe of the Granth, Bhai Gurdas, predicted that the homes after home would serve as the abode for the Granth. Gr Gr AMdr Drmswl hovy kirqn sdw ivsoaw] Gurdas, Var 1, Pauri 26. Did Sikhs Ever Ignore their Guru's instructions? Of Course Not. The Guru Granth volume was first installed as Pothi Sahib in 1604 and it was canonized as SGGS in Since then the sacred volumes have been transported by whatever means available to various part of the Indian subcontinent. No one ever reported any sacrilege being committed anywhere in those days. One is at a loss why the Satkar (reverence) is being made an issue now. Our memories are still fresh of the days when the sacred volume of SGGS used to be carried in a leather holder slung from the saddle of a horse, during the 18th century. We are both well past seventh decade of our life and have seen during our life time SGGS volume, packed in a suitcase, being transported in a Tonga (horse buggy), a bus or train and on a horse back, all in the lap of the faithful or in a suitcase. It is not even a couple of decade ago that restriction on Guru's travel was ever heard. The SABD Guru was transported and distributed freely among the Sikh congregations and the homes of individual wisdom seekers. Let us illustrate with the case history of Dr. Bradshaw. A Christian minister, Rev. H. L. Bradshaw of Oklahoma City developed fascination with Sikhism through some Sikh students he met at the University of Oklahoma campus. He began to write articles on Sikhism that were published in Sikh media including the Sikh Review. He then made pilgrimage to Amritsar where SGPC felicitated him and gave him books on Sikhism to take back with. He was also given a copy of the Guru Granth to carry with in his suitcase in order to establish a Sikh congregation in Oklahoma which he did. Soon after his Amritsar visit and publicity of his starting a Sikh congregation one of us (HL) heard from SGPC asking him to visit Dr. Bradshaw to help him where needed. If my memory is correct I visited Dr. Bradshaw in 1959 and spent a night at his home. I found that Dr. Bradshaw could not establish a Sikh congregation so he asked me to take away his copy of the Guru Granth with me. He could not read Punjabi. The students who originally inspired him toward Sikhism had already left the town. Thus, I transported the sacred volume to Chicago with me in my car. We had formed the Sikh Study Circle there to meet weekly and held sangat in the Guru's presence. In due time, Sikh students studying in universities all over the Midwest USA found out that I was honored with a copy of the Guru for the benefit of various Sikh congregations. They began to ask me to lend them the SABD Guru for their Sikh functions. I traveled with the Guru to Madison, Milwaukee, other nearby towns in Indiana and couple of times to Ohio where late Dr. Kharag Singh of Sikh Research Institute, Dr. Gurbaksh Singh of Punjab Agriculture University and their colleagues were studying at Ohio University. They invited me with my Guru for Sikh celebrations. They were very

45 appreciative and supportive of the Guru's visits at various campuses. A few years later, around 1975, late Sardar Phulel Singh of Takht Sri Patna Sahib had moved to Toronto. One of his mission, he told me, was to provide the Guru to where ever requested. I recall taking the volumes of the Guru Granth from him to deliver to various sangats in different towns of North America. All were very feeling blessed on the availability of the Guru in the foreign lands. They were all very thankful for this service undertaken by Sirdar Phulel Singh. Sirdar Sahib told me that he imported container loads of the sacred volumes of SGGS for distribution. Sikhism was really coming to the age of its being without borders with SGGS freely available. Bhai Kahn Singh himself gave a copy of the Guru Granth to late Mr. MaCauliffe to pack it in his suitcase to take it to UK with him for his use. MaCauliffe's servant who travelled with him and packaged his luggage was his Muslim servant well known to Bhai Kahn Singh. Let us ask our SABD Guru on its instruction on its being taken from place to place to make it freely available to all. Cloud Burst of Gurbani There is a beautiful story from the times of Guru Ram Das reported by Sikh historian, Bhai Santokh Singh. A delegation of Hindu religious scholars under the leadership of Pundit Mohan Lal came to visit the Guru. The members were well known Pundits or leaders of Brahamanical tradition. Their mission was to express their concern with the language and mode of propagation the Guru was using to freely spread Gurmat message among the people. They loudly expressed their concern. They attempted to persuade the Guru to use the language of the religious elite, the Sanskrit, in order to impart Guru Nanak's doctrines. Further, the same elites should be given charge to further impart the sacred knowledge; the hymns of guru should not be distributed unrestricted. The Guru is reported to rebuke the suggestion and used the same metaphor of rain as related above to make his point forcefully. Bhai Santokh described it as; byd purwn kup jl jysy[broswie ko ikqi jysy siqgur bwxi myg smwn [brsy chum idis ibky jhwn ] Divine message, the Guru said, was like water to a thirsty person or to a germinating plant. Divine knowledge in Sanskrit or Arabic is like water kept in deep wells. It takes effort to draw it and then quench thirst of the person drawing it out or to irrigate crops of only those who possessed the means of taking out water in this manner. No sharing was possible as the quantity thus drawn was sufficient only to satisfy the needs of the holder of the bucket. In contrast, the Guru's Wisdom, gurmat, was manifested in Gurbani (repository of Guru's wisdom) in a language and mode which served like a cloud burst. It showered everywhere without restriction. It turned the crops of every one and in every field, green; it reached mountains and valleys alike, birds and mammals alike, animals and human alike, educated and uneducated alike, poor and rich alike. (See Santokh Singh, Sri Gur Partap Suraj Granth, Raas 1, Part 46, p Reprinted Amritsar, Khalsa Samachar, 1954.) Stern Condemnation of Constraining the Guru The Guru Granth sternly condemned those who hide their Guru behind walls of restrictions. For example, Guru Ram Das condemned those who hide their Guru behind rituals and restrictions. jo guru gopy Awpxw su Blw nwhi pmchu Ein lwhw mulu sbu gvwieaw] SGGS, p.304. O chosen people, O self-elect, one who hides Guru from others is not a good person. Such a person will lose every advantage that he and others could take of the Guru's teachings. ijn guru goipaw Awpxw sy lydy Fhw iprwhi] SGGS, p. 308 Those who hide the Guru wander around, moaning and groaning. ijin guru goipaw Awpxw iqsu Taur n Twau] SGGS, p. 314 Those who hide their Guru shall have no home or place of rest. Conclusion There are reports of unprecedented restrictions imposed on the transportation of SGGS Volume from Amritsar or Delhi 43 where alone it is available. These restrictions are beginning to cause damage to the practice of Sikhi in the long run. This effect is particularly being felt by the Sikhs living across the ocean. We call upon the Sikh Nation to find a solution. The Priestly class dare not say as yet that an average Sikh cannot read Sri Guru Granth Sahib himself/herself but we are fast being taken towards that, when only the Brahman could read the scripture and interpret it. The results of this are well known to all of us. Guru never restricted Guru's movements particularly cross oceans as the restriction exist only among the religions under Brahmanic management. Surprisingly the restrictions being imposed are under the garb of promoting reverence to the Guru. However, any search in the Guru's hymns or writings of Bhai Gurdas will readily reveal that the Guru guided reverence is reading and understanding the sacred hymns. Any mode of reverence that restricts access to the Guru will only be a practice Brahmanic religiosity. In conclusion, let us quote our Guru directly on the issue under discussion. BweI ry gurmuik bujy koie] ibnu bujy krm kmwvxy jnmu pdwrqu Koie] SGGS, p.33. O Siblings of Destiny, there are only a few wisdom-oriented ones who would cognize and comprehend (the Guru Granth verse); any ritual or deed done devoid of understanding the sacred hymns will waste any precious opportunity of one's life. sy mnmuk jo sbd n pcwnih] SGGS, page 1054 They are turned to their own intellect away from Guru who not comprehend the message of Guru SABD The real Satkar of SGGS lies in reading, reciting and singing the sacred hymns yourself, vicharna, understanding them, contemplating on them, believing in their guidance and then be sincere to live your life as per Guru's instructions. In our humble opinion, the most awful disrespect for SGGS is either to ignore reading it or to hire others to recite on your behalf when you are not even present there. -0-

46 44 Dr. Anne Murphy NOT right person for the job To Chancellor Mr. Lindsay Gordon University of British Columbia, Vancouver, Canada Sincerely Regards Singh Sabha International Canada 603 Ray Lawson Blvd. Brampton, ON L6Y 5J7 Subject: Request for removing Dr. Anne Murphy, Assistant Professor from the Chair of Punjabi Language, Literature and Sikh Studies at the University of British Columbia, Vancouver, Canada. Sir, We invite your attention toward the anti-sikhism work done in UBC by way of patronizing & producing spurious literature about Sikhism by Dr. Anne Murphy, Assistant Professor and Chair of Punjabi Language, Literature and Sikh Studies at the University of British Columbia, Vancouver, Canada. She has written a book The Materiality of the Past-History and Representation in Sikh Tradition. The book under reference is her doctoral thesis completed under the supervision of Dr. J. S. Hawley. The book is based on unauthentic and unscientific biased research work, not supported by established facts, rather seems to be a tendentious work to produce spurious literature to dilute & distort Sikh philosophy and history. Dr. Murphy does not have requisite sound background knowledge of Punjabi Language, required to read and comprehend various original Sikh scriptures & literature sources, such as, Guru Granth Sahib. Without having requisite knowledge of 'Punjabi Language', how can she understand and decide if Gurbilas Patshai 6 and so called Dasam Granth are written by a Sikh or by someone having ulterior motive to confuse people about Sikhism, including Sikhs and trying to maliciously adulterate Sikh doctrine and the Sikh history? Her thesis seems to a well plan action of the Anti-Sikhism School activists as it falls in line with their fissiparous & nefarious designs. Equating Guru Granth Sahib to an object is the greatest blasphemous act of an individual and she has done that without knowing its gravity. Her book under reference has created very strong reactions from the Sikhs across the world. It is not possible to convey full review of the book through this letter and to describe how detrimental is her book to the Sikh psyche. Her thesis under reference is being reviewed seriously in Sikh circles as it is a tendentious attack on Sikhism to malign it. We for and on behalf of Singh Sabha International Canada request you to remove Dr. Anne Murphy from the Chair of Punjabi Language, Literature and Sikh Studies at the University of British Columbia, Vancouver, Canada. We also request your office to ensure that no such spurious literature is patronized & produced against any faith by anyone under the aegis of UBC, an esteemed institution. UBC should appoint a panel of eminent Sikh scholars having indepth knowledge of Sikh doctrine & history to examine the legitimacy of her thesis under reference. Such an action on the part of UBC will assuage the hurt feeling of the Sikhs across the Globe. A copy of this letter is also being endorsed to Ms. Reny Kahlon, Secretary to the Board of Governors of UBC at reny.kahlon@ubc.ca with a request to put it before the appropriate authority for necessary consideration. We are also endorsing copies of this letter to other concerned quarters for their information. Thanks Pics. from protest against Dr. Anne Murphy on 23 April 2016 at Royal Ontario Museum, Toronto.

47 Special Touch Landscaping and Maintenance Any Landscaping and Irrigation Needs Call us: Kelowna, B.C. Gurdeep S Nijjar AUTOBAHN FREIGHT LINES LTD. 27 Automatic Road Brampton, ON L6S 5NS Office : Fax : Toll Free: Southfield Road, Suite 220 Lincoin Park, ML USA Office: Fax: Toll Free: KP PREET KAINTH B.Comm., MBA KPFinancial Services Business & Personal Finance 6770 Davand Drive, Unit # 41 Mississauga, Ontario L5T 2G3 preetkainth@kpfs.ca Ph.: Fax: WORLD SIKH FEDERATION iekw bwxi ieku guru ieko sbdu vicwir RADIO VIRSA New Zealand

AMg dwniaw qon rog l`gx dw ^qrw mrizw lei jwxkwri gweif

AMg dwniaw qon rog l`gx dw ^qrw mrizw lei jwxkwri gweif dwn kiqw AMg prwpq krn nwl kei ^qry juvy hn, ijs iv`c AMg dwni qon rog l`gx dw ^qrw vi June 2017 Swml hy[ swfy v`lon trwsplwt kiqy jwdy hr AMg qy ieh g`l FukdI hy[ ienhw ^qiraw num G`t qon G`t r`kx lei

More information

pqi/pqni lei shwieqw ie`ko pirvwrk kwnu Mn[ Awpxy h`k jwxo[

pqi/pqni lei shwieqw ie`ko pirvwrk kwnu Mn[ Awpxy h`k jwxo[ 12 pqi/pqni lei shwieqw PJB 012 EntwrIE iv`c AOrqW lei pirvwrk kwnumn swriaw AOrqW lei ie`ko pirvwrk kwnu Mn[ Awpxy h`k jwxo[ pqi/pqni lei shwieqw ies prcy dw mksd quhwnum kwnumni mwmilaw bwry buinawdi

More information

E-NEWS LETTER NOVEMBER, DECEMEBER,2017 PH NO ,

E-NEWS LETTER NOVEMBER, DECEMEBER,2017  PH NO , SH. MUHAMMAD IQBAL FAUJI PRESIDENT, MALERKOTLA MESSAGE Message Publication of a newsletter: e-news will bring awareness among citizens about various works done and being taken up by MC MLK. The newsletter

More information

swlsi ie`k auh sur`ikaq prikiraw hy ijs 'c smjoqy lei aus moky bhuq swry purn bdl humdy hn ijnhw num purw krky aus 'qy Aml kiqw jw skdw hy[

swlsi ie`k auh sur`ikaq prikiraw hy ijs 'c smjoqy lei aus moky bhuq swry purn bdl humdy hn ijnhw num purw krky aus 'qy Aml kiqw jw skdw hy[ dwavw krn vwly num ieh fwkumynt iks sbmdi hy? jy qusin aunhw bhuq swry dwavw krn vwilaw 'con ho ijhvy pihlw prsnl iemjri ( ivakqi dy l`gi s`t cot) sbmdi swlsi prikiraw 'c nhin gey[ qusin jwxdy ho ik ieh

More information

dosqw Aqy irsqydwrw lei jwxkwri

dosqw Aqy irsqydwrw lei jwxkwri 1 dosqw Aqy irsqydwrw lei jwxkwri ryp krweiiss skotlynf hylplwein 08088 01 03 02 (PrI Pon+imnIkom) pury skotlynf ivc ryp krweiiss skotlynf hylplwein ieho ijhy hr bmdy nmu smrqn Aqy jwxkwri pys krdi hy

More information

Aqy pirvwrk kwnumn. ie`ko pirvwrk kwnu Mn[ Awpxy h`k jwxo[

Aqy pirvwrk kwnumn. ie`ko pirvwrk kwnu Mn[ Awpxy h`k jwxo[ 1 JgiVAW dw bdlvw h`l Aqy pirvwrk kwnumn PJB 001 EntwrIE iv`c AOrqW lei pirvwrk kwnumn swriaw AOrqW lei ie`ko pirvwrk kwnu Mn[ Awpxy h`k jwxo[ JgiVAW dw bdlvw h`l Aqy pirvwrk kwnumn ies prcy dw mksd quhwnum

More information

A Heat Safety DVD SCRIPT - PUNJABI

A Heat Safety DVD SCRIPT - PUNJABI A Heat Safety DVD SCRIPT - PUNJABI SHOT LIST Key: WS = Wide shot MS = Medium shot CU = Close up MCU = Medium close up Insert = focus on something integral to the scene Open with TV show-type of intro.

More information

HIP SURVEILLANCE. culy di ingrwni vwlw progrwm

HIP SURVEILLANCE. culy di ingrwni vwlw progrwm HIP SURVEILLANCE PROGRAM for Children with Cerebral Palsy culy di ingrwni vwlw progrwm syribrl pwlsi nwl grsq b`icaw lei culy di ingrwni dw ki mqlb hy Aqy ieh myry b`cy lei ikaun mh`qvpurn hy? What is

More information

E-NEWS LETTER MARCH,2017

E-NEWS LETTER MARCH,2017 SH. MOHAMMED ISMAIL PRESIDENT, MALERKOTLA MESSAGE Message Publication of a newsletter: e-news will bring awareness among citizens about various works done and being taken up by MC MLK. The newsletter will

More information

ie`ko pirvwrk kwnumn[ Awpxy h`k jwxo[

ie`ko pirvwrk kwnumn[ Awpxy h`k jwxo[ 5 hvwlgi Aqy mulwkwq dw h`k PJB 005/2013 EntwrIE iv`c AOrqW lei pirvwrk kwnumn swriaw AOrqW lei ie`ko pirvwrk kwnumn[ Awpxy h`k jwxo[ hvwlgi Aqy mulwkwq dw h`k ieh pusiqkw quhwnum kwnumni mwmilawˆ di ie`k

More information

qrjmw (aul`qw) gurdvwiraw Aqy smgq di eykqw gurduawrw konsl Aqy hor Dwrimk smsqwvw ny rl ky kosl dy msvry dy kmry iv`c 21.05.2016 num miitmg kiqi[ miitmg smyn hyt ilkiaw g~lw pur ivcwr kiqi gei 1. guru

More information

Manifested forms of Akal Purkh as Nirgun and Sargun

Manifested forms of Akal Purkh as Nirgun and Sargun Bani9010.doc gurmiq Aqy swiems dy ies Ajoky Xug ivc (Bwg-23) Gurmat and science in present scenario (Part-23) Akwl purk dy inrgun srgun srup Bani9010GurMagPart23D20140724.doc Dr. Sarbjit Singh 24/07/2014

More information

jdon quhwfi h`fi tu`ty ku`ly lei srjri kiqi jw rhi humdi hy

jdon quhwfi h`fi tu`ty ku`ly lei srjri kiqi jw rhi humdi hy Punjabi jdon quhwfi h`fi tu`ty ku`ly lei srjri kiqi jw rhi humdi hy ku`ly iv`c p`t di h`fi dw isr jw golw Swml hy (Pymr) (femur)[ p`t di h`fi pyfu dy Kwny iv`c siqq humdi hy[ Xojk qmqu Aqy pysiaw aus QW

More information

VISHVIKARAN TE AJOKI SIKHI ivsvikrn Aqy AjokI is`ki di siqqi

VISHVIKARAN TE AJOKI SIKHI ivsvikrn Aqy AjokI is`ki di siqqi KAAV INTERNATIONAL JOURNAL OF ARTS, HUMANITIES & SOCIAL SCIENCES A REFEREED BLIND PEER REVIEW QUARTERLY JOURNAL KIJAHS/APR-JUN2017/VOL-4/ISS-2/A59 page no-343-347 ISSN:2348-4349 Impact factor(2017) 7.9183

More information

kwhdw kwnumn qy kox gyr-kwnumni?

kwhdw kwnumn qy kox gyr-kwnumni? kwhdw kwnumn qy kox gyr-kwnumni? - AYfvokyt jspwl ismg mmjpur (nzrbmd luidawxw jylh) kwnumn dy rwj dw rolw-r`pw hryk lokqmqri qy qwnwswhi dys iv`c suxn num imldw hy[ Bwrq num duniaw dw sb qon v`fw lokqmqr

More information

dwni l`bxw Finding a Donor

dwni l`bxw Finding a Donor dwni l`bxw Finding a Donor lokw qk sunyhw phumcwauxw: Getting the Word Out: smbwvi dwniaw nwl smprk sqwpq krn lei kdm-bw-kdm gweif Punjabi gurdy dy trwsplwt dy lovvmdw lei ijaundy dwni v`lon dwn kiqw gurdw

More information

subwvk qor qy AlOikk

subwvk qor qy AlOikk subwvk qor qy AlOikk inrmqr, ibnw jqn, SkqISwlI msih ƒ prgt krnw mwrk ivrklr duawrw fi. vi. fi. AiDAYn shwiek ivakqigq Aqy Coty smuh dy prxog lei jwxkwri: ikvyn AsIN subwvk qor qy ixsu ƒ swfy iv`c jivn

More information

psuaw/jwnvrw qon mnu`k ƒ hox vwly mu`k ivswxu rog

psuaw/jwnvrw qon mnu`k ƒ hox vwly mu`k ivswxu rog psuaw/jwnvrw qon mnu`k ƒ hox vwly mu`k ivswxu rog 3.1 hlkwa (Rabies) hlkwa ie`k Aijhw ivswxu rog hy ijsny mnu`k num sdiaw qon BYABIq kiqw hoieaw hy ikaunik ie`k vwr rog dy l`cx mnu`k iv`c Aw jwx qw ies

More information

Aksr pu`cy jwx vwly prsnw dy au~qr

Aksr pu`cy jwx vwly prsnw dy au~qr Aksr pu`cy jwx vwly prsnw dy au~qr ARI Aqy DAN! bwry 1. ARI ki krdw hy? ki myn Awpxw b`cw quhwfy kol ilaw skdw/skdi hw? ARI ie`k munwpw nw kmwaux vwlw AnusMDwn, sroq Aqy hvwlw dyx vwlw smgtn hy jo Aijhw

More information

iv`vsqw isksw kulkm mnidwri SRI ijmn cmdr suri duawrw ricq:

iv`vsqw isksw kulkm mnidwri SRI ijmn cmdr suri duawrw ricq: 1 mnidwri SRI ijmn cmdr suri duawrw ricq: iv`vsqw isksw kulkm smswr dy jivw num svrg Aqy moks dw sùk dyx vwly Bgvwn mhwvir num Aqy Drm dy mwilk qirq di auqpqi krn vwly, swry dosw num hrn vwly 23vyN qirqmkr

More information

1.0 AYjUsYt nytvrk sbmdi: ijlhw AYjUsYt koawrfinytrw ny Awpxy-Awpxy ijlhy dy

1.0 AYjUsYt nytvrk sbmdi: ijlhw AYjUsYt koawrfinytrw ny Awpxy-Awpxy ijlhy dy ivsw: AYjUsYt syktorl kmyti di 58vIN miitmg imqi 14.03.2016 di kwrvwei irport[ mwnxog fi.ji.ays.ei-km-projykt fwieryktr pmjwb AYjUsYt suswieti ji di prdwngi hyt imqi 14.03.2016 nmu AYjUsYt kwnprms hwl

More information

Coping: When Someone in your family has Psychosis Fraser Early Psychosis Intervention Program Punjabi

Coping: When Someone in your family has Psychosis Fraser Early Psychosis Intervention Program Punjabi inbwa krnw: jd pirvwr dy iksy mynbr ƒ sweikoiss hovy Coping: When Someone in your family has Psychosis Fraser Early Psychosis Intervention Program Punjabi inbwa krnw (inbxw): jd pirvwr dy iksy mynbr ƒ

More information

NEWSLETTER ISSUE #4 December 1 st 2014

NEWSLETTER ISSUE #4 December 1 st 2014 12895 85th Ave, Surrey, BC V3W 0K8 T 604.599.3828 F 604.599.3824 admin@sikhacademy.ca / 9115 160th St. Surrey, BC V4N 2X7 T 604.496.4060 F 604.496.4061 admin@sikhacademy.ca / NEWSLETTER ISSUE #4 December

More information

gurmiq drsn dy pirpyk c sdgux

gurmiq drsn dy pirpyk c sdgux 1 P age gurmiq drsn dy pirpyk c sdgux fw. prmvir ismg 2 P age Lecture Series-V Values with reference to Sikhism Dr. Paramvir Singh 19 th November, 2015 Centre for Positive Philosophy and Interdisciplinary

More information

ikrweydwrw dy h`kw bwry gweif

ikrweydwrw dy h`kw bwry gweif mytr ikrweydwr AYssIeySnW di PYfrySn ikrweydwrw dy h`kw bwry gweif irhwiesi ikrweydwri kwnummn irhwiesi ikrweydwri kwnumn (Residential Tenancies Act) (RTA) auh kwnumn hy j EntwrIE iv`c izawdwqr prwprti

More information

cyptr -2 SYkSn -4 ies AyYkt iv`c Cy swl qon v`fy b`cy ijhvy iksy skul iv`c dw^l nhin hoey jw auh AwpxI mu`fli is`ikaw prwpq nhin kr sky auhnw nmu Awpx

cyptr -2 SYkSn -4 ies AyYkt iv`c Cy swl qon v`fy b`cy ijhvy iksy skul iv`c dw^l nhin hoey jw auh AwpxI mu`fli is`ikaw prwpq nhin kr sky auhnw nmu Awpx b`icaw lei lwzmi Aqy mu&q is`ikaw dw AiDkwr AYkt 2009 jwxkwri Aqy jwgrukqw sbmdi vrkswp [ sqwn:- AwfItorIAm pmjwb skul is`ikaw borf mohwli cyptr -2 SYkSn -3 AYykt qihq hryk b`cw ijs di au`mr 6 qon 14 swl

More information

The Educated Parent. is~ikaq mwqw-ipqw jwxkwri. Community Development Department 1

The Educated Parent. is~ikaq mwqw-ipqw jwxkwri. Community Development Department 1 The Educated Parent is~ikaq mwqw-ipqw jwxkwri Community Development Department 1 The Educated Parent Introduction is~ikaq mwqw-ipqw jwxkwri ibrits kolmbiaw sokr AYsosIeySn Awpxy grwsrut progrwimmg(jnsdwrx

More information

islybs bi.ey.1 (smystr pihlw) sysn Drm AiDAYn pypr dw nw : BwrqI Drm pypr kof : BA-108

islybs bi.ey.1 (smystr pihlw) sysn Drm AiDAYn pypr dw nw : BwrqI Drm pypr kof : BA-108 islybs bi.ey.1 (smystr pihlw) sysn 2018-19 pypr dw nw : BwrqI Drm pypr kof : BA-108 Theory Minimum Theory Pass Scheme of Theory and Internal Assesssment Internal Assessment Minimum Internal Assessment

More information

koronori AYnjIEgrwPI AYNf kwrifk kyqytrweizysn

koronori AYnjIEgrwPI AYNf kwrifk kyqytrweizysn kwfie ryspweyrytri fwieryktoryt Cardio Respiratory Directorate koronori AYnjIEgrwPI Coronary Angiography AYNf And kwrifk kyqytrweizysn Cardiac Catheterization mrizw lei iek gwief A Guide for the Patients

More information

A Step to Happy Family Life

A Step to Happy Family Life A Step to ljc[ zij dry f{lj a[ fsjio r,z ih[ hv@ fi lpt-ljag@ hjlj-t[cj z,b dihj h{ m hryk Gr diaw s`misawvw ivl`kx (unique) hn [ iek hl sb qy lwgu nhin kiqw jw skdw [ pr ipr vi kuj swjy qjrby hn jo shwei

More information

prvwsi pmjwbi khwxi : sibawcwrk qnwau

prvwsi pmjwbi khwxi : sibawcwrk qnwau 1 prvwsi pmjwbi khwxi : sibawcwrk qnwau (fw.) pryti sofi prvwsi pmjwbi khwxi (1995 ei.) fw. suirmdrpwl ismg duawrw smpwidq prvwsi srokwrw nwl smbmidq AijhI pusqk hy ijs iv`c 15 khwxikwrw diaw khwxiaw Swiml

More information

ikaunik ieh sysn ie`k dujy qon suqmqr sn, ies lei ies irport dy do Bwg hn[ ie`qy ieh donon Bwg lvivwr id`qy gey hn[

ikaunik ieh sysn ie`k dujy qon suqmqr sn, ies lei ies irport dy do Bwg hn[ ie`qy ieh donon Bwg lvivwr id`qy gey hn[ Bwg B. slybs riivau kmyti di irport ies soji progrwm di pihl, is`k BweIcwry Aqy ivsqwr dy jivn iv`c iesdi QW Aqy swfy prxwsw bwry ho rhy vwrqwlwp bwry pihlw kuj Sbd zruri hn[ swry kmyti mynbrwn ie`k mqy

More information

XUnIvristI kynps ivky siqq Food Court dw vyrvw. XUnIvristI ishq kyndr dy nzdik nvyn iqawr hoey Food Court dy. Ground Floor diaw kul 5 kmtinw

XUnIvristI kynps ivky siqq Food Court dw vyrvw. XUnIvristI ishq kyndr dy nzdik nvyn iqawr hoey Food Court dy. Ground Floor diaw kul 5 kmtinw XUnIvristI kynps ivky siqq Food Court dw vyrvw XUnIvristI ishq kyndr dy nzdik nvyn iqawr hoey Food Court dy Ground Floor diaw kul 5 kmtinw swl 2018-2019 lei (Extendable upto 30-6-2021) XUnIvristI kynps

More information

cvrwsih lk join aupwei irjk diaw sb hu kau qd kw ] (1403) kei koit kiey rqn smud ] kei koit nwnw prkwr jmq ] (276)

cvrwsih lk join aupwei irjk diaw sb hu kau qd kw ] (1403) kei koit kiey rqn smud ] kei koit nwnw prkwr jmq ] (276) Bani9010.doc gurmiq Aqy swiems dy ies Ajoky Xug ivc (Bwg-15) Bani9010GurMagPart15D20140125.doc Dr. Sarbjit Singh 25/01/2014 1 Gurmat and science in present scenario (Part-15) Awm qor qy 84 l`k junw mmniaw

More information

guru grmq swihb Anuswr is`k di mwniskqw

guru grmq swihb Anuswr is`k di mwniskqw Bani8010.doc Bani8010GurMag200809.doc Dr. Sarbjit Singh 12/9/2008 1 guru grmq swihb Anuswr is`k di mwniskqw Sikh psychology according to Guru Granth Sahib mnu`k ivc qbdili jw sudwr qw hi Aw skdw hy jy

More information

aumr ihqysi AYbts&orf srvykx

aumr ihqysi AYbts&orf srvykx aumr ihqysi AYbts&orf srvykx 2016 aumr ihqysi AYbts&orf Pryzr vyli dw kyndri Durw in`ji jwxkwri Aqy prweivysi in`ji jwxkwri isr& isti AO& AYbts&orf dy prswsn lei ies dy progrwmw lei iek`qr kiqi jwdi hy,

More information

glokomw bwry jwxkwri ivsw vsqu glokomw bwry quhwfi A`K ikvyn kmmm krdi hy

glokomw bwry jwxkwri ivsw vsqu glokomw bwry quhwfi A`K ikvyn kmmm krdi hy RCOphth glokomw bwry jwxkwri ivsw vsqu glokomw bwry kwrn glokomw diaw v`k v`k iksmw prwiemri Epn AYNgl glokomw AikaUt klozr glokomw AOkulr hweiprtynsn G`t qxwau vwlw glokomw sykmfri glokomw ifvylpmyntl

More information

Amr krqwr PwauNfySn vlon proivq

Amr krqwr PwauNfySn vlon proivq Amr krqwr PwauNfySn vlon proivq Awpxy AiDkwrW nmu jwxo: inau Xwrk styt iv`c iemigrynts Aqy ir&aujiaw lei ishq-smbwl sbmdi gweif inau Xwrk iemigrysn koilsn v`lo prdwn kiqi jwxkwri ishq-smbwl sbmdi myry

More information

pmjwbi swihqk mulwkwqw : ivdw Aqy prkwrj

pmjwbi swihqk mulwkwqw : ivdw Aqy prkwrj pmjwbi swihqk mulwkwqw : ivdw Aqy prkwrj fw. gurmuk ismg prsn-au`qr ivdi, auh ku`k hy, ijhdy iv`con swfi duniaw dy hr qrhw dy ielm ny jnm ilaw qy ies ivdi nwl bhuq ipawry grmqw di rcnw hoei hy[ AMimRqw

More information

1. joqi-joiq smwx qon pihlw guru hrikrsn ji ny ikhvy Sbd aucwry? id`li ivky jmnw ndi dy kµfy, ij`qy gurduawrw bwlw swihb hy[

1. joqi-joiq smwx qon pihlw guru hrikrsn ji ny ikhvy Sbd aucwry? id`li ivky jmnw ndi dy kµfy, ij`qy gurduawrw bwlw swihb hy[ 1. joqi-joiq smwx qon pihlw guru hrikrsn ji ny ikhvy Sbd aucwry? bwbw bkwly [ 2. guru hrikrsn ji dw sskwr ik`qy kiqw igaw? id`li ivky jmnw ndi dy kµfy, ij`qy gurduawrw bwlw swihb hy[ 3. ipµf bkwly iv`c

More information

jmwq :- dsvin pypr bi

jmwq :- dsvin pypr bi jmwq :- dsvin pypr bi ivsw vsqu audys sujweiaw ikirawvw pihlw ivswki ivswki di ieiqhwsk Dwrimk Aqy smwijk mh`qqw bwry jwxkwri dyxw[ ivswki nwl sbmidq iksy kivqw num Xwd krky suxwaux lei ivswki dy nwl sbmdq

More information

komi Xwqrw grwt lei ArzIAW di mmg

komi Xwqrw grwt lei ArzIAW di mmg Page 1 of 7 Punjab Kala Bhawan, Rose Garden, Sector 16B Chandigarh 160015, India Tel: +91 1722771472 Email: plkapunjab@gmail.com komi Xwqrw grwt 2018-19 lei ArzIAW di mmg koci muizirs iਬਏਨ ਲ Aqy iemfiaw

More information

ikrmw num mwrn lei lov hy dvweiaw di? mwipaw lei sjwh AYNtIbwieitk dvweiaw di isawxp nwl vrqon lei

ikrmw num mwrn lei lov hy dvweiaw di? mwipaw lei sjwh AYNtIbwieitk dvweiaw di isawxp nwl vrqon lei ki ikrmw num mwrn lei lov hy dvweiaw di? mwipaw lei sjwh AYNtIbwieitk dvweiaw di isawxp nwl vrqon lei q`qkrw [Table of Contents] h`q Doxy 3 [Handwashing] swry ikrm ie`k [Not All Bugs ijhy pydw nhin humd

More information

Ô swdr smrpx Ô Ô do Sbd Ô fw. blbir ismg swihq kyndr dyhrwdun di pwvn im~ti myry vwsqy hmysw SrDwXog rhi hy ikaunik ies sqwn num nw kyvl prm snmwnxog pdmbusx fw. BweI vir ismg, pro. purn ismg Aqy fw.

More information

Prepositions and Postpositions

Prepositions and Postpositions Prepositions and Postpositions Definition: The preposition in Punjabi is actually a post-position. A preposition is a word placed before a noun or a pronoun to show its relation to other words in the sentence.

More information

mnidwri SRI ijmn cmdr suri ji mhwrwj bwry smkyp jwxkwri:

mnidwri SRI ijmn cmdr suri ji mhwrwj bwry smkyp jwxkwri: mnidwri SRI ijmn cmdr suri ji mhwrwj bwry smkyp jwxkwri: ies grmq dy rcnw kwr pris~d svyqwvr jyn Krqrg`C dy cwr AcwirAW iv`con prmùk ijmn d`q suri qon bwad hoey mni DwrI SRI ijn cmd suri ji hn[ auh bhuq

More information

fweivristi twsk gru`p irport:

fweivristi twsk gru`p irport: myntl hylq kimsn AwP kynyfw fweivristi twsk gru`p irport: iemigrynt, iripauji, nsli-s`ibawcwrk Aqy jwqigq vrgw vwsqy mwnisk ishq iv`c sudwr ilawaux lei mu`dy Aqy ivklp ie`k swrxi[ www.mentalhealthcommission.ca

More information

PUNJABI. 1. mwpi krn[ iplwqus lokw num KuS krnw. THE WAY SHOWN BY THE CROSS! slib duawrw ivkwieaw igaw mwrg!

PUNJABI. 1. mwpi krn[ iplwqus lokw num KuS krnw. THE WAY SHOWN BY THE CROSS! slib duawrw ivkwieaw igaw mwrg! PUNJABI Editor : S. SAM SELVA RAJ 16 Languages Associate Editor : Bro. Vishwas Masih VOL. XIX YEAR OF OUR LORD JESUS CHRIST NO. 1 piv`qr bweibl ikrpw krky ies ih`sy nmu Xwd kro PRAISE THE LORD m`qi 28:1-8

More information

KwdW : ibjwei smyn 11 iklo XUrIAw Kwd Aqy 60 iklo ismgl suprpwspyt prqi eykv dy ihswb nwl fir`l kr idau [

KwdW : ibjwei smyn 11 iklo XUrIAw Kwd Aqy 60 iklo ismgl suprpwspyt prqi eykv dy ihswb nwl fir`l kr idau [ rlvin &sl bijxw : &sl qon izawdw AwriQk lwb prwpq krn lei hr pmjvin lwein iv`c m`ki di ibjwei kiqi jw skdi hy [ ibjwei smyn lweinw ivckwr &wslw 30 syntimitr qy ienhw dw ru`k au~qr-d`kx v`l hoxw cwhidw

More information

gurmiq Aqy ivigawn guurbcn ismg is`du AYm.ey.

gurmiq Aqy ivigawn guurbcn ismg is`du AYm.ey. gurmiq Aqy ivigawn guurbcn ismg is`du AYm.ey. prkwsk: guru nwnk cyritybl tr`st (rij.) mu`lwpur dwkw mmfi izlhw luidawxw, pmjwb, Bwrq tylipon : 0161-2881001 website : www.gurmatbhawan.org email : info@gurmatbhawan.org

More information

FAQ. Aksr pu`cy jwx vwly svwl. AY~m AY~m bi si risweikilmg progrwm. kuv-kbwv Gtwaux lei nvyn kdm. AY~m AY~m bi si ki hy?

FAQ. Aksr pu`cy jwx vwly svwl. AY~m AY~m bi si risweikilmg progrwm. kuv-kbwv Gtwaux lei nvyn kdm. AY~m AY~m bi si ki hy? FAQ Aksr pu`cy jwx vwly svwl AY~m AY~m bi si ki hy? AY~m AY~m bi si risweikilmg progrwm kuv-kbwv Gtwaux lei nvyn kdm mlti-mtirial bi si (MMBC) iek nwn-prwipt smsqw hy ijhvi bi si Br c kei KyqrW c irhwiesi

More information

th Avenue Surrey, BC V3W 6Y1 Phone: Fax:

th Avenue Surrey, BC V3W 6Y1 Phone: Fax: Principal: M. S. Aulakh Vice-Principals: K. K. Virk & N. Arondus Dear Parents and Guardians, Monday September 10 th, 2018 After a warm and beautiful summer, it is time again to start a brand new school

More information

NGO PRADAN duawrw SRI (SRI) ivdi dy is`dwqw nwl kxk di KyqI: ie`k tryinmg mynual

NGO PRADAN duawrw SRI (SRI) ivdi dy is`dwqw nwl kxk di KyqI: ie`k tryinmg mynual NGO PRADAN duawrw SRI (SRI) ivdi dy is`dwqw nwl kxk di KyqI: ie`k tryinmg mynual BUmIkw 2008-09 c SRI (SRI) ivdi rwhin kxk di KyqI iv`c ibhwr rurl ilvlihu`f promosn soswieti (BRLPS, vrlf bynk Aqy ibhwr

More information

mriz lei: QwieEgvOnIn hor nw: lynivs For the Patient: Thioguanine Other names: LANVIS

mriz lei: QwieEgvOnIn hor nw: lynivs For the Patient: Thioguanine Other names: LANVIS Punjabi mriz lei: QwieEgvOnIn hor nw: lynivs For the Patient: Thioguanine Other names: LANVIS Thioguanine (QwieEgvOnIn) ie`k dvwei hy ijhvi ^Un dy kynsr diaw v`k-v`k iksmw dy ielwj lei vrqi jwdi hy[ ieh

More information

Implantable Cardioverter Defibrillator A Guide for Patients and Families

Implantable Cardioverter Defibrillator A Guide for Patients and Families 1 iemplwtybl kwrifevrtr ifi&brilytr mrizw Aqy pdvwrw lei gweif Implantable Cardiverter Defibrillatr A Guide fr Patients and Families iemplwtybl kwrifevrtr ifi&brilytr ki hy? What is an implantable cardiverter

More information

<> siqguru prswid srb`q Kwlsw 10 nvmbr mqw 1:

<> siqguru prswid srb`q Kwlsw 10 nvmbr mqw 1: siqguru prswid srb`q Kwlsw 10 nvmbr 2015 vwihguru ji kw Kwlsw] vwihguru ji ki Pqih] mqw 1: A`j dw srb`q Kwlsw mojudw qkqw dy j`qydwrw igawni gurbcn ismg, igawni m`l ismg, igawni iekbwl ismg Aqy igawni

More information

Awqm mwrg swl-bweivw, mhinw-agsq, 2016

Awqm mwrg swl-bweivw, mhinw-agsq, 2016 Awqm mwrg swl-bweivw, mhinw-agsq, 2016 ivsv gurmiq ruhwni imsn cyritybl tr`st gurduawrw eisr prkws rqvwvw swihb bwni sckmf vwsi sri mwn smq bwbw virawm ismg ji mhwrwj smq mwqw (biji) rxjiq kor ji cyarmyn

More information

Math_7_multiplication and division of fractions_navneet kad_ghskarala. Doc

Math_7_multiplication and division of fractions_navneet kad_ghskarala. Doc Math_7_multiplication and division of fractions_navneet kad_ghskarala. Doc Section A. This chapter starts with a recap of addition and subtraction of fraction. Then multiplication and division of fraction

More information

hvh prbwivq kyrl 'c fwktri shwieqw muh`eiaw krwaux lei 5hzwr fw`lr di Byt

hvh prbwivq kyrl 'c fwktri shwieqw muh`eiaw krwaux lei 5hzwr fw`lr di Byt b`icaw diaw 'bugniaw' dw kyrl dy hvh pivhqw lei 'psiijaw idl' hvh prbwivq kyrl 'c fwktri shwieqw muh`eiaw krwaux lei 5hzwr fw`lr di Byt globl muihmm ny kiqw XUnweIitf is`ks dy p`cvy lokw lei zmin Aqy smumdr

More information

Bgvwn mhwvir dw buinawdi icmqn

Bgvwn mhwvir dw buinawdi icmqn Bgvwn mhwvir dw buinawdi icmqn mul lykk fw: jy kumwr jlz pmjwbi Anuvwdk: rivmdr jyn, pursoqm jyn, mwlyrkotlw prkwsk: 26vIN mhwvir jnm kilawnk SqwvdI s`xoijkw smmqi pmjwb purwxw b`s stynf mhwvir strit,

More information

gurbwxi ivc AkQ kqw dw ivdwn

gurbwxi ivc AkQ kqw dw ivdwn 1 gurbwxi ivc AkQ kqw dw ivdwn iehu smswru ibkwru smsy mih qire brhm igawni ] ijsih jgwie piawvy iehu rsu AkQ kqw iqin jwni ] (Aid grmq, pmnw 13) gurbwxi diaw ieh pmgqiaw fumgy rh`s nwl BrIAW hoeiaw hn[

More information

PUNJABI. YOUR SORROW SHALL BE TURNED INTO JOY! (John 16:20) quhwfw sog AnMd iv`c bdl jwvygw! (XUhMnw 16:20)

PUNJABI. YOUR SORROW SHALL BE TURNED INTO JOY! (John 16:20) quhwfw sog AnMd iv`c bdl jwvygw! (XUhMnw 16:20) PUNJABI Editor : S. SAM SELVA RAJ 16 Languages Associate Editor : Bro. Vishwas Masih VOL. XVIII YEAR OF OUR LORD JESUS CHRIST NO. 12 piv`qr bweibl ikrpw krky ies ih`sy nmu Xwd kro PRAISE THE LORD ibvsqw

More information

ishqmmd rihxi-bihxi ieh sb dw ih`sw hy Awpxy pirvwr di izmdgi num ibhqr bxwauxw

ishqmmd rihxi-bihxi ieh sb dw ih`sw hy Awpxy pirvwr di izmdgi num ibhqr bxwauxw dujw AYfISn Punjabi ishqmmd rihxi-bihxi ieh sb dw ih`sw hy Aijhy pirvwrw lei ishqmmd rihxi-bihxi vwli gweif ij`qy koei b`cw jw nojvwn mwnisk ishq cuxoqiaw dw swhmxw kr irhw hovy Awpxy pirvwr di izmdgi

More information

swlwnw jivn kwl $ 60/- $ 600/- Awqm mwrg swl-bweivw, mhinw-akqubr, 2016 gurduawrw eisr prkws rqvwvw swihb smcwlk smprk nmbr

swlwnw jivn kwl $ 60/- $ 600/- Awqm mwrg swl-bweivw, mhinw-akqubr, 2016 gurduawrw eisr prkws rqvwvw swihb smcwlk smprk nmbr Awqm mwrg swl-bweivw, mhinw-akqubr, 2016 gurduawrw eisr prkws rqvwvw swihb smcwlk s`ckmf vwsi sri mwn smq bwbw virawm ismg ji mhwrwj smq mwqw (biji) rxjiq kor ji cyarmyn smq bwbw lkbir ismg ji mynyijmg

More information

Gurmukhi Level 2 Curriculum

Gurmukhi Level 2 Curriculum Gurmukhi Level 2 Curriculum 2016-17 September 2016 1 Introduction (syllabus and curriculum) Mool Mantar, Gur mantar Gurmukhi 35 Akhars pury swl iv`c hox vwly kmm di jwxkwri [mul mmqr,gur mmqr, gurmuki

More information

ivid. num Gx,purn smikawvw,guxnkmf,purn Gx mul bwry puri jwxkwri hoxi jruri hy[

ivid. num Gx,purn smikawvw,guxnkmf,purn Gx mul bwry puri jwxkwri hoxi jruri hy[ Section A. Name of the school Gsss,Hara Dhar-1 Name of the teacher Sanjeev Kumar Class Subject VIIITh Maths Name of the chapter Gx Aqy Gx mul No. of periods required to teach the chapter 6 Section B. Objectives

More information

11. ishq r`ikaw igawn 62 Aus. 80 $ 800 $ Europ 50 Euro 500 Euro øír Èß. râú Û «Ï Postal Address for 'ATAM MARG' Enquiry, Money

11. ishq r`ikaw igawn 62 Aus. 80 $ 800 $ Europ 50 Euro 500 Euro øír Èß. râú Û «Ï Postal Address for 'ATAM MARG' Enquiry, Money 'Awqm mwrg' 1 sqmbr, 2011 swl sqwrvw, mhinw sqmbr 2011 PwauNfr cyarmyn sri mwn smq bwbw virawm ismg ji mhwrwj cyarprsn (smq mwqw biji) rxjiq kor ji, rqvwvw swihb SUBSCRIPTION - Á - (Á Ù) Ò È ÚÈ Ò Î Í B@@/-

More information

pmjwbi nwvl ivc lokdwrwei rupwqrx

pmjwbi nwvl ivc lokdwrwei rupwqrx pmjwbi nwvl ivc lokdwrwei rupwqrx (coxvyn pmjwbi nwvlw dy prsmg ivc) fw. gurmuk ismg pmjwbi XUnIvristI, pitawlw[ lokdwrw dy smklp nmu iksy iek smgitq pirbwsw ivc pys krn diaw koissw dw ieiqhws Kwsw roick

More information

sri Akwl shwie prm siqkwrxog guru rup Kwlsw jie, vwihguru ji kw Kwlsw ] vwihguru ji ki Pqih ]

sri Akwl shwie prm siqkwrxog guru rup Kwlsw jie, vwihguru ji kw Kwlsw ] vwihguru ji ki Pqih ] sri Akwl shwie prm siqkwrxog guru rup Kwlsw jie, vwihguru ji kw Kwlsw ] vwihguru ji ki Pqih ] pmjvyn pwiqswh ShIdW dy isrqwj swihb sri guru Arjn dyv ji di Shwdq qon hi is`k pmq iv`c ShwdqW qon pryrxw lyx

More information

SHAHEED AJIT SI NGH NAUJAWAN SOCIETY. Shaheed-E-Azam Bhagat Singh Football Tournament. 27th Sept to 30th Sept. 2012

SHAHEED AJIT SI NGH NAUJAWAN SOCIETY. Shaheed-E-Azam Bhagat Singh Football Tournament. 27th Sept to 30th Sept. 2012 SHAHEED AJIT SI NGH NAUJAWAN SOCIETY Regd. No. DIC/JAL396 Souvenir 2012 Shaheed-E-Azam Bhagat Singh Football Tournament In Association with Kot Ramdass Abadi 27th Sept. 2012 to 30th Sept. 2012 Visit us

More information

**pvho pmjwb, pvhwe pmjwb **

**pvho pmjwb, pvhwe pmjwb ** **pvho pmjwb, pvhwe pmjwb ** (skul is`ikaw ivbwg pmjwb) AkqUbr 2018 iv`c ivbwg v`lon rozwnw Byjy gey kylmfr diaw gqiivdiaw dw vyrvw[ *igawn ivigawn* prsn- jilhawvwlw bwg ik`qy siqq hy? prsn- Awpxy izlhy

More information

dpqr ngr ingm bitmfw[

dpqr ngr ingm bitmfw[ dpqr ngr ingm bitmfw[ ngr ingm, bitmfw di PweInW Aqy kmtrykt kmyti di miitmg imqi 17.02.2016 num dupihr 12.00 vjy SRI blvmq rwey nwq, myar, ngr ingm, bitmfw ji di prdwngi hyt hoei[ ij iv~c hyt ilky mynbrz

More information

}(Every sunday and Puranmasi)

}(Every sunday and Puranmasi) Awqm mwrg swl-bweivw, mhinw-jnvri, 2017 gurduawrw eisr prkws rqvwvw swihb smcwlk s`ckmf vwsi sri mwn smq bwbw virawm ismg ji mhwrwj smq mwqw (biji) rxjiq kor ji cyarmyn smq bwbw lkbir ismg ji mynyijmg

More information

sri Akwl shwie prm siqkwrxog guru rup Kwlsw jie, vwihguru ji kw Kwlsw ] vwihguru ji ki Pqih ]

sri Akwl shwie prm siqkwrxog guru rup Kwlsw jie, vwihguru ji kw Kwlsw ] vwihguru ji ki Pqih ] sri Akwl shwie prm siqkwrxog guru rup Kwlsw jie, vwihguru ji kw Kwlsw ] vwihguru ji ki Pqih ] pmjvyn pwiqswh ShIdW dy isrqwj swihb sri guru Arjn dyv ji di Shwdq qon hi is`k pmq iv`c ShwdqW qon pryrxw lyx

More information

California. frweivr hynfbu `k. Punjabi ਇਹ ਪ ਸਤਕ ਤ ਉ ਪਲਬਧ ਹ

California. frweivr hynfbu `k. Punjabi ਇਹ ਪ ਸਤਕ   ਤ ਉ ਪਲਬਧ ਹ Punjabi 2016 California frweivr hynfbu `k Edmund G. Brown Jr., gvrnr styt AwP kyliporniaw Brian P. Kelly, sk`qr kyliporniaw styt trwsportysn eyjmsi Jean Shiomoto, indysk kyliporniaw ifpwrtmynt AwP motr

More information

SECONDARY EXAMINATION, 2013 PUNJABI ( THIRD LANGUAGE ) 1 Hours. Time : 3 4. Maximum Marks : 80

SECONDARY EXAMINATION, 2013 PUNJABI ( THIRD LANGUAGE ) 1 Hours. Time : 3 4. Maximum Marks : 80 x ΔEÚ Roll No. No. of Questions 10 No. of Printed Pages 7 S 75 Punjabi (T.L.) SECONDARY EXAMINATION, 2013 PUNJABI ( THIRD LANGUAGE ) Time : 3 4 1 Hours Maximum Marks : 80 priikawrqiaw lei Awm hdwieqw :

More information

a) BOiqk idsw inrdys vl : rwj dy smuh izlhw is~ikaw APsr (AY.is) mimo nm: ASPD(EGS)/SSA/RBC/2009/ im`qi cmfigvh: 1 jun 2009

a) BOiqk idsw inrdys vl : rwj dy smuh izlhw is~ikaw APsr (AY.is) mimo nm: ASPD(EGS)/SSA/RBC/2009/ im`qi cmfigvh: 1 jun 2009 d&qr fwieryktr jnrl skul is`ikaw, pmjwb Aqy styt porjykt fwieryktr srv is`ikaw AiBAwn AQwrtI, pmjwb AYs.SI.E. nm: 104-106, dusri mmizl, syktr - 34 ey, cmfigvh vl : tylipon PYks ei-myl 2621106 2623207 2663104

More information

ie`k idlcsp pusqk- jo vyikaw so AwiKAw

ie`k idlcsp pusqk- jo vyikaw so AwiKAw ie`k idlcsp pusqk- jo vyikaw so AwiKAw inmdr GuigAwxvI iek idlcsp pusqk jo vyikaw so AwiKAw jd my AwstRylIAw dy sb qon v`fy Sihr isfni qon, ies dys di rwjdwni kynbrw num jwx vwli b`s ivc bytw qw myry h`q

More information

1. rynum ny 76.ik.gR` Eqy 70 ik.gr`.b`r dy do KrIdy B`r di Auh qon m`qr` pq` kro ijs n`l dy B`r d` shi m`p pq` kiq` j` sky

1. rynum ny 76.ik.gR` Eqy 70 ik.gr`.b`r dy do KrIdy B`r di Auh qon m`qr` pq` kro ijs n`l dy B`r d` shi m`p pq` kiq` j` sky Section A. prwog di mufli j`xk`ri Name of the school s.h.s Sjr`x~ Name of the teacher jsp`l ismg Class 6vIN Subject gixq Name of the chapter smikawvw nwl Kyfxw No. of periods required to teach the chapter

More information

Awqm mwrg swl-bweivw, mhinw-sqmbr, 2016

Awqm mwrg swl-bweivw, mhinw-sqmbr, 2016 Awqm mwrg swl-bweivw, mhinw-sqmbr, 2016 ivsv gurmiq ruhwni imsn cyritybl tr`st gurduawrw eisr prkws rqvwvw swihb bwni sckmf vwsi sri mwn smq bwbw virawm ismg ji mhwrwj smq mwqw (biji) rxjiq kor ji cyarmyn

More information

iksy mhiny mygzin nw imlx 'qy dpqr smprk nm: , ,

iksy mhiny mygzin nw imlx 'qy dpqr smprk nm: , , Awqm mwrg swl-bweivw, mhinw-apyrl, 2016 ivsv gurmiq ruhwni imsn cyritybl tr`st gurduawrw eisr prkws rqvwvw swihb bwni sckmf vwsi sri mwn smq bwbw virawm ismg ji mhwrwj smq mwqw (biji) rxjiq kor ji cyarmyn

More information

1. øí Á 2. SUBSCRIPTION - Á - (Á Ù) 3. BweI mnsuk ji qy rwjw isvnwb 4 Ò È ÚÈ Ò Î Í

1. øí Á 2. SUBSCRIPTION - Á - (Á Ù) 3. BweI mnsuk ji qy rwjw isvnwb 4 Ò È ÚÈ Ò Î Í 'Awqm mwrg' 1 AkqUbr, 2011 swl sqwrvw, mhinw AkqUbr 2011 PwauNfr cyarmyn qqkrw sri mwn smq bwbw virawm ismg ji mhwrwj cyarprsn 1. øí Á 2 (smq mwqw biji) rxjiq kor ji, rqvwvw swihb 2. bwrwmwhw 3 SUBSCRIPTION

More information

fwieryktr jnrl skul is`ikaw Aqy styt porjykt fwieryktr d&qr srv is`ikaw AiBAwn AQwrtI (pmjwb)

fwieryktr jnrl skul is`ikaw Aqy styt porjykt fwieryktr d&qr srv is`ikaw AiBAwn AQwrtI (pmjwb) fwieryktr jnrl skul is`ikaw Aqy styt porjykt fwieryktr d&qr srv is`ikaw AiBAwn AQwrtI (pmjwb) AYs.SI.E. nm: 104-106, dusri Aqy qisri mmizl, syktr - 34-A, cmfigv v`l: tylipon PYks ei-myl 0172-2624687 egspunjab@gmail.com

More information

ਭ ਗ-B ਕ ਮਤ ਬ ਲ PAGE-41

ਭ ਗ-B ਕ ਮਤ ਬ ਲ PAGE-41 ਭ ਗ-B ਕ ਮਤ ਬ ਲ PAGE-41 gudwm iv`c hynfilmg lybr Tykydwr dy ryt Aqy syvwvw dw Sifaul lvi nm: syvwvw dw vyrvw ryt prqi 100 bygj 40 iklo q`k 50 iklo q`k 50 iklo qon v`d dy Bwr vwly dy Bwr vwly dy Bwr vwly

More information

Annual Report slwnw irport. Building A Bridge To The Future

Annual Report slwnw irport. Building A Bridge To The Future Annual Report 2015 slwnw irport Building A Bridge To The Future NOTICE OF MEETING The 30 th Annual General Meeting of Khalsa Credit Union will be held on Sunday, May 1, 2016 at the Aria Banquet Hall, 12350

More information

guru nwnk dyv XUnIvristI, AMimRqsr

guru nwnk dyv XUnIvristI, AMimRqsr guru nwnk dyv XUnIvristI, AMimRqsr imqi 20 mwrc, 2017 (somvwr) num 11.30 vjy svyry, guru nwnk dyv XUnIvristI dy ismfikyt rum (synyt hwl iblifmg) ivky hoei ismfikyt di iek`qrqw di kwrvwei [ hwzr: 1. fw.

More information

swlwnw jivn kwl $ 60/- $ 600/-

swlwnw jivn kwl $ 60/- $ 600/- Awqm mwrg swl-qyeivw, mhinw-nvmbr, 2017 gurduawrw eisr prkws rqvwvw swihb smcwlk s`ckmf vwsi sri mwn smq bwbw virawm ismg ji mhwrwj smq mwqw (biji) rxjiq kor ji cyarmyn smq bwbw lkbir ismg ji mynyijmg

More information

q`qkrw Jatinder Singh Pamal Ex. DPRO Ranjit Jhaner

q`qkrw Jatinder Singh Pamal Ex. DPRO Ranjit Jhaner PUNARJOT GULDASTA - - Trilanguage Monthly Magazine Registered with Registrar of Newspaper for India Under No. PUNMUL/2013/56306 19-01-2013 November, 2015 Volume 1 Issue 16 Editor Dr. Ramesh Chand M.D.

More information

'pvho pmjwb, pvhwe pmjwb'

'pvho pmjwb, pvhwe pmjwb' 'pvho pmjwb, pvhwe pmjwb' eyjmfw mhinw ApRYl 2018 'pvho pmjwb, pvhwe pmjwb' prwjykt qihq 'pvho pmjwb, pvhwe pmjwb' izlhw koawrfinytrz di mhinwvwr miitmg-km-vrkswp imqi 28-03-18 num mu`k d&qr dy kwnprms

More information

lei aus num Xog bxwvy[mojudw smyn iv`c hryk fgv AMdr mukwblw bhuq v`d igaw hy Aqy ies nwl b`icaw kolon mw-bwp diaw nk;k vi bhuq vd geiaw hn[ies

lei aus num Xog bxwvy[mojudw smyn iv`c hryk fgv AMdr mukwblw bhuq v`d igaw hy Aqy ies nwl b`icaw kolon mw-bwp diaw nk;k vi bhuq vd geiaw hn[ies lgwqwr Aqy smu`cw mulwkx-ie`k AiDAYn jykr QoVHy SbdW iv`c ikhw jwvy qw is`ikaw auh hy jo vrqmwn smwj iv`c rihmdy hoey mun`k diaw jrurqw puriaw krn Aqy sdivi jivn mu`lw di prwpqi lei aus num Xog bxwvy[mojudw

More information

guru nwnk dyv XUnIvristI, AMimRqsr

guru nwnk dyv XUnIvristI, AMimRqsr guru nwnk dyv XUnIvristI, AMimRqsr bu`dvwr, imqi 13 mwrc, 2013 num svyry 11.30 vjy, guru nwnk dyv XUnIvristI dy ismfikyt rum (synyt hwl iblifmg) ivky hoei ismfikyt di iek`qrqw di kwrvwei [ hwzr: 1. fw.

More information

q`qkrw smpwdk fw. purn ismg, isfk marg ~ hor cxga bnaëun vaste åapne suja ilk ke sxpadk ~ Bejo jií Canadian Sikh Study & Teaching Society

q`qkrw smpwdk fw. purn ismg, isfk marg ~ hor cxga bnaëun vaste åapne suja ilk ke sxpadk ~ Bejo jií Canadian Sikh Study & Teaching Society is`k mwrg - 2- dsmbr 2015 smpwdk fw. purn ismg, AYm.ey. pi.ayc.fi. Email: drpsgill@gmail.com gurmiq jwxkwri vdwe! 1. gurbwxi Su`D qy vicwr sihq pvn Aqy smjx vwsqy swihq (iltrycr) 2. gurmiq iplwspi qy is`k

More information

punarjot guldasta HOLLYWOOD ACTRESS ANGELINA'S BOLD STEP TO PREVENT CANCER BASKET OF SORROW : CANCER pivw dw prwgw: kynsr

punarjot guldasta HOLLYWOOD ACTRESS ANGELINA'S BOLD STEP TO PREVENT CANCER BASKET OF SORROW : CANCER pivw dw prwgw: kynsr DECEMBER 2014 VOL.-1, ISSUE-10 punarjot guldasta punrjoq guldsqw iqujtksr xqynlrk PUNARJOT DONATES EYES GIVE SIGHT DAR KN E SS TO L IG HT Journalism of Humanity LASIK TIPS Obesity and Cancer Mission-1000

More information

guru n`nk dyv wunivristi, EµimRqsr ige`ni/budim`n priike` EpRYl/sqMbr 201 (priike`rqi ieh P`rm E`p E`pxy Bry)

guru n`nk dyv wunivristi, EµimRqsr ige`ni/budim`n priike` EpRYl/sqMbr 201 (priike`rqi ieh P`rm E`p E`pxy Bry) Ex-4/Ad. guru n`nk dyv wunivristi, EµimRqsr ige`ni/budim`n priike` EpRYl/sqMbr 201 (priike`rqi ieh P`rm E`p E`pxy h@qin Bry) rol nmbr (wunivristi dpqr ilkyg`) priike` kyndr aumidv`r d`kl` P`rm dy pµn`

More information

guru nwnk dyv XUnIvristI, AMimRqsr

guru nwnk dyv XUnIvristI, AMimRqsr guru nwnk dyv XUnIvristI, AMimRqsr gupq bu`dvwr, imqi 23 AkqUbr, 2013 num 11.30 vjy svyry, guru nwnk dyv XUnIvristI dy ismfikyt rum (synyt hwl iblifmg) ivky hoei ismfikyt di iek`qrqw di kwrvwei [ hwzr:

More information

ircmmf ircmmf Sihr iv`c Awp dw suawgq hy nvyn AwieAW lei gweif iqawr krqw : isti AwP ircmmf

ircmmf ircmmf Sihr iv`c Awp dw suawgq hy nvyn AwieAW lei gweif iqawr krqw : isti AwP ircmmf ircmmf ircmmf Sihr iv`c Awp dw suawgq hy nvyn AwieAW lei gweif iqawr krqw : isti AwP ircmmf ifzwein, rup-rykw Aqy prkwsn isti AOP ircmmf dy prkwsq kyndr vlon iqawr kiqw igaw[ myar vlon Su`B kwmnwvw : Greetings

More information

An Introduction to Alberta s Provincial Parks Albrtw dy prwiqk pwrkw di BUimkw

An Introduction to Alberta s Provincial Parks Albrtw dy prwiqk pwrkw di BUimkw An Introduction to Alberta s Provincial Parks Albrtw dy prwiqk pwrkw di BUimkw (Punjabi) 2 3 5 22 23 33 35 44 45 ALBERTA PROVINCIAL PARKS Albrtw dy prwiqk pwrk PROTECTING NATURE kudrq di r~ikaw krni! THE

More information

hfni-purqi df porgrfm: pivqf lei jfxkfri

hfni-purqi df porgrfm: pivqf lei jfxkfri hfni-purqi df porgrfm: pivqf lei jfxkfri RESTITUTION PROGRAM: Information for Victims [Punjabi] jy qusin adf nf kiqf igaf hfnipurqi afrzr Augrfhux di koislsl kr rhy ho qf mdd mojud hy hfni-purqi (rystiicausln)

More information

iv`idaw ivcwro izmdgi sudwro

iv`idaw ivcwro izmdgi sudwro iv`idaw ivcwro izmdgi sudwro iv`idaw ivcwro izmdgi sudwro iv`idaw ivcwro izmdgi sudwro iv`idaw ivcwro izmdgi sudwro iv`idaw ivcwro izmdgi sudwro iv`idaw ivcwro izmdgi sudwro iv`idaw ivcwro izmdgi sudwro

More information

PUNARJOT GULDASTA Trilanguage Monthly Magazine

PUNARJOT GULDASTA Trilanguage Monthly Magazine Editor Dr. Ramesh Chand M.D. (Eye Specialist), State Awardee Sub-Editor Dr. Kuldip Singh Ph.D. (Hindi Section) Jatinder Singh Pamal Ex. DPRO Ranjit Jhaner Owner, Printer, Publisher & Editor Dr. Ramesh

More information